Δροσος Γεωργιος

"ExoMars-2016" Την άνοιξη του 2018, η τροχιακή μονάδα TGO της αποστολής "ExoMars-2016" θα αρχίσει να εργάζεται στην τροχιά του Άρη. Στο πλοίο υπάρχουν δύο ρωσικά όργανα: ACS και FREND, - αναπτύχθηκαν και δημιουργήθηκαν στο Ινστιτούτο Διαστημικών Ερευνών της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών. Μελέτες της ατμόσφαιρας και του κλίματος του Άρη ορίζονται ως τα κύρια επιστημονικά καθήκοντα του διαστημικού οχήματος και της αποστολής στο σύνολό της. Με τη βοήθεια του ρωσικού επιστημονικού εξοπλισμού του ACS, η ατμόσφαιρα του Άρη θα μελετηθεί λεπτομερώς. Για το σκοπό αυτό προγραμματίζονται δύο τρόποι λειτουργίας. Προέλευση - ευαίσθητες μετρήσεις των μικρών συστατικά της ατμόσφαιρας (δηλ αερίου, στην ατμόσφαιρα η οποία είναι πολύ μικρή, μόλις λίγα μονάδες στα δισεκατομμύρια ή ακόμη και τρισεκατομμύρια μορίων) όταν παρατηρείται ηλιακές εκλείψεις. Σε αυτή την περίπτωση, η συσκευή παρατηρεί την ατμόσφαιρα "στη λάμψη", ενώ ο Ήλιος σταδιακά εξαφανίζεται πίσω από το δίσκο του πλανήτη. Η δεύτερη μέθοδος είναι η παρακολούθηση της κατάστασης της ατμόσφαιρας κατά τη διάρκεια των παρατηρήσεων στο ναδίρ, δηλαδή απευθείας κάτω από τη συσκευή. Η πρώτη μέθοδος επιτρέπει να πει κανείς πώς κατανέμονται σε ύψος διαφορετικές ουσίες στην ατμόσφαιρα, αλλά η δεύτερη μέθοδος μπορεί να καλύψει μια μεγάλη περιοχή. Το πείραμα του ACS θα καταστήσει δυνατή την προσέγγιση της επίλυσης πολλών παγκόσμιων προβλημάτων της έρευνας του Άρη. Ανάμεσά τους - υπάρχει επί του παρόντος ενεργός ηφαιστειακή δραστηριότητα στον πλανήτη, ποια είναι η σημερινή κατάσταση του κλίματος του και πώς εξελίχθηκε. Το κύριο έργο, για το οποίο δημιουργήθηκε το συγκρότημα, είναι η αναζήτηση στην ατμόσφαιρα του πλανήτη μεθανίου και άλλων μικρών αερίων. Το μεθάνιο - ένα από τα κύρια αέρια του θερμοκηπίου και ενδεχομένως ένας δείκτης βιολογικής δραστηριότητας - ανακαλύφθηκε στον Άρη, αλλά, σύμφωνα με παρατηρήσεις, η συγκέντρωσή του ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό από τόπο σε τόπο. Από πού προέρχεται - αυτή η ερώτηση, όπως ελπίζουν οι ερευνητές, μπορεί να απαντηθεί στο εγγύς μέλλον. Αυτά ενταχθούν στην ACS ενημερώνεται συνεχώς βάση γνώσεων στον Άρη, δημιουργήθηκε από προηγούμενα πειράματα, και θα λύσει το βασικό πρόβλημα της απομακρυσμένης ατμοσφαιρικών μελετών του Άρη για τα επόμενα χρόνια. Μια άλλη ρωσική Επιστημονική συσκευή τοποθετείται στο TGO διαστημόπλοιο - φασματόμετρο νετρονίων με Freund μονάδα δοσιμετρίας «Λυουλίν-MO» - το 2018 θα αρχίσει συστηματική ροές νετρονίων παρατήρηση από την επιφάνεια του πλανήτη, η οποία μπορεί να υποδεικνύει την παρουσία ή απουσία νερού στο στρώμα κάτω από την επιφάνεια. Σε συνδυασμό με τα δεδομένα του φασματομέτρου για την παρουσία, για παράδειγμα, του μεθανίου, τα δεδομένα αυτά μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην απάντηση στο ερώτημα εάν υπάρχει ή όχι ζωή στον Άρη. Επιπλέον, τα δεδομένα FREND θα βοηθήσουν στην εκτίμηση του υποβάθρου της ακτινοβολίας σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη, συμπεριλαμβανομένων και των ηλιακών φωτοβολίδων. Αυτές είναι σημαντικές πληροφορίες για μελλοντικές επανδρωμένες αποστολές. Δοκιμαστικές εγκλείσεις ρωσικών οργάνων κατά τη διάρκεια της πτήσης στον Άρη έδειξαν πλήρη συμμόρφωση των χαρακτηριστικών με τους δηλωμένους δείκτες. Στόχοι της μελέτης παρούσας κλίμα του Άρη και την εξέλιξή του θα λυθεί με την παρακολούθηση της κατάστασης της ατμόσφαιρας, μέτρηση των ισοτόπων του ατμοσφαιρικά αέρια, ειδικότερα, η αναλογία δευτερίου προς υδρογόνο, το οποίο λέει πώς η ατμόσφαιρα του νερού του πλανήτη εξαφανίζεται. Το πρόβλημα της ανίχνευσης ιχνών ζωής στον Άρη περιλαμβάνει άμεσα μετρήσεις μικρών συνιστωσών της ατμόσφαιρας - εκείνα τα αέρια που έχουν δυνητική βιολογική σημασία, ιδιαίτερα το μεθάνιο. Σήμερα είναι γνωστό ότι στην ατμόσφαιρα των μορίων αυτού του αερίου λιγότερο από 8 μονάδες ανά δισεκατομμύριο? Το ACS θα είναι σε θέση να «πιάσει» το μεθάνιο εάν η συγκέντρωσή του στην ατμόσφαιρα είναι μικρότερη από ένα μόριο ανά δισεκατομμύριο. Τώρα η TGO συνεχίζει να ελιγνύει την ατμοσφαιρική πέδηση για να φτάσει στην τροχιά του στόχου. Οι παρατηρήσεις στο πλαίσιο του επιστημονικού προγράμματος του TGO πρέπει να αρχίσουν την άνοιξη του 2018, όταν η συσκευή φτάσει σε ένα δεδομένο υψόμετρο εργασίας 400 χλμ. Η οργανική σύνθεση του ACS θα επιτρέψει την ανίχνευση μικρών συνιστωσών της ατμόσφαιρας, την παρακολούθηση της λάμψης, την παρακολούθηση των αερολυμάτων και τα τρισδιάστατα πεδία θερμοκρασίας. Το συγκρότημα αποτελείται από τρία επιστημονικά κανάλια: ACS-TIRVIM, ACS-NIR, ACS-WORLD και ACS-BE (ηλεκτρονική μονάδα). Ο επιστημονικός επιβλέπων του πειράματος είναι ο D.Sc. Oleg Igorevich Korablev (IKI RAS). Αναπληρωτής επιστημονικός σύμβουλος: Frank Montmessan (LATMOS CNRS) Η συσκευή δημιουργήθηκε στην IKI RAS. Συν-εκτελεστές: OJSC "Επιστημονικό Ερευνητικό Ινστιτούτο Microdevices που ονομάζεται μετά. G.Ya. Guskova "(Zelenograd), LLC" SPE "Astron Electronics" (Orel), LATMOS CNRS (Γαλλία). Η συσκευή χρησιμοποιεί τα βασικά στοιχεία του NIOP (Ρωσία), AMOS και Xenix (Βέλγιο), SOFRADIR (Γαλλία), RICOR (Ισραήλ). Η επιστημονική ομάδα του πειράματος περιλαμβάνει ερευνητές από τη Ρωσία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ισπανία, το Βέλγιο, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ελβετία, τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία. Το έργο ExoMars είναι ένα κοινό έργο μεταξύ της ROSKOSMOSA και της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος. Επίσης, η Ρωσία παρείχε το πυραύλο Proton με την κορυφαία σκηνή Breeze-M για εκτόξευση. Η δεύτερη φάση του έργου (έναρξη του 2020) προβλέπει την παράδοση στην επιφάνεια του Mars της ρωσικής πλατφόρμας προσγείωσης με έναν ευρωπαϊκό αυτόματο ρυθμιστή. Το rover είναι εξοπλισμένο με ένα σύνολο επιστημονικού εξοπλισμού "Pasteur", το οποίο περιλαμβάνει δύο ρωσικά όργανα: ISEM και ADRON-MP. Ο κύριος στόχος της έρευνας από το rover είναι να μελετήσει άμεσα την επιφάνεια και την ατμόσφαιρα του Άρη στην περιοχή της περιοχής προσγείωσης, να αναζητήσει ενώσεις και ουσίες που θα μπορούσαν να δείξουν την πιθανή ύπαρξη ζωής στον πλανήτη. Η Ρωσία είναι υπεύθυνη για την πλατφόρμα προσγείωσης, η οποία θα παραδώσει τον δρομέα στην επιφάνεια του πλανήτη. Μετά την κάθοδο του rover, η πλατφόρμα θα αρχίσει να λειτουργεί ως μακρόβιος αυτόνομος ερευνητικός σταθμός. Ένα σύνολο επιστημονικού εξοπλισμού θα εγκατασταθεί στο πλοίο για να μελετήσει τη σύνθεση και τις ιδιότητες της επιφάνειας του Άρη. Η Ρωσία προβλέπει επίσης την εκτόξευση ενός πυραύλου Proton-M με την ανώτερη βαθμίδα Breeze-M. Στο πλαίσιο των δύο σταδίων, θα δημιουργηθεί στη Ρωσία ένα επίγειο επιστημονικό συγκρότημα του έργου ExoMars, το οποίο θα ενσωματωθεί στην ESA, για τη λήψη, αρχειοθέτηση και επεξεργασία επιστημονικών πληροφοριών. https://www.roscosmos.ru/24531/

Ελέγχοντας την ισχύ του νόμου της βαρύτητας με νετρόνια. Eίναι γνωστό πως υπάρχουν 4 θεμελιώδεις αλληλεπιδράσεις στη φύση: η ισχυρή πυρηνική, η ασθενής πυρηνική, η ηλεκτρομαγνητική και η βαρυτική. Οι τρεις πρώτες ενοποιούνται στο πλαίσιο μιας επανακανονικοποιημένης σχετικιστικής κβαντικής θεωρίας βαθμίδας, γνωστής ως Καθιερωμένο Πρότυπο της σωματιδιακής φυσικής. Η βαρύτητα περιγράφεται ξεχωριστά χρησιμοποιώντας την Γενική Θεωρία της Σχετικότητας. Η Γενική Σχετικότητα είναι πλήρως συνεπής με όλα τα πειράματα και τις παρατηρήσεις μέχρι σήμερα, συμπεριλαμβανομένης και της πρόσφατης ανακάλυψης των βαρυτικών κυμάτων. Ωστόσο αυτή η κλασική θεωρία της βαρύτητας δεν μπορεί να είναι συνεπής με την κβαντική μηχανική όπως συμβαίνει με τις άλλες αλληλεπιδράσεις. Αν και η μαθηματική επιτυχία της θεωρίας των χορδών δείχνει ότι είναι δυνατή μια θεωρία της βαρύτητας που είναι συνεπής με την κβαντική μηχανική και τις υπόλοιπες αλληλεπιδράσεις, όμως προς το παρόν δεν υπάρχουν άμεσοι πειραματικοί έλεγχοι αυτής της θεωρίας. Επομένως πειράματα τα οποία διερευνούν την βαρύτητα στα πλαίσια νέων θεωριών είναι θεμελιώδους σημασίας. Σύμφωνα με το νόμο της παγκόσμιας έλξης του Νεύτωνα η δύναμη της βαρύτητας μεταξύ δυο μαζών είναι αντιστρόφως ανάλογη του τετραγώνου της μεταξύ τους απόστασης. Αυτή η σχέση μπορεί να προκύψει επίσης και στην γενική θεωρία της σχετικότητας, όταν το βαρυτικό πεδίο είναι ασθενές και τα σώματα κινούνται με ταχύτητες πολύ μικρότερες από αυτή του φωτός. Όμως, υπάρχουν πολλές θεωρίες – κάποιες από αυτές είναι σχετικές με την κβαντική περιγραφή της βαρύτητας – που προβλέπουν ότι σχέση δεν ισχύει στις μικρές αποστάσεις. Η ισχύς του νόμου αυτού έχει ήδη διερευνηθεί πειραματικά για αποστάσεις μικρότερες του ενός χιλιοστού. Σε μια κβαντική θεωρία θα ήταν ισοδύναμο με την δήλωση ότι η μάζα του βαρυτονίου (ο φορέας της βαρυτικής δύναμης) ισούται με μηδέν. Η πρόσφατη παρατήρηση της συγχώνευσης αστέρων νετρονίων έδωσε ένα αυστηρότερο άνω όριο στην μάζα του βαρυτονίου. Συνεπώς οι βαρυτικές αλληλεπιδράσεις σε μεγάλες αποστάσεις είναι πολύ καλά κατανοητές. Με μια αυστηρά πειραματική ματιά η φύση της βαρύτητας σε μικρές αποστάσεις δεν είναι τόσο ξεκαθαρισμένη. Πολλές εναλλακτικές θεωρίες βαρύτητας θέτουν μια επιπλέον συνιστώσα των βαρυτικών αλληλεπιδράσεων, η οποία συνεπάγεται την ανταλλαγή κβάντων με μάζα διαφορετική του μηδενός, οπότε θα έχει μικρό εύρος. Άλλες θεωρίες που επιχειρούν να εξηγήσουν γιατί η βαρύτητα είναι τόσο ασθενής συγκρινόμενη με τις άλλες αλληλεπιδράσεις, περιλαμβάνουν επίσης πεπερασμένου εύρους τροποποιήσεις της θεωρίας. Προς το τέλος της δεκαετίας του 1990 ένα ενδιαφέρον μοντέλο, πιο συγκεκριμένα η θεωρία της Μεγάλης Επιπλέον Διάστασης, διατυπωμένη από τους N. Arkani-Hamed, S. Dimopoulos, και G. Dvali [Phys. Lett. B 429, 263 (1998); Phys. Rev. D 59, 086004 (1999)], υποστήριξαν ότι ίσως η πέμπτη διάσταση να μην είναι άπειρη αλλά να απέχει ένα χιλιοστό από τη δική μας, επιπλέοντας στο σύμπαν ακριβώς από πάνω μας, όπως στο μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας του Χ. Τζ. Γουέλς. Μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόβλεψη αυτής της θεωρίας ήταν ότι, αν υποθέσουμε πως η ισχύς της βαρυτικής αλληλεπίδρασης είναι ίδιας τάξης μεγέθους με την ισχύ των άλλων αλληλεπιδράσεων στην ηλεκτρασθενή κλίμακα, για να λυθεί το αποκαλούμενο πρόβλημα της «ιεραρχίας» της σωματιδιακής θεωρίας, τότε θα υπάρχουν αποκλίσεις από τον νόμο του αντιστρόφου του τετραγώνου σε αποστάσεις μικρότερες του ενός χιλιοστού αν ο αριθμός των έξτρα χωροχρονικών διαστάσεων είναι 2. Άλλες υποθέσεις οδηγούν επίσης σε αποκλίσεις από τον νόμο του αντιστρόφου του τετραγώνου που θα μπορούσαν να παρατηρηθούν. Φυσικοί από την Ιαπωνία χρησιμοποιώντας νετρόνια αναζήτησαν πιθανές αποκλίσεις από τον νόμο του αντιστρόφου του τετραγώνου της παγκόσμιας έλξης. Σκεδάζοντας νετρόνια σε πυρήνες ευγενών αερίων (ξένο και ήλιο) δεν βρήκαν αποκλίσεις από την εξίσωση: F=Gm1m2/r2 Οι φυσικοί έχουν πραγματοποιήσει αρκετά πειράματα για να εντοπίσουν μια τέτοια απόκλιση. Όμως τα πειράματα αυτά δεν μπορούν να ανιχνεύσουν την βαρυτική δύναμη σε πολύ μικρές αποστάσεις, με τωρινό όριο την απόσταση των 0,1 nm (0,1 δισεκατομμυριοστά του μέτρου). Με τα νετρόνια μπορεί να διερευνηθεί ο νόμος της βαρύτητας στην νανοκλίμακα και πέραν αυτής. Η βασική ιδέα είναι να κατευθυνθούν νετρόνια διαμέσου ενός αερίου και να καταγραφεί ο τρόπος με τον οποίο σκεδάζονται από τους πυρήνες του αερίου. Εφόσον δεν υπάρχουν άλλες δυνάμεις που να τροποποιούν την βαρύτητα στις μικρές κλίμακες, τα νετρόνια και οι πυρήνες ουσιαστικά αλληλεπιδρούν μόνο διαμέσου της ισχυρής δύναμης (δεδομένου ότι τα νετρόνια είναι ηλεκτρικά ουδέτερα). Αλλά η ισχυρή δύναμη δρα σε εξαιρετικά μικρές αποστάσεις – περίπου 10–14 m – ενώ τα νετρόνια έχουν μήκος κύματος de Broglie περίπου 1 nm. Συνεπώς τα νετρόνια αντιλαμβάνονται τους πυρήνες ως σημειακές πηγές και έτσι σκεδάζονται εξίσου προς όλες τις κατευθύνσεις. Οποιαδήποτε νέα δύναμη (μια τροποποιημένη δύναμη βαρύτητας που αποκλίνει από το νόμο του αντιστρόφου του τετραγώνου) είναι πιθανόν να εκτείνεται πέρα από τις διαστάσεις των πυρήνων. Αν το εύρος της είναι συγκρίσιμο με το μήκος κύματος των νετρονίων τότε τα νετρόνια θα σκεδάζονταν πιο συχνά προς την μπροστινή κατεύθυνση παρά σε άλλες γωνίες. Η ύπαρξη μιας τέτοιας δύναμης, αν υφίσταται, θα μπορούσε να αποδειχθεί διαμέσου της μέτρησης των γωνιών σκέδασης των νετρονίων. Το 2008 ο Valery Nesvizhevsky και οι συνεργάτες του από το Ινστιτούτο Laue-Langevin στη Γαλλία εξέτασαν πειραματικά τέτοιου είδους σκέδαση νετρονίων. Το μόνο που κατάφεραν ήταν να θέσουν νέα άνω όρια στην ισχύ των πιθανών νέων δυνάμεων, βελτιώνοντας τους περιορισμούς για κλίμακες μεταξύ 1 pm και 5 nm κατά πολλές τάξεις μεγέθους. Αυτά τα όρια βελτιώθηκαν κατά μια τάξη μεγέθους δυο χρόνια μετά, όταν ο Sachio Komamiya και οι συνεργάτες του πειραματίστηκαν στην σκέδαση νετρονίων από αέριο ξένον. Στη νέα έρευνα ο Tamaki Yoshioka και οι συνεργάτες του χρησιμοποίησαν νετρόνια που παρήγαγαν στον Japan Proton Accelerator Research Complex (J-PARC) στο Tokai και μελέτησαν την σκέδασή τους σε δείγματα ευγενών αερίων, ξένον και ήλιο. Επειδή τα νετρόνια στον J-PARC παράγονται κατά παλμούς, οι ερευνητές μπορούν εύκολα να μετρήσουν τον χρόνο πτήσης τους, κι έτσι προσδιορίσουν την ταχύτητά τους και το μήκος κύματός τους. Διαθέτοντας αυτές τις πληροφορίες σχετικά με τα νετρόνια, οι πειραματιστές μπορούν να διαπιστώσουν αν οποιαδήποτε εμπρόσθια σκέδαση οφείλεται σε νέα δύναμη ή απλά προκαλείται από την αναπήδηση των νετρονίων σε μεγαλύτερα αντικείμενα στο αέριο, όπως ίχνη αερίων της ατμόσφαιρας. Ο Yoshioka και οι συνεργάτες του μπόρεσαν να μειώσουν το άνω όριο για νέες δυνάμεις κάτω από 0,1 nm, κατά μια τάξη μεγέθους σε σχέση με τα προηγούμενα πειράματα. Ενισχύοντας την ευαισθησία του πειράματός τους θα μπορούσαν στους επόμενους μήνες να βελτιώσουν τα υπάρχοντα όρια μέχρι τα 10 nm. Στην φωτογραφία το Japan Proton Accelerator Research Complex (J-PARC) http://physicsgg.me/2018/01/08/%ce%b5%ce%bb%ce%ad%ce%b3%cf%87%ce%bf%ce%bd%cf%84%ce%b1%cf%82-%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%b9%cf%83%cf%87%cf%8d-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%bd%cf%8c%ce%bc%ce%bf%cf%85-%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%b2%ce%b1%cf%81%cf%8d/

Kυπριακός Οργανισμός Διαστήματος: «Λάβαμε όντως ύποπτα σήματα από το διάστημα» Αφορμή της παρουσίας του Προέδρου του Κυπριακού Οργανισμού Εξερεύνησης διαστήματος, Γιώργου Δανού απετέλεσε η πρόσφατη κινητικότητα στα κατεχόμενα της Κύπρου, αναφορικά με την θέαση από πολλούς αυτόπτες μάρτυρες πολίτες ΑΤΙΑ, κοινώς αγνώστου ταυτότητας ιπτάμενου αντικειμένου. Τα όσα ανέφερε ο κ. Δανός μάλλον ξάφνιασαν πολλούς... Ο Πρόεδρος του Κυπριακού Οργανισμού Εξερεύνησης διαστήματος, Γιώργος Δανός κλήθηκε αρχικώς να σχολιάσει δημοσιεύματα που κάνουν λόγο για ύπαρξη αντικειμένου αγνώστου ταυτότητας στα κατεχόμενα, κάτι που δεν είναι η πρώτη φορά που αναδεικνύεται ως περιστατικό, καθώς έχουν καταγραφεί και στο παρελθόν κάποιες θεάσεις, ωστόσο αυτή την φορά ο αντίκτυπος υπήρξε πολύ μεγαλύτερος. Ο κ. Δανός ανέφερε πως δεν είναι σε θέση να σχολιάσει τα συγκεκριμένα δημοσιεύματα του τουρκοκυπριακού Τύπου, ωστόσο είναι σε θέση να επιβεβαιώσει ότι οι μεγάλες δυνάμεις σε παγκόσμια κλίμακα ασχολούνται επισταμένα με το συγκεκριμένο θέμα, έχοντας μάλιστα συστήσει και εξειδικευμένες υπηρεσίες, ενώ εκ παραλλήλου είπε πως η επιστημονική κοινότητα, σε μεγάλο εύρος, θεωρεί σίγουρη την ύπαρξη εξωγήινης ζωής. Το ερώτημα, όμως, είναι το εξής: Έρχονται στην Κύπρο; «Ως Κύπρος δεν πιάσαμε σήματα αναφορικά με τα εν λόγω δημοσιεύματα στα κατεχόμενα, ωστόσο υπήρξαν ύποπτα σήματα σε άλλες περιόδους, από μακρινές αποστάσεις (έξω από τον γαλαξία μας). Πέρα από την επιστημονική κοινότητα, γίνονται έρευνες που δείχνουν ότι είναι ανεξήγητα κάποια φαινόμενα. Επίσης, ο κ. Δανός τόνισε ότι είναι πολύ σημαντική η γεωγραφική θέση της Κύπρου για την εξερεύνηση του διαστήματος. http://www.pronews.gr/epistimes/tehnologia/659843_kypriakos-organismos-diastimatos-lavame-ontos-ypopta-simata-apo-diastima

Στίβεν Χόκινγκ: Έκλεισε το 76 χρόνο της ζωής του- Του είχαν πει ότι θα ζήσει μέχρι τα 21. Στα 21, την ώρα που η καριέρα του ήταν έτοιμη για απογείωση, εμφάνισε συμπτώματα Αμυοτροφικής Πλάγιας Σκλήρυνσης. Μπορεί το σώμα του να τον εγκατέλειπε, ωστόσο, το μυαλό του δεν βούλιαξε στην αρνητικότητα και αφοσιώθηκε στην θεωρητική φυσική. Ο Στίβεν Χόκινγκ έκλεισε σήμερα τα 76 του χρόνια και θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους επιστήμονες με το έργο του να έχει επηρεάσει τις διδασκαλίες της γενικής σχετικότητας και της κβαντικής μηχανικής. Οι γιατροί μετά τη διάγνωση της ασθένειάς του του έδωσαν μόλις δύο χρόνια ζωής. Η πάθηση, που έχει, σκοτώνει μέσα σε πέντε χρόνια τους πάσχοντες. Ωστόσο, ο Χόκινγκ ζει ήδη 55. Το 1985, ο Χόκινγκ προσβλήθηκε από πνευμονία που απειλούσε τη ζωή του. Οταν η σύζυγός του Τζέιν ρωτήθηκε εάν θα τερμάτιζε τη μηχανική υποστήριξη, εκείνη αρνήθηκε. Αποτέλεσμα ήταν μία τραχειοτομή, που θα απαιτούσε την εικοσιτετράωρη νοσηλευτική φροντίδα, και θα αφαιρούσε ότι είχε απομείνει από την ομιλία του. Η εθνική υγειονομική υπηρεσία θα πλήρωνε για οίκο ευγηρίας αλλά η Τζέιν ήταν αποφασισμένη ότι θα ζούσε στο σπίτι. Το κόστος της φροντίδας χρηματοδοτήθηκε από ένα αμερικανικό ίδρυμα. Νοσοκόμες μισθώθηκαν για τις τρεις βάρδιες που απαιτούνταν για να παρέχουν την εικοσιτετράωρη υποστήριξη που απαιτούνταν. Ενας από εκείνους που απασχολούνταν ήταν η Ελειν Μέισον, η γυναίκα που επρόκειτο να γίνει η δεύτερη σύζυγος του Χόκινγκ. Για πάνω από μισό αιώνα, ο 76χρονος Χόκινγκ ασχολείται με μερικά από τα μεγαλύτερα ερωτήματα γύρω από τη θεωρητική κοσμολογία, την κβαντική βαρύτητα και τις μαύρες τρύπες. Εχει βγάλει βιβλία, κάνει διαλέξεις, λάβει μετάλλια και βραβεία. Εχει γίνει πρότυπο για τα άτομα με ειδικές ανάγκες σε όλο τον κόσμο. Η αναπηρία του, άλλωστε, του έχει δώσει μια νέα αίσθηση σκοπού και επιθυμίας για ζωή. «Επειδή κάθε μέρα μπορεί να είναι η τελευταία μου, έχω την επιθυμία να αξιοποιώ στο έπακρο κάθε λεπτό», είχε δηλώσει σε ντοκιμαντέρ που έγινε για τη ζωή του. Ο Χόκινγκ αποτελεί εξαίρεση στον κανόνα σχετικά με την ασθένειά του. Ο Λιο ΜακΚλάσκι, αναπληρωτής καθηγητής νευρολογίας και ιατρικός διευθυντής του ALS Center στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβανίας, επιχειρώντας να εξηγήσει τι συμβαίνει στην περίπτωσή του Χόκινγκ, αναφέρει στο Scientific American: «Πρόκειται για μια απίστευτα μεταβλητή διαταραχή από πολλές απόψεις. Κατά μέσο όρο, οι άνθρωποι ζουν δύο έως τρία χρόνια μετά τη διάγνωση. Αλλά αυτό σημαίνει πως οι μισοί περίπου ζουν περισσότερο. Το προσδόκιμο ζωής ενεργοποιεί δύο πράγματα: οι κινητικοί νευρώνες που διατρέχουν το διάφραγμα, δηλαδή οι μύες του σχετίζονται με το αναπνευστικό. Κοινός τρόπος θανάτου των ασθενών είναι η αναπνευστική ανεπάρκεια. Ακόμη ένα είναι η επιδείνωση καταπιεσμένων μυών που μπορεί να οδηγήσουν σε υποσιτισμού και αφυδάτωση. Εάν κάποιος ασθενής δεν έχει αυτά τα δύο, μπορεί να ζήσει για μεγάλο διάστημα, ακόμα και εάν χειροτερεύσει. Αυτό που συνέβη στον Χόκινγκ είναι απλά εκπληκτικό. Αυτός σίγουρα είναι εξαίρεση». Στην αυτοβιογραφία του, με τίτλο «Στίβεν Χόκινγκ: Το χρονικό της ζωής μου», έκλεισε το βιβλίο με την εξής φράση: «Νιώθω πανευτυχής που ήρθα στην ζωή και ασχολήθηκα με την φυσική επιστήμη. Χαίρομαι, αν κατάφερα να βάλω ένα λιθαράκι, ώστε να κατανοήσουμε καλύτερα το Σύμπαν». Και τα κατάφερε διότι πριν από 33 χρόνια, η πρώην γυναίκα του αρνήθηκε να τον βγάλει από την μηχανική υποστήριξη. http://www.pronews.gr/epistimes/diastima/659680_stiven-hokingk-ekleise-76-hrono-tis-zois-toy-toy-eihan-pei-oti-tha-zisei

Ο διαστημικός σταθμός Ουράνιο Παλάτι-1 θα πέσει στη Γη. Ο μικρός διαστημικός σταθμός-εργαστήριο Τιανγκόνγκ-1 (Ουράνιο Παλάτι-1) της Κίνας, που θα πέσει φέτος στη Γη, δεν βρίσκεται εκτός ελέγχου, ούτε αποτελεί απειλή για τους ανθρώπους, καθησύχασε ανώτερος αεροδιαστημικός Κινέζος μηχανικός, μετά από φόβους δυτικών αναλυτών περί του αντιθέτου. Το προσωρινό διαστημικό εργαστήριο είχε εκτοξευθεί το 2011 για να αποκτήσουν εμπειρία οι Κινέζοι, ώστε να έχουν καταφέρει έως το 2023 να θέσουν σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας ένα μόνιμο και πιο μεγάλο διαστημικό σταθμό. Το «Ουράνιο Παλάτι-1» αρχικά επρόκειτο να τεθεί εκτός λειτουργίας το 2013, αλλά η Κίνα επανειλημμένα παρέτεινε την αποστολή του. Ο σταθμός επρόκειτο τελικά να εισέλθει στην ατμόσφαιρα της Γης στο τέλος του 2017, αλλά η νέα καθυστέρηση οδήγησε μερικούς να εκφράσουν ανησυχίες ότι πλέον είναι ανεξέλεγκτος. Ο μηχανικός Τσου Κονγκπένγκ της Αεροδιαστημικής Εταιρείας Επιστήμης και Τεχνολογίας της Κίνας διαβεβαίωσε με δηλώσεις του σε κινεζική εφημερίδα, σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερς, ότι ο σταθμός δεν πρόκειται να συντριβεί εκτός ελέγχου και δεν αποτελεί απειλή ούτε για κατοικημένες περιοχές ούτε για το περιβάλλον. «Παρακολουθούμε συνεχώς τον Τιανγκόνγκ-1 και θα του επιτρέψουμε να πέσει μέσα στο πρώτο εξάμηνο του έτους. Θα καεί καθώς εισέρχεται στην ατμόσφαιρα και τα απομεινάρια του θα πέσουν σε προκαθορισμένη περιοχή της θάλασσας, χωρίς να συνιστούν οποιονδήποτε κίνδυνο», ανέφερε ο Κινέζος μηχανικός. Ο σταθμός αναμένεται να «βουτήξει» στον Νότιο Ειρηνικό ωκεανό, στην ίδια περιοχή όπου είχαν πέσει στο παρελθόν αμερικανικές και ρωσικες διαστημοσυσκευές. Η προώθηση του διαστημικού προγράμματος της Κίνας αποτελεί εθνική προτεραιότητα για τον πρόεδρο Σι, ο οποίος έχει δηλώσει ότι η χώρα του φιλοδοξεί να γίνει παγκόσμια διαστημική δύναμη. Αν και το Πεκίνο επιμένει ότι το πρόγραμμά του έχει μόνο ειρηνική διάσταση, οι ΗΠΑ θεωρούν ότι αυτό περιλαμβάνει και μια κρυφή στρατιωτική συνιστώσα. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500188748 Επιτυχής εκτόξευση του «αινιγματικού» διαστημοπλοίου Zuma από τη SpaceX Επιτυχώς πραγματοποίησε την εκτόξευση του διαστημικού σκάφους Zuma της αμερικανικής κυβέρνησης η ιδιωτική εταιρεία SpaceX την Κυριακή, στην πρώτη της αποστολή για το 2018. Το σκάφος εκτοξεύτηκε με πύραυλο Falcon 9, ο οποίος αφού το έθεσε σε τροχιά επέστρεψε και προσεδαφίστηκε στη βάση του στο Ακρωτήριο Κανάβεραλ για να χρησιμοποιηθεί ξανά, σε μελλοντικές αποστολές. Η εκτόξευση προσέλκυσε το ενδιαφέρον των ΜΜΕ καθώς, πέραν του ότι είναι η πρώτη της εταιρείας του Έλον Μασκ για το 2018, ο χαρακτήρας και ο σκοπός της αποστολής Zuma είναι άγνωστοι. Όπως αναφέρει το Space.com, το «αινιγματικό» διαστημόπλοιο τέθηκε σε χαμηλή γήινη τροχιά. Η εταιρεία έχει πλέον 21 επιτυχείς επιστροφές πυραύλων μετά από εκτοξεύσεις στο ενεργητικό της, 9 εκ των οποίων στη Ζώνη Προσγείωσης 1 (Landing Zone 1) και οι άλλες 12 σε αυτόνομα σκάφη- πλατφόρμες στον ωκεανό (η SpaceX έχει δύο από αυτά). Από τους επαναχρησιμοποιούμενους πυραύλους της (που αποτελούν βασικό κομμάτι της στρατηγικής της, αποσκοπώντας στη δραματική μείωση του κόστους των αποστολών στο διάστημα) έχει χρησιμοποιήσει ξανά πέντε (αν και ο πύραυλος που χρησιμοποιήθηκε για την εκτόξευση του Zuma ήταν καινούριος). Όσον αφορά στο μυστηριώδες σκάφος, μεταξύ των λίγων που είναι γνωστά είναι πως την εκτόξευση έκλεισε η Northrop Grumman για λογαριασμό της αμερικανικής κυβέρνησης, ωστόσο είναι άγνωστο το ποια υπηρεσία λειτουργεί τον δορυφόρο, καθώς και αν η αποστολή είναι πολιτικής ή στρατιωτικής φύσης. Κανονικά η αποστολή ήταν να εκτοξευτεί στα μέσα του Νοεμβρίου, αλλά η εκτόξευση είχε αναβληθεί για να μπορέσει η SpaceX να μελετήσει κάποια δεδομένα από δοκιμές που είχαν πραγματοποιηθεί για λογαριασμό άλλου πελάτη. Η επόμενη μεγάλη πρόκληση για την εταιρεία είναι η εκτόξευση και παρθενική πτήση του βαρέος πυραύλου της, Falcon Heavy. https://www.youtube.com/watch?time_continue=11&v=12B4q8K1IMc http://www.naftemporiki.gr/story/1310088/epituxis-ektokseusi-tou-ainigmatikou-diastimoploiou-zuma-apo-ti-spacex «Δεν αισθάνθηκα ποτέ μόνος εκεί πάνω» Η τηλεφωνική σύνδεση με Αμερική ήταν τόσο κακή που, επηρεασμένος από το γεγονός ότι μιλούσα με έναν αστροναύτη, κάποιες στιγμές νόμιζα ότι δεν μιλάω με το Νιου Τζέρζι αλλά με τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, 408 χιλιόμετρα πάνω από τη Γη. Ο Σκοτ Κέλι –αυτός ήταν ο συνομιλητής μου– έγινε διάσημος όταν στις 2 Μαρτίου του 2016 επέστρεψε στη Γη έπειτα από έναν χρόνο παραμονής στο Διάστημα. Για την ακρίβεια, επρόκειτο για 342 ημέρες και δεν ήταν μόνος σε αυτό: ο Ρώσος κοσμοναύτης Μιχαήλ Κορνιένκο ήταν ο έτερος που το 2012 είχε επιλεγεί, μαζί με τον Κέλι, για μια τέτοια αποστολή, στο πλαίσιο μιας κοινής απόφασης της NASA και της Ρωσικής Ομοσπονδιακής Διαστημικής Υπηρεσίας (Roscosmos), προκειμένου να μελετηθούν οι επιδράσεις που θα είχε στον ανθρώπινο οργανισμό η παρατεταμένη παραμονή στο Διάστημα. Ενα άλλο σκέλος της αποστολής αυτής ήταν η ψυχολογική μελέτη, καθώς επίσης η παράλληλη εξέταση του ομοζυγωτικού δίδυμου αδελφού του Σκοτ Κέλι, του επίσης αστροναύτη Μαρκ, προκειμένου να διερευνηθούν οι διαφορές μεταξύ τους μετά το πέρας της αποστολής του Σκοτ. Αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά που ένας άνθρωπος πέρασε τόσο χρόνο στο Διάστημα. Οι Βλαντιμίρ Τίτοφ και Μούσα Μανάροφ πέρασαν 365 μέρες στο ρωσικό σταθμό Μιρ (1987-88), ο Σεργκέι Αντέιεφ πέρασε 379 ημέρες επίσης πάνω στον Μιρ (το 1999), ενώ ο Βάλερι Πολιάκοφ πέρασε 437 ημέρες στον Μιρ το 1995. Για τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, όμως, η παραμονή των Κέλι - Κορνιένκο συνιστά ρεκόρ. Ενα χρόνο μετά την επιστροφή του, ο Κέλι εξέδωσε ένα προσωπικό χρονικό αυτής της αποστολής, το «Endurance» («Αντοχή», εκδ. Doubleday), το οποίο θα κυκλοφορήσει στα ελληνικά τον προσεχή Μάρτιο, από τις εκδόσεις Ροπή. Ο Σκοτ Κέλι είναι ο δεύτερος αστροναύτης από τον οποίο παίρνω συνέντευξη. Ο πρώτος ήταν ο Σκοτ Παραζίνσκι, όταν ήταν περαστικός από την Αθήνα. Ακούγοντας τώρα τον Κέλι από την άλλη πλευρά του τηλεφώνου, πιστοποιώ για μία ακόμη φορά πόσο γειωτικοί μπορούν να είναι οι άνθρωποι που έχουν πάει στο Διάστημα. Είναι κάτι που συχνά συναντά κάποιος και στους πιλότους: για να απογειωθείς στον αέρα και για να εκτοξευθείς στο Διάστημα πρέπει να πατάς γερά με τα δυο σου πόδια στη Γη. Στο ψαχνό Οχι ότι συνάντησα ή άκουσα ανθρώπους απρόσιτους ή απόμακρους, το αντίθετο. Ο Κέλι ακούγεται ζεστός, φιλικός, ενώ γελάει εύκολα. Αλλά όλα όσα για εμάς φαντάζουν απλώς... διαστημικά, για εκείνον είναι μέρος της δουλειάς. Για παράδειγμα, όταν τον ρωτάω για την ουσία της συγκεκριμένης αποστολής, πάει κατευθείαν στο ψαχνό: «Το σχέδιο είναι να ερευνήσουν οι επιστήμονες πώς αντιδρά το σώμα έπειτα από πολύ καιρό παραμονής στο Διάστημα, προκειμένου να έχουν μιαν εικόνα τι μπορεί να αντιμετωπίσουμε σε μελλοντικές διαστημικές αποστολές στο ηλιακό σύστημα και κυρίως στον Αρη». Οι πρώτες σελίδες του βιβλίου του Κέλι είναι περίπου εφιαλτικές: περιγράφει με εξαντλητικές λεπτομέρειες πόσο δύσκολη ήταν η επαναπροσαρμογή του σώματός του σε συνθήκες βαρύτητας. Δεν είναι κάτι που θα ήθελε κάποιος να βιώσει, όσο γοητευτικό κι αν φαντάζει σε κάποιους από εμάς ένα ταξίδι στα άστρα. Οταν τον ρωτάω ποιο ήταν το πρώτο πράγμα που ήθελε να κάνει αφού επέστρεψε, η απάντησή του είναι ενδεικτική: «Να βουτήξω στην πισίνα του σπιτιού μου». Του ήταν τόσο ενοχλητική η βαρύτητα; Ρωτάω εγώ ανυποψίαστος. «Οχι, όχι», κάνει εκείνος γελώντας. «Ηθελα ύστερα από έναν χρόνο να νιώσω και πάλι το νερό να τρέχει πάνω στο σώμα μου. Οσο ήμουν στον σταθμό, καθαριζόμασταν με νωπά σφουγγάρια που απλώς τρίβεις πάνω στο δέρμα». Ωμός ρεαλισμός; Κάπως έτσι. Αυτόν τον ρεαλισμό θα συναντήσει ο αναγνώστης και στις σελίδες του βιβλίου του Κέλι, όπως, π.χ., για το πόσο επίμονες είναι οι μυρωδιές του ανθρώπινου σώματος σε κλειστό χώρο χωρίς βαρύτητα. «Αφού γύρισα στη Γη, μου πήρε δύο εβδομάδες για να νιώσω στοιχειωδώς καλά. Συνολικά όμως, για να πούμε ότι ήμουν εκατό τοις εκατό καλά, αυτό μου πήρε κάπου οκτώ μήνες», μου εξηγεί. Τον ρωτάω αν όταν πέφτει για ύπνο ονειρεύεται το Διάστημα. «Οχι», απαντά κατηγορηματικά. Καμία νοσταλγία δηλαδή; «Δεν είπα αυτό», εξηγεί. «Δεν βλέπω όνειρα με το Διάστημα, αλλά μου λείπει. Μου λείπει ο Διαστημικός Σταθμός, μου λείπει η δουλειά που έκανα εκεί, μου λείπουν οι άνθρωποι που γνώρισα. Ω ναι, κάθε μέρα μου λείπει όλο αυτό». Οι αστροναύτες εργάζονται σκληρά. Οχι μόνον διότι έχουν αναλάβει πολλές υποχρεώσεις (βλ. αποστολές) αλλά επειδή πρέπει και να επιβιώσουν. Οι βλάβες «εκεί πάνω» δεν είναι ασήμαντη υπόθεση. Ωστόσο, όπως γράφει ο Κέλι και όπως επιβεβαιώνει από το τηλέφωνο, υπάρχει χρόνος για στοχασμό. Και για διάβασμα. «Διάβασα την “Αντοχή” του Σάκλετον, με τις αποστολές του στην Ανταρκτική», με πληροφορεί. «Εξ ου και ο τίτλος του δικού μου βιβλίου. Το διάβασα δύο φορές. Διάβασα την “Καρδιά της θάλασσας”, που ενέπνευσε τον Μέλβιλ να γράψει τον “Μόμπι Ντικ”. Διάβασα και τον “Μεγάλο περίπατο”, την ιστορία δύο τύπων που το έσκασαν από τα σοβιετικά γκούλαγκ και χρειάστηκε να διασχίσουν την έρημο Γκόμπι για να επιζήσουν». Ολα αυτά, του λέω, είναι βιβλία επιβίωσης. «Ναι, αυτή ήταν η γενική ιδέα», αποκρίνεται. Τα απογεύματα ο Κέλι διάβαζε και κρατούσε σημειώσεις: τι αισθανόταν, τι σκεφτόταν, πώς πέρασε τη μέρα του – εντολή της NASA, μέρος των ψυχολογικών τεστ. Δεν ένιωθε μόνος; «Δεν αισθάνθηκα ποτέ μόνος εκεί πάνω», λέει με ευκολία. «Μου έλειπε η Γη, μου έλειπαν οι άνθρωποί μου, αλλά η μοναξιά έχει άλλο βάθος και δεν ήταν η δική μου κατάσταση». Πρωινά με μουσική Τα πρωινά, ο Κέλι άκουγε Μπετόβεν, Μπαχ, Σάμιουελ Μπάρμπερ κοιτάζοντας τη Γη. «Αυτό ήταν, πώς να το πω», τον ακούω να ψάχνει τις λέξεις, «...ήταν πραγματικά κουλ. Ηταν κάτι που μου άρεσε να κάνω τα πρωινά όταν όλοι οι άλλοι κοιμούνταν στο σταθμό». Μερικές από τις πιο συγκλονιστικές σελίδες στο βιβλίο του είναι όταν περιγράφει τους διαστημικούς περιπάτους, όταν δηλαδή έβγαινε από τον σταθμό και έπλεε στο απέραντο, σκοτεινό κενό (μια φορά έχασε τελείως τον προσανατολισμό του για κάμποσα λεπτά). Στο βιβλίο γράφει μάλιστα: «Το να βρίσκεσαι εκεί έξω είναι κάτι τελείως αφύσικο». Μου το επιβεβαιώνει. «Το αληθινό θαύμα είναι όταν επιστρέφεις στον σταθμό και είσαι ξανά ασφαλής. Είναι ένα απίστευτο πράγμα να βρίσκεσαι εκεί έξω, έξω από τον σταθμό και στο βιβλίο δεν ήθελα να ωραιοποιήσω τίποτα, ήθελα ο κόσμος που διαβάζει να νιώσει ότι βρίσκεται εκεί έξω μαζί μου και να αισθανθεί την τρομερή ένταση που έχει αυτή η δραστηριότητα. Δεν ξέρω αν το πέτυχα αλλά πιστεύω πως για να γράψεις για κάτι τέτοιο πρέπει να είσαι ωμός, να δίνεις και τα ωραία και τα άσχημα μιας τέτοιας αποστολής». Του αναφέρω ότι ο Σκοτ Παραζίνσκι μου έλεγε ότι έγινε οικολόγος μετά τις διαστημικές του αποστολές και ότι αυτό συμβαίνει συχνά στους αστροναύτες: από εκεί ψηλά βλέπουν τη μόλυνση και, κυρίως, πόσο μοναχικός είναι ο γαλάζιος πλανήτης μέσα στο αφιλόξενο, φονικό σκότος του Διαστήματος. «Ναι, όντως βλέπεις τη μόλυνση», τον ακούω να λέει κάπως αδιάφορα τώρα. Αμέσως μετά όμως σοβαρεύει. «Κυρίως, αυτό που τρομάζει είναι όταν βλέπεις πόσο λεπτή, πόσο εύθραυστη είναι η ατμόσφαιρα που περιβάλλει τη Γη. Μια λεπτή στρώση μάς χωρίζει από το απέραντο κενό»... http://www.kathimerini.gr/942005/article/proswpa/synentey3eis/den-ais8an8hka-pote-monos-ekei-panw

Ο μεγαλύτερος πρώτος αριθμός. Ο μεγαλύτερος πρώτος αριθμός που γνωρίζουμε μέχρι τώρα έχει πάνω από 23 εκατομμύρια ψηφία και ανακαλύφθηκε από έναν ερασιτέχνη λάτρη των μαθηματικών από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Πρόκειται για τον 277.232.917 – 1: ως πρώτος αριθμός μπορεί να διαιρεθεί μόνο με τον εαυτό του και με τον αριθμό 1 ενώ υπερέχει από τον προηγούμενο «κάτοχο» του ρεκόρ κατά ένα εκατομμύριο ψηφία. Ο νέος αριθμός, στον οποίο αποδόθηκε η κωδική ονομασία Μ77232917, ανήκει σε μια σπάνια ομάδα αριθμών οι οποίοι ονομάζονται πρώτοι Μερσέν. Οι αριθμοί αυτοί έχουν τη μορφή 2p – 1, κάτι το οποίο σημαίνει ότι είναι κατά μια μονάδα μικρότεροι από μια δύναμη του 2. Πιο… συμμαζεμένοι – και περισσότερο οικείοι – πρώτοι Μερσέν είναι π.χ. το 3 και το 7 ή το 31. Συνολικά μάς είναι γνωστοί μέχρι σήμερα μόνο 50 πρώτοι Μερσέν, συμπεριλαμβανομένου αυτού που μόλις ανακοινώθηκε. Οι 16 πιο πρόσφατοι έχουν ανακαλυφθεί μέσω του προγράμματος Μεγάλη Διαδικτυακή Αναζήτηση Πρώτων Μερσέν – Great Internet Mersenne Prime Search, γνωστό και ως GIMPS. O Μ77232917 ανακαλύφθηκε την 26η Δεκεμβρίου από τον υπολογιστή του Τζόναθαν Πέις από την Τζέρμανταουν του Τενεσί των ΗΠΑ, ο οποίος συμμετέχει στο GIMPS. Χρειάστηκαν έξι ολόκληρες ημέρες ασταμάτητων υπολογισμών ώσπου ο υπολογιστής του 51χρονου ηλεκτρολόγου μηχανολόγου από το Τενεσί να αποδείξει ότι ο Μ77232917 είναι πρώτος αριθμός. Στη συνέχεια το αποτέλεσμα επαληθεύτηκε από τέσσερις άλλους υπολογιστές ώστε να φθάσουμε στην επίσημη ανακοίνωσή του. Φανατικός των μαθηματικών, όπως και πολλοί άλλοι «κυνηγοί» αριθμών ανά τον κόσμο, ο κ. Πέις αναζητεί πρώτους αριθμούς εδώ και 15 χρόνια. Η ανακάλυψή του 50ού πρώτου Μερσέν – ένα καθυστερημένο χριστουγεννιάτικο δώρο, όπως τη χαρακτήρισε ο ίδιος – είναι πιθανό να του χαρίσει το βραβείο των 3.000 δολαρίων (2.485,5 ευρώ) που έχει θεσπίσει το GIMPS. Παρά το γεγονός ότι γνωρίζουμε μόνο τόσο λίγους τέτοιους αριθμούς, πολλοί πιστεύουν ότι θεωρητικά οι πρώτοι Μερσέν μπορεί να είναι άπειροι. Κάτι τέτοιο όμως μένει να αποδειχθεί, γι’ αυτό και το… κυνήγι συνεχίζεται. Αν θέλετε να συμμετάσχετε σε αυτό – κερδίζοντας, σε περίπτωση που ανακαλύψετε κάποιον, όχι μόνο μαθηματική φήμη αλλά και ένα χρηματικό έπαθλο – μπορείτε να κατεβάσετε δωρεάν το ειδικό πρόγραμμα από τον ιστότοπο του GIMPS. http://news.in.gr/www.mersenne.org/download/ http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500187893

Δύο ολικές εκλείψεις Σελήνης μας επιφυλάσσει το 2018. Δύο φορές μέσα στο 2018 το φεγγάρι θα «κοκκινίσει» στον ουρανό, καθώς θα υπάρξουν δύο ολικές εκλείψεις της Σελήνης, μία στο τέλος Ιανουαρίου και μία στο τέλος Ιουλίου. Οι ολικές εκλείψεις θα είναι ορατές από κάθε σημείο της Γης που θα έχει νύχτα και η διάρκεια κάθε ορατής έκλειψης θα διαφέρει από τόπο σε τόπο. Στη διάρκεια των εκλείψεων το φεγγάρι θα αποκτήσει ένα σκούρο κοκκινωπό χρώμα σαν της σκουριάς, καθώς ο δορυφόρος του πλανήτη μας θα εισέλθει στη σκιά της Γης, η οποία θα παρεμβληθεί ανάμεσα στον Ήλιο και στη Σελήνη. Η πρώτη έκλειψη θα συμβεί στις 31 Ιανουαρίου και θα είναι ιδιαίτερα ορατή από την ανατολική Ευρώπη και την ανατολική Αφρική έως τη Νότια Αμερική. Στην Αθήνα, όμως, η έκλειψη θα φθάσει στο μέγιστο σημείο της (δηλαδή η Σελήνη θα βρίσκεται στο σημείο εγγύτερα στο κέντρο της σκιάς της Γης) περίπου στις 15:30, όταν το φεγγάρι -που θα ανατείλει λίγο πριν τις 18:00- θα είναι ακόμη κάτω από τη γραμμή του ορίζοντα, με αποτέλεσμα το φαινόμενο να μην είναι άμεσα ορατό. Η δεύτερη έκλειψη θα συμβεί τη νύχτα της 27ης Ιουλίου ή τα χαράματα της 28ης, ανάλογα με τη χώρα. Θα είναι κυρίως ορατή από τη Νότια Αμερική, Αφρική, κεντρική Ασία και Ινδία. Στην Αθήνα η καλοκαιρινή έκλειψη θα είναι ορατή και θα φθάσει στο αποκορύφωμά της στις 23:21 στις 27 Ιουλίου 2018. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500187281

Νέα στοιχεία για πτώση αστεροειδή στη Γη πριν 800.000 χρόνια. Αυστραλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι ανακάλυψαν νέες βάσιμες γεωλογικές ενδείξεις για την κατακλυσμική πρόσκρουση στη Γη, κατά πάσα πιθανότητα στη νοτιοανατολική Ασία, ενός μεγάλου αστεροειδούς διαμέτρου ενός χιλιομέτρου πριν από περίπου 800.000 χρόνια. Εκτιμάται ότι έπεσε με τόση δύναμη, που τα υλικά της πρόσκρουσης κάλυψαν σχεδόν το ένα δέκατο της επιφάνειας του πλανήτη μας. Όμως, ο ίδιος ο κρατήρας που δημιουργήθηκε από την πτώση, δεν έχει βρεθεί ακόμη. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον αστροβιολόγο και γεωχημικό Aαρον Καβόζι του Πανεπιστημίου Κέρτιν του Περθ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο επιστημονικό έντυπο Geology, σύμφωνα με το Science, ανακάλυψαν στην Ταϊλάνδη απομεινάρια που μαρτυρούν το καταστροφικό συμβάν. «Η πρόσκρουση είναι η πιο πρόσφατη τέτοιου μεγέθους και με πιθανές παγκόσμιες επιπτώσεις στη διάρκεια της εξέλιξης του ανθρώπου», δήλωσε ο γεωχημικός Μάριο Τρίλοφ του γερμανικού Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης. Τόσο μεγάλες προσκρούσεις ουράνιων σωμάτων -αστεροειδών ή κομητών- μπορούν να διαταράξουν σοβαρά το κλίμα της Γης, καθώς καλύπτουν την ατμόσφαιρα με ένα πυκνό στρώμα σκόνης και άλλων αερίων, μπλοκάροντας έτσι το φως του Ήλιου για μήνες ή και για χρόνια. Στο παρελθόν, οι επιστήμονες είχαν βρει στην Ασία, στην Αυστραλία και στην Ανταρκτική διάσπαρτες και άλλες ενδείξεις ότι υπήρξε μια τέτοια πρόσκρουση. Πρόκειται για τηκτίτες, υαλώδη σώματα βάρους άνω των 20 κιλών, που εκτιμάται ότι δημιουργήθηκαν κατά την πτώση του αστεροειδούς και εκτοξεύθηκαν σε μεγάλες αποστάσεις. Ο Καβόζι μελέτησε τη χημική σύνθεση τέτοιων τηκτιτών από την Ταϊλάνδη και ιδίως των μικροσκοπικών κρυστάλλων ζιρκονίου που υπάρχουν μέσα στους τηκτίτες και έχουν ο καθένας πλάτος όσο μισή ανθρώπινη τρίχα. Οι ερευνητές συμπέραναν ότι οι κρύσταλλοι αυτοί είχαν δημιουργηθεί σε συνθήκες τρομερά υψηλών πιέσεων και θερμοκρασιών, οι οποίες παραπέμπουν σε μια πρόσκρουση αστεροειδούς. Παραμένει, όμως, το μυστήριο του χαμένου κρατήρα και της ακριβούς τοποθεσίας του. Οι επιστήμονες προβληματίζονται γιατί δεν έχει βρεθεί ακόμη ένας μεγάλος και γεωλογικά νέος κρατήρας εκτιμώμενης διαμέτρου 50 έως 100 χιλιομέτρων. Αν πάντως ποτέ ανακαλυφθεί, θα φωτίσει και άλλα ερωτήματα, όπως αν και πώς επηρέασε τους προγόνους μας εκείνης της εποχής. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500188436

Ο κόσμος των πλανητικών συστημάτων μεγαλώνει. «Η ανακοίνωση της NASA για την ανακάλυψη ενός πλανητικού συστήματος με αριθμό πλανητών ίδιο με αυτόν του ηλιακού μας συστήματος προκάλεσε αίσθηση για πολλούς λόγους. Σύμφωνα με το Βήμα αρχικά ο άνθρωπος πίστευε ότι άστρα υπάρχουν πολλά, αλλά πλανήτης μόνο ένας, η Γη δηλαδή. Αργότερα οι πρώτοι αστρονόμοι, πριν από μερικές χιλιάδες έτη, διαπίστωσαν ότι υπήρχαν μερικοί ακόμη πλανήτες στη γειτονιά μας, για να έρθουν, τα τελευταία 20 χρόνια, τα ισχυρά επίγεια και διαστημικά τηλεσκόπια και να αποκαλύψουν την ύπαρξη πλανητών και σε άλλες περιοχές του γαλαξία μας. Μέχρι σήμερα έχουν εντοπιστεί περίπου τέσσερις χιλιάδες εξωπλανήτες και έχει υποδειχθεί η ύπαρξη άλλων περίπου δύο χιλιάδων. Οι εξωπλανήτες αυτοί βρίσκονται σε περίπου 2.800 συστήματα ενώ περίπου 700 εξ αυτών διαθέτουν περισσότερους από έναν πλανήτες. Ας ρίξουμε μια ματιά σε ορισμένα από τα πιο ενδιαφέροντα πλανητικά συστήματα που γνωρίζουμε. To κοντινότερο Ευρωπαίοι αστρονόμοι ανακάλυψαν ένα τεράστιο ψυχρό νέφος σκόνης γύρω από τον Εγγύτατο του Κενταύρου, το κοντινότερο άστρο στο ηλιακό μας σύστημα, που βρίσκεται σε απόσταση μόνο τεσσάρων ετών φωτός. Η ανακάλυψη, που έγινε με το τηλεσκόπιο «ALMA» του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου (ESO) στη Χιλή, ενισχύει τις ενδείξεις ότι γύρω από το πιο κοντινό άστρο υπάρχει ένα μεγάλο πλανητικό σύστημα. Ο Εγγύτατος (Proxima Centauri), το πλησιέστερο στον Ηλιο άστρο, είναι ένας αχνός ερυθρός νάνος που βρίσκεται στον αστερισμό του Κενταύρου, στο νότιο ημισφαίριο του ουρανού της Γης, και έχει παρόμοια ηλικία με το δικό μας άστρο. Γύρω από το γειτονικό άστρο ανακαλύφθηκε, το 2016, ο κοντινότερος στη Γη εξωπλανήτης, ο Proxima b, που έχει μέγεθος παρόμοιο με της Γης και κινείται σε τέτοια απόσταση από τον Εγγύτατο, ώστε ίσως έχει συνθήκες φιλόξενες για την ανάπτυξη ζωής. Η ανακάλυψη ενός μεγάλου νέφους σκόνης γύρω από το γειτονικό άστρο αυξάνει την πιθανότητα, εκτός από τον ήδη γνωστό εξωπλανήτη, γύρω από τον Εγγύτατο να υπάρχει ένα ολόκληρο πλανητικό σύστημα, παρόμοιο με το δικό μας ηλιακό σύστημα. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500187582

Τελικά πίσω από το «άστρο της Τάμπι» δεν κρύβονται εξωγήινοι … αλλά νέφη σκόνης Το περίεργο «άστρο της Τάμπι» που αναβοσβήνει δεν οφείλεται σε εξωγήινους αλλά μάλλον στη σκόνη, αποφάνθηκαν οι επιστήμονες Η υπόθεση ότι η αυξομείωση της ακτινοβολίας του άστρου οφείλεται σε κάποια τεράστια εξωγήινη κατασκευή γύρω του δεν έχει καμία βάση, αποφάνθηκαν οι επιστήμονες μετά από συστηματική μελέτη του άστρου το 2016 και το 2017 από τηλεσκόπια της Χαβάης και των Καναρίων Νήσων. Ως πιθανότερη αιτία για την περίεργη συμπεριφορά του, οι αστρονόμοι, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστροφυσικής The Astrophysical Journal Letters, θεωρούν την ύπαρξη μεγάλων νεφών σκόνης που παρεμβάλλονται ανάμεσα στη Γη και σε αυτό. Το άστρο KIC 8462852 είναι ευρύτερα γνωστό ως «άστρο της Τάμπι» από το υποκοριστικό τής αστροφυσικού Ταμπίθα Μπογιατζιάν του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Λουιζιάνα, η οποία πρώτη το παρατήρησε 2015. Βρίσκεται σε απόσταση περίπου 1.280 ετών φωτός από τον πλανήτη μας στον αστερισμό του Κύκνου και είναι περίπου 40% μεγαλύτερο και 1.000 βαθμούς Κελσίου πιο καυτό από τον Ήλιο μας. Τα τελευταία χρόνια έχει εμφανίσει μείωση της φωτεινότητάς του έως κατά 22%. «Η σκόνη αποτελεί την πιθανότερη αιτία που το φως του άστρου φαίνεται τη μία πιο αχνό και την άλλη πιο φωτεινό. Οτιδήποτε μεσολαβεί ανάμεσα σε μας και στο άστρο, δεν είναι αδιαφανές, όπως θα ήταν ένας πλανήτης ή μία εξωγήινη κατασκευή» δήλωσε η κ. Μπογιατζιάν, επικεφαλής της νέας μελέτης. To συμπέρασμα συμφωνεί με εκείνο άλλης ερευνητικής ομάδας, η οποία στο τέλος του 2017 είχε αποφανθεί ότι γύρω από το εν λόγω άστρο βρίσκεται ένα νέφος σκόνης που ολοκληρώνει μία πλήρη τροχιά γύρω από το άστρο κάθε 700 γήινες ημέρες. http://physicsgg.me/2018/01/04/%cf%84%ce%b5%ce%bb%ce%b9%ce%ba%ce%ac-%cf%80%ce%af%cf%83%cf%89-%ce%b1%cf%80%cf%8c-%cf%84%ce%bf-%ce%ac%cf%83%cf%84%cf%81%ce%bf-%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%84%ce%ac%ce%bc%cf%80%ce%b9-%ce%b4%ce%b5/

Το πρόβλημα των ηλιακών νετρίνων και η δικαίωση του John Bahcall O Τζον Μπακώλ (30 Δεκεμβρίου 1934 – 17 Αυγούστου 2005) γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Λουιζιάνα. Στο Λύκειο υπήρξε πολύ καλός τενίστας και πρωταθλητής στους αγώνες επιχειρηματολογίας. Φιλοδοξία του ήταν να σπουδάσει φιλοσοφία και να γίνει ραβίνος. Ύστερα από έναν χρόνο στο Πανεπιστήμιο της Πολιτείας της Λουιζιάνας, παρακολούθησε θερινά μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Μπέρκλεϋ της Καλιφόρνιας. Εκεί του άρεσε πολύ κι έτσι παρέμεινε για προπτυχιακές σπουδές φιλοσοφίας, χάρη σε έναν συγγενή που δέχτηκε να καλύψει τα έξοδα των σπουδών του. Για να αποφοιτήσει έπρεπε να παρακολουθήσει και ένα μάθημα θετικών επιστημών. Έπεισε όμως κάποιον καθηγητή να του επιτρέψει να παρακολουθήσει ένα μάθημα φυσικής, μολονότι ο ίδιος δεν είχε παρακολουθήσει ούτε ένα μάθημα θετικών επιστημών στο λύκειο. Τότε ήταν που ο Μπακώλ ανακάλυψε το πάθος του για την επιστήμη αυτή. Όπως θυμόταν αργότερα: «Ήταν το πιο δύσκολο πράγμα που έχω κάνει στη ζωή μου, όμως ερωτεύθηκα τις θετικές επιστήμες. Με είχε συναρπάσει το γεγονός ότι γνωρίζοντας λίγη φυσική μπορούσες να καταλάβεις πώς λειτουργούν χειροπιαστά πράγματα, όπως τα ηλιοβασιλέματα και τα αεροπλάνα, και ότι μετά από λίγο οι πάντες συμφωνούσαν ως προς τη σωστή απάντηση σε μια ερώτηση». Ο Μπακώλ άλλαξε προσανατολισμό στις σπουδές του, έκανε μεταπτυχιακά στη φυσική στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου και διδακτορικό στο Χάρβαρντ. Το 1960 όταν εργαζόταν ως ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα, ο Μπακώλ έστειλε για δημοσίευση στο Physical Review ένα άρθρο για τις διεργασίες της διάσπασης βήτα στα άστρα. Προς μεγάλη του έκπληξη, προτού καν κυκλοφορήσει το περιοδικό, έλαβε μια επιστολή από τον Ουίλλυ Φάουλερ (από τον οποίο ο εκδότης του περιοδικού είχε ζητήσει να αξιολογήσει το άρθρο), που τη συνόδευε μια πρόταση να δουλέψει στο Καλτέκ. Ο Φάουλερ είχε εντυπωσιαστεί σε τέτοιο βαθμό από την εργασία του Μπακώλ, ώστε έγραψε στον Ρέυ Ντέιβις (που προσπαθούσε να ανιχνεύσει τα νετρίνα που εκπέμπονται από τον ήλιο) για τον νεαρό επιστήμονα, προτρέποντάς τον να επικοινωνήσει μαζί του. Έτσι λοιπόν, ο Ντέιβις έγραψε στον Μπακώλ και του ζήτησε να τον βοηθήσει να βελτιώσει τις προβλέψεις του για την ηλιακή παραγωγή νετρίνων, υπολογίζοντας τους ρυθμούς των σχετικών πυρηνικών διεργασιών. Ο Μπακώλ προθυμοποιήθηκε να το κάνει με μεγάλη ευχαρίστηση κι έτσι άρχισε μια στενή επιστημονική συνεργασία και μια προσωπική φιλία που κράτησε πάνω από πέντε δεκαετίες. Στις αρχές του 1964, ο Μπακώλ και ο Νέιβις δημοσίευσαν διαδοχικές περιγραφές της θεωρίας και του πειράματός τους, υποστηρίζοντας την ανάγκη για την κατασκευή μιας δεξαμενής με 380.000 λίτρα υγρό καθαρισμού για να συλλάβουν ηλιακά νετρίνα. Κι αυτό έγινε στο χρυσορυχείο Χόμστεικ στη Νότια Ντακότα. To θεωρητικό μοντέλο του Μπακώλ χρησιμοποιούσε τις βασικές αστροφυσικές αρχές όσον αφορά την δομή και την δυναμική συμπεριφορά του ήλιου, σε συνδυασμό με τα δεδομένα από την πυρηνική φυσική σχετικά με τις πυρηνικές αντιδράσεις που πραγματοποιούνται στο εσωτερικό του ήλιου, και υπολόγιζε την παραγωγή των νετρίνων υψηλής ενέργειας που παράγονταν στο ήλιο και στη συνέχεια τον ρυθμό με τον οποίο θα μπορούσαν να ανιχνευτούν στον ανιχνευτή του Χόμστεικ. Το φθινόπωρο του 1966 όλα ήταν έτοιμα για να αρχίζει το πείραμα. Εν τω μεταξύ, ο Μπακώλ είχε συνεχίσει να βελτιώνει τους υπολογισμούς του για τον ρυθμό αντιδράσεων των ηλιακών νετρίνων που θα έπρεπε να ανιχνεύσει ο Ντέιβις με τον ανιχνευτή του. Η ανίχνευση των ηλιακών νετρίνων βασίζονταν στην αντίδραση: ν + 37Cl → 37Ar + e– Tα σπάνια άτομα του αερίου 37Ar είναι ασταθή και έχουν χρόνο ημιζωής περίπου 35 ημέρες. Με μια κοπιώδη διαδικασία ο Ντέιβις αφού περίμενε αρκετές εβδομάδες ώστε να δημιουργηθούν άτομα αργού, άδειαζε την δεξαμενή χρησιμοποιώντας αέριο ήλιο το οποίο θα παρέσερνε το αργό και μετά από πολλά σύνθετα στάδια έπαιρνε το τελικό δείγμα ατόμων αργού. Ο όγκος τους ήταν ίσος με έναν μικρό κύβο ζάχαρης, και μετρώντας την αποδιέγερσή τους με έναν απαριθμητή Γκάιγκερ, υπολόγιζε τον αριθμό των νετρίνων υψηλής ενέργειας που προέρχονταν από τον ήλιο. Σύμφωνα με τις βέλτιστες εκτιμήσεις του Μπακώλ, τα νετρίνα που αλληλεπιδρούσαν με το χλώριο θα έπρεπε να παραγάγουν λίγες δεκάδες άτομα αργού κάθε λίγες εβδομάδες. Ο Ντέιβις ήταν βέβαιος ότι θα μπορούσε να τα ανιχνεύσει σχεδόν όλα. Ο ίδιος ο Μπακώλ έγραψε: «Εγώ, που δεν είμαι χημικός, νιώθω δέος μπροστά στο μέγεθος του εγχειρήματος [του Ντέιβις] και στην ακρίβεια με την οποία μπορεί να το φέρει σε πέρας. Μπορεί να εντοπίσει και να αφαιρέσει από τη δεξαμενή τις λίγες δεκάδες άτομα ραδιενεργού αργού που ενδέχεται να δημιουργηθούν στο εσωτερικό της από τη σύλληψη ηλιακών νετρίνων. Η αναζήτηση βελόνας στ’ άχυρα μοιάζει πανεύκολη μπροστά σ’ αυτό». Μετά από δυο χρόνια συλλογής δεδομένων στο ορυχείο Χόμστεϊκ, ο Ντέιβις ανακοίνωσε τα πρώτα αποτελέσματα του πειράματός του σε ένα συνέδριο στο Καλτέκ, το 1968. Υποστήριξε ότι είχε ανιχνεύσει ηλιακά νετρίνα, αλλά ο αριθμός τους ήταν μόνο το ένα τρίτο σε σχέση με την πρόβλεψη των μοντέλων του Μπακώλ. Η ανίχνευση των ηλιακών νετρίνων από μόνη της, η ματιά στην καρδιά ενός άστρου για πρώτη φορά, ήταν ένα εντυπωσιακό κατόρθωμα – παρόλα αυτά, εκείνο που έγινε πρωτοσέλιδο ήταν η μεγάλη διαφορά μεταξύ θεωρίας και παρατήρησης. Ο Μπακώλ φοβόταν ότι τα αποτελέσματα του Ντέιβις σήμαιναν ότι το ηλιακό του μοντέλο ήταν εσφαλμένο. Ο νεαρός θεωρητικός ήταν τόσο σκυθρωπός στο συνέδριο το Καλτέκ ώστε ο θρύλος της φυσικής Ρίτσαρντ Φάυνμαν, ο οποίος τρία χρόνια νωρίτερα είχε μοιραστεί μαζί με δυο συναδέλφους του το βραβείο Νόμπελ για την εργασία του στην κβαντική ηλεκτροδυναμική, τον ρώτησε αν ήθελε να πάνε μια βόλτα. Οι δυο τους περπατούσαν στην πανεπιστημιούπολη κουβεντιάζοντας περί ανέμων και υδάτων, όταν κάποια στιγμή, όπως θυμάται ο Μπακώλ, ο Φάυνμαν προσπάθησε να τον παρηγορήσει: «Κοίτα, είδα ότι μετά την ομιλία ήσουν πολύ στεναχωρημένος και θέλω μόνο να σου πω ότι κατά τη γνώμη μου δεν υπάρχει κανένας λόγος να είσαι. Ακούσαμε όλοι όσα έκανες και δεν διαπίστωσε κανένας κάποιο λάθος στους υπολογισμούς σου. Δεν γνωρίζω γιατί το αποτέλεσμα του Ντέιβις δεν συμφωνεί με αυτούς, αλλά δεν πρέπει να αποθαρρύνεσαι επειδή – ποιος ξέρει; – ίσως να έχετε καταφέρει μαζί κάτι πολύ σημαντικό». Κατά την διάρκεια των ετών από το 1968 μέχρι το 1983 το πείραμα του Ντέιβις μέτρησε 2,1±0,3 SNU (Solar Neutrino Unit) , κάτι που είναι ισοδύναμο με την παραγωγή ενός ατόμου 37Ar στην δεξαμενή χλωρίου κάθε τρεις ημέρες. Όμως, ο ρυθμός διέφερε κατά έναν παράγοντα 3 σε σχέση με τον ρυθμό που υπολόγιζε ο Μπακώλ θεωρητικά, 5,8±2,2 SNU. Αυτή η διαφορά έμεινε στην ιστορία ως το πρόβλημα των ηλιακών νετρίνων. Αρχικά οι επιστήμονες κατηγόρησαν τους πειραματικούς φυσικούς (πάντοτε αποτελούν τον πιο εύκολο αποδιοπομπαίο τράγο σε τέτοιες περιπτώσεις). Όμως ο Ρέι Ντέιβις ήταν βέβαιος για το πείραμά του. Γνώριζε πως αν είχε κάνει κάποιο λάθος και δεν είχε θωρακίσει κατάλληλα τη διάταξή του από την περιβάλλουσα ακτινοβολία, θα παρατηρούσε περισσότερα γεγονότα και όχι λιγότερα. Στη συνέχεια έριξαν το φταίξιμο στον θεωρητικό φυσικό. Οι φυσικοί βάλθηκαν να γελοιοποιήσουν τον Τζον Μπακώλ. Σε ένα συνέδριο, ο ομιλητής που συνόψισε τα αποτελέσματα έκανε πλάκα με το μοντέλο του Μπακώλ χρησιμοποιώντας ως γραφήματα χιουμοριστικές καρικατούρες. Όπως θυμάται ο Μπακώλ, «κατάφερε να κάνει όλο το ακροατήριο, μαζί κι εμένα, να γελάμε με το θράσος αυτού του τύπου που ισχυριζόταν ότι μπορούσε να βγάλει συμπεράσματα για τη σωματιδιακή φυσική με βάση αυτόν το περίπλοκο ήλιο». Αργότερα, το 1989, το αναβαθμισμένο πείραμα ανίχνευσης ηλιακών νετρίνων Kamiokande στην Ιαπωνία, όταν ανακοίνωσε τα αποτελέσματά του, αυτά συμφωνούσαν με τα ευρήματα του Ντέιβις: τα νετρίνα που ανίχνευε ήταν το 1/3 από αυτά που προέβλεπε το θεωρητικό μοντέλο του Μπακώλ. Αυτή η εξοργιστική ασυμφωνία πειραμάτων – θεωρίας συνεχιζόταν μέχρι που τελικά επιβεβαιώθηκε η πρόταση που πρώτος διατύπωσε ο Μπρούνο Ποντεκόρβο (ένα από τα παιδιά της οδού Πανισπέρνα), ότι τα νετρίνα πάσχουν από διαταραχή πολλαπλής προσωπικότητας. Αποδείχθηκε ότι, εκτός του ότι τα νετρίνα διαθέτουν μάζα – αυτό δεν προβλέπεται από το Καθιερωμένο Πρότυπο – τα νετρίνα του ηλεκτρονίου στα 8 λεπτά της διαδρομής τους από τον ήλιο στη γη αλλάζουν ταυτότητα, με αποτέλεσμα να φτάνει στους γήινους ανιχνευτές μόνο το 1/3 των νετρίνων του ηλεκτρονίου που παράγονται στον ήλιο, όπως ακριβώς προέβλεπε πολλά χρόνια πριν ο θεωρητικός φυσικός Τζον Μπακώλ [διαβάστε σχετικά: Η αποκάλυψη των ταλαντώσεων των νετρίνων – Νόμπελ Φυσικής 2015]. https://physicsgg.me/2015/10/09/%CE%B7-%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BA%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%88%CE%B7-%CF%84%CF%89%CE%BD-%CF%84%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%BD%CF%84%CF%8E%CF%83%CE%B5%CF%89%CE%BD-%CF%84%CF%89%CE%BD-%CE%BD%CE%B5%CF%84%CF%81%CE%AF/ And now with proper spelling, with apologies to the Bahcall family. — The Center for Neutrino Physics (@Center4NuPhys) December 30, 2017 http://physicsgg.me/2017/12/30/%cf%84%ce%bf-%cf%80%cf%81%cf%8c%ce%b2%ce%bb%ce%b7%ce%bc%ce%b1-%cf%84%cf%89%ce%bd-%ce%b7%ce%bb%ce%b9%ce%b1%ce%ba%cf%8e%ce%bd-%ce%bd%ce%b5%cf%84%cf%81%ce%af%ce%bd%cf%89%ce%bd-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%b7/

Πόσο γρήγορα διαστέλλεται το σύμπαν; Από τότε που ο Hubble ανακάλυψε για πρώτη φορά την σχέση ανάμεσα στην απόσταση ενός γαλαξία και της ταχύτητας με την οποία απομακρύνεται από εμάς, οι φυσικοί προσπαθούν να μετρήσουν ακριβώς το πόσο γρήγορα διαστέλλεται το σύμπαν. Μέτρο του ρυθμού διαστολής του σύμπαντος είναι η σταθερά του Hubble. Μελετώντας τις διακυμάνσεις στην κοσμική μικροκυματική ακτινοβολία υποβάθρου ή τις συσχετίσεις των δομών μεγάλης κλίμακας που οφείλονται στις βαρυονικές ακουστικές ταλαντώσεις προκύπτει η «χαμηλή» τιμή της σταθεράς Hubble: 66 – 68 km/s/Mpc. Μελετώντας τα δεδομένα μετατόπισης προς το ερυθρό σε συνδυασμό με τους δείκτες των αποστάσεων στο σύμπαν (Kηφείδες, Σουπερνόβα τύπου Ια) προκύπτει μια σχετικά «υψηλή» τιμή της σταθεράς του Hubble: 72 – 75 km/s/Mpc. Στο άρθρο του Ethan Siegel με τίτλο «Scientists Still Don’t Know How Fast The Universe Is Expanding» https://www.forbes.com/sites/startswithabang/2018/01/03/scientists-still-dont-know-how-fast-the-universe-is-expanding/#7a31be4f36cf περιγράφονται με απλό τρόπο πως διαφορετικές επιστημονικές μέθοδοι προσδιορίζουν μια από τις πιο σημαντικές σταθερές του σύμπαντος, την σταθερά του Hubble. Το γεγονός ότι οι τιμές που προκύπτουν διαφέρουν μεταξύ τους δείχνει ότι κάπου πρέπει να υπάρχει κάποιο λάθος ή σφάλμα ή προκατάληψη που προς το παρόν μας διαφεύγει. http://physicsgg.me/2018/01/06/%cf%80%cf%8c%cf%83%ce%bf-%ce%b3%cf%81%ce%ae%ce%b3%ce%bf%cf%81%ce%b1-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%ad%ce%bb%ce%bb%ce%b5%cf%84%ce%b1%ce%b9-%cf%84%ce%bf-%cf%83%cf%8d%ce%bc%cf%80%ce%b1%ce%bd/

Νάνος Γαλαξίας Kiso 5639 Σε αυτή την εικόνα του Διαστημικού Τηλεσκοπίου Hubble της NASA/ESA, μια πυροθύελλα, ως αποτέλεσμα της γέννησης ενός αστέρα, φωτίζει το ένα άκρο του νάνου γαλαξία Kiso 5639. Ο Kiso 5639 έχει σχήμα τηγανίτας, αλλά επειδή είναι κεκλιμένος στη μία άκρη, μοιάζει με φωτοβολίδα, έχοντας ένα λαμπερό φλεγόμενο κεφάλι και μια μακριά αστεροειδής ουρά. Η εμφάνισή του κερδίζει μια θέση στην κατηγορία των γαλαξιών. Το λαμπερό ροζ κεφάλι προέρχεται από τη λάμψη του υδρογόνου, φωτισμένο από την έκρηξη νέων αστεριών. Η μάζα αυτών των νεαρών αστεριών ισοδυναμεί με περίπου ένα εκατομμύριο Ήλιους. Τα αστέρια ομαδοποιούνται σε μεγάλες ομάδες που σχηματίστηκαν λιγότερο από ένα εκατομμύριο χρόνια πριν. Τα αστέρια αποτελούνται κυρίως από υδρογόνο και ήλιο, αλλά περιέχουν επίσης βαρύτερα στοιχεία όπως οξυγόνο και άνθρακα. Όταν τα αστέρια πεθαίνουν, απελευθερώνουν τα βαριά τους στοιχεία και εμπλουτίζουν το περιβάλλον αέριο. Στον Kiso 5639, το φωτεινό αέριο στο κεφάλι του γαλαξία είναι πιο ανεπαρκές σε βαριά στοιχεία από ότι ο υπόλοιπος γαλαξίας. Οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι το πρόσφατο συμβάν σχηματισμού αστεριών προκλήθηκε όταν ο γαλαξίας συσσώρευσε πρωτογενές αέριο από το περιβάλλον του, καθώς ο διαγαλαξιακός χώρος περιέχει περισσότερο παρθένο αέριο που είναι πλούσιο σε υδρογόνο. Οι κοιλότητες στο αέριο οφείλονται σε πολυάριθμες εκρήξεις υπερκαινοφανών – όπως εκρήξεις πυροτεχνημάτων στον ουρανό – διαμορφώνοντας τρύπες υπερθέρμανσης αερίου. Η επιμήκης ουρά, που φαίνεται να εκτείνεται μακριά από το κεφάλι του γαλαξία και να είναι διασκορπισμένη με φωτεινά μπλε αστέρια, περιέχει τουλάχιστον τέσσερις ξεχωριστές περιοχές σχηματισμού αστεριών. Αυτά τα αστέρια φαίνεται να είναι παλαιότερα από αυτά που βρίσκονται στο κεφάλι (που σχηματίζει άστρα). Τα λεπτά νήματα, που αποτελούνται από αέριο και μερικά αστέρια, εκτείνονται από το κύριο σώμα του κοσμικού γαλαξία. Οι παρατηρήσεις ελήφθησαν τον Φεβρουάριο και τον Ιούλιο του 2015 με τη φωτογραφική μηχανή μεγάλου πεδίου Hubble 3. Το Kiso 5639 είναι 82 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά από εμάς και το κεφάλι του περίπου 2700 έτη φωτός. Αυτή η εικόνα κυκλοφόρησε για πρώτη φορά τον Ιούνιο του 2016. http://www.esa.int/spaceinimages/Images/2018/01/Nhanos_Galaxhias_Kiso_5639

Πώς ζυγίζουμε ένα άστρο; Η ζωή ενός άστρου καθορίζεται από τη μάζα του. Τα μεγάλα άστρα έχουν «σύντομη» ζωή και καταλήγουν σε εκρήξεις σουπερνόβα, ενώ τα μικρότερα άστρα ζουν περισσότερο τελειώνοντας την ζωή τους ως λευκοί νάνοι. Η γνώση της μάζας ενός άστρου μας βοηθάει να κατανοήσουμε όχι μόνο τη ζωή ενός άστρου, αλλά και την εξέλιξη των γαλαξιών. Όμως ο προσδιορισμός της μάζας ενός άστρου δεν είναι πάντα εύκολος. Ο καλύτερος τρόπος για να ζυγίσουμε ένα άστρο είναι να μετρήσουμε πόσο δυνατά έλκει ένα άλλο άστρο. Αν τα δυο άστρα σχηματίζουν ένα δυαδικό σύστημα, η ταχύτητα με την οποία περιφέρεται το ένα γύρω από το άλλο καθορίζεται από την μεταξύ τους βαρυτική έλξη. Καταγράφοντας τις τροχιές τους συναρτήσει του χρόνου μπορούμε να προσδιορίσουμε την μάζα του κάθε άστρου. Αλλά πολλά άστρα είναι μοναχικά, το πλησιέστερο άστρο σ’ αυτά μπορεί να βρίσκεται έτη φωτός μακριά και η βαρυτική τους αλληλεπίδραση να είναι ελάχιστη ώστε να μετρηθεί. Έτσι χρειαζόμαστε έναν άλλο τρόπο για να υπολογίσουμε την μάζα τους. Εναλλακτική λύση είναι να εξετάσουμε την θερμοκρασία του άστρου. Όσο μεγαλύτερη είναι η θερμοκρασία ενός άστρου τόσο μεγαλύτερη είναι μάζα του. Όμως υπάρχουν μερικά προβλήματα. Από την μια, αυτή η σχέση μεταξύ αστρικής θερμοκρασίας και μάζας ισχύει μόνο για τα άστρα της κύριας ακολουθίας. Από την άλλη, η θερμοκρασία των άστρων αυξάνεται καθώς αυξάνεται η ηλικία τους. Ένα γηραιότερο άστρο με την μάζα του Ήλιου μας, έχει μεγαλύτερη θερμοκρασία σε σχέση με ένα νεώτερο άστρο μιας ηλιακής μάζας. Ένας νέος τρόπος μέτρησης της μάζας ενός άστρου σχετίζεται με την βαρύτητα στην επιφάνειά του. Μια μπάλα που πέφτει κοντά στην επιφάνεια της Γης επιταχύνεται με 9,8 m/s2. Aυτή είναι η επιφανειακή βαρύτητα της Γης. Καθώς απομακρυνόμαστε από τη Γη η ένταση της βαρύτητάς της μειώνεται αντιστρόφως ανάλογα με το τετράγωνο της απόστασης. Η Σελήνη για παράδειγμα «πέφτει» γύρω από τη Γη με επιτάχυνση μόνο 2,7 mm/s2. Η βαρύτητα στην επιφάνεια ενός πλανήτη ή ενός άστρου εξαρτάται από την μάζα και την διάμετρό του. Αν βρούμε την απόσταση ενός άστρου, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το φαινόμενο μέγεθός του για τον προσδιορισμό της διαμέτρου του. Ο υπολογισμός της βαρύτητας στην επιφάνειά του είναι λίγο πιο περίπλοκος. Αν μια μπάλα αναπηδήσει στο γήινο έδαφος, χρειάζεται ένα ορισμένο χρονικό διάστημα για να φτάσει σε ένα μέγιστο ύψος και να επιστρέψει πάλι στο έδαφος. Αυτός ο χρόνος εξαρτάται εν μέρει από την επιφανειακή βαρύτητα. Αν μια μπάλα αναπηδούσε με τον ίδιο τρόπο στην επιφάνεια του Άρη, ο χρόνος μεταξύ δυο διαδοχικών αναπηδήσεων θα ήταν μεγαλύτερος, σε σχέση με τη Γη, διότι ο Άρης έχει μικρότερη επιφανειακή βαρύτητα. Βέβαια δεν μπορούμε να βάλουμε μπάλες να αναπηδούν στην επιφάνεια ενός άστρου, όμως εκεί υπάρχουν επιφανειακές αποκλίσεις που ανεβαίνουν και πέφτουν. Η επιφάνεια ενός άστρου συχνά αναδεύεται όπως το νερό που βράζει, δημιουργώντας θύλακες, γνωστοί και ως κόκκοι. Ο ρυθμός με τον οποίο αυτοί οι κόκκοι ανέρχονται και ξαναπέφτουν προσδιορίζεται από την βαρύτητα στην επιφάνεια του άστρου. Έτσι, μετρώντας τον ρυθμό με τον οποίο ένα άστρο τρεμοπαίζει με μικροσκοπικούς τρόπους, μπορούμε να προσδιορίσουμε την μάζα του. Μια πρόσφατη δημοσίευση [Empirical, Accurate Masses and Radii of Single Stars with TESS and Gaia] μελετά τα όρια παρατήρησης των δεδομένων από τα διαστημικά τηλεσκόπια GAIA (συλλέγει ήδη δεδομένα) και TESS (θα ξεκινήσει τον Μάρτιο). Διαπιστώνει ότι GAIA και TESS μπορούν να προσδιορίσουν την μάζα ενός άστρου χρησιμοποιώντας την μέθοδο της επιφανειακής βαρύτητας με ακρίβεια 25% και 10% αντίστοιχα. Επειδή αυτοί οι δορυφόροι θα παρατηρήσουν εκατομμύρια άστρα, αυτό θα μπορούσε να γίνει ένα ισχυρό εργαλείο στην μελέτη των άστρων. http://physicsgg.me/2017/12/31/%cf%80%cf%8e%cf%82-%ce%b6%cf%85%ce%b3%ce%af%ce%b6%ce%bf%cf%85%ce%bc%ce%b5-%ce%ad%ce%bd%ce%b1-%ce%ac%cf%83%cf%84%cf%81%ce%bf/

Ένας καινοτόμος καταλύτης μετατρέπει το μεθάνιο σε καύσιμα. Το μεθάνιο του σχιστολιθικού αερίου μετατρέπει αποτελεσματικά σε καύσιμα υδρογονανθράκων ένας καινοτόμος καταλύτης, τον οποίο δημιούργησαν έλληνες χημικοί μηχανικοί σε Βρετανία και ΗΠΑ, σε συνεργασία με ξένους συναδέλφους τους. O καταλύτης αποτελείται από ένα νέου τύπου κράμα πλατίνας και χαλκού. Η πλατίνα ή το νικέλιο διασπά τους χημικούς δεσμούς άνθρακα-υδρογόνου του μεθανίου, το οποίο υπάρχει στο σχιστολιθικό αέριο, όμως η διαδικασία αυτή προκαλεί τη λεγόμενη οπτανθρακοποίηση, δηλαδή το μέταλλο σταδιακά καλύπτεται από ένα στρώμα άνθρακα, με αποτέλεσμα να είναι αδύνατη πλέον η χημική διαδικασία της κατάλυσης πάνω στην επιφάνεια του μετάλλου. Ο νέος καταλύτης, χάρη στο πρωτοποριακό κράμα του, είναι ανθεκτικός στην οπτανθρακοποίηση, συνεπώς διατηρεί την αποτελεσματικότητά του και επιπλέον απαιτεί λιγότερη ενέργεια για να διασπάσει τους χημικούς δεσμούς των άλλων υλικών. Σήμερα οι διαδικασίες μετατροπής του μεθανίου σε καύσιμα είναι άκρως ενεργοβόρες, απαιτώντας θερμοκρασίες περίπου 900 βαθμών Κελσίου. Με το νέο καταλύτη δε χρειάζεται να ξεπερνούν τους 400 βαθμούς, πράγμα που επιτρέπει σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Μιχαήλ Σταματάκη της Σχολής Χημικών Μηχανικών του Πανεπιστημιακού Κολεγίου του Λονδίνου (UCL), που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό Χημείας "Nature Chemistry", συνδύασαν πειραματικές και υπολογιστικές μεθόδους, για να δείξουν την αποτελεσματικότητα του νέου καταλύτη. Διαπιστώθηκε ότι η πλατίνα διασπά τους δεσμούς άνθρακα-υδρογόνου του μεθανίου και ο χαλκός βοηθά στο «ζευγάρωμα» μορίων υδρογονανθράκων διαφορετικού μεγέθους, κάτι που ανοίγει το δρόμο για τη μετατροπή του μεθανίου σε χρήσιμα καύσιμα. Ακόμη, οι επιστήμονες έδειξαν ότι το κράμα είναι πολύ σταθερό και απαιτεί μόνο μια πολύ μικρή ποσότητα πλατίνας για να δουλέψει, κάτι σημαντικό για το κόστος του καταλύτη. «Χρησιμοποιήσαμε υπερυπολογιστές για να μοντελοποιήσουμε πώς συμβαίνουν οι χημικές αντιδράσεις, δηλαδή τη διάσπαση και τη δημιουργία των δεσμών σε μικρά μόρια πάνω στην επιφάνεια του κράματος του καταλύτη, καθώς επίσης να προβλέψουμε την απόδοσή του σε μεγάλες κλίμακες» δήλωσε ο Σταματάκης. Σημαντική συμβολή στην ανακάλυψη είχε και η άλλη επικεφαλής της έρευνας, η διακεκριμένη καθηγήτρια Μαρία Φλυτζάνη - Στεφανοπούλου του Τμήματος Χημικών & Βιολόγων Μηχανικών και διευθύντρια του Εργαστηρίου Νανοκατάλυσης και Ενέργειας του Πανεπιστημίου Ταφτς των ΗΠΑ. Όπως είπε, «ο επόμενος στόχος θα είναι η αξιοποίηση του καταλύτη σε βιομηχανικές εφαρμογές». Στη μελέτη συμμετείχε και ο καθηγητής Θεωρητικής Χημείας του UCL Άγγελος Μιχαηλίδης. Η ερευνητική ομάδα, σύμφωνα με πληροφορίες του Αθηναϊκού και Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων, σχεδιάζει τώρα να αναπτύξει περαιτέρω καταλύτες που θα είναι εξίσου ανθεκτικοί στην οπτανθρακοποίηση, η οποία παραδοσιακά πλήττει τα μέταλλα που χρησιμοποιούνται για κατάλυση. Ο Μ. Σταματάκης αποφοίτησε από τη Σχολή Χημικών Μηχανικών του ΕΜΠ το 2004, πήρε το διδακτορικό του από το Πανεπιστήμιο Ράις του Χιούστον (Τέξας) και από το 2012 διδάσκει στο UCL. Η Μ. Φλυτζάνη - Στεφανοπούλου αποφοίτησε επίσης από τους Χημικούς Μηχανικούς του ΕΜΠ και πήρε το διδακτορικό της από το Πανεπιστήμιο της Μινεσότα, ενώ από το 1994 διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Ταφτς, έχοντας προηγουμένως εργαστεί στο ΜΙΤ και στη NASA. Θεωρείται μια από τις σημαντικότερες ερευνήτριες στο πεδίο των καταλυτών διεθνώς και έχει κατ' επανάληψη βραβευτεί για το έργο της. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500188629

Τεχνητή Νοημοσύνη: Τι είναι και πώς αλλάζει δραματικά τον κόσμο μας. Η τεχνητή νοημοσύνη παρουσιάζει εντυπωσιακή εξέλιξη τα τελευταία χρόνια και - παρόλο που αποτελεί συχνά θέμα υπερβολών ή ακόμα και σεναρίων καταστροφολογίας - αρκεί να εστιάσουμε στην πραγματική τεχνολογική πρόοδο για να συνειδητοποιήσουμε τις συναρπαστικές δυνατότητές της. Αποφεύγοντας την τεχνική ορολογία, ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούσε να προσδιοριστεί ως ένα υπολογιστικό σύστημα που μπορεί να εκτελέσει γνωστικές λειτουργίες ενώ ταυτόχρονα προσαρμόζεται και ‘μαθαίνει’, ώστε να γίνεται αποτελεσματικότερο. Σύγχρονα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να ‘κατανοούν’ το περιβάλλον τους σε πραγματικό χρόνο και να λαμβάνουν βέλτιστες αποφάσεις. Η ‘κατανόηση του περιβάλλοντος’ συνίσταται στην αποτελεσματική επεξεργασία πολλαπλών σημάτων και ροών δεδομένων. Οι τεχνολογίες Computer Vision και Natural Language Processing επιτρέπουν στα υπολογιστικά συστήματα να ‘κατανοούν’ εικόνες, βίντεο και ομιλία και να αντιδρούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Χαρακτηριστικά παραδείγματα εφαρμογών που στηρίζονται σε τεχνολογίες A.I. είναι τα ακόλουθα. Computer Vision – οι αλγόριθμοι αποκτούν όραση Η δυνατότητα των υπολογιστών να ‘βλέπουν’ είναι αδιαμφησβήτητα ένα σημαντικό επίτευγμα. Οι αλγόριθμοι ανάλυσης εικόνας μπορούν πλέον να αναγνωρίσουν τις οντότητες που απεικονίζονται σε μία τυχαία εικόνα ή ένα βίντεο, με μεγάλη ακρίβεια και ταχύτητα. Για παράδειγμα μπορούν να εντοπίσουν σε μία εικόνα ανθρώπους, αυτοκίνητα, σπίτια, δρόμους, δέντρα κλπ. Επιπλέον, μπορούν να εκτιμήσουν και άλλες παραμέτρους της εικόνας και των οντοτήτων που περιλαμβάνει – στο παραπάνω παράδειγμα, την μάρκα και τον τύπο των αυτοκινήτων, τον αριθμό των ατόμων, το φύλο, την ηλικία τους ή ακόμα και την συναισθηματική τους κατάσταση. Ο αλγόριθμος μπορεί επίσης να αναγνωρίσει την περίσταση που απεικονίζεται ή υπονοείται - για παράδειγμα ένα παιδικό πάρτι, ένα αθλητικό γεγονός, μία επαγγελματική συνάντηση ή μία συγκέντρωση ανθρώπων σε μία πλατεία. Οι εφαρμογές είναι απεριόριστες και εντυπωσιακές: από τα αυτόνομα αυτοκίνητα που μπορούν να ‘βλέπουν’ και να αντιλαμβάνονται το περιβάλλον τους σε πραγματικό χρόνο, μέχρι ειδικές εφαρμογές όπως το πρωτότυπο Seeing AI της Microsoft που βοηθάει ανθρώπους με σοβαρά προβλήματα όρασης να κατανοήσουν καλύτερα τον περιβάλλοντα χώρο. Σε αυτό το παράδειγμα, ο χρήστης με τα προβλήματα όρασης μπορεί να ζητήσει από το σύστημα μία λεπτομερή περιγραφή του περιβάλλοντος ή συνοπτικές ενημερώσεις των αλλαγών που συμβαίνουν – με την επικοινωνία να γίνεται απλά, σε φυσική γλώσσα. Η τεχνολογία Computer Vision παρέχει νέες δυνατότητες σε μεγάλο εύρος εφαρμογών όπως πλοήγηση, ρομποτική, ιατρικές διαγνώσεις, αποτελεσματικότερη διαχείριση του online περιεχομένου, συστήματα ασφαλείας κλπ. Ο διάλογος με την ‘μηχανή’ Μία σύντομη ‘συζήτηση’ με το Amazon Echo, την Cortana, το Google Home ή την Siri αρκεί για να κατανοήσουμε την πρόοδο της τεχνολογίας NLP – Natural Language Processing - και τις νέες δυνατότητες αλληλεπίδρασης σε φυσική γλώσσα. H Microsoft και η IBM πρόσφατα ανακοίνωσαν ότι η απόδοση των NLP τεχνολογιών τους είναι πλέον αντίστοιχη με την μέση απόδοση επαγγελματιών transcribers στην συγκεκριμένη διαδικασία (μεταγραφή συζητήσεων σε σειρά θεμάτων, από αθλητικά έως πολιτική). Αν και οι αλγόριθμοι δυσκολεύονται ακόμα από τις διαφορετικές προφορές και το θόρυβο στο περιβάλλον, η συνολική απόδοση βελτιώνεται ταχύτατα. Η επικοινωνία με τους ψηφιακούς βοηθούς - digital assistants - εξελίσσεται, από ‘ερωτήματα και απαντήσεις’ σε ‘φυσικούς διαλόγους’. Οι ψηφιακοί βοηθοί γίνονται συνεχώς ‘εξυπνότεροι’ έχοντας στην διάθεσή τους πλούσια δεδομένα για τον χρήστη και το ευρύτερο περιβάλλον του. Σύντομα θα ενεργούν και αυτόνομα, θα μπορούν να πάρουν ‘πρωτοβουλία’ - εκμεταλλευόμενοι τα σήματα του περιβάλλοντος, και την βαθιά γνώση του χρήστη και των προτιμήσεών του – ώστε να προτείνουν αυτόνομα συγκεκριμένες ενέργειες και περιεχόμενο. Η σπουδαιότητα της Τεχνητής Νοημοσύνης Η πρόοδος της τεχνητής νοημοσύνης σε συνδυασμό με την ταχύτατα αυξανόμενη δυνατότητα αποθήκευσης και επεξεργασίας δεδομένων, οδηγεί μία σπουδαία τεχνολογική επανάσταση. Σε ένα κοντινό σενάριο και στα πλαίσια του Internet of Things, δισεκατομμύρια διασυνδεδεμένες συσκευές θα αποστέλλουν, συστηματικά, δεδομένα και events που θα αποθηκεύονται και επεξεργάζονται αυτόματα από προηγμένες τεχνολογίες Big Data, Machine Learning και Artificial Intelligence. Ο πλούτος των δεδομένων σε συνδυασμό με τις δυνατότητες αξιοποίησής τους, θα δημιουργήσει πρωτοφανείς ευκαιρίες για την βελτίωση της υγείας, της καθημερινότητας και του τρόπου ζωής μας, των μεταφορών και του περιβάλλοντος. Οι εφαρμογές είναι πραγματικά απεριόριστες. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν σοβαρά ερωτήματα με πολιτικές, κοινωνικές και ηθικές προεκτάσεις. Για παράδειγμα, η Τεχνητή Νοημοσύνη επιτρέπει μεγάλης κλίμακας, έξυπνες αυτοματοποιήσεις που θα επιφέρουν δραματικές αλλαγές στην απασχόληση και την αγορά εργασίας. Από μία άλλη οπτική, υπάρχουν εξίσου μεγάλα ερωτήματα σχετικά με την πρόσβαση στα δεδομένα και τη γνώση που παράγεται από την ανάλυση και μοντελοποίησή τους. Όπως επίσης και σχετικά με την διαχείριση και ‘εκπαίδευση’ κεντρικών συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης. Η τεχνολογία ήδη μετασχηματίζει τον κόσμο μας και η τεχνητή νοημοσύνη επιταχύνει τις σχετικές διεργασίες. Αυτό που πρέπει να εξασφαλιστεί, είναι η καλή χρήση της τεχνολογίας. http://www.naftemporiki.gr/story/1309187/texniti-noimosuni-ti-einai-kai-pos-allazei-dramatika-ton-kosmo-mas

Διαστημικό ξενοδοχείο θέλει να φτιάξει η Ρωσία. Όπως έγινε γνωστό, η ρωσική διαστημική υπηρεσία, Roscosmos, μελετά με ιδιαίτερο ενδιαφέρον την προοπτική να δημιουργήσει ένα διαστημικό ξενοδοχείο. Το σχέδιο που μελετά η Roscosmos αφορά την κατασκευή πέντε ειδικά διαμορφωμένων καμπίνων που θα θυμίζουν με πολυτελή δωμάτια ξενοδοχείου. Οι καμπίνες αυτές, αν το σχέδιο προχωρήσει, θα προσαρτηθούν στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Οι καμπίνες θα διαθέτουν φυσικά μεγάλα παράθυρα για να βλέπουν οι ένοικοι τους την εντυπωσιακή θέα της Γης από το Διάστημα. Επιπλέον, εκείνοι που θα αποφασίσουν να μείνουν σε αυτό το διαστημικό ξενοδοχείο θα έχουν την δυνατότητα, αν το επιθυμούν, να φορέσουν στολή αστροναύτη και να βγουν παρέα με τους αληθινούς αστροναύτες έξω από τον σταθμό για ένα διαστημικό περίπατο. Εκτός από τα υπνοδωμάτια, το ξενοδοχείο θα διαθέτει ένα κοινό χώρο εστίασης με ένα μεγάλο παράθυρο, χώρους προσωπικής υγιεινής και ιατρείο. Το κόστος για την κατασκευή του διαστημικού ξενοδοχείου υπολογίζεται κάπου ανάμεσα στα 250-400 εκατ.ευρώ. Το κόστος τώρα για να εξασφαλίσει κάποιος θέση σε μια από αυτές τις καμπίνες είναι μεν απαγορευτικό για τους περισσότερους αλλά όχι για τους πλούσιους αυτού του πλανήτη. Η τιμή για παραμονή στο διαστημικό ξενοδοχείο για διάστημα 7-15 ημερών θα είναι περίπου 40 εκατ.ευρώ και, αν κάποιος περνάει καλά εκεί και θέλει να μείνει άλλες δύο εβδομάδες, θα μπορεί να το κάνει καταβάλλοντας άλλα 20 εκατ.ευρώ. Όπως έχει ήδη αποδειχτεί τα προηγούμενα χρόνια, υπάρχουν πολλοί πετυχημένοι επιχειρηματίες που τους αρέσουν οι extreme δραστηριότητες και δεν λογαριάζουν τα χρήματα για να τις κάνουν. Αλλωστε ο Διεθνής Διαστημικός Στάθμος τα προηγούμενα χρόνια άνοιξε τις πύλες του σε διαστημικούς… τουρίστες. Το 2001 έγινε η πρώτη ιστορική επίσκεψη ενός απλού ιδιώτη στον ISS και μέχρι σήμερα τον σταθμό έχουν επισκεφτεί συνολικά επτά άτομα. Ο πρώτος διαστημικός τουρίστας, ο αμερικανός επιχειρηματίας Ντένις Τίτο έδωσε 20 εκατ. δολάρια για να έχει αυτή την μοναδική εμπειρία, ενώ η τιμή στην συνέχεια ανέβηκε και έφτασε μέχρι και τα 40 εκατ. δολάρια. Σύμφωνα με το σχέδιο που μελετά η Roscosmos, αν η κατασκευή του ξενοδοχείου ξεκινήσει άμεσα το 2022 θα μπορεί να υποδεχτεί τους πρώτους του επισκέπτες. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500186034

"Zenith-3SLBF"με( SC) "Angosat" Στις 26 Δεκεμβρίου του 2017 στις 22:00 MSK από το Launch Complex 45 περιοχή Κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ εκτοξεύτηκε το όχημα εκτόξευσης (LV) "Zenit-2SB" με το ανώτερο στάδιο (RB) «Φρεγάτα-SB» και το διαστημόπλοιο (SC) «Angosat». Κατά τον εκτιμώμενο χρόνο, χωρίστηκε η ανώτερη βαθμίδα με το δορυφόρο από το δεύτερο στάδιο του οχήματος εκτόξευσης. Η τελική ανάβαση του διαστημικού οχήματος "Angosat" έχει προγραμματιστεί στις 06:54 ώρα Μόσχας στις 27 Δεκεμβρίου. https://www.roscosmos.ru/print/24512/ https://www.roscosmos.ru/24513/ Ο επόμενος «μίνι» δορυφόρος του ΕΟΔ θα μπορεί να αλλάζει τροχιά χάρη σε κινητήρα βουτανίου. Ο επόμενος «μίνι» δορυφόρος του ΕΟΔ (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος- ESA) θα είναι ο πρώτος του ο οποίος θα είναι σε θέση να αλλάζει τροχιές- και θα μπορεί να το κάνει αυτό χάρη σε ένα σύστημα προώθησης που παραπέμπει σε...αναπτήρα βουτανίου. Ο δορυφόρος αυτός, μεγέθους κουτιού δημητριακών, θα πετά γύρω από «αδελφό» δορυφόρο για σκοπούς δοκιμών των τηλεπικοινωνιών τους: Ο GomX-4B, ο οποίος είναι έτοιμος να εκτοξευτεί μαζί με τον «ομόλογό» του από την Κίνα στις 2 Φεβρουαρίου, αποτελείται από έξι «κανονικούς» CubeSats των 10 εκατοστών. Σημειώνεται πως οι μικροί δορυφόροι κλάσης CubeSat, χαμηλού κόστους κατασκευής και εκτόξευσης σε σχέση με τους συμβατικούς δορυφόρους, χρησιμοποιούνται ευρέως για δοκιμές νέων τεχνολογιών στο διάστημα από τον ΕΟΔ. Επί της προκειμένης, βασικός στόχος είναι η δοκιμή του ασύρματου link σε διάφορες αποστάσεις, με δρομολόγηση δεδομένων από τον έναν δορυφόρο στον άλλον και στη συνέχεια στο έδαφος. Ο GomX-4A του υπουργείου Άμυνας της Δανίας θα παραμένει σε σταθερή θέση, ενώ ο GomX-4B του ΕΟΔ θα κινείται μέχρι και 4.500 χλμ μακριά. Οι κινητήρες, που προέρχονται από τη σουηδική NanoSpace, είναι τοποθετημένοι στη μία πλευρά και θα του επιτρέπουν να αλλάζει την κίνησή του κατά 15 μέτρα ανά δευτερόλεπτο- ταχύτητα που αντιστοιχεί στο κλώτσημα μιας μπάλας ποδοσφαίρου. «Έχουμε δύο δεξαμενές καυσίμου υπό πίεση, συνδεδεμένες με δύο ζεύγη κινητήρων» εξηγεί ο Τορ Άρνε Γκρένλαντ, επικεφαλής της NanoSpace. «Αντί να καίνε προωθητικό, πρόκειται για απλούστερους “cold gas” προωθητήρες, ειδικά σχεδιασμένους για μια τόσο μικρή αποστολή. Και απλούστερο σημαίνει φθηνότερο και μικρότερο. Το καύσιμο αποθηκεύεται υπό πίεση, και μετά απελευθερώνεται μέσω ενός μικροσκοπικού ακροφυσίου. Αν και είναι ψυχρό αέριο, επιτυγχάνουμε μια σημαντική αλλαγή ταχύτητας χρησιμοποιώντας υγρό βουτάνιο που μετατρέπεται σε αέριο ενώ εξέρχεται». «Η αποθήκευσή του ως αερίου, όπως σε έναν αναπτήρα, μας επιτρέπει να έχουμε όσα περισσότερα μόρια βουτανίου είναι δυνατόν μέσα στον μικρό διαθέσιμο χώρα- στην υγρή μορφή του είναι περίπου 1.000 φορές πιο πυκνό από ό,τι στην αέριά του». Ο κάθε προωθητήρας θα παρέχει μόλις ένα millinewton- το βάρος που θα ένιωθε κάποιος κρατώντας ένα φτερό στο χέρι- αλλά είναι αρκετό για να μπορεί ο οκτώ κιλών δορυφόρος να κινείται με το πέρασμα του χρόνου. Οι προωθητήρες θα ενεργοποιούνται σε ζεύγη, αν και θα μπορούν να λειτουργούν και μεμονωμένα, για διάστημα από μερικών λεπτών μέχρι και μίας ώρας. http://www.naftemporiki.gr/story/1307341/o-epomenos-mini-doruforos-tou-eod-tha-mporei-na-allazei-troxia-xari-se-kinitira-boutaniou Χριστούγεννα στον Διαστημικό Σταθμό Οι αστροναύτες (Alexander Misurkin, Mark T. Vande Hei, Joseph M. Acaba, Anton Shkaplerov, Scott D. Tingle, Norishige Kanai) στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό δημιουργούν γιορτινή ατμόσφαιρα με χριστουγεννιάτικο δένδρο και δώρα από την Γη. Ορισμένα από αυτά ταξίδεψαν μαζί με τους αστροναύτες Anton Shkaplerov, Scott Tingle και Norishige Kanai, που έφτασαν στον Διαστημικό Σταθμό στις 19 Δεκεμβρίου. Αφού ανοίξουν τα δώρα τους οι αστροναύτες θα απολαύσουν ένα ειδικό χριστουγεννιάτικο γεύμα – το μενού της περασμένη χρονιάς περιείχε γεμιστή γαλοπούλα (www.space.com). Στο βίντεο που ακολουθεί βλέπουμε μερικά χριστουγεννιάτικα στιγμιότυπα από το παρελθόν στον ΔΔΣ, που κινείται με ταχύτητα 28000 km/h, 400 χιλιόμετρα πάνω από τον πλανήτη μας: https://physicsgg.me/2017/12/25/%cf%87%cf%81%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%bf%cf%8d%ce%b3%ce%b5%ce%bd%ce%bd%ce%b1-%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%bd-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bc%ce%b9%ce%ba%cf%8c-%cf%83%cf%84%ce%b1%ce%b8%ce%bc%cf%8c/

Οι σημαντικότερες επιστημονικές ανακαλύψεις του 2017 Κάθε χρόνο οι συντάκτες του Science καταρτίζουν τη λίστα με τα σημαντικότερα επιστημονικά επιτεύγματα της χρονιάς που κλείνει. Για το 2017, την πρώτη θέση καταλαμβάνει η πρώτη πλήρης παρατήρηση της συγχώνευσης νετρονίου με αστέρα χάρη στην ανίχνευση των βαρυτικών κυμάτων. Ωστόσο, η λίστα περιλαμβάνει και πολλά άλλα επιτεύγματα, από την ανακάλυψη του αρχαιότερου πάγου έως την πρώτη θεραπεία για τη νωτιαία μυική ατροφία. Δείτε στο βίντεο που ακολουθεί τα σημαντικότερα επιστημονικά επιτεύγματα του 2017. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500185796

Φορέας αρχαιοαστρονομικής πληροφορίας ο δίσκος του Μούρντορφ. Ο χρυσός δίσκος του Μούρντορφ (Moordorf), που θεωρούνταν μέχρι τώρα ως ηλιακός, πιθανότατα χρονολογείται από την περίοδο ΙΙ της σκανδιναβικής εποχής του Χαλκού (1500-1300 π.Χ.). Ανακαλύφθηκε το 1910, και από το 1926 ο δίσκος ανήκει στον κατάλογο του κρατικού μουσείου της Κάτω Σαξονίας στο Ανόβερο. Στις αρχές του 2016 οι αμφιβολίες για την αυθεντικότητα του χρυσού δίσκου εμφανίστηκαν λόγω της μεγάλης καθαρότητάς του σε χρυσό. Σε πρόσφατη μελέτη ο ερευνητής αιγαιακών γραφών δρ. Μηνάς Τσικριτσής απέδειξε την αυθεντικότητα του δίσκου λόγω της αρχαιοαστρονομικής πληροφορίας που φέρει, η οποία προϋπάρχει στα αιγαιακά τηγανόσχημα και τα άλλα ευρήματα του Κρητομυκηναϊκού πολιτισμού που έχουν παρόμοια αστρονομική πληροφορία. Μάλιστα, ο ερευνητής παρουσίασε το εύρημα με τις αστρονομικές παρατηρήσεις στα Κυκλαδικά Τηγανόσχημα (Ημερολόγια της 3ης χιλιετίας), στο διεθνές συνέδριο που διοργάνωσε η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων με το γενικό τίτλο «Περι των Κυκλάδων νήσων: Το Αρχαιολογικό Έργο στις Κυκλάδες». Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για την έρευνά του, ο κ. Τσικριτσής είπε ότι πριν από λίγες ημέρες έμαθε ότι το άρθρο του για το χρυσό δίσκο του Μούρντορφ έγινε δεκτό μετά από αξιολόγηση και πρόκειται να δημοσιευτεί στο επόμενο τεύχος του αρχαιολογικού περιοδικού της Κάτω Σαξονίας "Zeitschrift fur niedersachsische Archaologie – Die Kunde" τομ. 67/2016. «Λόγω των δημοσιεύσεών μας με τον αστροφυσικό Ξενοφώντα Μουσά για την Αρχαιοαστρονομική πληροφορία που έχουμε αναδείξει στον Αιγαιακό πολιτισμό από την 4η χιλ., στις αρχές του 2017 ήλθαν σε επαφή μαζί μου αρκετοί αρχαιολόγοι από την Κεντρική Ευρώπη που ασχολούνται με χρυσούς δίσκους που φέρουν παράξενα χαράγματα και εμπίεστα σημεία στην επιφάνεια τους. Το Μάιο που πέρασε ήλθαν περίπου 35 αρχαιολόγοι που ασχολούνται με ευρήματα της 2ης χιλ. π.Χ και με κάλεσαν στη συνάντησή τους για να τους παρουσιάσω τα τηγανόσχημα ως τα πρώτα ημερολόγια και τη λειτουργία του Μινωικού υπολογιστή του Παλαικάστρου (1800 π.Χ). Έτσι προέκυψε η συνεργασία με το διευθυντή του Μουσείου του Ανόβερου, στην έκθεση του οποίου βρίσκεται ο χρυσός δίσκος του Μούρντορφ. Ο αρχαιολόγος ερευνητής Dr. St. Veil με φακό μέτρησε όλες τις χαράξεις που παρατηρούμε στις ομόκεντρες ζώνες του χρυσού δίσκου και μου απέστειλε το υλικό για μελέτη». «Το αποτέλεσμα ήταν ότι παρατήρησα πως στο κέντρο ο κύκλος έχει 9 μικρούς εμπίεστους κύκλους που αν αντιστοιχούν σε σεληνιακούς μήνες τότε εφόσον προστεθούν και οι 100 χαράξεις της επομένης κυκλικής ζώνης μας δίνει άθροισμα 365 μέρες, δηλαδή το Ηλιακό ημερολόγιο» είπε. Όπως εξήγησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Τσικριτσής, «οι επόμενες δυο ζώνες αντιστοιχούν σε 584 χαράξεις που ο αριθμός αυτός αντιστοιχεί στη συνοδική κίνηση του πλανήτη Αφροδίτη, ενώ οι επόμενες ζώνες με τις χαράξεις δίνουν ακριβώς τον αριθμό 399 ημερών, που αντιστοιχούν στη συνοδική κίνηση του Πλανήτη Δία». Αναφορικά με τα ονόματα των πλανητών που εμφανίζονται στο δίσκο ο κ. Τσικριτσής είπε ότι «τα ονόματα των πλανητών πριν 3500 χρόνια δεν τα γνωρίζουμε αλλά η εμφάνιση σε ευρήματα των συνοδικών τους ημερών δίνει την ταυτότητά τους. Έτσι όταν βλέπουμε σε ένα αρχαίο εύρημα να έχει 584 η 399 χαράξεις και αυτό επαναλαμβάνεται και σε άλλα τότε μπορούμε να πούμε ότι αυτές δεν είναι τυχαίες και οι κατασκευαστές ήθελαν να απεικονίσουν το ημερολόγιο των πλανητών, Αφροδίτης (584) και Δία (399). Δεν μπορεί να έχουμε στο δίσκο του Μούρντορφ τρεις συμπτώσεις ημερολογίων, όπως τις ημέρες 365 το Ηλιακό ημερολόγιο, 584 της Αφροδίτης και 399 του Διός. Συμπερασματικά αναφέρουμε όπως έχουμε μελετήσει με τον κ. Μουσά, στα Κυκλαδικά τηγανόσχημα της 3ης χιλ. π.Χ όπου στην επιφάνειά τους οι πλανήτες εμφανίζονται έχοντας ως ταυτότητα τις ημέρες της συνοδικής τους κίνησης». «Το ίδιο φαινόμενο εμφανίζεται και στο χρυσό δίσκο του Μούρντορφ, όπου στο εσωτερικό αποτυπώνεται το ηλιακό ημερολόγιο με 365 μέρες. Έτσι ο δημιουργός του δίσκου έβαλε στο κέντρο τον Ήλιο που είναι η πηγή του φωτός και το πιο φωτεινό ουράνιο αντικείμενο» λέει και προσθέτει: «Στις επόμενες τρεις ζώνες ο κατασκευαστής έβαλε τη συνοδική κίνηση του Πλανήτη Αφροδίτη δηλώνοντας το δεύτερο σε φωτεινότητα πλανήτη, και στις 2 τελευταίες ζώνες έβαλε τη συνοδική κίνηση του πλανήτη Δίας που είναι ο επόμενος σε φωτεινότητα». «Θεωρούμε λοιπόν ότι στο χρυσό δίσκο του Μούρντορφ συνυπάρχουν οι ταυτότητες των τριών πιο φωτεινών ουρανίων σωμάτων Ήλιος, Αφροδίτη και Δίας σε σειρά λαμπρότητας. Τα ουράνια αυτά αντικείμενα της εποχής του Χαλκού εθεωρούντο Θεοί, όπως μας γνωρίζει ο Πλάτωνας στο έργο του Κρατύλος. Έτσι ο δίσκος θα λειτουργούσε ως φυλαχτό αφού απεικονίζονται στην επιφάνειά του οι τρεις βασικοί πλανήτες, όπου ο κάτοχός του μπορούσε να τους επικαλεσθεί για προστασία. Αν συσχετισθούν τα ονόματα των πλανητών με τις μετέπειτα διαχρονικές ιδιότητές τους, γνωρίζουμε ότι, όταν ο Ήλιος απεικονίζεται στον καθαρό χρυσό με κύκλο, σχετίζεται με μια κοσμική δύναμη της ύπαρξης. Ενώ η Αφροδίτη σχετίζεται με την αγάπη, τον έρωτα και την αναπαραγωγή του ανθρώπου, και τέλος ο Δίας ήταν η αρσενική δύναμη που ρύθμιζε τις σχέσεις στις κοινωνίες» επισημαίνει ο κ. Τσικριτσής. Και καταλήγει λέγοντας: «Συμπερασματικά αποδείξαμε ότι ο δίσκος του Μούρντορφ είναι ένα αυθεντικό ταλισματικό εύρημα με πολλά αστρονομικά στοιχεία μεγάλης ακρίβειας αποτυπωμένα στην επιφάνειά του, που εμφανίζονται μόνο σε ευρήματα της 3ης και 2ης χιλιετίας π.Χ στον Αιγαιακό πολιτισμό». http://www.tovima.gr/science/article/?aid=928002

Tο καλοκαίρι του 2018 η εκτόξευση του Hellas-Sat 4 Ο νέος Hellas-Sat, ολοκληρώθηκε και έχει ήδη μεταφερθεί στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ από τις εγκαταστάσεις της εταιρίας Lockheed Martin για τον τελικό έλεγχο (σ.σ environmental testing, ήτοι δοκιμές λειτουργίας με στόχο να διαπιστωθεί η άρτια λειτουργία του σε συνθήκες διαστήματος) πριν να μετακινηθεί στο σημείο εκτόξευσης από το οποίο θα αναχωρήσει για το διάστημα μέσα στο 2018. «Όλα βαίνουν καλώς, μέσα στον Ιανουάριο θα γίνει μια συνάντηση στην Ελλάδα, για να συζητήσουμε την πρόοδο της κατασκευής του δορυφόρου ενώ έχουν κληθεί οι υπουργοί Ελλάδας και Κύπρου ώστε να δουν το δορυφόρο πριν την εκτόξευση», είπε μιλώντας στο ραδιόφωνο του ΑΠΕ-ΜΠΕ, «Πρακτορείο 104,9FM» o διευθύνων σύμβουλος της HELLAS SAT, Χριστόδουλος Πρωτοπαπάς. «O Hellas Sat 4 είναι μία συνεργασία με το Βασιλικό Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Σαουδικής Αραβίας, ουσιαστικά για εμάς θα προσφέρει επιπλέον χωρητικότητα για τηλεόραση και δεδομένα στους πελάτες μας σε Ευρώπη, Νότια Αφρική και Μέση Ανατολή, θα προσφέρει εφεδρεία στον υφιστάμενο δορυφόρο και αυτό ουσιαστικά δημιουργεί επιπλέον αξία στις 39 μοίρες γιατί (έτσι εκεί) θα υπάρχει hot spot», ανέφερε ο κ. Πρωτοπαπάς ενώ τόνισε πως στην περίπτωση του συγκεκριμένου δορυφόρου και για τις ανάγκες των πελατών της Hellas Sat ο νέος, τεχνολογικά εξελιγμένος δορυφόρος θα παρέχει καινοτόμες υπηρεσίες. «Θα δίνει γρήγορο ίντερνετ στα αεροπλάνα, σε κυβερνητικούς οργανισμούς αλλά και σε άλλους τοπικούς providers όπως είναι η κινητή τηλεφωνία, αλλά και σε μεγάλους οργανισμούς στην Αφρική, τη Μέση Ανατολή, την Ευρώπη και τη Μεσόγειο», εξήγησε ο κ. Πρωτοπαπάς αναφερόμενος στη γκάμα των πελατών και το εύρος των δυνατοτήτων. Ο Hellas Sat 4, ο οποίος αναμένεται να πάρει θέση για εκτόξευση το ερχόμενο καλοκαίρι, είναι από τους πιο σύγχρονους στον κόσμο. Ο εκσυγχρονισμένος νέος δορυφόρος, βασίζεται στη σειρά των δορυφόρων τύπου LM 2100 και διαθέτει «μια ιδιάζουσα τεχνολογική μορφή αφού χρησιμοποιεί δομές που βασίζονται στα ηλιακά ιστία και συγκεκριμένα αντί να υπάρχουν κρυσταλλικοί ηλιοσυλλέκτες θα έχει ηλιοσυλλέκτες όπως το πανί, που θα ανοίγουν (σ.σ τεχνολογία multi-mission modular solar array)», εξήγησε ο κ. Πρωτοπαπάς ενώ τόνισε πως θα είναι και ένας υβριδικός δορυφόρος. «Πρόκειται για έναν δορυφόρο που θα είναι χημικός μέχρι να τοποθετηθεί σε τροχιά και μετά θα βασίζεται σε ηλεκτρική πρόωση. Αυτές οι νέες εξελιγμένες τεχνολογίες είναι που θα επιτρέψουν στο δορυφόρο να μείνει 20 χρόνια στο διάστημα, όχι 17 που είχε μείνει ο προηγούμενος», τόνισε ο διευθύνων σύμβουλος της HELLAS SAT. Το 2017 τέλος ήταν ιδιαίτερα σημαντικό αφού διατέθηκαν στην αγορά και οι υπηρεσίες του νέου Hellas-Sat 3 με την εκτόξευση του δορυφόρου από τη Γαλλική Γουιάνα και «την επιτυχή τοποθέτηση του στην ελληνική τροχιακή θέση στις 39 μοίρες, όπως τη σταδιακή μεταφορά των πελατών στο νέο δορυφόρο και την αποξήλωση του παλιού», ανέφερε καθώς με το διαστημικό πρόγραμμα έχει ανανεώνει τεχνολογικά η παρουσία της Hellas Sat στη διεθνή αγορά, ενώ δεν παρέλειψε να τονίσει πως η εταιρία «έχει πλέον υπογράψει με την ελληνική κυβέρνηση το μέλλον της συνεργασίας της και την παράταση της σύμβασης από το 2021 μέχρι το 2041». Τέλος αναφέρθηκε και στις τελευταίες εξελίξεις στον τομέα της τεχνολογίας για να σημειώσει πως είναι ιδιαίτερα θετικό το ότι «η ελληνική κυβέρνηση προχώρησε στην ίδρυση της εταιρίας διαστημικών εφαρμογών, με νομοθέτημα». Η ημέρα εκτόξευσης δεν έχει οριστεί ακόμη, ενώ η τοποθέτηση του δορυφόρου σε τροχιά θα είναι πιο αργή από τον προηγούμενο, που ήταν μόλις σε 10 μέρες. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500185386 ( SC) "Angosat" Η εκτόξευση του πύραυλου φορέα «Zenit-2SB» με ανώτερο στάδιο«Fregat-SB» και το διαστημόπλοιο «Angosat» έχει προγραμματιστεί για τις 26 του Δεκέμβρη του 2017 από τη θέση 45 κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ.Το "Angosat" είναι ένα διαστημικό σκάφος που δημιουργήθηκε από την RSC Energia προς το συμφέρον της Δημοκρατίας της Αγκόλας. Έχει σχεδιαστεί για να παρέχει ραδιοτηλεοπτική μετάδοση στις ζώνες συχνότητας C και Ku στην επικράτεια της Δημοκρατίας της Αγκόλας, καθώς και σε ολόκληρη την αφρικανική ήπειρο. Το έργο «Angosat» προβλέπει τη δημιουργία ενός αναμεταδότη δορυφορικής επικοινωνίας, έναρξή του σε γεωστατική τροχιά και επίγειων υποδομών της επικοινωνίας και μετάδοσης. https://www.roscosmos.ru/print/24507/

Γ.Δάσιος:« Σύμφωνα με την επιστήμη των Μαθηματικών δεν θα καταλάβουμε ποτέ πλήρως τον ανθρώπινο εγκέφαλο» Αναγνωρισμένος μαθηματικός με σημαντικό ερευνητικό έργο που ξεκινά από τα εφαρμοσμένα μαθηματικά και φτάνει έως τη λειτουργία του εγκεφάλου, ο καθηγητής Γιώργος Δάσιος έλαβε πριν από λίγες ημέρες τον τίτλο του αντεπιστέλλοντος μέλους της Ακαδημίας Αθηνών. Με αυτήν την αφορμή ο καθηγητής Δάσιος μίλησε για την επιστήμη του, τη συγγένειά της με τη φιλοσοφία, την εκλαΐκευση και τους επιστήμονες - σταρ, καθώς και τη σισύφεια προσπάθειά μας να κατανοήσουμε τον εγκέφαλο με εργαλείο κατανόησης τον ίδιο μας τον εγκέφαλο. Όπως λέει, «είναι σαν να προσπαθούμε να κάνουμε κτηνίατρο μια γάτα». Ακουλουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του καθηγητή Γιώργου Δάσιου στο ΑΠΕ-ΜΠΕ. Τι είναι αυτό που λέμε μαθηματικό μυαλό; Θα το όριζα ως κάτι που σε ωθεί στην αναζήτηση μιας αδιαμφισβήτητης γνώσης, μιας απόλυτης γνώσης. Η ώση αυτή, που πολλές φορές γίνεται πάθος, σε κάνει μαθηματικό μυαλό. Και δεν μιλώ για τα μυαλά των είκοσι - τριάντα μαθηματικών ιδιοφυιών που υπάρχουν στον κόσμο, αλλά για ένα πολύ ευρύτερο σύνολο. Σε μια τάξη, ας πούμε, θα βρεις σίγουρα δυο τρία μαθηματικά μυαλά. Κληρονομείται αυτό το ταλέντο; Όπως πολλά άλλα πράγματα, μπορεί να περάσει κι αυτό από γενιά σε γενιά. Το βασικό όμως είναι να ενθαρρύνονται αυτά τα παιδιά όταν είναι μικρά. Πρέπει καμιά φορά να επιβραβεύουμε ακόμη και το λάθος, ειδικά εάν πίσω από αυτό το λάθος υπάρχει μια πρωτότυπη σκέψη. Τα μαθηματικά όμως σε τι κάνουν καλύτερη τη ζωή μας; Όταν ήμουν φοιτητής, στο τρίτο έτος, κάναμε φιλοσοφία. Ο καθηγητής μας ήταν ο Ιωάννης Θεοδωρακόπουλος. Μας έλεγε λοιπόν να φανταστούμε ότι διατάσσουμε τον ανθρώπινο λόγο πάνω σε μια ευθεία. Και πρέπει να ορίσουμε ένα σημείο ως αρχή, το οποίο καθορίζουμε με βάση ορισμένες παραδοχές. Σε εκείνο το σημείο ξεκινάνε δυο νοητικές διαδικασίες, μία προς τη μία κατεύθυνση και μία προς την άλλη. Η μία κατεύθυνση λέει ότι αποδέχεσαι αυτές τις παραδοχές και με τη λογική χτίζεις αποτελέσματα. Αυτός είναι ο ορισμός των μαθηματικών. Από την άλλη μεριά ελέγχεις την αξιοπιστία των παραδοχών. Αυτό είναι η φιλοσοφία. Είναι τόσο όμορες αυτές οι δυο επιστήμες; Ναι, βέβαια. Εξαρτάται φυσικά από πού έρχεσαι και πού πας, δηλαδή ποια κατεύθυνση παίρνεις, για να πεις ότι εκεί όπου τελειώνουν τα μαθηματικά αρχίζει η φιλοσοφία ή το αντίθετο. Και ποια είναι η θεμελιώδης τους διαφορά; Φιλοσοφικά συστήματα υπάρχουν πολλά, ανάλογα με το πώς ερμηνεύεις τις αρχές και τι θεωρείς αρχές. Τα μαθηματικά, από τη στιγμή που θα τις αποδεχθείς αυτές τις αρχές και δεν έχεις κάνει λάθος στη λογική, είναι ένα και μόνο σύστημα. Σε όλα του τα στάδια καταλαβαίνουμε όλοι το ίδιο. Στη φιλοσοφία αντίθετα είναι τα πάντα ανοικτά σε ερμηνείες και θεωρήσεις. Λέω εγώ πέτρα και εννοώ ολόκληρη τη Γη. Λέτε εσείς πέτρα και εννοείτε έναν κόκκο άμμου. Τα μαθηματικά είναι δηλαδή μια γλώσσα απόλυτης ακρίβειας; Τα μαθηματικά είναι μια νομοτελειακή γλώσσα χωρίς εξαιρέσεις. Όση ώρα και να μιλάμε μαθηματικά καταλαβαίνουμε το ίδιο. Στην υπόλοιπη γλώσσα συμβαίνει μάλλον όσο περισσότερο να μιλάμε τόσο περισσότερο να απομακρυνόμαστε. Είχα μια συζήτηση κάποτε με τον καθηγητή Μπαμπινιώτη και του έλεγα ότι το κέντρο στον εγκέφαλο που αποφασίζει για συντακτικό, γραμματική και μαθηματικές πράξεις είναι ακριβώς το ίδιο. Γιατί συμβαίνει αυτό; Επειδή είναι το κέντρο που αποφασίζει με βάση κανόνες. Δεν το ενδιαφέρει αν αυτοί οι κανόνες είναι ορθογραφίας, διάταξης λέξεων ή μαθηματικών πράξεων. Μου είπε κάτι που μου έμεινε: ότι οι εξαιρέσεις στη γλώσσα είναι προϊόν ιστορικών κατάλοιπων. Αν ο κόσμος λέει κάτι που περνάει από γενιά σε γενιά, εμείς δεν μπορούμε να του πούμε μην το λες επειδή δεν είναι σωστό. Εσείς δεν επιτρέψατε από την αρχή να λέει κανείς άλλα πράγματα. Και για να επιστρέψω στο αρχικό σας ερώτημα, σε τι κάνουν καλύτερη τη ζωή μας τα μαθηματικά, θα σας πω ότι στα μαθηματικά κάνεις πολύπλοκες διανοητικές διαδικασίες για να καταλήξεις σε κάτι το οποίο στη συνέχεια είναι έτοιμο προς χρήση. Αυτό είναι τα θεωρήματα. Λοιπόν, όσο πιο πολύπλοκη γίνεται η ζωή μας, τόσο περισσότερο χρειάζεσαι αυτά τα έτοιμα κουτάκια. Να σας το πω πιο απλά: η μαθηματική σκέψη σε κάνει καλύτερο ακόμη και στις αποφάσεις σου. Η απουσία εξαιρέσεων δεν είναι ένας περιορισμός; Όχι και θα σας εξηγήσω γιατί. Αυτό που λέμε σήμερα μαθηματικά, στην αρχαιότητα ήταν τέσσερις κατηγορίες. Ήταν οι αριθμοί εν ακινησία, δηλαδή η αριθμητική, οι αριθμοί εν κινήση που ήταν η μουσική, στερεά και σχήματα εν ακινησία που ήταν η γεωμετρία και σχήματα εν κινήση που ήταν η αστρονομία. Όλα αυτά μαζί έκαναν τα μαθηματικά, με την έννοια ότι είναι απόλυτες αλήθειες, μπορούν επομένως να διδαχθούν και να μαθευτούν. Τα μαθηματικά είναι κάτι που μαθαίνεται. Από εκεί πήραν το όνομά τους. Και ποιος ήταν ο νονός; Κάποιος που δεν ήταν μαθηματικός: ο Πλάτωνας. Ο Πλάτωνας έλεγε ότι αυτές είναι αδιαμφισβήτητες αλήθειες και επομένως μπορούν να διδαχθούν και να μαθευτούν σε αντίθεση με τη φιλοσοφία ή την ηθική, τις οποίες μπορείς να συζητάς αλλά όχι να διδάσκεις. Γιατί ποιος μπορεί να ισχυριστεί ότι εσύ έχεις χειρότερη ηθική από μένα που στα λέω; Άρα δεν μπορείς να διδάσκεις ή να επιβάλεις στον άλλον τη δική σου ηθική. Σημειωτέον ότι για να αποκτήσεις το δικαίωμα στην Ακαδημία του Πλάτωνα να συμμετέχεις στους διαλόγους έπρεπε να έχεις διδαχθεί επί δυο χρόνια τα μαθήματα των μαθηματικών. Ήθελε να εξασφαλίσει ότι μπορείς να μιλάς χωρίς κυκλικά επιχειρήματα, να μην χρησιμοποιείς συμπεράσματα για να βγάλεις συμπεράσματα αλλά υποθέσεις. Μελετώντας τον εγκέφαλο θα λέγατε ότι είναι ένα μεγάλο μυστήριο; Και τέτοιο θα παραμείνει σε κάποιο βαθμό. Δεν υπάρχουν αυτογνωσικά συστήματα στον κόσμο. Κι όπως δεν θα μπορέσουμε ποτέ να καταλάβουμε πλήρως τον εαυτό μας, έτσι δεν θα μπορέσουμε να καταλάβουμε και τον εγκέφαλο. Γιατί στην ουσία τι κάνουμε; Προσπαθούμε να καταλάβουμε ένα μηχάνημα χρησιμοποιώντας ως εργαλείο κατανόησης το ίδιο το μηχάνημα. Είναι σαν παίρνεις μια γάτα και να προσπαθείς να την κάνεις κτηνίατρο. Σε τι βαθμό έχουμε κατανοήσει τη λειτουργία του; Είμαστε ακόμη σε νηπιακό στάδιο. Εχουμε να μάθουμε πολλά. Σκέφτομαι πάντα ωστόσο αυτό που είχε πει ένας σημαντικός βρετανός νευροφυσιολόγος, ο Κόλιν Μπλέικμουρ: εάν ο ανθρώπινος εγκέφαλος ήταν τόσο απλός ώστε να μπορούμε να τον καταλάβουμε, θα σήμαινε ότι θα ήμασταν τόσο ανόητοι που πάλι δεν θα μπορούσαμε να τον καταλάβουμε. Ακούγεται σαν εκλαϊκευμένη εκδοχή μιας βαθύτερης σκέψης. Πιστεύετε στην εκλαΐκευση της επιστήμης; Πολύ. Μιας και με ρωτήσατε για την εκλαΐκευση, συστήνω στους αναγνώστες σας ένα βιβλίο του Μπλέικμουρ, τη «Μηχανή του νου» [σ.σ. στα ελληνικά από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης]. Είναι καλό που η επιστήμη έχει κι αυτή ένα σταρ σύστεμ, όπως ας πούμε ο κινηματογράφος ή το ποδόσφαιρο; Υπάρχουν επιστήμονες που κυνηγάνε την προβολή και άλλοι όχι. Είναι ανθρώπινο. Και δεν το βρίσκω κακό. Οι σταρ γίνονται πρότυπα για τα νέα παιδιά. Και η επιστήμη τα χρειάζεται τα νέα παιδιά. Έπειτα από 45 χρόνια στην ανώτατη εκπαίδευση τι θα λέγατε γι' αυτά τα νέα παιδιά; Ότι χρόνο με τον χρόνο οι καλοί γίνονται καλύτεροι. Από την άλλη πλευρά, όμως, χρόνο με τον χρόνο ο μέσος όρος πέφτει. http://www.pronews.gr/epistimes/655558_gdasios-pos-o-ellinas-epistimonas-apo-ta-efarmosmena-mathimatika-ftanei-eos-ti

O Γενικός Διευθυντής της ESA Jan Woerner στο si-Cluster To si-Cluster επισκέφτηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2017 ο Γενικός Διευθυντής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), Jan Woerner, ως πρώτο σταθμό της επίσημης επίσκεψής του στην Ελλάδα. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στις εγκαταστάσεις του Corallia του E.K. Αθηνά στο Μαρούσι, παρουσία εκπροσώπων του Υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης και Φορέων του ελληνικού οικοσυστήματος διαστημικής. Τον επικεφαλής της ESA συνόδευσαν ο κ. K. Schrogl, επικεφαλής του γραφείου σχέσεων με τα κράτη μέλη της ESA, ο κ. F. Salzgeber, επικεφαλής του γραφείου μεταφοράς τεχνολογίας της ESA και οι κ.κ. C. Giannopapa και M. Abete, σύμβουλοι σχέσεων με τα κράτη στο γραφείο του Γενικού Διευθυντή της ESA. Την αντιπροσωπεία υποδέχτηκαν ο κ. Β. Μακιός, Γενικός Διευθυντής Corallia, ο κ. J. Sanchez, Πρόεδρος ΔΣ si-Cluster, ο κ. Α. Πότσης, Πρόεδρος του ΔΣ της ΕΒΙΔΙΤΕ και ο κ. Γ. Συννεφάκης, Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Δορυφορικών Υπηρεσιών και Διαστημικών Εφαρμογών της ΓΓΤΤ του Υπουργείου ΨΗΠΤΕ. Ο κ. Woerner στην ομιλία του με θέμα "Space 4.0. Enabling Entrepreneurship" ανέδειξε τις τεράστιες δυνατότητες που προσφέρει το διάστημα στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας. Ο Γενικός Διευθυντής της ESA τόνισε ότι το διάστημα εισέρχεται σε πολλούς τομείς της οικονομίας όπου αλληλεπιδρούν καθημερινά πολλοί παράγοντες του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, της βιομηχανίας και της ακαδημαϊκής κοινότητας, καθώς και οι πολίτες. Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με ανοιχτή συζήτηση κατά την οποία οι παρευρισκόμενοι απεύθυναν ερωτήσεις στον κ. Woerner σχετικά με τις μελλοντικές προοπτικές της ESA, την εμπορική αξιοποίηση του διαστήματος και την συνεχώς ισχυροποιούμενη θέση της Ελλάδας στο διεθνές διαστημικό οικοσύστημα. Ο κ. Woerner είπε κατά την επίσκεψη: "Βρίσκομαι στην Ελλάδα καθώς αναζητώ διαφορετικές προοπτικές μιλώντας με ανθρώπους της Διαστημικής Βιομηχανίας, πολιτικούς, μέλη του κοινοβουλίου αλλά και φοιτητές. Πιστεύω ότι αυτή η χώρα μπορεί πραγματικά να κάνει μεγάλα πράγματα στον Διαστημικό Τομέα". Ο κ. Sanchez δήλωσε: "Σήμερα είχαμε τη μεγάλη τιμή να είμαστε ο πρώτος σταθμός της επίσημης επίσκεψης του Γενικού Διευθυντή της ESA στην Ελλάδα. Το ελληνικό διαστημικό cluster αποτελεί πλέον σημαντικό παίκτη στην Ευρωπαϊκή διαστημική αγορά χάρη στη συντονισμένη και σκληρή δουλειά περισσότερων από 60 εταιριών, πανεπιστημιακών εργαστηρίων και ερευνητικών ινστιτούτων. Η ESA αναδεικνύει συνεχώς την ανάγκη για ανάπτυξη συνεργειών μεταξύ βιομηχανίας και έρευνας και αυτό ακριβώς προσπαθούμε να κάνουμε στο σχηματισμό μας ώστε να αναδείξουμε διεθνώς το τεράστιο δυναμικό της καινοτομίας Made in Greece". Ο κ. Συννεφάκης, είπε χαρακτηριστικά: "Έχουν ξεκινήσει πάρα πολλές δράσεις για το Διαστημικό Τομέα στη χώρα, κάποιες από αυτές θα ανακοινωθούν σήμερα και σταδιακά πρόκειται να δημιουργηθούν ακόμη περισσότερες οι οποίες αυτή τη στιγμή βρίσκονται στο στάδιο της επεξεργασίας". Ο κ. Πότσης είπε: "Με την επίσκεψη του κ. Wörner σήμερα επιβεβαιώνεται για μια ακόμη φορά στον Τομέα της Διαστημικής Βιομηχανίας ότι η χώρα έχει περάσει στη φάση της ωριμότητας. Κάνουμε βήματα μπροστά προκειμένου να δημιουργηθεί ένας δυναμικός πόλος ανάπτυξης καινοτομίας. Σε συνεργασία η βιομηχανία με τα πανεπιστήμια θα παράγουν προϊόντα με καθαρά εξαγώγιμο χαρακτήρα. Η ESA είναι ένας σημαντικός πυλώνας στη συγκεκριμένη προσπάθεια όπου εδώ και 10 χρόνια ενισχύει τη χώρα και τη βιομηχανία προκειμένου να πετύχει τους στόχους της". Η εκδήλωση, διοργανώθηκε από το si-Cluster με την υποστήριξη του Υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης, του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος, του Corallia του Ε.Κ. Αθηνά, της ΕΒΙΔΙΤΕ και τη χορηγία των μελών του si-Cluster Planetek Hellas και Adamant Composites. http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/O_Genikhos_Dieythynthes_tes_ESA_Jan_Woerner_sto_si-Cluster Τα νέα σχέδια της NASA. Η NASA ανακοίνωσε ότι, από ένα μεγάλο πακέτο προτάσεων για νέες αποστολές εξερεύνησης καθώς και για προγράμματα ανάπτυξης νέων τεχνολογιών που είχαν κατατεθεί στην υπηρεσία, επέλεξε τελικά τέσσερις από αυτές. Οι προτάσεις αυτές θα μπουν τώρα στην φάση της κοστολόγησης για να αποφασιστεί αν θα πάρουν τελικά το πράσινο φως για την υλοποίησή τους. Comet Astrobiology Exploration Sample Return (CAESAR) Η αποστολή Caesar θα προσπαθήσει να συλλέξει και να επιστρέψει στην Γη δείγματα του κομήτη 67/P τον οποίο εξερεύνησε με επιτυχία η αποστολή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος Rosetta. Η μελέτη δειγμάτων στα εργαστήρια της Γης θα φωτίσουν περισσότερο την προέλευση και καταγωγή όχι μόνο του κομήτη αλλά και του ηλιακού μας συστήματος. Dragonfly H αποστολή Dragonfly θα στείλει drones στον μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου, τον Τιτάνα. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι ο Τιτάνας βρίσκεται σε μια γεωατμοσφαιρική κατάσταση ανάλογη με αυτή που είχε η Γη στην βρεφική της ηλικία. Ανάμεσα στα άλλα έχουν εντοπιστεί θάλασσες και λίμνες υδρογονανθράκων. Τα drones θα εξερευνήσουν τον Τιτάνα με κύριο στόχο την αναζήτηση σημείων στα οποία θα μπορούσαν να δημιουργηθούν αρχικά βάσεις και αργότερα αποικίες. Κάποιοι ειδικοί πρόσφατα υποστήριξαν ότι μπορούν στον Τιτάνα να δημιουργηθούν μεγάλες αποικίες, η λειτουργία και βιωσιμότητας των οποίων θα στηρίζεται στον αστείρευτο πλούτο υδρογονανθράκων. Σύμφωνα με τους θιασώτες αυτής της ιδέας, ο Τιτάνας μπορεί να φιλοξενήσει 300 εκατ. ανθρώπους. Enceladus Life Signatures and Habitability (ELSAH) Το πρόγραμμα ELSAH θα αναπτύξει τεχνολογίες και μεθόδους που θα επιτρέψουν τον εντοπισμό ζωής στον Εγκέλαδο, τον παγωμένο δορυφόρο του Κρόνου. Η αποστολή Cassini εντόπισε στο εσωτερικό του Εγκέλαδου την ύπαρξη ενός ωκεανού ο οποίος σύμφωνα με μια σειρά από μελέτες που έχουν γίνει με βάση τα ευρήματα που συνέλεξε το σκάφος της αποστολής μοιάζει να είναι φιλικός στην παρουσία της ζωής. Venus In situ Composition Investigations (VICI) Το πρόγραμμα ELSAH θα αναπτύξει κάμερες και άλλα όργανα παρατήρησης και ανάλυσης της Αφροδίτης. Στην Αφροδίτη επικρατούν ακραίες γεωατμοσφαιρικές συνθήκες και απαιτούνται νέα εργαλεία και όργανα που θα μπορούν να αντέξουν σε αυτές για να πραγματοποιούνται έρευνες που θα διαρκούν μεγάλα χρονικά διαστήματα. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500184927 Falcon Heavy: Πρώτες ματιές στον βαρύ πύραυλο της SpaceX εν όψει της παρθενικής του πτήσης. Ο ιδρυτής της SpaceX, Έλον Μασκ, ανέβασε στο Twitter φωτογραφίες του Falcon Heavy, παρέχοντας στο ευρύ κοινό μια πρώτη γεύση του βαρέος της πυραύλου εν όψει της παρθενικής του πτήσης τον επόμενο μήνα. Σε μια σειρά από tweets ο Μασκ έδωσε εικόνες από διάφορες οπτικές γωνίες του πυραύλου, που συναρμολογίεται στο υπόστεγο της SpaceX στο Pad 39A του διαστημικού κέντρου Κένεντι στο Ακρωτήριο Κανάβεραλ της Φλόριντα. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται μία εντυπωσιακή εικόνα των κινητήρων του. Elon Musk @elonmuskFollow Falcon Heavy at the Cape https://t.co/hizfDVsU7X Επίσης, τόνισε πως ο πύραυλος θα εκτοξευτεί από την ίδια εξέδρα που είχε εκτοξευτεί ο Saturn V της ιστορικής αποστολής του «Απόλλων 11», που μετέφερε τους πρώτους αστροναύτες στην επιφάνεια της Σελήνης. Όπως αναφέρει το space.com, ο πύραυλος θα έχει ύψος 70 μέτρα όταν ολοκληρωθεί πλήρως, και είναι σχεδιασμένος για να μεταφέρει φορτία μέχρι και 57 τόνων στο διάστημα. Θα πρόκειται για τον ισχυρότερο αμερικανικό πύραυλο από την εποχή του Saturn V, ενώ ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του είναι πως προορίζεται να είναι επαναχρησιμοποιούμενος, όπως ο μικρότερος Falcon 9 που χρησιμοποιεί αυτή τη στιγμή η SpaceX. Σύμφωνα με τον Μασκ, το πρώτο φορτίο του Falcon Heavy θα είναι το αυτοκίνητό του, ένα κόκκινο Tesla Roadster- δημιούργημα της επίσης δικής του εταιρείας, Tesla Motors. Παρόλα αυτά, έχει προειδοποιήσει ότι η πρώτη πτήση είναι αρκετά πιθανό να είναι ανεπιτυχής. http://www.naftemporiki.gr/story/1306449/falcon-heavy-protes-maties-ston-baru-puraulo-tis-spacex-en-opsei-tis-parthenikis-tou-ptisis

Πετρώματα «σφουγγάρια» στράγγιξαν τον Αρη. Εχει διαπιστωθεί ότι ο Αρης στην πρώτη φάση της ύπαρξης του διέθετε είτε ένα μεγάλο ωκεανό είτε κάποιες μεγάλες θάλασσες, λίμνες στην επιφάνεια του. Η κρατούσα θεωρία αναφέρει ότι κάποια στιγμή ο Αρης απώλεσε το μαγνητικό του πεδίο με μια από τις αρνητικές επιπτώσεις να είναι η εξαφάνιση του νερού. Θεωρείται δεδομένο ότι κάποιες ποσότητες του νερού με διαφόρους τρόπους… εγκατέλειψαν τον πλανήτη και έφυγαν στο Διάστημα. Όμως τα πλανητικά μοντέλα δείχνουν ότι δεν ήταν δυνατόν να «αποδράσει» όλο το νερό του Αρη και πολλοί επιστήμονες αναζητούν απαντήσεις για το τι συνέβη με το νερό που είχε παραμείνει στην επιφάνεια του πλανήτη. Τα πετρώματα Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης με δημοσίευση τους στην επιθεώρηση Nature υποστηρίζουν ότι ανακάλυψαν τι συνέβη. Οπως αναφέρουν πριν από περίπου 3.5 δισ. έτη υπήρξε έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα η οποία είχε ως αποτέλεσμα να υπάρξουν τεράστιες ποσότητες βασαλτικής λάβας. Η ταχεία ψύξης αυτής της λάβας σχηματίζει βασαλτικά πετρώματα. Σύμφωνα με τους ερευνητές στον Αρη την επίμαχη περίοδο σχηματίστηκαν τεράστιες ποσότητες βασαλτικών πετρωμάτων σε συνθήκες υψηλής οξείδωσης. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα αυτά τα πετρώματα να έχουν διαφορετικές ιδιότητες από εκείνες της Γης. Μια από αυτές τις ιδιότητες ήταν σύμφωνα με την νέα θεωρία ότι τα πετρώματα αυτά λειτούργησαν ως… σφουγγάρια. Ετσι όταν τα βαλσατικά πετρώματα ήρθαν σε επαφή με το νερό που είχε παραμείνει στην επιφάνεια του Αρη το ρούφηξαν και το μετέφεραν στο εσωτερικό του πλανήτη. Οι ερευνητές θεωρούν ότι η παρουσία του ωκεανού ή των θαλασσών είχε οδηγήσει στην εμφάνιση κάποιων μικροβιακών ή και λίγο πιο σύνθετων μορφών ζωής όμως η εξαφάνιση του νερού όπως είναι επόμενο δεν επέτρεψε στις μορφές αυτές να εξελιχθούν. Βέβαια πολλοί επιστήμονες εικάζουν ή καλύτερα ευελπιστούν ότι στο υπέδαφος του Αρη βρίσκονται κάποιες μορφές ζωής οι οποίες εκεί ζουν προστατευμένες από το αφιλόξενο περιβάλλον στην επιφάνεια του Κόκκινου Πλανήτη. Ισως κάποιες από αυτές τις μορφές ζωής να είναι από αυτές που μετανάστευσαν μαζί με το νερό από την επιφάνεια στο εσωτερικό του πλανήτη και οι αποστολές εξερεύνησης του υπεδάφους του Αρη που θα γίνουν τα επόμενα χρόνια να τις εντοπίσουν. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=927139

Το σημαντικότερο επιστημονικό επίτευγμα του 2017 η ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων από συγχώνευση άστρων νετρονίων. Η πρώτη παρατήρηση της συγχώνευσης δύο μακρινών άστρων νετρονίων, μέσω της ταυτόχρονης ανίχνευσης βαρυτικών κυμάτων και ακτινοβολίας από αυτό το βίαιο κοσμικό συμβάν που συγκλόνισε αστρονόμους και φυσικούς, επιλέχθηκε από το κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό «Science» ως η σημαντικότερη επιστημονική ανακάλυψη στον κόσμο για το 2017. Σε πρώτη φάση οι ανιχνευτές βαρυτικών κυμάτων, οι δύο αμερικανικοί LIGO και ο ευρωπαϊκός VIRGO, «έπιασαν» τα βαρυτικά κύματα που έφθασαν στη Γη από απόσταση περίπου 130 εκατομμυρίων ετών φωτός, καθώς τα δύο άστρα νετρονίων (πάλσαρ) συγκρούσθηκαν και συγχωνεύθηκαν, ένα κατακλυσμικό κοσμικό φαινόμενο που γέννησε «ρυτιδώσεις» στον ιστό του χωροχρόνου, οι οποίες ταξίδεψαν στο διάστημα. Στη συνέχεια, εντοπίζοντας το σημείο του ουρανού όπου είχε συμβεί η συγχώνευση των άστρων, στις παρυφές του γαλαξία NGC4993, η διεθνής αστρονομική κοινότητα ήταν σε θέση να στρέψει μια σειρά από ραδιοτηλεσκόπια, οπτικά, υπέρυθρα και τηλεσκόπια ακτίνων-γάμα για να μελετήσει το ίδιο φαινόμενο. Μπόρεσε έτσι για πρώτη φορά, εκτός από τα βαρυτικά κύματα, να «δει» την πολλαπλή ακτινοβολία που επίσης δημιουργήθηκε και ταξίδεψε στο διάστημα, φθάνοντας ως τη Γη. Σε αντίθεση με την σύγκρουση μαύρων τρυπων, η σύγκρουση των άστρων νετρονίων αφήνει πολλά «ίχνη»: ραδιοσήματα, υπέρυθρο, ορατό φως, υπεριώδες, ακτίνες Χ, και ακτίνες γ! Έτσι, η εκρηκτική συγχώνευση των δύο ταχέως περιστρεφόμενων άστρων νετρονίων κατέστη το συμβάν που μελετήθηκε περισσότερο από κάθε άλλο στην ιστορία της αστρονομίας. Γι’ αυτό, θεωρείται ότι αποτέλεσε το ξεκίνημα ενός νέου τύπου αστρονομίας των πολλαπλών μηνυμάτων ή πληροφοριών (βαρυτικά κύματα, ραδιοκύματα, ακτίνες-γάμα, ακτίνες-Χ, ορατό φως, λοιπή ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία) για το ίδιο φαινόμενο στον ουρανό. Συνολικά 3.674 αστρονόμοι και άλλοι επιστήμονες από 953 τηλεσκόπια, πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα συνεργάσθηκαν σε μια επιστημονική δημοσίευση για τη συγκεκριμένη ανακάλυψη, η οποία επιπλέον επιβεβαίωσε ξανά τη γενική θεωρία σχετικότητας του Αϊνστάιν, ενώ έριξε επίσης φως στη διαδικασία δημιουργίας βαρέων στοιχείων στο σύμπαν όπως ο χρυσός. Ο χρυσός και τα άλλα βαριά στοιχεία του περιοδικού μας συστήματος μπορούν να σχηματιστούν είτε κατά τη διάρκεια της έκρηξης των σουπερνόβα ή κατά την συγχώνευση δυο άστρων νετρονίων, διαμέσου της πυρηνικής διαδικασίας r (Lucy Reading-Ikkanda/Quanta Magazine) Ως σημαντικότερη ανακάλυψη του 2016 από το «Science» είχε πέρυσι ανακηρυχθεί η πρώτη ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων από το διάστημα, από δύο συγχωνευόμενες μαύρες τρύπες, ένα επίτευγμα που στη συνέχεια οδήγησε στη βράβευση των πρωτεργατών επιστημόνων με το Νόμπελ Φυσικής 2017. Ήδη από τότε είχε φανεί ότι τα βαρυτικά κύματα ουσιαστικά ανοίγουν το δρόμο για μια «βαρυτική αστρονομία» και ένα νέο τρόπο παρατήρησης του σύμπαντος από τους αστρονόμους. Ο φετινός συνδυασμός των βαρυτικών κυμάτων με τις πιο παραδοσιακές μεθόδους παρατήρησης επιβεβαιώνει ότι ανέτειλε πλέον μια πολυδιάστατη (multi-messenger) αστρονομία και αστροφυσική. Ήδη, όπως επισημαίνει και το «Science», έχει ανοίξει η όρεξη των επιστημόνων για νέες ανακαλύψεις όπως π.χ. την πρώτη συγχώνευση ανάμεσα σε μια μαύρη τρύπα και ένα άστρο νετρονίων. Για να αυξήσουν τις πιθανότητές τους, σχεδιάζουν να βελτιώσουν κι άλλο την ευαισθησία των ανιχνευτών βαρυτικών κυμάτων LIGO στις ΗΠΑ, έτσι ώστε στο σε λίγα χρόνια να μπορούν να πιάσουν διαστημικά βαρυτικά σήματα σε υψηλότερες συχνότητες. Είναι αξιοσημείωτο ότι το «Science» είχε ζητήσει από τους αναγνώστες του να ψηφίσουν και εκείνοι για τη σημαντικότερη ανακάλυψη του 2017. Υπήρξαν πάνω από 12.000 ψήφοι και επελέγη στην πρώτη θέση μια καινοτόμος γονιδιακή θεραπεία για τη νωτιαία μυϊκή ατροφία της σπονδυλικής στήλης, μια συχνή θανατηφόρα γενετική πάθηση των βρεφών. Η συγχώνευση των δύο άστρων νετρονίων δεν βρέθηκε καν στις πρώτες τέσσερις θέσεις των αναγνωστών. http://physicsgg.me/2017/12/22/%cf%84%ce%bf-%cf%83%ce%b7%ce%bc%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b9%ce%ba%cf%8c%cf%84%ce%b5%cf%81%ce%bf-%ce%b5%cf%80%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bc%ce%bf%ce%bd%ce%b9%ce%ba%cf%8c-%ce%b5%cf%80%ce%af%cf%84%ce%b5/