Δροσος Γεωργιος

Περίεργοι σχηματισμοί βράχων στον Άρη. Η φωτογραφία λήφθηκε στις 12/8/2016 (Sol 1428) από την κάμερα (ChemCam) του διαστημικού ρόβερ της NASA, Curiosity. Το Curiosity εξερευνά την επιφάνεια του Άρη από τον Αύγουστο του 2012. http://physicsgg.me/2016/08/13/%cf%80%ce%b5%cf%81%ce%af%ce%b5%cf%81%ce%b3%ce%bf%ce%b9-%cf%83%cf%87%ce%b7%ce%bc%ce%b1%cf%84%ce%b9%cf%83%ce%bc%ce%bf%ce%af-%ce%b2%cf%81%ce%ac%cf%87%cf%89%ce%bd-%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%bd-%ce%ac%cf%81/

Είναι τα αξιόνια σωματίδια της σκοτεινής ύλης; H απάντηση προς το παρόν είναι «μάλλον όχι» Τα αξιόνια ή σωματίδια σαν τα αξιόνια [ALP=axionlike-particles] προβλέπονται από διάφορες προταθείσες θεωρίες που επιχειρούν την επέκταση του Καθιερωμένου Προτύπου των στοιχειωδών σωματιδίων. Αν τα σωματίδια αυτά παράχθηκαν στο πρώιμο σύμπαν τότε θα μπορούσαν να ευθύνονται για το σύνολο ή για ένα σημαντικό κλάσμα της ψυχρής σκοτεινής ύλης. Εφόσον ισχύει κάτι τέτοιο, τότε τα ALP θα μπορούσαν να ανιχνευθούν διαμέσου της σύζευξής τους με φωτόνια μέσα σε μαγνητικά πεδία. Οι αλληλεπιδράσεις φωτονίων-ALP πρέπει να αφήνουν αποτυπώματα στο φάσμα των ακτίνων γ, με την προϋπόθεση ότι η μάζα των ALP να είναι αρκετά μικρή, mα<μeV. Πάνω από μια κρίσιμη ενέργεια Ecrit η αλληλεπίδραση φωτονίων-ALP γίνεται μέγιστη, μειώνοντας την ροή των φωτονίων. Στην ενέργεια αυτή εμφανίζονται φασματικές ανωμαλίες που εξαρτώνται από την ένταση και την μορφολογία του μαγνητικού πεδίου. Η ερευνητική ομάδα των Manuel Meyer et al [search for Spectral Irregularities due to Photon–Axionlike-Particle Oscillations with the Fermi Large Area Telescope] έψαξε για παραμόρφωση του φάσματος των ακτίνων γ που εκπέμπονται από τον γαλαξία NGC 1275, κάτι που θα επιβεβαίωνε την ύπαρξη των αξιονίων. Το φάσμα των ακτίνων γ ανιχνεύθηκε από το διαστημικό τηλεσκόπιο Fermi και δυστυχώς η ανάλυσή του δεν επιβεβαιώνει την ύπαρξη αυτών των εξωτικών σωματιδίων, τουλάχιστον στο εύρος των μαζών 0.5 < mα <5 neV. Διαβάστε περισσότερες λεπτομέρειες της εν λόγω έρευνας, καθώς επίσης και για τα αρνητικά αποτελέσματα δυο άλλων μελετών που αναζητούσαν στα δεδoμένα του Fermi, άλλα υποψήφια σωματίδια για την σκοτεινή ύλη, τα επονομαζόμενα WIMPs (Weakly Interacting Massive Particles) http://www.nasa.gov/feature/goddard/2016/nasas-fermi-mission-expands-its-search-for-dark-matter/ http://physicsgg.me/2016/08/14/%ce%b5%ce%af%ce%bd%ce%b1%ce%b9-%cf%84%ce%b1-%ce%b1%ce%be%ce%b9%cf%8c%ce%bd%ce%b9%ce%b1-%cf%83%cf%89%ce%bc%ce%b1%cf%84%ce%af%ce%b4%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%83%ce%ba%ce%bf%cf%84%ce%b5%ce%b9/

Το δικό της CERN ετοιμάζει η Κίνα: Δύο φορές σε μέγεθος και 7 φορές ισχυρότερο. Η Κίνα ανακοίνωσε ότι θα ξεκινήσει να φτιάχνει τον μεγαλύτερο επιταχυντή σωματιδίων του κόσμου μέχρι το 2020, όπως αναφέρουν τα μέσα ενημέρωσης της χώρας. Ο στόχος είναι η καλύτερη κατανόηση του σωματιδίου του Higgs, η ανακάλυψη νέων σωματιδίων και η περαιτέρω κατανόηση των βασικών αρχών της φυσικής. Προς το παρόν ο μεγαλύτερος επιταχυντής είναι ο μεγάλος επιταχυντής αδρονίων (LHC) στο CERN της Ελβετίας. Με διάμετρο που φτάνει τα 27 χιλιόμετρα, ο LHC είναι η πιο περίπλοκη πειραματική εγκατάσταση που χτίστηκε ποτέ, αλλά και το μεγαλύτερο μηχάνημα του κόσμου. Ο επιταχυντής του CERN απέδειξε την ύπαρξη του μποζονίου του Higgs το 2012, επιβεβαιώνοντας τον προτεινόμενο μηχανισμό για το πως αποκτούν μάζα τα υποατομικά σωματίδια.Το 2013 ο επιταχυντής έκλεισε για αναβάθμιση και το 2015 ξανάνοιξε και είναι πλέον λειτουργικός και δύο φορές πιο ισχυρός. Η Κίνα ωστόσο σχεδιάζει να χτίσει ένα μηχάνημα που θα είναι δύο φόρες μεγαλύτερο σε μέγεθος και εφτά φορές πιο ισχυρό σε σχέση με τον LHC. Το τελικό σχέδιο αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2016, σύμφωνα με τον Wang Yiganf, διευθυντή του ινστιτούτου φυσικής υψηλών ενεργειών της Κινεζικής ακαδημίας επιστημών. «Ο LHC χτυπάει σιγά σιγά τα όρια του από επίπεδα ενέργειας,» είπε ο Wang στην China Daily. «Από ότι φαίνεται μοιάζει απίθανο να αυξηθούν σημαντικά τα όρια αυτά στην υπάρχουσα εγκατάσταση.» «Αυτό θα είναι ένα μηχάνημα από το κόσμο για το κόσμο, όχι απλά μια κινέζικη κατασκευή.» πρόσθεσε, σημειώνοντας ότι φυσικοί από όλο το κόσμο ταξίδεψαν στη Κίνα για να βοηθήσουν με το πρότζεκτ και ότι το αρχικό σχέδιο εξετάστηκε και ελέγχθηκε από μια διεθνή ομάδα επιστημόνων. Αυτό ο προτεινόμενος σούπερ επιταχυντής λοιπόν, που ακόμα δεν έχει υπολογιστεί το πότε αναμένεται να τελειώσει, είναι προγραμματισμένος να χτιστεί στο Qinhuangdao, μια πόλη 270 χιλιόμετρα ανατολικά του Πεκίνου. Η συγκεκριμένη περιοχή έχει εξελιχθεί σε ένα μεγάλο τεχνολογικό κόμβο τα τελευταία χρόνια και είναι ιδιαίτερα σταθερή γεωλογικά, κάτι που είναι ιδιαίτερα σημαντικό για ένα τόσο περίπλοκο μηχάνημα όπως ένας επιταχυντής σωματιδίων. http://www.pronews.gr/portal/20160813/genika/epistimes/27120/diko-tis-cern-etoimazei-i-kina-dyo-fores-se-megethos-kai-7-fores MoEDAL: κυνηγώντας μαγνητικά μονόπολα στο CERN. Το πείραμα MoEDAL (Monopole & Exotics Detector at the LHC) έχει σχεδιαστεί ειδικά για να ανιχνεύσει μαγνητικά μονόπολα. Τα μαγνητικά μονόπολα, αν υπάρχουν, πιστεύεται ότι θα έχουν μεγάλη μάζα. Καθώς όμως στον LHC πραγματοποιούνται συγκρούσεις με πρωτοφανή ενέργεια οι φυσικοί θεωρούν ότι θα μπορούσαν να σχηματιστούν τέτοια σωματίδια και να παρατηρηθούν από τον μεγάλο ανιχνευτή MoEDAL, που έχει εγκατασταθεί κοντά στο πείραμα LHCb. Η παρουσία των μαγνητικών μονοπόλων θα μπορούσε να εκδηλωθεί εξαιτίας του «μαγνητικού φορτίου» τους και του ισχυρού ιονισμού που θα μπορούσαν να προκαλέσουν – περίπου 4700 φορές μεγαλύτερος από τα πρωτόνια. Ταυτόχρονα, πέραν του ιονισμού, ένα παγιδευμένο μονόπολο στον MoEDAL θα έδινε σήμα και σε ένα μαγνητόμετρο που καταγράφει την ύπαρξη μαγνητικού πεδίου. Το πείραμα MoEDAL δεν ανίχνευσε προς το παρόν μαγνητικό μονόπολο, κατάφερε όμως να μικρύνει το «παράθυρο» αναζήτησης των μαγνητικών μονοπόλων, σύμφωνα με την πρώτη δημοσίευση της επιστημονικής ομάδας του στην Journal of High Energy Physics: «Search for magnetic monopoles with the MoEDAL prototype trapping detector in 8 TeV proton-proton». Μεταξύ των ερευνητών του πειράματος MoEDAL βρίσκει κανείς τους: Νίκο Μαυρόματο και Μαρία Σακελλαριάδου από το King’s College στο Λονδίνο και την Βασιλική Μήτσου από το Πανεπιστήμιο της Βαλένθια. H πρώτη (πιθανή) και μοναδική (!) μέχρι σήμερα καταγραφή μαγνητικού μονοπόλου αναφέρθηκε το 1982 από τον Blas Cabrera και δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Physical Review Letters με τίτλο, «First Results from a Superconductive Detector for Moving Magnetic Monopoles», Phys. Rev. Lett. 48, 1378–1381 (1982). http://journals.aps.org/prl/abstract/10.1103/PhysRevLett.48.1378 Μπορείτε να διαβάσετε για το μονόπολο που είδε ο μόνο ο Blas Cabrera, αλλά και το «γιατί να υπάρχουν μαγνητικά μονόπολα» στην παλαιότερη ανάρτηση με τίτλο: «Το μαγνητικό μονόπολο του Αγίου Βαλεντίνου» https://physicsgg.me/2013/06/25/το-μαγνητικό-μονόπολο-του-αγίου-βαλεν/ Δείτε επίσης τον εκπρόσωπο του πειράματος MoEDAL, Jim Pinfold, να εξηγεί τι είναι τα μαγνητικά μονόπολα: http://physicsgg.me/2016/08/13/moedal-%ce%ba%cf%85%ce%bd%ce%b7%ce%b3%cf%8e%ce%bd%cf%84%ce%b1%cf%82-%ce%bc%ce%b1%ce%b3%ce%bd%ce%b7%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ac-%ce%bc%ce%bf%ce%bd%cf%8c%cf%80%ce%bf%ce%bb%ce%b1-%cf%83%cf%84%ce%bf-cern/

Το... μπαλέτο των Πλειάδων με τα «μάτια» του διαστημικού τηλεσκοπίου Κέπλερ. Σαν χορευτές σε κοσμικό μπαλέτο, τα άστρα του σμήνους των Πλειάδων κάνουν πιρουέτες. Αλλά αυτή η περιστροφή γύρω από τον εαυτό τους γίνεται με διαφορετικές ταχύτητες για κάθε άστρο, τις οποίες για πρώτη φορά αποκάλυψαν οι παρατηρήσεις με τη βοήθεια του αμερικανικού διαστημικού τηλεσκοπίου «Κέπλερ». Το «Κέπλερ», αφότου (το 2013) έπαψε να είναι «κυνηγός» εξωπλανητών, έχει στραφεί πια σε άλλα ουράνια σώματα, στο πλαίσιο της δεύτερης φάσης της αποστολής του μετά το 2014, γνωστής ως Κ2. Βοήθησε, έτσι, να δημιουργηθεί ο πληρέστερος μέχρι σήμερα κατάλογος των περιόδων περιστροφής των άστρων των Πλειάδων. Οι ερευνητές της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA), με επικεφαλής την Λουίζα Ρέμπουλ του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνια (Caltech), έκαναν τρεις σχετικές δημοσιεύσεις στο περιοδικό αστρονομίας «Astronomical Journal». Το αστρικό σμήνος των Πλειάδων, στον αστερισμό του Ταύρου, είναι ένα από τα κοντινότερα στη Γη (απέχει μόνο 445 έτη φωτός), γι' αυτό και είναι σχετικά εύκολο να παρατηρηθεί. Τα άστρα του έχουν μέση ηλικία 125 εκατομμυρίων ετών. Το «Κέπλερ» παρατήρησε περίπου 1.000 άστρα του σμήνους επί 72 μέρες. Όπως προέκυψε, τα άστρα με τη μεγαλύτερη μάζα περιστρέφονται πιο αργά, ενώ τα μικρότερα πιο γρήγορα. Τα μεγάλα άστρα χρειάζονται μία έως 11 γήινες μέρες για μια πλήρη περιστροφή τους (η «μέρα» τους), ενώ τα μικρότερα λιγότερο από μια γήινη μέρα. Συγκριτικά, ο Ήλιος μας κάνει μια «πιρουέτα» κάθε 26 γήινες μέρες. Η βασική αιτία γι' αυτές τις διαφορές στην ταχύτητα περιστροφής είναι η διαφορετική εσωτερική δομή των άστρων. Τα μεγαλύτερα άστρα των Πλειάδων έχουν έναν τεράστιο πυρήνα, τον οποίο δεν διαθέτουν εκείνα με μικρή μάζα. Τα άστρα με πιο αργή περιστροφή θεωρούνται από τους επιστήμονες πιθανότερο να διαθέτουν κατοικήσιμους εξωπλανήτες. Τώρα, οι επιστήμονες άρχισαν να αναλύουν τα στοιχεία του «Κέπλερ» για το μεγαλύτερο σε ηλικία και πιο μακρινό αστρικό σμήνος της Κυψέλης στον αστερισμό του Καρκίνου. http://www.pronews.gr/portal/20160813/genika/diastima/49/mpaleto-ton-pleiadon-me-ta-matia-toy-diastimikoy-tileskopioy-keplerfoto

Der Spiegel: Αστροφυσικοί ανακάλυψαν εξωπλανήτη «δίδυμο» της γης σε απόσταση 4,24 ετών φωτός Οι αστροφυσικοί του Ευρωπαϊκού Οργανισμού αστρονομικών ερευνών στο Νότιο Ημισφαίριο (ESO) πρόκειται να ανακοινώσουν στα τέλη Αυγούστου την ανακάλυψη ενός νέου εξωπλανήτη που θεωρείται "δίδυμος" της Γης και βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Εγγύτατο του Κενταύρου, το κοντινότερο αστέρι στο ηλιακό σύστημα μας, υποστηρίζει το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel. Σύμφωνα με το περιοδικό που θα κυκλοφορήσει αύριο Σάββατο, ο πλανήτης αυτός –που προς το παρόν παραμένει αβάπτιστος– βρίσκεται στην κατοικήσιμη ζώνη του άστρου και επομένως θα μπορούσε να έχει νερό σε υγρή κατάσταση, κάτι που συνιστά αναγκαία προϋπόθεση για την ύπαρξη ζωής. Είναι η πρώτη φορά που οι αστρονόμοι ανακαλύπτουν έναν "δίδυμο" πλανήτη τόσο κοντά στη Γη, αφού απέχει μόλις 4,24 έτη φωτός. Από τους 4.000 και πλέον εξωπλανήτες που έχουν ανακαλυφθεί ως σήμερα, μόνο 216 εκτιμάται ότι είναι βραχώδεις (αντί αέριοι) και βρίσκονται εντός της κατοικήσιμης ζώνης. Ένας εκπρόσωπος του ESO, ο Ρίτσαρντ Χουκ, είπε ότι έλαβε γνώση του άρθρου αλλά αρνήθηκε να επιβεβαιώσει ή να διαψεύσει τις πληροφορίες που δημοσιεύονται σ' αυτό. "Δεν κάνουμε σχόλια" είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο. "Το να βρεθεί αυτό το ουράνιο σώμα ήταν πολύ δύσκολη δουλειά" υποστήριξε ένας αστροφυσικός που μίλησε στο Spiegel υπό τον όρο να παραμείνει ανώνυμος. "Ήμασταν στο όριο αυτού που είναι τεχνικά δυνατόν να μετρήσουμε", εξήγησε. Ο Εγγύτατος του Κενταύρου (Proxima Centauri) βρίσκεται πολύ κοντά στο Άλφα του Κενταύρου (και δεν αποκλείεται να αποτελεί μέρος του) -ένα σύστημα δύο άστρων που περιφέρονται το ένα γύρω από το άλλο. Το Proxima Centauri είναι «ερυθρός νάνος», ένα μικρό άστρο που θα ωχριούσε σε σχέση με τον Ήλιο. Η τελευταία ανακάλυψη, εφόσον βέβαια επιβεβαιωθεί, έρχεται λίγους μήνες μετά την ανακοίνωση ενός φιλόδοξου σχεδίου εξερεύνησης γειτονικών άστρων, το οποίο μάλιστα κέρδισε τη στήριξη του Στίβεν Χόκινγκ. Το σχέδιο που παρουσιάστηκε από τον εκκεντρικό ρώσο μεγιστάνα Γιούρι Μέλνερ προβλέπει την εκτόξευση ενός σμήνους από μικρά «ηλιακά ιστία» που θα επιταχύνονται με δέσμες λέιζερ στο 20% της ταχύτητας του φωτός. Αυτό θα τους επέτρεπε να φτάσουν στο Άλφα του Κενταύρου σε λίγα χρόνια, αντί σε 30 χιλιετίες που θα απαιτούνταν με τις σημερινές τεχνολογίες Πριν από έναν χρόνο η αμερικανική διαστημική υπηρεσία Nasa ανακοίνωσε ότι εντόπισε έναν εξωπλανήτη παρόμοιο με τη Γη αλλά σε πολύ μεγάλη απόσταση, στα 1.400 έτη φωτός. Αυτός ο πλανήτης, ο Kepler 542b, έχει ακτίνα 60% μεγαλύτερη από εκείνη της Γης. Υπάρχουν επίσης μεγάλες πιθανότητες να πρόκειται για έναν βραχώδη πλανήτη με λεπτό στρώμα ατμόσφαιρας και μεγάλη ποσότητα νερού. Ο Kepler 452b ήταν ένας από τους 12 νέους εξωπλανήτες που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα χάρη στο διαστημικό τηλεσκόπιο Κέπλερ. Στην φωτογραφία ο Εγγύτατος του Κενταύρου, εδώ σε εικόνα του Hubble, είναι ένα μικρό, χλωμό αστέρι. http://www.pronews.gr/portal/20160812/genika/diastima/49/der-spiegel-astrofysikoi-anakalypsan-exoplaniti-didymo-tis-gis-se

Το μυστήριο με την ακτίνα του πρωτονίου επανέρχεται δριμύτερο στα μιονικά άτομα δευτερίου. Αν και ελάχιστα μικρό, το πρωτόνιο διαθέτει ένα πεπερασμένο μέγεθος, αρκετό για να χωρέσει τρία κουάρκ, ένα πλήθος από εικονικά σωματίδια και τα σχετικά τους γλοιόνια. Η ακτίνα του πρωτονίου καθορίζεται από αυτά τα σωματίδια και τις αλληλεπιδράσεις τους, και έτσι είναι θεμελιωδώς συνδεδεμένη με τις θεωρίες όπως το Καθιερωμένο πρότυπο και η Κβαντική Χρωμοδυναμική. Όταν αναφερόμαστε στο μήκος της ακτίνας του πρωτονίου, εννοούμε την ακτίνα της κατανομής του ηλεκτρικού φορτίου του. Δυο κλασικές μέθοδοι προσδιορισμού αυτής της ακτίνας είναι είτε με φασματοσκοπία ατόμων υδρογόνου ή δευτερίου είτε διαμέσου της ελαστικής σκέδασης ηλεκτρονίου – πρωτονίου. Πριν από μερικά χρόνια οι Randolf Pohl et al, [“The size of the proton”] , εφάρμοσαν μια νέα μέθοδο μέτρησης της ακτίνας του πρωτονίου. Αρχικά δημιούργησαν μιονικά άτομα υδρογόνου, άτομα υδρογόνου στα οποία τα ηλεκτρόνια αντικαταστάθηκαν από μιόνια. Τα μιόνια είναι ασταθή σωματίδια με χρόνο ημιζωής 2,2 εκατομμυριοστά του δευτερολέπτου, έχουν το ίδιο ηλεκτρικό φορτίο με το ηλεκτρόνιο, και η μάζα τους είναι 207 φορές μεγαλύτερη από αυτή του ηλεκτρονίου. Η ακτίνα της κατανομής φορτίου του πρωτονίου μετρήθηκε από την μετατόπιση Lamb στο άτομο του μιονικού υδρογόνου. Η μέθοδος αυτή έδειξε ότι η ακτίνα του πρωτονίου μικρότερη σε σχέση με τις αντίστοιχες μετρήσεις σε κανονικά άτομα υδρογόνου και δεν μπορεί να αποδοθεί στα πειραματικά σφάλματα. Αυτό είναι το «πρόβλημα με την ακτίνα του πρωτονίου» και δείχνει ότι μπορεί να υπάρχει κάποιο θεμελιώδες λάθος στις υπάρχουσες θεωρίες. Έτσι οι φυσικοί έκαναν ένα βήμα πιο πέρα. Πραγματοποίησαν παρόμοιες μετρήσεις με ένα βαρύτερο ισότοπο του υδρογόνου, το δευτέριο. Ο πυρήνας του δευτερίου περιέχει ένα πρωτόνιο και ένα νετρόνιο. Θέτοντας ένα μιόνιο σε τροχιά γύρω από τον πυρήνα του δευτερίου διαπίστωσαν ότι το πρόβλημα εξακολουθεί να υπάρχει. Αξίζει στο σημείο αυτό να τονιστεί ότι οι μετρήσεις αυτού του είδους είναι τρομερά δύσκολες. Τα μιόνια παράγονται σε έναν επιταχυντή σωματιδίων και έχουν υψηλές ενέργειες. Αυτό είναι χρήσιμο διότι μεγάλη ενέργεια σημαίνει και μεγάλες ταχύτητες, άρα και μεγαλύτερο χρόνο ζωής για τα μιόνια εξαιτίας της σχετικιστικής διαστολής του χρόνου. Όμως για να μπουν σε τροχιά γύρω από πυρήνες δευτερίου πρέπει να επιβραδυνθούν (οπότε και θα διασπώνται γρηγορότερα). Τα μιόνια εισέρχονται σε έναν θάλαμο γεμάτο από δευτέριο και επιβραδύνονται. Μόλις ο ανιχνευτής μιονίων δείχνει ότι τα μιόνια έφτασαν στον θάλαμο, λέιζερ αρχίζουν να στέλνουν παλμούς κατάλληλης συχνότητας για να διεγείρουν τα μιόνια από το τροχιακό 2S στο 2P, ενώ στη συνέχεια τα μιόνια αποδιεγείρονται στο τροχιακό με τη χαμηλότερη ενέργεια εκπέμποντας ακτινοβολία. Από τις μετρήσεις των συχνοτήτων της ακτινοβολίας διέγερσης και αποδιέγερσης προκύπτει η ακτίνα του πυρήνα. Στην περίπτωση του μιονικού δευτερίου η ακτίνα του πυρήνα δευτερίου ήταν rd= 2.12562(78) fm (1fm=10-15m), ενώ η ακτίνα του πυρήνα ενός κανονικού ατόμου δευτερίου είναι μεγαλύτερη rd= 2.1424(21) fm. Από τις τιμές αυτές μπορεί να εκτιμηθεί η ακτίνα του πρωτονίου η οποία στην περίπτωση του μιονικού δευτερίου εξακολουθεί να είναι σημαντικά μικρότερη από την ακτίνα πρωτονίου που προκύπτει από κανονικό άτομο δευτερίου – μιλάμε για μια διαφορά 7,5 σίγμα που αποκλείεται να είναι στατιστικό λάθος. [Randolf Pohl et al, «Laser spectroscopy of muonic deuterium» .] Κρύβεται νέα φυσική πίσω από αυτή την διαφορά ή πρόκειται για πειραματική αυταπάτη; http://physicsgg.me/2016/08/14/%cf%84%ce%bf-%ce%bc%cf%85%cf%83%cf%84%ce%ae%cf%81%ce%b9%ce%bf-%ce%bc%ce%b5-%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%b1%ce%ba%cf%84%ce%af%ce%bd%ce%b1-%cf%84%ce%bf%cf%85-%cf%80%cf%81%cf%89%cf%84%ce%bf%ce%bd%ce%af%ce%bf/

Κίνα: Οπτική ίνα με ικανότητα μεταφοράς 400 τεραμπάιτ το δευτερόλεπτο. Η κινεζική εταιρία FiberHome έχει αναπτύξει έναν τύπο οπτικής ίνας, που έχει την ικανότητα μεταφοράς όγκου πληροφοριών 400 τεραμπάιτ το δευτερόλεπτο, ξεπερνώντας το παγκόσμιο ρεκόρ του όγκου των πληροφοριών που μπορούν να μεταφερθούν με οπτικές ίνες. Πρακτικά, η ικανότητα μεταφοράς ενός τέτοιου όγκου πληροφοριών θα επιτρέπει ταυτόχρονες τηλεφωνικές συνομιλίες 4,8 δισ. ανθρώπων, αλλά και τη μεταφορά 40.000 ταινιών υψηλής ευκρίνειας (10 gigabytes, ανά ταινία) μέσα σ' ένα δευτερόλεπτο, σύμφωνα με την εταιρία, που έχει την έδρα της στο Γουχάν, που είναι η πρωτεύουσα της επαρχίας Χουμπέι, στην κεντρική Κίνα. Η μεταφορά του αναφερόμενου όγκου πληροφοριών, έγινε δυνατή με τη χρήση τεχνολογίας πολυδιάσπασης της οπτικής ίνας, δημιουργώντας νέα δεδομένα σε μία σειρά τεχνολογικών εφαρμογών, για το μέλλον της τεχνολογίας της πληροφορικής. http://www.pronews.gr/portal/20160815/genika/tehnologia/51/kina-optiki-ina-me-ikanotita-metaforas-400-terampait-deyterolepto

Βίντεο της NASA καταγράφει δοκιμή πυραύλου σε ακραία αργή κίνηση. Δεν έχετε ξαναδεί τέτοια πυροδότηση πυραύλου: θεαματικό βίντεο της NASA δείχνει την απόκοσμη ομορφιά μιας δοκιμής πυραυλοκινητήρα σε εξαιρετικά αργή κίνηση. Το βίντεο δείχνει τη δοκιμή του κινητήρα στερεών καυσίμων QM-2, ο οποίος αναπτύχθηκε από την εταιρεία Orbital ATK και θα χρησιμοποιηθεί στον SLS, τον νέο πύραυλο βαρέων-βαρών που σχεδιάζει η NASA. Τα καυσαέρια του πυραύλου είναι εξαιρετικά φωτεινά και η λεπτομερής βιντεοσκόπησή τους απαιτεί δραστική μείωση του χρόνου έκθεσης σε κάθε καρέ. Αυτό, όμως, κάνει την υπόλοιπη εικόνα να φαίνεται σκοτεινή, εμποδίζοντας τον οπτικό έλεγχο του ίδιου του κινητήρα. Τη λύση έδωσε η νέα κάμερα HiDyRS-X (High Dynamic Range Stereo X Camera), η οποία ουσιαστικά τραβά πολλά καρέ ταυτόχρονα, με διαφορετικές ρυθμίσεις έκθεσης το καθένα. Ο συνδυασμός των επιμέρους καρέ δίνει τελικά ένα βίντεο πρωτοφανούς λεπτομέρειας. Δύο κινητήρες στερεών καυσίμων QM-2 θα βοηθούν στην εκτόξευση του SLS (ο οποίος θα έχει και τέσσερις δικούς του κινητήρες) για αποστολές πέρα από τη χαμηλή γήινη τροχιά. Ο SLS, που θα είναι ο ισχυρότερος πύραυλος που έχει κατασκευαστεί ποτέ, θα μεταφέρει το νέο σκάφος Orion της NASA σε αποστολές στο βαθύ Διάστημα και τελικά στον Άρη. Η πρώτη δοκιμαστική πτήση του SLS και του Orion προγραμματίζεται για το φθινόπωρο του 2018. Στην φωτογραφια τα καυσαέρια του πυραύλου όπως θα φαίνονταν χωρίς το σύστημα HiDyRS-X και τα καυσαέρια με το σύστημα HiDyRS-X http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500094696

Η Αφροδίτη μπορεί κάποτε να ήταν κατοικήσιμη σαν τη Γη. Η Αφροδίτη, που σήμερα αποτελεί μια σκέτη καυτή κόλαση, κάποτε μπορεί να είχε τελείως διαφορετικές συνθήκες και να ήταν για καιρό κατοικήσιμη όπως και η Γη, σύμφωνα με νέες εκτιμήσεις επιστημόνων της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA), οι οποίες όμως βασίζονται σε κλιματικά μοντέλα με τη βοήθεια υπολογιστών και όχι σε απτά δεδομένα. Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον Μάικλ Γουέι του Ινστιτούτου Διαστημικών Μελετών Γκόνταρντ της NASA, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό ‘Geophysical Research Letters' της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης, θεωρούν πιθανό ότι κατά τα πρώτα δύο δισεκατομμύρια χρόνια ύπαρξης της Αφροδίτης υπήρχε ένας ρηχός ωκεανός με νερό, ενώ οι θερμοκρασίες ήσαν πολύ πιο χαμηλές από ό,τι σήμερα. Τα υπολογιστικά μοντέλα που χρησιμοποιήθηκαν, είναι σχεδόν ίδια με εκείνα που χρησιμοποιήθηκαν για να προβλέψουν την μελλοντική εξέλιξη του κλίματος στον δικό μας πλανήτη, μόνο που «έτρεξαν» πίσω στον χρόνο. «Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι η αρχαία Αφροδίτη μπορεί να ήταν ένας πολύς διαφορετικός πλανήτης σε σχέση με σήμερα», δήλωσε ο Γουέι. Στην τωρινή Αφροδίτη οι επιφανειακές θερμοκρασίες φθάνουν τους 462 βαθμούς Κελσίου, δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου υδρατμοί (για νερό ούτε λόγος), ενώ η γεμάτη διοξείδιο του άνθρακα ατμόσφαιρα είναι 90 φορές πιο πυκνή από τη γήινη. Εδώ και καιρό οι επιστήμονες πίστευαν ότι η Αφροδίτη σχηματίσθηκε από υλικά παρόμοια με της Γης, αλλά ακολούθησε ένα τελείως διαφορετικό εξελικτικό μονοπάτι. Οι μετρήσεις του σκάφους Pioneer (Πρωτοπόρος) της NASA στη δεκαετία του '80 έδωσαν τις πρώτες ενδείξεις ότι ο γειτονικός πλανήτης μπορεί κάποτε να είχε ένα ωκεανό. Επειδή όμως η Αφροδίτη είναι πιο κοντά στον Ήλιο και έτσι δέχεται πολύ περισσότερη ηλιακή ακτινοβολία, ο αρχικός αυτός ωκεανός εξατμίσθηκε. Όταν το νερό εξαφανίσθηκε, το διοξείδιο του άνθρακα αυξήθηκε δραματικά στην ατμόσφαιρά της, οδηγώντας σε ένα ανεξέλεγκτο «φαινόμενο του θερμοκηπίου», οδηγώντας τελικά στον σημερινό κόσμο-κόλαση. Όμως η νέα μελέτη δείχνει ότι, εωσότου γίνουν όλα αυτά, η Αφροδίτη επί περίπου δύο δισεκατομμύρια χρόνια μπορεί να είχε συνθήκες φιλικές προς τη ζωή. Μάλιστα οι ερευνητές δεν αποκλείουν ότι η Αφροδίτη υπήρξε ο πρώτος κατοικήσιμος πλανήτης στο ηλιακό μας σύστημα, προτού η Γη αποκτήσει ανάλογες ευνοϊκές συνθήκες. Ακόμη εικάζουν ότι παρέμεινε έτσι έως πριν από 715 εκατομμύρια χρόνια περίπου. Μετά άρχισε η περιβαλλοντική κατρακύλα... http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500095343

Εξερευνητική αποστολή με CubeSat της Lockheed Martin στη Σελήνη το 2018. Η Σελήνη κρύβει ακόμα μυστήρια για τον επιστημονικό κόσμο- και για αυτό εξακολουθεί να προσελκύει το ενδιαφέρον, τόσο σε επίπεδο επιστημονικής μελέτης, όσο και αξιοποίησης για σκοπούς εξερεύνησης του διαστήματος, αλλά και διαστημικής οικονομίας, καθώς θεωρείται πως μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως «σταθμός ανεφοδιασμού» για αποστολές που κατευθύνονται προς το βαθύ διάστημα. Καθώς το ενδιαφέρον εξακολουθεί να υφίσταται, η Lockheed Martin υπέγραψε συμβόλαιο με τη NASA για την αποστολή του SkyFire, ενός 6U CubeSat («μίνι» δορυφόρου) στη Σελήνη στο πλαίσιο της αποστολής ΕΜ-1 (Exploratory Mission 1) του διαστημοπλοίου Orion το 2018. Το πέρασμα του SkyFire από τη Σελήνη θα χρησιμοποιηθεί για τον «εγκαινιασμό» της χρήσης πρωτοποριακής νέας τεχνολογίας υπερύθρων, «επιτρέποντας σε επιστήμονες να καλύψουν στρατηγικά κενά στη γνώση περί Σελήνης, τα οποία έχουν επηρεάζουν τη μελλοντική εξερεύνηση του διαστήματος με επανδρωμένες αποστολές» λέει ο Τζον Ρίνγκελμπεργκ, υπεύθυνος του προγράμματος SkyFire στη Lockheed Martin. Η υπέρυθρη άμερα θα τραβήξει φωτογραφίες υψηλής ποιότητας, ενώ η μικρή της μάζα συνεπάγεται μικρότερο κόστος φορτίου και μεγαλύτερη ευελιξία στο διάστημα.«Ο CubeSat θα αναζητήσει συγκεκριμένα σεληνιακά χαρακτηριστικά...θα είμαστε σε θέση να δούμε νέα πράγματα με αισθητήρες που κοστίζει λιγότερο να φτιάξουμε και να στείλουμε στο διάστημα» λέει ο Τζέιμς Ράσελ, επικεφαλής ερευνητής του προγράμματος. Η Σελήνη είναι απλά το πεδίο δοκιμής αυτής της νέας τεχνολογίας, καθώς, εάν όλα πάνε καλά, το σύστημα υπερύθρων του SkyFire θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για χρήσιμες και οικονομικές έρευνες σε άλλους πλανήτες για πόρους πριν καταφθάσουν οι άνθρωποι. Κάτι τέτοιο θα περιελάμβανε επίσης εργασίες όπως η ανάλυση δειγμάτων εδάφους, η εύρεση ιδανικών σημείων προσεδάφισης, εντοπισμός των πλέον κατοικήσιμων ζωνών κ.α. «Για έναν μικρό CubeSat, το SkyFire έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει σημαντικά τις μελλοντικές διαστημικές αποστολές εξερεύνησης» εκτιμά ο Ράσελ. «Με μικρότερη μάζα και καλύτερα όργανα, μπορούμε να φτάσουμε πιο κοντά, να εξερευνήσουμε πιο βαθιά και να μάθουμε πιο πολλά για τα πιο απομακρυσμένα μέρη του ηλιακού μας συστήματος». http://www.naftemporiki.gr/story/1136768/eksereunitiki-apostoli-me-cubesat-tis-lockheed-martin-sti-selini-to-2018

Κρήτη: Τον Ρώσο κοσμοναύτη Μαλέντσενκο υποδέχθηκαν Περιφερειάρχης και Αρχιεπίσκοπος Τον Ρώσο κοσμοναύτη που βρίσκεται στην Κρήτη μετά την επιστροφή του από το διάστημα για αποθεραπεία Γιούρι Μαλέντσενκο, υποδέχθηκαν στα γραφεία της Περιφέρειας ο περιφερειάρχης Σταύρος Αρναουτάκης και ο Αρχιεπίσκοπος Κρήτης Ειρηναίος και του ευχήθηκαν καλή παραμονή τόσο στον ίδιο όσο και στα μέλη της οικογένειας του που τον συνοδεύουν. Ο Ρώσος κοσμοναύτης ευχαρίστησε τον περιφερειάρχη και τον Αρχιεπίσκοπο για τη θερμή υποδοχή, είπε ότι από το διάστημα ο ίδιος και οι συνάδελφοι του θαυμάζουν την Κρήτη και ότι είναι ευτυχής τώρα που βρίσκεται στο νησί με την οικογένεια του, δίνοντας μάλιστα στον περιφερειάρχη και τον Αρχιεπίσκοπο φωτογραφίες του νησιού με λήψεις που έχουν γίνει από το διάστημα. Επίσης, ο ίδιος τόνισε ότι η Κρήτη πέρα του ότι είναι ένας άριστος τουριστικός προορισμός έχει υπερσύγχρονες ξενοδοχειακές υποδομές με σπα, και όλα τα πλεονεκτήματα για την αποκατάσταση της υγείας των κοσμοναυτών, όπως πολύ καλό φυσικό περιβάλλον, ιδανικές κλιματολογικές συνθήκες αλλά και τη φημισμένη υγιεινή κρητική διατροφή. Ακόμη αναφέρθηκε με θερμά λόγια για την παραμονή του στο νησί, για τις επισκέψεις που πραγματοποιεί σε διάφορα αξιοθέατα, Ορθόδοξα προσκυνήματα, στις πόλεις και στην ύπαιθρο, κ.ά. Από την πλευρά του, ο περιφερειάρχης καλωσορίζοντας τον Γιούρι Μαλέντσενκο σημείωσε πως δεν είναι η πρώτη φορά που έρχεται ένας κοσμοναύτης στο νησί, χαρακτήρισε ιδιαίτερα σημαντικό ότι έρχεται για την αποκατάσταση της υγείας του, γιατί η Κρήτη προσφέρεται και πληροί τις προϋποθέσεις για την πλήρη αποκατάσταση της υγείας των κοσμοναυτών, που επισκέπτονται το νησί μας. «Η παρουσία του Γιούρι στην Κρήτη θα αποτελέσει μια σπουδαία διαφήμιση για το νησί μας, για την ιστορία του, τον πολιτισμό του, τον τουρισμό, τη Κρητική διατροφή» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Αρναουτάκης, ο οποίος και του έδωσε αναμνηστικά ενθυμήματα για το νησί. http://www.pronews.gr/portal/20160729/genika/diastima/49/kriti-ton-roso-kosmonayti-malentsenko-ypodehthikan-perifereiarhis-kai Πρώτη πτήση ομάδας διαστημοπλοίων στον κόσμο.( "Vostok-3" και "Vostok-4") Ακριβώς πριν 54 χρόνια πίσω στη Σοβιετική Ένωση ξεκίνησε το πρώτο στην παγκόσμια ιστορία πείραμα με μια πτήση ομάδας δύο διαστημικών σκαφων των "Vostok-3" και "Vostok-4". Στις 11 Αυγ 1962 ξεκίνησε το επανδρωμένο διαστημόπλοιο «Βοστόκ-3" με τον κοσμοναύτη Αντριάν Νικολάγιεφ επί του σκάφους. Στη συνέχεια, στις 12 Αυγούστου, πήγε σε τροχιά το "Vostok-4», με πιλότο τον Pavel Popovich. Εκτοξευτηκαν από το Μπαϊκονούρ απο μια εξέδρα εκτόξευσης. Η εκτόξευση των δύο διαστημικών πυραύλων σύμπλοκα με ένα εφαλτήριο για δύο ημέρες απαιτούσε μια σαφή και καλά συντονισμένη εργασία όλων των υπηρεσιών του κοσμοδρόμιο. Λόγω της υψηλής ακρίβειας στην τροχιά των δύο πλοίων οι παραμετροι των τροχιών τους σχεδόν συνέπεσαν. Αυτό θυμάται ο Πόποβιτς σε τηλεοπτική συνέντευξή του: "Την επόμενη μέρα άρχισα. Πήγα σε τροχιά, αφού είδε το πλοίο του. Ήταν απόσταση τεσσάρων χιλιομέτρων μεταξύ μας. Ο Αντριάν άρχισε: "Golden Eagle, Golden Eagle, Ι - Falcon. Μπορείς να με ακούσεις »φώναξα σε αυτόν:" Γεια σου, Αντριάν! Όχι μόνο σας ακούω, σας βλέπω! Μπορείτε να πετάξει προς τα δεξιά μου, σαν ένα μικρό φεγγάρι. " Κατά την πτήση ο Nikolaev, για πρώτη φορά στην παγκόσμια πρακτική, ειχε ξεκούμπωτο τον ιμάντα ασφαλείας του από το κάθισμα εκτίναξης και χωρίς στολή επιπλέει σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας στην καμπίνα. Ο Nikolaev στο "Vostok-3" έκανε 64 περιστροφές γύρω από τη Γη και το ρεκόρ για τη διάρκεια της πτήσης - τρεις ημέρες 22 ώρες και 22 λεπτά, και ο Πόποβιτς για το "Vostok-4" - 48 στροφές και έχει μείνει στο χώρο για δύο ημέρες 22 ώρες 44 λεπτά. Τό διαστημόπλοιο προσγειώθηκε στις 15 Αυγούστου περιοχή Καραγκάντα. http://www.roscosmos.ru/22529/ ESA Euronews: Γνωριμία με την Καναδική Υπηρεσία Διαστήματος. Το Μόντρεαλ είναι μια πόλη γνωστή για το πολιτισμό της αλλά είναι επίσης έδρα πολλών ομάδων που ασχολούνται με τα ρομπότ τα οποία κατασκευάζουν τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό καθώς και επιστημόνων που δημιουργούν οχήματα τα οποία κινούνται στη Σελήνη και τον Άρη. Η εκπομπή Space τους συνάντησε για να μάθουμε με ποιο τρόπο ξεπερνούν τις προκλήσεις που έχει η χρήση ενός ρομπότ στο διάστημα. Τα ρομπότ είναι ένας βασικός συνεργάτης του ανθρώπου στην κατάκτηση του διαστήματος· μοναδικά εργαλεία που καθιστούν εφικτή τη διαβίωση και την εργασία σε τροχιά. Ένα από τα ρομπότ που εργάζονται πιο σκληρά στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό είναι το Canadarm 2. Οι δημιουργοί του βρίσκονται στο Μόντρεαλ στην Καναδική Υπηρεσία Διαστήματος. Είναι οι άνθρωποι οι χτίζουν και ελέγχουν τα διαστημικά ρομπότ ενώ ταυτόχρονα εκπαιδεύουν τους χειριστές τους. Ο υπεύθυνος μηχανικός επιχειρήσεων Ματιέ Καρόν εξήγησε στο Euronews: «Σε λίγους μήνες θα χρησιμοποιούμε το Canadarm2 για να εντοπίσουμε το διαστημόπλοιο μεταφορών Space X Dragon. Αυτή η κάψουλα δεν μπορεί να προσδεθεί μόνη της στον διαστημικό σταθμό. Συνδυάζει την κλάση και την ταχύτητα του διαστημικού σταθμού, πλησιάζει σε απόσταση δέκα μέτρων και οι αστροναύτες που βρίσκονται μέσα μπορούν να χρησιμοποιήσουν το Canadarm 2 για να γαντζωθούν στην κάψουλα Space X. Πρέπει να βεβαιωθούν πως γαντζώνονται γρήγορα, διαφορετικά και η ελάχιστη ανατάραξη θα οδηγήσει στην ανατροπή του διαστημικού οχήματος πολύ γρήγορα». Ο Καναδάς συνεργάζεται με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος από τη δεκαετία του 1970. Εγκαινίασε τη χρήση του πρώτου διαστημικού ρομπότ Canadarm στο αμερικανικό λεωφορείο του διαστήματος το 1981. Ο Στεφάν Ντεζαρντέν, διευθυντής εξερεύνησης διαστήματος στην Καναδική Υπηρεσία Διαστήματος εξηγεί την σχέση με την ESA: «Ήταν αίτημα της NASA να κατασκευαστεί ένας βραχίονας για το διαστημικό λεωφορείο. Ο σχεδιασμός και η κατασκευή έγιναν στον Καναδά. Στη συνέχεια, κάθε διαστημικό λεωφορείο απέκτησε τον δικό του βραχίονα που χρησιμοποιούνταν στις περισσότερες αποστολές. Αργότερα, όταν ωρίμασε η σκέψη για τη δημιουργία του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού ο Καναδάς εύλογα πρότεινε να δημιουργήσει έναν νέο βραχίονα, τον Canadarm 2 ειδικά για τον Διεθνή Σταθμό». Κάθε αστροναύτης της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος όσο και της NASA εκπαιδεύεται υποχρεωτικά στα καναδικά διαστημικά συστήματα. Η εκπαίδευση αρχίζει σε μια μακέτα του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS). Ενώ συνεχίζονται οι καθημερινές επιχειρήσεις του Canadarm, οι Καναδοί μηχανικοί εργάζονται πάνω στα ρομποτικά οχήματα που θα πάνε στη Σελήνη και τον Άρη. Η ιστορία της ρομποτικής για το διάστημα είναι μια ιστορία όπου άνθρωποι και μηχανήματα κοινής συνεργασίας, αλλά στο μέλλον είναι πιθανό να υπάρξει περισσότερη αυτονομία καθώς τα ρομπότ θα εργάζονται από απόσταση γλιτώνοντας τους αστροναύτες από επικίνδυνες αποστολές». Στο μέλλον, ο Καναδάς και άλλα μέλη του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού μελετούν πέρα από από την τροχιά της Γης, την δημιουργία ενός σταθμού βαθύτερα στο διάστημα. Ο Στεφάν Ντεζαρντέν, διευθυντής εξερεύνησης διαστήματος στην Καναδική Υπηρεσία Διαστήματος είπε στο Euronews: «Το επόμενο βήμα θα είναι να πάμε ακόμα πιο μακριά. Συζητάμε για έναν σταθμό μεταξύ Γης και Σελήνης. Ακόμα και εκεί, αν κατασκευάσουμε μια κατοικία, έναν διαστημικό σταθμό είναι βέβαιο πως θα είναι απαραίτητη η διαστημική ρομποτική». http://www.esa.int/spaceinvideos/Videos/2016/07/ESA_Euronews_Canada_s_robot_masters http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/ESA_Euronews_Gnorimhia_me_ten_Kanadikhe_Ypereshia_Diasthematos

Επιλογή έξι εταιρειών από τη NASA για την ανάπτυξη πειραματικών διαστημικών αποικιών. Η NASA επέλεξε έξι αμερικανικές εταιρείες στο πλαίσιο του «Ταξιδιού προς τον Άρη», για την ανάπτυξη πρωτοτύπων κτηρίων εδάφους και concepts για υποδομές μακράς διαμονής στο βαθύ διάστημα. Όπως ανακοίνωσε η αμερικανική διαστημική υπηρεσία, η NASA και οι εταιρείες που συνεργάζονται μαζί της θα δουλέψουν πάνω στην επέκταση της εμπορικής ανάπτυξης του διαστήματος, σε τροχιά γύρω από τη Γη, ενώ παράλληλα βελτιώνονται οι δυνατότητες εξερεύνησης στο βαθύ διάστημα με στόχο πιο μακροχρόνιες επανδρωμένες αποστολές. Οι εταιρείες που επελέγησαν είναι οι εξής: Bigelow Aerospace Boeing Lockheed Martin Orbital ATK Sierra Nevada Corporation’s Space Systems NanoRacks «Η NASA υλοποιεί μια φιλόδοξη επέκταση των επανδρωμένων διαστημικών πτήσεων, περιλαμβανομένου του “Ταξιδιού προς τον Άρη”, και αξιοποιούμε τις καινοτομίες, τις δυνατότητες και τη γνώση τόσο της κυβέρνησης όσο και του ιδιωτικού τομέα» λέει ο Τζέισον Κρούσαν, διευθυντής των Advanced Exploration Systems της NASA. «Οι επόμενες δυνατότητες επανδρωμένης εξερεύνησης που απαιτούνται, πέρα από τον πύραυλο Space Launch System (SLS) και την κάψουλα Orion είναι η διαμονή μακράς διαρκείας στο βαθύ διάστημα και τα συστήματα προώθησης στο διάστημα. Τώρα επικεντρώνουμε στις υποδομές διαμονής στο βαθύ διάστημα, όπου άνθρωποι θα ζουν και θα εργάζονται ανεξάρτητα για μήνες ή χρόνια, χωρίς παραδόσεις φορτίων από τη Γη». Οι έξι εταιρείες θα έχουν 24 μήνες να αναπτύξουν τις προτάσεις τους. Το συνολικό κόστος του προγράμματος ανέρχεται περίπου στα 65 εκατομμύρια δολάρια για το 2016-2017, με τις προσπάθειες και τη χρηματοδότηση να συνεχίζονται και στο 2018. http://www.naftemporiki.gr/story/1136392/epilogi-eksi-etaireion-apo-ti-nasa-gia-tin-anaptuksi-peiramatikon-diastimikon-apoikion

«Luna-24» Πριν από σαράντα χρόνια, πήγε στο φεγγάρι ο τελευταίος αυτόματος σταθμός στο Σοβιετικό σεληνιακό πρόγραμμα - «Luna-24". Ο «Luna-24» ξεκίνησε από το Μπαϊκονούρ στις 9 Αυγούστου 1976 στο 18 ώρες 4 λεπτά 12 δευτερόλεπτα με τη βοήθεια του πυραύλου φορέα «Proton-K". Η απόδοση του ίχνους πτήσης στη Σελήνη πραγματοποιήθηκε χρησιμοποιώντας μια ενδιάμεση τροχιά της Γης. Σχεδόν 9 ημέρες μετά στις 18 Αυγούστου, ο σταθμός «Luna-24" έκανε μια ομαλή προσγείωση στη νότιο-ανατολική περιοχή της Θάλασσας της κρίσης. Ο κύριος στόχος της αποστολής «Luna-24" ήταν δείγματα του σεληνιακού εδάφους. Αυτό το καθήκον εξετέλεσε - 170 γραμμάρια σεληνιακού εδάφους απο βάθος 160 εκατοστά παραδόθηκαν στη Γη. Έτσι, παραδίδοντας δείγματα του σεληνιακού εδάφους έχουν ολοκληρώσει μια σειρά από δείγματα που λαμβάνονται και πριν από τον αυτόματο σταθμό «Luna-16» και «Luna-20". Η επιστροφή πυραύλων του «Luna-24" με δείγματα σεληνιακού εδάφους στη Γη ξεκίνησε στις 19 Αυγούστου στις 8 ώρες και 25 λεπτά. Η διάρκεια του ταξιδιού επιστροφής ήταν 84 ώρες. Στις 22 Αυγούστου πλησίασε την ταχύτητα διαφυγής στην Γη. Ο εκτιμώμενος χρόνος που διαχωρίζεται από τον πύραυλο 8 ώρες πριν από την είσοδο της μονάδας στην ατμόσφαιρα της Γης. Σε υψόμετρο 15 χιλιομέτρων τέθηκε το σύστημα αλεξίπτωτου, και η κάψουλα κάθοδου προσγειωθηκε 200 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Σουργκούτ. Το πρόγραμμα πτήσεων "Luna-24" έχει εφαρμοστεί πλήρως. Η αποστολή του «Luna-24» ήταν η τελευταία πριν από ένα μεγάλο διάλειμμα (μέχρι το 1990) στη μελέτη του φυσικού δορυφόρου της Γης, και μέχρι το επόμενη ομαλή προσγείωση του κινεζικου συστήματος, στην επιφάνεια του δορυφόρου του rover Yuytu που εχουν περάσει 37 χρόνια. http://www.roscosmos.ru/22526/

Βρέθηκαν φαράγγια με μεθάνιο και υγρούς υδρογονάνθρακες στον Τιτάνα. Ορισμένα από τα βαθιά φαράγγια που καταλήγουν σε μια μεγάλη λιμνοθάλασσα μεθανίου στον Τιτάνα, τον μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου, είναι γεμάτα με υγρούς υδρογονάνθρακες. Κάτι ανάλογο συμβαίνει με τους μικρότερους παραπόταμους ενός εκτεταμένου δικτύου ποταμών που καταλήγουν στην περιοχή αυτή της Λιγείας Θάλασσας (Ligeia Mare). Αναλύοντας τα στοιχεία του ραντάρ του σκάφους «Κασίνι» που είχε περάσει πάνω από τον δορυφόρο το 2013, οι αστρονόμοι έχουν πλέον τις πρώτες άμεσες ενδείξεις πως αυτά τα φαράγγια, που έχουν πλάτος έως ένα χιλιόμετρο, βάθος 240 έως 570 μέτρα και πλαγιές με απότομες κλίσεις άνω των 40 μοιρών (ιδανικές για ριψοκίνδυνο σκι!), γεμίζουν με μεθάνιο και άλλους υδρονάνθρακες. Το πυκνότερο δίκτυο οκτώ φαραγγιών καταλήγει στον μήκους 400 χιλιομέτρων ποταμό Vid Flumina, ο οποίος με τη σειρά του χύνεται στη λιμνοθάλασσα μεθανίου Ligeia Mare, τη δεύτερη μεγαλύτερη του Τιτάνα. Σε μερικά φαράγγια, η στάθμη των υγρών υδρογονανθράκων βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με τη Ligeia Mare, ενώ σε άλλα είναι δεκάδες μέτρα ψηλότερα, πράγμα που οι επιστήμονες αποδίδουν σε μικρότερους παραπόταμους, οι οποίοι τροφοδοτούν τα φαράγγια με μεθάνιο και άλλους υδρογονάνθρακες. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον πλανητικό επιστήμονα Βαλέριο Ποτζιάλι του Πανεπιστημίου «Λα Σαπιέντσα» της Ρώμης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Geophysical Research Letters» της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης, επεσήμαναν ότι ο πυθμένας των φαραγγιών είναι εντυπωσιακά επίπεδος. «Η Γη είναι ζεστή και βραχώδης, με ποταμούς νερού, ενώ ο Τιτάν είναι κρύος και παγωμένος, με ποταμούς μεθανίου. Παρόλα αυτά, είναι εντυπωσιακό πόσο παρόμοια χαρακτηριστικά συναντάμε στους δύο κόσμους», δήλωσε ο 'Αλεξ Χέις του Πανεπιστημίου Κορνέλ της Νέας Υόρκης. Το Cassini, μια κοινή αποστολή της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας, (NASA), της Ευρωπαϊκής (ESΑ) και της Ιταλικής, ξεκίνησε την αποστολή του το 1997 και έκτοτε επέτρεψε στους επιστήμονες να μελετήσουν από κοντά τον Κρόνο και το μεγάλο σύστημα των δακτυλίων και των δορυφόρων του. Οι θάλασσες (ή μεγάλες λίμνες) υδρογονανθράκων του Τιτάνα εντοπίσθηκαν για πρώτη φορά το 2006. Ο Τιτάν είναι το μοναδικό σώμα -εκτός από τη Γη- στο ηλιακό μας σύστημα, που η επιφάνεια του εμφανίζει συνεχή διάβρωση από γεωλογικές διαδικασίες ευρείας κλίμακας, οι οποίες, μεταξύ άλλων, οδηγούν στη δημιουργία τεράστιων φαραγγιών. Μεγάλα φαράγγια υπάρχουν και αλλού, όπως στον 'Αρη (Vallis Marineris), όμως μόνο στον Τιτάνα μερικά από αυτά είναι ακόμη γεμάτα με υγρό. Οι επιστήμονες μάλιστα πιστεύουν ότι υπάρχουν πολλά μικρότερα φαράγγια, που δεν έχουν καταφέρει ακόμη να παρατηρήσουν. http://www.pronews.gr/portal/20160811/genika/diastima/49/vrethikan-faraggia-me-methanio-kai-ygroys-ydrogonanthrakes-ston-titana

Prospector 1: Τα σχέδια για την πρώτη διερευνητική αποστολή για εξόρυξη σε αστεροειδή. Η Deep Space Industries ανακοίνωσε τα σχέδιά της για την πραγματοποίηση της πρώτης διερευνητικής διαστημικής αποστολής για εξόρυξη σε αστεροειδή, από ιδιωτική εταιρεία. Το διαστημικό σκάφος Prospector 1 θα αποσταλεί σε έναν κοντινό στη Γη αστεροειδή και θα τον μελετήσει για να διαπιστωθεί η αξία του από άποψης διαστημικών πόρων.Η συγκεκριμένη αποστολή θεωρείται σημαντικό βήμα στα σχέδια της εταιρείας για εξόρυξη και εκμετάλλευση φυσικών πόρων στο διάστημα, προς υποστήριξη της ανερχόμενης διαστημικής οικονομίας. «Μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα πως έχουμε τη σωστή τεχνολογία, τη σωστή ομάδα και το σωστό σχέδιο για να πραγματοποιήσουμε αυτή την ιστορική αποστολή» λέει ο Ρικ Τόμλινσον, πρόεδρος του συμβουλίου και συνιδρυτής της εταιρείας. Πρόσφατα, η DSI και η κυβέρνηση του Λουξεμβούργου, με την οποία συνεργάζεται, ανακοίνωσαν σχέδια για την κατασκευή και πτήση του πειραματικού Prospector X για τη δοκιμή βασικών τεχνολογιών που χρησιμοποιούνται στα σκάφη της. Η αποστολή αυτή αναμένεται να λάβει χώρα το 2017. Μετά, πριν το τέλος της δεκαετίας, το Prospector 1 θα ταξιδέψει πέρα από την τροχιά του πλανήτη μας για να αρχίσει την πρώτη αποστολή με στόχο την έρευνα για εξόρυξη στο διάστημα. Το Prospector 1 είναι ένα ιδιαίτερα οικονομικό σκάφος, μόλις 50 κιλών με τα καύσιμα, που, πέρα από τον προηγμένο, ειδικά σχεδιασμένο για τις συνθήκες του βαθέος διαστήματος, εξοπλισμό του, χρησιμοποιεί το σύστημα προώθησης Comet, με χρήση υδρατμών σε πολύ υψηλή θερμοκρασία για την παραγωγή ώσης. Το νερό θα είναι το πρώτο προϊόν που θα προκύψει από την εκμετάλλευση αστεροειδών, οπότε η δυνατότητα χρήσης του ως προωθητικού θα παρέχει στα μελλοντικά σκάφη της DSI τη δυνατότητα ανεφοδιασμού στο διάστημα- με τον Ντάνιελ Φάμπερ, διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας, να προβλέπει ότι μέσα στην επόμενη δεκαετία θα αρχίσει η εξόρυξη πόρων από αστεροειδείς. Ο αστεροειδής - προορισμός θα επιλεγεί από μία λίστα φτιαγμένη από ειδικούς σε θέματα αστεροειδών της εταιρείας. Όταν φτάσει εκεί, το διαστημόπλοιο θα χαρτογραφήσει την επιφάνεια και το υπέδαφος, σε βάθος μέχρι και ενός μέτρου. Επίσης, θα επιχειρηθεί προσεδάφιση. http://www.naftemporiki.gr/story/1136396/prospector-1-ta-sxedia-gia-tin-proti-diereunitiki-apostoli-gia-eksoruksi-se-asteroeidi

Εκπληκτικές φωτό του γαλαξία μας από τη μεγαλύτερη αλυκή του κόσμου. Οι αλυκές σε όλο τον κόσμο είναι γνωστές για τις μεθυστικές εικόνες και την απόκοσμη αίσθηση τους. Ο Ρώσος φωτογράφος Daniel Kordan έκανε πρόσφατα ένα οδοιπορικό στο Salar de Uyuni, στη μεγαλύτερη αλυκή του κόσμου που βρίσκεται στην Βολιβία, και φωτογράφησε τον Γαλαξία μας, όπως αντικατοπτρίζεται στα νερά της λίμνης. «Δεν υπάρχουν τόσα πολλά μέρη στον κόσμο όπου μπορείτε να απολαύσετε τον απόλυτο σκοτεινό ουρανό», μας λέει ο Kordan σε ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Το αποτέλεσμα είναι μια εκπληκτική σύντηξη της Γης και του σύμπαντος που μερικές φορές, είναι δύσκολο να πω, από που αρχίζουν και που τελειώνουν. Ο Kordan είχε προγραμματιστεί ένα μακρύ οδικό ταξίδι για να παρατηρήσει τα αστέρια και να τραβήξει αστροφωτογραφίες, το οποίο ήταν πιο εύκολο στα λόγια παρά στην πράξη. Το μεγάλο υψόμετρο (4.000 έως 5.000 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας) σήμαινε ότι χρειάζονται τουλάχιστον πέντε ημέρες για να εγκλιματιστεί στην αλλαγή. Πέρασε δύο εβδομάδες στο Altiplano της Βολιβίας, αλλά εξακολουθούσε να αντιμετωπίζει προκλήσεις. «Φυσικά, είναι δύσκολο να μετακινηθείς σε αυτό το υψόμετρο» εξηγεί ο ίδιος. «Αλλά λόγω σωστού σχεδιασμού, ήμασταν ασφαλείς και υγιείς.» Η περίοδος προσαρμογής αξίζει τον κόπο για να δεις αξιοθέατα που προκαλούν δέος, τα οποία περιγράφει ως «το διάστημα στη Γη.» Θεωρεί ότι όλος ο κόσμος το σπίτι του, και μετά από αυτό το ταξίδι του, θα κατευθυνθεί προς τα νησιά Φερόε και τη Γροιλανδία για νέες φωτογραφίες από μαγευτικά τοπία. http://www.pronews.gr/portal/20160808/genika/diastima/49/ekpliktikes-foto-toy-galaxia-mas-apo-ti-megalyteri-alyki-toy-kosmoy

Το μυστήριο με το «άστρο της Τάμπι», γνωστό και ως το το «άστρο των εξωγήινων» Όλο και μεγαλώνει το μυστήριο γύρω από το άστρο KIC 8462852, γνωστό και ως «άστρο της Τάμπι», αν και για ορισμένους πιο κατάλληλη θα ήταν η ονομασία «άστρο των εξωγήινων», αφού βλέπουν εξωγήινο δάκτυλο πίσω από τις ιδιοτροπίες του. Οι αστρονόμοι παρατήρησαν ότι το άστρο γίνεται όλο και πιο σκοτεινό, χωρίς να μπορούν να δώσουν μια εύλογη εξήγηση γι' αυτό. Ορισμένοι -με πρώτο τον αστρονόμο Τζέησον Ράιτ του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια- υποψιάζονται ακόμη και μια τεράστια εξωγήινη κατασκευή ή ένα κολοσσιαίο διαστημόπλοιο που «σκιάζει» το άστρο, καθώς παρεμβάλλεται ανάμεσα σε αυτό και στη Γη. Η ιστορία ξεκίνησε πέρυσι, όταν ανακαλύφθηκε ότι η φωτεινότητα του άστρου μειώθηκε ξαφνικά έως κατά 20%, ενώ συνέχισε να μειώνεται με τόσο περίεργο τρόπο, που κανένα άλλο άστρο δεν είχε εμφανίσει έως τώρα. Μερικοί πρότειναν ότι κάποιοι περαστικοί κομήτες ή αστεροειδείς ευθύνονταν γι’ αυτό, αλλά η εξήγηση δεν έπεισε πολλούς. Τώρα, μια νέα επιστημονική μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι όσες πιθανές εξηγήσεις έχουν προταθεί έως τώρα, δεν εξηγούν πραγματικά τον παράξενο τρόπο που συμπεριφέρεται το φως του συγκεκριμένου άστρου. «Κανένα γνωστό ή προτεινόμενο αστρικό φαινόμενο δεν μπορεί να ερμηνεύσει πλήρως το φως του άστρου», σύμφωνα με τον Μπένζαμιν Μόντερ του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνια (Caltech) και τον Τζόσουα Σάιμον του Αστεροσκοπείου του Ινστιτούτου Κάρνεγκι της Ουάσιγκτον. «Φαίνεται πώς κάθε φορά που κάποιος μελετά το άστρο, αυτό γίνεται όλο και πιο περίεργο», πρόσθεσαν. Οι ερευνητές ανέλυσαν τα στοιχεία του διαστημικού τηλεσκοπίου «Κέπλερ» της NASA σε βάθος τετραετίας. Βρήκαν ότι η φωτεινότητα του άστρου μειωνόταν κατά περίπου 0,34% ετησίως κατά τις πρώτες 1.000 μέρες των παρατηρήσεων, ενώ στη συνέχεια η μείωση της φωτεινότητας έγινε ακόμη πιο μεγάλη, πάνω από 2% μέσα στις επόμενες 200 μέρες. Οι αστρονόμοι συνέκριναν τη συμπεριφορά του άστρου KIC 8462852 με 193 γειτονικά άστρα και άλλα 355 παρόμοια σε μέγεθος άστρα, αλλά δεν βρήκαν τίποτε στο εκπεμπόμενο φως τους, που να θυμίζει το «άστρο της Τάμπι» (πήρε το χαϊδευτικό όνομα της αστρονόμου Ταμπίθα Μπογιατζιάν του Πανεπιστημίου Γιέηλ, η οποία πρώτη παρατήρησε το αινιγματικό φαινόμενο τον Σεπτέμβριο του 2015). Οι δύο Αμερικανοί επιστήμονες απέφυγαν να εξετάσουν ως πιθανότητα αυτό που έχουν προτείνει ορισμένοι ευφάνταστοι: ότι οι εξωγήινοι έχουν δημιουργήσει μια τεράστια κατασκευή (σαν τη λεγόμενη «σφαίρα Ντάισον») γύρω από το άστρο, πιθανώς για να «τραβούν» ενέργεια από αυτό. «Δεν θέλουμε να καταφύγουμε στη λύση των εξωγήινων, εωσότου έχουμε εξαντλήσει κάθε άλλη πιθανή φυσική εξήγηση που μπορούμε να σκεφτούμε», δήλωσε ο Σάιμον. Ό,τι κι αν συμβαίνει πάντως, είναι κάτι που οι επιστήμονες δεν έχουν ξανασυναντήσει, γι' αυτό δυσκολεύονται να δώσουν μια εξήγηση. Η παρακολούθηση του άστρου συνεχίζεται και όλοι περιμένουν αν θα προκύψει κάτι αποκαλυπτικό, που θα φωτίσει το μυστήριο. https://www.youtube.com/watch?v=Vm7ntv_AtsM http://www.pronews.gr/portal/20160810/genika/diastima/49/mystirio-symvainei-me-astro-tis-tampi-gnosto-kai-os-astro-ton-exogiinon

Μετάλλια Dirac 2016. To Διεθνές Κέντρο Θεωρητικής Φυσικής Abdus Salam (ICTP) βράβευσε με το μετάλλιο Dirac 2016 τους φυσικούς Nathan Seiberg (Institute for Advanced Study, Princeton) https://en.wikipedia.org/wiki/Nathan_Seiberg Mikhail Shifman (University of Minnesota) https://en.wikipedia.org/wiki/Mikhail_Shifman Arkady Vainshtein (University of Minnesota) https://en.wikipedia.org/wiki/Arkady_Vainshtein για την σημαντική τους συμβολή στην κατανόηση των κβαντικών θεωριών πεδίου και ιδιαιτέρως για τα ακριβή αποτελέσματα στις υπερσυμμετρικές θεωρίες πεδίου. Υπενθυμίζεται ότι με το μετάλλιο Dirac βραβεύθηκε το 2007 ο Γιάννης Ηλιόπουλος για την θεμελιώδη συνεισφορά του στη δημιουργία του Καθιερωμένου Προτύπου των στοιχειωδών σωματιδίων. http://physicsgg.me/2016/08/10/%ce%bc%ce%b5%cf%84%ce%ac%ce%bb%ce%bb%ce%b9%ce%b1-dirac-2016/

Ν.Χριστόφιλος: Ο Έλληνας μηχανικός πίσω από τους διαστημικούς και πυρηνικούς θριάμβους των ΗΠΑ. Μια από τις πιο περίεργες, και πιθανότατα πιο επικίνδυνες, πυρηνικές δοκιμές έλαβε χώρα στα τέλη του 1958 και έφερε τη σφραγίδα ενός ελληνοαμερικανού μηχανολόγου μηχανικού που άρχισε να μελετά μόνος εγχειρίδια πυρηνικής φυσικής στη γερμανοκρατούμενη Ελλάδα! Ο Νικόλαος Χριστόφιλος γεννήθηκε στη Βοστώνη αλλά μεγάλωσε και σπούδασε στο πολυτεχνείο της Αθήνας, όπου και άρχισε να δραστηριοποιείται στους ανελκυστήρες. Αφού ίδρυσε τη δική του εταιρία εγκατάστασης και συντήρησης ασανσέρ, το έριξε μετά στη μελέτη, καθώς το πάθος του ήταν πάντα η φυσική. Διάβαζε όποιο εγχειρίδιο θεωρητικής φυσικής έπεφτε στα χέρια του, έργο καθόλου εύκολο στην Κατοχή, καθώς τα λιγοστά που έβρισκε ήταν γραμμένα στα γερμανικά. Παρά ταύτα, έκανε μια σπουδαία θεωρητική ανακάλυψη, την οποία δεν δημοσίευσε σε κάποια επιστημονική επιθεώρηση παρά φρόντισε να κατοχυρώσει με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας σε Ελλάδα και Αμερική. Ο αυτοδίδακτος στη φυσική στοιχειωδών σωματιδίων είχε καταφέρει να συλλάβει την αρχή της λειτουργίας των επιταχυντών synchrotron για εστίαση της δέσμης! Όταν ανεξάρτητη ερευνητική ομάδα παρουσίασε τα ίδια δεδομένα λίγο αργότερα, ο Έλληνας πήγε να ζητήσει τον λόγο. Δεν του είχαν κλέψει φυσικά τη δουλειά, ήταν όμως διατεθειμένοι να του δώσουν δουλειά, μιας και αναγνώρισαν την επιστημονική ιδιοφυΐα του! Τον προσέλαβαν λοιπόν σε ένα από τα καλύτερα ερευνητικά εργαστήρια των ΗΠΑ και με βάση το «Φαινόμενο Χριστόφιλος», όπως το είπαν για να τον τιμήσουν, οι Αμερικανοί έκαναν ένα κολοσσιαίων διαστάσεων πείραμα για να ελέγξουν την ανατρεπτική θεωρία του σχετικά με την επίδραση του γήινου μαγνητικού πεδίου σε φορτισμένα σωματίδια στην ατμόσφαιρα. Πάνω από τον Νότιο Ατλαντικό, στα νησιά Σαμόα, πραγματοποιήθηκαν πυρηνικές εκρήξεις που αχρήστευσαν για εβδομάδες όλες τις επικοινωνίες των τεχνητών δορυφόρων και το περίφημο πρόγραμμα Argus, η πρώτη ποτέ αντίστοιχη δοκιμασία, χαρακτηρίστηκε ως το εντυπωσιακότερο πείραμα που έγινε ποτέ στον πλανήτη! Ο «τρελο-Έλληνας», όπως τον χαρακτήριζε ο Τύπος, ή «Ελληνική Φωτιά», όπως τον έλεγε η επιστημονική κοινότητα, συνέχισε την ανεπανάληπτη θεωρητική του εργασία και συνέδεσε το όνομά του με τους πρώιμους αμερικανικούς θριάμβους πάνω στη σύντηξη και τις διαστημικές περιπέτειες, αφήνοντας κληρονομιά παγκόσμιες σταθερές σήμερα σε όλους τους επιταχυντές. Σαφώς μεγαλύτερος από τη σμπαραλιασμένη Ελλάδα της εποχής, ο Χριστόφιλος μεγαλούργησε στις ΗΠΑ, άφησε παρακαταθήκη στην επιστήμη δύο βασικές αρχές και μπήκε στα μεγάλα σαλόνια της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας. Κι αν στη χώρα μας παραμένει εν πολλοίς άγνωστος, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού είναι ένα από τα ορόσημα της πρώιμης έρευνας αιχμής… Πρώτα χρόνια Ο Νικόλαος Χριστόφιλος γεννιέται στις 16 Δεκεμβρίου 1916 στη Βοστόνη από έλληνες μετανάστες, οι οποίοι δεν άντεξαν πολύ καιρό μακριά από την πατρίδα και επέστρεψαν στην Ελλάδα όταν ο μικρός ήταν εφτά ετών (1923). Ο Νίκος δείχνει από παιδί τη δίψα του για την επιστήμη. Πιτσιρίκος ακόμα μαγεύτηκε από τη ραδιοφωνία και κατασκεύαζε αυτοσχέδιους πομπούς και δέκτες, όταν δεν επιδιόρθωνε τις συσκευές του σπιτικού του. Σε ηλικία 18 ετών γίνεται δεκτός στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, απ’ όπου αποφοιτεί το 1938 με το πτυχίο του μηχανολόγου μηχανικού ανά χείρας. Αφού έπιασε δουλειά σε τεχνική εταιρίας εγκατάστασης και συντήρησης ανελκυστήρων, ήρθε ο πόλεμος και η Κατοχή να του αλλάξει τον ρου της ζωής του. Κι αυτό γιατί οι γερμανικές δυνάμεις κατοχής υποχρέωσαν την εταιρεία να εγκαταλείψει τους ανελκυστήρες και να στραφεί στη συντήρηση των φορτηγών τους, αφήνοντας τώρα στον νεαρό Χριστόφιλο άπλετο ελεύθερο χρόνο. Ο παντοτινός εραστής της φυσικής στρέφεται έτσι στη μελέτη της θεωρητικής και πυρηνικής φυσικής, κυρίως από γερμανικά συγγράμματα, καθώς μόνο αυτά μπορούσε να βρει στην Αθήνα. Μετά τον πόλεμο, σύχναζε πια στη βιβλιοθήκη του USIS (United States Information Service), που είχε συνδρομή στο μόνο περιοδικό φυσικής που μπορούσε να βρει (το «Physical Review»). Μέχρι το 1946, είχε θέσει ένα πρώτο γενικό περίγραμμα επιταχυντή σωματιδίων τύπου synchrotron (κυκλικός επιταχυντής όπου συνδυάζονται ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία για να επιταχύνουν φορτισμένα σωματίδια σε πολύ υψηλές ταχύτητες)! Δεν έκανε βέβαια καμία δημοσίευση, όπως θα όφειλε ενδεχομένως για να γίνει γνωστή η δουλειά του, αλλά αντιθέτως έσπευσε να κατοχυρώσει με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας τον επιταχυντή του τόσο στην Ελλάδα όσο και τις ΗΠΑ. Απέστειλε ωστόσο ένα αντίγραφο της πατέντας στο φημισμένο αμερικανικό πανεπιστήμιο Berkeley, όπου και πέρασε στα ψιλά… Ο ελληνικός τσαμπουκάς που τα ξεκίνησε όλα Την ώρα που γίνονταν αυτά σε επίπεδο χόμπι, ο Χριστόφιλος άνοιξε μεταπολεμικά τη δική του τεχνική εταιρεία ανελκυστήρων, αν και πλέον ήταν ξεκάθαρο ότι η εμπλοκή του με τη θεωρητική φυσική δεν ήταν περιστασιακή. Γιατί τώρα άρχισε να στήνει δικές του θεωρίες. Ήταν το 1949 όταν ο μεγαλοφυής Έλληνας συνέλαβε τη θεωρία της Ισχυρής Εστίασης, ένα τολμηρό βήμα που απομακρυνόταν από την παραδεδομένη γνώση της εποχής! Και πάλι απέρριψε την ιδέα της δημοσίευσης, παρά τις συστάσεις των ελλήνων καθηγητών φυσικής που τους είχε παρουσιάσει τη σύλληψή του, προτιμώντας να κατοχυρώσει ξανά τις πρακτικές επιπτώσεις της θεωρίας του (έστειλε την αίτηση στις ΗΠΑ τον Μάρτιο του 1950). Τα νέα αντίτυπα που ταχυδρόμησε και πάλι στο Berkeley πέρασαν από χέρι σε χέρι καθηγητή, χωρίς να τύχουν βέβαια ούτε αναγνώρισης ούτε και σοβαρής μελέτης. Ο Νίκος θεωρούσε πάντα τον εαυτό του «πρακτικό φυσικό», αν και η τεκμηρίωση της δουλειάς του δεν υπολειπόταν σε τίποτα από την αντίστοιχη των σπουδαγμένων συναδέλφων του. Παρά ταύτα, το Γραφείο Ευρεσιτεχνιών των ΗΠΑ του απένειμε το σχετικό δίπλωμα ευρεσιτεχνίας το 1956 (με αριθμό 2.736.799) για την Αρχή της Ισχυρής Εστίασης. Παρά τις πολλά υποσχόμενες συνέπειες της νέας αυτής θεωρητικής δομής, η ανακάλυψή του πέρασε απαρατήρητη για τα επόμενα τρία χρόνια, όταν και διάβασε έκπληκτος ο Χριστόφιλος το 1952, σε άλλη μια επίσκεψή του στην Αμερική, ότι την Αρχή της Ισχυρής Εστίασης είχε (ξανα-)ανακαλύψει μια ομάδα τριών επιστημόνων! Η καινοτόμα επιστημονική εργασία είχε εκδοθεί σε έγκριτη επιθεώρηση από τους E. Courant, H. Snyder και M.S. Livingston, χαιρετίστηκε ως το νέο μεγάλο πράγμα στη σωματιδιακή φυσική και ήταν έτοιμη να εφαρμοστεί στην κατασκευή των νέων επιταχυντών του Brookhaven, του Cornell και του ευρωπαϊκού CERN. Ο Χριστόφιλος δεν μπορούσε να πιστέψει στα μάτια του: η δική του δουλειά είχε αγνοηθεί απ’ όλους ενώ η δημοσίευση της πανομοιότυπης μελέτης των συναδέλφων του είχε τέτοιες κατακλυσμιαίες συνέπειες! Είπε έτσι να πάει να διεκδικήσει την πατρότητα της θεωρητικής κατασκευής, καθώς δεν γνώριζε ότι η ομάδα είχε καταλήξει ανεξάρτητα στα ίδια αποτελέσματα (από εντελώς άλλη οδό δηλαδή). Όρμησε λοιπόν στο ερευνητικό εργαστήριο του Brookhaven για να τα ψάλει στον διευθυντή του! Εκείνος αναγνώρισε την πρώιμη συνεισφορά του Χριστόφιλου στη θεωρία, ο Έλληνας κατάλαβε ότι δεν είχαν κλέψει τη δουλειά του και όλα τακτοποιήθηκαν όταν το ίδρυμα του υποσχέθηκε να περιληφθεί το όνομά του στη δημοσίευση. Δεν τον άφησαν όμως να φύγει, καθώς ένας αυτοδίδακτος φυσικός από την άλλη άκρη του κόσμου που είχε συλλάβει μια ανατρεπτική αρχή, αντίθετη σε όσα πίστευαν μέχρι τότε οι θεωρητικοί φυσικοί, ήταν σωστό λαυράκι! Του πρόσφεραν αμέσως μια θέση στο Brookhaven, την οποία αποδέχτηκε ο έλληνας μηχανικός και έπιασε αμέσως δουλειά στην κατασκευή του νέου επιταχυντή. Το εργαστήριο έπρεπε μάλιστα να πείσει την Αρχή Ατομικής Ενέργειας των ΗΠΑ για την ασφάλεια της ιδέας του «τρελο-Έλληνα» (όπως τον αποκάλεσε το περιοδικό «Life» σε σχετικό αφιέρωμα), ώστε να την εφαρμόσει στη συσκευή. Με τον ανορθόδοξο και επεισοδιακό αυτό τρόπο έγινε μέσα σε μια μέρα ο Χριστόφιλος από μηχανικός ανελκυστήρων ερευνητής σε ένα από τα σημαντικότερα ερευνητικά κέντρα του τότε κόσμου… Ο επιστήμονας πρώτης γραμμής που είπανε «Ελληνική Φωτιά» Ο Nick Christofilos, όπως θα γινόταν τελικά γνωστός στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ήταν μια πολύπλευρη προσωπικότητα και ένας άνθρωπος ευδιάθετος και κοινωνικότατος. Αγαπούσε ιδιαίτερα να συζητά τις ιδέες του, να τις εξηγεί, ακόμα και να τσακώνεται γι’ αυτές, καθώς η φυσική ήταν κυριολεκτικά όλη του η ζωή. Αφού έστησε τον νέο επιταχυντή που κόμισε νέες γνώσεις στην επιστήμη, επικεντρώθηκε αργότερα στο έργο της ζωής του, το Astron. Όπως εξηγούσε, το Astron είναι στα ελληνικά το αστέρι, ένα όνομα απόλυτα κατάλληλο για τον θερμοπυρηνικό αντιδραστήρα που ήθελε να φτιάξει, έχοντας πια στο στόχαστρο τη σύντηξη. Καθώς όμως όλη η πυρηνική έρευνα της εποχής ήταν απόρρητη και διαβαθμισμένη, ο Χριστόφιλος αναγκάστηκε να μετακινηθεί το 1956 στο νεοσύστατο Livermore (το σημερινό Lawrence Livermore National Laboratory), όπου και παρέμεινε μέχρι το τέλος της σπουδαίας σταδιοδρομίας του. Μέχρι να εγκριθεί μάλιστα το πάσο του για το κέντρο, σημειώθηκαν πολλά κωμικοτραγικά επεισόδια. Ο φυσικός ηγήθηκε της καινοτόμας προσπάθειας παραγωγής ηλεκτρισμού με τη χρήση θερμοπυρηνικών αντιδράσεων που θα λάμβαναν χώρα στο πλάσμα (μια κατάσταση ύλης που εμφανίζεται σε συνθήκες όπου επικρατούν πολύ υψηλές θερμοκρασίες). Η θερμοπυρηνική ανάφλεξη που πέτυχε ο Χριστόφιλος και ο χειρισμός του μαγνητικού πεδίου θα κατέληγαν σε ένα νέο είδος επιταχυντή, που έφερε και πάλι τη σφραγίδα του. Προβεβλημένος και διαπρεπής, δεν θα έπαιρνε πολύ στο Πεντάγωνο να τον επιστρατεύσει στα προγράμματα εθνικής ασφάλειας. Ο έλληνας επιστήμονας καταλάβαινε την ανάγκη της χώρας για αμυντικά συστήματα στον κολοφώνα του Ψυχρού Πολέμου και ήταν περήφανος για τη συνεισφορά του στην άμυνά της. Παρά ταύτα, η εργασία του σε οπλικά συστήματα παραμένει ακόμα και σήμερα διαβαθμισμένη, ξέρουμε πάντως ότι τουλάχιστον 200 εργασίες στον τομέα φέρουν το όνομά του. Αν και για δύο σχέδια δεν υπάρχουν αμφιβολίες ότι ήταν δικά του: το περιβόητο «Argus» και το «Sanguine», μια πρόταση για επικοινωνίες χαμηλών συχνοτήτων. Ήταν το 1957 όταν πρότεινε τη δημιουργία μιας τεχνητής ζώνης ηλεκτρονίων γύρω από τη Γη επεμβαίνοντας στη μαγνητόσφαιρα του πλανήτη μας και δημιουργώντας ένα «μαγνητικό κάτοπτρο». Με τη βούλα της αμερικανικής κυβέρνησης και ερεθισμένος από την αυγή της διαστημικής εποχής (μαγεύτηκε όταν διάβασε τον Οκτώβριο του 1957 για την πετυχημένη εκτόξευση του πρώτου τεχνητού δορυφόρου, του σοβιετικού Σπούτνικ), ο πάντα οραματιστής Χριστόφιλος σκέφτηκε πως η προσπάθεια μαγνητικής παγίδευσης ηλεκτρονίων θα μπορούσε να δοκιμαστεί ως διαστημικό πείραμα σε πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις απ’ όσο θα επέτρεπαν τα στενά όρια της Γης! Πρότεινε λοιπόν την εκτόξευση ατομικής βόμβας, η οποία με την έκρηξή της θα απελευθέρωνε έναν τεράστιο αριθμό ηλεκτρονίων υψηλής ενέργειας, τα οποία ακολούθως θα παγιδεύονταν από το μαγνητικό πεδίο της Γης και θα σχημάτιζαν τεχνητές ζώνες γύρω από τη Γη. Κι αν τα ηλεκτρόνια, αντί να διασκορπιστούν ατάκτως στα πέρατα του Διαστήματος, συγκεντρώνονταν και κατευθύνονταν από το γεωμαγνητικό πεδίο, τότε θα μπορούσαν να βλάψουν δορυφόρους σε τροχιά γύρω από τη Γη. Το υπερφιλόδοξο πείραμα, το πρώτο σε τέτοιες διαστάσεις και ύψη, και με την ανεξάρτητη επιβεβαίωση της υπόθεσης του Χριστόφιλου από τον Τζέιμς βαν Άλεν (μέσω των φυσικών ηλεκτρομαγνητικών Ζωνών βαν Άλεν που περιβάλλουν τη Γη), εγκρίθηκε από τον πρόεδρο Αϊζενχάουερ στις 6 Μαρτίου 1958, καθώς μόνο εύκολο δεν ήταν να σταλεί ατομική βόμβα στο Διάστημα! Το πείραμα στήθηκε σε χρόνο-ρεκόρ (λιγότερο από τέσσερις μήνες) και στις 26 Ιουλίου εκτοξεύτηκε ο Explorer-4, ο τρίτος δορυφόρος στην ιστορία των ΗΠΑ, ο οποίος θα παρακολουθούσε την εξέλιξη του πειράματος στο άγνωστο ακόμα Υπερπέραν. Την 1η Αυγούστου ένα πλοίο του Πολεμικού Ναυτικού απέπλευσε από το Σαν Φρανσίσκο με τις βόμβες του πειράματος με προορισμό τον Νότιο Ατλαντικό. Η επιλογή της απομακρυσμένης περιοχής, κάπου 1.800 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Κέιπ Τάουν της Νότιας Αφρικής, έγινε τόσο για ευνόητους λόγους μυστικότητας και ασφάλειας όσο και εξαιτίας της ιδιαιτερότητα του γεωμαγνητικού πεδίου της περιοχής, που έδινε περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας στο πείραμα. Στις 27 και 30 Αυγούστου και στις 6 Σεπτεμβρίου εκτοξεύτηκαν με άκρα μυστικότητα τρεις ατομικές βόμβες των 2 χιλιοτόνων, οι οποίες εξερράγησαν στα 200, 240 και 540 χιλιόμετρα αντίστοιχα. Τόσο οι μετρήσεις του Explorer-4 όσο και οι παρατηρήσεις από το έδαφος επιβεβαίωσαν τη θεωρία του Χριστόφιλου: δημιουργήθηκε πράγματι μια τεχνητή ζώνη σωματιδιακής ακτινοβολίας ανάμεσα στις δύο Ζώνες βαν Άλεν, η οποία διατηρήθηκε μάλιστα για περισσότερο χρόνο απ’ ό,τι είχε προβλεφθεί (δύο εβδομάδες). Τα ηλεκτρόνια του Argus αχρήστευσαν τις δορυφορικές επικοινωνίες και δημιούργησαν Σέλας, το πρώτο ποτέ τεχνητώς παραγόμενο Σέλας στην ατμόσφαιρα. Ο κόσμος πληροφορήθηκε για το γεγονός την επόμενη χρονιά, ώστε να καταλαγιάσουν οι αντιδράσεις, μιας και κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει τις συνέπειες της πυρηνικής ακτινοβολίας στην ατμόσφαιρα. Η επιτυχία του Argus δικαίωσε τον «τρελο-Έλληνα» και οδήγησε αργότερα σε πειράματα μεγαλύτερης κλίμακας. Τελευταία του ερευνητική δουλειά ήταν το «Sanguine», ένα πείραμα μετάδοσης συχνοτήτων εξαιρετικά χαμηλής συχνότητας για την επικοινωνία των υποβρυχίων. Ο Χριστόφιλος είχε και πάλι δίκιο, λύνοντας στην πορεία όλα τα θεωρητικά και πρακτικά προβλήματα που ανέκυψαν και χαρίζοντας στο Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ έναν αποτελεσματικότερο τρόπο επικοινωνίας με τα υποβρύχια σε μεγάλα βάθη. Ο έλληνας επιστήμονας χρησιμοποίησε το ίδιο το εσωτερικό της Γης ως αναμεταδότη, όταν όλοι του έλεγαν πως κάτι τέτοιο ήταν αδύνατο! Ο αντίκτυπος της ιδέας του Χριστόφιλου δεν καταλάγιασε και στη δεκαετία του 1980, πατώντας πάνω στις αρχές του, ο Bernard Eastlund ξεκίνησε ένα πρόγραμμα που πήρε την ονομασία High Frequency Active Auroral Research Program, το διαβόητο σε όλους τους συνωμοσιολόγους HAARP! Ο σπουδαίος επιστήμονας άφησε την τελευταία του πνοή στις 24 Σεπτεμβρίου 1972 χτυπημένος από καρδιακή προσβολή στο σπίτι του στην Καλιφόρνια. Όπως και κάθε άλλη μέρα, είχε ξημερώσει στο εργαστήριό του στο Livermore, καθώς ξεχνιόνταν με την έρευνα και δεν έλεγε να τελειώσει. Ακόμα και ο επιστάτης τον κατσάδιαζε που έμενε από τις 10:00 το πρωί μέχρι μετά τα μεσάνυχτα στο ανήλιαγο ινστιτούτο. Ο Χριστόφιλος είχε τιμηθεί εκτεταμένα με επιστημονικές διακρίσεις και πολιτειακά μετάλλια, ενώ στην προσωπική του ζωή είχε δύο γάμους στο ενεργητικό του, οι οποίοι του χάρισαν και τους δυο γιους του. Η δεύτερη μεγάλη αγάπη του ήταν το πιάνο και ειδικά οι συμφωνίες του Μπετόβεν και όλοι παραδέχονταν ότι έπαιζε το όργανο όπως έκανε και τις έρευνές του, πάντα σε fortissimo! Η ασυνήθιστη αυτή προσωπικότητα στον κόσμο της επιστημονικής έρευνας ήταν μια διάνοια μπροστά από την εποχή του, αναζητώντας συνεχώς καινοφανείς λύσεις σε καθιερωμένα προβλήματα. Όταν πέθανε, τον ήξεραν και τον σέβονταν όλοι και εκείνος απέδιδε πάντα τα οφειλόμενα σε όσους συνέβαλαν στη δική του δουλειά. Και όπως ομολογούσαν εξάλλου και οι αμερικανοί συνάδελφοί του (όπως στους τόσους επικήδειους που γράφτηκαν γι’ αυτόν), η ελληνικότητά του (τιμή και καμάρι του) ήταν πάντα έκδηλη στις προσωπικές επαφές του: τεράστια αυτοπεποίθηση, παροιμιώδη ανυπομονησία και μια απίστευτη γενναιοδωρία προς όλους… http://www.pronews.gr/portal/20160808/genika/epistimes/27120/nhristofilos-o-ellinas-piso-apo-toys-diastimikoys-kai-pyrinikoys

Ενεργή παρακολούθηση της ακτινοβολίας των αστροναυτών. Η ακτινοβολία είναι ένα αόρατος κίνδυνος στις επανδρωμένες διαστημικές πτήσεις, ωστόσο ένα νέο σύστημα παρακολούθησης για τους αστροναύτες της ESA δίνει ένα στιγμιότυπο της έκθεσής τους στην ακτινοβολία σε πραγματικό χρόνο. Τα αποτελέσματα θα καθοδηγήσουν τους ερευνητές να προετοιμαστούν για τις μελλοντικές αποστολές στο βαθύ διάστημα. Είναι ένα βασικό στοιχείο του νέου συστήματος που εκτοξεύθηκε σε τροχιά με το Falcon 9 την προηγούμενη Δευτέρα, στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, εξασφαλίζοντας ότι θα είναι έτοιμο για την αποστολή του αστροναύτη της ESA Τομά Πεσκέ στον Σταθμό, τον Νοέμβριο. Κατά γενικό κανόνα, η έκθεση στην ακτινοβολία αυξάνει με το υψόμετρο - οι άνθρωποι που ζουν στα βουνά λαμβάνουν περισσότερη από εκείνους που ζουν στο επίπεδο της θάλασσας, ενώ τα πληρώματα των αεροπορικών εταιρειών λαμβάνουν μια μικρή αλλά αισθητή επιπλέον δόση. Οι αστροναύτες σε τροχιά δέχονται ακόμα περισσότερη ακτινοβολία - έχουν επίσημα χαρακτηριστεί ως εργαζόμενοι σε ακτινοβολία. Η ατομική δόση για το σύνολο της πτήσης μετριέται προσεκτικά, κρατώντας ένα δοσίμετρο στο σώμα τους, για να διατηρήσει την συνολική έκθεση της σταδιοδρομίας τους εντός ασφαλών ορίων. «Ενώ είναι εξελιγμένα, αυτά τα δοσίμετρα είναι παθητικά," εξηγεί ο Ούλριχ Στράουμπε, ακτινολόγος και χειρουργός πτήσης στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Αστροναυτών στην Κολωνία της Γερμανίας. "Για να αποκτήσετε μια σαφέστερη εικόνα του περιβάλλοντος ακτινοβολίας των αστροναυτών, έχουμε αναπτύξει ένα ηλεκτρονικό δοσίμετρο που μπορεί να παρέχει σχεδόν στιγμιαίες πληροφορίες του ατόμου που το φέρει, για την τρέχουσα έκθεση σε ακτινοβολία και τη δυναμική του άμεσου περιβάλλοντός τους." "Αυτό το νέο σύστημα είναι επίσης αρκετά ευαίσθητο για να διαχωρίζει τους διάφορους τύπους ακτινοβολίας, συμπεριλαμβανομένων των υψηλών ενεργειών της κοσμικής ακτινοβολίας που προέρχονται από μακριά έξω από τον Γαλαξία μας." Ενώ μέρος της διαστημικής ακτινοβολίας προέρχεται από τον Ήλιο - με τη μορφή έντονων αλλά βραχύβιων «ηλιακών γεγονότων σωματίδιο» - ο πραγματικός κίνδυνος για τις μελλοντικές αποστολές στο βαθύ διάστημα πέραν της προστασίας των μαγνητικών ασπίδα της Γης προέρχεται από «γαλαξιακή κοσμική ακτινοβολία», που προέρχεται από πέρα από το ηλιακό μας σύστημα, που αποτελείται από υψηλής ενέργειας, υψηλής ταχύτητας ατομικούς πυρήνες που «ξερνούνται» από αστέρια που πεθαίνουν. Η πολύ υψηλή ενέργεια της γαλαξιακής κοσμικής ακτινοβολίας σημαίνει ότι δεν μπορούν να προστατευθούν εξ ολοκλήρου. Τέλος πάντων, παχιές ασπίδες θα μπορούσαν – μετρώντας διαισθητικά - να αυξήσουν την έκθεση, με την παραγωγή «βροχής» δευτερογενών σωματιδίων. "Περισσότερα στοιχεία χρειάζονται σίγουρα για να βοηθήσουν στην ανάπτυξη χρήσιμων τρόπων για τη μείωση αυτού του κινδύνου», προσθέτει ο Δρ Στράουμπε. "Παραδοσιακές μετρήσεις παθητικού δοσίμετρου μπορούν να διαβαστούν μόνο μετά το γεγονός, πίσω στη Γη σε περιβάλλον εργαστηρίου." Το νέο Προσωπικό Ενεργό Δοσίμετρο Ευρωπαϊκού Πληρώματος - EuCPAD - περιλαμβάνει μια μονάδα που μπορεί να φορεθεί με μια συσκευή αποθήκευσης για τη φόρτιση της μπαταρίας και τη μεταφορά δεδομένων - παρόμοιο σε σκοπό με ένα σταθμό φόρτισης smartphone, αν και πολύ πιο περίπλοκο. Τον περασμένο Σεπτέμβριο, το σύστημα υποβλήθηκε στην πρώτη πραγματική δοκιμή του, όταν μια κινητή μονάδα πέταξε με τον αστροναύτη της ESA Ανδρέα Μόγκενσεν για την αποστολή του στον Σταθμό. Η μονάδα μέτρησε την έκθεση στην ακτινοβολία από την εκτόξευση ως την τροχιά, η πρώτη φορά που μετρείται δοσιμετρία πραγματικού χρόνου. Συνέχισε να εκτελεί μια σειρά από τεστ παρακολούθησης στον Διαστημικό Σταθμό. Ως επόμενο βήμα, η συσκευή αποθήκευσης που εκτοξεύθηκε από τον Σταθμό στην πτήση Space-X Dragon την περασμένη Δευτέρα, θα επιτρέπει στους χρήστες της να παραδίδουν στοιχεία τακτικά στους ερευνητές στο έδαφος. Έχοντας περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το πού και πότε συμβαίνει έκθεση σε ακτινοβολία, είναι ένα σημαντικό πλεονέκτημα του συστήματος. Η γνώση για το ποιες ενότητες του Σταθμού παρέχουν την καλύτερη θωράκιση θα μπορούσε να είναι πολύτιμη για το σχεδιασμό μελλοντικών διαστημόπλοιων βαθέως διαστήματος. Επαναληπτικές δοκιμές έχουν προγραμματιστεί κατά τις επερχόμενες ευρωπαϊκές αποστολές στο τροχιακό συγκρότημα, ξεκινώντας με τον Τομά Πεσκέ αυτό το Νοέμβριο. http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Energhe_parakolohuthese_tes_aktinovolhias_ton_astronaython Ο «Αίολος» και ο «Αλαντίν» θα μελετήσουν τους ανέμους της Γης από το διάστημα. Ο δορυφόρος «Αίολος» (Aeolus) της ESA (ΕΟΔ- Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος) είναι ο πρώτος δορυφόρος με αποστολή την μελέτη των ανέμων παγκοσμίως- και σύντομα πρόκειται να αποκτήσει ένα από τα σημαντικότερα και πιο εξελιγμένα όργανά του που προορίζονται για αυτή την αποστολή. Ο «Αίολος», εξοπλισμένος με υπερεξελιγμένα λέιζερ, θα παρέχει δεδομένα από μετρήσεις σχεδόν σε πραγματικό χρόνο, δίνοντας πολύτιμα στοιχεία για τη βελτίωση των προγνώσεων του καιρού. Βασικό εργαλείο της δουλειάς του θα είναι το όργανο «Αλαντίν» (Aladin) που σχεδιάστηκε από την Airbus Defence and Space στη Γαλλία, και περιλαμβάνει δύο ισχυρά λέιζερ, ένα μεγάλο τηλεσκόπιο και πολύ ευαίσθητους δέκτες. Το λέιζερ παράγει υπεριώδες φως που εκπέμπεται προς τη Γη. Το φως αυτό ανακλάται σε μόρια του αέρα και μικρά σωματίδια σκόνης, πάγου και νερού που βρίσκονται στην ατμόσφαιρα. Η ποσότητα του φωτός που αντανακλάται πίσω στο τηλεσκόπιο μετράται, παρέχοντας πολύτιμες πληροφορίες. «Η αποστολή Aeolus θα μας δώσει στοιχεία για τους ανέμους που θα είναι μοναδικά, δεδομένων και των σημερινών δυνατοτήτων των συστημάτων παγκόσμιας παρατήρησης» λέει ο καθηγητής Έρλαντ Κέλεν, διευθυντής έρευνας του Ευρωπαϊκού Κέντρου Καιρικών Προβλέψεων Μέσης Εμβέλειας. Οι μετρήσεις και παρατηρήσεις αυτές θα καλύψουν ένα κενό στα σημερινά συστήματα, και παρά τα πολλά χρόνια καθυστέρησης, ο καθηγητής Κέλεν εκτιμά ότι υπάρχει ακόμα ανάγκη για μα τέτοια αποστολή, που θα επηρεάσει σημαντικά τον τομέα της πρόγνωσης καιρού. Η αποστολή «Αίολος» έχει συναντήσει σειρά προβλημάτων όσον αφορά στην τεχνολογία της, καθώς, για παράδειγμα, τα οπτικά της θα πρέπει να μπορούν να αντέξουν στο διάστημα για τουλάχιστον τρία χρόνια. Η ανάπτυξη τόσο ανθεκτικών οπτικών πήρε περισσότερο χρόνο από ό,τι αναμενόταν, παρόλα αυτά πρόσφατες δοκιμές έδειξαν πως το συγκεκριμένο πρόβλημα έχει λυθεί. http://www.naftemporiki.gr/story/1134005/o-aiolos-kai-o-alantin-tha-meletisoun-tous-anemous-tis-gis-apo-to-diastima Συσκευή αλληλούχησης DNA εστάλη στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Σκάφος ανεφοδιασμού Dragon που εκτοξεύτηκε τη Δευτέρα προς τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) μεταφέρει την το πρώτο σύστημα προσδιορισμού γενετικών αλληλουχιών εκτός της Γης. Η συσκευή, μικρή σαν κινητό τηλέφωνο, θα επιτρέψει την αναγνώριση μικροβίων στο Διάστημα και ίσως τελικά χρησιμοποιηθεί για την ανίχνευση «νέων μορφών ζωής». Η συσκευή αλληλούχησης DNA (DNA sequencer) αναπτύχθηκε από τη βρετανική Oxford Nanopore Technologies και έχει βάρος μόλις 120 γραμμάρια. Αντίστοιχα συστήματα που χρησιμοποιούνται σε εργαστήρια σε όλο τον κόσμο είναι συνήθως μεγαλύτερα από φούρνο μικροκυμάτων. Το νέο εργαλείο επιτρέπει στο πλήρωμα του σταθμού να αναλύει επιτόπου βιολογικά δείγματα, αντί να τα στέλνει πίσω στη Γη για αναλύσεις που απαιτούν εβδομάδες. Θα διευκολύνει την αναγνώριση δυνητικά επικίνδυνων μικροβίων που δεν μπορούν να καλλιεργηθούν στο τροχιακό εργαστήριο. Το σκάφος Dragon της εταιρείας Space X μεταφέρει επίσης τον «διεθνή προσαρμογέα πρόσδεσης», έναν μεταλλικό δακτύλιο που θα επιτρέψει στο μέλλον την πρόσδεση σκαφών όπως το CST-100 Starliner της Boeing και το Crew Dragon της SpaceX, τα οποία αναπτύσσονται από τις δύο εταιρείες σε συνεργασία με τη NASΑ. Αφού το πλήρωμα ξεφορτώσει από το Dragon τους περίπου 2,5 τόνους προμηθειών, το μη επανδρωμένο σκάφος θα χρησιμοποιηθεί ως κάδος απορριμμάτων. Όταν γεμίσει θα αφεθεί να καταστραφεί πέφτοντας στην ατμόσφαιρα. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500090889

H καρδιοπάθεια θερίζει τους αστροναύτες που ταξίδεψαν στη Σελήνη. Σε μια εξέλιξη που θα πρέπει να ανησυχήσει τους επίδοξους ταξιδιώτες στον Άρη, μελέτη της NASA αποκαλύπτει ότι ο κίνδυνος θανάτου από καρδιοπάθεια είναι πενταπλάσιος από το κανονικό για τους αστροναύτες των αποστολών Apollo στη Σελήνη. Αιτία δεν μπορεί παρά να ήταν η κοσμική ακτινοβολία. Το συμπέρασμα της μελέτης είναι ανησυχητικά αλλά όχι τελεσίδικο, αφού το δείγμα της μελέτης ήταν μικρό: μέχρι σήμερα, μόλις 24 αστροναύτες έχουν ταξιδέψει σε απόσταση άνω των μερικών εκατοντάδων χιλιομέτρων από τη Γη, πέρα από την προστασία του γήινου μαγνητικού πεδίου. Όλοι τους ήταν αστροναύτες των αποστολών Apollo που εκτοξεύτηκαν σε μια περίοδο τεσσάρων ετών, από τον Δεκέμβριο του 1968 έως τον Δεκέμβριο του 1972. Οι οκτώ από τους 24 αστροναύτες έχουν πεθάνει, και οι επτά από αυτούς συμπεριλήφθηκαν στη μελέτη (τα αίτια θανάτου του όγδοου δεν έχουν γίνει γνωστά). Οι τρεις από τους επτά θανόντες, ή ποσοστό 43%, απεβίωσαν λόγω καρδιαγγειακών νοσημάτων, αναφέρουν στην επιθεώρηση Scientific Reports ερευνητές της NASA και του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Φλόριντα. Το ποσοστό αυτό είναι πέντε φορές μεγαλύτερο σε σχέση με 33 εκπαιδευμένους αστροναύτες που δεν πέταξαν ποτέ, αλλά και σε σχέση με 35 αστροναύτες που είχαν πετάξει μόνο σε χαμηλή γήινη τροχιά. Στο ίδιο τεύχος του Scientific Reports δημοσιεύεται και μια δεύτερη μελέτη σε ποντίκια, η οποία προσομοίωσε το περιβάλλον υψηλής ακτινοβολίας στο οποίο ταξίδεψαν οι αστροναύτες του Apollο. «Αυτό που δείχνουν τα δεδομένα από τα ποντίκια είναι ότι η ακτινοβολία στο βαθύ διάστημα είναι επιβλαβής για την αγγειακή υγεία» αναφέρουν οι ερευνητές. Ο κίνδυνος προέρχεται από τις λεγόμενες κοσμικές ακτίνες, οι οποίες στην πραγματικότητα δεν είναι ακτίνες αλλά πρωτόνια και ατομικοί πυρήνες που πιστεύεται ότι παράγονται από σουπερνόβα και κινούνται με εξαιρετικά υψηλές ταχύτητες. Τα σωματίδια αυτά ουσιαστικά καταστρέφουν το DNA ή όποιο άλλο μόριο τύχει να συναντήσουν. Σε χαμηλή γήινη τροχιά, τα εισερχόμενα σωματίδια εκτρέπονται από το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη, κάτι που δεν συμβαίνει στο βαθύ διάστημα. Θανατηφόρα επίπεδα κοσμικής ακτινοβολίας καταγράφονται όμως και στον Άρη, ο οποίος δεν διαθέτει μαγνητικό πεδίο. Η NASA σχεδιάζει την πρώτη επανδρωμένη αποστολή στον Άρη για τη δεκαετία του 2035, και μέχρι τότε θα πρέπει να έχει βρει τρόπο να μειώσει τον κίνδυνο. Η παρατεταμένη παραμονή στο Διάστημα είναι εξάλλου γνωστό ότι προκαλεί και απώλεια οστικής και μυϊκής μάζας, διόγκωση της καρδιάς και βλάβες στα μάτια. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500092942

To Kepler βρίσκει εξωπλανήτες ανά δεκάδες. Διεθνής ομάδα επιστημόνων μελετώντας τα δεδομένα της αποστολής Kepler και χρησιμοποιώντας διάφορα ισχυρά επίγεια τηλεσκόπια εντόπισαν 104 νέους εξωπλανήτες ανεβάζοντας τον αριθμό τους στους περίπου 3,5 χιλιάδες. Εντοπίστηκε ένα σύστημα στο οποίο βρίσκονται 4 βραχώδεις πλανήτες με μέγεθος παρόμοιο με αυτό της Γης με τους ειδικούς να εκτιμούν ότι πιθανώς διαθέτουν συνθήκες φιλικές στη ζωή. «Η ποικιλία των πλανητών που εντοπίσαμε είναι εκπληκτική. Εντοπίσαμε πολλούς πλανήτες με μέγεθος και χαρακτηριστικά παρόμοια με αυτά της Γης. Άλλοι είναι κοντά στο μητρικό τους άστρο και αναπτύσσουν πολύ υψηλές θερμοκρασίες αλλά κάποιοι άλλοι φαίνονται πιο φιλικοί στη ζωή» αναφέρει ο Εβαν Σινούκοφ αστρονόμος του Πανεπιστημίου της Χαβάης που ήταν μέλος της ερευνητικής ομάδας. Το πιο ενδιαφέρον σύστημα που εντοπίστηκε βρίσκεται σε απόσταση περίπου 181 φωτός από εμάς στην κατεύθυνση του αστερισμού του Υδροχόου. Το σύστημα αποτελείται από το άστρο Κ2-72 που είναι ένας ερυθρός νάνος, δηλαδή ένα άστρο μικρότερης μάζας και θερμότητας από τον Ηλιο. Στο σύστημα αυτό εντοπίστηκαν 4 βραχώδεις πλανήτες με μέγεθος 20%-50% μεγαλύτερο από αυτό της Γης. Οι δύο εξ αυτών είναι πολύ κοντά στο άστρο και αναπτύσσουν πολύ υψηλές θερμοκρασίες απαγορευτικές για την παρουσία της ζωής. Οι άλλοι δύο όμως βρίσκονται λίγο πιο μακριά και εντός της λεγόμενης κατοικήσιμης ζώνης του άστρου. Την περιοχή δηλαδή όπου σε ένα βραχώδη πλανήτη θα μπορούσε να υπάρχει νερό σε υγρή μορφή συνθήκη που θεωρείται ως η πλέον βασική για την παρουσία της ζωής. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500091032

Ωρα για τη μελέτη της βαρύτητας. Τι συμβαίνει σε ένα σύμπαν που διαστέλλεται και ανεβάζει ταχύτητα; Σκοτεινιάζει, όπως λέει στην «Κ» ο διακεκριμένος αστρονόμος του Ευρωπαϊκού Νότιου Αστεροσκοπείου Ιάσων Σπυρομίλιος. Μέλος της ομάδας που ανακάλυψε την επιταχυνόμενη διαστολή του σύμπαντος και τιμήθηκε με το βραβείο Νομπέλ το 2011, ο κ. Σπυρομίλιος μας λέει ότι σε λίγα χρόνια θα μπορούμε να παρατηρήσουμε γαλαξίες που σχηματίστηκαν όταν το σύμπαν ήταν μόλις 500 εκατομμυρίων ετών, να ρίξουμε μια κοντινή ματιά στη μαύρη τρύπα που βρίσκεται στο κέντρο του γαλαξία μας και να μάθουμε, με τη βοήθεια του CERN, για τη σκοτεινή ενέργεια που αποτελεί το ένα τέταρτο του σύμπαντός μας. – Η ανακάλυψη του επιταχυνόμενου σύμπαντος πριν από περίπου 20 χρόνια έφερε στο προσκήνιο τους όρους «σκοτεινή ύλη» και «σκοτεινή ενέργεια» για την ερμηνεία του φαινομένου. Τι καινούργιο γνωρίζουμε σήμερα για τα δύο αυτά στοιχεία και πώς επηρεάζουν το «γνωστό» στους επιστήμονες σύμπαν; – Με την ανακάλυψη της επιτάχυνσης της διαστολής του σύμπαντος, η ενεργειακή πυκνότητά του διαχωρίστηκε κατά 3% σε βαρυόνια, 27% σε σκοτεινή ύλη και 70% σε σκοτεινή ενέργεια. Περαιτέρω παρατηρήσεις των σουπερνόβα και των γαλαξιών όπως και μετρήσεις της μικροκυματικής ακτινοβολίας υποβάθρου από τα διαστημικά τηλεσκόπια WMAP (NASA) και Planck (ESA) έχουν επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα του 1998. Το συνεχιζόμενο έργο επικεντρώνεται στις ιδιότητες της σκοτεινής ενέργειας και, βεβαίως, της σκοτεινής ύλης. Ο Ελβετός αστρονόμος Zwicky, το 1933, παρατήρησε ότι για να διατηρήσουν τα σμήνη των γαλαξιών τις μορφές τους χρειάζονταν περισσότερη βαρύτητα από ό,τι θα υπολογίζαμε από τη φωτεινή ύλη, π.χ. τα αστέρια, και την ονόμασε σκοτεινή ύλη. Ογδόντα χρόνια αργότερα, ακόμη δεν γνωρίζουμε τι παράγει αυτήν την επιπλέον βαρύτητα. Ωστόσο έχουμε κάνει μια πολύ καλή αρχή. Από πολλά πειράματα, στα εργαστήρια και στα τηλεσκόπια έχουμε καθιερώσει τι δεν είναι η σκοτεινή ύλη, για παράδειγμα, δεν είναι σκοτεινά άστρα, δεν είναι πλανήτες, δεν είναι μελανές οπές, δεν είναι τα νετρίνα. Είναι πιθανό ότι στον επιταχυντή LHC του CERN θα ανακαλύψουμε τη φύση του σωματιδίου που καθιστά σχεδόν το ένα τέταρτο του σύμπαντός μας. – Με βάση τα πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα, πώς διαγράφεται το μέλλον του σύμπαντος; – Σκοτεινό. Αν το σύμπαν εξακολουθήσει την επιταχυνόμενη διαστολή του, τότε οι ουρανοί θα σκοτεινιάσουν, καθώς οι γαλαξίες που σήμερα βλέπουμε με τα τηλεσκόπιά μας θα κινηθούν πολύ μακριά και το φως τους δεν θα μας φτάνει. Ανάλογα με τη συμπεριφορά της σκοτεινής ενέργειας είναι πιθανό ότι ακόμη και οι ίδιοι οι γαλαξίες θα διαλυθούν. Ολα αυτά, βεβαίως, δεν θα συμβούν πριν από τον θάνατο του Ηλίου και συγχρόνως κάθε δυνατότητα ζωής στη Γη. Εχουμε δισεκατομμύρια χρόνια μπροστά μας, εάν δεν καταστρέψουμε τον πλανήτη μας από μόνοι μας έως τότε. «Πρώτο φως» το 2024 – Σε τι στάδιο βρίσκεται η κατασκευή του τηλεσκοπίου Ε-ΕLT; Πόσο μακριά στο σύμπαν θα μπορεί να φτάνει η «ματιά» του; Θα δούμε πιο κοντά στη μαύρη τρύπα του γαλαξία μας; – Το Ευρωπαϊκό Εξαιρετικά Μεγάλο Τηλεσκόπιο είναι υπό κατασκευήν. Η κορυφή του βουνού Armazones στη Χιλή ισοπεδώθηκε και ο δρόμος είναι έτοιμος. Η σύμβαση για την κατασκευή του θόλου και του τηλεσκοπίου έχει υπογραφεί. Οι συμβάσεις για τα κάτοπτρα του τηλεσκοπίου θα διατεθούν μέσα στο 2016. Εάν όλα πάνε καλά, το 2024 θα έχουμε πρώτο φως, όπως λέμε, την πρώτη φορά που ένα τηλεσκόπιο ανοίγει το μάτι του στον ουρανό. Με το E-ELT θα παρατηρήσουμε τους πρώτους γαλαξίες που γεννήθηκαν στο σύμπαν με απαράμιλλη διαύγεια. Το σύμπαν μας είναι 13,8 δισεκατομμυρίων ετών. Περιμένουμε να μελετήσουμε τους γαλαξίες όταν το σύμπαν ήταν μόλις 500 εκατομμυρίων ετών. Ο γαλαξίας μας έχει μια μαύρη τρύπα στο κέντρο του, με μάζα πάνω από ένα εκατομμύριο φορές τη μάζα του Ηλίου. Με το E-ELT θα είμαστε σε θέση να δούμε τα αστέρια που περιστρέφονται γύρω της, σε τροχιές πολύ κοντά στη μαύρη τρύπα και να μελετήσουμε τη βαρύτητα σε ακραία περιβάλλοντα. Οι εξαιρετικές παρατηρήσεις βαρυτικών κυμάτων από το aLIGO έχουν ανοίξει νέους ορίζοντες στη Φυσική. Τώρα είναι η καλύτερη εποχή, με τα καλύτερα πειράματα για τη μελέτη της βαρύτητας. Υπερκαινοφανείς αστέρες – Προσωπικά, τι θα θέλατε να «δείτε», να ανακαλύψετε μέσω των νέων επιστημονικών εργαλείων; – Προσωπικά, μελετώ τους υπερκαινοφανείς αστέρες και ελπίζω ότι με αυτές τις νέες εγκαταστάσεις θα μάθουμε πολύ περισσότερα σχετικά με το ποια αστέρια εκρήγνυνται, πότε στη διάρκεια της ζωής τους αυτό συμβαίνει και για τη φυσική των εκρήξεων. Αυτές οι εκρήξεις αποτελούν τον κύριο μηχανισμό ανακύκλωσης για τα μέταλλα που συνθέτουν τους πλανήτες και εμάς. Η ζωή χωρίς υπερκαινοφανείς αστέρες είναι αδύνατη. – Η ερασιτεχνική αστρονομία είναι ένα χόμπι που απασχολεί χιλιάδες ανθρώπους, οι οποίοι τροφοδοτούν τις βάσεις δεδομένων με μεγάλο όγκο πληροφοριών. Είναι χρήσιμος για την επιστήμη ο άτυπος «συντονισμός» χιλιάδων μικρών τηλεσκοπίων; – Η ερασιτεχνική αστρονομία είναι πλήρως ενσωματωμένη στο πεδίο της έρευνας. Το έργο αυτών των ερασιτεχνών παρέχει κρίσιμα στοιχεία για την εργασία μας, ιδίως στον τομέα των μεταβλητών αστέρων, αλλά και στην ανάλυση των δεδομένων μέσω προγραμμάτων όπως το Galaxy Zoo (https://www.galaxyzoo.org). Το επιστημονικό έργο από πολίτες (γνωστό ως Citizen Science) δεν είναι μόνο ζωτικής σημασίας για την έρευνα, αλλά κι ένας πολύ καλός τρόπος για την ευαισθητοποίηση του κοινού στην κατανόηση της επιστήμης, που θα επηρεάσει αποφάσεις σχετικά με θεμελιώδη ζητήματα, όπως για παράδειγμα την υπερθέρμανση του πλανήτη. http://www.kathimerini.gr/870052/article/epikairothta/episthmh/wra-gia-th-meleth-ths-varythtas

Yπάρχει το «στείρο» (sterile) νετρίνο ; Για την αναζήτηση των στείρων νετρίνων το πείραμα IceCube (οι μαύρες τελείες στο σχήμα) ψάχνει την πιθανή εξαφάνιση των νετρίνων του μιονίου (νμ) – σχηματίζονται στην ατμόσφαιρα της Γης από την κοσμική ακτινοβολία – και φτάνουν στον ανιχνευτή αφού έχουν διασχίσει τη Γη. Αν τα στείρα νετρίνα υπάρχουν τότε η ύλη του πυρήνα της Γης θα ενίσχυε την ταλάντωση των νετρίνων του μιονίου προς στείρα νετρίνα (νs), δημιουργώντας ένα εμφανές έλλειμμα μόνο στην μια από τις τρεις γεύσεις των νετρίνων που προβλέπει το Καθιερωμένο Πρότυπο των στοιχειωδών σωματιδίων Οι επιστήμονες δηλώνουν πλέον σχεδόν σίγουροι -κατά 99%- ότι δεν υπάρχει στη φύση το σωματίδιο με την ονομασία «στείρο νετρίνο», μετά την πολυετή αλλά άκαρπη αναζήτησή του. Σε κάθε περίπτωση, θεωρούν ότι δεν πρόκειται να το βρουν με τους υπάρχοντες ανιχνευτές, αφήνοντας έτσι ένα πολύ μικρό «παραθυράκι» για μια μελλοντική ανακάλυψη, αλλά με άλλου είδους παρατηρητήρια. Οι ερευνητές του Παρατητηρίου Νετρίνων IceCube, που διαθέτει έναν τεράστιο ανιχνευτή κάτω από τους πάγους στο Νότιο Πόλο, ανακοίνωσαν επίσημα ότι -μετά και τα τελευταία στοιχεία- η έρευνά τους έχει καταλήξει στο…μηδέν, άρα πρέπει να βγουν τα αναπόφευκτα συμπεράσματα. Αν και το IceCube δεν έχει σταματήσει ακόμη την έρευνα, οι επιστήμονές του δεν περιμένουν πια να… βγάλουν λαγό από το καπέλο. Σε μια προσπάθεια να συμπληρώσουν τα κενά του «Καθιερωμένου Προτύπου» (Standard Model) της σωματιδιακής Φυσικής, οι φυσικοί είχαν προτείνει από τα μέσα της δεκαετίας του ’90 την ύπαρξη ενός υποθετικού σωματιδίου, του στείρου νετρίνου. Αν όντως ανακαλυπτόταν, θα εμπλούτιζε την «οικογένεια» των νετρίνων, που περιλαμβάνει ήδη τρία μέλη ή «γεύσεις» (νετρίνα ηλεκτρονίων, μιονίων και ταυ), ενώ θα βοηθούσε να πέσει φως στο μυστήριο της σκοτεινής ύλης και της ασυμμετρίας ύλης-αντιύλης στο σύμπαν. Τα νετρίνα είναι σωματίδια-φαντάσματα, με σχεδόν καθόλου μάζα, τα οποία σπάνια αλληλεπιδρούν με την κανονική ύλη, γι’ αυτό είναι τόσο δύσκολο να ανιχνευθούν. Επιπλέον, καθώς ταξιδεύουν, συνεχώς αλλάζουν «γεύση», καθώς ξαφνικά ένα είδος νετρίνου μεταμορφώνεται σε ένα άλλο είδος. Τρισεκατομμύρια νετρίνα διαπερνούν κάθε δευτερόλεπτο το ανθρώπινο σώμα, καθώς παράγονται σε μεγάλες ποσότητες από τον Ήλιο. Ορισμένα νετρίνα έχουν πιο μακρινή κοσμική προέλευση, αλλά τα περισσότερα δημιουργούνται όταν η κοσμική ακτινοβολία προσκρούει πάνω στα σωματίδια της γήινης ατμόσφαιρας. Το υποθετικό τέταρτο είδος νετρίνων υποτίθεται ότι δεν αλληλεπιδρά καθόλου με την ύλη (ο λόγος που ονομάσθηκε «στείρο»), εκτός πιθανώς με τη βαρύτητα, γι’ αυτό προτάθηκε ένα πιθανό σωματίδιο της μυστηριώδους σκοτεινής ύλης, που αποτελεί πάνω από το 80% της μάζας του σύμπαντος. Το «Καθιερωμένο Πρότυπο» προβλέπει μόνο τα ήδη γνωστά τρία είδη νετρίνων και όχι το στείρο (μάλιστα το Καθιερωμένο Πρότυπο προβλέπει εσφαλμένα ότι τα νετρίνα δεν έχουν μάζα – γεγονός που διαψεύστηκε πειραματικά). Ο μόνος τρόπος για να ανιχνευθεί το τελευταίο, ήταν με έμμεσο τρόπο, δηλαδή να «πιαστεί στα πράσα» ακριβώς τη στιγμή που θα μεταμορφωνόταν σε κάποιο από τα άλλα τρία είδη. Αλλά αυτό δεν έμελε να συμβεί. Ο καθηγητής φυσικής Φράνσις Χάλζεν, επικεφαλής του πειράματος IceCube στην Ανταρκτική, που έκανε τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Physical Review Letters», αναγνώρισε ότι η έρευνα δεν οδηγεί πουθενά και κατά 99% το στείρο νετρίνο απλούστατα δεν υπάρχει. «Σαν τον Έλβις, οι άνθρωποι βλέπουν ενδείξεις του στείρου νετρίνου παντού και οι θεωρητικοί φυσικοί ήσαν πεπεισμένοι ότι υπάρχει. Όμως η αποτυχία μας να το ανιχνεύσουμε, σημαίνει ότι η Φυσική παραμένει στο σκοτάδι σχετικά με την προέλευση της μικρής μάζας του νετρίνου ή γιατί εξαρχής απέκτησαν ακόμη και αυτή τη λίγη μάζα», δήλωσε ο Χάλζεν. Ο ανιχνευτής IceCube διαθέτει 5.160 αισθητήρες σε βάθος πάνω από ενάμισι χιλιόμετρο κάτω από την επιφάνεια των πάγων. Μόνο τα νετρίνα μπορούν ανεμπόδιστα να ταξιδέψουν στο εσωτερικό της Γης και ανιχνεύονται όταν, πέφτοντας πάνω σε άλλα σωματίδια, εκπέμπουν την χαρακτηριστική γαλαζωπή ακτινοβολία Τσερένκοφ, την οποία «πιάνουν» οι αισθητήρες. Οι επιστήμονες ανέλυσαν εκατοντάδες χιλιάδες ‘συμβάντα’ στον ανιοχνευτή IceCube, αλλά ούτε ένα από αυτά δεν είχε την χαρακτηριστική «υπογραφή» του στείρου νετρίνου. Ουσιαστικά, η μόνη πλέον ελπίδα ανακάλυψης είναι το στείρο νετρίνο να είναι πολύ βαρύτερο από ό,τι προβλέπει η έως τώρα θεωρία. Έως τώρα οι επιστήμονες περίμεναν να βρουν ένα σωματίδιο με μάζα περίπου το ένα δισεκατομμυριοστό της μάζας του υδρογόνου, δηλαδή περίπου ένα ηλεκτρονιοβόλτ (1 eV). Όμως, σύμφωνα με κάποιες νεότερες εκτιμήσεις, το στείρο νετρίνο μπορεί να έχει μάζα έως και 7.000 eV, όμως για κάτι τέτοιο θα χρειασθούν άλλα παρατηρητήρια, που σήμερα δεν υπάρχουν. Βίντεο: Η αναζήτηση «στείρων» νετρίνων από τον ανιχνευτή IceCube http://physicsgg.me/2016/08/09/y%cf%80%ce%ac%cf%81%cf%87%ce%b5%ce%b9-%cf%84%ce%bf-%cf%83%cf%84%ce%b5%ce%af%cf%81%ce%bf-sterile-%ce%bd%ce%b5%cf%84%cf%81%ce%af%ce%bd%ce%bf/

Σίδηρος από σουπερνόβα έθρεψε προϊστορικά βακτήρια. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν στον πλανήτη μας την «υπογραφή» μιας έκρηξης υπερκαινοφανούς αστέρα (σουπερνόβα), η οποία συνέβη πριν από τουλάχιστον 2,2 εκατομμύρια χρόνια. Είναι μάλιστα αξιοσημείωτο ότι η υπογραφή αυτή είναι «ζωντανή», καθώς οφείλεται σε ζωντανούς οργανισμούς, που είχαν αξιοποιήσει δεόντως τα εξωγήινα χημικά στοιχεία. Όταν ένα γιγάντιο άστρο ολοκληρώνει τον κύκλο της ζωής του με την μορφή μιας κατακλυσμικής έκρηξης σουπερνόβα, διάφορα υλικά εκτοξεύονται στον διαστρικό χώρο, όπως ισότοπα σιδήρου-60. Το συγκεκριμένο ραδιοϊσότοπο δεν παράγεται με φυσικό τρόπο στη Γη, συνεπώς η παρουσία του παραπέμπει σε κάποια έκρηξη σουπερνόβα, το «αποτύπωμα» της οποίας έφθασε ως εδώ. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Σον Μπίσοπ του Τμήματος Φυσικής του Πολυτεχνείου του Μονάχου, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), εντόπισαν άτομα σιδήρου-60 μέσα σε απολιθωμένους νανοκρυστάλλους μαγνητίτη, που είχαν παραχθεί από μικροοργανισμούς (τα λεγόμενα «μαγνητοτακτικά» βακτήρια). Τα δείγματα ελήφθησαν από δύο ιζήματα κάτω από τον βυθό του Ειρηνικού ωκεανού. Με τη χρήση εξελιγμένων μεθόδων ανάλυσης, οι επιστήμονες υπολόγισαν ότι τα εν λόγω ραδιοϊσότοπα, αφού ταξίδεψαν στο σύμπαν, έφθασαν στη Γη πριν από 2,2 έως 2,6 εκατ. χρόνια. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η χρονολόγηση αυτή συμπίπτει με μια περίοδο μαζικής εξαφάνισης πολλών ειδών, καθώς και με μια ψύχρανση του κλίματος, ενδείξεις ότι πιθανώς η Γη υπέστη τις συνέπειες της έκρηξης σουπερνόβα, η απόσταση της οποίας παραμένει άγνωστη. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500094807