Δροσος Γεωργιος

TESS: Ετοιμασίες για εκτόξευση του νέου «κυνηγού εξωπλανητών» της NASA Στο στάδιο των προετοιμασιών εκτόξευσης βρίσκεται η επόμενη αποστολή «κυνηγιού εξωπλανητών» της NASA στη Φλόριντα. Το TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite) προορίζεται να εκτοξευτεί με πύραυλο Falcon 9 της SpaceΧ από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ, όχι πριν τις 16 Απριλίου. Το TESSπαραδόθηκε στις 12 Φεβρουαρίου με φορτηγό από την Orbital ATK στο Ντούλες της Βιρτζίνια, όπου συναρμολογήθηκε και δοκιμάστηκε το 2017. Μέσα στον επόμενο μήνα, το διαστημόπλοιο θα προετοιμάζεται για εκτόξευση στο PHSF (Payload Hazardous Servicing Facility). Το TESS είναι το επόμενο βήμα της NASA στην αναζήτησή της για πλανήτες εκτός του ηλιακού μας συστήματος (εξωπλανήτες). Η αποστολή θα «σαρώσει» σχεδόν το σύνολο του ουρανού, παρατηρώντας πάνω από 200.000 από τα κοντινότερα και φωτεινότερα άστρα, αναζητώντας φαινόμενα μετάβασης- περιοδικές μειώσεις της φωτεινότητας των άστρων, που προκαλούνται από το πέρασμα πλανητών από μπροστά τους. Το TESS αναμένεται να ανακαλύψει χιλιάδες εξωπλανήτες, ενώ σημαντική αναμένεται να είναι και η συμβολή του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb, που προορίζεται να εκτοξευτεί το 2019, ως προς την περαιτέρω ανάλυση των εξωπλανητών που ανακαλύπτονται από το TESS οι οποίοι παρουσιάζουν το περισσότερο ενδιαφέρον. Αξιοποιώντας αυτές τις δυνατότητες, οι επιστήμονες θα μπορέσουν να μελετήσουν τις ατμόσφαιρές τους, και, σε κάποιες ειδικές περιπτώσεις, να αναζητήσουν ενδείξεις ότι οι πλανήτες αυτοί μπορούν να υποστηρίξουν ζωή. http://www.naftemporiki.gr/story/1322344/tessetoimasies-gia-ektokseusi-tou-neou-kunigou-eksoplaniton-tisnasa

Είδε τον ήλιο να ανατέλλει 5000 φορές από την επιφάνεια του Άρη. Το διαστημικό ρόβερ Opportunity της NASA θα δει σήμερα τον ήλιο να ανατέλλει για 5000στη φορά και το φωτοβολταϊκό του σύστημα θα τροφοδοτηθεί για ακόμα μια φορά με ηλιακή ενέργεια. Έτσι, θα συμπληρώσει 5000 αρειανές ημέρες στην επιφάνεια του Άρη, εφόσον μια ημέρα στον Άρη διαρκεί 40 λεπτά περισσότερο από την αντίστοιχη ημέρα στη Γη και το ένα έτος στον Άρη ισοδυναμεί με σχεδόν 2 γήινα έτη. Η 4,999στη αρειανή ανατολή όπως την φωτογράφισε η πανοραμική κάμερα του διαστημικού ρόβερ Opportunity την 15η Φεβρουαρίου του 2018 Το Opportunity βρίσκεται στην επιφάνεια του Άρη από την 25η Ιανουαρίου του 2004. Η κύρια αποστολή σχεδιάστηκε έτσι ώστε να διαρκέσει 90 αρειανές ημέρες. Οι επιστήμονες της NASA δεν περίμεναν πως το ρόβερ θα μπορούσε να επιβιώσει μετά από έναν αρειανό χειμώνα. Το Opportunity έχει διανύσει 45 χιλιόμετρα από το σημείο προσγείωσής του μέχρι την σημερινή του θέση, στέλνοντας στη Γη περίπου 225000 φωτογραφίες! Σήμερα το Opportunity βρίσκεται στο εσωτερικό μιας κοιλάδας, σε ένα άκρο του κρατήρα Endeavour. Το ρόβερ διερευνά τις διαδικασίες που δημιούργησαν τους περίεργους βραχώδεις σχηματισμούς στην εν λόγω περιοχή. Βίντεο: η διαδρομή του Opportunity από τον Ιανουάριο του 2004 μέχρι το Απρίλιο του 2015 http://physicsgg.me/2018/02/17/%ce%b5%ce%af%ce%b4%ce%b5-%cf%84%ce%bf%ce%bd-%ce%ae%ce%bb%ce%b9%ce%bf-%ce%bd%ce%b1-%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%84%ce%ad%ce%bb%ce%bb%ce%b5%ce%b9-5000-%cf%86%ce%bf%cf%81%ce%ad%cf%82-%ce%b1%cf%80%cf%8c-%cf%84/

Μετρώντας την επιτάχυνση της βαρύτητας στη Σελήνη. Ένα πρόγραμμα με το οποίο μπορεί κανείς να πραγματοποιήσει μετρήσεις αναλύοντας βίντεο ονομάζεται Tracker. Δημιουργήθηκε από τον Douglas Brown και διατίθεται ΔΩΡΕΑΝ εδώ: https://physlets.org/tracker/ Μπορούμε για παράδειγμα να βιντεοσκοπήσουμε μια οριζόντια βολή και στη συνέχεια εισάγοντας το βίντεο στο πρόγραμμα Tracker, να σχεδιάσουμε την εξίσωση της τροχιάς και να υπολογίσουμε την οριζόντια συνιστώσα της ταχύτητας και την επιτάχυνση της βαρύτητας. Ή εισάγοντας το βίντεο μιας φθίνουσας ταλάντωσης να πάρουμε την γραφική παράσταση της απομάκρυνσης με τον χρόνο και να υπολογίσουμε το πλάτος σε κάποια χρονική στιγμή ή την κυκλική συχνότητα. Το πώς μπορούμε να κάνουμε τέτοιου είδους αναλύσεις χρησιμοποιώντας το πρόγραμμα Tracker περιγράφει στο άρθρο του «Πειράματα μέσω ανάλυσης βίντεο. Μια γνωριμία με το Tracker», ο φυσικός Γιάννης Κυριακόπουλος [Οδηγίες για την εγκατάσταση και την πρώτη χρήση του προγράμματος Tracker μπορείτε να δείτε ΕΔΩ] Το ενδιαφέρον με το πρόγραμμα αυτό είναι ότι μπορούν να ελεγχθούν τα βίντεο της NASA και να διαπιστώσουμε αν αυτά γυρίστηκαν πράγματι στην επιφάνεια της Σελήνης, και όχι σε ειδικά διαμορφωμένα στούντιο στη Γη, όπως υποστηρίζουν οι συνωμοσιολόγοι! Μπορούμε για παράδειγμα να μετρήσουμε την επιτάχυνση με την οποία πέφτει το σφυρί ή το φτερό, στο πείραμα της ελεύθερης πτώσης που πραγματοποίησε στην επιφάνεια της Σελήνης ο αστροναύτης Dave Scott της αποστολής Apollo 15. Κατεβάζοντας ένα από τα βίντεο που κυκλοφορούν στο youtube με το πείραμα του Dave Scott … … και ακολουθώντας τις παραπάνω οδηγίες προσδιορίζουμε εύκολα και με πολύ καλή ακρίβεια την επιτάχυνση της βαρύτητας στην Σελήνη. Ορίζουμε τον αριθμό του καρέ (πλαισίου) από το οποίο θέλουμε να αρχίσει η ανάλυση του βίντεο και του καρέ στο οποίο θα ολοκληρωθεί. Ορίζουμε την απόσταση του ενός μέτρου (100 cm), ως το μισό του ύψους του αστροναύτη Scott (κατά προσέγγιση), και τοποθετούμε τους άξονες έτσι ώστε η αρχή τους να ταυτίζεται με την αρχική θέση του σώματος που μελετάμε. Τέλος επισημαίνουμε το σώμα, την κίνηση του οποίου θα αναλύσει το πρόγραμμα – στην περίπτωσή μας το σφυρί του αστροναύτη Dave Scott. Τα υπόλοιπα θα τα κάνει μόνο του το πρόγραμμα! Προσεγγίζοντας την καμπύλη της κατακόρυφης συνιστώσας y συναρτήσει του χρόνου ως παραβολή, προκύπτει η εξίσωση: y(t) = − ½ ·1,462·t2 + 0,138·t – 0,01 Έτσι, συγκρίνοντας με την εξίσωση: y(t) = ½ ·g·t2 + υ0·t + y0 προκύπτει ότι η επιτάχυνση της βαρύτητας στην επιφάνεια της Σελήνης είναι 1,46 m/s2, (σχεδόν ίδια με την τιμή που προσδιόρισε ο Γιάννης Κυριακόπουλος). Παρομοίως, οι J. R. Persson και J. E. Hagen στην δημοσίευσή τους με τίτλο «Videos determine the Moon’s g«, βρίσκουν μια τιμή μεταξύ 1,6 και 2 m/s2. Ο Rehtt Allain σε ένα παλιότερο άρθρο του στο Wired με τίτλο: “The acceleration moon dust”, υπολογίζει το g στην επιφάνεια της Σελήνης αναλύοντας την κίνηση της σκόνης που σήκωνε το μίνι-αυτοκίνητο της αποστολής Απόλλων 16! Χρησιμοποιώντας πάλι το πρόγραμμα Tracker, ο Rehtt Allain μελετώντας την κίνηση της σεληνιακής σκόνης από το παραπάνω βίντεο, βρήκε για την επιτάχυνση της βαρύτητας στην Σελήνη την τιμή 2,4 m/s2 (και την ταχύτητα του οχήματος περίπου 2,8 m/s). Η αποδεκτή τιμή για την επιτάχυνση της βαρύτητας της Σελήνης είναι 1,622 m/s². Βλέπουμε ότι η ανάλυση του βίντεο με το πείραμα της ελεύθερης πτώσης δίνει μια τιμή που αποκλίνει μόνο 10% από την πραγματική τιμή, ενώ η ανάλυση της σεληνιακής σκόνης (που είναι πολύ πιο δύσκολη) εμφανίζει μεν μεγαλύτερη απόκλιση, αλλά είναι κοντά στην πραγματική τάξη μεγέθους. Ας μην μείνουμε όμως μόνο στην ανάλυση των βίντεο της NASA. Το πρόγραμμα Tracker μπορεί πολύ εύκολα να χρησιμοποιηθεί από μαθητές για την μελέτη διαφόρων βιντεοσκοπημένων πειραμάτων. https://physicsgg.me/2018/02/18/%ce%bc%ce%b5%cf%84%cf%81%cf%8e%ce%bd%cf%84%ce%b1%cf%82-%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%b5%cf%80%ce%b9%cf%84%ce%ac%cf%87%cf%85%ce%bd%cf%83%ce%b7-%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%b2%ce%b1%cf%81%cf%8d%cf%84%ce%b7%cf%84/

Τι θα κάνουμε αν ανακαλύψουμε εξωγήινη ζωή στο διάστημα; Δεν είμαστε μόνοι στο σύμπαν – οι περισσότεροι αστροφυσικοί και οι αστρονόμοι είναι σίγουροι γι’ αυτό. Ότι υπάρχει ζωή κάπου στο διάστημα, θεωρείται αρκετά πιθανό, ακόμη και ο διάσημος επιστήμονας Στήβεν Χόκινγκ πιστεύει ότι υπάρχουν εξωγήινοι. Φυσικά κανείς δεν έχει καμία γνώση σχετικά με το πώς θα μπορούσαν να μοιάζουν αυτές οι μορφές ζωής – ίσως όχι απαραίτητα όπως φαίνονται στις ταινίες επιστημονικής φαντασίας. Αλλά για πολύ καιρό οι αστρονόμοι έχουν κάνει πολλά για να οδηγήσουν στην αναζήτηση πλανητών με βιώσιμες συνθήκες στο διάστημα. Αλλά η ανθρωπότητα έχει μια ερώτηση να θέσει: Τι θα κάνουμε αν τελικά βρούμε ζωή μακριά από τον πλανήτη Γη; Πώς θα αντιδράσουν οι άνθρωποι, θα είναι ως επί το πλείστον θετικοί ή αρνητικοί σε ένα τέτοιο μήνυμα; Φυσικά, ο καθένας πρέπει πρώτα να απαντήσει σε μια τέτοια ερώτηση. Και θα πρέπει επίσης να εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τη φύση της μορφής της ζωής αυτής. Ερευνητές από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Αριζόνα έχουν ασχοληθεί σοβαρά με το θέμα. Η μελέτη τους, που παρουσιάστηκε στο Ώστιν στο επιστημονικό συνέδριο AAAS, έδειξε σαφώς ότι οι περισσότεροι βλέπουν θετικά την ενδεχόμενη επαφή με ζωή στο διάστημα. Για την ανάλυσή τους, οι ερευνητές επέλεξαν πέντε άρθρα εφημερίδων σχετικά με διαφορετικές ανακαλύψεις, οι οποίες προκάλεσαν αναταραχή τα τελευταία χρόνια: Η αμφιλεγόμενη ανακάλυψη υποτιθέμενων απολιθωμένων βακτηριακών ιχνών σε μετεωρίτη του Άρη από το 1996 ή η ανακάλυψη επτά πλανητών που μοιάζουν με τη Γη, πέρυσι. Τα άρθρα εξετάστηκαν από ερευνητές χρησιμοποιώντας ένα ειδικό λογισμικό που ονομάζεται Linguistic Inquiry and Word Count (LIWC). Το σύστημα, το οποίο δεν υπήρξε εδώ και πολύ καιρό, αναγνωρίζει ποια συναισθήματα που συνδέονται με τις λέξεις, είναι θετικά ή αρνητικά. Ο υπολογιστής έδωσε ένα σαφές αποτέλεσμα: Οι συντάκτες των άρθρων, και μέσα μαζικής ενημέρωσης, όπως οι «New York Times» και η «Washington Post», έδειξαν να έχουν ένα σημαντικά υψηλότερο ποσοστό θετικών συναισθημάτων. Σε ένα δεύτερο μέρος της μελέτης, οι ερευνητές ζήτησαν από περισσότερους από 500 – τυχαία επιλεγμένους – ανθρώπους να γράψουν μερικές προτάσεις για το πώς θα ανταποκρίνονταν στις ειδήσεις ενός υποθετικού μικροβιακού ευρήματος στο διάστημα. Και πώς, κατά την εκτίμησή τους, όλοι οι άλλοι θα αντιδρούσαν. Για να γίνει αυτό, έθεσαν στους συμμετέχοντες ορισμένες ερωτήσεις και συμπεριέλαβαν επίσης αυτά τα κείμενα στο λογισμικό ανάλυσης. Και πάλι, οι θετικές αντιδράσεις ήταν περισσότερες. «Αυτό θα ήταν πολύ συναρπαστικό – ακόμα κι αν ήταν μόνο μια πρωτόγονη μορφή ζωής», έγραψε ένας συμμετέχων. Οι ερευνητές έκαναν μια άλλη δοκιμή: Χώρισαν 500 εθελοντές σε δύο ομάδες και τους ζητήθηκε να γράψουν τις απόψεις τους για το άρθρο σχετικά με τα υποτιθέμενα μικροβιακά απολιθώματα. Και πάλι οι απαντήσεις για την εξωγήινη ζωή ήταν στην πλειοψηφία τους θετικές. «Πολλοί φαίνεται να έχουν εντυπωσιαστεί από το γεγονός ότι η ζωή σε έναν πλανήτη διαφορετικό από τη Γη είναι εφικτή», εξηγεί ο επικεφαλής της μελέτης Μαικλ Βαρνουμ. Γιατί οι άνθρωποι φαίνεται να σκέφτονται θετικά για την εξωγήινη ζωή; «Ίσως μας αρέσει ακριβώς η ιδέα να μην είμαστε μόνοι», λέει ο Βαρνουμ. http://physicsgg.me/2018/02/17/%cf%84%ce%b9-%ce%b8%ce%b1-%ce%ba%ce%ac%ce%bd%ce%bf%cf%85%ce%bc%ce%b5-%ce%b1%ce%bd-%ce%b1%ce%bd%ce%b1%ce%ba%ce%b1%ce%bb%cf%8d%cf%88%ce%bf%cf%85%ce%bc%ce%b5-%ce%b5%ce%be%cf%89%ce%b3%ce%ae%ce%b9%ce%bd/

Φυσικοί δημιούργησαν νέο είδος φωτός. Σημαντική πρόοδο στον χώρο των κβαντικών υπολογιστών χάρη στη χρήση φωτονίων «υπόσχεται» νέα κατάσταση φωτός που παρατήρησαν επιστήμονες του ΜΙΤ και του Harvard University. Κανονικά, τα μεμονωμένα φωτόνια που αποτελούν το φως δεν αλληλεπιδρούν- απλά το ένα προσπερνά το άλλο. Ωστόσο, εάν τα σωματίδια του φωτός μπορούσαν να «πειστούν» να αλληλεπιδράσουν, προσελκύοντας και απωθώντας το ένα το άλλο, όπως τα άτομα στην ύλη, ανοίγουν πολλές νέες πιθανότητες: Οι φίλοι του «Star Wars» μπορούν εδώ ελεύθερα να φανταστούν τα διάσημα φωτόσπαθα των ταινιών, ωστόσο το πιθανότερο θα ήταν δύο ακτίνες φωτός να ενωθούν και να δημιουργήσουν μία και ισχυρή. Μια τέτοια «συμπεριφορά» φαίνεται εκ πρώτης όψεως ότι θα παραβίαζε τους νόμους της Φυσικής, ωστόσο, όπως αναφέρει το MIT News, επιστήμονες στο ΜΙΤ, στο Harvard University και αλλού έχουν επιδείξει πως τα φωτόνια μπορούν όντως να αλληλεπιδράσουν, πρακτικά δημιουργώντας ένα νέο είδος φωτονικής ύλης. Η σχετική έρευνα, από ομάδα υπό τον καθηγητή Βλάνταν Βούλετιτς (ΜΙΤ) και τον καθηγητή Μιχαήλ Λούκν (Harvard University), δημοσιεύτηκε στο Science. Σε ελεγχόμενα πειράματα, οι ερευνητές διαπίστωσαν πως, όταν περνούσαν μια πολύ αδύναμη ακτίνα λέιζερ μέσα από ένα πυκνό νέφος εξαιρετικά ψυχρών ατόμων ρουβιδίου, αντί να βγαίνουν από αυτό ως μεμονωμένα φωτόνια σε τυχαίες αποστάσεις μεταξύ τους, τα φωτόνια συνδέονταν σε ζεύγη ή τριάδες, υποδεικνύοντας κάποιου είδους αλληλεπίδραση μεταξύ τους. Αν και τα φωτόνια κανονικά δεν έχουν μάζα και κινούνται με την ταχύτητα του φωτός (300.000 χλμ το δευτερόλεπτο), οι ερευνητές διαπίστωσαν πως τα συνδεδεμένα φωτόνια είχαν αποκτήσει ένα κλάσμα της μάζας ενός ηλεκτρονίου. Αυτά τα νέα σωματίδια ήταν επίσης σχετικά δυσκίνητα, ταξιδεύοντας 100.000 φορές πιο αργά από τα «φυσιολογικά» φωτόνια που δεν αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Σύμφωνα με τον Βούλετιτς, τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας δείχνουν πως τα φωτόνια μπορούν όντως να προσελκύουν ή να εμπλέκονται το ένα με το άλλο. Εάν μπορούν να «πειστούν» να αλληλεπιδρούν με άλλους τρόπους, μπορούν να «δαμαστούν« έτσι ώστε να πραγματοποιούν ταχύτητους και πολύπλοκους κβαντικούς υπολογισμούς, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στον τομέα των κβαντικών υπολογιστών. «Τα φωτόνια μπορούν να ταξιδεύουν πολύ γρήγορα σε πολύ μεγάλες αποστάσεις, και χρησιμοποιούμε φως για τη μετάδοση δεδομένων, όπως στις οπτικές ίνες» λέει ο Βούλετις. «Αν τα φωτόνια μπορούν να αλληλοεπηρεαστούν, τότε αν μπορείς να τα εμπλέξεις και το κάνεις, μπορείς να τα χρησιμοποιήσεις για να διανείμεις κβαντικές πληροφορίες με έναν πολύ ενδιαφέροντα και χρήσιμο τρόπο». http://www.naftemporiki.gr/story/1321656/fusikoi-dimiourgisan-neo-eidos-fotos

(TPK) Soyuz MS-08. Στο κοσμοδρόμιο της Baikonur, συνεχίζεται ο ελεγχος του διαστημικού οχήματος μεταφοράς (TPK) Soyuz MS-08. Στις 15 Φλεβάρη του 2018 οι επιχειρήσεις των εμπειρογνωμόνων Roskosmos ολοκληρωσαν την elektroispytaniya του TPK και ξεκίνησε μια νέα φάση, το διαστημικό σκάφος δοκιμάζεται σε ένα θάλαμο κενού. Το επανδρωμένο πλοίο Soyuz MS-08 ήταν υπερφορτωμένο στο θάλαμο κενού, όπου στις επόμενες μέρες θα πρέπει να υποβληθεί σε δοκιμές διαρροών. Επίσης σήμερα, στο χώρο συναρμολόγησης και δοκιμής στο 254 χωρο στο κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ οι ειδικοι των επιχειρήσεων της Roskosmos ενεργοποιησαν εκ νέου το επόμενο φορτίο το διαστημόπλοιο THC «Progress MS-09», και άρχισε το πρώτο στάδιο των δοκιμών. Η εκτόξευση του WPK «Soyuz MS-08» με τον φορέα πυραύλων «Soyuz-FG» έχει προγραμματιστεί για τις 21 του Μάρτη 2018 απο την πλατφόρμα εκτόξευσης 1 ( «Start Γκαγκάριν») στο κοσμοδρόμιο Μπαϊκονούρ. https://www.roscosmos.ru/print/24709/ Το Zanneio Stardust κατακτά το Διάστημα. Στον τελικό του Zero Robotics έφτασε για τέταρτη(!) συνεχόμενη χρονιά η ομάδα Zanneio Stardust του Ομίλου Αριστείας Προγραμματισμού και Διαστημικής του Ζαννείου Πειραματικού Λυκείου, με υπεύθυνους καθηγητές τον Δρ. Σωτήρη Τσαντίλα και τον Δρ. Παντελή Μπουμπούλη, και ο κώδικας των μαθητών “έτρεξε” στο διάστημα. http://zerorobotics.mit.edu/ Το “Zero Robotics” είναι ένας διεθνής διαγωνισμός που συνδυάζει γνώσεις Μαθηματικών, Φυσικής, Αστρονομίας αλλά και Προγραμματισμού. Συνδιοργανώνεται από το ΜΙΤ (Massachusetts Institute of Technology), τη NASA (National Aeronautics and Space Administration) και την ESA (European Space Agency). Οι μαθητές καλούνται να προγραμματίσουν μικρούς τεχνητούς δορυφόρους, στη γλώσσα προγραμματισμού C, οι οποίοι εκτελούν αυτόνομα το πρόγραμμα των μαθητών σε μορφή πρωταθλήματος. Το πρωτάθλημα αυτό ξεκινάει κάθε χρόνο στις αρχές Σεπτεμβρίου με διαφορετικό σενάριο και οι ομάδες βελτιώνουν καθημερινά το πρόγραμμά τους ώστε να υλοποιούν την αποστολή με τον καλύτερο τρόπο. Σε κάθε φάση οι ομάδες με τη χαμηλότερη βαθμολογία αποκλείονται και στον τελικό του Διαστημικού Σταθμού φτάνουν μόνο οι καλύτερες στον κόσμο. Το Zanneio Stardust ως αρχηγός συμμαχίας με ένα λύκειο από τις ΗΠΑ και ένα από την Αυστραλία έφτασε στην τελική φάση, αφού στους προκριματικούς τερμάτισε 6ο από τις 200 ομάδες στον κόσμο που συμμετείχαν αρχικά. Ο τελικός λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο στο διεθνή διαστημικό σταθμό υπό την εποπτεία των αστροναυτών που βρίσκονται εκεί, και οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθούν τη διαδικασία μέσω ζωντανής σύνδεσης. Την τελική φάση, παρακολούθησαν την Παρασκευή 11 Ιανουαρίου 2018, στο Αμφιθέατρο Συνεδρίων του Πανεπιστημίου Πειραιά, μαθητές από σχολεία της περιοχής, γονείς, παλαιά μέλη του ομίλου καθώς και καθηγητές σε μια εκδήλωση που διοργανώθηκε από την Δ/νση Δ/θμιας Εκπαίδευσης Πειραιά, το Ζάννειο Πειραματικό Λύκειο και το ΚΕΠΛΗΝΕΤ (Κέντρο Πληροφορικής και Νέων Τεχνολογιών). Η ομάδα έκανε εντυπωσιακές νίκες και έφτασε ένα βήμα από την κορυφή, αλλά αποκλείστηκε στις λεπτομέρειες από τον μεγάλο τελικό, ισοβαθμώντας έτσι στην 3η θέση της παγκόσμιας κατάταξης με τη δεύτερη ομάδα του άλλου ομίλου. Το μεγαλύτερο όμως βραβείο είναι ότι αυτοί οι μαθητές είναι από τους ελάχιστους ανθρώπους στον κόσμο που είχαν τη δυνατότητα και την τιμή να εκτελέσουν το δικό τους πρόγραμμα στο διάστημα! Οι μαθητές που πέτυχαν αυτή τη διάκριση αυτή είναι οι: Βασίλαινας Αθανάσιος, Βατίστας Αναστάσης, Βατίστας Ανδρέας, Βουτιέρου Εμμέλεια, Δραβίλλα Φωτεινή-Μαρία, Θεοδοσίου Γιώργος, Καφετζής Δημήτρης, Μελάς Χρήστος, Μενέγου Ειρήνη, Μέξας Απόστολος, Μιχάλαινας Παναγιώτης, Παναγιωτίδης Χαράλαμπος, Παπαδάκη Ελένη, Παπαδάκης Βασίλης, Παυλόπουλος Ιάσονας, Πίνα Δήμητρα, Πιτσαργιώτης Θωμάς, Πραματευτάκη Λουκία, Ράπαϊ Ριγκέλς, Σέττας Σταμάτιος, Τσακίρης Γιώργος, Φραγκουδάκης Κοσμάς- Στυλιανός. Η ομάδα Zanneio Stardust συμμετέχει φέτος και στο διαγωνισμό CanSat in Greece (που αποτελεί προκριματικό για το CanSat της ESA) με τον δορυφόρο L.I.F.E. - Little Investigator of Fluorescence Emission. Η αποστολή του δορυφόρου αφορά την ανίχνευση της διαδικασίας της φωτοσύνθεσης μέσω του φαινομένου photosynthetic fluorescence. Επίσης, ανιχνεύονται και τα αέρια O3 και CO2 της ατμόσφαιρας, ενώ παράλληλα μελετάται και το μαγνητικό πεδίο. Βέβαια, ως προαπαιτούμενα, μετρώνται η θερμοκρασία, η ατμοσφαιρική πίεση ενώ καθορίζεται και η θέση του δορυφόρου μέσω GPS. Η ανίχνευση και καταγραφή του photosynthetic fluorescence μπορεί να αξιοποιηθεί για τη μελέτη της χλωρίδας στον πλανήτη μας. Ιδιαίτερα, ο διαφορετικός τρόπος φθορισμού των φυτών κατά τη διάρκεια της φωτοσύνθεσης μπορεί να αποκαλύψει την ποιότητα των φυτών και ιδιαίτερα αυτό που ονομάζεται vegetation under stress που δεν είναι πάντοτε ορατό με γυμνό μάτι. http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/To_Zanneio_Stardust_kataktha_to_Dihastema

Ανακαλύφθηκαν άλλοι 95 εξωπλανήτες με τη βοήθεια «Κέπλερ» Οι ανακαλύψεις με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου «Κέπλερ» της NASA συνεχίζονται. Οι αστρονόμοι, που μελετούν τις παρατηρήσεις του, επιβεβαίωσαν την ύπαρξη άλλων 95 εξωπλανητών σε διάφορα σημεία του ουρανού. Αυξάνεται έτσι σε 292 ο αριθμός των εξωπλανητών που έχει εντοπίσει το «Κέπλερ» στη δεύτερη φάση της λειτουργίας του (γνωστή ως Κ2). Συνολικά, από την αρχή της δράσης του, το «Κέπλερ» έχει βρει σχεδόν 2.440 εξωπλανήτες, περίπου τα δύο τρίτα όσων έχουν ανακαλυφθεί συνολικά (γύρω στους 3.600). Επιπλέον, περισσότεροι από 2.000 εξωπλανήτες του «Κέπλερ» έχουν τον προσωρινό χαρακτηρισμό του «υποψήφιου» και αναμένεται η επιβεβαίωσή της ύπαρξής τους από τους επιστήμονες μετά από περαιτέρω παρατηρήσεις. Το «Κέπλερ» εκτοξεύθηκε το 2009, αλλά το 2013 η αποστολή του σταμάτησε μετά από τεχνικό πρόβλημα. Τελικά, οι επιστήμονες έδωσαν μια λύση και το τηλεσκόπιο άρχισε ξανά τη λειτουργία του, αλλά με πιο περιορισμένες πλέον δυνατότητες. Παρόλα αυτά, συνεχίζει να κάνει ανακαλύψεις. Η νέα ανακάλυψη από διεθνή ομάδα, με επικεφαλής τον Αντριου Μάγιο του Εθνικού Ινστιτούτου Διαστήματος του Πανεπιστημίου Τεχνολογίας της Δανίας, παρουσιάστηκε στο επιστημονικό εντυπο The Astronomical Journal. https://doi.org/10.3847/1538-3881/aaadff http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500199295

Εκπαίδευση για την προσομοίωση μετά την προσγείωση σε μια ελώδη περιοχή το χειμώνα. Στις 14 του Φλεβάρη 2018 οι κοσμοναύτες Αντρέι Borisenko και Νικολάος Chub της Roscosmos και η αστροναύτης Χριστίνα Cook της NASA αρχισαν εκπαίδευση για την προσομοίωση μετά την προσγείωση σε μια ελώδη περιοχή το χειμώνα. Οι συνθήκες μιας τέτοιας εκπαίδευσης προϋποθέτουν πλήρη απομόνωση του πληρώματος από το εξωτερικό περιβάλλον. Αλλά χθες οι εκπαιδευτές που παρέχουν «επιβίωση του χειμώνα», σύντομα έκαναν μια εξαίρεση, που επιτρέπει να παρατηρούν την πρόοδο τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης. Οι εκπρόσωποι των ΜΜΕ που ενδιαφέρονται για ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, όπως είναι η γλώσσα στην οποία να επικοινωνούν τα διεθνή μέλη του πληρώματος και πώς να περάσουν τις σπάνιες στιγμές ξεκούρασης, με τη βοήθεια του οποίου μπορουν να τρομάξουν τα άγρια ​​ζώα, χωρίς όπλα και πώς να κυνηγούν αν ξεμείνουν από τρόφιμα. Όταν ρωτήθηκε τι ειναι πιο δύσκολο στην περίπτωση της μη φυσιολογικής προσγείωσης σε ένα δάσος το χειμώνα, ο διοικητής του πληρώματος Andrey Borisenko, δήλωσε: «Πρόκειται για τις καιρικές συνθήκες που μπορεί να είναι. Για παράδειγμα, αν η θερμοκρασία είναι ελαφρώς κάτω από το μηδέν για ένα συνηθισμένο περίπατο, τότε για εμάς, αντίθετα, πρόκειται για αυστηρές συνθήκες. Πρώτον, γίνεται σε κοστούμια προστασίας από τη θερμότητα. Δεύτερον, είναι αδύνατο να αναζωπυρωθεί μια πυρκαγιά από υγρό καυσόξυλο. Έτσι, για το πλήρωμα, που ειναι στο δασώδες βάλτωδες έδαφος το χειμώνα, είναι καλύτερα ότι η θερμοκρασία είναι χαμηλότερη και η υγρασία είναι μικρότερη ». Οι δημοσιογράφοι που παρακολούθησαν με ενδιαφέρον το έργο του πληρώματος κλήθηκαν να μοιραστούν με τους κοσμοναύτες με lifhak πώς να επιβιώσουν στο δάσος που καλύπτεται από χιόνι. «Δεν υπάρχουν ειδικά κόλπα εδώ», παρατήρησε ο Nikolai CHUB. «Απλά πρέπει να συνεργαστούμε, να υποστηρίζουμε ο ένας τον άλλον, να βοηθάμε να παρέχουμε ζεστασιά, να προστατεύουμε και να περιμένουμε με ασφάλεια την υπηρεσία έρευνας και διάσωσης». Στην εκπαίδευση παρακολούθησε επίσης ο επικεφαλής του Κέντρου Εκπαίδευσης Κοσμοναυτών που ονομάστηκε από τον Yu.A. Gagarin ο Pavel VLASOV, ο οποίος τόνισε ότι αυτό το στάδιο εκπαίδευσης των πληρωμάτων είναι πολύ σημαντικό, γιατί συχνά ένα άτομο δεν είναι έτοιμο να αντιμετωπίσει τα στοιχεία ένα προς ένα. «Στην ιστορία της αεροπορίας περιπτώσεις, όταν το πλήρωμα με διάφορα άτομα ή ένας χειριστής να μενουν για ένα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα για να βρούμε τους ανθρώπους που χρησιμοποιούν μόνο NAZ - συνέχισε Pavel. "Παρ 'όλα αυτά, έσωσαν τη ζωή τους και επέστρεψαν στη δουλειά τους. Θέλουμε οι κοσμοναύτες μας να μην συγκρούονται ποτέ στην πραγματικότητα με την ανάγκη να επιδείξουν τέτοιες γνώσεις και δεξιότητες. Αλλά αν αυτό συμβεί με προσγείωση έκτακτης ανάγκης πρεπει με αξιοπρέπεια και χαρά, να βγει νικητής από τη μάχη με τις χιονισμένες εκτασεις. " Σήμερα ξεκίνησε τον «χειμώνα επιβίωσης» το πέμπτο πλήρωμα της Roskosmos ο κοσμοναύτης Σεργκέι Ryzhikov,η αστροναύτης της NASA Jessica Mier και ο αστροναύτης της JAXA Soichi Noguchi. Η εκπαίδευσή τους θα διαρκέσει τρεις μέρες και θα λήξει στις 16 Φεβρουαρίου. https://www.roscosmos.ru/print/24704/ (TGK) Progress MS-08 Το οχημα μεταφοράς φορτίου (TGK) Progress MS-08 στις 15 Φεβρουαρίου 2018 στις 13:38 ώρα Μόσχας με επιτυχία προσδεθηκε στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS). Η φόρτωση του πλοίου εγινε στο ρωσικής υπηρεσίας τμημα "Zvezda". Η σύγκλιση του πλοίου μεταφοράς με το ISS πέρασε σε ένα διήμερο σύστημα. Το docking έγινε στην αυτόματη λειτουργία υπό τον έλεγχο των ειδικών της Επιχειρησιακης Ομάδας Ελέγχου του Ρωσικου τμήματος του ISS στο Κέντρο Ελέγχου Αποστολής (MCC) και με την βοηθεια των Ρώσων κοσμοναύτων Αλεξάντερ Misurkin και Anton SHKAPLEROVA. Η Εκτόξευση του πυραύλου «Soyuz-2.1a» για τη μεταφορά του οχήματος φορτίου (THC) « Progress MS-08" πραγματοποιήθηκε στις 13 Φεβ, 2018 στις 11:13:33 MSK από το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ. Το THC « Progress MS-08» παραδίδει στον ISS περίπου δυόμισι τόνους φορτίου, συμπεριλαμβανομένων των καυσίμων, του αέρα, του εξοπλισμού για τη διατήρηση του σταθμού σε κατάσταση λειτουργίας, και μέσα για την αποστολή της βιωσιμότητας του πληρώματος. https://www.roscosmos.ru/24712/

Πόσες πιθανότητες έχει το Tesla Roadster να πέσει στη Γη; Το κατακόκκινο σπορ ηλεκτρικό αυτοκίνητο Tesla Roadster με τον «Αστράνθρωπο» στο τιμόνι του, που ταξιδεύει στο διάστημα από τις 7 Φεβρουαρίου με τον πύραυλο Falcon Heavy της Space X του Έλον Μασκ, υπάρχει πιθανότητα 6% να πέσει στη Γη και 2,5% να πέσει στην Αφροδίτη μετά από ένα εκατομμύριο χρόνια, σύμφωνα με εκτιμήσεις Τσέχων και Καναδών επιστημόνων. Οι προσομοιώσεις της μελλοντικής τροχιάς του σε υπολογιστή έδειξαν ότι υπάρχει πολύ μικρή πιθανότητα να πέσει στον Ήλιο και ελάχιστη έως καθόλου να πέσει στον Άρη. Η πιθανότητα να πέσει στον πλανήτη μας αυξάνεται στο 10% μετά από τρία εκατομμύρια χρόνια και στο 50% μετά από μερικές δεκάδες χρόνια. Αλλά και στη Γη να πέσει τελικά, μέχρι να φθάσει στο έδαφος το μεγαλύτερο μέρος του αυτοκινήτου θα έχει καταστραφεί κατά τη διέλευσή του από την ατμόσφαιρα. Ο πύραυλος της αμερικανικής ιδιωτικής εταιρείας ακολουθεί μια πολύ ελλειπτική τροχιά γύρω από τον Ήλιο, η οποία εκτείνεται πέρα και από τον Άρη. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον επίκουρο καθηγητή Χάνο Ράιν του Πανεπιστημίου του Τορόντο, «έτρεξαν» 240 προσομοιώσεις, σύμφωνα με το BBC και το Science, προκειμένου να προβλέψουν πώς θα εξελιχθεί η τροχιά του Falcon Heavy στο μακρινό μέλλον. Οι υπολογισμοί δείχνουν ότι το διαστημικό Tesla, που ακολουθεί μια πορεία παρόμοια με πολλών αστεροειδών γύρω από τον Ήλιο, είναι πιθανό ότι θα πλησιάζει στη Γη κάθε περίπου 30 χρόνια. Η πρώτη στενή επαφή του με τον πλανήτη μας αναμένεται το 2091. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500198956

Η Ανδρομέδα έχει περίπου ίδιο μέγεθος με τον γαλαξία μας. Αυστραλοί αστρονόμοι υπολόγισαν ότι ο κοντινότερος γαλαξιακός γείτονάς μας, η Ανδρομέδα, έχει περίπου το ίδιο μέγεθος με το δικό μας γαλαξία. Έως τώρα οι επιστήμονες θεωρούσαν ότι ο γαλαξίας της Ανδρομέδας έχει διπλάσιο έως τριπλάσιο μέγεθος σε σχέση με τον δικό μας γαλαξία και ότι αναπόφευκτα κάποια στιγμή θα μας «κατάπινε» ο μεγαλύτερος γείτονας. Αυτή η εικόνα φαίνεται να ανατρέπεται τώρα, καθώς ερευνητές του Διεθνούς Κέντρου Ερευνών Ραδιοαστρονομίας (ICRAR) του Πανεπιστημίου της Δυτικής Αυστραλίας, με επικεφαλής τον αστροφυσικό δρα Πρατζγουάλ Κάφλε, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο επιστημονικό έντυπο Monthly Notices της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας της Μ. Βρετανίας, εκτιμούν ότι η Ανδρομέδα (γνωστή και ως Μ31) «ζυγίζει» όσο 800 δισεκατομμύρια φορές περισσότερο από τον Ήλιο μας, περίπου όσο και ο γαλαξίας μας. Οι ερευνητές, που χρησιμοποίησαν μια νέα τεχνική υπολογισμού, δήλωσαν ότι στο παρελθόν οι επιστήμονες είχαν υπερκτιμήσει την ποσότητα σκοτεινής ύλης που περιέχει η Ανδρομέδα. Όπως είπαν, εκτιμούν ότι στην πραγματικότητα η σκοτεινή ύλη είναι περίπου το ένα τρίτο σε σχέση με τους παλαιότερους υπολογισμούς. Ο γαλαξίας μας και η Ανδρομέδα είναι δύο γιγάντιοι σπειροειδείς γαλαξίες στο λεγόμενο «τοπικό σύμπαν» μας που περιέχει περίπου 30 γαλαξίες και το φως χρειάζεται «μόνο» δυόμισι εκατομμύρια έτη για να φθάσει από τον ένα στον άλλο. Αφού η Ανδρομέδα δεν θεωρείται πια ο «μεγάλος αδελφός» μας, πρέπει να γίνουν νέες προσομοιώσεις από τους επιστήμονες για να προβλεφθεί τι θα συμβεί, όταν τελικά οι δύο γαλαξίες, που συνεχώς πλησιάζονται, συγκρουσθούν σε περίπου τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500198962

Πόσο μεγάλος είναι ο πληθυσμός των robots στον πλανήτη; Η Παγκόσμια Ομοσπονδία Ρομποτικής πιστοποιεί ότι ο αριθμός των robots σε διάφορες χρήσεις σημειώνει μία σημαντική αύξηση. Οι ειδικοί ορίζουν την πυκνότητα των robots ως τον αριθμό εκείνο των robot που αντιστοιχεί ανά μονάδα μέτρησης υπαλλήλων, προκειμένου να εντοπίσουν το βαθμό κατά τον οποίο αυξάνεται η παγκόσμια χρήση των μηχανών στη βιομηχανική παραγωγή και όχι μόνο. Οι μετρήσεις της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ρομποτικής (International Federation of Robotics – IFR) πιστοποιούν ότι υπάρχουν 74 robots για κάθε 10.000 εργαζόμενους σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο μεγαλύτερος πληθυσμός robots φαίνεται να βρίσκεται στην Ευρώπη, όπου η πυκνότητα είναι 99 ανά 10.000 εργαζόμενους, ενώ ο ίδιος αυτός αριθμός στην Αμερική είναι 84. Στην Ασία ο αριθμός αυτός είναι 63, καθώς εκεί φαίνεται ότι παίζει ρόλο το χαμηλό κόστος του εργατικού δυναμικού. Η πυκνότητα των robots σε παγκόσμιο επίπεδο αυξάνεται με τον μέσο όρο σε παγκόσμιο επίπεδο να είναι στα 66 robots ανά 10.000 εργαζόμενους κατά τη διάρκεια του 2015. Παρόλο που η Ευρώπη είναι εκείνη που χρησιμοποιεί έντονα τα robots, η Κίνα και η Νότιος Κορέα είναι δύο από τις χώρες όπου η χρήση των robots είναι αυξημένη, με την περίπτωση της Νοτίου Κορέας να κεντρίζει το ενδιαφέρον αφού εκεί υπάρχει 8 φορές μεγαλύτερη πυκνότητα εμφάνισης των robots σε σχέση με τον παγκόσμιο μέσο όρο. http://www.pestaola.gr/poso-megalos-einai-o-plithismos-twn-robots-ston-planhth/

Ολοκληρωμένη Υπηρεσία για το Διαστημικό Σταθμό. Η γρήγορη πρόσβαση στο διάστημα, η παροχή δεδομένων υψηλής ταχύτητας και μια μοναδική πλεονεκτική θέση αποτελούν τα σημεία ορόσημα ενός νέου εμπορικού εγχειρήματος στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Το όνομά του είναι Bartolomeo και ο ευέλικτος σχεδιασμός του επιτρέπει την πραγματοποίηση πολλών τύπων αποστολών σε ανταγωνιστικές τιμές από τον επόμενο χρόνο. Ο Διαστημικός Σταθμός έχει αυξηθεί σε μέγεθος τα τελευταία 20 χρόνια, και το ίδιο έχει γίνει και με τον αριθμό των πλατφορμών που είναι αφιερωμένες στην επιστήμη των δορυφόρων που βρίσκονται σε τροχιά. Ωστόσο, οι ερευνητές και οι μηχανικοί δυσκολεύονται να αποκτήσουν πρόσβαση για τα πειράματά τους. Μια δεκαετία μετά την εκτόξευσή του, το εργαστήριο Columbus της Ευρώπης δίνει πρόσβαση σε μια νέα πλατφόρμα η οποία προσφέρει μια προσιτή, γρήγορη και εύκολη πρόσβαση στο διάστημα. Νέοι χρήστες Η πλατφόρμα Bartolomeo στοχεύει να προσελκύσει στο σταθμό νέους Ευρωπαίους χρήστες, συμπεριλαμβανομένης μιας κοινότητας νεοσύστατων επιχειρήσεων και επιχειρηματιών που δραστηριοποιούνται στο χώρο του διαστήματος. Καθώς οι εταιρείες απομακρύνουν πόρους από τους υφιστάμενους Σταθμούς για να μειώσουν κόστος, θα προκύψουν νέες εμπορικές ευκαιρίες. Η παρακολούθηση της Γης και οι τηλεπικοινωνίες, η εξωβιολογία και η έρευνα καιρικών φαινομένων από το διάστημα είναι περιοχές μεγάλης ζήτησης που θα ωφεληθούν από το νέο εγχείρημα. Η Ολοκληρωμένη Υπηρεσία Bartolomeo θα παρέχει πλήρη πρόσβαση για εξωτερικά φορτία του Σταθμού. Θα παρέχει ανεμπόδιστη θέα στη Γη, άμεσο έλεγχο των πειραμάτων από το έδαφος και δυνατότητα λήψης δειγμάτων. Σήμερα, η ESA και η Airbus Defense and Space υπέγραψαν μια εμπορική συνεργασία που θα κάνει την πλατφόρμα Bartolomeo πραγματικότητα τον επόμενο χρόνο. Παρά το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή εταιρεία χρηματοδοτεί την ανάπτυξη και προωθεί την εμπορευματοποίηση, η ESA θα υποστηρίξει την εκτόξευση, εγκατάσταση και λειτουργία της πλατφόρμας. Αυτή είναι η πρώτη φορά που μια Ευρωπαϊκή εμπορική εταιρική σχέση προσφέρει την ευκαιρία να πραγματοποιήσει επιστήμη και να επιδείξει τεχνολογία εκτός του Σταθμού. Έτοιμη για χρήση Η πλατφόρμα Bartolomeo, που ονομάστηκε από τον νεότερο αδελφό του Χριστόφορου Κολόμβου, θα τοποθετηθεί στην μπροστινή πλευρά του Κολόμβου (Columbus), 400 χλμ. πάνω από τη Γη. Οι χρήστες θα απολαμβάνουν μια ικανότητα μεταφοράς δεδομένων 10 Gbit/s - αρκετά για να κατεβάσετε μια ταινία υψηλής ευκρίνειας μέσα σε 30 δευτερόλεπτα. Ο τύπος για το μέγεθος του ωφέλιμου φορτίου είναι ευέλικτος. Οι χρήστες μπορούν να χρησιμοποιήσουν ένα μικρό μέρος του ωφέλιμου φορτίου (έως 5 κιλά) μαζί με άλλα πειράματα ή να έχουν στη διάθεσή τους μια ολόκληρη υποδοχή μέχρι 450 κιλά. Η πλατφόρμα Bartolomeo προσφέρει 11 κενές θέσεις και ο χρόνος αναμονής από τη στιγμή που έχει υπογραφεί μια σύμβαση και τη στιγμή που “πάει για πτήση” είναι ένα έως δύο χρόνια - πολύ μικρότερο από το κανονικό χρονικό πλαίσιο για πειράματα. Η συμφωνία ενοικίασης στο διάστημα είναι για τουλάχιστον ένα έτος. Η πλατφόρμα Bartolomeo πρόκειται να μπει σε εκτοξευθεί το 2019 πάνω σε μια πλατφόρμα SpaceX Dragon. http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Olokleromhene_Ypereshia_gia_to_Diastemikho_Stathmho

Διαμαντένιο Δαχτυλίδι. Η αγάπη είναι στον αέρα αυτή την εβδομάδα! Είτε είστε ρομαντικός είτε σκοπεύετε να αποφύγετε κάθε δέσμευση φέτος, του Αγίου Βαλεντίνου έχουμε μια κοσμική εκδήλωση για να ευχαριστήσουμε ακόμα και τον πιο ρομαντικό αντιρρησία: αυτό το φωτεινό και όμορφο ουράνιο δαχτυλίδι. Λάμποντας με χρώμα και φως σε έναν κατάμαυρο ουρανό, ο δακτύλιος αυτός παρατηρήθηκε κατά τη διάρκεια της έκλειψης που έλαβε χώρα στις 21 Αυγούστου 2017 στις ΗΠΑ. Το γεγονός αυτό ήταν μια πλήρης ηλιακή έκλειψη, που σημαίνει ότι η Σελήνη γλίστρησε τέλεια μπροστά από τον Ήλιο και μπλόκαρε το σύνολο του φωτός του αστεριού - ένα φαινόμενο γνωστό ως ολική έκλειψη - για μια ομάδα παρατηρητών σε ολόκληρη τη χώρα. Η σκιά της έκλειψης χρειάστηκε 1,5 ώρα για να διασχίσει τις ΗΠΑ, μετακινούμενη από το Όρεγκον προς τη Νότια Καρολίνα, και παρουσίασε στους πρόθυμους παρατηρητές της έκλειψης έως 160 δευτερόλεπτα πλήρους συσκότισης εντός της ζώνης ολικής έκλειψης. Αυτό το στιγμιότυπο καταγράφηκε στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής πρωτοβουλίας CESAR (Συνεργασία μέσω της Εκπαίδευσης στην Επιστήμη και την Αστρονομία) της ESA. Η CESAR εισάγει τους σπουδαστές στα θαύματα της επιστήμης και της τεχνολογίας - ειδικότερα στην αστρονομία. Η ομάδα της αποστολής διοργάνωσε μια ειδική εκδήλωση για την ημέρα της έκλειψης και παρέδωσε μια εκπομπή που περιλάμβανε υλικό της έκλειψης και συνομιλίες με εμπειρογνώμονες. Η έκλειψη για την ομάδα συνέβη ακριβώς στις 10:42 τοπική ώρα στο Casper, Wyoming (17:42 GMT). Η εικόνα αυτή λήφθηκε ελάχιστες στιγμές μετά την ολοκλήρωση και η Σελήνη συνέχισε κατά μήκος του μονοπατιού της μέσα από τον ουρανό. Η ομοιότητα της έκλειψης με ένα διαμαντένιο δαχτυλίδι είναι ένα καλά τεκμηριωμένο γεγονός στην αστρονομία και παρατηρείται συχνά σε ηλιακές εκλείψεις. Είναι γνωστό είτε ως το εφέ του διαμαντένιου δαχτυλιδιού, είτε ως το αποτέλεσμα των χαντρών Baily. Οι χάντρες αναφέρονται στα μικροσκοπικά μαργαριτάρια και τα σταγονίδια του ηλιακού φωτός που μπορούν να φανούν γύρω από το σκοτεινό περίγραμμα της Σελήνης. Όταν η Σελήνη κινείται αρκετά ώστε οι χάντρες να ενωθούν και να σχηματίσουν μια πιο στερεή και εκτεταμένη λωρίδα φωτός, οι χάντρες Baily λέγεται ότι έχουν σχηματίσει το φαινόμενο του διαμαντένιου δαχτυλιδιού – όπως φαίνεται εδώ. Η ομάδα CESAR κατέγραψε εικόνες σε κάθε στάδιο της έκλειψης, πολλές από τις οποίες δείχνουν τις χάντρες Baily και άλλα φαινόμενα με περισσότερες λεπτομέρειες. Οι εικόνες αυτές παρουσιάζονται εδώ. http://cesar.esa.int/index.php?Section=Total_Eclipse_2017 http://www.esa.int/spaceinimages/Images/2018/02/Diamanthenio_Dachtylhidi

Καινοτόμος ελληνική εφαρμογή σώζει πολύτιμα αρχεία. Μια καινοτόμος ελληνική εφαρμογή σώζει πολύτιμα αρχεία και διακρίνεται διεθνώς. Η διαδικτυακή πλατφόρμα Archive Alert, η οποία αποτελεί το μοναδικό ψηφιακό εργαλείο στον κόσμο για τη διάσωση ιστορικών αρχείων σε συνεργασία με τους πολίτες, επιλέχτηκε ως υποψήφια στο διεθνή διαγωνισμό «Digital Humanities Awards 2017», στην κατηγορία της καλύτερης ψηφιακής εφαρμογής για το ευρύ κοινό μαζί με δεκάδες ψηφιακά έργα από όλο τον κόσμο. Η πλατφόρμα δημιουργήθηκε το 2017 και παρέχει την δυνατότητα σε μεμονωμένα άτομα, φορείς και συλλογικότητες να δηλώνουν αρχεία ή άλλο πολιτιστικό υλικό που θεωρούν ότι κινδυνεύει λόγω άγνοιας, αμέλειας ή έλλειψης εξειδικευμένου προσωπικού. Στη συνέχεια η πλατφόρμα ενημερώνει αυτομάτως όλους τους φορείς που ενδεχομένως αφορά η συγκεκριμένη καταγραφή. Παράλληλα, οι εγγεγραμμένοι χρήστες μπορούν να δηλώνουν ότι διαθέτουν οι ίδιοι ιστορικά τεκμήρια, είτε απλώς προς ενημέρωση των αρχειακών φορέων είτε προσκαλώντας ειδικό προσωπικό για την καταγραφή, ταξινόμηση, διάσωση και μελέτη του. Το Archive Alert, η χρήση του οποίου είναι δωρεάν, δημιουργήθηκε από ιστορικούς, μέλη της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρίας Αρχείων Τάξις, η οποία τα τελευταία επτά χρόνια προσπαθεί να συμβάλλει στην διάσωση, ανάδειξη και αξιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς δίνοντας έμφαση στα ιστορικά τεκμήρια και ιδιαίτερα στα ιστορικά αρχεία. Στον σχεδόν ένα χρόνο λειτουργίας της η πλατφόρμα μετρά περισσότερους από 12.000 επισκέπτες, έχει 83 ενεργούς εγγεγραμμένους χρήστες, συνεργάζεται με 15 αρχειακούς φορείς και έχει δεχτεί 12 δηλώσεις αρχειακού υλικού. Τα «Digital Humanities Awards» αφορούν ψηφιακά μέσα που καλύπτουν το πεδίο των ανθρωπιστικών επιστημών. Οι υποψηφιότητες εγκρίνονται από μια διεθνή επιστημονική επιτροπή η οποία αποτελείται από έξι ακαδημαϊκούς προερχόμενους από αναγνωρισμένα εκπαιδευτικά και ερευνητικά ιδρύματα του εξωτερικού. Στη συνέχεια, οι διακρίσεις απονέμονται μετά από ανοιχτή ψηφοφορίας του κοινού. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500198251

Φωτογραφία ενός μόνο ατόμου ορατού με γυμνό μάτι! Η φωτογραφία ενός μόνο ατόμου – του στοιχείου στροντίου – βραβεύθηκε σε διαγωνισμό επιστημονικής φωτογραφίας που οργανώθηκε από το EPSRC (Engineering and Physical Sciences Research Council) Στο μέσον της φωτογραφίας φαίνεται μια ελάχιστη φωτεινή κουκκίδα. Πρόκειται για ένα άτομο στροντίου! Η φωτογραφία «ένα άτομο σε μια παγίδα ιόντων» λήφθηκε από τον David Nadlinger με μια κοινή ψηφιακή φωτογραφική μηχανή. Τα άτομα του στροντίου είναι σχετικά μεγάλα, με ακτίνα περίπου 215 δισεκατομμυριοστά του χιλιοστού ή 215·10-12m. Ένα ισχυρό ηλεκτρικό πεδίο κρατούσε σχεδόν ακίνητο το άτομο του στροντίου ανάμεσα σε δύο μεταλλικά ηλεκτρόδια που απείχαν απόσταση δυο χιλιοστών, υπό το φως λέιζερ χρώματος μπλε-ιώδους. To άτομο είναι ορατό διότι επανεκπέμπει το φως που απορροφά. Προσπαθήστε τώρα να διακρίνετε μόνοι σας το άτομο του στροντίου στην φωτογραφία του David Nadlinger: http://physicsgg.me/2018/02/14/%cf%86%cf%89%cf%84%ce%bf%ce%b3%cf%81%ce%b1%cf%86%ce%af%ce%b1-%ce%b5%ce%bd%cf%8c%cf%82-%ce%bc%cf%8c%ce%bd%ce%bf-%ce%b1%cf%84%cf%8c%ce%bc%ce%bf%cf%85-%ce%bf%cf%81%ce%b1%cf%84%ce%bf%cf%8d-%ce%bc%ce%b5/

Soyuz-2.1a-Progress-MS-08. Σήμερα 13 Φεβρουαρίου το οχημα μεταφοράς φορτίου (THC) «Progress MS-08" ξεκίνησε με επιτυχία με το όχημα εκτόξευσης (LV)“Soyuz-2.1a”σε χαμηλή γήινη τροχιά για να σταλεί στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS ). Ο πύραυλος εκτοξεύθηκε από την περιοχή 31 του κοσμοδρόμιου του Μπαϊκονούρ στις 13 Φεβρουαρίου του 2018 στις 11:13:33 MSK. Σύμφωνα με τις τηλεμετρικές πληροφορίες, ο διαχωρισμός του πλοίου από το τρίτο στάδιο του πυραύλου εγινε κανονικά κατά τον υπολογιζόμενο χρόνο. Η αποκάλυψη των κεραιών και των πάνελ των ηλιακών συλλεκτών είναι σταθερή. Η Αυτόματη υποδοχή του φορτηγού με το σύνολο της ενότητας «Zvezda» του ISS έχει προγραμματιστεί για τις 15 Φεβ 2018 στις 13:43 ώρα Μόσχας. Οι Ρώσοι κοσμοναύτες Alexander Misurkin και Anton Shkaplerov θα παρακολουθήσουν τη διαδικασία της προσεγγισης από το σταθμό.Το THC «Progress MS-08» πρέπει να παραδώσει στον ISS 1390 kg ξηρού φορτίου, 890 kg καυσίμου, νερό στο σύστημα με τις δεξαμενές ανεφοδιασμού 420 kg στις δεξαμενές του συστήματος, «Άνοιξη», καθώς και 46 kg συμπιεσμένου αέρα και οξυγόνου σε κυλίνδρους. συμπεριλαμβανομένων των σετ εξοπλισμού και εξαρτημάτων για τα συστήματα υποστήριξης της ζωής,ο «Ίκαρος», καθώς και τα κιβώτια με τρόφιμα, ρούχα, φάρμακα και προϊόντα προσωπικής φροντίδας για τα μέλη του πληρώματος. https://www.roscosmos.ru/print/24688/

Διάλεξη του νομπελίστα βιοχημικού Ααρών Τσιχανόβερ στην Αθήνα. Στην Αθήνα θα βρεθεί ο βραβευμένος με Νόμπελ Χημείας (2004) καθηγητής Βιοχημείας Ααρών Τσιχανόβερ, την Παρασκευυή 23 Φεβρουαρίου στο Ίδρυμα Ευγενίδου, κατόπιν προσκλήσεως του διευθυντή του του Εργαστηρίου Βιοπληροφορικής και Ανθρώπινης Ηλεκτροφυσιολογίας, BiHELab, του Τμήματος Πληροφορικής του Ιονίου Πανεπιστημίου, Παναγιώτη Βλάμου. Ο ισραηλινός ερευνητής Ααρών Τσιχανόβερ μαζί με τους Ίρβιν Ρόουζ και Αβραάμ Χερσκο ανίχνευσαν στις αρχές της δεκαετίας του 1980, το μηχανισμό μίας από τις πλέον σημαντικές κυκλικές διαδικασίες του κυττάρου, της αποδόμησης των πρωτεϊνών, λύνοντας έτσι το γρίφο της πρωτεϊνικής υποβάθμισης και κερδίζοντας το Νομπέλ Χημείας. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα κύτταρα καταστρέφουν τις περιττές πρωτεΐνες τους μέσω μιας σειράς σταδιακών αντιδράσεων που διευκολύνονται από τη δράση ενός πολυπεπτιδίου που ονομάζεται ubiquitin (ουβικιτίνη). Η πλήρης κατανόηση της δράσης της μεσολαβούσης ουσίας ουβικιτίνης στη διαδικασία της πρωτεϊνικής διάσπασης άνοιξε ένα δρόμο προς την ανάπτυξη φαρμάκων εναντίον αρκετών ασθενειών (όπως ο αυχενικός καρκίνος, η λευχαιμία και η κυστική ίνωση) στο πλαίσιο της εξατομικευμένης ιατρικής. Το BiHELab με αφορμή την «επανάσταση» που συντελείται στο πεδίο της Εξατομικευμένης Ιατρικής, αλλά και την έρευνά του πάνω στην αποσαφήνιση παθογενετικών παραγόντων νευροεκφυλιστικών νόσων, φιλοξενεί τον Δρ Τσιχανόβερ στην Αθήνα, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «δορυφόρων» του διεθνούς συνεδρίου Genetics, Geriatrics and Neurodegenerative disease research (Genedis 2018) που διοργανώνεται για τρίτη φορά από το BiHELab στο Τορόντο του Καναδά (25-28 Οκτωβρίου 2018). Την Παρασκευή, λοιπόν, 23 Φεβρουαρίου, στο Ίδρυμα Ευγενίδου στις 19:00 μ.μ. (είσοδος Πλανηταρίου από Πεντέλης 11), ο νομπελίστας καθηγητής Βιοχημείας θα δώσει για πρώτη φορά ανοικτή διάλεξη για το ελληνικό κοινό με τίτλο "The Personalized Medicine Revolution: Are We Going to Cure all Diseases and at What Price?". Ο Δρ Τσιχανόβερ εξηγεί πως βγαίνουμε από την εποχή της “one size” θεραπείας και εισερχόμαστε σε μια νέα εποχή εξατομικευμένης ιατρικής που είναι προσαρμοσμένη στο γονιδιακό και μοριακό προφίλ του ασθενούς. Η «επανάσταση» στην εξατομικευμένη ιατρική χαρακτηρίζεται από την ανάπτυξη τεχνολογιών αιχμής και νέων προσεγγίσεων για την προσπέλαση της βιολογίας συστημάτων, όπως είναι η γονιδιωματική, η πρωτεομική και η μεταβολομική, ακολουθούμενες από την ταυτοποίηση και το χαρακτηρισμό νέων, ειδικών για την εκάστοτε νόσο, μοριακών δεικτών και υπολογιστικών βιοδεικτών, καθώς και από το σχεδιασμό νέων φαρμάκων, κυρίως νανοτεχνολογικών, που δρουν στοχευμένα. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500198119

Η ακριβέστερη μέτρηση της μάζας του μποζονίου W Τα μποζόνια W± (μαζί με το Z0) «μεταφέρουν» την ασθενή πυρηνική δύναμη – μια από τις τέσσερις θεμελιώδεις δυνάμεις που υπάρχουν στο σύμπαν μας. Ένας εξαιρετικά ακριβής προσδιορισμός της μάζας του μποζονίου W παρουσιάστηκε σήμερα από τους φυσικούς του πειράματος ATLAS (Measurement of the W-boson mass in pp collisions). Από τις συγκρούσεις των πρωτονίων που πραγματοποιήθηκαν το 2011 στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) και την καταγραφή περίπου 14 εκατομμυρίων γεγονότων της διάσπασης του W, προέκυψε η ακριβέστερη μέχρι σήμερα τιμή για την μάζα του: mW=80370 ± 19 MeV Επειδή υπάρχουν δύο είδη μποζονίων W, το W+ με ηλεκτρικό φορτίο +1 και το W− με φορτίο −1, μετρήθηκε και η διαφορά των μαζών: mW+− mW− = − 29 ± 28 MeV. Tα μποζόνια W και το Z ήταν μια πρόβλεψη της ηλεκτρασθενούς θεωρίας, που μαζί με την Κβαντική Χρωμοδυναμική αποτελούν το Καθιερωμένο Πρότυπο των στοιχειωδών σωματιδίων. Τα μποζόνια W και Ζ ανακαλύφθηκαν το 1983 στο Super proton-antiproton Synchrotron, του CERN, και το επόμενο έτος (!) οι Rubbia και van der Meer βραβεύθηκαν με το Νόμπελ Φυσικής. Η ακριβής προσδιορισμός της μάζας του W παίζει κρίσιμο ρόλο στον έλεγχο του Καθιερωμένου Προτύπου, διότι κάθε απόκλιση από την θεωρητική πρόβλεψη (που συνδυάζει τις μάζες του top κουάρκ 172,84 ± 0,70 GeV και του μποζονίου Higgs 125,09 ± 0,24 GeV) θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέες θεωρίες φυσικής. Στην φωτογραφια απεικόνιση ενός υποψήφιου γεγονότος για το μποζόνιο W, καθώς αυτό διασπάται σε ένα μιόνιο και ένα νετρίνο. Το μποζόνιο W παράγεται από τις συγκρούσεις πρωτονίων-πρωτονίων στον LHC σε ενέργεια 7 TeV και καταγράφεται από τον ανιχνευτή ΑTLAS. http://physicsgg.me/2018/02/12/%ce%b7-%ce%b1%ce%ba%cf%81%ce%b9%ce%b2%ce%ad%cf%83%cf%84%ce%b5%cf%81%ce%b7-%ce%bc%ce%ad%cf%84%cf%81%ce%b7%cf%83%ce%b7-%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%bc%ce%ac%ce%b6%ce%b1%cf%82-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%bc%cf%80/

Soyuz-2.1a-Progress-MS-08.Αναβολη εκτόξευσης Στην αρχή, έγινε εντολή για αυτόματη απενεργοποίηση των κινητήρων, διευκρινίζονται τα αίτια. Η εκτόξευση του πυραύλου Soyuz-2.1a με το όχημα μεταφοράς φορτίου Progress M-08 (TGK) αναβλήθηκε για τις 13 Φεβρουαρίου. Η ROSKOSMOS θα ενημερώσει, καθώς θα είναι διαθέσιμες πρόσθετες πληροφορίες. https://www.roscosmos.ru/24690/ Ο Λευκός Οίκος δεν θέλει να διαθέσει άλλα χρήματα για τον ISS. Ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός (ISS) θα μπορούσε να γίνει μια ιδιωτική επιχείρηση; Αυτή είναι η επιθυμία του Λευκού Οίκου που γνωστοποίησε την επιθυμία του να μην χρηματοδοτεί πλέον το ακριβό πρόγραμμα της NASA τα επόμενα χρόνια, αποκαλύπτει σήμερα η εφημερίδα Washington Post. Ο σκοπός είναι να ιδιωτικοποιηθεί ο ISS, ένας διαστημικός σταθμός ο οποίος έχει τεθεί σε χαμηλή περίγεια τροχιά, τον οποίο διαχειρίζεται η αμερικανική διαστημική υπηρεσία και αναπτύσσεται από κοινού με τη ρωσική διαστημική υπηρεσία. Εξυπηρετεί ένα διεθνές πλήρωμα -με τη συνεργασία κυρίως των διαστημικών υπηρεσιών της Ευρώπης, της Ιαπωνίας και του Καναδά- για την ανάπτυξη της επιστημονικής έρευνας στο διάστημα. «Η απόφαση να τερματιστεί η άμεση ομοσπονδιακή υποστήριξη για τον ISS το 2025 δεν σημαίνει πως η ίδια η πλατφόρμα θα αποσυρθεί από την τροχιά εκείνη τη στιγμή -είναι πιθανό ότι η βιομηχανία θα μπορεί να συνεχίσει τη λειτουργία ορισμένων στοιχείων ή δυνατοτήτων του ISS στο πλαίσιο μιας μελλοντικής εμπορικής πλατφόρμας», αναφέρεται σε εσωτερικό έγγραφο της NASA για το οποίο έλαβε γνώση η εφημερίδα. «Η NASA θα αναπτύξει τις διεθνείς και εμπορικές συμπράξεις της τα επτά προσεχή χρόνια προκειμένου να διασφαλίσει την παρουσία και τη συνεχιζόμενη πρόσβαση ανθρώπων σε χαμηλή περίγεια τροχιά», αναφέρεται στο έγγραφο. Η αμερικανική κυβέρνηση προβλέπει στον προϋπολογισμό για το 2019, που θα δημοσιοποιήσει τη Δευτέρα, ένα κονδύλι 150 εκατομμυρίων δολαρίων «προκειμένου να καταστεί δυνατή η ανάπτυξη και ωρίμανση εμπορικών οντοτήτων και δυνατοτήτων που θα διασφαλίσουν ότι εκείνοι που θα παραλάβουν τη σκυτάλη του ISS (...) θα είναι λειτουργικοί» εγκαίρως. Προκειμένου να διασφαλίσει τη μετάβαση, ο Λευκός Οίκος προβλέπει να ζητήσει «αναλύσεις της αγοράς και σχέδια ανάπτυξης» από τον ιδιωτικό τομέα. Η απόφαση θα πρέπει ωστόσο να ελήφθη πρόσφατα, καθώς, όπως υπενθυμίζει η Washington Post, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν δαπανήσει ήδη περίπου 100 δισεκατομμύρια δολάρια για την έναρξη και τα έξοδα λειτουργίας του προχωρημένου διαστημικού φυλακίου. Από την εποχή της προεδρίας του Τζορτζ Ου. Μπους (2001-2009) η NASA άρχισε να αναθέτει σε υπεργολάβους ορισμένες επιχειρήσεις, κατά κύριο λόγο τις πτήσεις ανεφοδιασμού που πραγματοποιούνται πλέον από την SpaceX και την Orbital ATK. Τάση η οποία αυξήθηκε κατά τη θητεία του Μπαράκ Ομπάμα. Η NASA δεν απάντησε σήμερα στα αιτήματα του Γαλλικού Πρακτορείου για σχόλια. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500197977 Μαθητές έτοιμοι για το... Διάστημα. Μεσημέρι Δευτέρας. Το κουδούνι χτυπά και δεκάδες μαθητές κατηφορίζουν την οδό Μαρασλή. Στον τρίτο όροφο του 26ου ΓΕΛ Αθηνών (Μαράσλειο) 13 μαθητές της Α' και Β' τάξης περιεργάζονται τα υφάσματα με τα οποία θα κατασκευάσουν τα αλεξίπτωτα του δορυφόρου τους. Ενός δορυφόρου που θα έχει το μέγεθος κουτιού αναψυκτικού! Δέκα σχολεία συμμετέχουν εφέτος στον 2ο πανελλήνιο διαγωνισμό διαστημικής «CanSat», που διοργανώνεται από τη SPIN - Space Innovation. Παιδιά που μαζί με τους καθηγητές τους κάθονται στα ίδια θρανία, μελετούν, σχεδιάζουν και κατασκευάζουν τον δικό τους δορυφόρο ύψους 11,5 εκ. και διαμέτρου 6,6 εκ., ο οποίος θα εκτοξευθεί τον Απρίλιο με ειδικό πύραυλο σε ύψος 1 χιλιομέτρου. Με φιλοδοξία και επιμονή Οπως εξηγεί ο κ. Τάκης Λάζος, καθηγητής Φυσικής στο 26ο ΓΕΛ Αθηνών, κατά τη διάρκεια της καθόδου το κάθε CanSat θα πραγματοποιήσει μετρήσεις γεωγραφικών συντεταγμένων, ατμοσφαιρικής πίεσης και θερμοκρασίας. Η κάθε ομάδα θα πρέπει να προτείνει και μια δευτερεύουσα αποστολή έμπνευση των μαθητών, η οποία θα περιλαμβάνει την κατασκευή και εκτόξευση δύο CanSat τα οποία θα επικοινωνούν μεταξύ τους. Πέρυσι η ομάδα CanCan του Μαράσλειου Λυκείου εκπροσώπησε τη χώρα μας στη Γερμανία όπου πραγματοποιήθηκε ο ευρωπαϊκός διαγωνισμός. «Οση τύχη μάς περίσσεψε στην Ελλάδα μάς έλειψε στη Γερμανία» λέει ο κ. Λάζος, καθώς εξαιτίας βραχυκυκλώματος ο δορυφόρος τους δεν μπόρεσε να στείλει δεδομένα και μετρήσεις, με αποτέλεσμα να μην καταφέρουν να τον εντοπίσουν. «Ο σκοπός της περσινής αποστολής μας ήταν ο εντοπισμός πυρκαγιών μέσω υπέρυθρης κάμερας. Φέτος η αποστολή μας είναι παρόμοια. Το κουτάκι μας όμως είναι χωρισμένο στα δύο. Αποτελείται από το θυγατρικό και το μητρικό. Το θυγατρικό θα έχει τις κάμερες και τα περισσότερα εξαρτήματα» περιγράφει η Ευγενία Λεωνίδα, με την Ιωάννα Φατούρου να προσθέτει: «Μας ενδιαφέρει να βρούμε το θυγατρικό που θα έχει και όλα τα στοιχεία». Μάλιστα, για να αποτραπεί το περυσινό «φιάσκο» της Γερμανίας, θα εγκαταστήσουν ένα σύστημα ανάκτησης το οποίο σε απόσταση 30 μέτρων από τον δορυφόρο θα στέλνει σήμα στο κινητό των παιδιών ώστε να γνωρίζουν ότι το CanSat είναι κάπου εκεί τριγύρω. Η γνώση και η τεχνολογία που απαιτείται είναι ιδιαίτερα απαιτητική, ωστόσο οι μαθητές δεν δυσανασχετούν ούτε απογοητεύονται. «Ξεκινάς χωρίς να ξέρεις τίποτα. Περνώντας οι μήνες συνειδητοποιείς πόσα πράγματα έχεις μάθει που στην αρχή σού φαίνονταν πάρα πολύ δύσκολα. Είναι πάρα πολύ ωραία εμπειρία» υποστηρίζει η Σαβίνα Πουρνάρα. Η ζωή σε (x-)alon πλανήτη Ζωή σε άλλους πλανήτες θα αναζητήσουν οι μαθητές του Γενικού Λυκείου Αλοννήσου, οι οποίοι θα «ταξιδέψουν» για πρώτη φορά εφέτος... στο Διάστημα. «Ο γεωγραφικός μας αποκλεισμός μάς οδηγεί να συμμετέχουμε σε τέτοιες δράσεις για να τον σπάσουμε ολίγον τι. Τα παιδιά ψάχνουν μια αφορμή για να δουν κάτι το διαφορετικό. Αν και είναι χρονοβόρο και κουραστικό, το κυνηγάμε» σχολιάζει στο «Βήμα» ο κ. Δημήτρης Μαμούρας, καθηγητής Φυσικής και υπεύθυνος της ομάδας «x-alon». Το σχολείο της Αλοννήσου συναγωνίζεται ομάδες που είτε έχουν την εμπειρία του προηγούμενου διαγωνισμού είτε ασχολούνται αρκετό καιρό με τη ρομποτική και τον προγραμματισμό. «Απορήσαμε που τα πήγαμε τόσο καλά στην πρώτη φάση. Υπήρξε ένας ενθουσιασμός στην αρχή από τα παιδιά. Το χάρηκαν πολύ. Στη συνέχεια πιάσαμε δουλειά. Αρχικά να μάθουμε το αντικείμενο, γιατί ακόμα και για εμένα ήταν δύσκολο. Χρειάστηκε αρκετό διάβασμα για να τα βάλουμε σε μια σειρά. Κάθισα κι εγώ στα θρανία μαζί με τους μαθητές μου» αναφέρει ο κ. Μαμούρας. Παρ' όλα αυτά, η δευτερεύουσα αποστολή της ομάδας από τις Σποράδες είναι αρκετά φιλόδοξη. Οι 10 μαθητές της Α' Λυκείου θα διερευνήσουν την πιθανότητα ύπαρξης ζωής ή εάν ο υποθετικός πλανήτης στον οποίο θα προσγειωθεί ο δορυφόρος τους πληροί τις προϋποθέσεις για φιλοξενία ζωής. Στη δεύτερη περίπτωση θα προχωρήσουν στη διασπορά μικρής ποσότητας σπόρων φυτών, η ανάπτυξη των οποίων μπορεί να συμβάλει σε έναν μελλοντικό και συνάμα υποθετικό εποικισμό του πλανήτη. Οπως εξηγεί στο «Βήμα» η Υρώ Μαμούρα, πρόκειται για μια «πρωτότυπη ιδέα που θα μπορούσε να υλοποιηθεί κάποια στιγμή στο μέλλον. Βρισκόμαστε σε καλό δρόμο. Τώρα δουλεύουμε το πώς θα χωρέσουν όλα μέσα στο κουτάκι». Αυτόνομη προσγείωση στα Γιάννενα Η ομάδα του 7ου ΓΕΛ Ιωαννίνων μετά την τρίτη θέση που κατέκτησε πέρυσι έβαλε τον πήχη ψηλότερα και ξεκίνησε άμεσα την προετοιμασία της επόμενης συμμετοχής της. Οι 11 μαθητές μαζί με τους υπεύθυνους καθηγητές κ.κ. Νίκο Μαρέτα και Γιώργο Σκαργιώτη εργάζονται πυρετωδώς ώστε ο δορυφόρος τους να προσεδαφιστεί σε καθορισμένο σημείο. «Αυτό που θα επιχειρήσουμε είναι κάτι το οποίο δεν έχει επιτευχθεί ποτέ στην Ευρώπη. Προφανώς δεν περιμένουμε να προσγειωθεί στα δύο μέτρα από το σημείο που θα του ορίσουμε, είναι κάτι που δεν έχουν καταφέρει ούτε κάποια γιαπωνέζικα πανεπιστήμια αεροναυπηγικής. Πέρυσι ο δορυφόρος μου βρέθηκε στα 1.100 μέτρα, εάν φέτος καταφέρουμε και προσγειωθεί σε μια απόσταση 100 μέτρων θα είναι μεγάλη επιτυχία» εξηγεί στο «Βήμα» ο κ. Μαρέτας. «Κατεβαίνουμε φιλόδοξα στον διαγωνισμό, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι μπορούμε να προβλέψουμε τη θέση που θα λάβουμε». Χάρη στους χορηγούς της ομάδας «Zephyrus II» το εργαστήριο του σχολείου κοσμεί από εφέτος ένας τρισδιάστατος εκτυπωτής που συμβάλλει στην κατασκευή του δορυφόρου. «Ο δορυφόρος μας είναι σχεδόν λειτουργικός» λέει ο μαθητής της Β’ Λυκείου Κώστας Λώλος, υπογραμμίζοντας πως «αν και ο βαθμός δυσκολίας της αποστολής αυξήθηκε σε σχέση με πέρυσι, εμείς έχουμε την εμπειρία στο πώς πρέπει να κινηθούμε και τι πρέπει να κάνουμε». Μαζί με τον Κώστα Πήλιο, μαθητή της Γ’ Λυκείου, αποτελούν τον σκληρό πυρήνα της ομάδας. Και οι δύο είχαν προσωπικό ενδιαφέρον για τα ηλεκτρονικά και τις κατασκευές αντίστοιχα. «Μας δόθηκε μια ευκαιρία να χρησιμοποιήσουμε όλες αυτές τις γνώσεις που είχαμε συγκεντρώσει από προσωπικά χόμπι και ασχολίες και να τις κάνουμε πράξη. Πράγματα που όχι μόνο δεν διδασκόμαστε στο σχολείο αλλά δεν υπάρχει και κάποιος χώρος για να τα εφαρμόσουμε» σχολιάζει ο Κώστας Πήλιος, με τον έτερο Κώστα να προτρέπει τους συνομηλίκους του να συμμετάσχουν και αυτοί. «Είναι μια εμπειρία που θα μπορέσει να τους βοηθήσει στις σπουδές τους ή στην επαγγελματική τους πορεία. Γιατί υπάρχουν και παιδιά που φτάνουν, για παράδειγμα, στις σχολές ηλεκτρολόγων μηχανικών και δεν γνωρίζουν από συνδεσμολογία. Είναι μια εμπειρία που θεωρώ ότι πρέπει να ζήσουν πολλά παιδιά». Στον μαθητικό διαγωνισμό συμμετέχουν επίσης το Γενικό Λύκειο Εκπαιδευτηρίου Πάνου, το 3ο ΓΕΛ Μυτιλήνης, το Ζάννειο Πειραματικό Λύκειο Πειραιά, το 1ο ΕΠΑΛ Πρέβεζας, το Εργαστήριο Εκπαιδευτικής Ρομποτικής ROBOTONIO, το Λύκειο της Ευαγγελικής Σχολής Σμύρνης και ο σύλλογος RoboSpecialists Ξάνθης. http://www.tovima.gr/society/article/?aid=941790

Η επιστημονική φαντασία γίνεται πραγματικότητα …Αποικία στον Άρη σε 10 χρόνια. Πολύ νωρίτερα απ’ όσο ενδεχομένως περίμενε κανείς μπορεί η διεθνής επιστημονική κοινότητα να δώσει συγκεκριμένες απαντήσεις για τους (άγνωστους σήμερα) κατοικήσιμους κόσμους πέρα από τη Γη και όσα το αχανές Διάστημα κρατά προς το παρόν καλά κρυμμένα. «Να μην μας ξενίσει το γεγονός αν δούμε σε δέκα χρόνια τους πρώτους αποίκους στον Αρη. Στο ίδιο διάστημα πιστεύω ότι θα μπορούμε να «δούμε» τυχόν βιολογική δραστηριότητα σε εξωηλιακούς πλανήτες και άρα θα απαντήσουμε στο εάν είμαστε μόνοι στο Σύμπαν!», τονίζει στα «ΝΕΑ» ο ομότιμος καθηγητής Παρατηρησιακής Αστροφυσικής στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών δρ Παναγιώτης Γ. Νιάρχος, με αφορμή το μπαράζ ανακοινώσεων για διαστημικές ανακαλύψεις των τελευταίων μηνών, αλλά και την ομιλία του με τίτλο «Αναζήτηση εξωγήινης ζωής: Ενδείξεις και αναπάντητα ερωτήματα», σε εκδήλωση του Νέου Ψηφιακού Πλανηταρίου του Ιδρύματος Ευγενίδου, την ερχόμενη Δευτέρα (θα προβληθεί και η ψηφιακή παράσταση «Ζωή στο Σύμπαν»). Ο πρώτος Έλληνας που έκανε παρατηρήσεις με τηλεσκόπιο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος στη Χιλή σχολιάζει τις πέντε πιο πρόσφατες ανακαλύψεις – εγχειρήματα και μιλά για την «επόμενη μέρα» των επιστημόνων: «Στην έρευνα έχουν γίνει άλματα, δεν θα μπορούσε καν να τα φανταστεί κάποιος πριν από μερικά χρόνια. Και η συζήτηση για την ύπαρξη άλλων κόσμων είναι πιο επίκαιρη από ποτέ, καθώς τα τελευταία παρατηρησιακά αποτελέσματα παρέχουν σοβαρές ενδείξεις για ύπαρξη κάποιας μορφής ζωής στο ηλιακό μας σύστημα, αλλά και επιβεβαιώνουν την ύπαρξη άλλων πλανητικών συστημάτων στο Σύμπαν». Η δεύτερη Γη Ηδη τρέχουν δεκάδες ερευνητικά προγράμματα, ωστόσο η προσπάθεια των ειδικών εστιάζει στην κατασκευή μεγαλύτερων τηλεσκοπίων και πιο εξελιγμένων οργάνων ώστε να εντοπιστεί η… δεύτερη Γη: «Με τρία κρίσιμα βήματα μπορούμε να κατατάξουμε έναν εξωηλιακό πλανήτη στην κατηγορία εκείνου που έχει ευνοϊκές συνθήκες για ανάπτυξη ζωής. Το ένα είναι να προσδιορίσουμε τα φυσικά χαρακτηριστικά (μέγεθος, μάζα κ.τλ.) του πλανήτη και του ήλιου του, κάτι που απαντάμε με σιγουριά. Το δεύτερο, που εν μέρει το κάνουμε, είναι η μελέτη της ατμόσφαιρας και το τρίτο, που προς το παρόν αφήνει μόνο αναπάντητα ερωτήματα, είναι να βρούμε δείγματα βιολογικής δραστηριότητας». Η συστηματική έρευνα για εξωηλιακούς πλανήτες άρχισε το 1995, όταν ανακαλύφθηκε ο 51 Pegasi b (ένας… μισός Δίας): «Μέχρι σήμερα έχουμε βρει πάνω από 3.700, εκ των οποίων 53 είναι εν δυνάμει κατοικήσιμοι». Ειδικά τον τελευταίο χρόνο ανακοινώθηκαν ανακαλύψεις που ανοίγουν νέους δρόμους: Ο Εγγύτατος Κενταύρου (Proxima Centauri), που είναι ο πιο κοντινός μας εξωπλανήτης, το σύστημα Trappist με πλανήτες – ξαδέρφια της Γης, ο πρώτος εξωηλιακός πλανήτης σε άλλο γαλαξία και το πλανητικό σύστημα Kepler 90, καρμπόν με το δικό μας. Υστερα από αυτά ξεκίνησε προ ημερών και η αποστολή (πρωτοβουλία του Ελον Μασκ) στον Αρη: «Οι τελευταίες ανακαλύψεις έχουν δείξει ότι υπάρχει νερό σε αρκετές ποσότητες. Οι μελλοντικοί αστροναύτες θα έχουν ανεξάντλητες πηγές!». Ένα ταξίδι 30.000 ετών Σύμφωνα με τον καθηγητή, πάντως, ακόμα και στον Εγγύτατο Κενταύρου που απέχει μόλις 4,2 έτη φωτός (σ.σ. 9,5 τρισ. χλμ.) είναι αδύνατο σήμερα να γίνουν επιτόπιες έρευνες: «Θα φτάναμε εκεί σε 30.000 χρόνια! Επίσης, ο συγκεκριμένος εξωπλανήτης δέχεται έντονη βλαβερή ακτινοβολία από το άστρο του και άρα σχεδόν μηδενίζονται οι πιθανότητες για κάποια μορφή ζωής. Ομως αυτός μαζί με το σύστημα Trappist έχουν τους μεγαλύτερους δείκτες ομοιότητας με τη Γη». Όπως αναφέρει, «οι έρευνες επικεντρώνονται στον γαλαξία μας, καθώς οτιδήποτε άλλο έχει τον παράγοντα της απαγορευτικής απόστασης. Γι’ αυτό η πρόσφατη ανακάλυψη πλανήτη σε μακρινό γαλαξία έχει επιστημονική αξία, αλλά μέχρι εκεί. Βεβαίως, η επιστήμη δεν απογοητεύεται και ανακαλύπτει νέους δρόμους για την κατανόηση του Σύμπαντος». Το υπερόπλο της NASA και το Βαρύ Γεράκι Tο Βαρύ Γεράκι του Ελον Μασκ πήρε τον δρόμο για τον πλανήτη Αρη την περασμένη Τρίτη την ώρα που το διαστημικό τηλεσκόπιο Κέπλερ ή αλλιώς το ατρόμητο υπερόπλο της NASA εξακολουθούσε να σαρώνει τον γαλαξία μας αναζητώντας κατοικήσιμους πλανήτες. «Μπήκαμε μάλιστα στην εποχή Κέπλερ 2! Χωρίς αυτό το φοβερό εργαλείο, η έρευνα θα προχωρούσε με αργούς ρυθμούς. Το τηλεσκόπιο εκτοξεύτηκε το 2009 από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ στη Φλόριντα και είχε σχεδιαστεί να δουλέψει για 4-5 χρόνια. Αν και υπέστη μικρή βλάβη, οι επιστήμονες το επανέφεραν και παρά τα προβλήματα συνεχίζει να μας στέλνει πολύτιμες πληροφορίες» επισημαίνει ο καθηγητής Παναγιώτης Γ. Νιάρχος. Σύμφωνα με τον ίδιο, άλλωστε, από τους συνολικά 3.700 εξωηλιακούς πλανήτες που έχουν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα, το Κέπλερ έχει ξετρυπώσει τους 2.340! Τα τελευταία 24ωρα, η επιστημονική κοινότητα παρακολουθεί με ενδιαφέρον τις «περιπλανήσεις» στα σκοτάδια του κόκκινου αυτοκινήτου Tesla, με «οδηγό» μια κούκλα-αστροναύτη, που… ακούει σε λούπα το «Space Oddity» του Ντέιβιντ Μπάουι. Το αυτοκίνητο κουβάλησε στο Διάστημα ο σούπερ πύραυλος (Falcon Heavy) της αμερικανικής διαστημικής εταιρείας SpaceX. Το Βαρύ Γεράκι του δισεκατομμυριούχου Μασκ είναι «ο πιο ισχυρός πύραυλος που θα μπορούσε σήμερα να φύγει για το Διάστημα και μένει να δούμε τα αποτελέσματα», σχολιάζει ο καθηγητής. Info Αφιέρωμα «Ζωή στο Σύμπαν» Πού: Νέο Ψηφιακό Πλανητάριο του Ιδρύματος Ευγενίδου Πότε: Δευτέρα 12 Φεβρουαρίου, ώρα 18:30. Ελεύθερη είσοδος: Δελτία προτεραιότητας στο Ταμείο του Πλανηταρίου από τις 18:00. Σε περίπτωση αυξημένης προσέλευσης, η εκδήλωση θα επαναληφθεί την ίδια μέρα στις 20:00. https://physicsgg.me/2018/02/12/%ce%b7-%ce%b5%cf%80%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bc%ce%bf%ce%bd%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%cf%86%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b1%cf%83%ce%af%ce%b1-%ce%b3%ce%af%ce%bd%ce%b5%cf%84%ce%b1%ce%b9-%cf%80%cf%81%ce%b1%ce%b3

Σελήνη, μια ανεξερεύνητη πηγή πρώτων υλών. To φεγγάρι πάντα συνάρπαζε τους ανθρώπους. Ο άνθρωπος πάτησε στη Σελήνη για πρώτη φορά το 1969 αλλά μέχρι σήμερα δεν έχει καταφέρει να αξιοποιήσει τον ορυκτό της πλούτο. Ίσως στο μέλλον. Από τότε που για πρώτη φορά ο Αμερικανός αστροναύτης Νιλ Άρμστρονγκ πάτησε το πόδι του στη Σελήνη αναφωνώντας «ένα μικρό βήμα για τον άνθρωπο, ένα τεράστιο για την ανθρωπότητα», έχουν περάσει πολλές δεκαετίες και έχουν μεσολαβήσει πολλές αποστολές στο φεγγάρι. Σήμερα η κατανόηση της Σελήνης έχει φτάσει σε ένα υψηλό επίπεδο και οι επιστήμονες διατείνονται ότι γνωρίζουν τα πάντα για τον γειτονικό πλανήτη. Ή καλύτερα σχεδόν τα πάντα. Χάρη στην πρόοδο της τεχνολογίας και της επιστήμης σήμερα πολλές ιδιωτικές εταιρείες έχουν εκφράσει ενδιαφέρον να ξεκινήσουν τις δικές τους ερευνητικές αποστολές στο διάστημα. Η Tesla και η SpaceΧ έχουν ως μεγαλεπήβολο στόχο να δημιουργήσουν «αποικία» στον Άρη αλλά και να διοργανώνουν τουριστικά ταξίδια στη Σελήνη. Όμως μεγάλο ενδιαφέρον έχουν αρχίσει να δείχνουν και πολλές επενδυτικές εταιρείες για εξόρυξη ορυκτών πρώτων υλών αλλά και ευγενών μετάλλων, όπως ο χρυσός, από το υπέδαφος της Σελήνης. Όπως εκτιμούν ειδικοί το υπέδαφος της Σελήνης είναι πιθανότατα πλούσιο και σε Ήλιο-3. Ποια χημικά στοιχεία υπάρχουν στη Σελήνη; Σύμφωνα με τον καθηγητή αστροβιολογίας και επιστήμης των πλανητών Ίαν Κρόφορντ στο Πανεπιστήμιο του Μπίρμπεκ του Λονδίνου: «Καθώς προχωρά η εξερεύνηση των πλανητών, αυξάνεται και η πιθανότητα στο μέλλον να είναι δυνατή η άντληση ενεργειακών πόρων και άλλων υλικών από άλλους πλανήτες». Προς το παρόν, όπως σημειώνει ο ίδιος, αυτή η προοπτική ενδιαφέρει κυρίως ιδιώτες επενδυτές. «Θα μπορούσαμε θεωρητικά στο μέλλον να δημιουργήσουμε βάσεις εξόρυξης, όπως στην Ανταρκτική. Οι βάσεις αυτές θα μπορούσαν να λειτουργούν εξ ολοκλήρου με φυσικούς πόρους από τη Σελήνη, αντί να μεταφέρονται από τη γη». Ο Ίαν Κρόφορντ αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «κάθε χημικό στοιχείο που βρίσκεται στον περιοδικό πίνακα της γης, ανιχνεύεται επίσης στη Σελήνη. Ειδικότερα το Ήλιο-3 της Σελήνης θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για την κάλυψη ενεργειακών αναγκών στη γη, δεδομένου ότι χρησιμοποιείται σε πυρηνικούς σταθμούς για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Έτσι λοιπόν αυξάνονται οι φωνές υπέρ της εκμετάλλευσης του χημικού αυτού στοιχείου που μπορεί να μας δώσει η Σελήνη». Ο ίδιος βέβαια εκφράζει επιφυλάξεις τόσο ως προς την πιθανολογούμενη πραγματική ποσότητα Ήλιου-3 στο φεγγάρι όσο και ως προς την μακροπρόθεσμη συμβολή μιας τέτοιας μεγαλόπνοης και κοστοβόρας επένδυσης στην κάλυψη αναγκών πίσω στη γη. «Εάν έχεις τα χρήματα να επενδύσεις στο πεδίο της ενεργειακής ασφάλειας στο μέλλον, δεν έχει νόημα να επενδύσεις σε άλλη μια μη ανανεώσιμη πηγή, όπως το Ήλιο-3, αλλά πολύ περισσότερο σε άλλες ανανεώσιμες μορφές ενέργειας στη γη». Νέα νομικά ζητήματα Όμως εάν υποθέσουμε ότι πράγματι ξεκινούν αποστολές εκμετάλλευσης του διαστήματος, ποιος θα έχει την κυριότητα των εκάστοτε σεληνιακών εδαφών; Σύμφωνα με τον Ίαν Κρόφροντ, το ζήτημα των κυριαρχικών δικαιωμάτων στο διάστημα ρυθμίζεται από τη Διεθνή Σύμβαση για το Διάστημα του 1967 (Στα ελληνικά: Συνθήκη επί των Αρχών που Διέπουν τη Δραστηριότητα των Κρατών κατά την Εξερεύνηση και Χρησιμοποίηση του Διαστήματος, συμπεριλαμβανομένης της Σελήνης και των Άλλων ουράνιων Σωμάτων). Το κείμενο αυτό διεθνούς δικαίου ορίζει καταρχήν ότι κανένα κράτος δεν μπορεί να κατέχει εδάφη στο διάστημα, στη Σελήνη ή άλλους πλανήτες. Όμως, όπως επισημαίνει ο Βρετανός καθηγητής, η σύμβαση αυτή δεν προέβλεψε τίποτα για το ενδεχόμενο απόκτησης ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων πάνω σε ορυκτές ύλες από ιδιώτες επενδυτές. Κατά τη γνώμη του λοιπόν, θα πρέπει να αναθεωρηθεί για να συμπεριλάβει και τις μελλοντικές αποστολές έρευνας και οικονομικής εκμετάλλευσης από ιδιώτες. Κι αυτό διότι όλα δείχνουν ότι κάπως έτσι θα διαγραφεί το μέλλον. https://physicsgg.me/2018/02/10/%cf%83%ce%b5%ce%bb%ce%ae%ce%bd%ce%b7-%ce%bc%ce%b9%ce%b1-%ce%b1%ce%bd%ce%b5%ce%be%ce%b5%cf%81%ce%b5%cf%8d%ce%bd%ce%b7%cf%84%ce%b7-%cf%80%ce%b7%ce%b3%ce%ae-%cf%80%cf%81%cf%8e%cf%84%cf%89%ce%bd-%cf%85/

Γιάννης Μπαζιώτης: Στην Ανταρκτική με τη NASA. Με γεμάτα χέρια γύρισε από την Ανταρκτική ο γεωλόγος Γιάννης Μπαζιώτης, επίκουρος καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, ο οποίος, μαζί με τους άλλους επιστήμονες, ανακάλυψαν ούτε έναν, ούτε δύο, αλλά 263 μετεωρίτες στο πιο κρύο, ξηρό, ανεμoδαρμένο αλλά και πανέμορφο μέρος του πλανήτη. Συμμετέχοντας σε οργανωμένη αποστολή της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) για τον εντοπισμό μετεωριτών, ο Γ. Μπαζιώτης όχι μόνο βίωσε μια αξέχαστη εμπειρία, την οποία περιγράφει γλαφυρά σε συνέντευξή του στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, αλλά έκανε και παραγωγική έρευνα, τόσο πεζοπόρα, όσο και με τη χρήση χιονο-οχημάτων (snowmobiles) σε δύσκολες συνθήκες, ακόμη και πάνω από επικίνδυνες ρωγμές πάγου. Ο Έλληνας γεωλόγος, ο οποίος μόλις επέστρεψε στη χώρα μας, από όπου είχε φύγει το Νοέμβριο, συμμετείχε στην 41η αποστολή Antarctic Search for Meteorites (ANSMET), την οποία η NASA έχει καθιερώσει από το 1976. Οι αποστολές αυτές έχουν ανακαλύψει έως τώρα πάνω από 22.000 μετεωρίτες. Ο Γ. Μπαζιώτης, ο πρώτος Έλληνας που συμμετείχε σε τέτοια αποστολή, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1980, αποφοίτησε από το Τμήμα Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών το 2002, πήρε το διδακτορικό του από τη Σχολή Μηχανικών Μεταλλείων και Μεταλλουργών του ΕΜΠ το 2008 και από το 2014 διδάσκει στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Όπως λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, επιθυμεί να «δανειστεί» κάποιους μετεωρίτες για να τους φέρει στην Ελλάδα και να τους μελετήσει με τους φοιτητές του. Επίσης θέλει φέτος να δημιουργήσει την πρώτη Πλανητική Εταιρία στην Ελλάδα και να διοργανώσει στην Ημέρα των Αστεροειδών (30 Ιουνίου) μια έκθεση του μοναδικού μετεωρίτη με προέλευση την Ελλάδα, του Seres, κάτι για το οποίο αναζητά οικονομική υποστήριξη. Μόνο ένας μετεωρίτης από τους περίπου 67.000 που έχουν καταγραφεί συνολικά σε παγκόσμιο επίπεδο, προέρχεται από την Ελλάδα και είναι ο μετεωρίτης Seres, ένας χονδρίτης που έπεσε στην περιοχή των Σερρών το 1818. Όπως λέει ο Γ. Μπαζιώτης, «θα ήταν κρίμα να χαθεί η ευκαιρία ενός τέτοιου γεγονότος μοναδικού για την Ελλάδα, καθώς την Ημέρα των Αστεροειδών συμπληρώνονται 200 χρόνια από την πτώση του Seres». Παράλληλα, έχει σχεδόν ολοκληρώσει τη συγγραφή ενός βιβλίου για την μοναδική εμπειρία του στην Ανταρκτική. Ακολουθεί η συνέντευξη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ: Βρήκατε τελικά μετεωρίτες στην Ανταρκτική; Βεβαίως, ανακτήσαμε 263 μετεωρίτες από τα πεδία μπλε πάγου της Ανταρκτικής. Οι μετεωρίτες προσγειώνονται παντού στον πλανήτη μας, αλλά ειδικά στην Ανταρκτική είναι πολύ καλά διατηρημένοι. Αυτό οφείλεται στο ότι η παγωμένη ήπειρος αποτελεί μία περιοχή με το μικρότερο ποσοστό κατακρημνισμάτων ανά έτος. Είναι πιο ξηρή από οποιαδήποτε άλλη έρημο στη Γη. Γιατί είναι σημαντικοί οι μετεωρίτες; Η μελέτη των μετεωριτών μάς βοηθά να κατανοήσουμε πώς σχηματίστηκε αρχικά το ηλιακό μας σύστημα και πώς αυτό εξελίχθηκε. Οι μετεωρίτες προέρχονται από μία πληθώρα ουράνιων σωμάτων: δορυφόρους όπως η Σελήνη, πλανήτες όπως ο Άρης και αστεροειδείς όπως η Εστία. Είναι κομμάτια πετρώματος που έχουν αποκολληθεί από το μητρικό τους σώμα εξαιτίας προσκρούσεων αστεροειδών στην επιφάνειά τους. Όταν τα σώματα αυτά βρεθούν σε τροχιά τέτοια που να τέμνει την αντίστοιχη της Γης, τότε επέρχεται η πτώση τους, δημιουργώντας μοναδικές φλεγόμενες μπάλες, καθώς εισέρχονται στον ουρανό με ταχύτητα που ξεπερνά τα 15-20 χιλιόμετρα ανά ώρα. Η μελέτη τους μας αποκαλύπτει τα μυστικά τους, όπως την ηλικία και τις διαδικασίες σχηματισμού τους, ενώ βρίσκονταν στο μητρικό τους σώμα προέλευσης. Πολλοί μετεωρίτες – αυτό αποτελεί και δικό μου κομμάτι έρευνας- μας δίνουν πληροφορίες σχετικά με τη θερμοκρασία και την πίεση που αναπτύχθηκε κατά την πρόσκρουση των αστεροειδών στο μητρικό σώμα. Παράλληλα, ένα σημαντικό πεδίο έρευνας αποτελεί η κατανόηση του κρίσιμου ρόλου που έπαιξε το νερό κατά τα πρώιμα στάδια εξέλιξης του ηλιακού μας συστήματος. Από πού προήλθε το νερό ή γιατί ο πλανήτης μας είναι κατοικήσιμος, είναι ερωτήματα που τελικώς σχετίζονται με το θέμα της ανάπτυξης της ζωής. Πόσο εύκολο είναι να βρεθούν μετεωρίτες στην Ανταρκτική; Η Ανταρκτική αποτελεί το πιο πλούσιο θησαυροφυλάκιο μετεωριτών. Είναι η περιοχή όπου έχει ανακτηθεί πάνω από το 40% του συνόλου των μετεωριτών που έχουν βρεθεί στη Γη. Καταλαμβάνει μια πολύ μεγάλη περιοχή της Γης, είναι έρημη και κρύα. Οι μετεωρίτες που έχουν πέσει στον πάγο πριν από εκατοντάδες χιλιάδες ή και εκατομμύρια χρόνια, έρχονται στην επιφάνεια, καθώς ο πάγος απομακρύνεται εξαιτίας μία σύνθετης διαδικασίας μετατροπής του από στερεό σε αέριο, χωρίς τη μεσολάβηση της υγρής κατάστασης και της δράσης του ανέμου. Αυτό οδηγεί στη συγκέντρωση μεγάλου αριθμού μετεωριτών, ειδικά στην περίπτωση που η ηλικία του πάγου είναι αρκετά μεγάλη. Αν η ηλικία του πάγου είναι μικρή, τότε η συγκέντρωση μετεωριτών σε αυτόν, είναι κι εκείνη μικρή. Επίσης, ένα χαρακτηριστικό που διευκόλυνε αρκετά το έργο μας κατά την ανάκτηση των μετεωριτών είναι ότι διατηρούν σε μικρό ή μεγάλο ποσοστό το λεγόμενο τετηγμένο φλοιό. Καθώς περνούν από την ατμόσφαιρα της Γης, λιώνουν εξωτερικά και στερεοποιούνται ταχύτατα, με αποτέλεσμα το σχηματισμό ενός πολύ λεπτού, αλλά σημαντικού για τη διάγνωσή τους εξωτερικού περιβλήματος. Κρίσιμο ρόλο παίζει η μόλυνση των μετεωριτών με το γήινο αποτύπωμα. Για παράδειγμα, αν ένας μετεωρίτης βρισκόταν σε μία περιοχή με έντονες βροχοπτώσεις, θα είχαν αλλοιωθεί πολλά από τα χαρακτηριστικά του, τόσο στο εξωτερικό του, όσο κι εκείνα που συνδέονται με τη χημική του σύσταση. Στην Ανταρκτική όμως, εξαιτίας της απουσίας του νερού υπό ρευστή μορφή, οι μετεωρίτες διατηρούν αναλλοίωτα τα πολύτιμα χημικά και όχι μόνο στοιχεία τους. Αυτός είναι και ο λόγος που η χρονική διάρκεια συλλογής τους στο ύπαιθρο ήταν δύο έως τρία λεπτά. Κάθε φορά που βρίσκατε ένα μετεωρίτη τι τον κάνατε; Όταν βρίσκαμε ένα μετεωρίτη, δεν τον τοποθετούσαμε απευθείας σε μία σακούλα. Αρχικά τον φωτογραφίζαμε παρουσία κλίμακας κι ενός κωδικού αριθμού, μοναδικού για τον κάθε μετεωρίτη. Εν συνεχεία, με ένα ειδικό εργαλείο τον περιστρέφαμε 360 μοίρες, ώστε να περιγράψουμε συνολικά το δείγμα ως προς τα εξωτερικά του χαρακτηριστικά. Ακολούθως τοποθετείτο σε αποστειρωμένη σακούλα, ενώ καταγράφαμε και τις συντεταγμένες του δείγματος. Μια πολύ προσεκτική διαδικασία, που την επαναλαμβάναμε για κάθε μετεωρίτη, ανεξαρτήτως αν πολλές φορές οι συνθήκες ήσαν πολύ δύσκολες. Για παράδειγμα, απαιτείτο η αφαίρεση των γαντιών, ώστε να πραγματοποιήσουμε όλη τη διαδικασία συλλογής. Σε συνθήκες μείον 25 βαθμών Κελσίου και με τον αέρα να δίνει την αίσθηση μείον 35 βαθμών, ήταν εξαιρετικά δύσκολο να παραμείνεις χωρίς να παγώσουν τα δάχτυλά σου. Όταν επιστρέψαμε στο σταθμό McMurdo, ασφαλίστηκαν τα δείγματα σε ειδικά κουτιά, εν συνεχεία τοποθετήθηκαν σε ψυγεία-κοντέϊνερ σε θερμοκρασία μείον 20 βαθμών και ακολούθως μεταφέρθηκαν σε ένα μεγάλο πλοίο μεταφοράς φορτίου, με τελικό προορισμό το Διαστημικό Κέντρο Johnson της NASA. Πώς τα πηγαίνατε με τους άλλους επιστήμονες της αποστολής; Εγώ ήμουν στην ίδια σκηνή με τον ορειβάτη και αρχηγό της ομάδας μας, τον πολύπειρο John Schutt. Τεράστια τιμή και ευκαιρία για μένα, να βρίσκομαι για πέντε εβδομάδες στην ίδια σκηνή με τον άνθρωπο που έχει συμμετάσχει σε 37 συνεχείς αποστολές ANSMET. Η συνεργασία μαζί του, όπως και με τους άλλους επιστήμονες ήταν εξαιρετική. Όλοι μαζί είχαμε ένα κοινό σκοπό. Δεν υπήρχε η έννοια του ατόμου, αλλά της επίτευξης των στόχων της Αποστολής μέσω της ομάδας. Από την αρχή η σχέση με τα υπόλοιπα τρία μέλη ήταν εξαιρετική, ενώ καθώς περνούσε ο χρόνος κοινής παραμονής στο ύπαιθρο, μάς ένωνε ολοένα και περισσότερο, κάνοντάς μας μία οικογένεια. Αντιμετωπίσατε μεγάλες δυσκολίες ή και κινδύνους; Οι συνθήκες περιβάλλοντος ήσαν πραγματικά δύσκολες. Η μέση θερμοκρασία που αντιμετωπίσαμε στο ύπαιθρο ήταν μείον 25 βαθμοί Κελσίου, ωστόσο, με την παρουσία του ανέμου, η αίσθηση της θερμοκρασίας ήταν πολύ χαμηλότερη. Υπήρχαν ημέρες που ο άνεμος έπνεε με ένταση μεγαλύτερη των δέκα μποφόρ και ταχύτητα περίπου 95 χιλιομέτρων την ώρα, δίνοντας την αίσθηση του κρύου υπό θερμοκρασία μείον 45 βαθμών. Σε αυτές τις συνθήκες έντονου αέρα, οι σκηνές τύπου Scott αποτελούσαν για εμάς σύστημα υποστήριξης ζωής. Είχαμε ένα μικρό κουζινάκι προπανίου, το οποίο, όταν βρισκόμασταν εντός της σκηνής, λειτουργούσε αδιαλείπτως. Βοηθούσε αφενός στο να διατηρήσει τη θερμοκρασία εντός της σκηνής σε ανεκτά επίπεδα και αφετέρου στο να λειώσουμε τον πάγο ή να μαγειρέψουμε. Μαγειρεύαμε οι ίδιοι το φαγητό μας, μια διαδικασία που διαρκούσε τουλάχιστον μία ώρα. Ειδικά εκείνες τις μέρες που τις περνούσαμε εντός της σκηνής και δεν είχαμε να κάνουμε κάτι ιδιαίτερο, η μαγειρική αποτελούσε μία από τις ωραίες ασχολίες. Οι σκηνές τύπου Scott είναι ικανές να αντέχουν ανέμους ταχύτητας 200 χιλιομέτρων/ώρα, επομένως πολύ μεγαλύτερης ταχύτητας από εκείνους που ζήσαμε. Στην πραγματικότητα, δεν ήταν μεγάλος ο κίνδυνος που βιώσαμε εντός της σκηνής εξαιτίας του ανέμου. Αλλά, μαγειρεύοντας εντός της σκηνής, ο μεγάλος φόβος -και κατά τη γνώμη του πλέον έμπειρου σχετικά με την Ανταρκτική John Schutt- ήταν η φωτιά. Είναι κάτι που γνωρίζαμε και φυσικά ήμασταν, κατά το δυνατόν, αρκετά προσεκτικοί. Οφείλεις να είσαι προσεκτικός, όταν ζεις, μαγειρεύεις, εργάζεσαι, κοιμάσαι δίπλα στη φλόγα, με την μπουκάλα προπανίου να βρίσκεται στο ενδιάμεσο του διπλού τοιχώματος της σκηνής. Εξαιτίας της φλόγας από την καύση προπανίου, ένα πρόβλημα που μπορούσε να υπάρξει, ακόμη και μοιραίο για τη ζωή μας, ήταν το μονοξείδιο του άνθρακα. Το άχρωμο, άγευστο, δηλητηριώδες αέριο που μπορεί να σε «κοιμήσει» χωρίς να το αντιληφθείς. Όταν δεν έπνεε άνεμος, ήμασταν αναγκασμένοι να έχουμε ανοικτή τη θύρα εισόδου-εξόδου στη σκηνή, ώστε να υπάρχει ανακυκλοφορία αέρα εντός της σκηνής, ή να έχουμε εκτός λειτουργίας το κουζινάκι. Κατά τη γνώμη μου, ο σημαντικότερος κίνδυνος δεν ήταν το κρύο ή ο αέρας, αλλά η φωτιά και το μονοξείδιο του άνθρακα. Έξω στο παγωμένο πεδίο πώς ήσαν οι συνθήκες έρευνας; Βρισκόμενοι στο λεγόμενο «βαθύ πεδίο», αποτελούσε μεγάλη πρόκληση για μένα και την ομάδα να ψάχνουμε για μετεωρίτες σε μερικά από τα πιο απομονωμένα μέρη του πλανήτη μας,. Η φυσικά ομορφιά, ειδικά στην περιοχή Amundsen Glacier, ήταν μοναδική. Εκεί, βρισκόμασταν σε υψόμετρο 2.200 μέτρων, με τα γύρω βουνά να ορθώνονται επιβλητικά και τις κορυφές τους να αγγίζουν τα 3.700 μέτρα. Ίσως το πιο επικίνδυνο τμήμα της Αποστολής ήταν η οδήγηση των χιονοοχημάτων πάνω από τις μεγάλες ρωγμές του μπλε πάγου, που συχνά ξεπερνούσαν το βάθος των 15-20 μέτρων. Ο κανόνας ήταν, αν περνούσαμε πάνω από τέτοιες ρωγμές, το πλάτος τους να ήταν μικρότερο του μισού μήκους του χιονοοχήματος. Σε διαφορετική περίπτωση, θα έπρεπε να τις παρακάμψουμε, ακολουθώντας άλλη διαδρομή. Φυσικά, σε περίπτωση που υπήρχε έντονη νέφωση στον ουρανό, δεν υπήρχε δυνατότητα διάκρισης της επιφάνειας, επειδή πολλές φορές καλυπτόταν από χιόνι. Έτσι ο ουρανός και η επιφάνεια έμοιαζαν ένα. Αυτός ήταν και ένας από τους λόγους, που πολλές φορές παραμέναμε στη σκηνή. Κάτι που μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση, όταν δεν φυσούσε αέρας, ήταν η απουσία κάθε ήχου από την ατμόσφαιρα. Ίσως το «βαθύ πεδίο» της Ανταρκτικής να είναι το μόνο σημείο στον πλανήτη μας που μπορείς να ακούσεις τον ήχο της σιωπής. Είναι μοναδική αίσθηση που δύσκολα μπορεί κάποιος να την περιγράψει με λέξεις. Μία κατάσταση που όταν συνδυάζεται με την απίστευτα όμορφη εικόνα των βουνών της Ανταρκτικής, τότε πραγματικά νιώθεις ευλογημένος που υπάρχεις και είσαι υγιής σε αυτό το μοναδικό μέρος της ηλιακού μας συστήματος, τη Γη. Ποιά θα είναι τα επόμενα βήματά σας; Η μελέτη των μετεωριτών συνεχίζεται. Τον επόμενο μήνα, κατά τη διάρκεια του συνεδρίου της NASA «Lunar and Planetary Science Conference», θα παρουσιάσω τα αποτελέσματα της δουλειάς μου σχετικά με τον χονδρίτη μετεωρίτη Chateau Renard. Ήδη βρισκόμαστε στο τελικό στάδιο αποδοχής μίας εργασίας σχετικά με αυτό το μετεωρίτη στο περιοδικό «Scientific Reports». Επιπρόσθετα, περί τα τέλη του 2018, θα υπάρχει πρόσβαση στα δείγματα μετεωριτών που συλλέξαμε στο ύπαιθρο φέτος και στόχος μου είναι να «δανειστώ» κάποια από αυτά, ώστε να δουλέψει μαζί μου ένας ή περισσότεροι φοιτητές. Έχετε κάποια άλλα σχέδια στην Ελλάδα; Μέσα στο 2018, επιθυμία μου είναι η δημιουργία της πρώτης Πλανητικής Εταιρίας στην Ελλάδα. Επιπρόσθετα, έχω ξεκινήσει προσπάθειες διοργάνωσης μίας εκδήλωσης την Ημέρα των Αστεροειδών, στις 30 Ιουνίου 2018, που θα περιλαμβάνει την έκθεση του μοναδικού μετεωρίτη με προέλευση την Ελλάδα, του Seres. Η εκδήλωση θα συνδυαστεί με ομιλία σχετικά με τις εμπειρίες που αποκόμισα στην Ανταρκτική. Ωστόσο, απαιτείται ένα σημαντικό κονδύλι για τη διοργάνωση της εκδήλωσης και προς το παρόν δεν υπάρχει οικονομική υποστήριξη από κάποια πηγή. Ελπίζω μέσα στο επόμενο διάστημα να βρεθούν οι απαραίτητοι πόροι. Θα ήταν κρίμα να χαθεί η ευκαιρία ενός τέτοιου γεγονότος μοναδικού για την Ελλάδα, καθώς την ημέρα των αστεροειδών συμπληρώνονται 200 χρόνια από την πτώση του Seres. Μόνο ένας μετεωρίτης από τους περίπου 67.000 που έχουν καταγραφεί συνολικά σε παγκόσμιο επίπεδο, προέρχεται από την Ελλάδα και είναι ο μετεωρίτης Seres, ένας χονδρίτης που έπεσε στην περιοχή των Σερρών το 1818. Επίσης ασχολούμαι με τη συγγραφή ενός βιβλίου κι έχω σχεδόν ολοκληρώσει το χειρόγραφο κείμενο, με θέμα την εμπειρία μου στην Ανταρκτική. Στόχος μου είναι να εμπνεύσω τους νέους ανθρώπους, να τους δείξω ότι αξίζει να ονειρεύονται ακόμη και στην ταλαιπωρημένη χώρα μας.Το ανθρώπινο δυναμικό της Ελλάδος, ξεκινώντας ήδη από τις μικρές ηλικίες, είναι εξαιρετικής ποιότητας. Με σκληρή δουλειά, πίστη και στοχοπροσήλωση μπορεί κάποιος να πετύχει κάτι που φαντάζει μη πραγματοποιήσιμο ή έστω με πολύ μικρές πιθανότητες υλοποίησης. https://physicsgg.me/2018/02/10/%ce%b3%ce%b9%ce%ac%ce%bd%ce%bd%ce%b7%cf%82-%ce%bc%cf%80%ce%b1%ce%b6%ce%b9%cf%8e%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b1%cf%81%ce%ba%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%ce%bc%ce%b5/

Το New Horizons κατευθύνεται προς την ζώνη Kuiper… στέλνοντας τις πιο μακρινές από τη Γη φωτογραφίες. Το διαστημικό σκάφος New Horizons (Νέοι Ορίζοντες) της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) τράβηξε τις πιο μακρινές από τη Γη φωτογραφίες που έχουν ποτέ τραβηχτεί, σπάζοντας το προηγούμενο ρεκόρ που κατείχε από το 1990 το σκάφος Voyager 1. Η αμερικανική διαστημοσυσκευή, η οποία μελέτησε τον Πλούτωνα για πρώτη φορά τον Ιούλιο του 2015, έχει πια βάλει πλώρη για τα μυστηριώδη σώματα της ακόμη πιο μακρινής Ζώνης Κάιπερ (Kuiper Belt Objects – KBO). Ευρισκόμενο σε απόσταση περίπου 6,12 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων από τον πλανήτη μας ή σχεδόν 41 αστρονομικών μονάδων (δηλαδή 41 φορές τη μέση απόσταση Γης-Ήλιου), το New Horizons έστρεψε την τηλεσκοπική κάμερά του και φωτογράφισε στις 5 Δεκεμβρίου δύο σώματα ΚΒΟ, τα «2012 ΗΖ84» και «2012 ΗΕ85». Οι φωτογραφίες έφθασαν τώρα στη Γη και η NASA τις έδωσε στη δημοσιότητα. Στην πραγματικότητα το ρεκόρ του Voyager είχε σπάσει για πρώτη φορά την ίδια μέρα, δύο ώρες νωρίτερα, όταν η κάμερα Long Range Reconnaissance Imager (LORRI) του New Horizons φωτογράφισε ένα ανοιχτό αστρικό σμήνος του γαλαξία μας: Δύο ώρες αργότερα, τράβηξε τις ακόμη πιο μακρινές φωτογραφίες των δύο ΚΒΟ. Στις 14 Φεβρουαρίου 1990 το Voyager 1, ευρισκόμενο σε απόσταση 6,06 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων (40,5 αστρονομικών μονάδων) από τη Γη, είχε τραβήξει μια διάσημη φωτογραφία του πλανήτη μας ως μιας ωχρής μπλε κουκίδας. Η φωτογραφία εκείνη (γνωστή διεθνώς «Pale Blue Dot») είχε δημιουργηθεί από μια σύνθεση 60 εικόνων. Επειδή το σκάφος έκλεισε τις κάμερές του λίγο μετά το «πορτρέτο» της Γης, το ρεκόρ απόστασης εκείνης της φωτογραφίας δεν απειλήθηκε για περισσότερα από 27 χρόνια. «Το New Horizons είναι εδώ και πολύ καιρό μία αποστολή με πρωτιές – η πρώτη που εξερεύνησε τον Πλούτωνα, η πρώτη που θα εξερευνήσει τη Ζώνη Κάιπερ, το πιο γρήγορο διαστημικό σκάφος που έχει ποτέ εκτοξευθεί. Και τώρα μπορέσαμε να τραβήξουμε φωτογραφίες από μεγαλύτερη απόσταση από τη Γη από κάθε άλλο διαστημικό σκάφος στην ιστορία», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής του New Horizons Άλαν Στερν του Νοτιοδυτικού Ινστιτούτου Ερευνών του Κολοράντο. Το σκάφος έχει «ραντεβού» με ένα ΚΒΟ, το σώμα «2014 MU69», την 1η Ιανουαρίου του 2019. Θα πρόκειται για το πιο απομακρυσμένο «ραντεβού» με ουράνιο αντικείμενο στη διαστημική ιστορία. Συνολικά, το New Horizons θα μελετήσει τουλάχιστον 20 ΚΒΟ, νάνους πλανήτες και «Κενταύρους» (πρώην ΚΒΟs με ασταθείς τροχιές που διασταυρώνονται με τις τροχιές των γιγάντιων πλανητών του ηλιακού μας συστήματος). Η τροχιά του διαστημικού σκάφους New Horizons μέχρι σήμερα, 10 Φεβρουαρίου 2018 (κλικ πάνω στην εικόνα για μεγέθυνση)(φωτ.) Αυτή τη στιγμή, το σκάφος βρίσκεται σε θαυμάσια κατάσταση και έχει περιέλθει σε «ύπνωση». Οι χειριστές του από το Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φυσικής του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς (εκεί ακριβώς όπου άφησε εποχή ο «δικός μας» Σταμάτης Κριμιζής) θα το ξυπνήσουν από τον ηλεκτρονικό ύπνο του στις 4 Ιουνίου, ώστε να προετοιμασθεί για το ιστορικό «ραντεβού» της Πρωτοχρονιάς του 2019. https://physicsgg.me/2018/02/10/%cf%84%ce%bf-new-horizons-%cf%84%cf%81%ce%ac%ce%b2%ce%b7%ce%be%ce%b5-%cf%84%ce%b9%cf%82-%cf%80%ce%b9%ce%bf-%ce%bc%ce%b1%ce%ba%cf%81%ce%b9%ce%bd%ce%ad%cf%82-%ce%b1%cf%80%cf%8c-%cf%84%ce%b7-%ce%b3%ce%b7/

Το πείραμα TOTEM δείχνει την ύπαρξη του Odderon… μιας κατάστασης περιττού αριθμού γλοιονίων που προτάθηκε θεωρητικά την δεκαετία του 1970. Σε ένα τυπικό πείραμα του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων (LHC), οι φυσικοί αναγκάζουν τα πρωτόνια να συγκρουστούν μεταξύ τους με την ελπίδα να αλληλεπιδράσουν μεταξύ τους, έτσι ώστε να δημιουργηθούν νέα σωματίδια τα οποία θα εντοπίσουν οι τεράστιοι ανιχνευτές. Όμως υπάρχουν και πειράματα που μελετούν τι συμβαίνει όταν τα πρωτόνια δεν «σπάνε», αλλά αλληλεπιδρούν μεταξύ τους αλλάζοντας απλώς κατεύθυνση. Αυτή η αλληλεπίδραση ονομάζεται ελαστική σκέδαση. Στην δεκαετία του 1960 οι φυσικοί χρησιμοποίησαν την θεωρία Regge https://en.wikipedia.org/wiki/Regge_theory για να κατανοήσουν τις ελαστικές αλληλεπιδράσεις των πρωτονίων. Η θεωρία Regge παρουσίασε μερικές νέες ιδέες: ένα φαινόμενο που ονομάστηκε Pomeron (από το όνομα του φυσικού Isaak Pomeranchuk) https://en.wikipedia.org/wiki/Isaak_Pomeranchuk και ένα άλλο που ονομάστηκε Odderon ( διότι συνίσταται από έναν περιττό αριθμό γλοιονίων). Το Pomeron είχε σκοπό να εξηγήσει γιατί τα εκτρεπόμενα πρωτόνια είναι πιο πιθανό να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους σε υψηλότερες ενέργειες. Οι φυσικοί ερμήνευσαν με επιτυχία την ελαστική σκέδαση σε υψηλές ενέργειες και μικρή μεταφορά ορμής, με την ανταλλαγή ενός Pomeron, το οποίο στην σύγχρονη γλώσσα είναι μια κατάσταση δυο συσσωματωμένων γλοιονίων. Το Odderon, που μελετήθηκε θεωρητικά στις αρχές της δεκαετίας του 1970, βοήθησε στην ερμηνεία της διαφοράς μεταξύ σκέδασης πρωτονίων-πρωτονίων και αντιπρωτονίων-πρωτονίων. Σήμερα οι φυσικοί εξακολουθούν να χρησιμοποιούν την θεωρία Regge για να εξηγήσουν τις ελαστικές κρούσεις των πρωτονίων, σε συνδυασμό με την Κβαντική Χρωμοδυναμική (QCD). Η QCD περιγράφει πως τα κουάρκ, τα σωματίδια που αποτελούν τα πρωτόνια, αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Τα κουάρκ αλληλεπιδρούν μεταξύ τους με ένα σωματίδιο που ονομάζεται γλοιόνιο (ονομάζεται έτσι διότι «κολλάει» μεταξύ τους τα κουάρκ). Τα κουάρκ και τα γλοιόνια χαρακτηρίζονται από έναν επιπλέον κβαντικό αριθμό, το χρωματικό φορτίο, παρόμοιο με το ηλεκτρικό φορτίο, με τη διαφορά ότι υπαρχουν έξι επιλογές – κόκκινο, μπλε, πράσινο, αντικόκκινο, αντιμπλέ, αντιπράσινο – και όχι μόνο δυο επιλογές θετικό ή αρνητικό. Οι φυσικοί είχαν βρει πειραματικές αποδείξεις για το Pomeron, όχι όμως και για το Odderon. H QCD περιγράφει το Pomeron ως πρωτόνια που καθώς αλληλεπιδρούν ελαστικά,, ανταλλάσσουν έναν άρτιο αριθμό γλοιονίων των οποίων το συνολικό χρωματικό φορτίο είναι ίσο με μηδέν, ενώ περιγράφει το Odderon ως μια ανταλλαγή περιττού αριθμού γλοιονίων (τουλάχιστον τρία), πάλι κατά την ελαστική σκέδαση μεταξύ πρωτονίων. Κανείς όμως μέχρι σήμερα δεν είχε ανιχνεύσει το Odderon. Το πείραμα ΤΟΤΕΜ μέτρησε με ακρίβεια τη διαδικασία της ελαστικής σκέδασης σε ενέργεια 13 TeV, έτσι ώστε να εξαχθεί η ολική πιθανότητα για τις συγκρούσεις πρωτονίων – πρωτονίων, καθώς επίσης και η παράμετρος ρ η οποία βοηθά στην ερμηνεία της διαφοράς μεταξύ σκέδασης πρωτονίων-πρωτονίων και αντιπρωτονίων-πρωτονίων. Οι μετρήσεις του ΤΟΤΕΜ σχετικά με την παράμετρο ρ δείχνουν (έμμεσα) ότι το Odderon υπάρχει. Μπορεί να μην υπάρχουν άμεσες αποδείξεις, αλλά οι ενδείξεις αυτές είναι πολύ σημαντικές διότι συνεπάγονται την ύπαρξη των glueballs. https://physicsgg.me/2015/10/23/%CE%B3%CE%BB%CE%BF%CE%B9%CF%8C%CE%BD%CE%B9%CE%BF%CF%85%CE%BC-glueball-%CE%AD%CE%BD%CE%B1-%CF%83%CF%89%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%AF%CE%B4%CE%B9%CE%BF-%CF%86%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%B3%CE%BC%CE%AD%CE%BD/ Tα glueballs είναι σωματίδια που αποτελούνται μόνο από γλοιόνια και είναι πολύ δύσκολο να μετρηθούν. Όμως, προβλέπονται από το Καθιερωμένο Πρότυπο των στοιχειωδών σωματιδίων. Tα glueballs μοιάζουν με τα odderons, με την διαφορά ότι τα τελευταία εμφανίζονται μόνο όταν δυο πρωτόνια υφίστανται ελαστική σκέδαση. Σύμφωνα με τον φυσικό Simone Giani, «οι μετρήσεις του ΤΟΤΕΜ διερευνούν για πρώτη φορά την συμπεριφορά των πρωτονίων στις ελαστικές αλληλεπιδράσεις στην υψηλότερη ενέργεια των 13 TeV. Τα δεδομένα αυτά είναι εξαιρετικά ακριβή, κάτι που έγινε χάρη στην πολύ καλή απόδοση των ανιχνευτών του ΤΟΤΕΜ και τις άριστες δυνατότητες του LHC». Η ιδέα του Odderon είναι πολύ παλιά και πάντα φαινόταν πολύ δύσκολο να ανιχνευθεί πειραματικά. Αν τρία γλοιόνια μπορούν πράγματι να σχηματίσουν ένα σύστημα, θα μπορούσαν να εμφανίζονται και σε άλλα πειράματα σκέδασης. Οι φυσικοί λοιπόν σχεδιάζουν εξειδικευμένα πειράματα για να επιβεβαιώσουν ότι το Odderon μπορεί πράγματι να σχηματιστεί. Μέσα στο 2018 προγραμματίζεται πείραμα στον LHC με ενέργεια πρωτονίων 900 GeV για την συλλογή περισσότερων δεδομένων. https://physicsgg.me/2018/02/10/%cf%84%ce%bf-%cf%80%ce%b5%ce%af%cf%81%ce%b1%ce%bc%ce%b1-totem-%ce%b4%ce%b5%ce%af%cf%87%ce%bd%ce%b5%ce%b9-%cf%84%ce%b7%ce%bd-%cf%8d%cf%80%ce%b1%cf%81%ce%be%ce%b7-%cf%84%ce%bf%cf%85-odderon/

O κόσμος φοβάται περισσότερο την Τεχνητή Νοημοσύνη από τους εξωγήινους. Μέχρι σήμερα, οι εξωγήινοι ήταν ένας από τους μεγαλύτερους φόβους του ανθρώπου, αλλά η AI φαίνεται πως είναι πλέον κάτι που φοβίζει το πλήθος. Η AI (Artificial Intelligence) αποτελεί πλέον έναν από του φόβους που διέπουν το συλλογικό νου, σε μεγαλύτερο βαθμό από το φόβο του αγνώστου που ορίζει το ενδεχόμενο της εμφάνισης ή -ακόμα χειρότερα- της εισβολής εξωγήινων στον πλανήτη Γη. Οι κινηματογραφικές ταινίες και τα βιβλία ασχολούνταν αρκετά με το θέμα της επαφής με εξωγήινους, αλλά σταδιακά έχουν ξεκινήσει να αναφέρονται στο ενδεχόμενο της αφύπνισης μίας τεχνολογικής συνείδησης με τέτοιο τρόπο που να αποτελεί η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) απειλή για την ανθρωπότητα. Την άποψη αυτή συμμερίζονται και αρκετοί αναλυτές, αλλά και ο Elon Musk. Μπορεί να έχουν βγει κατά καιρούς αρκετές ταινίες που ασχολούνται με την επανάσταση των ρομπότ εναντίον της ανθρωπότητας, αλλά το γεγονός αυτό φαίνεται να απασχολεί ολοένα και περισσότερο τους δημιουργούς κινηματογραφικού και άλλου περιεχομένου. Σε ένα ενδιαφέρον άρθρο στην επιθεώρηση Quartz, τονίζεται ότι ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα είναι ο εαυτός της, καθώς στα έργα επιστημονικής φαντασίας, η AI -που είναι ανθρώπινη δημιουργία- στρέφεται ενάντια στο δημιουργό της, μιμούμενη τις πρακτικές που ακολούθησε και ο ίδιος ο άνθρωπος απέναντι στον πλανήτη. http://www.pestaola.gr/o-kosmos-fobatai-perissotero-thn-ai-apo-tous-ekswghinoys/