Δροσος Γεωργιος

Νέα παράταση στην αποστολή Dawn στο νάνο πλανήτη Δήμητρα από την NASA. Η Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA) αποφάσισε να παρατείνει για δεύτερη φορά -σε σχέση με τον αρχικό προγραμματισμό της- την αποστολή του σκάφους Dawn (Αυγή) στο νάνο πλανήτη Δήμητρα, το μεγαλύτερο σώμα στη ζώνη των αστεροειδών μεταξύ 'Αρη-Δία. Η διαστημοσυσκευή θα πάρει εντολές αλλαγής τροχιάς από το κέντρο ελέγχου στη Γη (το Εργαστήριο Αεριώθησης JPL στην Πασαντίνα της Καλιφόρνια) για να κατέβει χαμηλότερα από κάθε άλλη φορά, σε ύψος έως 200 χιλιομέτρων από την επιφάνεια της Δήμητρας, ενώ έως τώρα δεν είχε πλησιάσει χαμηλότερα από τα 385 χιλιόμετρα. Όταν το σκάφος ξεμείνει από καύσιμα υδραζίνης, θα παραμείνει σε σταθερή τροχιά γύρω από τον μικρό πλανήτη, σαν τεχνητός δορυφόρος του. Για να προφυλαχθεί η Δήμητρα από μια πιθανή μόλυνση με γήινα μικρόβια, εάν το Dawn έπεφτε πάνω της, επελέγη η λύση μιας σταθερής τροχιάς στο διηνεκές, ακόμη κι όταν πια δεν θα μπορεί να επικοινωνήσει με τη Γη, κάτι που αναμένεται να συμβεί στο τέλος του 2018. Προτεραιότητα για τους επιστήμονες, κατά τη δεύτερη παράταση της αποστολής, αποτελεί το να συλλέξουν στοιχεία μέσω του φασματόμετρου ακτίνων γάμμα και νετρονίων του σκάφους, ώστε να κατανοήσουν καλύτερα τη σύνθεση του ανώτερου στρώματος της Δήμητρας και της ποσότητας του πάγου που περιέχει. Ακόμη το Dawn θα τραβήξει με την κάμερά του εικόνες της γεωμορφολογίας της Δήμητρας και θα κάνει ορυκτολογικές μετρήσεις μέσω ενός άλλου φασματόμετρου που διαθέτει. Χάρη στη νέα παράταση της αποστολής του, το Dawn θα βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τη Δήμητρα, όταν αυτή, τον Απρίλιο του 2018, θα φθάσει στο περιήλιό της, δηλαδή στο κοντινότερο σημείο της τροχιάς της από τον Ήλιο. Η στενή προσέγγιση στο καυτό άστρο μας θα οδηγήσει σε αυξημένη εξάτμιση νερού από τους πάγους της Δήμητρας, δημιουργώντας μια προσωρινή ατμόσφαιρα από υδρατμούς, την οποία θα μελετήσουν τα όργανα του Dawn. Το Dawn είναι η μόνη αποστολή που τέθηκε σε τροχιά γύρω από δύο σώματα: αρχικά επί 14 μήνες γύρω από τον γιγάντιο αστεροειδή Εστία, μεταξύ 2011-2012, και στη συνέχεια, μετά τον Μάρτιο του 2015, γύρω από τη Δήμητρα. http://physicsgg.me/2017/10/23/%ce%b7-nasa-%ce%ad%ce%b4%cf%89%cf%83%ce%b5-%ce%b4%ce%b5%cf%8d%cf%84%ce%b5%cf%81%ce%b7-%cf%80%ce%b1%cf%81%ce%ac%cf%84%ce%b1%cf%83%ce%b7-%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%b1%cf%80%ce%bf%cf%83%cf%84%ce%bf/

ΔΙΑΘΕΣΙΜΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Η ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΤΟΥ ΣΤΙΒΕΝ ΧΟΚΙΝΓΚ Οποιοσδήποτε στον κόσμο μπορεί πια να «κατεβάσει» από το διαδίκτυο και να διαβάσει τη διδακτορική διατριβή που έγραψε το 1966 ένας 24χρονος μεταπτυχιακός φοιτητής του Πανεπιστημίου Κέιμπριτζ, ο οποίος έμελλε να γίνει ο πιο διάσημος επιστήμονας του κόσμου, αν και καθηλωμένος σε αναπηρικό αμαξίδιο. Το αν θα καταλάβει όμως κιόλας τι έλεγε ο Στίβεν Χόκινγκ, είναι ένα άλλο θέμα... Ο Χόκινγκ ελπίζει ότι, δίνοντας ελεύθερη πρόσβαση στους πάντες να διαβάσουν τη διδακτορική εργασία του, με τίτλο «Ιδιότητες των διαστελλομένων συμπάντων», θα εμπνεύσει και άλλους επιστήμονες να μοιρασθούν το έργο τους. Όπως είπε, «δίνοντας ανοικτή πρόσβαση στη διατριβή για το PhD μου, ελπίζω να εμπνεύσω τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο να κοιτάξουν ψηλά στα αστέρια και όχι χαμηλά στα πόδια τους, να αναρωτηθούν για τη θέση μας στο σύμπαν και να προσπαθήσουν να το κατανοήσουν. Ο καθένας οπουδήποτε στον κόσμο θα πρέπει να έχει ελεύθερη και απεριόριστη πρόσβαση όχι μόνο στην έρευνά μου, αλλά επίσης στην έρευνα κάθε μεγάλου και διερευνητικού νου σε όλο το φάσμα της ανθρώπινης κατανόησης». Το Πανεπιστήμιο Κέιμπριτζ, που χαρακτήρισε «ιστορική» τη διατριβή, ανακοίνωσε ότι αποτελεί ήδη το πιο δημοφιλές κείμενο, το οποίο έχει την μεγαλύτερη ζήτηση για «κατέβασμα» από το ηλεκτρονικό αποθετήριό του ανοικτής πρόσβασης Apollo. Αυτό προκάλεσε μεγάλη χαρά στον Χόκινγκ, σύμφωνα με τη βρετανική «Γκάρντιαν». Όπως είπε, «κάθε γενιά στηρίζεται στους ώμους εκείνων που προηγήθηκαν, όπως εγώ ως νεαρός διδακτορικός φοιτητής στο Κέιμπριτζ εμπνεύστηκα από το έργο του Ισαάκ Νεύτωνα, του Τζέημς Κλερκ Μάξγουελ και του 'Αλμπερτ Αϊνστάιν. Είναι θαυμάσιο που ακούω ότι τόσοι πολλοί άνθρωποι έχουν ήδη δείξει ενδιαφέρον να 'κατεβάσουν' τη διατριβή μου και ελπίζω να μην απογοητευθούν τώρα που επιτέλους έχουν πρόσβαση σε αυτήν». Δεκαετίες μετά από εκείνη τη διατριβή του, το βιβλίο του «Μια σύντομη ιστορία του χρόνου» (1988) έγινε ένα από τα πιο δημοφιλή στην ιστορία των επιστημονικών βιβλίων διεθνώς, πουλώντας περισσότερα από δέκα εκατομμύρια αντίτυπα σε πάνω από 40 γλώσσες (μεταξύ των οποίων τα ελληνικά). Ο Χόκινγκ, ο οποίος σπούδασε φυσικομαθηματικά στην Οξφόρδη παρά την επιθυμία του πατέρα του να γίνει γιατρός, διετέλεσε καθηγητής μαθηματικών του Κέιμπριτζ από το 1979 έως το 2009 (στην ίδια έδρα που κάποτε κατείχε ο Νεύτων) και μέχρι σήμερα διατηρεί ένα γραφείο εκεί. Το Κέιμπριτζ προσδοκά ότι και άλλοι επιστήμονες θα παραχωρήσουν το δικαίωμα της ελεύθερης πρόσβασης στο έργο τους. Από φέτος τον Οκτώβριο, όλοι όσοι παίρνουν διδακτορικό από το πανεπιστήμιο, θα είναι υποχρεωμένοι να παραδίδουν ένα ψηφιακό αντίγραφο της διατριβής τους και θα ενθαρρύνονται να δίνουν το δικαίωμα της ελεύθερης πρόσβασης σε αυτήν μέσω του ηλεκτρονικού αποθετηρίου. Το πανεπιστήμιο προτίθεται επίσης να προτρέψει όλους τους πρώτην καθηγητές του -μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται 98 νομπελίστες- να ακολουθήσουν το παράδειγμα του Χόκινγκ. Η βιβλιοθήκη του Κέμπριτζ διαθέτει περίπου οκτώ εκατομμύρια βιβλία και περιοδικά, καθώς κι ένα εκατομμύριο χάρτες, που συνολικά καταλαμβάνουν ράφια μήκους 125 μιλίων, τα οποία κάθε χρόνο επεκτείνονται κατά άλλα δύο μίλια. Το ηλεκτρονικό αποθετήριο Apollo (Απόλλων) περιλαμβάνει 15.000 άρθρα ερευνητών και 2.400 διδακτορικές διατριβές. http://www.tanea.gr/news/science-technology/article/5480375/diathesimh-sto-diadiktyo-h-didaktorikh-diatribh-toy-stiben-xokingk/

Εξυπνες πόλεις με μετρήσεις αέρος - εδάφους. Με σύγχρονα τεχνολογικά «όπλα» εδάφους - αέρος αναζητούνται «έξυπνες λύσεις» για την οχύρωση των πόλεων απέναντι στη ρύπανση, τις μεγάλες καταστροφές και την ανεξέλεγκτη οικιστική ανάπτυξη. Πρόκειται για ένα μεγάλο ευρωπαϊκό πρόγραμμα, με τίτλο SMURBS (SΜart URBan Solutions), το οποίο ξεκίνησε να «τρέχει» από 1η Σεπτεμβρίου 2017 και συντονίζεται από το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών (ΕΑΑ). Το πρόγραμμα έχει διάρκεια τριών ετών, προϋπολογισμό 9,2 εκατ. ευρώ και συντονίζει 19 ερευνητικά ιδρύματα υψηλού κύρους, από 12 ευρωπαϊκές χώρες. Το SMURBS έχει έντονα ελληνικό χρώμα, καθώς εκτός του Αστεροσκοπείου που συντονίζει, συμμετέχουν η Ακαδημία Αθηνών, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και το ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος. «Θα συνδυάσουμε και θα αναλύσουμε δορυφορικά δεδομένα, επίγειες παρατηρήσεις, στοιχεία από drones και αισθητήρες χαμηλού κόστους, θα αξιοποιήσουμε στοιχεία από το Internet of Things, αλλά και πληροφορίες που θα λάβουμε από δίκτυα πολιτών, με τη χρήση και συσκευών, όπως τα κινητά τηλέφωνα», λέει ο δρ Ευάγγελος Γερασόπουλος, συντονιστής και επιστημονικός υπεύθυνος του SMURBS, διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΕΑΑ. «Πρόκειται για ένα πρόγραμμα “ναυαρχίδα”, που θα συντονίσει συγκεκριμένες δράσεις και λύσεις προς την κατεύθυνση των έξυπνων πόλεων και των ανθεκτικών κοινωνιών και βρίσκεται υπό την ομπρέλα του Συστήματος Συστημάτων Γεω-απεικόνισης (GEOSS)», συμπληρώνει ο δρ Γερασόπουλος. Τα πεδία στα οποία το SMURBS θα αναζητήσει βέλτιστες πρακτικές είναι τρία: αέρια ρύπανση, φυσικές και ανθρωπογενείς καταστροφές και αστική επέκταση, σε αλληλεπίδραση με τη δημόσια υγεία και τις μεταναστευτικές ροές. «Για παράδειγμα, όταν ξέσπασε η φωτιά στο εργοστάσιο ανακύκλωσης στον Ασπρόπυργο και σχηματίστηκαν επικίνδυνα τοξικά νέφη, το Αστεροσκοπείο είχε διαμορφώσει μια εκτίμηση για την πορεία τους. Στόχος μας είναι να τροφοδοτούμε τα κέντρα λήψης αποφάσεων και την κοινωνία με την αναγκαία πληροφόρηση για την αντιμετώπιση προβλημάτων». Επιδράσεις στην υγεία Το πρόγραμμα ενδιαφέρεται ειδικά για το θέμα των επιδράσεων στην υγεία. «Θα συσχετίσουμε, για παράδειγμα, μια τάση ισχυρής οικιστικής ανάπτυξης με την επίδραση στην ατμοσφαιρική ρύπανση, είτε λόγω αυξημένης κυκλοφορίας οχημάτων είτε λόγω καταστροφής ζωνών πρασίνου. Ταυτόχρονα, θα δούμε πώς επηρεάζονται περιοχές που διαμένουν μετανάστες από παρόμοια προβλήματα ή κατά πόσον αλληλεπιδρούν με παρόμοιες τάσεις, π.χ. επέκτασης της κατοικίας χωρίς σχέδιο», μας λέει ο συντονιστής του προγράμματος. To SMURBS έρχεται να διευρύνει την αντίληψή μας για την έννοια της «έξυπνης πόλης», η οποία συνήθως παραπέμπει σε ηλεκτρονικά δίκτυα, αυτοματισμούς και ψηφιακές εξυπηρετήσεις. Το νέο πρόγραμμα επιχειρεί να αντιμετωπίσει «έξυπνα» προβλήματα του περιβάλλοντος, συνδέοντας στοιχεία από πολύ διαφορετικές πηγές. Πρόκειται αναμφίβολα για μια επιτυχία για την ελληνική ερευνητική και επιστημονική κοινότητα. «Το Αστεροσκοπείο Αθηνών αναδείχθηκε ως συντονιστής, καθώς αναγνωρίστηκαν η μεγάλη του εμπειρία σε ανάλογες μελέτες και η ισχυρή υποδομή του. Το δίκτυο μετρήσεων της αέριας ρύπανσης, το κέντρο αριστείας BEYOND, η δημιουργία του Mirror Site των πληροφοριών των ευρωπαϊκών δορυφόρων για τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, αποτελούν πολύτιμα εργαλεία στο έργο μας», σημειώνει ο διευθυντής ερευνών του ΙΕΠΒΑ. Με την υποβολή της πρότασης, ήδη 24 πόλεις από 12 χώρες (συμπεριλαμβανομένων πόλεων της Νοτίου Αμερικής και της Κίνας) εντάχθηκαν ως υποψήφιες στο δίκτυο, αριθμός που αναμένεται να αυξηθεί κατά τη διάρκεια του προγράμματος, με την Αθήνα να κατέχει την περίοπτη θέση της πόλης «πιλότου», στην οποία θα εφαρμοστούν οι περισσότερες από τις προτεινόμενες «έξυπνες» λύσεις. Ως πρώτο βήμα σχεδιάζεται η δημιουργία ενός περιφερειακού «κέντρου επιχειρήσεων», στο οποίο θα συγκεντρώνονται τα στοιχεία από τον σταθμό μετρήσεων αιθαλομίχλης στο Θησείο (του Αστεροσκοπείου), από το δίκτυο μέτρησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης του ΠΕΡΠΑ (το οποίο θα διευρυνθεί και θα πυκνώσει με αισθητήρες χαμηλού κόστους) κι ενός παρατηρητηρίου πολιτών που θα μεταδίδει on line παρατηρήσεις. «Είμαστε ήδη στην αρχή ενός συναρπαστικού ταξιδιού, που για τα επόμενα τρία χρόνια και με επίκεντρο την Ελλάδα, θα φέρει κοντά την επιστήμη με τα κέντρα λήψης αποφάσεων και τους πολίτες», τονίζουν οι συντονιστές του έργου. http://www.kathimerini.gr/931333/article/epikairothta/ellada/e3ypnes-poleis-me-metrhseis-aeros---edafoys

Η Σελήνη θα έχει τους δικούς της ανθρώπους των... σπηλαίων. Ένας ιαπωνικός δορυφόρος, ο Selenological and Engineering Explorer (Selene), που παλαιότερα βρισκόταν σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη, ανακάλυψε σε αυτήν ένα τεράστιο σπήλαιο, που εκτιμάται ότι έχει μήκος 50 χιλιομέτρων και πλάτος 100 μέτρων. Αυτό επιβεβαίωσε τώρα η ιαπωνική διαστημική υπηρεσία (JAXA) και ανακοίνωσε ότι το σπήλαιο θα ήταν ιδανικό για να αξιοποιηθεί ως προστατευμένη διαστημική βάση, διευκολύνοντας έτσι μια μελλοντική εποίκιση του φεγγαριού. Στην επιφάνεια της Σελήνης, στην περιοχή των λόφων Μάριους, φαίνεται από ψηλά το στρογγυλό άνοιγμα του σπηλαίου με πλάτος 50 μέτρων και βάθος επίσης 50 μέτρων. Η περαιτέρω μελέτη με ραντάρ που μπορεί να «δει» κάτω από την επιφάνεια αποκάλυψε ένα πολύ μεγαλύτερο σπήλαιο. Η υπόγεια κοιλότητα μπορεί να περιέχει νερό σε μορφή πάγου, το οποίο θα ήταν δυνατό να αξιοποιηθεί, ακόμη και για τη μετατροπή του σε καύσιμα. Οι ιάπωνες επιστήμονες εκτιμούν ότι το τεράστιο φυσικό τούνελ σχηματίσθηκε από λάβα που χύθηκε, όταν στη Σελήνη υπήρχε έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα πριν από περίπου 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια. Με δεδομένο ότι η Σελήνη δεν διαθέτει προστατευτική ατμόσφαιρα, σπήλαια αυτού του είδους είναι κατ' εξοχήν υποψήφια για σεληνιακές βάσεις. Έχουν σταθερή θερμοκρασία (ενώ στην επιφάνεια η μέση θερμοκρασία κινείται από 107 βαθμούς Κελσίου τη μέρα έως μείον 153 βαθμούς τη νύχτα) και μπορούν να προστατεύσουν τόσο τους ανθρώπους όσο και τον εξοπλισμό τους από τους αστεροειδείς, τους μικρομετεωρίτες και την ακτινοβολία, την κοσμική και την υπεριώδη του Ήλιου. Η Ιαπωνία έχει ανακοινώσει ότι σχεδιάζει να στείλει αστροναύτη στο φεγγάρι για πρώτη φορά γύρω στο 2030, πιθανώς μαζί με τη NASA και άλλες χώρες. Η Κίνα θέλει να στείλει την πρώτη επανδρωμένη αποστολή της στη Σελήνη το 2036 και έχει φιλόδοξα σχέδια για τη δημιουργία μόνιμης σεληνιακής αποικίας. Η Ρωσία θέλει επίσης να ξεκινήσει την κατασκευή μιας βάσης, αρχικά για τέσσερις ανθρώπους, έως το 2030. Και οι ΗΠΑ, που πρώτες -και μόνες μέχρι τώρα- πάτησαν το πόδι τους εκεί, έχουν τα δικά τους σχέδια επιστροφής. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=909428

Οι ηλιακές καταιγίδες εμπόδιο για βάσεις στα φεγγάρια του Αρη. Η απόφαση για να ταξιδέψουν άνθρωποι στον Αρη έχει ληφθεί και αυτό που απομένει να μάθουμε είναι πότε και με ποιόν τρόπο θα γίνει η ιστορική αποστολή στον Κόκκινο Πλανήτη. Από τις διαστημικές υπηρεσίες η NASA είναι εκείνη που δείχνει πιο έτοιμη να στείλει αστροναύτες στον Αρη αλλά εσχάτως στο παιχνίδι έχουν μπει και ιδιωτικές εταιρείες όπως η Space X, του αμερικανού μεγιστάνα και οραματιστή Ελον Μασκ. Μάλιστα ενώ η NASA σχεδιάζει μια επανδρωμένη αποστολή στον Αρη το νωρίτερο το 2030 ο Μασκ υποστηρίζει ότι μπορεί να το κάνει το 2024. Οσον αφορά τον τρόπο που θα πατήσει για πρώτη φορά ανθρώπινο πόδι στον Αρη έχουν εκπονηθεί διάφορα σχέδια. Εκείνο που έχει το προβάδισμα είναι αυτό στο οποίο στον Αρη θα σταλεί αρχικά μόνο ο απαραίτητος εξοπλισμός για την δημιουργία εγκαταστάσεων και θα ακολουθήσουν σε επόμενο στάδιο οι αστροναύτες που θα προσεδαφιστούν στο σημείο που θα βρίσκεται αυτός ο εξοπλισμός για να φτιάξουν εύκολα τις πρώτες βάσεις στον πλανήτη Στο τραπέζι όμως έχει πέσει και άλλη μια ιδέα η οποία έχει βρει αρκετούς υποστηρικτές στην επιστημονική κοινότητα. Η ιδέα είναι οι πρώτες επανδρωμένες αποστολές που θα φτάσουν στον Αρη να προσεγγίσουν αρχικά τους δύο δορυφόρους του πλανήτη. Τα δύο μικρά φεγγάρια του Αρη, ο Δείμος και ο Φόβος βρίσκονται σε πολύ κοντινή απόσταση από τον πλανήτη και σύμφωνα με τους θιασώτες της ιδέας μπορούν να δημιουργηθούν εκεί κάποιες βάσεις στις οποίες οι αστροναύτες που θα βρίσκονται εκεί θα οργανώσουν καλύτερα την πρώτη επίσκεψη του ανθρώπου στον Κόκκινο Πλανήτη. Επιπλέον από αυτές τις βάσεις θα μπορούν οι αστροναύτες να ελέγχουν με πιο άμεσο και αποτελεσματικό τρόπο τα ρομπότ και τα άλλα συστήματα εξερεύνησης που θα βρίσκονται στην επιφάνεια του Αρη. Μάλιστα εκείνος που έχει για λόγους μεγέθους αλλά και θέσης την προτίμηση των ειδικών για δημιουργία μια επανδρωμένης βάσης εκεί είναι ο Φόβος Ομως μια νέα μελέτη της NASA αναφέρει ότι ο Φόβος λόγω της τροχιάς του δέχεται συχνά την «επίσκεψη» ηλιακών καταιγίδων, δηλαδή γιγάντιες ποσότητες ηλεκτρικά φορτισμένων σωματιδίων από τον Ηλιο. Ως γνωστόν αυτές οι καταιγίδες προκαλούν σοβαρά προβλήματα λειτουργίας στους διαστημικούς δορυφόρους, τις τηλεπικοινωνίες και τα ηλεκτρικά δίκτυα. Αυτό σημαίνει ότι οι βάσεις που θα δημιουργηθούν στον Φόβο είναι πιθανό να τίθενται εκτός λειτουργίας όταν φτάνει εκεί μια ηλιακή καταιγίδα και άρα οι κίνδυνοι για όσους βρίσκονται εκεί θα είναι μεγάλος. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=909205 O Αρης έχει μοναδική μαγνητο-ουρά. Ενα φαινόμενο που δεν έχει εντοπισθεί μέχρι σε κανένα πλανήτη ή δορυφόρο του ηλιακού μας συστήματος εντόπισε στον Αρη ο δορυφόρος MAVEN ο οποίος μελετά τον Κόκκινο Πλανήτη. Οπως η αλληλεπίδραση με τον Ηλιο δημιουργεί μια ουρά από ύλη στους κομήτες έτσι και σε ορισμένες περιπτώσεις οι αλληλεπιδράσεις των βαρυτικών δυνάμεων ενός πλανήτη ή δορυφόρου με τις διαστημικές συνθήκες της περιοχής που βρίσκονται προκαλούν τον σχηματισμό μιας μαγνητικής ουράς στα σώματα αυτά. Τέτοια ουρά έχει διαπιστωθεί ότι διαθέτει η Γη και η Αφροδίτη. Ο δορυφόρος MAVEN ανακάλυψε ότι και ο Αρης διαθέτει μια τέτοια μαγνητο-ουρά η οποία μάλιστα διαφέρει από τις υπόλοιπες. «Διαπιστώσαμε ότι η μαγνητική ουρά του Αρη είναι μοναδική στο ηλιακό σύστημα. Δεν μοιάζει καθόλου με την ουρά της Αφροδίτης ενός πλανήτη που δεν διαθέτει δικό του μαγνητικό πεδίο ούτε με την ουρά της Γης που διαθέτει πολύ ισχυρό μαγνητικό πεδίο που παράγεται στο εσωτερικό του πλανήτη. Η μαγνητο-ουρά του Αρη είναι ένα υβρίδιο που συγχωνεύει χαρακτηριστικά των άλλων ειδών μαγνητικών ουρών» ανέφερε σε συνέδριο της Αμερικανικής Αστρονομικής Ενωσης η Τζίνα ΝτιΜπράκιο στέλεχος του Κέντρου Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA. Τα φαινόμενα Ο Αρης έχασε το μαγνητικό του πεδίο πριν δισεκατομμύρια έτη όπως έχασε και την ατμόσφαιρα του. Στον Αρη υπάρχουν κάποια «απολιθωμένα» μαγνητικά πεδία διασκορπισμένα σε διάφορες περιοχές της επιφάνειας του πλανήτη. Η μαγνητική ουρά του Αρη σχηματίζεται όταν το μαγνητικό πεδίο του ηλιακού ανέμου που φτάνει στον πλανήτη ενώνεται με τα μαγνητικά πεδία που βρίσκονται στην επιφάνεια του Αρη. Πρόκειται για μια διαδικασία που ονομάζεται μαγνητική επανασύνδεση. Το φαινόμενο της μαγνητικής επανασύνδεσης σύμφωνα με τους ειδικούς είναι πιθανό να επιτρέπει στο πολύ λεπτό στρώμα ατμόσφαιρας που εξακολουθεί να υπάρχει στον Αρη να… εγκαταλείπει σιγά σιγά τον πλανήτη όπως συνέβη και την υπόλοιπη ατμόσφαιρα του στο μακρινό παρελθόν. Πρόσφατη έρευνα υπέδειξε ως υπεύθυνο για την εκδίωξη της ατμόσφαιρας του Αρη τον ηλιακό άνεμο. Η νέα ανακάλυψη βοηθά στην καλύτερη κατανόηση των συνθηκών στον Αρη την στιγμή που προετοιμάζονται πυρετωδώς επανδρωμένες αποστολές. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=909443

Το εκπληκτικό βίντεο της σύγκρουσης των δύο άστρων νετρονίου. Αίσθηση προκάλεσε σε παγκόσμιο επίπεδο η ανακοίνωση πριν από λίγες μέρες ότι επιστήμονες από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη ανίχνευσαν στη Γη βαρυτικά κύματα από το Διάστημα, τα οποία προέρχονται από τη συγχώνευση δύο άστρων νετρονίων (πάλσαρ) και όχι μαύρων τρυπών, όπως είχε συμβεί σε όλες τις προηγούμενες περιπτώσεις. Οι επιστήμονες ανακοίνωσαν επίσης ότι για πρώτη φορά εντόπισαν και παρατήρησαν με τηλεσκόπια την ισχυρή ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που συνόδευε το κοσμικό αυτό φαινόμενο. Οι ερευνητές των δύο αμερικανικών ανιχνευτών LIGO και του ευρωπαϊκού Virgo έκαναν την ανίχνευση των ίδιων των βαρυτικών κυμάτων, αλλά στη συνέχεια 70 επίγεια και διαστημικά τηλεσκόπια κατέγραψαν το φως που εκπέμφθηκε από τη πηγή των βαρυτικών κυμάτων τις επόμενες ώρες, μέρες και εβδομάδες. Το επίτευγμα αυτό, όπως τονίσθηκε από τους επιστήμονες, σηματοδοτεί τη γέννηση μιας νέου τύπου αστρονομίας.Η NASA έδωσε στην δημοσιότητα ένα βίντεο που απεικονίζει αυτό το κοσμικό φαινόμενο με τον πλέον εντυπωσιακό τρόπο. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=909172

Συναγερμός στις διαστημικές υπηρεσίες: Ο αστεροειδής TD6 πέρασε ανάμεσα από την Γη και την Σελήνη. Σε απόσταση μόλις 191.000 χιλιομέτρων από τη Γη, τη μισή από εκείνη που χωρίζει τον πλανήτη μας με τον φυσικό του δορυφόρο, τη Σελήνη, πέρασε νωρίς το απόγευμα ένας αστεροειδής, ο οποίος είχε το μέγεθος λεωφορείου. Το ουράνιο σώμα TD6 εντοπίστηκε λίγες ώρες πριν προσεγγίσει την επικίνδυνη ζώνη για τον πλανήτη, σημαίνοντας συναγερμό στις διαστημικές υπηρεσίες και τους επιστήμονες σε όλον τον κόσμο. Αμέσως υπολογίστηκε η πορεία του αστεροειδή και -ευτυχώς για όλους μας- πιστοποιήθηκε ότι δεν κατευθύνεται πάνω στον πλανήτη, αλλά θα περάσει σε εξαιρετικά κοντινή - για τα διαστημικά δεδομένα - απόσταση. Ο αστεροειδής TD6 ήταν το δεύτερο ουράνιο σώμα που πέρασε σε πολύ κοντινή απόσταση από τη Γη την τελευταία εβδομάδα. Πριν λίγα 24ωρα ο αστεροειδής TC4 2012, σε μέγεθος σπιτιού, είχε περάσει σε μία απόσταση 27.000 μιλίων από τη Γη. Οι επιστήμονες της NASA μέτρησαν τον αστεροειδή που πέρασε σήμερα ανάμεσα στη Γη και στη Σελήνη από 9 έως 22 μέτρα. Τις επόμενες ώρες θα περάσει κοντά και από το φεγγάρι, ενώ η επόμενη «επίσκεψή» του προσδιορίστηκε για τις 29 Μαΐου 2018, δίχως ωστόσο να είναι δυνατός ο υπολογισμός της απόστασης που θα τον χωρίζει από τον πλανήτη μας. Το σχεδιάγραμμα από τα όργανα της NASA. http://www.pronews.gr/epistimes/diastima/640134_synagermos-stis-diastimikes-ypiresies-o-asteroeidis-td6-perase-anamesa-apo

Τσαντρασεκάρ και Καραθεοδωρής. «H έμπνευση του Σουμπραμανιάν Τσαντρασεκάρ ήρθε το καλοκαίρι του 1930, όταν ήταν ένας άσημος δεκαεννιάχρονος νέος. Μέσα σε δέκα λεπτά, καθισμένος στο κατάστρωμα ενός πλοίου, ατενίζοντας την Αραβική Θάλασσα, ο Τσάντρα (όπως έγινε παγκοσμίως γνωστός) έκανε κάποιους υπολογισμούς που προέλεγαν την ανησυχητική μοίρα των μικρών και πυκνών αστέρων που ονομάστηκαν λευκοί νάνοι. Εκείνη την εποχή, οι επιστήμονες υπέθεταν ότι αυτοί οι αστέρες αποτελούσαν τα τελευταία στάδια ανάπαυσης νεκρών αστέρων. Εκείνοι που είχαν παρατηρηθεί διέθεταν λίγο ως πολύ την μάζα του Ήλιου αλλά δεν ήταν μεγαλύτεροι από την Γη. Οι υπολογισμοί του Τσάντρα έδειξαν ότι υπάρχει όριο στην μάζα αυτών των λευκών νάνων. Όμως τι άραγε θα συνέβαινε σε έναν αστέρα που θα κατέληγε στο τέλος της ζωής του με μάζα μεγαλύτερη από αυτό το όριο, μετά την κατανάλωση όλων των καυσίμων του; Ανίκανος να τελειώσει τη ζωή του ως αδρανής βράχος, ίσως να άρχιζε μια αέναη διαδικασία κατάρρευσης, συνθλιβόμενος από τη δική του βαρύτητα σε μια ανωμαλία – ένα σημείο άπειρης πυκνότητας και μηδενικού όγκου, πολλά τρισεκατομμύρια φορές μικρότερο από την τελεία στο τέλος αυτής της πρότασης και πολλά τρισεκατομμύρια φορές πυκνότερο από τη Γη. Μόνο ένας άνθρωπος αντιλήφθηκε πλήρως τι σήμαινε η ανακάλυψη του Τσάντρα: ο σερ Άρθρουρ Στάνλεϊ Έντινγκτον, ο σπουδαιότερος αστροφυσικός του κόσμου εκείνη την εποχή. Ο ίδιος ο Έντινγκτον φλέρταρε με την ιδέα ότι ένας νεκρός αστέρας ίσως να κατέρρεε εσαεί κατ΄αυτόν τον τρόπο, και άρα θα έπρεπε να έχει ικανοποιηθεί πολύ με την μαθηματική επαλήθευση που βρήκε ο Τσάντρα. Αντ’ αυτού, και χωρίς καμία προειδοποίηση, ο Έντινγκτον χρησιμοποίησε μια συνεδρίαση της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας, στις 11 Ιανουαρίου του 1925, για να επικρίνει, κυνικά και ανελέητα, το αποτέλεσμα του Τσάντρα. Η αντιπαράθεση έριξε τη σκιά της στη ζωή και των δυο επιστημόνων και εμπόδισε την πρόοδο στην αστροφυσική για σχεδόν μισό αιώνα ….» Απόσπασμα από την εισαγωγή του Arthrur I. Miller στο βιβλίο του με τίτλο «Οι μονομάχοι του μεσοπολέμου, Τσάντρα εναντίον Έντινγκτον στην αναζήτηση της μαύρης τρύπας», Εκδόσεις Τραυλός http://www.korfiatisbooks.gr/index.php?page=shop.product_details&category_id=3&flypage=flypage.tpl&product_id=1065&option=com_virtuemart&Itemid=4 Ο Subrahmanyan Chandrasekhar (Σουμπραμανιάν Τσαντρασεκάρ) (19 Οκτωβρίου 1910 – 21 Αυγούστου 1995) τιμήθηκε το 1983 με το βραβείο Νόμπελ Φυσικής (από κοινού με τον Γουίλιαμ Άλφρεντ Φάουλερ) σε αναγνώριση «μιας από τις πιο σημαντικές συνεισφορές του, την μελέτη του για την δομή των λευκών νάνων. Το ανώτατο όριο της μάζας των σταθερών λευκών νάνων που αποτελούνται από ύλη εκφυλισμένων ηλεκτρονίων ονομάστηκε όριο Τσαντρασεκάρ, ενώ τέσσερα χρόνια μετά τον θάνατο του, το 1999, εκτοξεύθηκε το διαστημικό λεωφορείο Columbia το οποίο μετέφερε ένα τηλεσκόπιο ακτίνων Χ – το διαστημικό τηλεσκόπιο ακτίνων Χ της NASA που ονομάστηκε Τσάντρα προς τιμήν του. Περισσότερες λεπτομέρειες για την ζωή του Τσάντρα μπροείτε να διαβάσετε ΕΔΩ. https://en.wikipedia.org/wiki/Subrahmanyan_Chandrasekhar Οι σύγχρονοι του Τσάντρα παραπονιούνταν πως στις δημοσιεύσεις του χρησιμοποιούσε πολλά και δύσκολα μαθηματικά, κάτι που επισκίαζε την επικείμενη φυσική. Όμως αυτός ήταν ο τρόπος του Τσάντρα για την επίλυση των προβλημάτων που τον απασχολούσαν. Οι συνάδελφοί του διακωμωδούσαν την περίπτωσή του λέγοντας ότι ξυπνάει, και πριν ακόμη χαράξει, έχει γράψει διακόσιες εξισώσεις μέχρι τις 7:00 το πρωί. Σε ένα συμπόσιο ο Τσάντρα παρουσίασε εξισώσεις τόσο μακροσκελείς που δεν χωρούσαν σε μια διαφάνεια. Παρ’ όλα αυτά, υπενθύμισε στους πάντες: «Ίσως να θεωρείτε πως χρησιμοποίησα σφυρί για να σπάσω αυγά, αλλά πάντως εγώ τα αβγά τα έσπασα!». Έτσι, δεν είναι τυχαίο ότι στο πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου του με τίτλο «An Introduction to the Study of Stellar Structure» (η πρώτη έκδοση έγινε το 1938), όπου περιγράφει την δυναμική που καθορίζει την δομή των άστρων, μας παρουσιάζει τους νόμους της θερμοδυναμικής σύμφωνα με την αυστηρή αξιωματική διατύπωση του μαθηματικού Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή: «Αρχή Kelvin: δεν είναι δυνατή κυκλική διεργασία συστήματος, με μοναδικό αποτέλεσμα την αφαίρεση θερμότητας από κάποιο σώμα και την μετατροπή της σε ισοδύναμο έργο». «Αρχή Clausius: δεν είναι δυνατή κυκλική διεργασία με μοναδικό αποτέλεσμα τη μεταφορά θερμότητας από το ψυχρότερο στο θερμότερο σώμα». «Θεώρημα Carnot: με κάθε σύστημα είναι συνυφασμένες δυο συναρτήσεις συντεταγμένων του, η S και η Τ, από τις οποίες η Τ είναι συνάρτηση της εμπειρικής θερμοκρασίας θ μόνο. Οι συναρτήσεις είναι τέτοιες, ώστε σε οποιαδήποτε απειροστή αντιστρεπτή διεργασία του συστήματος να ισχύει dq=TdS». …………………………………………………………………………… «Αρχή Καραθεοδωρή: Εις εκάστην γειτονίαν δεδομένης καταστάσεως συστήματος υπάρχουν καταστάσεις μη προσιταί εκ ταύτης δι’ αδιαβατικής διεργασίας αντιστρεπτής ή μη» Με την αρχή Καραθεοδωρή επαναδιατυπώνεται ο σημαντικότερος νόμος της Φυσικής – ο δεύτερος νόμος της θερμοδυναμικής. https://physicsgg.me/2011/07/08/%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%AE-%CE%BA%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%B8%CE%B5%CE%BF%CE%B4%CF%89%CF%81%CE%AE/ https://physicsgg.me/2017/10/19/%cf%84%cf%83%ce%b1%ce%bd%cf%84%cf%81%ce%b1%cf%83%ce%b5%ce%ba%ce%ac%cf%81-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%ba%ce%b1%cf%81%ce%b1%ce%b8%ce%b5%ce%bf%ce%b4%cf%89%cf%81%ce%ae/

Εθνικό Αστεροσκοπείο: Ταξίδι στο μαγικό κόσμο της φύσης. Ένα ταξίδι στο μαγικό κόσμο της φύσης με όχημα την επιστήμη προσφέρει σε μικρούς και μεγάλους το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών.Πειράματα, συζητήσεις, παρατήρηση του νυχτερινού αττικού ουρανού με τη βοήθεια τηλεσκοπίων, είναι μερικές από τις πλούσιες εκπαιδευτικές δράσεις που θα πραγματοποιηθούν και οι οποίες απευθύνονται σε όλες τις ηλικίες. Ο φορέας ανοίγει τις πύλες του στο κοινό και απαντά σε βασικά ερωτήματα: Πώς μας ζεσταίνει ο ήλιος; Πώς δημιουργήθηκε το σύμπαν; Πόση απόσταση μας χωρίζει από τα αστέρια; Τι προκαλεί έναν σεισμό και πώς δημιουργούνται οι κεραυνοί; Το πλήρες πρόγραμμα των επιμορφωτικών προγραμμάτων που υλοποιεί το Αστεροσκοπείο είναι αναρτημένο στην ιστοσελίδα του www.noa.gr ενώ οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να ζητούν αναλυτικές πληροφορίες καλώντας στον αριθμό 2103490000. Ορισμένες από τις δράσεις που προγραμματίζονται για το επόμενο διάστημα είναι οι εξής: • Νέο Εκπαιδευτικό πρόγραμμα Science, Technology, Engineering, Mathematics. Ένας νέος εκπαιδευτικός κύκλος που ξεκινά το Νοέμβριο με έμφαση στην Επιστήμη, την Τεχνολογία, τη Μηχανολογία και τα Μαθηματικά βάσει των αρχών της Διεπιστημονικότητας και του STEM για παιδιά ηλικίας 10-13 χρονών. Ο πρώτος κύκλος εργαστηρίων έχει θέμα: "Διαστημικές Αποστολές ... Από τη Γη στο Διάστημα", ξεκινά την Τετάρτη 1 Νοεμβρίου και διαρκεί 4 εβδομάδες. Οι συναντήσεις θα πραγματοποιούνται κάθε Τετάρτη 17:30 με 19:00 στο Θησείο, στο Τηλεσκόπιο Δωρίδη, ενώ μετά το τελευταίο μάθημα θα ακολουθήσει παρατήρηση. • Πρωινές και βραδινές επισκέψεις νηπιαγωγείων, σχολείων και οργανωμένων ομάδων στις εγκαταστάσεις του Αστεροσκοπείου στο Θησείο και στην Πεντέλη. • Σεμινάρια αστρονομίας για μαθητές. Τα Σαββατοκύριακα το Αστεροσκοπείο ανοίγει τις πύλες του στο κοινό και διοργανώνει δράσεις για νήπια, «κυνήγι θησαυρού» και σεμινάρια αστρονομίας για μαθητές στην Πεντέλη. • Καλοκαιρινή κατασκήνωση Astrocamp. • Πρόγραμμα «Μαθαίνω Μετεωρολογία». Το Ινστιτούτο Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Αστεροσκοπείου πραγματοποιεί εκπαιδευτικές δράσεις για σχολεία με θέματα: «Τα παιδία Βρέχει» και «Περί ανέμων και Υδάτων». • Πρόγραμμα «Μαθαίνω Σεισμολογία». Το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Αστεροσκοπείου δέχεται επισκέψεις από σχολεία και οργανώνει δραστηριότητες για παιδιά. http://news.in.gr/greece/article/?aid=1500168754 Roskosmos: Αποσυμπίεση για το Soyuz MS-02 κατά την προσγείωση. Η αποσυμπίεση που υπέστη το διαστημόπλοιο Soyuz MC-02 κατά την προσγείωση του στις 10 Απριλίου, στο οποίο βρίσκονταν τρεις κοσμοναύτες δεν επηρέασε τις ζωτικές λειτουργίες του πληρώματος, δήλωσε στο πρακτορείο TASS o επικεφαλής της Ρωσικής Διαστημικής Υπηρεσίας (Roskosmos) Ίγκορ Καμαρόφ. Η δήλωση αυτή του ρώσου, αξιωματούχου έγινε μετά τις δηλώσεις του αμερικανού αστροναύτη Τόμας Στάφορντ, σύμφωνα με τις οποίες κατά την επιστροφή του διαστημοπλοίου Soyuz MC-02 στη Γη το διαστημόπλοιο υπέστη αποσυμπίεση. «Ήδη όταν το διαστημόπλοιο εισήλθε στην ατμόσφαιρα, στο στάδιο που άνοιξε το αλεξίπτωτο παρουσιάσθηκε μια βλάβη. Αυτό συνέβη στις 10 Απριλίου. Όλα αυτά συνέβησαν στην ατμόσφαιρα και δεν είχαν καμία επίδραση στο πλήρωμα του διαστημοπλοίου» δήλωσε ο Καμαρόφ. Όπως ανακοίνωσε το γραφείο τύπου της Roskosmos οι αστροναύτες φορούσαν τις στολές τους που είναι ερμητικές και δεν αντιμετώπισαν κανένα πρόβλημα. Όπως ανέφερε η Roskosmos το συγκεκριμένο συμβάν διερεύνησε επιτροπή η οποία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ήταν μάλλον τυχαίο και πως έχουν ληφθεί όλα τα μέτρα ώστε να μην υπάρξουν μελλοντικά παρόμοια συμβάντα. Ο Καμαρόφ δήλωσε επίσης, ότι «η βλάβη αυτή με το αλεξίπτωτο ερευνήθηκε από κοινού με την NASA και εν συνεχεία πραγματοποιήθηκαν επιτυχείς προσγειώσεις και εκτοξεύσεις», και πως μετά από αυτό δεν υπήρξαν οποιεσδήποτε παρατηρήσεις εκ μέρους της NASA. Η προσγείωση του μεταγωγικού επανδρωμένου διαστημοπλοίου Soyuz MC-02 στο οποίο επέβαιναν οι κοσμοναύτες Σεργκέι Ρίζικοφ και Αντρέι Μπρισένκο, και ο αμερικανός αστροναύτης Ρόμπερτ Σέιν Κίμπροου, έγινε στο Καζαχστάν στις 10 Απριλίου. http://www.pronews.gr/epistimes/diastima/639898_roskosmos-aposympiesi-gia-soyuz-ms-02-kata-tin-prosgeiosi

Σχέδια για φουσκωτό διαστημικό σταθμό γύρω από τη Σελήνη. Η Bigelow Aerospace, γνωστή για τα σχέδια φουσκωτών διαστημικών σταθμών της, ανακοίνωσε συνεργασία με τη United Launch Alliance (ULA) με σκοπό την εκτόξευση- με πύραυλο Vulcan της δεύτερης- ένας σταθμός Β330, ο οποίος προορίζεται να τεθεί ως το 2022 σε χαμηλή τροχιά γύρω από τη Σελήνη για να λειτουργήσει ως αποθήκη. «Το σχέδιό μας για σεληνιακή αποθήκη προορίζεται να ενισχύσει άλλα σχέδια, τα οποία έχουν μακροπρόθεσμα στόχο την αποστολή ανθρώπων στον Άρη. Θα παρέχει στη NASA και την Αμερική μια συναρπαστική και οικονομική από πρακτικής άποψης ευκαιρία για μια επιτυχία που μπορεί να λάβει χώρα σε μικρό χρονικό διάστημα. Αυτή η σεληνιακή αποθήκη θα μπορούσε να αναπτυχθεί εύκολα ως το 2022 για να υποστηρίξει τα αναζωογονημένα σχέδια της χώρας για επιστροφή στη Σελήνη» είπε ο Ρόμπερτ Μπίγκελοου, πρόεδρος της Bigelow Aerospace. Ένας τέτοιος σταθμός θα μπορούσε να βοηθήσει, λειτουργώντας ως σταθμός ανεφοδιασμού, τόσο σε αποστολές της NASA, όσο και σε εταιρικές, εμπορικού χαρακτήρα, αποστολές. Επιπλέον, θα μπορούσε να βοηθήσει στο να καταστεί η Σελήνη χώρος για εκπαίδευση αστροναυτών, αλλά και στο να εξερευνηθεί εκτενώς ο φυσικός μας δορυφόρος. Βάσει των σχεδίων της εταιρείας, όταν το Β330 τεθεί σε τροχιά η Bigelow Aerospace θα προβεί στον πλήρη εξοπλισμό του και θα αποδείξει τη λειτουργικότητά του. Όταν είναι πλήρως λειτουργικός, θα εκτοξευτούν δύο σκάφη- κινητήρες και ο σταθμός θα αποσταλεί σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη. Σημειώνεται πως το Β330, σύμφωνα με την εταιρεία, είναι ένας αυτόνομος διαστημικός σταθμός για εμπορική χρήση, που μπορεί να λειτουργεί σε χαμηλή γήινη τροχιά, και είναι συγκρίσιμος με το 1/3 της χωρητικότητας του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού. Η Bigelow Aerospace αναπτύσσει ήδη δύο τέτοιους σταθμούς, που προορίζονται να είναι έτοιμοι για εκτόξευση μετά το 2020. http://www.naftemporiki.gr/story/1286350/sxedia-gia-fouskoto-diastimiko-stathmo-guro-apo-ti-selini

Νέες ανακαλύψεις για τον Κρόνο από το… νεκρό Cassini. Το διαστημικό σκάφος Cassini έφτασε στον Κρόνο το 2004 για μια αποστολή εξερεύνησης 2-3 ετών. Οι τρομερές επιδόσεις του Cassini όμως και οι συνεχείς εντυπωσιακές ανακαλύψεις του στο σύστημα του Κρόνου υποχρέωσαν την NASA να δίνει συνεχώς νέες παρατάσεις στην αποστολή. Τελικά μετά από 13 χρόνια στα οποία το Cassini εξερεύνησε διεξοδικά τον Κρόνο και τα δεκάδες φεγγάρια του αποφασίστηκε το σκάφος να ολοκληρώσει την αποστολή του κάνοντας μια βουτιά θανάτου στην ατμόσφαιρα του πλανήτη. Στις 15 Σεπτεμβρίου το Cassini διέσχισε τα δαχτυλίδια του Κρόνου, εισήλθε στην ατμόσφαιρα του με πολύ μεγάλη ταχύτητα, μετατράπηκε σε μια πύρινη μπάλα και καταστράφηκε. Οι νέες ανακαλύψεις Οπως ανακοίνωσαν τα μέλη της αποστολής του Cassini σε συνέδριο της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας που διεξάγεται αυτές τις μέρες στην Γιούτα μέχρι και το τελευταίο δευτερόλεπτο πριν τα όργανα του πάψουν να λειτουργούν το σκάφος έκανε μετρήσεις και κατέγραφε εικόνες και δεδομένα. Από αυτόν τον επιθανάτιο ρόγχο εξερεύνησης του Cassini προέκυψαν νέα εντυπωσιακά στοιχεία για τον Κρόνο. Από αυτά τα στοιχεία δίνεται μια εξήγηση σε ένα ερώτημα που απασχολεί τους επιστήμονες διαχρονικά και έχει να κάνει με το πώς διατηρούνται σταθερά στην ίδια θέση και κατάσταση τα εντυπωσιακά δαχτυλίδια του. Οπως φαίνεται από τα τελευταία δεδομένα που έστειλε το Cassini τα δαχτυλίδια στέκονται επιβλητικά στην θέση τους με την βοήθεια των βαρυτικών αλληλεπιδράσεων που έχουν με τους δορυφόρους του Κρόνου. Συγκεκριμένα το εξωτερικό δαχτυλίδι του πλανήτη, το δαχτυλίδι Α, αλληλεπιδρά βαρυτικά με τουλάχιστον επτά δορυφόρους του Κρόνου. Οσον αφορά τα εσωτερικά δαχτυλίδια του Κρόνου το Cassini εντόπισε ένα πλήθος από μικρούς δορυφόρους που έχουν σχηματιστεί εντός των δακτυλίων και μέχρι σήμερα δεν γνωρίζαμε την ύπαρξη τους. Πρόκειται σύμφωνα με τους ειδικούς για σώματα που μοιάζουν με τους πρωτοπλανήτες που σχηματίζονται στον αστρικό δίσκο ενός νεογέννητου άστρου. Αυτά τα άγνωστα σώματα με τις βαρυτικές τους δυνάμεις συγκρατούν τους εσωτερικούς δακτυλίους. Το Cassini έκανε επίσης για πρώτη φορά αναλύσεις στην ανώτερη ατμόσφαιρα του Κρόνου και εντόπισε διάφορα στοιχεία, ανάμεσα τους και μεθάνιο, τα οποία πέφτουν στην ατμόσφαιρα του Κρόνου από τα δαχτυλίδια. Οι αναλύσεις όχι μόνο των τελευταίων αλλά και προηγούμενων δεδομένων που έχει στείλει το Cassini συνεχίζονται και αναμένεται το προσεχές διάστημα να προκύψουν καινούργια στοιχεία για τον Κρόνο. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=908878

Σουμπραμανιάν Τσαντρασεκάρ. Ο Σουμπραμανιάν Τσαντρασεκάρ (Subrahmanyan Chandrasekhar) γεννήθηκε σαν σήμερα, στις 19 Οκτωβρίου 1910 και πέθανε στις 21 Αυγούστου 1995. Ήταν Ινδός αστροφυσικός, στον οποίο μάλιστα απονεμήθηκε και το βραβείο Νόμπελ Φυσικής το 1983 από κοινού με τον Γουίλιαμ Άλφρεντ Φάουλερ. Το Νόμπελ απονεμήθηκε στον Σουμπραμανιάν Τσαντρασεκάρ (Subrahmanyan Chandrasekhar) για τις «θεωρητικές μελέτες του στις φυσικές διεργασίες που είναι σημαντικές στη δομή και εξέλιξη των αστέρων». Σε ηλικία 19 ετών και ενώ βρίσκεται στο πλοίο για το ταξίδι προς το Λονδίνο, μία αναλαμπή της στιγμής θα του γεννήσει την ιδέα η οποία έμελλε να τον βασανίσει για την υπόλοιπη ζωή του. Η δομή των άστρων και η κατάληξή τους θα πρέπει να έχει κάποιους περιορισμούς. Ήταν τόσο ενθουσιασμένος με αυτή την σκέψη, χωρίς να αντιλαμβάνεται πως πίσω από την πρωταρχική του ιδέα κρυβόταν το μεγάλο μυστικό για τις Μαύρες Τρύπες. Τα μαθηματικά μοντέλα του για την αστρική εξέλιξη αποτελούν από τα καλύτερα τρέχοντα μοντέλα για τα ύστερα στάδια εξέλιξης των ογκωδών αστέρων και των μαύρων τρυπών. Το όριο Τσαντρασεκάρ πήρε μάλιστα το όνομά του από τον Τσαντρασεκάρ, ενώ το Αστεροσκοπείο Ακτίνων-Χ Τσάντρα της NASA ονομάστηκε προς τιμή του. To Όριο Τσαντρασεκάρ είναι το ανώτατο όριο της μάζας των σωμάτων που αποτελούνται από ύλη εκφυλισμένων ηλεκτρονίων, μία πυκνή μορφή ύλης που αποτελείται από πυρήνες εντός ενός νέφους ηλεκτρονίων. Το όριο είναι η ανώτατη μη περιστρεφόμενη μάζα η οποία μπορεί να υποστηριχθεί έναντι της βαρυτικής κατάρρευσης που προκαλείται από την πίεση του εκφυλισμού των ηλεκτρονίων. Ο Σουμπραμανιάν Τσαντρασεκάρ (Subrahmanyan Chandrasekhar) εργάστηκε σε μεγάλο εύρος αστροφυσικών προβλημάτων κατά τη διάρκεια της ζωής του, συνεισφέροντας στη σύγχρονη κατανόηση της αστρικής δομή, των λευκών νάνων, της αστροδυναμικής, της κβαντικής θεωρίας του ανιόντος υδρογόνου, της υδροδυναμικής και υδρομαγνητικής ισορροπίας, την ισορροπία ελλειψοειδών σωμάτων, τη γενική σχετικότητα, τη μαθηματική θεωρία των μαύρων τρυπών και τη θεωρία των συγκρουόμενων βαρυτικών κυμάτων. Στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, ανέπτυξε το θεωρητικό μοντέλο το οποίο εξηγεί τη δομή των λευκών νάνων αστέρων το οποίο λαμβάνει υπόψιν τη σχετικιστική μεταβολή της μάζας με τις ταχύτητες των ηλεκτρονίων που αποτελούν τη μάζα. Έδειξε ότι η μάζα του λευκού νάνου δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 1,44 ηλιακές μάζες – το όριο Τσαντρασεκάρ. Ο ίδιος ο Subrahmanyan Chandrasekhar (Σουμπραμανιάν Τσαντρασεκάρ) αναθεώρησε τα μοντέλα αστροδυναμικής που πρότεινε ο Γιαν Όορτ, συνυπολογίζοντας τα μεταβαλλόμενα βαρυτικά πεδία για αστέρες κοντά στο κέντρο του Γαλαξία. Επεξέτεινε αυτά τα μοντέλα και στα διαστρικά αέρια, δείχνοντας ότι κατανέμονται πολύ ανομοιόμορφα. Οι σπουδές του Subrahmanyan Chandrasekhar (Σουμπραμανιάν Τσαντρασεκάρ) Ο Τσαντρασεκάρ φοίτησε στο Προεδρικό Κολέγιο, στο Μαντράς (πλέον Τσεννάι) και στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ. Στο μεγαλύτερο τμήμα της ακαδημαϊκής του σταδιοδρομίας εργαζόταν στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο, όπου εργαζόταν στο Αστεροσκοπείο Γιέρκς και ήταν συντάκτης του Astrophysical Journal από το 1952 μέχρι το 1971. Ανήκε στο διδακτικό προσωπικό του πανεπιστημίου από το 1937 μέχρι τον θάνατό του το 1995, σε ηλικία 84 ετών. Αξίζει να σημειωθεί ότι ήταν ο μόνος «διάσημος» φυσικός που δεν κατέλαβε την Λουκασιανή Έδρα των Μαθηματικών στο πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, που πρώτος κατέλαβε το 1663 ο Mαθηματικός και Θεολόγος Ισαάκ Μπάροου, αν και την επιθυμούσε διακαώς. http://www.newsit.gr/texnologia/o-soumpramanian-tsantrasekar-subrahmanyan-chandrasekhar-simera-google-doodle/2260025/

Πλήρως αυτοδίδακτη η τεχνητή νοημοσύνη AlphaGo Zero της Google DeepMind. Ένα ακόμη σημαντικό βήμα στο πεδίο της τεχνητής νοημοσύνης έκανε η βρετανική εταιρεία DeepMind, θυγατρική της Google, που ανακοίνωσε ότι το αναβαθμισμένο «έξυπνο» σύστημά της AlphaGo Zero κατάφερε να γίνει ειδήμων στο κινεζικό επιτραπέζιο παιγνίδι Go χωρίς καμία πλέον ανθρώπινη παρέμβαση, αλλά μαθαίνοντας τα πάντα μόνο του εκ του μηδενός. Χρειάσθηκε μόνο 40 μέρες για να αφομοιώσει γνώσεις 3.000 ετών και να γίνει ανίκητο στο συγκεκριμένο τρομερά απαιτητικό παιγνίδι. Το προηγούμενο πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης AlphaGo είχε έως τώρα νικήσει άνετα δύο από τους καλύτερους στον κόσμο παίκτες του Go, αρχικά με 4-1 τον 18 φορές παγκόσμιο πρωταθλητή νοτιοκορεάτη Λι Σε-ντολ και μετά με 3-0 τον κινέζο παγκόσμιο πρωταθλητή Κε Τζίε. Αλλά, είχε προηγουμένως εκπαιδευθεί μελετώντας επί μήνες εκατομμύρια παιγνίδια από ανθρώπους «μάστερ» του εν λόγω παιγνιδιού. Αυτή τη φορά, όμως, το νέο AlphaGo Zero ξεκίνησε χωρίς να έχει καμία άλλη ανθρώπινη εκπαίδευση, πέρα από τη γνώση των κανόνων του Go. Το νέο πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης άρχισε να παίζει με τον εαυτό του για εξάσκηση και μέσα σε τρεις μέρες -αφού είχε παίξει σχεδόν πέντε εκατομμύρια παιγνίδια!- ήταν πια ικανό να νικήσει το προηγούμενο πρόγραμμα AlphaGo (τον νικητή των ανθρώπων) με σκορ 100-0! Μάλιστα, το σύστημα βρήκε μόνο του πρωτότυπες κινήσεις, που μέσα σε τόσες χιλιάδες χρόνια οι άνθρωποι δεν είχαν διανοηθεί ότι μπορούν να υπάρξουν και δεν είχαν ποτέ χρησιμοποιήσει στο παιγνίδι τους. Περήφανος ο ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Google DeepMind, ο βρετανο-κύπριος Ντέμης Χασάμπης, δήλωσε ότι το νέο σύστημα, που είναι πλέον αποκλειστικός δάσκαλος του εαυτού του, μπορεί να έχει πολύ περισσότερες εφαρμογές. «Νομίζουμε ότι είναι πια αρκετά καλό για να πετύχει σημαντική πρόοδο σε μερικά πραγματικά προβλήματα, αν προφανώς απέχουμε ακόμη πολύ από μια πλήρη τεχνητή νοημοσύνη», τόνισε. Όπως είπε ο βασικός ερευνητής Ντέιβιντ Σίλβερ, «το νέο σύστημα ξεκινά από ένα νευρωνικό δίκτυο που δεν ξέρει τίποτε απολύτως για το παιγνίδι του Go, πέρα από τους κανόνες του. Στη συνέχεια, τα μαθαίνει όλα παίζοντας παιγνίδια με τον εαυτό του». Το αρχαίο κινεζικό παιγνίδι Go έχει μια ιστορία αρκετών χιλιάδων ετών. Αν και οι κανόνες του είναι πιο απλοί σχέση με του σκακιού, οι δύο παίκτες έχουν να επιλέξουν κάθε φορά ανάμεσα σε περίπου 200 κινήσεις έναντι περίπου 20 στο σκάκι. Οι ερευνητές της DeepMind είναι ενθουσιασμένοι -αλλά κάποιοι άλλοι μάλλον φοβισμένοι- που το νέο σύστημα μέσα σε λίγες μέρες αφομοίωσε μόνο του γνώσεις και εμπειρίες, τις οποίες είχαν συσσωρεύσει οι άνθρωποι σε διάστημα χιλιάδων ετών. Όπως είπε ο Σίλβερ, «στην πραγματικότητα ξεπεράσαμε τους περιορισμούς της ανθρώπινης γνώσης και το νέο σύστημα είναι ικανό να δημιουργήσει μόνο του γνώση, ξεκινώντας από κάποιες πρώτες αρχές, στην ουσία εκ του μηδενός». Μάλιστα το νέο σύστημα AlphaGo Zero δεν χρειάζεται για να «τρέξει» παρά έναν υπολογιστή με τέσσερις μόνο επεξεργαστές, έναντι 48 μονάδων επεξεργασίας που χρησιμοποιούσε ο προκάτοχός του AlphaGo. Το επόμενο βήμα, σύμφωνα με τον Χασάμπη, θα είναι η αξιοποίηση του νέου συστήματος τεχνητής νοημοσύνης σε πεδία όπως η ανάπτυξη νέων φαρμάκων και νέων υλικών. «Ελπίζω», τόνισε, «ότι θα γίνουν ρουτίνα αυτού του είδους οι αλγόριθμοι, που θα συνεργάζονται μαζί με μας ως επιστημονικοί εμπειρογνώμονες ή ειδικοί στην ιατρική, προάγοντας έτσι τα σύνορα της επιστήμης και της ιατρικής». Προς το παρόν πάντως, όπως επεσήμαναν άλλοι ειδικοί της τεχνητής νοημοσύνης, παρόλη την πρόοδο που έχει κάνει η DeepMind, το σύστημά της συνεχίζει να χρειάζεται έναν αρχικό προγραμματισμό από ανθρώπους, ενώ ασφαλώς κάθε άλλο παρά γενική εξυπνάδα διαθέτει. Οι ερευνητές της Google DeepMind, με επικεφαλής τους Χασάμπη και Σλίβερ, έκαναν σχετική δημοσίευση στο Nature. http://www.nature.com/nature/journal/v550/n7676/full/nature24270.html Στην ερευνητική ομάδα συμμετέχει και ο έλληνας μηχανικός λογισμικού Ιωάννης Αντώνογλου, ο οποίος αποφοίτησε από το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Η/Υ του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 2011, έκανε μεταπτυχιακά στην τεχνητή νοημοσύνη στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου και από το 2012 εργάζεται στη Google Deep Mind. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500168932

Sentinel-5P: Δορυφορική παρακολούθηση της ποιότητας του αέρα σε τροχιά. Ο δορυφόρος Sentinel 5P που αποτελεί την πρώτη αποστολή του Copernicus που είναι αφιερωμένη στην παρακολούθηση της ατμόσφαιράς μας, ξεκίνησε από το Cosmodrome Plesetsk στη βόρεια Ρωσία. Ο δορυφόρος βάρους 820 κιλών μεταφέρθηκε σε τροχιά με χρήση του εκτοξευτή Rockot στις 09:27 GMT (11:27 CEST) στις 13 Οκτωβρίου 2017. Το πρώτο στάδιο διαχωρίστηκε 2 λεπτά 16 δευτερόλεπτα μετά την εκτόξευση, ενώ το δεύτερο στάδιο έπειτα από 5 λεπτά και 19 δευτερόλεπτα αντίστοιχα. Στη συνέχεια, το ανώτερο τμήμα πυροδοτήθηκε δύο φορές, παρέχοντας τον Sentinel-5P στην τελική του τροχιά 79 λεπτά μετά την εκτόξευση. Μετά το διαχωρισμό από το ανώτερο τμήμα, ο Sentinel-5P ανέπτυξε τους τρεις ηλιακούς του συλλέκτες και άρχισε την επικοινωνία με τη Γη. Το πρώτο σήμα λήφθηκε 93 λεπτά μετά την εκτόξευσή του καθώς ο δορυφόρος πέρασε πάνω από τον σταθμό Kiruna στη Σουηδία. Στη συνέχεια αποκαταστάθηκαν οι σύνδεσμοι τηλεμετρίας, η διοίκηση και ο έλεγχος του δορυφόρου από τους ελεγκτές του κέντρου επιχειρήσεων της ESA στο Darmstadt της Γερμανίας, επιτρέποντάς τους να παρακολουθούν την υγεία του δορυφόρου. Η εκτόξευση και η πρώιμη φάση της τροχιάς του θα διαρκέσουν τρεις ημέρες, κατά την οποία οι ελεγκτές θα ελέγξουν τα βασικά συστήματα του δορυφόρου και θα τα διαμορφώσουν για πτήση στο διάστημα. Εν συνεχεία θα υπάρξει μια φάση έναρξης της λειτουργίας κατά την οποία θα ελεγχθούν όλα τα στοιχεία των δορυφορικών συστημάτων και θα απολυμανθεί το κύριο όργανο. Μόλις ολοκληρωθεί μετά από λίγες εβδομάδες το στάδιο αυτό, θα ανοίξει η ψυχρή θύρα και θα γίνει η βαθμονόμηση και η επικύρωση του κύριου οργάνου Tropomi του Sentinel-5P. Η αποστολή αναμένεται να αρχίσει να λειτουργεί πλήρως σε έξι μήνες από τώρα. “Η εκτόξευση του έκτου δορυφόρου Sentinel για το πρόγραμμα Copernicus αποδεικνύει την εκτεταμένη αρμοδιότητα που διαθέτουμε εδώ στην ESA, από τη στιγμή της σύλληψής μια ιδέας έως την πραγματοποίησή της σε επιχειρησιακό επίπεδο”, δήλωσε ο Γενικός Διευθυντής της ESA Jan Woerner. “Ο δορυφόρος Sentinel-5P βρίσκεται πλέον ασφαλής σε τροχιά, επομένως εναπόκειται στις ομάδες ελέγχου της αποστολής μας να κατευθύνουν αυτή την αποστολή στην επιχειρησιακή ζωή της και να την διατηρήσουν για τα επόμενα επτά χρόνια ή και περισσότερο”. Ο Sentinel-5P - το P οφείλεται στη λέξη Precursor που σημαίνει Πρόδρομος - είναι η πρώτη αποστολή του προγράμματος Copernicus αφιερωμένη στην παρακολούθηση της ατμόσφαιράς μας. Η αποστολή είναι μία από τις έξι οικογένειες ειδικών αποστολών που αποτελούν τον πυρήνα του Ευρωπαϊκού δικτύου παρακολούθησης του περιβάλλοντος του Copernicus. Το πρόγραμμα Copernicus βασίζεται στους Sentinels και συμβάλλει στις αποστολές για την παροχή δεδομένων για την παρακολούθηση του περιβάλλοντος και την υποστήριξη δραστηριοτήτων πολιτικής ασφάλειας. Ο Sentinel-5P μεταφέρει το υπερσύγχρονο όργανο Tropomi για να επιτελέσει ακριβώς αυτό το σκοπό. Το Tropomi, που αναπτύχθηκε από κοινού από την ESA και το Ολλανδικό Διαστημικό Γραφείο, θα χαρτογραφήσει ένα πλήθος ιχνοστοιχείων όπως το διοξείδιο του αζώτου, το όζον, τη φορμαλδεΰδη, το διοξείδιο του θείου, το μεθάνιο, το μονοξείδιο του άνθρακα και τα αερολύματα - τα οποία επηρεάζουν τον αέρα που αναπνέουμε και συνεπώς την υγεία μας, καθώς και το κλίμα μας. Το Sentinel-5P αναπτύχθηκε για να μειωθούν τα κενά των δεδομένων μεταξύ του δορυφόρου Envisat - ειδικότερα του οργάνου Sciamachy - και του Sentinel-5, καθώς επίσης και για να συμπληρώσει τις μετρήσεις του αισθητήρα GOME-2 του δορυφόρο MetOp. “Η παρουσία του Sentinel-5P σε τροχιά θα μας δώσει καθημερινές και σφαιρικές απόψεις της ατμόσφαιράς μας με ακρίβεια που δεν είχαμε ποτέ”, δήλωσε ο Josef Aschbacher, Διευθυντής Προγραμμάτων Παρατήρησης της Γης στην ESA. “Τα ιστορικά δεδομένα μας, μαζί με τη μακροπρόθεσμη προοπτική του δορυφορικού προγράμματος Copernicus, ανοίγουν τις πόρτες για τη δημιουργία συνόλων δεδομένων που καλύπτουν δεκαετίες – γεγονός που αποτελεί προϋπόθεση για την κατανόηση της συνεχώς μεταβαλλόμενης γης μας”. Στο μέλλον, τόσο οι γεωστατικές αποστολές Sentinel-4 όσο και οι πολικές του Sentinel 5 θα παρακολουθήσουν τη σύνθεση της ατμόσφαιρας για λογαριασμό των Υπηρεσιών Ατμόσφαιρας του Copernicus. Και οι δύο αποστολές θα πραγματοποιηθούν σε μετεωρολογικούς δορυφόρους που λειτουργούν από το Eumetsat. Μέχρι τότε, η αποστολή Sentinel-5P θα διαδραματίσει βασικό ρόλο στον εντοπισμό και την παρακολούθηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. http://www.esa.int/spaceinvideos/Videos/2017/10/Sentinel-5P_liftoff http://www.esa.int/spaceinvideos/Videos/2017/08/Solar_panel_opening http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Sentinel-5P_Doryphorikhe_parakolohuthese_tes_poihotetas_toy_ahera_se_trochiha Νέο προβολικό σύστημα αναβαθμίζει τις προβολές στο Πλανητάριο. Ένα νέο προβολικό σύστημα τελευταίας τεχνολογίας, που αναβαθμίζει σημαντικά την ποιότητα της εικόνας στις προβολές του, εγκαταστάθηκε στο Ψηφιακό Πλανητάριο του Ιδρύματος Ευγενίδου. Το νέο σύστημα παρουσίασε την Τρίτη ο διευθυντής του Πλανηταρίου, δρ Μάνος Κιτσώνας. Όπως ανέφερε ο κ. Κιτσώνας, το Πλανητάριο του Ιδρύματος Ευγενίδου, που είναι ένα από τα μεγαλύτερα και καλύτερα στον κόσμο, χάρη στο νέο προβολικό σύστημα θα προσφέρει στους επισκέπτες μία μοναδική εμπειρία. Πρόκειται για την τρίτη γενιά προβολέων που εγκαθίστανται από την έναρξη της λειτουργίας του Πλανηταρίου, το 2003. Όπως τονίστηκε, «επιθυμία της διοίκησης του Ιδρύματος Ευγενίδου είναι το Πλανητάριο να βρίσκεται πάντα ανάμεσα στα κορυφαία πλανητάρια του κόσμου και γι' αυτό ο εξοπλισμός του ανανεώνεται σε συχνά χρονικά διαστήματα, ώστε να μπορεί να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις που θέτει η εξέλιξη της τεχνολογίας». Ο κ. Κιτσώνας, ηλεκτρολόγος μηχανικός ο ίδιος, επισήμανε ότι για έναν θόλο με επιφάνεια περίπου 900 τ.μ., όπως αυτός του Πλανηταρίου, η ψηφιακή προβολή παρουσιάζει ιδιαίτερες δυσκολίες, ακόμα περισσότερο όταν υπάρχει η ανάγκη για ρεαλιστική απεικόνιση του έναστρου ουρανού. Απαιτείται, έτσι, από τους ψηφιακούς προβολείς ένας εξαιρετικά δύσκολος συνδυασμός φωτεινότητας, ανάλυσης και αντίθεσης, προκειμένου να μπορεί να παραχθεί μία υψηλής ποιότητας εικόνα που θα προβάλλεται στο Πλανητάριο. Αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί μόνο με έναν προβολέα και όλοι οι κατασκευαστές τέτοιων συστημάτων παγκοσμίως έχουν οδηγηθεί σε σύνθετες λύσεις χρησιμοποιώντας πολλούς προβολείς. Το νέο προβολικό σύστημα αποτελείται από έξι προβολείς Barco F90-W13, οι οποίοι χρησιμοποιούν ως πηγή φωτός τη συνδυασμένη τεχνολογία λέιζερ-φωσφόρου, επιτυγχάνοντας πολύ μεγάλη φωτεινότητα της τάξης των 13.000 λούμεν και παράλληλα εκπληκτική ποιότητα χρωμάτων, ενώ διατηρείται η αντίθεση της εικόνας σε άριστα επίπεδα. Σύμφωνα με τον κ. Κιτσώνα, το Ευγενίδειο Πλανητάριο είναι ένα από τα πρώτα πλανητάρια στον κόσμο, όπου εγκαταστάθηκε σύστημα αυτής της τεχνολογίας και μάλιστα με αυτήν τη φωτεινότητα. Μαζί με τους προβολείς, εγκαταστάθηκε και ένα νέο σύστημα αυτόματης ρύθμισης και ευθυγράμμισης, το οποίο χρησιμοποιεί κάμερες και επικοινωνεί με το κυρίως σύστημα του Πλανηταρίου. Με αυτό το σύστημα εξασφαλίζεται η άριστη προσαρμογή των έξι προβολέων, ώστε να δημιουργούν μία ομοιόμορφη εικόνα στον θόλο. Την εγκατάσταση έκανε η Sky-Skan Inc., μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες στον κόσμο με ειδίκευση σε πλανητάρια, η οποία είναι και ο κύριος προμηθευτής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου σε τεχνολογία. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500168458

Ελον Μασκ: Το 2024 άνθρωποι στον Αρη με δυνατότητα χρήσης των social media. Κάθε δημόσια αναφορά του αμερικανού μεγιστάνα και οραματιστή Ελον Μασκ συγκεντρώνει τα φώτα της δημοσιότητας. Και πώς να μην συμβαίνει αυτό αφού κάθε φορά ο Μασκ φροντίζει είτε με την ανακοίνωση νέων φουτουριστικών πρότζεκτ στα οποία συμμετέχει είτε με δηλώσεις του για τις εν εξελίξει πολυσχιδείς δραστηριότητες να εξάπτει την φαντασία της κοινής γνώμης. Είναι γνωστό ότι ο Μασκ έχει ιδρύσει την πιο δυναμική ιδιωτική διαστημική εταιρεία, την Space X, βασική εργασία της οποίας σε αυτή την φάση είναι η κατασκευή επαναχρησιμοποιούμενων σούπερ πυραυλικών συστημάτων. Στόχος της Space X είναι να στέλνει γρήγορα και με χαμηλό κόστος ανθρώπους και φορτία στο Διάστημα. Η ταχύτητα διασφαλίζεται με τους προηγμένους και γιγάντιων διαστάσεων πυραύλους και το χαμηλό κόστος διασφαλίζεται με την επαναχρησιμοποίηση των πυραύλων αυτών. Ο Μασκ έχει δηλώσει ότι σκοπεύει να πραγματοποιήσει πολύ σύντομα επανδρωμένες αποστολές στον Αρη και οραματίζεται με μεγάλη αποικία από δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους μέχρι τα μέσα του αιώνα. Πριν από λίγα 24ωρα η δημοφιλής ιστοσελίδα στον χώρο των κοινωνικών δικτύων Reddit οργάνωσε μια online συνέντευξη με τον Ελον Μασκ να δέχεται να απαντήσει στα ερωτήματα που έστελναν οι επισκέπτες της σελίδας. Τα ερωτήματα όπως είναι ευνόητο ήταν πολλά και μέσα από τις απαντήσεις του ο Μασκ έδωσε ένα χρονοδιάγραμμα των αποστολών στον Αρη. Σύμφωνα με τον Μασκ οι πρώτες αποστολές θα ξεκινήσουν το 2022 και θα μεταφέρουν στον Κόκκινο Πλανήτη τον απαραίτητο εξοπλισμό ώστε όταν στην επόμενη φάση ακολουθήσουν οι άνθρωποι να μπορούν να στήσουν σχετικά εύκολα τις πρώτες εγκαταστάσεις διαβίωσης. Οι πρώτες αποστολές ανθρώπων στον Αρη θα γίνουν αν όλα πάνε καλά από την Space X το 2024. Μάλιστα ο Μασκ ανέφερε ότι θα γίνει προσπάθεια ώστε οι κάτοικοι του Αρη να έχουν πρόσβαση στα social media. «Οποιος πιστεύει ότι μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη ενός δικτύου που θα συνδέει τον Αρη με το Internet παρακαλώ να επικοινωνήσει μαζί μας και να το κάνει. Ένα τέτοιο δίκτυο όταν μάλιστα Γη και Αρης βρίσκονται σε τροχιές που πλησιάζει ο ένας πλανήτης τον άλλο θα παρέχει και σχετικά γρήγορη σύνδεση. Υποθέτω θα μπορεί κάποιος στον Αρη να χρησιμοποιήσει αν θέλει στο Snapchat» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Μασκ. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500168532

H Intel καταφέρνει να χωρέσει 17 qubits σε ένα chip. Η συνεργασία της Intel με την QuTech πάνω στο quantum computing αποδίδει καρπούς με την παρουσίαση του πρώτου chip των 17 qubits. H επένδυση της Intel στην QuTech και την προσπάθεια ανάπτυξης ενός κβαντικού υπολογιστή ήταν της τάξης των 50 εκατομμυρίων δολαρίων. Τα qubits δεν παίρνουν δύο τιμές, το 0 και το 1, καθώς μπορούν να έχουν ταυτόχρονα και τις δύο τιμές, στοιχείο που πιστοποιεί ότι οι κβαντικοί υπολογιστές μπορούν να έχουν πολύ πιο γρήγορη επίλυση προβλημάτων και εκτέλεση μιας σειράς υπολογισμών στη μονάδα του χρόνου. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε πολύ πιο αποτελεσματικούς υπολογιστές. Το chip των 17 qubits δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να θεωρηθεί ως μία επανάσταση στον χώρο των κβαντικών υπολογιστών, αλλά η Intel εμφανίζεται ευχαριστημένη ότι έχει γίνει ένα πρώτο σημαντικό βήμα ανάπτυξης στον χώρο του quantum computing. Ένα από τα σημαντικά στοιχεία του νέου chip της Intel είναι ότι μπορεί να χωρέσει 17 Qubits σε έναν περιορισμένο χώρο, ενώ ταυτόχρονα έχει φροντίσει ώστε να μπορεί να αντέχει σε εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες. Το νέο chip της Intel δείχνει την κατεύθυνση που μπορεί να πάρει η παραγωγή των κυκλωμάτων των κβαντικών υπολογιστών, παρόλο που παραμένουν αναπάντητα αρκετά ερωτήματα αναφορικά με την εξέλιξη αυτού του κλάδου της Πληροφορικής. http://www.pestaola.gr/h-intel-katafernei-na-xwresei-17-qubits-se-ena-chip/

Το πλοίο Progress-MS-07 φορτώθηκε στον ISS. Το όχημα μεταφοράς φορτίου (THC) «Πρόοδος MS-07" στις 16 Οκτώβρη 2017 στις 14:04 MSK συνδεθηκε με επιτυχία στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS). Η φόρτωση του πλοίου εγινε στη μονάδα σύνδεσης "Pirs". Η σύγκλιση του πλοίου μεταφοράς με τον ISS εγινε σε ένα διήμερο σύστημα. Το docking έγινε με αυτόματη λειτουργία υπό τον έλεγχο της Επικεφαλής Επιχειρησιακης ομάδας ελέγχου ειδικων της αποστολής του ρωσικού τμήματος του ISS Mission Control Center (MCC) και των Ρώσων κοσμοναύτων Sergeya Ryazanskogo και Aleksandra Misurkina. Η Εκτόξευση του πυραύλου «Soyuz-2.1a» για τη μεταφορά του οχήματος φορτίου (THC) «Πρόοδος MS-07" πραγματοποιήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2017 11:46:53 MSK από το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ. Το φορτηγό πλοίο "Progress MS-07"παραδίδει στον ISS 2816 kg εμπορεύματα και εξοπλισμο (1396 kg ξηρού φορτίου, 950 kg των καυσίμων, συμπιεσμένα αέρια 50 kg, 420 kg νερού), συμπεριλαμβανομένης της αποστολής του πληρώματος με τα τρόφιμα. https://www.energia.ru/ru/iss/iss53/progress_ms-07/photo_10-16.html Περιήγηση σε άλλους πλανήτες και φεγγάρια του ηλιακού μας συστήματος μέσω Google Maps. Τη δυνατότητα στους χρήστες του να επισκεφθούν και άλλους πλανήτες και φεγγάρια του ηλιακού μας συστήματος παρέχει πλέον το Google Maps. «Είκοσι χρόνια πριν το διαστημόπλοιο Cassini εκτοξεύτηκε από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ σε ένα ταξίδι με σκοπό να ανακαλύψει τα μυστικά του Κρόνου και των πολλών φεγγαριών του. Κατά τη διάρκεια της αποστολής του, το Cassini τράβηξε και απέστειλε περίπου μισό εκατομμύριο φωτογραφίες πίσω στη Γη, επιτρέποντας στους επιστήμονες να αναδημιουργήσουν αυτούς τους μακρινούς κόσμους με λεπτομέρεια άνευ προηγουμένου. Τώρα μπορείτε να επισκεφθείτε αυτά τα μέρη - μαζί με πολλούς άλλους πλανήτες και φεγγάρια στο Google Maps, κατευθείαν από τον υπολογιστή σας. Για να διασκεδάσετε περισσότερο, δοκιμάστε να κάνετε zoom απομακρυνόμενοι από τη Γη, μέχρι να βγείτε στο διάστημα» αναφέρεται σε σχετικό post στο επίσημο blog της εταιρείας. Οι χρήστες μπορούν να εξερευνήσουν τον παγωμένο Εγκέλαδο, όπου το Cassini εντόπισε νερό κάτω από τον φλοιό του φεγγαριού, κάτι που υποδεικνύει ενδεχόμενη ύπαρξη ζωής. Επίσης, έχουν τη δυνατότητα να κινηθούν κάτω από τα πυκνά σύννεφα του Τιτάνα για να δουν τις λίμνες μεθανίου, καθώς και να αντικρίσουν από κοντά τον μεγάλο κρατήρα του Μίμα (επίσης φυσικού δορυφόρου του Κρόνου). Στο εγχείρημα συνέβαλε ο καλλιτέχνης Μπγιορν Τζόνσον, ο οποίος δημιούργησε τους πλανητικούς χάρτες της Ευρώπης, του Γανυμήδη, της Ρέας και του Μίμα χρησιμοποιώντας εικόνες που προέρχονταν από τη NASA και τον ΕΟΔ (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος). Επίσης, η Google έχει προσθέσει στη λίστα τον Πλούτωνα, την Αφροδίτη και πολλά άλλα φεγγάρια, παρέχοντας συνολικά 12 νέους κόσμους στους ενδιαφερόμενους χρήστες. Σημειώνεται πως το Google Maps παρείχε εδώ και κάποια χρόνια στους χρήστες του τη δυνατότητα περιήγησης στο φεγγάρι και τον Άρη. http://www.naftemporiki.gr/story/1285848/periigisi-se-allous-planites-kai-feggaria-tou-iliakou-mas-sustimatos-mesogoogle-maps

Υπερίων. Ο Υπερίων (αγγλικά: Hyperion) είναι ένας φυσικός δορυφόρος του πλανήτη Κρόνου. Πήρε το όνομά του από τον τιτάνα Υπερίονα [1] της ελληνικής μυθολογίας. Η άλλη του σημερινή ονομασία είναι Κρόνος VII (Saturn VII). Ο Υπερίων αποκαλείται πολλές φορές και ως σφουγγάρι.Όπως και οι περισσότεροι από τους δορυφόρους του Κρόνου, η χαμηλή πυκνότητά του δείχνει ότι αποτελείται κυρίως από παγωμένο νερό, με μόνο μια μικρή ποσότητα βράχου. Θεωρείται ότι ο Υπερίων μπορεί να είναι σαν μια χαλαρά προσκτηθείσα σωρός ερειπίων στην φυσική του σύνθεση που συγκρατείται λόγω της βαρύτητας του σώματος. Ωστόσο, σε αντίθεση με τα περισσότερα από τα φεγγάρια του Κρόνου, ο Υπερίων έχει χαμηλή λευκαύγεια (0,2 - 0,3), δηλώνοντας ότι καλύπτεται από τουλάχιστον ένα λεπτό στρώμα σκοτεινής ύλης. Αυτό μπορεί να είναι υλικό από την Φοίβη (η οποία είναι πολύ πιο σκούρα), που πήρε στο παρελθόν ο Ιαπετός. Ο Υπερίων είναι πιο κόκκινος από τη Φοίβη και ταιριάζει το χρώμα της σκοτεινής του ύλης με αυτό του Ιαπετού. Ο Υπερίων έχει πορώδη επιφάνεια της τάξης του 0,46. Φωτομετρίες από το Βόγιατζερ 2 και μεταγενέστερα επίγειες δείχνουν ότι η περιστροφή του Υπερίωνα είναι χαοτική, δηλαδή ο άξονας του ταλαντεύεται τόσο πολύ, ώστε ο προσανατολισμός του στο διάστημα είναι απρόβλεπτος. Ο Υπερίωνας είναι ο μόνος γνωστός δορυφόρος του Ηλιακού συστήματος που περιφέρεται χαοτικά. Είναι ακόμα ο μοναδικός ομαλός δορυφόρος στο Ηλιακό σύστημα που δεν είναι παλιρροϊκά κλειδωμένος με τον πλανήτη του. Ο Υπερίων είναι μοναδικός ανάμεσα σε όλα τα μεγάλα φεγγάρια στο ότι έχει πολύ ακανόνιστο σχήμα, έχει μεγάλη εκκεντρότητα και βρίσκεται πολύ κοντά σε ένα πολύ μεγάλο δορυφόρο, τον Τιτάνα. Αυτοί οι παράγοντες συνδυάζονται για να αποκλείσουν το σύνολο το συνθηκών υπό τις οποίες μια σταθερή τροχιά είναι εφικτή. Το γεγονός ότι έχει τροχιακή απήχηση 4:3 με τον Τιτάνα κάνουν μια χαοτική τροχιά να φαντάζει ακόμα πιο πιθανή. Το γεγονός ότι δεν είναι κλειδωμένος μάλλον ευθύνεται για τη σχετική ομοιομορφία της επιφάνειάς του, σε αντίθεση με άλλους δορυφόρους του Κρόνου, οι οποίοι έχουν διάφορα χαρακτηριστικά αντίθεσης και «κυρίαρχα ημισφαίρια». O Υπερίων έχει φωτογραφηθεί αρκετές φορές από μέτριες αποστάσεις από το Κασσίνι. Υπήρχε ένα κοντινό στοχευμένο πέρασμα από αυτόν, από απόσταση 500 χιλιομέτρων στις 26 Σεπτεμβρίου 2005. Ένα τελευταίο κοντινό πέρασμα από το Κασσίνι-Χόιχενς πάλι, έλαβε χώρα στις 25 Αυγούστου του 2011. Δεν υπάρχουν σχέδια για τυχόν άλλα. Κάτι ακόμα αξιοσημείωτα μοναδικό σχετικά με τον συγκεκριμένο δορυφόρο είναι ότι κινείται χαοτικά. Έχει συνεχώς μεταβαλλόμενο άξονα περιστροφής και περίοδο. Έτσι, ο Ήλιος δεν ανατέλλει ποτέ από την ίδια κατεύθυνση και η διάρκεια της μέρας ποικίλλει. Ο Υπερίων αντιπροσωπεύει ένα από τα πρώτα δείγματα χαοτικής κίνησης μεγάλης κλίμακας που παρατηρήθηκε στο Σύμπαν. Ανακαλύφθηκε από W. C. Bond, G. P. Bond & Ουίλιαμ Λάσελ Ημερομηνία Ανακάλυψης 16 Σεπτεμβρίου 1848 Χαρακτηριστικά τροχιάς Ημιάξονας τροχιάς 1.481.009 Km Εκκεντρότητα 0,1230061 Περίοδος περιφοράς 21,27661 ημέρες Κλίση 0,43° (προς τον Ισημερινό του Κρόνου) Είναι δορυφόρος του Κρόνου Φυσικά χαρακτηριστικά Διαστάσεις 360 × 280 × 225 Km Μέση Ακτίνα 135 ± 4 Km Μάζα (5,6199 ± 0,05) × 1018 kg Μέση πυκνότητα 0,544 ± 0,050 g/cm3 Ισημερινή βαρύτητα επιφάνειας 0,017-0,021 m/s² Ταχύτητα διαφυγής 45–99 km/s Κλίση άξονα ποικίλει Λευκαύγεια 0,3 Επιφανειακή θερμοκρασία 93 K Φαινόμενο μέγεθος 14,1 https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A5%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%AF%CF%89%CE%BD_(%CE%B4%CE%BF%CF%81%CF%85%CF%86%CF%8C%CF%81%CE%BF%CF%82)

Ανακάλυψη των πρώτων βαρυτικών κυμάτων από συγχώνευση δύο άστρων νετρονίων. Οι επιστήμονες από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη ανακοίνωσαν ότι για πρώτη φορά ανίχνευσαν στη Γη βαρυτικά κύματα από το διάστημα, τα οποία προέρχονται από τη συγχώνευση δύο άστρων νετρονίων (πάλσαρ) και όχι μαύρων τρυπών, όπως είχε συμβεί σε όλες τις προηγούμενες περιπτώσεις. Επιπλέον, για πρώτη φορά εντόπισαν και παρατήρησαν με τηλεσκόπια την ισχυρή ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που συνόδευε το κοσμικό αυτό φαινόμενο. Το γεγονός θεωρήθηκε πολύ σημαντικό, ώστε να ανακοινωθεί με ταυτόχρονες συνεντεύξεις και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού σε Ουάσιγκτον, Λονδίνο και Γκάρτσινγκ Γερμανίας. Όχι μόνο οι ερευνητές των δύο αμερικανικών ανιχνευτών LIGO και του ευρωπαϊκού Virgo έκαναν την ανίχνευση των ίδιων των βαρυτικών κυμάτων, αλλά στη συνέχεια 70 επίγεια και διαστημικά τηλεσκόπια κατέγραψαν το φως που εκπέμφθηκε από τη πηγή των βαρυτικών κυμάτων τις επόμενες ώρες, μέρες και εβδομάδες. Το επίτευγμα αυτό, όπως τονίσθηκε από τους επιστήμονες, σηματοδοτεί τη γέννηση μιας νέου τύπου αστρονομίας. Ήδη, χάρη στις νέες παρατηρήσεις, προέκυψαν μια σειρά από άλλες ανακαλύψεις, όπως η λύση στο μυστήριο των εκρήξεων ακτίνων γάμα (Gamma-Ray Bursts - GRBs), καθώς από την ίδια πηγή των βαρυτικών κυμάτων, τη συγχώνευση των δύο άστρων νετρονίων, καταγράφηκε μια τέτοια έκρηξη ισχυρής ακτινοβολίας. Αυτό, κατά τους αστροφυσικούς, σημαίνει ότι τουλάχιστον μερικές GRBs γεννιούνται, παράλληλα με τα βαρυτικά κύματα (τις «ρυτιδώσεις» στον ιστό του χωροχρόνου), από τέτοια κατακλυσμικά κοσμικά φαινόμενα. Ακόμη, άλλοι επιστήμονες μπόρεσαν να ρίξουν φως στην προέλευση των βαρύτερων χημικών στοιχείων (μολύβδου, χρυσού, πλατίνας κα), αλλά και να κάνουν μια νέα εκτίμηση του ρυθμού επέκτασης του σύμπαντος. Όλα αυτά ξεκίνησαν από την αρχική ανίχνευση, στις 17 Αυγούστου φέτος, ενός νέου τύπου σήματος βαρυτικών κυμάτων, το οποίο διήρκεσε πολύ περισσότερο (περίπου 100 δευτερόλεπτα) από ό,τι τα προηγούμενα βαρυτικά κύματα από μαύρες τρύπες (μόλις ένα κλάσμα του δευτερολέπτου). Αυτό έκανε τους επιστήμονες να καταλάβουν ότι η πηγή του σήματος ήταν διαφορετική αυτή τη φορά. Η λεπτομερής ανάλυση των στοιχείων έδειξε ότι οι μάζες των δύο αντικειμένων ήσαν περίπου 1,1 έως 1,6 φορές μεγαλύτερες του Ήλιου, αντιστοιχώντας σε μάζες άστρων νετρονίων. Τα άστρα νετρονίων είναι απομεινάρια τεράστιων άστρων, που στο τέλος της ζωής τους εκρήγνυνται ως σούπερ-νόβα. Μετά την έκρηξη παραμένει μόνο ένας -περιστρεφόμενος σαν σβούρα- τρομερά πυκνός πυρήνας αποτελούμενος, σχεδόν, μόνο από νετρόνια. Το άστρο αυτό, που δεν είναι μεγαλύτερο από μια πόλη, έχει τόση πυκνότητα, ώστε ένα κουταλάκι της ύλης του ζυγίζει σχεδόν ένα δισεκατομμύριο τόνους. Όπως και τα κανονικά άστρα, τα άστρα νετρονίων συχνά υπάρχουν σε ζευγάρια, με το ένα άστρο σε ολοένα πιο κοντινή τροχιά γύρω από το άλλο, χάνοντας σταδιακά ενέργεια με τη μορφή βαρυτικών κυμάτων, έως ότου τελικά συγχωνεύονται. Όταν αυτό συμβεί -όπως αντίστοιχα και με τις μαύρες τρύπες- τρομερά ποσά ενέργειας και ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, ορατής και μη (ορατό φως, υπέρυθρο, ακτίνες-Χ κά), εκτοξεύονται στο διάστημα μαζί με τα βαρυτικά κύματα. Μόλις δύο δευτερόλεπτα μετά την ανίχνευση των βαρυτικών κυμάτων από τα επίγεια παρατηρητήρια LIGO και Virgo, το διαστημικό τηλεσκόπιο Fermi της NASA κατέγραψε μια ισχυρότατη έκρηξη ακτίνων γάμμα (GRB) σε μια περιοχή -στον αστερισμό του Ύδρου στο νότιο ημισφαίριο του ουρανού της Γης- από όπου εκτιμάται ότι προήλθαν τα βαρυτικά κύματα, μια σαφής ένδειξη ότι τα δύο συμβάντα συνδέονταν. Την έκρηξη GRB κατέγραψε και ο δορυφόρος Integral του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA). Στη συνέχεια, δεκάδες τηλεσκόπια ειδοποιήθηκαν να στρέψουν τα «μάτια» τους προς εκείνη την κατεύθυνση. Μετά από 12 ώρες, εντοπίσθηκε ένα νέο φωτεινό σημείο -που δεν υπήρχε έως εκείνη τη στιγμή- στον γαλαξία NGC4993, σε απόσταση 130 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη. Το εύρημα επιβεβαιώθηκε και από πολλά άλλα τηλεσκόπια, μεταξύ των οποίων από το διαστημικό Hubble και τα επίγεια του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου (ESO) στη Χιλή. Οι φασματοσκοπικές αναλύσεις που ακολούθησαν, έδειξαν ότι δεν επρόκειτο για έκρηξη σούπερ-νόβα, αλλά για ένα φαινόμενο που δεν είχε ποτέ παρατηρηθεί στο παρελθόν. Το φαινόμενο είχε αρχικά μπλε χρώμα και μετά κόκκινο, ώσπου έγινε πολύ αχνό για να είναι ορατό, δείχνοντας έτσι ότι μια πολύ καυτή ύλη ψυχράνθηκε γρήγορα και έχασε τη φωτεινότητά της. Σύμφωνα με τα θεωρητικά μοντέλα, πυρηνικές αντιδράσεις συμβαίνουν στην ύλη που εκτινάσσεται στο διάστημα κατά τη συγχώνευση δύο άστρων νετρονίων, παράγοντας έτσι ατομικούς πυρήνες βαρύτερους από τον σίδηρο (χρυσού, μολύβδου κά). Αυτή η καυτή ραδιενεργή ύλη διαχέεται στο διάστημα εκπέμποντας φως σε πολλά μήκη κύματος, ένα φαινόμενο γνωστό ως «κιλονόβα». Αυτή η διαδικασία, με την οποία στο σύμπαν παράγονται βαριά στοιχεία και η οποία έως τώρα ήταν μόνο θεωρητική, πιστεύεται ότι παρατηρήθηκε για πρώτη φορά και έτσι επιβεβαιώθηκε. Ακόμη, οι επιστήμονες βρήκαν ένα νέο τρόπο για να μετρήσουν τη «σταθερά του Χαμπλ», που περιγράφει τον ρυθμό επέκτασης του σύμπαντος. Η νέα εκτίμηση είναι, ότι το σύμπαν επεκτείνεται με ρυθμό περίπου 70 χιλιομέτρων ανά δευτερόλεπτο ανά παρσέκ, που συμβαδίζει με τις έως τώρα εκτιμήσεις. Όλα τα παραπάνω -και πολλά περισσότερα- περιέχονται σε πολλές επιστημονικές δημοσιεύσεις από χιλιάδες εμπλεκόμενους επιστήμονες (μεταξύ των οποίων και Έλληνες του εξωτερικού, όπως η αστροφυσικός Βίκυ Καλογερά του πανεπιστημίου Nortwestern του Σικάγο), που έγιναν σε τέσσερα επιστημονικά περιοδικά (Nature, Nature Astronomy, Physical Review Letters, The Astrophysical Journal Letters). Η πρώτη ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων από μαύρες τρύπες είχε γίνει στις 14 Σεπτεμβρίου 2015 και -μετά την επιβεβαίωσή της- είχε ανακοινωθεί στις 11 Φεβρουαρίου 2016.΄Εκτοτε ανιχνεύθηκαν άλλες τρεις φορές βαρυτικά κύματα. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500168186 Εστιάζοντας στην πηγή του γεγονότος GW170817 Το βίντεο που ακολουθεί ξεκινά από ένα γενικό πλάνο του νυχτερινού ουρανού. Στη συνέχεια, εστιάζει προς τον αστερισμό της Ύδρας. Αυτή ήταν και η κατεύθυνση από την οποία εντοπίστηκαν τα βαρυτικά κύματα από τους ανιχνευτές LIGO-Virgo στις 17 Αυγούστου 2017. Με μπλε επισημαίνεται η μεγάλη περιοχή στην οποία αναμενόταν το σημείο συγχώνευσης των άστρων νετρονίων που δημιούργησαν το βαρυτικό κύμα. Στη συνέχεια πολλά τηλεσκόπια εξέτασαν την περιοχή γύρω από τον γαλαξία NGC 4993, όπου και εντοπίστηκε μια νέα πηγή που εξέπεμπε σε όλο το φάσμα της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας. Επρόκειτο για ένα κιλονόβα που δημιουργήθηκε από τη συγχώνευση των δύο άστρων νετρονίων, καθώς έλαμψε παροδικά. https://physicsgg.me/2017/10/16/%ce%b5%cf%83%cf%84%ce%b9%ce%ac%ce%b6%ce%bf%ce%bd%cf%84%ce%b1%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bd-%cf%80%ce%b7%ce%b3%ce%ae-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%b3%ce%b5%ce%b3%ce%bf%ce%bd%cf%8c%cf%84%ce%bf%cf%82-gw170817/

Σημαντική συμβολή Ελληνίδας στην ιστορική ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων από άστρα νετρονίων. Μια διακεκριμένη Ελληνίδα, επιστήμων της διασποράς, η αστροφυσικός Βίκυ Καλογερά, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Northwestern του Ιλινόις, είχε σημαντική συμβολή στην ανακάλυψη των πρώτων βαρυτικών κυμάτων από τη βίαιη και φωτεινή σύγκρουση δύο άστρων νετρονίων σε απόσταση 130 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη. Η ανακοίνωση έγινε την Δευτέρα ταυτόχρονα από επιστήμονες τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη. Δεν ήταν τυχαίο ότι στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε χθες στην Ουάσιγκτον η επιστημονική κοινοπραξία LIGO και το Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών των ΗΠΑ, η Β. Καλογερά ήταν μία από τις έξι ειδικούς στο πάνελ, που απάντησε στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων και ανέλυσε τη σημασία της ανακάλυψης. Μιας ανακάλυψης που ανοίγει νέους δρόμους στην αστρονομία, καθώς εκτός από τα βαρυτικά κύματα, παράλληλα ανιχνεύθηκε από την ίδια πηγή -τα συγχωνευόμενα άστρα νετρονίων- η ακτινοβολία, ορατή και μη, που γέννησε το κοσμικό φαινόμενο, το οποίο ήταν τόσο ισχυρό, ώστε στην πορεία «γέννησε» και βαριά χημικά στοιχεία, όπως χρυσό και πλατίνα. Σύμφωνα με την κ. Καλογερά, την κορυφαία αστροφυσικό στην πολυπληθή ερευνητική ομάδα των δύο ανιχνευτών βαρυτικών κυμάτων LIGO στις ΗΠΑ (περισσότεροι από 1.000 επιστήμονες), «οι συγχωνεύσεις δύο άστρων νετρονίων είχαν προβλεφθεί εδώ και πολλές δεκαετίες ότι μπορούν να οδηγήσουν σε τέτοιες ισχυρές εκρήξεις, αλλά αυτή η νέα πολυδιάστατη ανακάλυψη ενώνει για πρώτη φορά δύο κομμάτια-κλειδιά του παζλ». «Η ανακάλυψή μας», τονίζει, «επιβεβαιώνει πολλές θεωρητικές προβλέψεις μας, μεταξύ των οποίων ότι τα ζεύγη των άστρων νετρονίων γεννούν ακτίνες γάμμα, οπτική ακτινοβολία, υπέρυθρη, ακτίνων-Χ και ραδιοκύματα. Ταυτόχρονα, έχουμε πια στις νέες παρατηρήσεις ενδείξεις που αναδεικνύουν νέα μυστήρια, τα οποία θα πρέπει να κατανοήσουμε». H κ. Καλογερά, το όνομά της οποίας και των συνεργατών της υπάρχει στις επιστημονικές δημοσιεύσεις που συνοδεύουν τη νέα ανακάλυψη, είναι επικεφαλής της τετραμελούς ομάδας αστρονόμων και αστροφυσικών του Πανεπιστημίου Northwestern που συμμετέχει στο LIGO. Όπως λέει η ελληνίδα ερευνήτρια, «το πανεπιστήμιό μας έχει παίξει μοναδικό ρόλο στη νέα ανακάλυψη και αυτό δεν αποτελεί καμία υπερβολή». Η ίδια, εκτός από τον τίτλο της «διακεκριμένης καθηγήτριας» Φυσικής και Αστρονομίας, είναι διευθύντρια του Κέντρου Διεπιστημονικής Εξερεύνησης και Έρευνας στην Αστροφυσική (CIERA) του Northwestern. «Αυτός ο συνδυασμός φωτός και βαρυτικών κυμάτων» τονίζει «είναι τελείως καινούριος και πολύ συναρπαστικός - ποτέ δεν είχαμε έως τώρα αυτό το είδος των παρατηρήσεων. Με σήματα βαρυτικών κυμάτων από τρεις ανιχνευτές, δύο στις ΗΠΑ και έναν στην Ιταλία, ήμασταν σε θέση να πούμε στους ηλεκτρομαγνητικούς συναδέλφους μας, οι οποίοι εργάζονται σε όλο το ηλεκτρομαγνητικό φάσμα, σε ποιό σημείο του ουρανού να εστιάσουν τα τηλεσκόπιά τους για να βρουν το ζεύγος των άστρων νετρονίων». Η ελληνίδα αστροφυσικός προσδοκά πολλές ακόμη ανακαλύψεις. Όπως λέει, «θα μπορούσε κάποιος να πει "εντάξει, κάναμε τη δουλειά μας, ας πάμε πια στο σπίτι μας". Όμως, στην πραγματικότητα, αυτή είναι απλώς η αρχή για μας. Όσες περισσότερες πηγές όπως αυτή ανιχνεύουμε, τόσα περισσότερα μπορούμε να μάθουμε. Το σύμπαν δεν σταματά με μια τέτοια σύγκρουση και όλες οι εκρήξεις δεν θα είναι ίδιες. Το ξέρουμε αυτό από τα ζεύγη των μαύρων τρυπών. Έτσι, σκοπεύουμε να ανακαλύψουμε νέα μυστήρια». Η Β.Καλογερά αποφοίτησε το 1992 από το Τμήμα Φυσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, πήρε το διδακτορικό της το 1997 από το Πανεπιστήμιο του Ιλινόι και μετά έκανε μεταδιδακτορική έρευνα στο Κέντρο Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν. Το 2001 έγινε επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Φυσικής και Αστρονομίας του Πανεπιστημίου Northwestern, το 2006 αναπληρώτρια και το 2009 τακτική καθηγήτρια. Είναι συγγραφέας άνω των 200 επιστημονικών δημοσιεύσεων, μεταξύ των οποίων για τα βαρυτικά κύματα. Έχει πολλές βραβεύσεις στο ενεργητικό της και η έρευνά της χρηματοδοτείται, μεταξύ άλλων, από τη NASA. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500168339

Kronos: Tο άστρο που καταβρόχθισε τους πλανήτες του. Ένα άστρο παρόμοιο με τον δικό μας Ηλιο, το οποίο απέχει περίπου 350 έτη φωτός από τη Γη, ταξιδεύει την αρχαία ελληνική μυθολογία στον Γαλαξία. Οι αστροφυσικοί που το μελετούν θεωρούν ότι ο ασυνήθιστος αυτός μακρινός αστέρας έχει «καταπιεί» τους πλανήτες που υπήρχαν γύρω του. Για τον λόγο αυτόν τον ονόμασαν Κρόνο (Kronos), εμπνεόμενοι από τον πατέρα των θεών που έτρωγε τα παιδιά του. Όπως μάλιστα εκτιμούν, το «γεύμα» του αστρικού Κρόνου είναι κατά πολύ πλουσιότερο από εκείνο του μυθικού: υπολογίζουν ότι έχει καταβροχθίσει πλανήτες με συνολική μάζα ισοδύναμη με 15 φορές τη μάζα της Γης. Παράξενο δίδυμο Ο Κρόνος, του οποίου η επίσημη ονομασία είναι HD 240430, δεν είναι ένα συνηθισμένο άστρο. Η πρώτη «παραξενιά» που εντόπισαν σε αυτόν οι αστροφυσικοί από το Πανεπιστήμιο του Πρίνστον στις ΗΠΑ ήταν ότι, παρά το γεγονός πως φαίνεται να είναι μόνος, χωρίς κανένα άλλο άστρο στη γειτονιά του, στην πραγματικότητα αποτελεί το ένα μέλος ενός πρωτοφανούς δυαδικού συστήματος. Το «δίδυμό» του είναι ο HD 240429, στον οποίον οι επιστήμονες έδωσαν το όνομα ενός άλλου Τιτάνα, του Κρείου ή Κριού (Krios). Καταρρίπτοντας τους γνωστούς «κανόνες» των δυαδικών συστημάτων, οι δυο αστέρες κινούνται μαζί παρά το γεγονός ότι απέχουν μεταξύ τους 2 ολόκληρα έτη φωτός! Η τεράστια απόσταση δεν είναι το μόνο πρωτοφανές χαρακτηριστικό του αστρικού διδύμου. Μελετώντας περισσότερο το σύστημα οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα δυο άστρα, τα οποία έχουν ηλικία περίπου 4 δισ. ετών και είναι κίτρινοι νάνοι τύπου G όπως ο Ηλιος, έχουν επίσης πολύ διαφορετική χημική σύσταση. «Και άλλα άστρα που κινούνται μαζί σε σύστημα έχουν βρεθεί να έχουν διαφορετική χημική σύσταση, αλλά σε κανένα η διαφορά δεν είναι τόσο δραματική όσο στον Κρόνο και στον Κρείο» δήλωσε σε δελτίο Τύπου του πανεπιστημίου η Σεμιόνγκ Ο, επικεφαλής της μελέτης η οποία έχει αναρτηθεί στην ηλεκτρονική πλατφόρμα προδημοσίευσης arxiv.org. https://arxiv.org/abs/1709.05344 Αστρο με… βραχώδη χημεία Αντίθετα με τον Κρείο, ο Κρόνος είναι πολύ πλούσιος σε μέταλλα. Αυτό από μόνο του δεν θα ήταν ασυνήθιστο αν από τη χημική σύστασή του δεν απουσίαζε η «ισορροπία» που υπάρχει συνήθως σε παρόμοια άστρα. «Τα περισσότερα άστρα που είναι πλούσια σε μέταλλα όπως ο Κρόνος έχουν συνήθως και όλα τα άλλα στοιχεία εμπλουτισμένα σε παρόμοια επίπεδα. Ωστόσο στον Κρόνο η παρουσία των πτητικών ενώσεων είναι πολύ χαμηλή, κάτι το οποίο είναι πραγματικά παράξενο» εξήγησε η κυρία Ο. Ενώ δηλαδή το άστρο έχει πολύ υψηλά επίπεδα μετάλλων που υπάρχουν στους βραχώδεις πλανήτες (μαγνήσιο, αλουμίνιο, πυρίτιο, σίδηρο, χρώμιο, ύττριο) τα στοιχεία που σε παρόμοια άστρα συνυπάρχουν συνήθως στα ίδια επίπεδα σε αέρια μορφή (οξυγόνο, άνθρακας, άζωτο, κάλιο) εδώ βρίσκονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Οι αστροφυσικοί του Πρίνστον θεωρούν ότι η ιδιαίτερη αυτή χημική σύσταση οφείλεται στο γεγονός ότι ο Κρόνος «κατάπιε» τους βραχώδεις πλανήτες που υπήρχαν γύρω του. Κάνοντας μάλιστα τους σχετικούς υπολογισμούς, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι, για να προκύψει η παρούσα χημική σύσταση του άστρου, η συνολική μάζα των βραχωδών πλανητών που απορρόφησε θα πρέπει να ήταν 15 φορές όση η μάζα της Γης. Αυτό βεβαίως δεν σημαίνει ότι οι πλανήτες που «έφαγε» ο Κρόνος ήταν απαραίτητα δεκαπέντε. Ας μην ξεχνάμε ότι μέχρι σήμερα οι αστρονόμοι δεν έχουν εντοπίσει κανένα άστρο που να έχει γύρω του δεκαπέντε πλανήτες σαν τη Γη. Εχουν ωστόσο ανακαλυφθεί συστήματα με λιγότερους βραχώδεις πλανήτες των οποίων η μάζα είναι αρκετά μεγαλύτερη από αυτήν του δικού μας. Δυο από τα πιο γνωστά παραδείγματα είναι το Kepler-11, με έξι πλανήτες με συνολική μάζα μεγαλύτερη των 22 Γαιών, και το HD 219134, του οποίου οι τέσσερις πλανήτες έχουν όλοι μαζί μάζα υπερδεκαπενταπλάσια από αυτή της Γης. Στην φωτογραφία η καλλιτεχνική απεικόνιση των διαφορετικών τύπων βραχωδών πλανητών του Γαλαξία δίνει μια ιδέα για το πώς θα μπορούσε να μοιάζει το «γεύμα» του άστρου Κρόνος, το οποίο έχει καταπιεί πλανήτες που ισοδυναμούν με 15 φορές τη μάζα της Γης. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500168315

Εκτοξευτηκε το “Soyuz-2.1α” με το TGK"Progress MS-07" Στις 14 Οκτωβρίου το οχημα μεταφοράς φορτίου (THC) «MS-07 Progress' ξεκίνησε με επιτυχία με το όχημα εκτόξευσης (LV)” Σογιούζ-2.1α «σε χαμηλή γήινη τροχιά για να σταλεί στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS ). Πεδία στόχων: παράδοση στο πλοίο φαγητό, νερό και άλλα που χρειάζονται στο πλαίσιο της διαδικασίας. επιβιωσης. Ο Πύραυλος εκτόξευσης ξεκίνησε απο το νούμερο 31 του Μπαϊκονούρ στις 11:47 ώρα Μόσχας. Ο ελλιμενισμός του φορτηγού με το χώρο υποδοχής (CO 1), «Pierce» ISS πραγματοποιείται αυτόματα υπό τον έλεγχο των ειδικών ISS RS LOCT σε MCC και τους Ρώσους κοσμοναύτες Σεργκέι Ryazansky και ο Αλέξανδρος Misurkin που θα ελέγχουν τη διαδικασία της ελλιμενισμού με το διαστημικό σταθμό. Το φορτηγό πλοίο «Progress MS-07» παραδίδει στον ISS περίπου 2800 kg εμπορευματων και του εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένης της αποστολής του πληρώματος σε τρόφιμα, καύσιμα 950 kg, 50 kg συμπιεσμένων αερίων (οξυγόνο και αέρας) και 420 kg νερού. https://www.roscosmos.ru/print/24229/ Εκτός ελέγχου προς τη Γη κατευθύνεται ο διαστημικός σταθμός της Κίνας Tiangong-1 Ο βάρους οκτώμιση τόνων διαστημικός σταθμός της Κίνας, Tiangong-1 αναναμένεται να συντριβεί σε λίγους μήνες στην επιφάνεια της Γης. Ο μήκους δέκα μέτρων σταθμός , που σημαίνει Ουράνιο Παλάτι εκτοξεύθηκε το 2011 στο πλαίσιο ενός φιλόδοξου προγράμματος με στόχο την ανάδειξη της Κίνας σε διαστημική υπερδύναμη. Χρησιμοποιήθηκε για επανδρωμένες και μη αποστολές και τον επισκέφθηκε το 2012 η πρώτη γυναίκα αστροναύτης της Κίνας, η Λιου Γιανγκ. Το 2016 αστρονόμοι παρατήρησαν ότι ο σταθμός κινείται άσκοπα και εκτός ελέγχου με πορεία προς τη Γη, αλλά επί μακρό διάστημα το Πεκίνο τηρούσε σιγήν ιχθύος, μέχρι που επιβεβαίωσε ότι έχασε τον έλεγχό του. Η Κινεζική Διαστημική Υπηρεσία ενημέρωσε μάλιστα τα Ηνωμένα Έθνη ότι αναμένει την πτώση του Tiangong-1 κάπου ανάμεσα στον Οκτώβριο του 2017 και τον Απρίλιο του 2018. Έκτοτε η τροχιά του τον φέρνει ολοένα και κοντύτερα στη Γη, κάτω από τα 300 χιλιόμετρα, ενώ πέφτει ολοένα και ταχύτερα. Αν και το μεγαλύτερο τμήμα του σταθμού αναμένεται να καεί στην ατμόσφαιρα κάποια κομμάτια του μπορεί να ζυγίζουν έως και 100 κιλά όταν θα συντριβούν στην επιφάνεια της Γης, σύμφωνα με εκτιμήσεις του φημισμένου αστροφυσικού του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, Τζόναθαν Μακντάουελ. Άγνωστο που και πότε ακριβώς θα πέσει o Tiangong-1 Η πιθανότητα να πέσει ο σταθμός σε κατοικημένη περιοχή θεωρείται μικρή, αλλά η Κίνα είπε τον περασμένο Μάιο στην «Επιτροπή Ειρηνικών Χρήσεων του Εξώτερου Διαστήματος» του ΟΗΕ ότι θα παρακολουθεί προσεκτικά την κάθοδο του σταθμού και θα ενημερώσει τα Ηνωμένα Έθνη όταν θα αρχίσει η τελική πτώση του. Όμως ακόμη και λίγες μέρες πριν αυτό συμβεί θα είναι αδύνατο να υπολογίσουν οι επιστήμονες πού ακριβώς θα πέσει, είπε ο Μακντάουελ. «Δεν μπορείς να τα κατευθύνεις αυτά τα πράγματα. Ακόμη και δύο μέρες πριν την επανείσοδό του δεν θα ξέρουμε περισσότερα απ’ ό,τι έξι-επτά ώρες πάνω κάτω πότε θα πέσει. Κι αφού δεν θα ξέρουμε το πότε, δεν θα γνωρίζουμε και το που», τόνισε. Ο Μακντάουελ είπε ότι μια μικρή αλλαγή στις ατμοσφαιρικές συνθήκες μπορεί να μετακινήσει το σημείο πρόσκρουσης «από μια ήπειρο στην επόμενη». Ανεξέλεγκτες πτώσεις διαστημικών σκαφών έχουν γίνει και στο παρελθόν, αλλά καμία δεν προκάλεσε τον τραυματισμό ανθρώπων. Το 1991 ο σοβιετικός διαστημικός σταθμός Salyut 7 και το διαστημικό όχημα Cosmos 1686, που ήταν προσδεδεμένο σ’ αυτόν συνετρίβησαν πάνω από την Αργεντινή εκτινάσσοντας συντρίμμια πάνω από την κωμόπολη Καπιτάν Μπερμούντεζ. 12 χρόνια νωρίτερα, το 1979, ο διαστημικός σταθμός Skylab της NASA επανήλθε ανεξέλεγκτα στην ατμόσφαιρα, ανεφλέγη και κάηκε στο μεγαλύτερο μέρος του, αλλά κάποια μεγάλα κομμάτια έπεσαν έξω απ’ το Περθ της δυτικής Αυστραλίας. Σχόλιο:Η απώλεια του Tiangong-1 απο την Κίνα ειναι μεγαλο χτύπημα στο Διαστημικό της πρόγραμμα που στηριζόταν στην υπαρξη του Κινεζικου Διαστημικού Σταθμου.Πιθανόν τώρα να δουμε αλλαγη των προτεραιοτητων της Κινεζικης Διαστημικής Υπηρεσίας και στροφη προς την Σεληνη μετα και την συμφωνια της Roscosmos και της ΝΑΣΑ για Σεληνιακό Διαστημικό Σταθμο. http://www.pronews.gr/epistimes/diastima/638587_ektos-eleghoy-pros-ti-gi-kateythynetai-o-diastimikos-stathmos-tis-kinas

Ερχονται τα φεγγαρόπαιδα! Οπως φαίνεται, πολύ σύντομα στην ταυτότητα και στα διαβατήρια κάποιων ανθρώπων θα αναγράφεται ως τόπος γέννησης η Σελήνη, ο Αρης ή ο Τιτάνας! Διαστημικές υπηρεσίες και ιδιωτικές εταιρείες έχουν αποδυθεί σε έναν αγώνα ταχύτητας για το ποια θα καταφέρει να εγκαταστήσει πρώτη ανθρώπους μακριά από τη Γη. Τον τελευταίο μήνα υπήρξε ένα πρωτοφανές μπαράζ ανακοινώσεων από όσους οραματίζονται την παρουσία του ανθρώπου μακριά από τον πλανήτη μας. Εκείνος που προκάλεσε τον μεγαλύτερο θόρυβο ήταν ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA). Στελέχη της ESA σε συνέδριο που έγινε πριν από λίγες εβδομάδες στη Ρίγα, στη Λετονία, έδωσαν στοιχεία για το «Χωριό της Σελήνης», όπως το αποκαλούν. Πρόκειται για μια μεγάλη βάση η οποία θα λειτουργεί τόσο ως τόπος επιστημονικής έρευνας όσο και ως τόπος ανάπτυξης επιχειρηματικών δραστηριοτήτων (π.χ. ορυχείων) αλλά και ως τουριστικός προορισμός. Σε πρώτη φάση το χωριό θα αποτελείται από φουσκωτές κατοικίες, αλλά σε δεύτερο στάδιο θα κατασκευαστούν μικρά οικήματα μέσω τεχνολογίας τρισδιάστατης εκτύπωσης, με υλικά από το έδαφος της Σελήνης. Το «Σεληνοχωριό» Σύμφωνα με όσα ανέφεραν τα στελέχη της ESA στη Ρίγα, το χωριό θα είναι έτοιμο το 2030 και υπολογίζεται ότι αρχικά θα κατοικούν εκεί περίπου 100 άτομα, αλλά ως το 2050 ο αριθμός αυτός θα έχει δεκαπλασιαστεί και θα έχουν δημιουργηθεί εκεί και οι πρώτες... φεγγαροοικογένειες. Οι επιτελείς της ESA έχουν μελετήσει πιθανά σημεία για την κατασκευή του χωριού και έχουν καταλήξει ότι ιδανικότερο είναι το λεκανοπέδιο Aitken στον Νότιο Πόλο της Σελήνης που έχει διάμετρο περίπου 2.500 χλμ. και μεγάλα υψώματα, κάποια εκ των οποίων εκτείνονται πολλά χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια του εδάφους του. Αυτά τα υψώματα τα λούζει μόνιμα το ηλιακό φως, άρα αποτελούν ιδανικό τόπο δημιουργίας αποικιών που θα χρησιμοποιούν την άφθονη ηλιακή ενέργεια για να λειτουργούν. Ωστόσο κάποιοι ειδικοί υποστηρίζουν ότι εγκαταστάσεις κατοικίας ανθρώπων στη Σελήνη είναι προτιμότερο να γίνουν σε περιοχές των πόλων τις οποίες δεν βλέπει ποτέ το ηλιακό φως. Αυτό γιατί σε εκείνες τις περιοχές υπάρχουν αποθέματα νερού σε παγωμένη μορφή. Ετσι οι κάτοικοι αφενός θα επεξεργάζονται το παγωμένο νερό ώστε να γίνει πόσιμο και αφετέρου θα απομονώνουν το οξυγόνο και το υδρογόνο από αυτό για να συντηρούν ατμοσφαιρικά και ενεργειακά τις εγκαταστάσεις. Την αποίκιση της Σελήνης στηρίζει και ο Τζεφ Μπέζος, ιδρυτής του διαδικτυακού εμπορικού γίγαντα Amazon. Ο Μπέζος έχει ιδρύσει τη διαστημική υπηρεσία Blue Origin, η οποία έχει δημιουργήσει το πρόγραμμα Blue Moon, μέσω του οποίου η εταιρεία θα αποστέλλει φορτία στη Σελήνη ώστε να κατασκευαστεί ρομποτικά ένας μόνιμος ανθρώπινος οικισμός. Σύμφωνα με τον Μπέζος η εξερεύνηση και ο αποικισμός του ηλιακού μας συστήματος θα επέτρεπε σε τουλάχιστον 1 τρισεκατομμύριο ανθρώπους να ζήσουν εκτός της Γης. Πριν από λίγες εβδομάδες έγινε επίσης γνωστό ότι η NASA και η ρωσική διαστημική υπηρεσία Roscosmos θα συνεργαστούν για τη δημιουργία ενός μεγάλου διαστημικού σταθμού που θα βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη. Ο σταθμός αυτός θα παρέχει πλήθος υπηρεσιών στην προσπάθεια εξερεύνησης και αποίκησης του φυσικού μας δορυφόρου ενώ θα λειτουργεί και ως ενδιάμεσος σταθμός για τις επανδρωμένες αποστολές στον Αρη ή σε άλλες περιοχές του ηλιακού μας συστήματος. Λεωφορείον «ο Αρης» Τα φώτα της δημοσιότητας συγκέντρωσε πριν από λίγες ημέρες για πολλοστή φορά ο αμερικανός μεγιστάνας και οραματιστής Ελον Μασκ. Ο ιδιοκτήτης της βιομηχανίας ηλεκτρικών αυτοκινήτων Tesla έχει δημιουργήσει την πιο δυναμική και δραστήρια ιδιωτική διαστημική εταιρεία, την Space X. Η εταιρεία δραστηριοποιείται κατά βάση στην ανάπτυξη επαναχρησιμοποιούμενων πυραυλικών συστημάτων. Με τους πυραύλους αυτούς θα μπορούν να πραγματοποιούνται πολύ συχνά διαστημικά ταξίδια που θα μεταφέρουν στον μικρότερο δυνατό χρόνο αλλά και με το μικρότερο δυνατό κόστος ανθρώπους στο Διάστημα. Την περασμένη εβδομάδα ο Μασκ παρουσίασε σε μεγάλο συνέδριο στην Αδελαΐδα το τελευταίο πρότζεκτ της Space X, το πυραυλικό σύστημα BFR. Με αυτό το πυραυλικό σύστημα μάλιστα δεν θα μετακινούνται γρήγορα οι άνθρωποι μόνο στο Διάστημα αλλά και εντός της Γης. Σύμφωνα με τον Μασκ με το BFR θα μπορούν κάθε φορά περίπου 100 επιβάτες να κάνουν υπερατλαντικά ταξίδια σε διάστημα περίπου μισής ώρας! Βέβαια ο μεγάλος στόχος του Μασκ δεν είναι να μεταφέρει ανθρώπους από το Λονδίνο στη Νέα Υόρκη αλλά από τη Γη στον Αρη. Υποστηρίζει ότι η Space X θα σε θέση να πραγματοποιήσει την πρώτη επανδρωμένη αποστολή στον Κόκκινο Πλανήτη σε περίπου επτά χρόνια και ότι η πρώτη αποικία θα δημιουργηθεί εκεί τρία χρόνια αργότερα. Υποστηρίζει μάλιστα ότι με τα πυραυλικά του συστήματα η αποικία στον Αρη στα μέσα του αιώνα θα αριθμεί περί το 1 εκατομμύριο ανθρώπους! Στο ίδιο συνέδριο εκπρόσωποι του αεροναυπηγικού κολοσσού Lockheed Martin ανακοίνωσαν την απόφαση της εταιρείας να δημιουργήσει έναν επανδρωμένο διαστημικό σταθμό που θα βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Αρη. Το πλήρωμα του σταθμού θα πραγματοποιεί μελέτες στον Κόκκινο Πλανήτη ελέγχοντας από τον σταθμό ρομπότ και drones που θα βρίσκονται εκεί. Τα ρομπότ και τα drones θα πραγματοποιούν εξερευνήσεις και θα συλλέγουν δείγματα εδάφους για ανάλυση. Οι εργασίες και οι μελέτες θα έχουν ως βασικό στόχο την προετοιμασία για μια επανδρωμένη αποστολή στην επιφάνεια του Αρη. Τιτάνιες προσδοκίες Πριν από λίγες εβδομάδες έγινε γνωστό ότι το φημισμένο Τμήμα Εφαρμοσμένης Φυσικής του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς στις ΗΠΑ πρότεινε στη NASA μια αποστολή αυτόνομων ιπτάμενων οχημάτων στον Τιτάνα, τον μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου. Τα drones θα εξερευνούν τον δορυφόρο και βασική τους αποστολή θα είναι η αναζήτηση περιοχών που θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν αρχικά κάποια βάση και αργότερα κάποια αποικία. Σχεδόν ταυτόχρονα επιστήμονες του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Καλιφόρνιας (Caltech) παρουσίασαν μια μελέτη στην οποία αναφέρεται ότι στον Τιτάνα μπορεί να δημιουργηθεί μια αποικία 300 εκατομμυρίων ανθρώπων, η λειτουργία και βιωσιμότητας της οποίας θα στηρίζεται στον αστείρευτο πλούτο υδρογονανθράκων του δορυφόρου. Οι άνθρωποι των σπηλαίων Από την άλλη πλευρά, στο συνέδριο που έγινε στη Ρίγα ομάδα επιστημόνων από τα πανεπιστήμια της Πάντοβα και της Μπολόνια παρουσίασε μελέτη σύμφωνα με την οποία δεν είναι απαραίτητο να ταλαιπωρηθούμε με τη δημιουργία βάσεων και αποικιών στη Σελήνη και στον Αρη αφού μπορούμε να ζήσουμε άνετα και με ασφάλεια στα υπόγεια τούνελ και σπήλαια που έχουν δημιουργηθεί στο υπέδαφός τους από την ηφαιστειακή δραστηριότητα. Η ιδέα αυτή είχε πέσει και στο παρελθόν στο τραπέζι, αλλά είναι η πρώτη φορά που αποκτά επιστημονική υπόσταση. Σύμφωνα με τους θιασώτες της ιδέας η εγκατάσταση των ανθρώπων στα υπόγεια τούνελ και σπήλαια θα τους προστατέψει από την άκρως βλαβερή για τον άνθρωπο ηλιακή και κοσμική ακτινοβολία, η οποία είναι πολύ πιο έντονη από τη Γη στον Αρη και στη Σελήνη, αλλά και από την πτώση διαστημικών αντικειμένων, που είναι πολύ πιο συχνή εκεί. Αν συμβεί αυτό, θα δημιουργηθεί μια διαστημική γενιά «ανθρώπων των σπηλαίων» και φυσικά θα γεννηθούν και θα ζήσουν εκεί πολλά παιδιά. http://www.tovima.gr/science/article/?aid=907514

Ελληνίδα ανακάλυψε οκτώ σπάνιους γαλαξίες με σχήμα πούρου. Οι περισσότεροι γαλαξίες στο σύμπαν είναι ελλειπτικοί ή σπειροειδείς, υπάρχουν όμως και μερικοί πολύ πιο σπάνιοι, που έχουν σχήμα πούρου ή αδραχτιού. Έως τώρα είχαν βρεθεί μόνο 12 τέτοιοι, αλλά μια ομάδα αστρονόμων με επικεφαλής μια Ελληνίδα ανακάλυψαν άλλους οκτώ, ανεβάζοντας πλέον σε 20 το συνολικό αριθμό τους. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τη Δρ Αθανασία Τάτση, μεταδιδακτορική ερευνήτρια του Ινστιτούτου Αστρονομίας Μαξ Πλανκ στη Χαϊδελβέργη της Γερμανίας, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστρονομίας και αστροφυσικής Astronomy & Astrophysics. https://www.aanda.org/articles/aa/abs/2017/10/aa30218-16/aa30218-16.html Η ανακάλυψη ακόμη οκτώ «πούρων», που περιστρέφονται σαν αδράχτια γύρω από τον επιμήκη άξονά τους, δείχνει ότι το εν λόγω είδος γαλαξιών είναι λιγότερο σπάνιο από ό,τι νόμιζαν έως τώρα οι αστρονόμοι. Τα νέα ευρήματα επέτρεψαν στους επιστήμονες να δημιουργήσουν ένα νέο μοντέλο για το πώς πιθανώς δημιουργήθηκαν αυτοί οι ασυνήθιστοι γαλαξίες, μάλλον από μια ειδικού τύπου συγχώνευση δύο σπειροειδών γαλαξιών που προϋπήρχαν. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500168061

Μια νέα αναπάντεχη ανακάλυψη βαρυτικού κύματος. Την Δευτέρα 16 Οκτωβρίου, στις (10:00 am EDT) 5:00 μ.μ. ώρα Ελλάδος. οι ερευνητές από τους ανιχνευτές βαρυτικών κυμάτων LIGO και Virgo, αλλά και από περίπου 70 αστεροσκοπεία θα κάνουν μια βαρυσήμαντη ανακοίνωση, την οποία μπορείτε να παρακολουθήσετε ζωντανά ΕΔΩ: Εικάζεται ότι η ανακοίνωση θα αναφέρεται σε ένα από τα παρακάτω γεγονότα: 1. Οι ανιχνευτές βαρυτικών κυμάτων εντόπισαν κι άλλο ζεύγος μαύρων τρυπών που συγχωνεύθηκαν παράγοντας βαρυτικά κύματα (μάλλον το λιγότερο πιθανό, αν βασιστούμε στα σχόλια του βραβευμένου με το Νόμπελ φυσικής 2017, R. Weiss). 2. Να έχουν ανιχνεύσει βαρυτικά κύματα που προέρχονται, όχι από μαύρες τρύπες, αλλά από κάτι άλλο – πιθανότατα αστέρες νετρονίων. 3. Τα τηλεσκόπια των αστρονόμων να έχουν εντοπίσει την πηγή των βαρυτικών κυμάτων από τις συγκρούσεις των μαύρων οπών που ανιχνεύθηκαν προσφάτως , αναγνωρίζοντας κάποιο σχετικό φωτεινό σήμα. 4. Ανιχνεύθηκαν βαρυτικά κύματα από την συγχώνευση άστρων νετρονίων και ταυτόχρονα να εντοπίστηκε η πηγή τους από τα αντίστοιχα φωτεινά σήματα (Υπενθυμίζεται ότι στα τέλη Αυγούστου είχαν κυκλοφορήσει «Φήμες για ένα νέο είδος βαρυτικών κυμάτων από συγκρούσεις άστρων νετρονίων«) http://physicsgg.me/2017/10/14/%ce%bc%ce%b9%ce%b1-%ce%bd%ce%ad%ce%b1-%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%80%ce%ac%ce%bd%cf%84%ce%b5%cf%87%ce%b7-%ce%b1%ce%bd%ce%b1%ce%ba%ce%ac%ce%bb%cf%85%cf%88%ce%b7-%ce%b2%ce%b1%cf%81%cf%85%cf%84%ce%b9%ce%ba/