Δροσος Γεωργιος

Τα μεγαλύτερα άλυτα μυστήρια της Φυσικής. Το 1900, ο Βρετανός φυσικός Λόρδος Κέλβιν είχε πει: «Δεν υπάρχει πλέον τίποτε νέο να ανακαλυφθεί στη φυσική. Το μόνο που απομένει είναι οι μετρήσεις να γίνουν ακόμη περισσότερο ακριβείς». Δεν χρειάστηκε να περάσουν περισσότερο από δύο δεκαετίες για να διαψευσθεί παταγωδώς, αφού η κβαντική φυσική και η Θεωρία της Σχετικότητας του Αϊνστάιν άνοιξαν ένα «παράθυρο» σε έναν άγνωστο έως τότε και αινιγματικό «κόσμο». Το αποτέλεσμα είναι ότι σήμερα κανείς ερευνητής δεν μιλά για το «τέλος της Φυσικής», αφού υποτίθεται πως έχουμε καταλάβει πλήρως την πραγματικότητα που μας περιβάλλει. Αντίθετα, κάθε νέα ανακάλυψη φαίνεται να γίνεται η αιτία για ακόμη μεγαλύτερα και βαθύτερα ερωτήματα γι' αυτήν την πραγματικότητα. Από αυτά τα ερωτήματα, πέντε «γρίφοι» προβάλλουν αυτή τη στιγμή ως τα μεγαλύτερα «μυστήρια» της Φυσικής. Τι είναι η σκοτεινή ενέργεια; Εδώ και δεκαετίες, οι αστροφυσικοί έχουν στη διάθεσή τους δεδομένα που επιβεβαιώνουν ότι το σύμπαν διαστέλλεται με επιταχυνόμενο ρυθμό. Το γεγονός αυτό σημαίνει πως η συμπεριφορά του σύμπαντος δεν καθορίζεται αποκλειστικά από τις βαρυτικές έλξεις, αλλά ότι υπάρχει μία μυστηριώδης απωστική δύναμη, η σκοτεινή ενέργεια όπως την έχουν ονομάσει, η οποία έχει υπερνικήσει τη βαρύτητα σε κοσμική κλίμακα. Από τον ρυθμό της συμπαντικής διαστολής, οι επιστήμονες εκτιμούν ότι αντιστοιχεί περίπου στο 70% της ύλης-ενέργειας του σύμπαντος. Ωστόσο, η φύση της σκοτεινής ενέργειας παραμένει άγνωστη. Έτσι, είναι ακόμη αδιευκρίνιστο αν πίσω από αυτό τον όρο κρύβεται μία σταθερή πυκνότητα ενέργειας που κατακλύζει ομογενώς τον χώρο, όπως είχε προτείνει ο Αϊνστάιν πριν από 100 χρόνια, ή κάποιο άλλο φυσικό φαινόμενο. Τι είναι η σκοτεινή ύλη; Κάθε νέα ανακάλυψη φαίνεται να γίνεται η αιτία για ακόμη μεγαλύτερα και βαθύτερα ερωτήματα Αστρονομικές παρατηρήσεις έχουν δείξει επίσης ότι το 27% του σύμπαντος αντιστοιχεί σε μία εξωτική μορφή ύλης, που δεν απορροφά, ούτε εκπέμπει ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Η σκοτεινή ύλη, όπως έχει ονομασθεί, δεν μπορεί επομένως να παρατηρηθεί άμεσα. Εντούτοις, μέχρι σήμερα δεν έχει ανιχνευθεί ούτε με έμμεσο τρόπο, με συνέπεια οι μόνες πληροφορίες που έχουν οι επιστήμονες να προέρχονται από τη βαρυτική της επίδραση σε κοσμικές δομές, όπως οι γαλαξίες. Μία από τις πιο διαδεδομένες θεωρίες για τα «συστατικά» της είναι ένα υποθετικό είδος σωματιδίων ονόματι WIMP (Ασθενώς Αλληλεπιδρώντα Σωματίδια με Μάζα), ενώ σε όλο τον κόσμο βρίσκονται σε εξέλιξη αρκετά πειράματα με στόχο να εξιχνιάσουν τη φύση της. Πού οφείλεται το βέλος του χρόνου; Ο χρόνος έχει μία μόνο κατεύθυνση, αφού εξελίσσεται από το παρελθόν προς το παρόν. Αυτή η ιδιότητα, που ονομάσθηκε «βέλος του χρόνου» από τον αστροφυσικό Άρθουρ Έντιγκτον το 1927, οφείλεται σε μία ιδιότητα γνωστή ως εντροπία. Η εντροπία είναι ένα μέτρο της αταξίας ενός συστήματος και, σύμφωνα με τη θερμοδυναμική, δεν μπορεί αυθόρμητα να μειωθεί. Συνεπώς, κάθε σύστημα που δεν δέχεται εξωτερικές επιδράσεις μεταβαίνει σε καταστάσεις ολοένα μεγαλύτερης αταξίας. Αυτό σημαίνει ότι οι μεταβολές των συστημάτων είναι μη αντιστρεπτές (π.χ. τα μόρια ενός αερίου που θα μπουν σε ένα δοχείο θα διασκορπισθούν σε όλο το εσωτερικό του), κάτι που όμως είναι ασύμβατο με τους νόμους της Φυσικής, οι οποίοι μπορούν να λειτουργήσουν εξίσου καλά τόσο προς τα «εμπρός» όσο και προς τα «πίσω» στον χρόνο. Σημαίνει επίσης ότι το σύμπαν ξεκίνησε από μια κατάσταση εξαιρετικά απίθανα χαμηλής εντροπίας, χωρίς οι επιστήμονες να μπορούν να εξηγήσουν γιατί αυτό το παρελθόν χαρακτηριζόταν από μέγιστη «οργάνωση». Γιατί η ύλη επικράτησε της αντιύλης; Το ερώτημα αυτό ανάγεται ουσιαστικά στον «γρίφο» του γιατί υπάρχουμε. Με βάση τους νόμους της φυσικής, με τη Μεγάλη Έκρηξη θα πρέπει να δημιουργήθηκαν ίσες ποσότητες ύλης και αντιύλης. Τότε, όμως κάθε σωματίδιο που θα συγκρουόταν με το αντίστοιχο αντισωματίδιό του, όπως ένα πρωτόνιο με ένα αντιπρωτόνιο ή ένα ηλεκτρόνιο με ένα ποζιτρόνιο, θα έπρεπε να εξαϋλωθεί. Επομένως, το μόνο που θα έπρεπε να απομείνει θα ήταν μία «θάλασσα» φωτονίων, σε ένα άυλο σύμπαν. Για κάποιον λόγο, όμως, υπήρξε μία μικρή ασυμμετρία ανάμεσα στην ύλη και την αντιύλη, η οποία έδωσε τη δυνατότητα στον «κόσμο» να εξελιχθεί στη σημερινή του μορφή. Ασυμμετρία που δεν έχει εξηγηθεί έως σήμερα, αφού ακόμη και το πιο λεπτομερές πείραμα μελέτης πιθανών διαφορών στις ιδιότητές τους έληξε τον περασμένο Αύγουστο χωρίς κάποιο απτό αποτέλεσμα. Ποια είναι η μοίρα του σύμπαντος; Το «φινάλε» που θα έχει το σύμπαν εξαρτάται από την τιμή της παραμέτρου Ω, η οποία αποτελεί ένα μέτρο της πυκνότητας της ύλης και της ενέργειας. Με βάση τα παρατηρησιακά δεδομένα, αυτή τη στιγμή το πιο επικρατέστερο σενάριο είναι πως η Ω ισούται περίπου με 1, δηλαδή ότι το σύμπαν να είναι επίπεδο. Αυτό σημαίνει πως θα συνεχίσει να διαστέλλεται, οδηγούμενο αργά αλλά σταθερά σε «Θερμικό Θάνατο» (Heat Death), δηλαδή σε μία κατάσταση όπου η θερμοκρασία θα είναι απειροελάχιστα μεγαλύτερη από το απόλυτο μηδέν και ο «κόσμος» θα γίνει σκοτεινός και ψυχρός. Σε πρώτη φάση, προοδευτικά θα σταματήσει η δημιουργία νέων αστέρων, ενώ τα υπάρχοντα αστέρια θα έχουν «σβήσει» το ένα μετά το άλλο, καθώς θα έχουν εξαντληθεί τα καύσιμά τους. Αν και το τι ακριβώς θα συμβεί μετά βασίζεται ακόμη περισσότερο σε εικασίες, το βέβαια είναι πως στη συνέχεια θα εξαφανισθούν και οι μαύρες τρύπες, λόγω της ακτινοβολίας που εκπέμπουν. http://www.naftemporiki.gr/story/1086281/ta-megalutera-aluta-mustiria-tis-fusikis

Επαναλειτούργησε ο επιταχυντής του Cern μετά από 5,5 μήνες διακοπής των εργασιών. Τα πάντα κινήθηκαν βάσει προγράμματος... Το πρωί της 29ης Μαρτίου, η πρώτη δέσμη σωματιδίων «ξύπνησε» από τη «χειμερία νάρκη του» τον επιταχυντή σωματιδίων, θέτοντας ξανά σε λειτουργία το σύστημα Cern, στη Γενεύη. Η διακοπή των εργασιών είχε ξεκινήσει από τις 14 Δεκεμβρίου, προκειμένου να αντικατασταθούν ορισμένα συστήματα που αφορούσαν την προστασία , καθώς και 18 μαγνήτες του Υπερσυγχρότου Πρωτονίων. Παρεμβάσεις συντήρησης έγιναν και στο κρυογενικό σύστημα, ώστε να αντιμετωπιστούν ορισμένες διαρροές που είχαν εμφανιστεί, ενώ αντικαταστάθηκε μεγάλο μέρος των καλωδίων. Εργασίες συντήρησης έγιναν και στους ανιχνευτές CMS και ATLAS του επιταχυντή. Το επιστημονικό προσωπικό έζησε έντονα την επανεκκίνηση του προγράμματος, πανηγυρίζοντας και βγάζοντας μία αναμνηστική φωτογραφία, την οποία ανάρτησαν στα social media. http://www.pronews.gr/portal/20160330/%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CE%B1/%CE%B5%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CF%84%CE%BF%CF%8D%CF%81%CE%B3%CE%B7%CF%83%CE%B5-%CE%BF-%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%84%CE%B1%CF%87%CF%85%CE%BD%CF%84%CE%AE%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-cern-%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%AC-%CE%B1%CF%80%CF%8C-55-%CE%BC%CE%AE%CE%BD%CE%B5%CF%82-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CF%80%CE%AE%CF%82-%CF%84%CF%89%CE%BD-%CE%B5%CF%81%CE%B3%CE%B1%CF%83%CE%B9%CF%8E%CE%BD

Το ξημέρωμα στις παγωμένες ακτές της Ρωσίας από το διάστημα. Η όψη της Γης από το διάστημα προκαλεί σε κάθε περίπτωση τις ανθρώπινες αισθήσεις. Πόσo μάλλον όταν ο φακός της κάμερας «συλλαμβάνει» την αλλαγή από νύχτα σε μέρα, αποτυπώνοντας όλα εκείνα τα χρώματα και το μυστήριο, που καθιστούν τον πλανήτη μας έναν ξεχωριστό κόσμο. Ο αστροναύτης Τιμ Πικ απαθανάτισε από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό το ξημέρωμα στις παγωμένες βορειοανατολικές ακτές της Ρωσίας. Τη φωτογραφία δημοσίευσε στο twιtter ο Τιμ Πικ και η NASA το «μοίρασε» σε όλον τον κόσμο, προκειμένου να απολαύσουν άπαντες την αστείρευτη ομορφιά της φύσης. http://www.pronews.gr/portal/20160325/%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1/%CF%84%CE%BF-%CE%BE%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CF%81%CF%89%CE%BC%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%B9%CF%82-%CF%80%CE%B1%CE%B3%CF%89%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82-%CE%B1%CE%BA%CF%84%CE%AD%CF%82-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%81%CF%89%CF%83%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%BF-%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1-%CF%86%CF%89%CF%84%CF%8C Αστροναύτες εξομολογούνται εμπειρίες θανάτου στο διάστημα. "Ποτέ δεν ένιωσα φόβο. Ένιωθα σίγουρη για όλους τους ανθρώπους που εργάστηκαν για μένα και για όλους όσους ήταν μέσα στην κάψουλα μαζί μου. Σε περίπτωση ατυχήματος, πίστευα ότι θα έκαναν το καλύτερο δυνατό, έτσι δεν μπορώ να τους κατηγορήσω,"δήλωσε η Soyeon Yi, πρώτη αστροναύτης της Νότιας Κορέας, η οποία γνώρισε μια οδυνηρή επάνοδο στη Γη μετά από 10 ημερών στο Διεθνή διαστημικό Σταθμό το 2008. Αποκάλυψε επίσης ότι οι άνθρωποι στο Mission Control ,ψηλά στο διάστημα, παραμένουν ήρεμοι όταν παρουσιάζεται κάποιο πρόβλημα, και εργάζονται ομαδικά για να αποτρέψουν ένα βέβαιο θάνατο. Το Science Channel έφτιαξε μια νέα σειρά που θα κάνει πρεμιέρα στις 10 Νοεμβρίου και αναδημιουργεί τρομακτικά ατυχήματα, με αστροναύτες που παλεύουν για την επιβίωση. Η αφήγηση γίνεται από τους ίδιους τους αστροναύτες οι οποίοι υπογραμμίζουν τα εκτεταμένα οφέλη της εξερεύνησης του διαστήματος που αντισταθμίζουν τον πανταχού παρών κίνδυνο που τους ακολουθεί στις αποστολές τους. http://www.prisonplanet.gr/διάστημα/115458-αστροναύτες-εξομολογούνται-εμπειρίες-θανάτου-στο-διάστημα

Ασύλληπτες θερμοκρασίες στο φωτεινότερο κβάζαρ του σύμπαντος. Γερμανοί, Ρώσοι, Αμερικανοί και άλλοι αστρονόμοι μπόρεσαν για πρώτη φορά να μελετήσουν την «καρδιά» του φωτεινότερου ενεργού γαλαξιακού πυρήνα (κβάζαρ) στο σύμπαν και υπολόγισαν ότι η αδιανόητη θερμοκρασία της ξεπερνά τα δέκα τρισεκατομμύρια βαθμούς Κελσίου, πολύ μεγαλύτερη από ό,τι θεωρείτο έως τώρα δυνατό. Οι ερευνητές του διεθνούς προγράμματος ραδιοαστρονομίας RadioAstron, με επικεφαλής τον Γιούρι Κοβάλεφ του Φυσικού Ινστιτούτου Λεμπέντεφ της Μόσχας, τον Αντρέι Λομπάνοφ του Ινστιτούτου Ραδιοαστρονομίας Μαξ Πλανκ στη Γερμανία και τον Μάικλ Τζόνσον του Κέντρου Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν των ΗΠΑ, που έκαναν δύο δημοσιεύσεις στο περιοδικό αστροφυσικής "The Astrophysical Journal Letters", ανέλυσαν την ακτινοβολία του κβάζαρ 3C 273. Το εν λόγω κβάζαρ, σε απόσταση περίπου 2,4 δισεκατομμυρίων ετών από τη Γη, βρίσκεται στην κατεύθυνση του αστερισμού της Παρθένου και είναι το πιο φωτεινό στον ουρανό από όσα έχουν ανακαλυφθεί μέχρι στιγμής. Το RadioAstron χρησιμοποιεί τον ρωσικό δορυφόρο Spektr-R με κεραία δέκα μέτρων, που βρίσκεται σε ελλειπτική τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας. http://www.astrovox.gr/forum/viewtopic.php?t=15699 Οι παρατηρήσεις του συνδυάζονται με αυτές μεγάλων επίγειων ραδιοτηλεσκοπίων, όπως του γερμανικού ραδιοτηλεσκοπίου διαμέτρου 100 μέτρων στο Έφελσμπεργκ, του διαμέτρου 110 μέτρων τηλεσκοπίου Γκριν Μπανκ και του 300 μέτρων Αρεσίμπο. Έτσι το RadioAstron σχηματίζει ένα συμβολόμετρο (ένα εικονικό ραδιοτηλεσκόπιο) μεταξύ Γης και διαστήματος. Τα κβάζαρ είναι τεράστιες μαύρες τρύπες με μάζα εκατομμύρια ή και δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τον Ήλιο μας. Βρίσκονται στο κέντρο μεγάλων γαλαξιών και εκπέμπουν πανίσχυρη ακτινοβολία, συχνά «σβήνοντας» με τη λάμψη τους όλα τα άστρα του γαλαξία τους. Οι επιστήμονες πίστευαν ότι η θερμοκρασία στο εσωτερικό αυτών των ενεργών γαλαξιακών πυρήνων δεν ξεπερνά τα 100 δισεκατομμύρια βαθμούς Κελσίου, αλλά οι νέοι υπολογισμοί δείχνουν μια ασύλληπτα μεγαλύτερη θερμοκρασία. Οι επιστήμονες προς το παρόν δεν κατανοούν θεωρητικά πώς αυτό μπορεί να συμβεί. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500068059

Το "Progress MS-02"ετοιμο με τον πύραυλο φορέα (RN) "Soyuz-2.1a" . http://www.energia.ru/ru/iss/iss47/progress_ms-02/photo_03-28.html http://www.energia.ru/ru/iss/iss47/progress_ms-02/photo_03-29.html Αφιξη του αμερικανικου φορτηγού πλοίου Cygnus. Το πλοίο εχει το όνομά του αστροναύτη της NASA Rick Husband, ο οποίος βρήκε τραγικό θάνατο κατά τη συντριβή του διαστημικού λεωφορείου «Columbia», του οποίου ήταν ο διοικητής. Το Σάββατο το «φορτηγό» Cygnus OA-6 ελλιμενίστηκε στη μονάδα Ενότητα, ο συνάδελφός μας από τη NASA Timothy Кopra επέβλεψε την σύνδεση με τον βραχίονα Canadarm 2. http://www.roscosmos.ru/22072/

Ο ωκεανός του Αρη ήταν προϊόν βομβαρδισμού αστεροειδών. Ο στόλος των δορυφόρων που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον Άρη αλλά και των ρομπότ που εξερευνούν την επιφάνεια του έχουν συλλέξει σειρά ευρημάτων που υποδεικνύουν την ύπαρξη στο μακρινό παρελθόν ενός μεγάλου ωκεανού που κάλυπτε σχεδόν ολόκληρο το βόρειο ημισφαίριο του Κόκκινου Πλανήτη. Έχουν πραγματοποιηθεί πολλές μελέτες και έχουν αναπτυχθεί πολλές θεωρίες για την ύπαρξη αυτού του ωκεανού και την πιθανότητα να είχε αναπτυχθεί σε αυτόν κάποιες μορφές ζωής. Σε συνέδριο πλανητικής επιστήμης που διεξάγεται στο Τέξας ο Τιμ Πάρκερ, επιστήμονας του Εργαστηρίου Αεριώθησης (JPL) της NASA, διατύπωσε μια νέα θεωρία για αυτό τον ωκεανό. Ο Πάρκερ υποστηρίζει ότι όπως συνέβη και στη Γη έτσι και ο Άρης λίγο μετά την δημιουργία του δέχτηκε ένα ανηλεή βομβαρδισμό κομητών και αστεροειδών. Σύμφωνα με τον Πάρκερ και τον συνάδελφο του στο JPL Ρόμπερτ Αντερσον ο ωκεανός περιείχε το νερό που κουβαλούν μαζί τους οι αστεροειδείς και οι κομήτες. Η θεωρία των δύο επιστημόνων είναι ότι η πτώση των διαστημικών σωμάτων στον Άρη απελευθέρωσε το νερό που διέθεταν το οποίο τελικά σχημάτισε ένα ωκεανό που κάλυπτε το μισό βόρειο ημισφαίριο του πλανήτη. Όμως όπως ανέφερε ο Πάρκερ στο συνέδριο δεν υπάρχει καμία περίπτωση να είχε αναπτυχθεί οποιαδήποτε μορφή ζωής σε αυτόν τον ωκεανό. Αυτό γιατί οι δύο επιστήμονες εκτιμούν ότι οι ατμοσφαιρικές συνθήκες του Άρη δεν επέτρεψαν στον ωκεανό να επιζήσει για χρονικό διάστημα τέτοιο που να επιτρέψει όλες τις βιοχημικές διεργασίες που απαιτούνται για να αναπτυχθεί κάποια μορφή ζωής. Αν η θεωρία των δύο επιστημόνων είναι σωστή τότε μειώνονται δραματικά οι πιθανότητες να υπήρξε κάποτε ζωή στον Άρη αφού αν αυτό δεν συνέβη μέσα στο νερό τότε πολύ δύσκολα θα μπορούσε αυτό να έχει συμβεί μακριά από αυτό στο εξαιρετικά αφιλόξενο περιβάλλον του Κόκκινου Πλανήτη. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500067564

Εγκέλαδος και Ρέα είναι ακόμη... βρέφη! Μια εντυπωσιακή ανακάλυψη έκαναν επιστήμονες του προγράμματος εντοπισμού νοήμονος ζωής SETI. Μελετώντας τις βαρυτικές αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στον Κρόνο και τα δεκάδες φεγγάρια του κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι κάποιοι εξ αυτών όπως ο Τιτάνας και ο Ιαπετός σχηματίστηκαν την ίδια περίπου εποχή με τον Αρχοντα των Δαχτυλιδιών δηλαδή πριν από περίπου 4 δισ. έτη αλλά κάποιοι όπως ο Εγκέλαδος και η Ρέα δημιουργήθηκαν πολύ πρόσφατα και πιο συγκεκριμένα μόλις πριν από περίπου 100 εκ. έτη. Η ανακάλυψη είναι σημαντική γιατί εκτός των άλλων ο Εγκέλαδος έχει αναδειχθεί τα τελευταία χρόνια σε ένα από τα πιο ενδιαφέροντα σώματα του ηλιακού μας συστήματος και η προσοχή των επιστημόνων είναι μόνιμα στραμμένη σε αυτόν ενώ εξετάζεται σοβαρά και η οργάνωση μιας αποστολής εξερεύνησης σε αυτόν. Ολα τα στοιχεία που έχουν στη διάθεση τους οι επιστήμονες υποδεικνύουν ότι κάτω από την παγωμένη επιφάνεια του Εγκέλαδου υπάρχει ένας ωεκανός και μάλιστα κάποιες μελέτες αναφέρουν ότι είναι φιλικός στη ζωή. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=787892

Νέα ένδειξη για την ύπαρξη του «ένατου πλανήτη» Αυξάνονται ακόμη περισσότερο οι πιθανότητες το ηλιακό μας σύστημα να φιλοξενεί έναν ακόμη πλανήτη, τον ένατο στη σειρά και άγνωστο έως σήμερα στους αστρονόμους, παρά το γεγονός ότι η «γειτονιά» της Γης βρίσκεται στο μικροσκόπιο των επιστημόνων εδώ και πάνω από 200 χρόνια. Η ύπαρξη αυτού του υποθετικού «κάτοικου» του ηλιακού μας συστήματος, στον οποίο έχει δοθεί το παρατσούκλι «Πλανήτης Χ», προέκυψε στα τέλη Ιανουαρίου, από έρευνα των αστρονόμων Μάικλ Μπράουν και Κόνσταντιν Μπάτιγκιν, οι οποίοι εργάζονται στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνια (Caltech). Όπως υποστήριξαν τότε οι δύο επιστήμονες σε άρθρο τους στο επιστημονικό περιοδικό Astronomical Journal, αν και δεν παρατήρησαν άμεσα τον «Πλανήτη Χ», η παρουσία του «προδόθηκε» από τα χαρακτηριστικά των τροχιών που έχουν έξι μικρά ουράνια αντικείμενα και πλανήτες - νάνοι, οι οποίοι ανακαλύφθηκαν πρόσφατα στο εξώτερο ηλιακό σύστημα. Κι αυτό γιατί τα συγκεκριμένα ουράνια σώματα κινούνται με τέτοιον τρόπο που υποδηλώνει πως δέχονται τη βαρυτική επίδραση ενός κρυμμένου πλανήτη. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς που περιέγραφαν οι Αμερικανοί αστρονόμοι στο άρθρο τους, η μάζα του πρέπει να είναι 5 με 10 φορές μεγαλύτερη από τη μάζα της Γης. Mike Brown @plutokillerFollow Hey Planet Nine fans, a new eccentric KBO was discovered. And it is exactly where Planet Nine says it should be. https://t.co/oZn0RDq8JF ReplyRetweetFavorite Mike Brown @plutokillerFollow [the new one is uo3L91; slide from a just-posted talk at the SETI institute. Discovery from OSSOS survey on the CFHT] ReplyRetweetFavorite Mike Brown @plutokillerFollow I haven't done the statistics yet, but I suspect this takes the probability of this being a statistical fluke down to ~.001% or so. ReplyRetweetFavorite Mike Brown @plutokillerFollow Planet Nine, by the way, is oriented oppositely to these objects, so it's to the right and way up off the plot Επίσης, υπολογίζεται πως έχει 2-4 φορές μεγαλύτερη διάμετρο από τη Γη, ενώ μία πλήρης περιφορά του γύρω από τον Ήλιο διαρκεί περίπου 10.000 έως 20.000 γήινα χρόνια. Στο χρονικό διάστημα που μεσολάβησε, ο Μπράουν βρήκε μία ακόμη ένδειξη που ενισχύει τη θεωρία του. Πιο συγκεκριμένα, όπως ανέφερε σε μήνυμά του στο Twitter την περασμένη Πέμπτη, ανακάλυψε ένα ακόμη σώμα στα εξωτερικά όρια του ηλιακού μας συστήματος (τη Ζώνη του Κόιπερ), το οποίο φαίνεται να δέχεται τη βαρυτική επίδραση του «Πλανήτη Χ». Το σώμα αυτό, που ονομάζεται uo3L91, φαίνεται να έλκεται από έναν μεγάλο πλανήτη, ο οποίος βρίσκεται σε απόσταση 200 έως 1.200 φορές μεγαλύτερη από την απόσταση Γης - Ήλιου. Επομένως, το uo3L91 βρίσκεται ακριβώς εκεί όπου θα έπρεπε να είναι, αν υπήρχε ο «Πλανήτης Χ». Όπως είναι φυσικό, και η νέα ανακάλυψη του Μπράουν θα ελεγχθεί από επιστημονικούς κριτές, όταν υποβάλει σε κάποιο επιστημονικό περιοδικό ένα άρθρο στο οποίο θα την περιγράφει. Ωστόσο, απαντώντας ο ίδιος σε ερωτήματα στο Twitter, εκτιμά πως δεν ξεπερνά το 0,001% η πιθανότητα η νέα ένδειξη να οφείλεται σε κάποιο στατιστικό λάθος. Το uo3L91 ανακαλύφθηκε από το επίγειο Τηλεσκόπιο Γαλλίας - Καναδά - Χαβάης, το οποίο στα πλαίσια της μελέτης OSSOS (Outer Solar System Origins Survey) εξερευνά τις περιοχές του ηλιακού μας συστήματος που βρίσκονται πέρα από την τροχιά του Ποσειδώνα. http://www.naftemporiki.gr/story/1085210/nea-endeiksi-gia-tin-uparksi-tou-enatou-planiti

Ο πιο περίεργος εξωπλανήτης έχει τροχιά σαν κομήτης. Αστρονόμοι στις ΗΠΑ μελέτησαν έναν καυτό εξωπλανήτη που έχει την πιο περίεργη τροχιά από όσους έχουν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα. Ο HD 80606 b, όπως είναι το όνομά του, δεν έχει μια λίγο-πολύ σφαιρική τροχιά γύρω από το άστρο του, αλλά ακολουθεί μια άκρως επιμήκη τροχιά όπως οι κομήτες. Όμως το ακόμη πιο εκκεντρικό είναι ότι όταν φθάνει κοντά στο άστρο του, σχεδόν το αγγίζει κατά την περιφορά του που διαρκεί μόλις 20 ώρες και αμέσως μετά εκσφενδονίζεται πάλι στο διάστημα. Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου ΜΙΤ, του Ινστιτούτου Space Telescope Science Institute και του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια-Σάντα Κρουζ, με επικεφαλής τον Ζιλιέν ντε Βιτ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστροφυσικής "Astrophysical Journal Letters", έκαναν την παρατήρηση με το διαστημικό τηλεσκόπιο «Σπίτσερ» της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA). Ο περίεργος εξωπλανήτης, που είχε αρχικά εντοπισθεί το 2009, όμως τώρα έγινε εφικτό να μελετηθεί καλύτερα, έχει το μέγεθος του Δία αλλά τετραπλάσια μάζα. Βρίσκεται σε απόσταση 190 ετών φωτός από τη Γη στον αστερισμό της Μεγάλης 'Αρκτου. Χρειάζεται περίπου 111 μέρες για να διαγράψει μια πλήρη εκκεντρική τροχιά γύρω από το άστρο του (αυτή είναι και η διάρκεια του έτους του). Η στενή επαφή με το άστρο του διαρκεί μόλις 20 ώρες, στη διάρκεια των οποίων ο εξωπλανήτης «τσουρουφλίζεται» φθάνοντας θερμοκρασίες κοντά στους 1.100 βαθμούς Κελσίου. Στη φάση αυτή, λαμβάνει τεράστιες ποσότητες ενέργειας, τουλάχιστον 1.000 φορές μεγαλύτερες από όσες απορροφά η Γη από τον Ήλιο κάθε μέρα. «Αν η Γη επρόκειτο να πλησιάσει τόσο κοντά στον Ήλιο μας, πολύ σύντομα θα έχανε την ατμόσφαιρά της και η επιφάνειά της θα μετατρεπόταν σε λιωμένο μάγμα» δήλωσε ο ντε Βιτ. Επίσης, για πρώτη φορά σε εξωπλανήτη, οι αστρονόμοι υπολόγισαν την ταχύτητα περιστροφής γύρω από το άξονα του, δηλαδή τη διάρκεια της μέρας του, και βρήκαν ότι είναι περίπου 90 ώρες. Περίπου 2.000 επιβεβαιωμένοι εξωπλανήτες έχουν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα και πάνω από 5.000 ανεπιβεβαίωτοι ακόμη. Πολλοί ανήκουν στην κατηγορία του λεγόμενου «καυτού Δία», δηλαδή είναι αέριοι γίγαντες που πλησιάζουν υπερβολικά κοντά στα μητρικά άστρα τους, όπως συμβαίνει στην περίπτωση του HD 80606 b. http://www.pronews.gr/portal/20160329/%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1/%CE%BF-%CF%80%CE%B9%CE%BF-%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%AF%CE%B5%CF%81%CE%B3%CE%BF%CF%82-%CE%B5%CE%BE%CF%89%CF%80%CE%BB%CE%B1%CE%BD%CE%AE%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%AD%CF%87%CE%B5%CE%B9-%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%87%CE%B9%CE%AC-%CF%83%CE%B1%CE%BD-%CE%BA%CE%BF%CE%BC%CE%AE%CF%84%CE%B7%CF%82

TGK «Progress MS-02" Το "Progress MS-02"ετοιμάζεται για τον πύραυλο φορέα «Σογιούζ-2.1". Η εκτόξευση του TGK "Πρόοδος MS-02» στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό έχει προγραμματιστεί για τις 31 Μαρτίου, 2016. http://www.energia.ru/ru/iss/iss47/progress_ms-02/photo_03-27.html Χάθηκε η επαφή με τον ιαπωνικό δορυφόρο ακτίνων-Χ Hitomi Η Ιαπωνική Αεροδιαστημική Υπηρεσία Εξερεύνησης (JAXA) ανακοίνωσε ότι έχασε την επαφή με τον υπερσύγχρονο δορυφόρο ακτίνων-Χ Hitomi (ASTRO-H), ο οποίος είχε εκτοξευθεί στο διάστημα στις 17 Φεβρουαρίου. Προς το παρόν, η JAXA δεν είναι σε θέση να βεβαιώσει ποια είναι η κατάσταση του δορυφόρου και αν έχει καταστραφεί ή αν θα μπορούσε να αποκατασταθεί τυχόν βλάβη του. Η υπηρεσία συνέστησε μια ομάδα επείγουσας δράσης στην προσπάθεια να σώσει τον δορυφόρο της. Στο παρελθόν η JAXA έχει σώσει διαστημικές αποστολές που αντιμετώπισαν προβλήματα, με πιο πρόσφατη περίπτωση το σκάφος «Ακατσούκι» που είχε τεθεί σε τροχιά γύρω από την Αφροδίτη πέρυσι τον Δεκέμβριο, πέντε ολόκληρα χρόνια μετά από μια βλάβη στη μηχανή του. Όμως το Κοινό Κέντρο Διαστημικών Επιχειρήσεων των ΗΠΑ, που παρακολουθεί τα διαστημικά «σκουπίδια», ανέφερε ότι εντόπισε πέντε τέτοια στην περιοχή του «Χιτόμι», αν και είναι άγνωστο κατά πόσο αυτά προέρχονται από τον εν λόγω δορυφόρο. Ο «Χιτόμι», που βρισκόταν στη φάση «τσεκ-άουτ» των συστημάτων του, όταν χάθηκε η επαφή μαζί του, είχε σχεδιαστεί για να μελετήσει διάφορα κοσμικά φαινόμενα (μαύρες τρύπες, ομάδες γαλαξιών, σκοτεινή ύλη κ.α.) με τη βοήθεια των ακτίνων-Χ και τα υψηλής τεχνολογίας όργανά του. Στην αποστολή του «Χιτόμι» έχουν, επίσης, συμβάλει η NASA, η ESA και άλλες διαστημικές υπηρεσίες. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500067475 Ο σχεδιασμός της NASA για ζωή σε μια διαστημική αποικία τη δεκαετία του '70. Στις ημέρες μας, ο άνθρωπος ετοιμάζεται για την πρώτη αποικία στον Αρη, με βάση ένα φιλόδοξο πλάνο που είναι υπό επεξεργασία. Ομως, η ζωή σε μία διαστημική αποικία είναι διακαής πόθος του ανθρώπου εδώ και δεκαετίες. Η NASA εννοείται πως έχει κάνει ανάλογες σκέψεις και πλάνα. Και πριν από πολλά χρόνια, στη δεκαετία του '70 όλα αυτά ήταν ιδιαίτερα αισιόδοξα. Με τη βοήθεια του καθηγητή του Πρίνστον, Τζέραρντ Ο'Νιλ, η NASA και το Πανεπιστήμιο Στάνφορντ είχαν κάνει τρεις μελέτες για διαστημικές αποικίες εκείνη την εποχή. Και η φαντασία... κάλπαζε, όπως φαίνεται από τις φωτογραφίες του πρότζεκτ που θύμισε το RT. Τα σχέδια περιλάμβαναν τεράστιες, πλούσιες οργανικές κατοικίες, μέσα σε επικών διαστάσεων διαστημικούς σταθμούς, μέσα στους οποίους θα διαμορφώνονταν ένα καταπράσινο περιβάλλον, που θα έμοιαζε εντυπωσιακά με το γήινο. Μάλιστα, υπήρχαν λίμνες, δάση, πάρκα, βουνά, εκτάσεις για καλλιέργεια, σύννεφα, εκκλησίες και πόλεις! Ολα αυτά θα τα απολάμβαναν οι 10.000 που, όπως οραματιζόταν τότε η NASA, θα μετακόμιζαν σε αυτές τις διαστημικές αποικίες. Τέσσερις δεκαετίες έχουν περάσει από τότε, αλλά αυτά τα εκπληκτικά σχέδια παραμένουν στο... χαρτί και η υλοποίησή τους απέχει πολλά χρόνια ακόμη. http://www.pronews.gr/portal/20160323/%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1/%CE%BF-%CF%83%CF%87%CE%B5%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82-%CF%84%CE%B7%CF%82-nasa-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CE%B6%CF%89%CE%AE-%CF%83%CE%B5-%CE%BC%CE%B9%CE%B1-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%B9%CE%BA%CE%AF%CE%B1-%CF%84%CE%B7-%CE%B4%CE%B5%CE%BA%CE%B1%CE%B5%CF%84%CE%AF%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CF%85-70-%CF%86%CF%89%CF%84%CF%8C

Η μετατόπιση του άξονα της Σελήνης. Η αιτία για την κλίση του άξονα και την μετατόπιση των πόλων πιστεύεται ότι είναι η αρχαία γεωλογική και ηφαιστειακή δραστηριότητα κάτω από τη μεγαλύτερη σεληνιακή θάλασσα, τον «Ωκεανό των Καταιγίδων», που βρίσκεται στη φωτεινή πλευρά του δορυφόρου μας (και όπου σχηματίζεται η ψευδαίσθηση ενός ανθρώπινου προσώπου). Η μετακίνηση των έξι μοιρών ή περίπου 200 χιλιομέτρων δεν έγινε απότομα, αλλά αργά, σε διάστημα περίπου ενός δισεκατομμυρίου ετών. Η υπόγεια ηφαιστειακή δραστηριότητα έλιωσε ένα τμήμα του μανδύα της Σελήνης (του στρώματος κάτω από τον φλοιό), ωθώντας το στην επιφάνεια, όπου σχημάτισε τις σημερινές τεράστιες εκτάσεις βασαλτικής λάβας. Παράλληλα, εκτός από το να αλλάξει το «πρόσωπο» του φεγγαριού, αυτή η σημαντική μετατόπιση μάζας προκάλεσε και τη σταδιακή μετατόπιση του σεληνιακού άξονα. «Η ίδια αιτία που δημιούργησε τη σκούρα λάβα, η οποία σχημάτισε το «πρόσωπο του ανθρώπου» στο φεγγάρι, ευθύνεται επίσης για την μετατόπιση του άξονα – και έχει καταγραφεί στους πολικούς πάγους της Σελήνης» δήλωσε ο Ζίγκλερ. Σύμφωνα με τη νέα μελέτη, αυτό εξηγεί, επίσης, γιατί κάποτε οι πόλοι του φεγγαριού είχαν πολύ περισσότερους πάγους από ό,τι σήμερα. Λόγω της μετατόπισης των πόλων, ένα μεγάλο μέρος των πάγων έπαψαν να είναι κρυμμένοι από τον ήλιο και έλιωσαν. Προηγούμενες μελέτες πάντως είχαν εκτιμήσει ότι ο άξονας της Σελήνης μπορεί να είχε «γείρει» πολύ περισσότερο, έως και 35 μοίρες σε σχέση με την αρχική θέση του. Συνεπώς το ζήτημα παραμένει μάλλον ανοιχτό, μέχρι να συλλεχθούν περισσότερα στοιχεία. Μέχρι στιγμής, τα μόνα άλλα σώματα στο ηλιακό σύστημά μας που πιστεύεται ότι έχουν γνωρίσει στο παρελθόν παρόμοια μετακίνηση του άξονα περιστροφής και των πόλων τους, είναι η Γη, ο ‘Αρης, ο δορυφόρος Εγκέλαδος του Κρόνου και ο δορυφόρος Ευρώπη του Δία. http://physicsgg.me/2016/03/24/%ce%b7-%ce%bc%ce%b5%cf%84%ce%b1%cf%84%cf%8c%cf%80%ce%b9%cf%83%ce%b7-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%ac%ce%be%ce%bf%ce%bd%ce%b1-%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%83%ce%b5%ce%bb%ce%ae%ce%bd%ce%b7%cf%82/

Η πιο σφοδρή καταιγίδα στο ηλιακό σύστημα. Έχει έκταση ίση με αυτή της Γης, οι κεραυνοί ξεσπούν ο ένας μετά τον άλλο κάθε λίγα δευτερόλεπτα με την ισχύ τους να είναι δέκα χιλιάδες φορές μεγαλύτερη από αυτή των κεραυνών στον πλανήτη μας. Οι επιστήμονες μελετούν εδώ και πολύ καιρό την θύελλα και με την βοήθεια του διαστημικού σκάφους Cassini που εξερευνά τον Κρόνο και τα φεγγάρια του, εντόπισαν νέα ενδιαφέροντα στοιχεία. Την ονόμασαν «Λευκή» καταιγίδα επειδή τα νέφη που δημιουργούνται στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας εκεί όπου μαίνεται η καταιγίδα έχουν έντονο και λαμπρό λευκό χρώμα. Ένα έτος του Κρόνου αντιστοιχεί σε 29,5 γήινα και οι επιστήμονες γνώριζαν ότι κατά μέσο όρο μια φορά μέσα στο Κρόνιο έτος κάνει την εμφάνιση της μεγάλη σφοδρή καταιγίδα. http://www.pronews.gr/portal/20160326/%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1/%CE%B4%CE%B5%CE%AF%CF%84%CE%B5-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CF%80%CE%B9%CE%BF-%CF%83%CF%86%CE%BF%CE%B4%CF%81%CE%AE-%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%B1%CE%B9%CE%B3%CE%AF%CE%B4%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CE%B7%CE%BB%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CF%8C-%CF%83%CF%8D%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1-%CE%B2%CE%AF%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%BF

Τα πλησιέστερα άστρα στον Ήλιο μας. Tο επόμενο διάγραμμα περιέχει την ονομασία τους, τον φασματικό τύπο και την απόστασή τους από τη Γη (το πιο κοντινό είναι το Άλφα του Κενταύρου σε απόσταση 4, 37 έτη φωτός): Διπλο κλικ για μεγεθυνση εικόνας! http://physicsgg.me/2016/03/27/%cf%84%ce%b1-%cf%80%ce%bb%ce%b7%cf%83%ce%b9%ce%ad%cf%83%cf%84%ce%b5%cf%81%ce%b1-%ce%ac%cf%83%cf%84%cf%81%ce%b1-%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%bd-%ce%ae%ce%bb%ce%b9%ce%bf-%ce%bc%ce%b1%cf%82/

Ανακαλύφθηκε το ψηλότερο βουνό στον Τιτάνα με ύψος 3.337 μέτρα. Οι διαστημικοί ορειβάτες του μέλλοντος θα έχουν δουλειά στον Τιτάνα, τον μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου, αφού η Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA) ανακοίνωσε ότι το ραντάρ στο σκάφος «Κασίνι» εντόπισε την υψηλότερη κορυφή με ύψος 3.337 μέτρα. Η κορυφή βρίσκεται στα λεγόμενη Όρη Μιθρίμ, ενώ ο δορυφόρος διαθέτει και άλλα βουνά με υψόμετρο άνω των 3.000 μέτρων. Τα περισσότερα όρη βρίσκονται κοντά στον ισημερινό του Τιτάνα. Η σχετική ανακοίνωση έγινε σε συνέδριο πλανητικής επιστήμης στο Τέξας. Η παγωμένή επιφάνεια του Τιτάνα «κάθεται» πάνω σε ένα βαθύ ωκεανό νερού και οι επιστήμονες δεν περίμεναν να βρούν τόσο ψηλά βουνά στον δορυφόρο. Πιστεύουν ότι κάποιες ενεργές τεκτονικές δυνάμεις «δουλεύουν» στον δορυφόρο και το επόμενο βήμα θα είναι να κατανοήσουν πώς είναι δυνατό να υψώνονται τόσο ψηλές κορυφές πάνω σε ένα παγωμένο ωκεανό. Η αποστολή Cassini-Huygens είναι μια κοινή αμερικανο-ευρωπαϊκή αποστολή της NASA, της ESA και της Ιταλικής Διαστημικής Υπηρεσίας. Εξάλλου, σύμφωνα με νέες εκτιμήσεις επιστημόνων των ινστιτούτων SETI της Καλιφόρνια και Southwest Research Institute του Τέξας, που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό αστροφυσικής "The Astrophysical Journal", μερικά τουλάχιστον από τα παγωμένα φεγγάρια του Κρόνου μπορεί να είναι νεότερα και από τους δεινόσαυρους. Η γέννησή τους πιθανώς συνέβη πριν από μόνο 100 εκατομμύρια χρόνια, πολύ πιο πρόσφατα από ό,τι υπέθεταν έως τώρα οι επιστήμονες. Σύμφωνα με την καθιερωμένη άποψη, οι δορυφόροι είναι τόσο παλιοί όσο και ο ίδιος ο Κρόνος, ο οποίος δημιουργήθηκε πριν από τουλάχιστον τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια. Η νέα εκτίμηση δίνει μια πολύ πιο πρόσφατη ημερομηνία για τη γέννηση των φεγγαριών, αλλά θα πρέπει να επιβεβαιωθεί. http://www.ethnos.gr/epistimi/arthro/anakalyfthike_to_psilotero_bouno_ston_titana_me_ypsos_3_337_metra-64352581/

Ελληνικό «σφουγγάρι» εξαφανίζει τις πετρελαιοκηλίδες. Τη λύση του μέλλοντος ενάντια στη μόλυνση των θαλασσών φιλοδοξούν να δώσουν δύο Ελληνίδες ερευνήτριες στην Ιταλία. Οι δύο ερευνήτριες, μέλη της ομάδας «Εξυπνων Υλικών» του Ιταλικού Ινστιτούτου Τεχνολογίας στη Γένοβα, κ.κ. Αθανασία Αθανασίου και Δέσποινα Φραγκούλη με τον συνεργάτη τους, Χαβιέ Πιντό, ανέπτυξαν μία νέα, πατενταρισμένη ήδη, μέθοδο -ένα τεχνητό... «σφουγγάρι»- για την απορρόφηση πετρελαιοκηλίδων και άλλων ελαιωδών, τοξικών υλικών από την επιφάνεια της θάλασσας. Πρόκειται για νέο, χαμηλού κόστους, πορώδες υλικό, κατασκευασμένο από πολυουρεθάνη, το οποίο μπορεί να διαχωρίσει σε εξαιρετικά σύντομο χρονικό διάστημα το πετρέλαιο από το νερό και, επομένως, να λειτουργήσει ως «μαγνήτης» προς τις ρυπαντικές ουσίες που ρίπτονται στη θάλασσα. «Η ικανότητα αυτού του υλικού να απορροφά επιλεκτικά το πετρέλαιο είναι πολύ στενά συνυφασμένη, αφενός με τις διαστάσεις των πόρων της πολυουρεθάνης και αφετέρου με το ότι οι πόροι συνδέονται μεταξύ τους», αναφέρει στο «Εθνος» η επικεφαλής της ομάδας, Αθανασία Αθανασίου. «Ανακαλύψαμε, δε, ότι συνδεόμενοι πόροι, με μέση διάμετρο 500 μικρόμετρα (σ.σ.: εκατομμυριοστά του μέτρου) ο καθένας, επιτυγχάνουν τη βέλτιστη απορρόφηση πετρελαίου, δηλαδή 40 λίτρα πετρελαίου για κάθε λίτρο πολυουρεθάνης» συμπληρώνει. Η ανακάλυψη του νέου υλικού εντάσσεται σε ένα ευρύτερο ερευνητικό πρόγραμμα, σχετικά με τον καθαρισμό των ρυπασμένων υδάτων από πετρελαιοειδή, βαριά μέταλλα και τοξικές χρωστικές, ενώ η πορώδης πολυουρεθάνη ή άλλα πορώδη υλικά τροποποιούνται με την προσθήκη νανοϋλικών στην επιφάνειά τους (νανοτεχνολογία). Το «σφουγγάρι» είναι χαμηλού κόστους και μπορεί να διαχωρίσει σε ελάχιστο χρόνο το νερό από το πετρέλαιο. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι παρόμοια υλικά μπορούν να αξιοποιηθούν για άλλες μορφές ρύπανσης Αλληλεπιδρώντας με συγκεκριμένους ρύπους, τα υλικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο για τον καθαρισμό ρύπων στο νερό, όπως οργανικές βαφές, φάρμακα, ιόντα βαρέων μετάλλων κ.ά. όσο και για την απομάκρυνση ή την ανίχνευση των διάφορων οργανικών και ανόργανων ρύπων από την ατμόσφαιρα ή από το έδαφος. Και όλα αυτά, με την αξιοποίηση φυσικών πόρων, όπως τα υπολείμματα του καφέ ή τσαγιού, τα οποία έχουν την ικανότητα να απορροφούν ιόντα βαρέων μετάλλων. Εως σήμερα, οι μέθοδοι για τον καθαρισμό των πετρελαιοκηλίδων αφορούσαν τη χρήση χημικών ουσιών, οι οποίες δρούσαν στην επιφάνεια του νερού (επιφανειοδραστικές ουσίες) και μπορούσαν να διαλύσουν μια πετρελαιοκηλίδα, ώστε μετά να είναι ευκολότερη η καταστροφή της από μικροοργανισμούς. Φιλικό για το οικοσύστημα Ωστόσο, οι συνέπειες για όλο το οικοσύστημα αποδεικνύονται εξαιρετικά αρνητικές, με αποτέλεσμα τη σταδιακή εγκατάλειψή τους και την αντικατάστασή τους από απορροφητικά υλικά. «Μελετώντας τη δομή των πορωδών υλικών του πολυουρεθανίου διαπιστώσαμε ότι στη συγκεκριμένη δομή, η απορρόφηση του πετρελαίου μπορεί να τριπλασιαστεί. Επίσης, παρατηρήσαμε ότι η ανάκτηση του απορροφούμενου πετρελαίου από το πολυουρεθάνιο είναι πολύ πιο εύκολη και αποτελεσματική», υπογραμμίζει η κ. Αθανασίου. Εξάλλου, ενδιαφέρον για το «σφουγγάρι» πολυουρεθάνης έχει ήδη εκδηλωθεί από εταιρείες εξόρυξης υδρογονανθράκων, εκ των οποίων μία ως χρηματοδότης. Στόχος τους αποτελεί ο καθαρισμός της θάλασσας σε όσο το δυνατόν συντομότερους χρόνους, μετά από μία διαρροή πετρελαίου, ενώ το τελικό υλικό προγραμματίζεται προς χρήση μέσα στα δύο προσεχή χρόνια. «Τα πορώδη υλικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν, επίσης, από βιοτεχνίες ή βιομηχανίες που στα απόβλητά τους περιλαμβάνεται και νερό ρυπασμένο από ελαιώδη υγρά, το οποίο, όμως, μπορεί -με τη μέθοδο του σφουγγαριού- να καθαριστεί και να χρησιμοποιηθεί εκ νέου στην παραγωγή ή για άλλους σκοπούς» προσθέτει. Η εξαιρετικά δραστήρια ομάδα διαθέτει στο ενεργητικό της δέκα ακόμα διπλώματα ευρεσιτεχνίας σε μία ευρεία γκάμα κατηγοριών, όπως σύνθετων νανοϋλικών, ανθεκτικών στην υγρασία ινωδών υλικών, βιοδιασπώμενων πλαστικών, αλλά και στην κατηγορία ιατρική-φάρμακα-καλλυντικά. Τα υλικά που έχουν αναπτυχθεί είναι τα ακόλουθα: • Πορώδες υλικό με νανοσωματίδια στην επιφάνειά του για την επιλεκτική απορρόφηση ρύπων διαφορετικής προέλευσης και φύσης. • Διαλύματα ακρυλικών πολυμερών ακτινοβολημένα με νανοσωματίδια διοξειδίου του τιτανίου για την παραγωγή παρμπρίζ αυτοκινήτων, γυαλιών όρασης κ.ά. • Υδρόφοβα ινώδη υλικά, όπως χαρτί ή υφάσματα, για την κατασκευή ανθεκτικότερων στην υγρασία συσκευασιών, με μεγαλύτερο χρόνο ζωής και ικανότητα να βιοδιασπώνται. • Συσκευασίες φαγητού, με ανακυκλωμένο χαρτί που φράζουν τη μεταφορά των ορυκτελαίων στην τροφή, που είναι ασφαλείς για την ανθρώπινη υγεία. • Υδρόφοβο και βιοδιασπώμενο υλικό σιλικόνης με ενσωματωμένο άμυλο, το οποίο διαθέτει μηχανικές ιδιότητες και αντοχή στο νερό και την υγρασία. • Βιοδιασπώμενο πλαστικό υλικό από απόβλητα φυτικής προέλευσης, τα οποία, λόγω προέλευσης, δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον. • Βιοδιασπώμενα υλικά για την παραγωγή φαρμάκων ή άλλων ενεργών ουσιών ως επιθεμάτων πληγών ή ως καλλυντικών. Στην φωτογραφία οι δύο ερευνήτριες, κ. Αθανασία Αθανασίου και Δέσποινα Φραγκούλη με τον συνεργάτη τους, Χαβιέ Πιντό. http://www.ethnos.gr/epistimi/arthro/elliniko_sfouggari_eksafanizei_tis_petrelaiokilides-64352471/

Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών: 170 χρόνια προσφοράς στην έρευνα και στην κοινωνία. Στις 26 Ιουνίου του 1842, στις οκτώ το πρωί, ήταν ορατή από την Ελλάδα η ολική έκλειψη ηλίου. Η βασιλική οικογένεια με την πολυάριθμη συνοδεία της ανέβηκε στον Λόφο των Νυμφών. Ήταν μια ξεχωριστή μέρα για το νεοσύστατο ελληνικό κράτος. Σε αυτό το ύψωμα, απέναντι στην Ακρόπολη, κοντά στο σημείο όπου ο μαθηματικός, αστρονόμος και γεωμέτρης Μέτων, είχε εγκαταστήσει τον 5ο π.Χ αιώνα το πρώτο ηλιοσκόπιο της Αθήνας, ετέθη ο θεμέλιος λίθος του Αστεροσκοπείου Αθηνών. Ο ευεργέτης Γεώργιος Σίνας διέβλεπε ότι το ελληνικό κράτος θα μπορούσε να στηριχθεί στη ναυτιλία του, που για να εξυπηρετηθεί ήταν απαραίτητη η επιστημονική υποστήριξη της ναυσιπλοΐας. Τον ρόλο αυτό θα έπρεπε να αναλάβει το αστεροσκοπείο. Για τον λόγο αυτό ο Σίνας έδωσε ένα τεράστιο για την εποχή ποσό από την προσωπική του περιουσία και μέσα σε τέσσερα χρόνια το Αστεροσκοπείο δέσποζε στον Λόφο των Νυμφών. Την άνοιξη του 1846, ακριβώς πριν από 170 χρόνια, τοποθετήθηκαν τα πρώτα τηλεσκόπια και αστρονομικά όργανα στο Αστεροσκοπείο, που άρχισε να λειτουργεί υπό την διεύθυνση του καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γεώργιου Βούρη. Με αφορμή την συμπλήρωση 170 χρόνων λειτουργίας παρουσιάστηκε ο πολυτελής επετειακός τόμος, που αναφέρεται στην προσφορά του Αστεροσκοπείου στην έρευνα και την κοινωνία, σε εκδήλωση υπό την αιγίδα του προέδρου της Δημοκρατίας, Π. Παυλόπουλου. Ο διευθυντής του Αστεροσκοπείου, Κανάρης Τσίγκανος ανέδειξε το ιστορικό, φωτογραφικό και επιστημονικό υλικό που περιέχεται στις 500 σελίδες του επετειακού τόμου. Τον λόγο έλαβαν δύο διακεκριμένοι καλεσμένοι, ο Πρόεδρος του Αστεροσκοπείου του Παρισιού Claude Catala και ο Διευθυντής του Αστεροσκοπείου της Βιέννης Bodo Ziegler, οι οποίοι ανέδειξαν τη σύνδεση του Αστεροσκοπείου Αθηνών, από την ίδρυσή του έως και σήμερα, με αυτά τα δύο επιστημονικά ιδρύματα, πρωτοπόρα για την εποχή τους στην επιστήμη της αστρονομίας. Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών είναι το αρχαιότερο ερευνητικό κέντρο της χώρας μας, αλλά και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και η πορεία του έχει συνδεθεί με κορυφαίους επιστήμονες, όπως οι καθηγητές Γ. Βούρης, Ι. Σμιτ, Δ. Αιγινήτης, Σ. Πλακίδης, Δ Κωτσάκης, Ν. Κρητικός και Η. Μαριολόπουλος. Ο Σίνας, ο Χάνσεν, ο Τσίλλερ, ο Αιγινήτης και ο Σμιτ Ανάμεσα σε αυτούς ξεχωρίζει η μορφή του Δημήτριου Αιγινήτη, ο οποίος σε ηλικία μόλις 28 ετών είχε ξεχωρίσει για τις επιστημονικές ικανότητες και τις προοπτικές του, στο Παρίσι, όπου βρέθηκε με υποτροφία του ελληνικού κράτους για να ειδικευθεί στην αστρονομία. Η τότε κυβέρνηση έστειλε έναν υψηλόβαθμο αξιωματούχο στην γαλλική πρωτεύουσα για να πείσει τον Αιγινήτη να επιστρέψει στην Ελλάδα, αφήνοντας την λαμπρή ευρωπαϊκή καριέρα που είχε μπροστά του. Ο Αιγινήτης στις πιέσεις των γάλλων συναδέλφων του, ότι δεν θα έπρεπε να εγκαταλείψει αυτή την προοπτική απάντησε ότι βρισκόταν στο Παρίσι ως υπότροφος του ελληνικού κράτους, στο οποίο όφειλε να «επιστρέψει» την εμπιστοσύνη και την επιστημονική επένδυση που έγινε στο πρόσωπό του. Έτσι ο Αιγινήτης βρέθηκε στην Αθήνα για να αναλάβει την διοίκηση του Αστεροσκοπείου. Ήταν ο μακροβιότερος διευθυντής του Αστεροσκοπείου- έμεινε στη θέση αυτή επί 44 χρόνια, στη διάρκεια των οποίων ανέλαβε την πρωτοβουλία για την εισαγωγή του παγκόσμιου χρονομετρικού συστήματος και της ώρας της ανατολικής Ευρώπης και την υιοθέτηση του Γρηγοριανού ημερολογίου. Άλλη μία μεγάλη προσωπικότητα που διεύθυνε το Αστεροσκοπείο από το 1858 έως το 1884, ήταν ο Γερμανός Ιούλιος Σμιτ , επί των ημερών του οποίου λειτούργησε ο πρώτος πλήρης μετεωρολογικός σταθμός στον Λόφο των Νυμφών. Ο Σμιτ είναι ο άνθρωπος που δημιούργησε τον περίφημο τοπογραφικό χάρτη της Σελήνης, στον οποίον αποτυπώνονται με ακρίβεια 30.000 κρατήρες και αναφέρεται μάλιστα στο μυθιστόρημα του Ιουλίου Βερν «Γύρω από τη Σελήνη». Η ιστορική διαδρομή του Αστεροσκοπείου Αθηνών είναι συνυφασμένη με ευεργέτες που χρηματοδότησαν διάφορα προγράμματα, στους οποίους περιλαμβάνονται εκτός από την οικογένεια Σίνα, ο Α. Συγγρός, ο Δ. Δωρίδης, ο Μ. Κοργιαλένιος κ . ά, που πίστεψαν στην αξία που είχε η ανάπτυξη της έρευνας για το μέλλον του ελληνικού κράτους. Στις σελίδες της ιστορίας του Αστεροσκοπείου συναντούμε και τα ονόματα του σπουδαίων αρχιτεκτόνων Θ. Χάνσεν και Ε. Τσίλλερ, οι οποίοι σχεδίασαν και κατασκεύασαν τα πρώτα κτήρια του ιδρύματος. Το δυναμικό παρόν και το λαμπρό μέλλον του Εθνικού Αστεροσκοπείου Εκτός από το πλούσιο παρελθόν το Αστεροσκοπείο έχει και δυναμικό παρόν και λαμπρό μέλλον. Συμμετέχει σε έρευνες που γίνονται σε εθνικό και διεθνές επίπεδο στις εφαρμογές του διαστήματος και στην αστροφυσική, στη σεισμολογία και την προστασία του περιβάλλοντος και συνεργάζεται με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος και άλλους διεθνείς οργανισμούς. Κάποιες από τις έρευνες που πραγματοποιούνται από τους επιστήμονες του Αστεροσκοπείου αφορούν την καθημερινότητά μας, όπως οι μετρήσεις για την ποιότητα του περιβάλλοντος και την σεισμικότητα της Ελλάδας. Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τα 170 χρόνια του Αστεροσκοπείου προγραμματίζονται εκδηλώσεις που θα είναι ανοικτές στο ευρύ κοινό, για τις οποίες μπορεί όποιος ενδιαφέρεται να ενημερώνεται από την ιστοσελίδα www.noa.gr. http://physicsgg.me/2016/03/24/%ce%b5%ce%b8%ce%bd%ce%b9%ce%ba%cf%8c-%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b5%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%ba%ce%bf%cf%80%ce%b5%ce%af%ce%bf-%ce%b1%ce%b8%ce%b7%ce%bd%cf%8e%ce%bd-170-%cf%87%cf%81%cf%8c%ce%bd%ce%b9%ce%b1/

Ξανά στο στόχαστρο βαρυτικά κύματα από το αρχέγονο σύμπαν‏. Μια καινούρια απόπειρα για να πραγματοποιήσουν τη «μεγαλύτερη επιστημονική ανακάλυψη του 21ου αιώνα», και έτσι να επιβεβαιώσουν την επικρατούσα θεωρία της κοσμολογίας για την εξέλιξη του σύμπαντος, θα ξεκινήσουν τον επόμενο Νοέμβριο με το πείραμα BICEP3 επιστήμονες από το Κέντρο Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν των ΗΠΑ. Οι ερευνητές θα επιχειρήσουν να επιβεβαιώσουν πειραματικά την «εποχή του πληθωρισμού», δηλαδή την υπόθεση ότι το σύμπαν γνώρισε μια περίοδο βίαιης και απότομης διαστολής όταν ήταν «νεογέννητο», στην οποία χρωστά την ομοιομορφία και την ομοιογένειά του. Αν η «εποχή του πληθωρισμού» όντως υπήρξε, τότε θα πρέπει να προκάλεσε τη δημιουργία βαρυτικών κυμάτων, «ρυτιδώσεων» που παραμόρφωσαν τον χωρόχρονο. Για να ανιχνεύσει αυτές τις «ρυτιδώσεις», η ομάδα του BICEP3 θα βάλει στο «μικροσκόπιο» τη μικροκυματική ακτινοβολία υποβάθρου (CMB), δηλαδή το υπόλειμμα της ακτινοβολίας που εξέπεμπε το σύμπαν περίπου 380.000 χρόνια μετά τη δημιουργία του. Κι αυτό γιατί, μελετώντας αυτή την «ηχώ» της Μεγάλης Έκρηξης, οι επιστήμονες ελπίζουν πως θα μπορέσουν να εντοπίσουν τα «αποτυπώματα» που της άφησαν τα βαρυτικά κύματα από το αρχέγονο σύμπαν και την περίοδο της βίαιης διαστολής του. Η ομάδα του BICEP3 ελπίζει πως το πείραμα θα έχει καλύτερη τύχη από το BICEP2, την προηγούμενη απόπειρα ανίχνευσης βαρυτικών κυμάτων από το αρχέγονο σύμπαν που προκάλεσε πάταγο τον Μάρτιο του 2014, όταν οι επικεφαλής του πειράματος ανακοίνωσαν πως είχαν καταφέρει να βρουν αποδείξεις για την «εποχή του πληθωρισμού». Αποδείξεις που τον επόμενο Φεβρουάριο παραδέχθηκαν πως δεν ίσχυαν, αφού τα «αποτυπώματα» που είχαν εντοπίσει, δηλαδή η πόλωση στην ακτινοβολία υποβάθρου, θα μπορούσαν να προέρχονται αποκλειστικά από διαστρική σκόνη, και όχι από αρχέγονα βαρυτικά κύματα. Η αισιοδοξία για την έκβαση του νέου πειράματος οφείλεται στο γεγονός ότι θα επιστρατευθεί αναβαθμισμένος εξοπλισμός. Έτσι, το τηλεσκόπιο στον Νότιο Πόλο που θα χρησιμοποιηθεί έχει αποκτήσει καινούρια κάμερα ανάλυσης 1280 pixel, σε αντίθεση με τα 265 pixel που ήταν η ευκρίνειά της στο BICEP2. Επίσης, η κάμερα «βλέπει» σε διαφορετικό μήκος κύματος της μικροκυματικής ακτινοβολίας απ’ ό,τι στο BICEP2. Ακόμη καλύτερα, τα δεδομένα θα συνδυάζονται με μετρήσεις από τα τηλεσκόπια Keck Array, επίσης στον Νότιο Πόλο. Έτσι, θα καλύπτεται μεγαλύτερο φάσμα ακτινοβολίας, ώστε να μπορεί να διαχωρισθεί το «αποτύπωμα» των βαρυτικών κυμάτων από αυτό της διαστρικής σκόνης. Εξάλλου, ο τύπος των σημάτων που εντόπισε το BICEP2 δείχνει πως από τη διαστρική σκόνη πολώνει την ακτινοβολία υποβάθρου περισσότερο σε συγκεκριμένα μήκη κύματος. Επομένως, η πόλωση από τα βαρυτικά κύματα θα μπορούσε κάλλιστα να είναι πιο ευδιάκριτη σε μήκη κύματος όπου η σκόνη έχει μικρότερη επίδραση. Γι’ αυτό και, μελετώντας σε ένα μεγάλο φασματικό εύρος, οι επιστήμονες ελπίζουν πως θα μπορέσουν να «χαρτογραφήσουν» με ακρίβεια τη συμπεριφορά της σκόνης. Αν τα καταφέρουν, τότε ίσως αφαιρώντας την απομείνουν σήματα τα οποία να «προδίδουν» όντως την ύπαρξη των αρχέγονων βαρυτικών κυμάτων. «Όσο περισσότερα μήκη κύματος εξετάζεις, τόσο καλύτερα μπορείς να απομονώσεις τα σήματα από τη σκόνη», λέει χαρακτηριστικά στο σάιτ Symmetrymagazine.org ο Ζίσαν Άχμεντ από το Εθνικό Εργαστήριο Επιταχυντών SLAC, ο οποίος επέβλεψε την κατασκευή του εξοπλισμού του BICEP3. «Η ιδέα ήταν να δεκαπλασιάσουμε τη διακριτική ικανότητα του πειράματος». http://www.naftemporiki.gr/story/1084805/ksana-sto-stoxastro-barutika-kumata-apo-to-arxegono-sumpan

Έτοιμος για επαναλειτουργία ο επιταχυντής του CERN. Ο μεγάλος επιταχυντής αδρονίων (LHC) του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πυρηνικών Ερευνών (CERN) είναι πλέον έτοιμος να λειτουργήσει ξανά μετά τη χειμερινή διακοπή για την καθιερωμένη συντήρησή του. Οι πρώτες δοκιμές τροφοδοσίας του επιταχυντή έγιναν μεταξύ 4-18 Μαρτίου και η πρώτη δέσμη σωματιδίων αναμένεται προς το τέλος του μήνα ή και αμέσως μετά το Καθολικό Πάσχα (27 Μαρτίου). Η «χειμερία νάρκη» του επιταχυντή άρχισε στις 14 Δεκεμβρίου και στο διάστημα των περίπου 11 εβδομάδων που μεσολάβησαν, αντικαταστάθηκαν ορισμένα συστήματα προστασίας όπως οι λεγόμενοι «απορροφητές δεσμών», καθώς και 18 μαγνήτες του Υπερσυγχρότρου Πρωτονίων. Επίσης, έγιναν επεμβάσεις σε διάφορα σημεία του κρυογενικού συστήματος ψύξης για να διορθωθούν κάποιες διαρροές και απομακρύνθηκαν χιλιάδες άχρηστα καλώδια. Παράλληλα, οι πειραματικοί φυσικοί και οι τεχνικοί στους ανιχνευτές CMS και ATLAS του επιταχυντή έκαναν τις δικές τους εργασίες συντήρησης. Ο δεύτερος γύρος λειτουργίας (Run 2) του επιταχυντή ξεκίνησε πέρυσι, επιτυγχάνοντας συγκρούσεις πρωτονίων με ενέργεια-ρεκόρ 13 TeV (τρισεκατομμυρίων ηλεκτρονιοβόλτ). http://www.ethnos.gr/epistimi/arthro/etoimos_gia_epanaleitourgia_o_epitaxyntis_tou_cern-64351623/

Ακολουθώντας το Curiosity. Η διάρκεια μιας ημέρας στον Άρη (ονομάζεται sol) διαρκεί 39 λεπτά και 35 δευτερόλεπτα παραπάνω από ότι μια γήινη ημέρα. To διαστημικό ρόβερ Curiosity συμπλήρωσε 1293 αρειανές ημέρες στην επιφάνεια του κόκκινου πλανήτη (προσεδαφίστηκε στον Άρη στις 6-8-2012). Στο βίντεο που ακολουθεί βλέπουμε τις εικόνες που κατέγραψε η κάμερα του Curiosity κατά την διάρκεια της πορείας του (από την 1094η έως την 1108η sol). http://physicsgg.me/2016/03/27/%ce%b1%ce%ba%ce%bf%ce%bb%ce%bf%cf%85%ce%b8%cf%8e%ce%bd%cf%84%ce%b1%cf%82-%cf%84%ce%bf-curiosity/

TGK «Progress MS-02" http://www.energia.ru/ru/iss/iss47/progress_ms-02/photo_03-25.html H Αθήνα από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό Η νυχτερινή Αθήνα όπως την είδε ο Τεξανός αστροναύτης Tim Kopra από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. http://physicsgg.me/2016/03/26/h-%CE%B1%CE%B8%CE%AE%CE%BD%CE%B1-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%B4%CE%B9%CE%B5%CE%B8%CE%BD%CE%AE-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%B8%CE%BC/

Αγχωμένοι στο διάστημα. Η ζωή στο διάστημα είναι μια θαυμάσια εμπειρία, αλλά μπορεί να κοστίσει στο σώμα ενός αστροναύτη.Οι μισοί αστροναύτες επιστρέφουν με ασθενέστερο ανοσοποιητικό σύστημα από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Ο αστροναύτης της ESA και ιατρός Andre Kuipers θυμάται την εξάμηνη αποστολή του: "Πίσω στη Γη ένιωθα εκατό ετών για μερικούς μήνες." Πολλά πειράματα της ESA αναζητούν το γιατί συμβαίνει αυτό και το πιο πρόσφατο - Immuno - αποκαλύπτει μερικές εντυπωσιακές αλλαγές στα ανοσοποιητικά συστήματα των αστροναυτών. Το στρες είναι μια αντίδραση του σώματος καθώς προσαρμόζεται σε εχθρικά περιβάλλοντα. Αυτός ο ευρύς ορισμός περιλαμβάνει το στρες για μια ομιλία μπροστά σε ακροατήριο, το στρες από ένα τραύμα ή το στρες από τη ζωή σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας σε ένα εύθραυστο διαστημικό σκάφος μακριά από το σπίτι. Τα "συναισθήματα" παράγονται από το κεντρικό νευρικό σύστημα που συνεργάζεται στενά με το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Το στρες στο κεντρικό νευρικό σύστημα επηρεάζει πάντοτε το ανοσοποιητικό σύστημα και αντίστροφα - οι άνθρωποι με αγχωτικές εργασίες φαίνεται πιο πιθανό να αρρωστήσουν. Το πείραμα Immuno είχε μια τριπλή προσέγγιση: ένα ερωτηματολόγιο ζητούσε από τους αστροναύτες να αξιολογήσουν τα δικά τους επίπεδα στρες, ενώ οι ορμόνες που σχετίζονται με το στρες μετρήθηκαν μέσω δειγμάτων σάλιου και ούρων και λήφθηκαν δείγματα αίματος για την ανάλυση της αντίδρασης των ανοσολογικών κυττάρων σε τέτοιο περιβαλλοντικό στρες. Χρειάστηκαν πέντε χρόνια για να ολοκληρωθεί η έρευνα και περιλάμβανε λεπτομερή σχεδιασμό ώστε να χρησιμοποιήσει το περιορισμένο ποσό του αίματος που θα μπορούσε να ληφθεί από τους αστροναύτες, αποθηκευμένο στους -80°C στους καταψύκτες του Διαστημικού Σταθμού το οποίο επιστράφηκε στη Γη. Μέσω της αναγκαιότητας, οι ερευνητές ανέπτυξαν νέους τρόπους ανάλυσης μικρών ποσοτήτων αίματος, τους οποίους τώρα μοιράζονται με την ιατρική κοινότητα. "Οι μέθοδοι μας θα ενδιαφέρουν τους γιατρούς που ενδιαφέρονται για τα νεογνά, που έχουν λίγο αίμα να δώσουν για ανάλυση," σημειώνει ο καθηγητής Alexander Chouker, ο επικεφαλής ερευνητής. Η ομάδα του ολοκλήρωσε πρόσφατα μια κλινική μελέτη σε ενήλικες που πάσχουν από φλεγμονή χρησιμοποιώντας αυτές τις εξετάσεις. Οι 12 κοσμοναύτες του Immuno ήταν πολύ καλοί στην εκτίμηση των δικών τους επιπέδων άγχους – τα ερωτηματολόγια τους συμφωνούσαν με τα επίπεδα των ορμονών του στρες που βρέθηκαν στα δείγματα. "Αυτό που ήταν εντυπωσιακό και απρόσμενο," λέει ο καθηγητής Chouker, "ήταν η διφορούμενη ανοσολογική απόκριση που είδαμε στο αίμα των αστροναυτών - είδαμε μια υπερβολική αντίδραση σε συνδυασμό με σοβαρή ανοσοκαταστολή σε ορισμένες περιοχές." Μικρές ποσότητες καταψύχθηκαν στο διάστημα και αναλύθηκαν πίσω στη Γη, ενώ περισσότερα δείγματα νωπού αίματος που ελήφθησαν από τις κοσμοναύτες πίσω στη Γη ήταν μολυσμένα με κοινά παθογόνα που προκαλούν ασθένεια όπως μύκητες, βακτήρια και έρπη. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδρά έντονα σε ορισμένες νέες απειλές. "Αυτό που θα σχημάτιζε μια ήπια ανοσολογική απόκριση στο αίμα ενός υγιούς ατόμου στη Γη φαίνεται να προκαλεί τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος των αστροναυτών να φερθούν χαοτικά, υπερβάλοντας σε μερικές από τις ξένες απειλές". Ο λόγος είναι άγνωστος, αλλά η συνέπεια είναι ότι το ανοσοποιητικό σύστημα προσαρμόζεται στο ελεύθερο μικροβίων περιβάλλον στο Διαστημικό Σταθμό μένοντας σε επιπλέον εγρήγορση, πιθανόν λόγω του μοναδικού περιβαλλοντικού στρες. Περαιτέρω έρευνα επιλέγεται με αντικείμενα σε παρόμοιες καταστάσεις στη Γη ώστε να αποκλειστεί η επίδραση της έλλειψης βαρύτητας. Συλλέγονται δεδομένα από εθελοντές σε απομακρυσμένες ερευνητικές βάσεις στην Ανταρκτική και ετοιμάζεται μια μελέτη παρακολούθησης που θα αναλύσει το αίμα των αστροναυτών επιτόπου μετά τη λήψη στο διάστημα. Στις φωτογραφίες: Ο Andre Kuipers προσγειώνεται. Δεμένος με έναν ρομποτικό βραχίονα που κρατά 385 κιλά στο διάστημα, τη νύχτα. Λήψη αίματος στο διάστημα. Ο καταψύκτης Melfi: –90°C στο διάστημα. Ο Διαστημικός Σταθμός τη νύχτα. Η ερευνητική βάση Concordia στην Ανταρκτική. http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Agchomhenoi_sto_dihastema THC "Πρόοδος MS-02" Η Προετοιμασία του πλοίου για εκτόξευση στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) πραγματοποιείται στο κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ. Η εκτόξευση του TGK "Πρόοδος MS-02» στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό έχει προγραμματιστεί για τις 31 Μαρτίου, 2016. http://www.energia.ru/ru/iss/iss47/progress_ms-02/photo_03-24.html

Στους πόλους του Δία, το σέλας εκπέμπει ακτίνες Χ. Στον μεγαλύτερο πλανήτη του Ηλιακού Συστήματος, το σέλας καλύπτει μια επιφάνεια μεγαλύτερη από την έκταση όλης της Γης. Κι όταν ο Ήλιος ξεσπά σε καταιγίδες, το σέλας γίνεται εκατομμύρια φορές πιο ισχυρό από ό,τι στη Γη, τόσο ισχυρό που λάμπει στο φάσμα των ακτίνων Χ. Διεθνής ομάδα ερευνητών χρησιμοποίησε το διαστημικό τηλεσκόπιο Chandra για να παρατηρήσει την αντίδραση του Δία σε μια ηλιακή καταιγίδα που ξέσπασε τον Οκτώβριο του 2011. Ο Ήλιος εκπέμπει ένα συνεχές ρεύμα φορτισμένων σωματιδίων που ονομάζεται ηλιακός άνεμος. Όταν ξεσπούν εκρήξεις στην επιφάνεια του Ήλιου, ο άνεμος γίνεται πολύ ισχυρότερος. Καθώς τα σωματίδια των ηλιακών καταιγίδων ταξιδεύουν στο Διάστημα συναντούν τα μαγνητικά πεδία που περιβάλλουν πλανήτες όπως η Γη και ο Δίας. Τα φορτισμένα σωματίδια του ηλιακού ανέμου εκτρέπονται από το μαγνητικό πεδίο και κατευθύνονται προς τον βόρειο και το νότιο πόλο. Εκεί, τα σωματίδια συγκρούονται με άτομα της ατμόσφαιρας και εκπέμπουν τις χαρακτηριστικές λάμψεις του σέλαος. Στη διάρκεια της ηλιακής καταιγίδας του 2011, αναφέρουν οι ερευνητές, το βόρειο σέλας του Δία γίνεται οκτώ φορές λαμπρότερο. Την ίδια στιγμή, ο ισχυρός ηλιακός άνεμος συμπιέζει τη λεγόμενη μαγνητόσφαιρα του Δία, την περιοχή που ελέγχεται από το μαγνητικό πεδίο του Δία και θεωρείται μάλιστα η μεγαλύτερη δομή του Ηλιακού Συστήματος. Στη διάρκεια της καταιγίδας, το όριο της μαγνητόσφαιρας πλησιάζει τον Δία κατά δύο εκατομμύρια χιλιόμετρα. «Υπάρχει μια συνεχής μάχη ανάμεσα στον ηλιακό άνεμο και τη μαγνητόσφαιρα του Δία» λέει ο Ουίλιαμ Νταν του University College του Λονδίνου, πρώτος συγγραφέας της δημοσίευσης στην επιθεώρηση Journal of Geophysical Research: Space Physics. «Αυτό που θέλουμε είναι να κατανοήσουμε αυτήν την αλληλεπίδραση και τα αποτελέσματά της στον πλανήτη. Μελετώντας το πώς μεταβάλλεται το σέλας μπορούμε να μάθουμε περισσότερα για αυτήν την περιοχή του Διαστήματος που ελέγχεται από το μαγνητικό πεδίο του Ήλιου. Αυτό είναι σημαντικό για την κατανόηση των αναρίθμητων μαγνητικών αντικειμένων στον Γαλαξία μας» εξηγεί. Περισσότερα στοιχεία για το μηχανισμό της εκπομπής ακτίνων Χ από το σέλας αναμένονται από την αμερικανική αποστολή Juno, η οποία θα φτάσει στον Δία φέτος το καλοκαίρι και θα μελετήσει μεταξύ άλλων τη μαγνητόσφαιρα και το σέλας. Αυτό ίσως βοηθήσει τους πλανητολόγους να κατανοήσουν το πώς σχηματίστηκε ο Δίας και η ίδια η Γη. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500066827

TGK «Progress MS-02" Συνεχίζονται οι προετοιμασίες του διαστημικού σκάφους «Progress MS-02" για την εκτόξευση για τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Η εκτόξευση του TGK "Πρόοδος MS-02» στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) έχει προγραμματιστεί για τις 31 Μαρτίου του 2016. http://www.energia.ru/ru/iss/iss47/progress_ms-02/photo_03-22.html 15 ετη από την ολοκλήρωση του συγκροτήματος "Mir" Στις 23 Μάρτη 2001 τελείωσε την πτήση το τροχιακό συγκρότημα «Mir» - το πρώτο διεθνή διαστημικό εργαστήριο σε τροχιά γύρω από τη Γη. Ο επικεφαλής του έργου του σταθμού ήταν η «Energia" (τώρα RSC «Energia»). Ο Επανδρωμένος τροχιακός επιστημονικος σταθμός "Mir" ηταν ο τρίτος σταθμός νεας γενιάς με έξι θύρες σύνδεσης. Πρόκειται για μια μοναδική δομή μηχανικής - πολλαπλών χρήσεων τροχιακό συγκρότημα (OK) που ζύγιζε περίπου 140 τόνους με πλήρες φορτίο - δεκαπέντε χρόνια ήταν ο μόνος χώρος παγκοσμίως εργαστήριο για τη δοκιμή και τον έλεγχο σε κύριους τομείς με στοχευμένη χρήση για τους μελλοντικους επανδρωμένους σταθμους και συγκροτήματα. Στις 20 Φλεβάρη του 1986 η μονάδα βάσης του "MIR" ξεκίνησε από το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ. Πάνω στο σχέδιο "World" εργάστηκαν 280 οργανισμοί υπό την αιγίδα των 20 υπουργείων και υπηρεσιών. Η βασική μονάδα εγκαινιάστηκε στις 20 Φεβρουαρίου 1986. Στη συνέχεια, για 10 χρόνια σ'αυτόν ήταν αγκυροβολημένες έξι ενότητες: "Quantum", "Kvant-2", "κρύσταλλο", "Spectrum" και "Nature", καθώς και χώρο ελλιμενισμού που εφταναν στο σταθμό τα αμερικανικα λεωφορεία. Από το 1987, στο εργοστάσιο εφαρμοστηκε διεθνές ερευνητικό πρόγραμμα. Η υλοποίηση αυτών των προγραμμάτων απευθείας επί του σκάφους με αστροναύτες στον διαστημικό σταθμό είχαν συμμετάσχει απο την Γαλλία, τη Συρία, το Αφγανιστάν, τη Βουλγαρία, την Ιαπωνία, τη Βρετανία, τη Γερμανία, το Καζακστάν, την Αυστρία, τις ΗΠΑ, τον Καναδά και τις χώρες που ανήκουν στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος, - συνολικά 12 κράτη. Σχετικά στο "World" εργάστηκαν 28 μεγάλες αποστολές. Κατά τη διάρκεια των ετών 1995-1998 στο "World" ήταν κοινό ρωσο-αμερικανικό πρόγραμμα των εργασιών «World - Shuttle", "Mir -. NASA" Στον σταθμό συνδέθηκαν105 διαστημόπλοια, 31 επανδρωμένα 64 φορτηγά (την ΕΣΣΔ, η Ρωσική Ομοσπονδία), 10 αμερικανικα λεωφορεία. Από την πλευρά του συγκροτήματος έγινα 78 διαστημικοι περιπάτοι. Στη «World News» διεξήχθησαν πάνω από 31.000 πειραμάτα σε διάφορους τομείς της επιστήμης και της τεχνολογίας. Κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του συγκροτήματος οι Ρώσοι κοσμοναύτες, πετυχαν δύο παγκόσμια ρεκόρ. Ο Valeri Polyakov πραγματοποιεί τη μεγαλύτερη πτήση - 437 ημέρες 17 ώρες 58 λεπτά 17 δευτερόλεπτα (από Ιανουάριος 1994-Μάρτιος 1995) και Anatoly Solovyov κατέχει το ρεκόρ για το μεγαλύτερο αριθμό των διαστημικων περιπάτων - 16 (78 ώρες 48 λεπτά). Το συγκρότημα εμεινε σε τροχιά τρεις φορές περισσότερο από την προγραμματισμένη (5.510 ημέρες 8 ώρες 32 λεπτά). Ιδιαίτερα δύσκολο για το σταθμό ήταν το 1997, όταν υπήρχαν τρεις σοβαρές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης: πυρκαγιά, διαρροή από το σύστημα κλιματισμού και η σύγκρουση του φορτηγού πλοίου «Πρόοδος-M34" στη μονάδα "Spectrum". Ως εκ τούτου, αποφασίστηκε ο σταθμός "Mir" να φυγει από την τροχιά του και να βυθιστεί στον Ειρηνικό. Στις 23 Μάρτη 2001 ο σταθμός επεσε στο Νότιο Ειρηνικό κοντά στο Νησί των Χριστουγέννων. Η πτωση πραγματοποιήθηκε με πλήρως αυτόματη λειτουργία και διήρκεσε περίπου επτά ώρες. Το μεγαλύτερο μέρος της κατασκευής του συγκροτήματος κάηκε στα πυκνά στρώματα της ατμόσφαιρας. http://www.energia.ru/ru/news/news-2016/news_03-23.html

Το DNA σε ρόλο σκληρού δίσκου. Ερευνητές στην Ελβετία ανέπτυξαν μια καινοτόμα μέθοδο εγγραφής και αποθήκευσης πληροφοριών στο DNA, τα οποία θα μπορούσαν έτσι να αντέχουν επί χιλιάδες χρόνια, χωρίς να καταστραφούν. Η διατήρηση των ψηφιακών δεδομένων σε βάθος χρόνου αποτελεί μια σημαντική πρόκληση για τις σύγχρονες κοινωνίες, καθώς οι σκληροί δίσκοι και τα άλλα μέσα αποθήκευσης πληροφοριών έχουν ημερομηνία λήξης και χρειάζονται συνεχή συντήρηση. Επιστήμονες του Τμήματος Χημείας και Εφαρμοσμένων Βιοεπιστημών του Ελβετικού Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Τεχνολογίας (ΕΤΗ) της Ζυρίχης, με επικεφαλής τον δρ. Ρόμπερτ Γκρας, στράφηκαν στον κόσμο της βιολογίας για να βρουν ένα μέσο αποθήκευσης με πολύ μεγαλύτερη ανθεκτικότητα. Ετσι, με την ίδια λογική που το DNA ενός φυσικού απολιθώματος μπορεί να αναλυθεί χιλιάδες χρόνια μετά, αποφάσισαν να δημιουργήσουν ένα συνθετικό απολίθωμα από DNA και μέσα σε αυτό να αποθηκεύσουν δεδομένα.«Το DNA, ένα μέσο πολύ παλαιότερο από οτιδήποτε άλλο γνωρίζει η ανθρωπότητα, είναι ένα πολύ σταθερό υλικό, που μπορεί να αντέξει στη φύση ή στο περιβάλλον για πολύ καιρό» δήλωσε ο Γκρας. Οι ερευνητές, αφού έγραψαν τα δεδομένα στο DNA, το προφύλαξαν μέσα σε ένα συνθετικό κέλυφος από νανοσωματίδια πυριτίας, με τρόπο που θυμίζει απολιθωμένα οστά. Ήδη οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν την μέθοδό τους για να αποθηκεύσουν σε DNA ένα έργο του Αρχιμήδη. Η αποκωδικοποίηση των πληροφοριών που βρίσκονται στο DNA, γίνεται με τη βοήθεια ενός ενσωματωμένου στο «απολίθωμα» μηχανισμού. Ειδικοί αλγόριθμοι διασφαλίζουν ότι η ανάκτηση των στοιχείων θα γίνει χωρίς σφάλματα. Ο Γκρας εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι η αποθήκευση της συλλογικής γνώσης της ανθρωπότητας σε συνθετικό DNA θα εξασφαλίσει το ασφαλές πέρασμα αυτών των πολύτιμων πληροφοριών στις επόμενες γενιές. Όπως είπε, «ένα κουταλάκι γεμάτο DNA θα μπορούσε να περιέχει όλες μαζί της πληροφορίες του Facebook, της Wikipedia και του Twitter. Σε αυτό το κουταλάκι έχουμε κάτι πολύ σταθερό σε πολύ μικρό χώρο και με εγγυημένη σταθερότητα για πολύ-πολύ καιρό». http://www.tovima.gr/science/technology-planet/article/?aid=786790

H ESA παρουσίασε το χωριό που θα φτιάξει στη Σελήνη. Εδώ και καιρό ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) είχε διατυπώσει την πρόθεση να δημιουργήσει κάποιες εγκαταστάσεις διαβίωσης ανθρώπων στη Σελήνη. Στην πορεία οι επιτελείς της ESA ανέπτυξαν ένα πιο φιλόδοξο σχέδιο για την δημιουργία όχι απλά μιας μικρής βάσης αστροναυτών αλλά για την κατασκευή του «Χωριού της Σελήνης» όπως το ονόμασαν. Ο Γιόχαν Ντίτριχ Βέρνερ, επικεφαλής της ESA ανακοίνωσε την Τρίτη ότι στόχος της υπηρεσίας είναι το σεληνιακό χωριό να είναι έτοιμο να κατοικηθεί μέχρι το 2030. Οπως ανέφερε το χωριό θα λειτουργεί και ως τόπος επιστημονικής έρευνας και ως τόπος ανάπτυξης επιχειρηματικών δραστηριοτήτων (π.χ ορυχείων) αλλά και ως τουριστικός προορισμός. Σε πρώτη φάση το χωριό θα αποτελείται από φουσκωτές κατοικίες αλλά σε δεύτερο στάδιο θα κατασκευαστούν μικρά οικήματα μέσω τεχνολογίας τρισδιάστατης εκτύπωσης με υλικά από το έδαφος της Σελήνης. Η ESA έδωσε στη δημοσιότητα και ένα βίντεο για το σεληνιακό χωριό που οραματίζεται. Οι επιτελείς της ESA έχουν μελετήσει πιθανά σημεία για την κατασκευή του χωριού και έχουν καταλήξει ότι ιδανικότερο είναι το λεκανοπέδιο Aitken στον Νότιο Πόλο της Σελήνης που έχει διάμετρο περίπου 2,5 χιλιάδες χλμ και μεγάλα υψώματα κάποια εκ των οποίων εκτείνονται πολλά χλμ πάνω από το δάπεδο του. Αυτά τα υψώματα τα λούζει μόνιμα το ηλιακό φως άρα αποτελούν ιδανικό τόπο δημιουργίας αποικιών που θα χρησιμοποιούν την άφθονη ηλιακή ενέργεια για να λειτουργούν. Ομως κάποιοι ειδικοί υποστηρίζουν ότι εγκαταστάσεις κατοικίας ανθρώπων στη Σελήνη είναι προτιμότερο να γίνουν σε περιοχές των πόλων τις οποίες δεν βλέπει ποτέ το ηλιακό φως. Αυτό γιατί σε εκείνες τις περιοχές υπάρχουν αποθέματα νερού σε παγωμένη μορφή. Ετσι οι κάτοικοι αφενός θα επεξεργάζονται το παγωμένο νερό ώστε να γίνει πόσιμο και αφετέρου θα απομονώνουν το οξυγόνο και το υδρογόνο από αυτό για να συντηρούν ατμοσφαιρικά και ενεργειακά τις εγκαταστάσεις. Η ESA ανακοίνωσε πριν από λίγο καιρό ότι θα συνεργαστεί με τη φημισμένη αρχιτεκτονική εταιρεία Foster&Partners για την κατασκευή μικρών οικημάτων στη Σελήνη. Οπως υποστηρίζουν τα στελέχη της ESA η πρόοδος στην τεχνολογία της τρισδιάστατης εκτύπωσης (3D printing) θα επιτρέψει τη δημιουργία μικρών οικημάτων που θα είναι φτιαγμένα από το υλικά του εδάφους του φυσικού μας δορυφόρου. Τα πρώτα σχέδια που έδωσε στη δημοσιότητα η αρχιτεκτονική εταιρεία κάνουν λόγο για οικήματα στα οποία θα υπάρχει δυνατότητα παραμονής 4 ατόμων. Οι σεληνιακές κατοικίες-βάσεις θα κατασκευάζονται από αυτόνομα ρομπότ, θα έχουν σχήμα θόλου και θα προστατεύουν πλήρως τους ανθρώπους από τις τοπικές κλιματικές συνθήκες, τη βλαβερή κοσμική ακτινοβολία αλλά και την πτώση μετεωριτών. Το 90% των οικημάτων θα κατασκευάζεται από σεληνιακά υλικά. Τα υλικά αυτά θα γίνονται πρώτα ένας πολτός ο οποίος στη συνέχεια θα αποτελεί το περιεχόμενο του μηχανήματος που μέσω ψεκασμού θα εκτυπώνει στερεά δομικά υλικά τα οποία και θα χρησιμοποιούνται στη κατασκευή του οικήματος. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=786784