Δροσος Γεωργιος

Εκτεθειμένο DNA επιζεί της εκτόξευσης στο Διάστημα. Το DNA μπορεί να επιβιώσει σε μια βόλτα στο Διάστημα και πίσω στη Γη. Το αναπάντεχο αυτό εύρημα αυξάνει τις πιθανότητες να εισέρχονται στη Γη από το διάστημα εξωγήινα μόρια. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης στην Ελβετία τοποθέτησαν δείγματα DNA στο εξωτερικό μέρος ενός πυραύλου TEXUS-49. Όπως είδαν, τα δείγματα παρέμειναν λειτουργικά μετά από μια σύντομη υποτροχιακή πτήση 13 λεπτών στην οποία οι θερμοκρασίες ξεπερνούσαν τους 1.000 βαθμούς Κελσίου. «Μείναμε έκπληκτοι. Τα ευρήματα μας έκαναν να ανησυχήσουμε λίγο σχετικά με την πιθανότητα επιμόλυνσης των διαστημοπλοίων αλλά και των σημείων προσεδάφισης με γήινο DNA» ανέφερε η Κόρα Θίελ, μοριακή βιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης και επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «PLoS ONE». Η Δρ Θίελ διεξήγαγε το πείραμα σε συνεργασία με τον Ολιβερ Ούλριχ, βιοχημικό του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης αλλά και του Πανεπιστημίου του Μαγδεβούργου στη Γερμανία. Οι ερευνητές τοποθέτησαν αρχικώς DNA εντός του χώρου του ωφέλιμου φορτίου του πυραύλου ο οποίος ήταν έτοιμος να εκτοξευθεί από το Διαστημικό Κέντρο Esrange στην Κιρούνα της βόρειας Σουηδίας προκειμένου να μελετηθεί η επίδραση της έλλειψης βαρύτητας στο γενετικό υλικό και στην ικανότητα λειτουργίας του. Κατά τις προετοιμασίες πριν την εκτόξευση οι επιστήμονες αποφάσισαν να τοποθετήσουν δείγματα DNA και στο εξωτερικό μέρος του πυραύλου – τόσο στο εξωτερικό μέρος της θυρίδας του φορτίου όσο και στις αυλακώσεις που έχουν τα κεφάλια από τις βίδες. Όταν ο πύραυλος επέστρεψε οι ερευνητές εντόπισαν τουλάχιστον ένα μικρό τμήμα DNA στα εξωτερικά σημεία. Όπως είδαν, σχεδόν το ένα τρίτο του DNA που είχε ταξιδέψει στο Διάστημα συνέχιζε να είναι λειτουργικό. Σημειώνεται ότι το DNA που χρησιμοποιήθηκε στο πείραμα δεν ήταν χρωμοσωμικό όπως αυτό που διαθέτουν οι άνθρωποι και οι περισσότεροι άλλοι ζωντανοί οργανισμοί. Ήταν πλασμιδικό, το οποίο διαθέτουν ορισμένα βακτήρια και λειτουργεί ελαφρώς διαφορετικά από το χρωμοσωμικό DNA – το πλασμιδικό DNA είναι περίπου 10 φορές μικρότερο από το βακτηριακό χρωμοσωμικό DNA, εξήγησε ο Δρ Ούλριχ. Ο ερευνητής τόνισε ότι δεν μπορούμε να ξέρουμε πώς θα αντιδράσουν τα μεγάλα μόρια χρωμοσωμικού DNA υπό τις ίδιες συνθήκες. «Κάτι τέτοιο πρέπει να διερευνηθεί στο πλαίσιο ξεχωριστού πειράματος. Ωστόσο εκτιμούμε ότι τα μικρά μόρια πλασμιδικού DNA πιθανότατα είναι πιο ανθεκτικά στις συνθήκες επανεισόδου στη γήινη ατμόσφαιρα σε σύγκριση με το χρωμοσωμικό DNA». http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231366960

Η Γη στέλνει στον Άρη 90.000 χαιρετισμούς. Με ευκαιρία την επέτειο των 50 ετών από την πρώτη αποστολή στον Άρη, αμερικανική εταιρεία θα μεταδώσει την Παρασκευή στον γειτονικό πλανήτη 90.000 μηνύματα με χαιρετισμούς και φωτογραφίες. Η εταιρεία Uwingu (προφέρεται «ουίνγκου» και σημαίνει «ουρανός» στα σουαχίλι) η οποία συγκεντρώνει κονδύλια για τη χρηματοδότηση της διαστημικής έρευνας, οργάνωσε τη διαπλανητική μετάδοση για να γιορτάσει την 50ή επέτειο της αποστολής Mariner 4 της NASA και να συγκεντρώσει χρήματα για άλλες δραστηριότητες. Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Beam me to Mars, η εταιρεία κάλεσε τους ενδιαφερόμενους να στείλουν στον Άρη ψηφιακές καταγραφές με τα ονόματά τους, τα μηνύματα και τις φωτογραφίες τους, πληρώνοντας από 5 μέχρι 99 δολάρια. Στις 22.00 ώρα Ελλάδας την Παρασκευή, τα μηνύματα θα μεταδοθούν από κεραίες στην Χαβάη, την Αλάσκα και την Αυστραλία, οι οποίες κανονικά χρησιμοποιούνται στις επικοινωνίες με δορυφόρους. Ταξιδεύοντας με την ταχύτητα του φωτός, τα ραδιοκύματα της μετάδοσης θα χρειαστούν 15 λεπτά για να φτάσουν στον πλανήτη. Ολόκληρη η μετάδοση θα επαναληφθεί δύο φορές. Στον Άρη βέβαια δεν υπάρχει κανείς να λάβει τους χαιρετισμούς, όμως οι διοργανωτές της εκδήλωσης λένε ότι αυτό δεν έχει σημασία. Αντίγραφα των μηνυμάτων θα παραδοθούν στο Κογκρέσο, στα αρχηγεία της NASA και στον ΟΗΕ ως ένδειξη στήριξης της διαστημικής εξερεύνησης. To Mariner 4 εκτοξεύτηκε στις 28 Νοεμβρίου 1964 και χρειάστηκε οκτώ μήνες για να φτάσει στον Άρη και να στείλει τις πρώτες εικόνες της επιφάνειάς του. Έκτοτε, πάνω από 20 σκάφη έχουν περάσει από τον πλανήτη, έχουν τεθεί σε τροχιά ή έχουν προσεδαφιστεί. Σήμερα η NASA διαθέτει τρεις δορυφόρους σε τροχιά γύρω από τον Άρη και δύο ρομπότ που λειτουργούν στην επιφάνεια. Η ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία ESA και η Ινδία έχουν από έναν δορυφόρο. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231366990

Ένα ντοκιμαντέρ για την κβαντική σύμπλεξη. Πρόκειται για ένα ντοκιμαντέρ που γυρίστηκε το 1985 (!) σχετικό με την κβαντική φυσική και την κβαντική σύμπλεξη. Ακούγονται μερικά από τα μεγαλύτερα μυαλά του 20ου αιώνα, όπως ο John Archibald Wheeler, John Stewart Bell, Alain Aspect και David Bohm. Το ντοκιμαντέρ αναφέρεται και στη διαφωνία μεταξύ Bohr και Einstein όσον αφορά την ισχύ της κβαντικής μηχανικής. https://www.youtube.com/watch?v=wIubJ8IGcRA http://physicsgg.me/2014/11/27/%ce%ad%ce%bd%ce%b1-%ce%bd%cf%84%ce%bf%ce%ba%ce%b9%ce%bc%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%ad%cf%81-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%ba%ce%b2%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%cf%83%cf%8d%ce%bc%cf%80/

Μια επιπλέον «ασπίδα» προστασίας της Γης από την ακτινοβολία. Επιστήμονες εντόπισαν έναν ακόμη φυσικό μηχανισμό, άγνωστο μέχρι σήμερα, που «θωρακίζει» τον πλανήτη μας από δυνητικά επικίνδυνη ακτινοβολία. Πιο συγκεκριμένα, ο μηχανισμός μπλοκάρει τα ηλεκτρόνια που βρίσκονται στα εξωτερικά όρια των ζωνών Βαν Άλεν και τα οποία κινούνται με ταχύτητες κοντά στην ταχύτητα του φωτός. Έτσι, δεν επιτρέπει στα σωματίδια να προκαλέσουν βλάβες στους δορυφόρους ή, ακόμη χειρότερα, να θέσουν σε κίνδυνο τη ζωή των αστροναυτών σε σκάφη τα οποία κινούνται σε τροχιά γύρω από τη Γη. Οι ερευνητές, στους οποίους συγκαταλέγονται επιστήμονες από το ΜΙΤ και το Πανεπιστήμιο του Κολοράντο στο Μπόλντερ, δημοσίευσαν την ανακάλυψή τους σε άρθρο στο περιοδικό Nature. http://www.nature.com/nature/journal/v515/n7528/full/nature13956.html Σε αυτό αναφέρουν πως, παρά τη μεγάλη ενέργεια που έχουν τα ηλεκτρόνια, δεν μπορούν να πλησιάσουν την επιφάνεια του πλανήτη σε υψόμετρο μικρότερο από τα 11.000 χιλιόμετρα, καθώς «φρενάρονται» απότομα. «Είναι σαν να πέφτουν πάνω σε έναν διαστημικό αόρατο τοίχο. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά μυστηριώδες φαινόμενο», εξηγεί στο σάιτ του πανεπιστημίου του Κολοράντο στο Μπόλντερ ο Ντάνιελ Μπέικερ, επικεφαλής της έρευνας και διευθυντής του Εργαστηρίου Ατμοσφαιρικής και Διαστημικής Φυσικής. Όπως συμπέρανε η ομάδα, το «φρενάρισμα» δεν οφείλεται στο γήινο μαγνητικό πεδίο, αλλά στα ηλεκτρομαγνητικά κύματα χαμηλής συχνότητας που αναπτύσσονται στην πλασμόφαιρα, ένα στρώμα με πυκνό και χαμηλής ενέργειας πλάσμα. Αυτά τα κύματα μας προστατεύουν από τα ταχέως κινούμενα ηλεκτρόνια, αφού τα εκτρέπουν από την πορεία τους. Έτσι, τα σωματίδια συγκρούονται με ουδέτερα άτομα αερίων στα ανώτερα όρια της ατμόσφαιρας, με συνέπεια τελικά να απορροφώνται. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, με αυτό τον τρόπο δημιουργείται ένα «τείχος» με σαφώς καθορισμένα όρια, το οποίο κυριολεκτικά δεν αφήνει κανένα ηλεκτρόνιο να περάσει. «Επομένως, αν βάλουμε κάτω από αυτό το “τείχος” ένα δορυφόρο ή έναν διαστημικό σταθμό, ξέρουμε πια πως θα είναι ακόμη πιο ασφαλής», σημειώνει ο Τζον Φόστερ από το ΜΙΤ. Η ανακάλυψη βασίσθηκε στην ανάλυση δεδομένων από τους «δίδυμους» δορυφόρους της ΝΑΣΑ που, για περίπου 2 χρόνια βρέθηκαν μέσα στις ζώνες Βαν Άλεν, συλλέγοντας για πρώτη φορά τόσο λεπτομερείς μετρήσεις. Έτσι, κατάφεραν να φέρουν στο «φως» άγνωστες μέχρι σήμερα λεπτομέρειες για τη συμπεριφορά τους. http://physicsgg.me/2014/11/27/%ce%bc%ce%b9%ce%b1-%ce%b5%cf%80%ce%b9%cf%80%ce%bb%ce%ad%ce%bf%ce%bd-%ce%b1%cf%83%cf%80%ce%af%ce%b4%ce%b1-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%cf%84%ce%b1%cf%83%ce%af%ce%b1%cf%82-%cf%84%ce%b7%cf%82/

Ψάξτε στα δεδομένα του LHC για νέα σωματίδια με το πρόγραμμα Higgs Hunters. Επιστήμονες από τα Πανεπιστήμια της Νέας Υόρκης, της Οξφόρδης, του Birmingham και του πειράματος ATLAS στο CERN, σε συνεργασία με τους ερευνητές του προγράμματος Zooniverse και δημιούργησαν το Higgs Hunters. Το νέο αυτό πρόγραμμα επιτρέπει στον καθένα – χωρίς να απαιτούνται γνώσεις φυσικής, μαθηματικών ή προγραμματισμού – μετά από απλή παρατήρηση εικόνων που καταγράφηκαν κατά τη διάρκεια των πειραμάτων στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων (LHC), …. να εντοπίζει νέα σωματίδια. Ανακαλύψτε τα δομικά στοιχεία του σύμπαντος ΕΔΩ: HIGGS HUNTERS http://www.higgshunters.org/#/ Στο βίντεο που ακολουθεί δίνονται περαιτέρω επεξηγήσεις για το Higgs Hunters: http://physicsgg.me/2014/11/27/%cf%88%ce%ac%ce%be%cf%84%ce%b5-%cf%83%cf%84%ce%b1-%ce%b4%ce%b5%ce%b4%ce%bf%ce%bc%ce%ad%ce%bd%ce%b1-%cf%84%ce%bf%cf%85-lhc-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%ce%bd%ce%ad%ce%b1-%cf%83%cf%89%ce%bc%ce%b1%cf%84%ce%af/

Εκτυπώθηκε στο διάστημα το πρώτο τρισδιαστατο αντικείμενο. Το πρώτο αντικείμενο εκτυπώθηκε στο διάστημα από τρισδιάστατο εκτυπωτή ανακοίνωσε η Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία, που χαρακτήρισε «ιστορική» την εξέλιξη. Στο μέλλον δεν θα χρειάζεται πλέον το κάθε τι να μεταφέρεται στο διάστημα έτοιμο από τη Γη, αλλά θα είναι δυνατό να κατασκευάζεται επί τόπου, κάτι πολύτιμο για τις μελλοντικές επανδρωμένες διαστημικές αποστολές. Μια ορθογώνια πλαστική πλακέτα -ένα ανταλλακτικό για τον ίδιο τον εκτυπωτή- με την επιγραφή «Κατασκευασμένο στο Διάστημα» (Made in Space/NASA) μόλις εκτυπώθηκε από τον αμερικανό αστροναύτη Μπάρι Γουίλμορ στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS). Η εντολή για την εκτύπωση στάλθηκε στον εκτυπωτή από το κέντρο ελέγχου στη Γη και ο αστροναύτης απλώς έβγαλε το αντικείμενο από τον εκτυπωτή. Η NASA δήλωσε πως ανοίγει ο δρόμος, ώστε ο ISS να εκτυπώνει μόνος του διάφορα ανταλλακτικά, τα οποία μέχρι σήμερα πρέπει να να μεταφέρονται από τη Γη. Στο απώτερο μέλλον, αυτή η δυνατότητα θα αξιοποιηθεί ευρύτερα για τα διαστημικά ταξίδια και για το στήσιμο βάσεων σε άλλους πλανήτες ή δορυφόρους. Προς το παρόν πάντως, ο ISS είναι το μόνο μέρος στο διάστημα, όπου μπορεί να δοκιμαστεί και να βελτιωθεί η τρισδιάστατη εκτύπωση. Τα πρώτα εκτυπωμένα στο διάστημα αντικείμενα θα εξετασθούν από τους ειδικούς της NASA το 2015, όταν θα επιστρέψουν στη Γη για ανάλυση, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο. Ο τρισδιάστατος εκτυπωτής, που είχε μεταφερθεί στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό πριν από περίπου δύο μήνες, παραχωρήθηκε από την εταιρεία «Made in Space» της Καλιφόρνια, η οποία εξειδικεύεται στην τεχνολογία κατασκευής αντικειμένων σε συνθήκες μηδενικής βαρύτητας. Περίπου 20 αντικείμενα θα εκτυπωθούν στον ISS τις επόμενες ενδομάδες, ενώ ακριβή αντίγραφά τους θα εκτυπωθούν στην έδρα της εταιρείας, ώστε μετά να γίνει σύγκριση με αυτά που θα έχουν παραχθεί στο διάστημα. Ήδη διαφάνηκε ένα πρόβλημα: κατά την εκτύπωση του πρώτου αντικειμένου ένα μέρος της πλαστικής ύλης (που αντικαθιστά τη συμβατική μελάνη των εκτυπωτών) κόλλησε στον εκτυπωτή, πράγμα που ίσως σημαίνει ότι η έλλειψη βαρύτητας επιδρά αρνητικά στην τρισδιάστατη εκτύπωση. Η «Made in Space», σε συνεργασία με τη NASA, πρόκειται να εγκαταστήσει εντός του 2015 στον ISS έναν πολύ μεγαλύτερο επαγγελματικό τρισδιάστατο εκτυπωτή. Παράλληλα, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) σχεδιάζει να στείλει ένα παρόμοιο μηχάνημα στον ISS το επόμενο έτος. http://www.defencenet.gr/defence/item/%CE%B5%CE%BA%CF%84%CF%85%CF%80%CF%8E%CE%B8%CE%B7%CE%BA%CE%B5-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1-%CF%84%CE%BF-%CF%80%CF%81%CF%8E%CF%84%CE%BF-%CF%84%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%84%CE%BF-%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%B5%CE%AF%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF-pic

H NASA ενδιαφέρεται για την εκμετάλλευση αστεροειδών. Σύμφωνα με το Betawired, η NASA ανέθεσε σε δύο ιδιωτικές εταιρείες τη μελέτη του ενδεχομένου εξόρυξης υλικών από αστεροειδείς. Η μία εταιρεία είναι η Planetary Resources και έχει σκοπό να εκτοξεύσει δύο δορυφόρους, τον Arkyd 3 και τον Arkyd 6, προκειμένου να μελετήσει τη χρήση των επιμέρους συστημάτων που απαιτούνται για μία τέτοια αποστολή. Η Deep Space από την μεριά της, έχει ως σκοπό να αναπτύξει τα FireFlies, τα οποία είναι ειδικά διαστημικά οχήματα, τα οποία θα στείλουν ρομποτικά σκάφη για να συγκεντρώσουν χρήσιμες πληροφορίες για το σχήμα, την πυκνότητα και τα υλικά που υπάρχουν πάνω σε έναν αστεροειδή. Μέσα στα σχέδια της Deep Space είναι και η ανάπτυξη του διαστημοπλοίου Dragonfly, το οποίο θα έχει ως ρόλο του να πιάσει έναν αστεροειδή, να αντλήσει από αυτόν όποια υλικά μπορεί και να τα στείλει στη Γη με ειδικά διαστημικά σκάφη. Παράλληλα, η Planetary Resources, θα αναπτύσσει ένα δίκτυο από τηλεσκόπια που θα μελετούν τους κοντινούς στον πλανήτη μας αστεροειδείς προκειμένου να αποφασίζεται ποιος είναι ο κατάλληλος για εκμετάλλευση. Η NASA έχει δείξει ότι ενδιαφέρεται για το ζήτημα της εκμετάλλευσης αστεροειδών τόσο με χρηματοδότηση σχετικών πανεπιστημιακών ερευνητικών προγραμμάτων όσο και με τη συνεργασία της με φορείς που ασχολούνται με το ζήτημα αυτό. http://www.pestaola.gr/h-nasa-endiaferetai-gia-thn-ekmetalleysi-asteroeidwn/

Τον Φεβρουάριο η παρθενική πτήση του ευρωπαϊκού «διαστημοπλάνου» Στις 11 Φεβρουαρίου του 2015 θα πραγματοποιήσει την παρθενική του πτήση το πρώτο «διαστημοπλάνο» που ανέπτυξε ποτέ η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία (ESA). Το μη επανδρωμένο «διαστημοπλάνο» ονομάζεται Ενδιάμεσο Πειραματικό Όχημα (IXV) και θα εκτοξευθεί με έναν πύραυλο Vega από τη διαστημική βάση Κουρού, στη γαλλική Γουιάνα. Η διάρκεια της πρώτης πτήσης θα είναι αρκετά σύντομα, αφού δεν αναμένεται να ξεπεράσει τα 100 λεπτά. Με το IXV, οι επιστήμονες της ESA θέλουν να δοκιμάσουν όλες τις τεχνολογίες που θα τους επιτρέψουν να κατασκευάσουν στη συνέχεια ένα επαναχρησιμοποιήσιμο όχημα δεύτερης «γενιάς», για πτήσεις σε χαμηλή γήινη τροχιά. Με αυτό τον τρόπο, το όχημα θα μπορεί να πραγματοποιήσει διάφορες αποστολές, όπως για παράδειγμα τη μεταφορά πίσω στη Γη αστροναυτών από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Με την πρώτη δοκιμή του IXV, οι επιστήμονες της ESA θα συλλέξουν στοιχεία σχετικά με την υπερηχητική φάση της πτήσης. Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή υπηρεσία, γι’ αυτό τον σκοπό το «διαστημοπλάνο» θα διαχωρισθεί από τον πύραυλο Vega σε ύψος 320 χιλιομέτρων, φτάνοντας στη συνέχεια μέχρι τα 450 χιλιόμετρα. Από εκείνο το υψόμετρο θα ξεκινήσει την καθοδική πορεία του, ώστε τελικά να προσθαλασσωθεί στον Ειρηνικό Ωκεανό, με τη βοήθεια ενός αλεξίπτωτου. Το αρχικό χρονοδιάγραμμα προέβλεπε πως η «πρεμιέρα» του IXV θα γινόταν μέσα στον Νοέμβριο. Ωστόσο, η εταιρεία κατασκευής πυραύλων Arianespace αποφάσισε πως θα χρειασθεί τρεις ακόμη μήνες, για να αναλύσει με ακόμη μεγαλύτερη λεπτομέρεια το σχέδιο πτήσης. Με μέγεθος όσο περίπου ένα αυτοκίνητο, το «διαστημοπλάνο» χρειάστηκε πέντε χρόνια και 150 εκατομμύρια δολάρια για να κατασκευασθεί. Ο «διάδοχός» του θα είναι αρκετά μεγαλύτερος και θα προσγειώνεται σε αεροδιάδρομο, όπως τα αμερικανικά διαστημικά λεωφορεία. Αυτό το όχημα δεύτερης «γενιάς» θα συμπληρώσει τα ρωσικά Σογιούζ, αυτή τη στιγμή τα μόνα σκάφη που μπορούν να μεταφέρουν αστροναύτες στον Διαστημικό Σταθμό και να τους επαναφέρουν στη Γη. http://www.naftemporiki.gr/story/884118/ton-febrouario-i-partheniki-ptisi-tou-europaikou-diastimoplanou Καλύτερη πλοήγηση και επικοινωνία στο διάστημα υπόσχονται οι ακτίνες Χ Βελτιωμένη πλοήγηση στο βαθύ διάστημα και πιο αποτελεσματική επικοινωνία με τα διαστημόπλοια που βρίσκονται πιο μακριά από το εσωτερικό ηλιακό σύστημα, υπόσχονται τα συστήματα τα οποία θα βασίζονται στις ακτίνες Χ. Αυτό υποστηρίζουν οι επιστήμονες της ΝΑΣΑ που προετοιμάζουν την αποστολή Nicer/Sextant για το 2016, με σκοπό μεταξύ άλλων να δοκιμάσουν τις αντίστοιχες τεχνολογίες. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ένα τέτοιο σύστημα θα έχει το πλεονέκτημα πως η επικοινωνία δεν θα διακόπτεται όταν ένα διαστημόπλοιο θα εισέρχεται στην ατμόσφαιρα ενός πλανήτη, αφού οι ακτίνες Χ θα διαπερνούν το στρώμα των αερίων. Επίσης θα κάνει ταχύτερη την επικοινωνία αφού, συγκριτικά με τα ραδιοκύματα, οι ακτίνες Χ μπορούν να μεταφέρουν μεγαλύτερο όγκο δεδομένων σε ένα δεδομένο χρονικό διάστημα. Με προορισμό τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, η αποστολή Nicer/Sextant θα εκτοξευθεί τον μεθεπόμενο Αύγουστο, από όπου θα μελετήσει τις ακτίνες Χ που εκπέμπουν οι αστέρες νετρονίων, σε μια προσπάθεια να κατανοηθούν ακόμη καλύτερα αυτά τα «νεκρά» άστρα. Παράλληλα, θα δοκιμασθεί ένα σύστημα πλοήγησης το οποίο βασίζεται σε ακτίνες Χ, ώστε να διαπιστωθεί πώς λειτουργεί στην πράξη. Ένα τέτοιο σύστημα θα επέτρεπε σε ένα σκάφος να προσδιορίσει τη θέση του στο διάστημα χρησιμοποιώντας τις ακτίνες Χ από τους πάλσαρ που είναι ορατοί από το ηλιακό μας σύστημα. Επειδή τα χαρακτηριστικά εκπομπής κάθε πάλσαρ είναι μοναδικά, ουσιαστικά θα αξιοποιηθούν σαν διαστρικοί «φάροι». Παράλληλα, επειδή είναι σχεδόν ομοιόμορφα κατανεμημένοι στο διάστημα, θα επιτρέπουν τη δημιουργία τρισδιάστατων χαρτών για τον ακριβή προσανατολισμό του σκάφους. Όσον αφορά την αμιγώς επιστημονική πτυχή της αποστολής, δηλαδή τη μελέτη των ακτίνων Χ από τους αστέρες νετρονίων, στόχος της αποστολής είναι να καταγράψει αυτές τις εκπομπές με πρωτόγνωρη ευαισθησία. Έτσι, αναμένεται να φέρει στο φως νέα στοιχεία σχετικά με την «εξωτική» δομή της ύλης στο εσωτερικό τους. http://www.naftemporiki.gr/story/882904/kaluteri-ploigisi-kai-epikoinonia-sto-diastima-uposxontai-oi-aktines-x H γιαγιά του Walter Lewin και οι στολές των αστροναυτών. Ο καθηγητής Walter Lewin, http://web.mit.edu/physics/people/faculty/lewin_walter.html είναι γνωστός από την διδασκαλία φυσικής στο MIT και τις απολαυστικές διαλέξεις του που κυκλοφορούν ελεύθερα στο διαδίκτυο εδώ και πολλά χρόνια. Αλλά τι σχέση έχουν οι στολές των αστροναυτών με την γιαγιά του Walter Lewin που αναφέρει ο τίτλος της ανάρτησης; Το εξηγεί ο ίδιος στο απόσπασμα που ακολουθεί από το βιβλίο του με τίτλο «Για την αγάπη της Φυσικής» (εκδόσεις ΚΑΤΟΠΤΡΟ): http://www.korfiatisbooks.gr/index.php?page=shop.product_details&category_id=3&flypage=flypage.tpl&product_id=2125&option=com_virtuemart&Itemid=4 «Η εκτίμηση την οποία τρέφω στον καίριο ρόλο των μετρήσεων στη φυσική είναι ένας λόγος που αντιμετωπίζω με δυσπιστία θεωρίες οι οποίες δεν μπορούν να επαληθευθούν μέσω πειραματικών αποτελεσμάτων. Οι θεωρητικοί φυσικοί – και υπάρχουν μερικοί εξαίρετοι επιστήμονες που εργάζονται στη θεωρία των χορδών – υπολείπονται ακόμη στο να καταλήξουν σε ένα απλό πείραμα, μια απλή πρόβλεψη ικανή να ελέγξει οποιαδήποτε από τις προτάσεις της θεωρίας αυτής. Τίποτα στη θεωρία των χορδών δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί πειραματικά – τουλάχιστον έως τώρα. Αυτό σημαίνει ότι η θεωρία των χορδών δεν έχει καμία προβλεπτική ικανότητα, και για αυτό ορισμένοι φυσικοί, όπως ο Sheldon Glashow στο Harvard, θέτουν υπό αμφισβήτηση το κατά πόσον είναι καν φυσική.(…) Αλλά όταν η θεωρία ξεφεύγει τόσο μακριά, εγώ θυμάμαι τη γιαγιά μου, τη μητέρα της μητέρας μου, μια πολύ σπουδαία κυρία, τα εξαιρετικά αποφθέγματα και οι συνήθειες της οποίας την αναδείκνυαν σε μια διαισθητική επιστήμονα. Συνήθιζε να μου λέει, φερ’ ειπείν, ότι είσαι κοντύτερος όταν στέκεσαι όρθιος απ’ ότι όταν ξαπλώνεις. Λατρεύω να το διδάσκω αυτό στους φοιτητές μου. Την πρώτη ημέρα των μαθημάτων τους ανακοινώνω ότι, προς τιμήν της γιαγιάς μου, θα ελέγξουμε πειραματικά την εξωφρενική της αντίληψη. Φυσικά, εκείνοι σαστίζουν. Μπορώ σχεδόν να δω τις σκέψεις τους, «Κοντύτερος όταν στέκομαι όρθιος απ’ ό, τι όταν ξαπλώνω; Αδύνατον!». Η δυσπιστία τους είναι κατανοητή. Οπωσδήποτε, αν υπάρχει οποιαδήποτε διαφορά στο μήκος μεταξύ όρθιας και ξαπλωτής θέσης, αυτή θα πρέπει να είναι μικρή. Εξάλλου, θα αντιλαμβανόμασταν μια διαφορά 30 εκατοστών, έτσι δεν είναι; Θα σηκωνόσασταν το πρωί από το κρεβάτι, θα στεκόμασταν όρθιοι και .. ιδού – 30 πόντοι κοντύτεροι! Αν όμως η διαφορά ήταν μόλις 0,1 εκατοστόμετρο, ίσως να μην το μαθαίνατε ποτέ. Για αυτό υποψιάζομαι ότι, αν όντως η γιαγιά μου είχε δίκιο, η διαφορά πιθανώς να είναι μόλις λίγα (ίσως 2 με 3) εκατοστόμετρα (…)» Στο τέλος του πειράματος δηλώνει: «Η γιαγιά μου είχε δίκιο! Πάντα είχε δίκιο!» Και συνεχίζει: «(…) Παραμένετε δύσπιστοι; Λοιπόν, αποδεικνύεται ότι η γιαγιά μου ήταν καλύτερη επιστήμονας από τους περισσότερούς μας. Όταν στεκόμαστε, το τράβηγμα της βαρύτητας συμπιέζει τους χόνδρους μεταξύ των σπονδύλων στη ραχοκοκαλιά μας. Όταν όμως ξαπλώνουμε, η σπονδυλική στήλη εκτείνεται. Αυτό μπορεί να φαίνεται προφανές άπαξ και το μάθετε, αλλά θα το είχατε προβλέψει; Στην πραγματικότητα, ούτε καν οι επιστήμονες της NASA δεν προέβλεψαν το εν λόγω φαινόμενο όταν σχεδίαζαν τις πρώτες διαστημικές αποστολές. Οι αστροναύτες παραπονούνταν ότι οι στολές τούς στένευαν όταν βρίσκονταν στο διάστημα. Κατοπινές μελέτες, κατά τη διάρκεια της αποστολής Skylab, έδειξαν ότι και οι έξι αστροναύτες που μετρήθηκαν παρουσίασαν περίπου 3% αύξηση ύψους – λίγο περισσότερο από 5 εκατοστόμετρα για ύψος 1,83 μέτρα. Σήμερα οι στολές των αστροναυτών κατασκευάζονται πιο ευρύχωρες, ώστε να συμπεριλάβουν αυτή την αύξηση μεγέθους (…)» Στο βίντεο που ακολουθεί, βλέπουμε τον Walter Lewin να εκτελεί το εν λόγω πείραμα: http://physicsgg.me/2014/11/23/h-%ce%b3%ce%b9%ce%b1%ce%b3%ce%b9%ce%ac-%cf%84%ce%bf%cf%85-walter-lewin-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%bf%ce%b9-%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%bb%ce%ad%cf%82-%cf%84%cf%89%ce%bd-%ce%b1%cf%83%cf%84%cf%81%ce%bf%ce%bd/

Andy: Τετράτροχος ρομποτικός εξερευνητής της Σελήνης. Τον Andy, ένα τετράτροχο ρομπότ για αποστολές στη Σελήνη, σχεδιασμένο για να κινείται σε απότομες πλαγιές και να αντέχει στις απότομες μεταβολές θερμοκρασιών και την ισχυρή ακτινοβολία που θα χαρακτηρίζουν την εξερεύνηση του φυσικού δορυφόρου της Γης, παρουσίασαν ερευνητές του Carnegie Mellon University. «Κάθε ρομπότ για χρήση εκτός Γης έχει μέσα του λίγο ‘DNA’ από το Carnegie Mellon, αλλά ο Andy θα είναι το πρώτο ρομπότ που θα προέρχεται πραγματικά από το πανεπιστήμιο το οποίο θα κάνει το βήμα και θα φύγει από τη Γη» σημειώνει ο Ουίλιαμ «Ρεντ» Γουΐτακερ, καθηγητής ρομποτικής και διευθυντής του Field Robotics Center. «Πρόκειται για το αποκορύφωμα πολλής δουλειάς από πολύ κόσμο και είναι το επόμενο βήμα προς την κατεύθυνση της εξέλιξης του Carnegie Mellon σε ένα ‘διαστημοπόρο’ πανεπιστήμιο». Το ρομπότ πήρε το όνομά του από τους Άντριου Κάρνεγκι και Άντριου Μέλον και αναπτύχθηκε μέσα στους τελευταίους εννέα μήνες από μία ομάδα κυρίως φοιτητών. Στο πρόγραμμα υπήρξε συμμετοχή από διάφορα τμήματα του πανεπιστημίου, περιλαμβανομένων του School of Computer Science, του College of Engineering, του College of Fine Arts και του Mellon College of Science. Πρόκειται για τη συνεισφορά του πανεπιστημίου σε μία προσπάθεια της οποίας ηγείται η Astrobotic Technology, με στόχο την προσεδάφιση ενός ρομπότ στη Σελήνη και την κατάκτηση του Google Lunar XPrize, αξίας άνω των 20 εκατ. δολαρίων. Επίσης, αποτελεί τμήμα μεγαλύτερων φιλοδοξιών. «Δεν το κάνουμε απλά και μόνο για να κερδίσουμε ένα βραβείο. Αν φτάσουμε στη Σελήνη όπως και να έχει, θα κάνουμε και κάτι όσο είμαστε εκεί» σημειώνει ο Γουΐτακερ. Ένα ενδεχόμενο είναι η χρήση του Andy για την εξερεύνηση σεληνιακών λάκκων, οι οποίοι έχουν δημιουργηθεί από τις καταρρεύσεις κενών στο υπέδαφος. «Οι λάκκοι αυτοί είναι συναρπαστικοί και ανεξερεύνητοι- θα είναι σαν να βρίσκεται κανείς στο Γκραντ Κάνιον» υποστηρίζει ο Γουΐτακερ. «Κάποιοι μπορεί να είναι είσοδοι σε σπήλαια. Δεν μπορείς να εξερευνήσεις σπήλαια από δορυφόρο, πρέπει να είσαι εκεί, στο έδαφος, οπότε τα ρομπότ είναι το επόμενο μεγάλο βήμα». Ο σχεδιασμός του Andy επιτρέπει σταθερότητα άνευ προηγουμένου, καθώς και αξιοσημείωτες επιδόσεις σε πλαγιές και ανώμαλα εδάφη. Επίσης, όπως τονίζει ο Γουΐτακερ, η υψηλή ευκινησία του ρομπότ επιτυγχάνεται με τροχούς μεγάλου πλάτους και χαμηλό βάρος. Η διάμετρος των τροχών είναι περίπου 30 εκατοστά- κάτι αξιοσημείωτο για ένα όχημα ενός μέτρου. Το βάρος του στη Σελήνη θα είναι μικρότερο των πέντε κιλών. Τα διαστημικά ρομπότ έρχονται αντιμέτωπα με επίπεδα ακτινοβολίας τα οποία μπορούν να κάψουν τα συνηθισμένα ηλεκτρονικά συστήματα. Για αυτόν τον σκοπό, τα ηλεκτρονικά του Andy θα αναβαθμιστούν προ πτήσης με τμήματα ειδικά για τις συνθήκες του Διαστήματος, ωστόσο η ομάδα του ρομπότ έχει ήδη επιτύχει υψηλή αντοχή μέσω της χρήσης πιο συμβατικών, επίγειων εξαρτημάτων και ειδικού λογισμικού για τον εντοπισμό προβλημάτων και την εναλλαγή λειτουργίας μεταξύ τμημάτων, εάν κάτι τέτοιο κριθεί αναγκαίο. Επίσης, ο Κέρτις Μπόιρουμ, μεταπτυχιακός στη ρομποτική, επισημαίνει ότι το ρομπότ ενσωματώνει μια νέα μέθοδο για τον συνδυασμό εικόνων μιας περιοχής με τρισδιάστατα δεδομένα, προκειμένου να σχεδιάζεται και καταγράφεται η διαδρομή του. http://www.naftemporiki.gr/story/884139/andy-tetratroxos-rompotikos-eksereunitis-tis-selinis

H σπανιότητα της ζωής στο σύμπαν και οι εκλάμψεις ακτίνων γ. Το Σύμπαν ίσως είναι πιο ερημικό από ό,τι θέλουμε να πιστεύουμε: Ριπές θανάσιμης ακτινοβολίας καθιστούν εννέα στους δέκα γαλαξίες ακατάλληλους για την εμφάνιση ευφυούς ζωής, υπολογίζουν δύο αστροφυσικοί. Στους περισσότερους γαλαξίες, λένε οι ερευνητές, οι οι πλανήτες σχεδόν αποστειρώνονται από τις λεγόμενες «εκλάμψεις ακτίνων γάμμα», ή GRB, τις ισχυρότερες εκρήξεις που γνωρίζουμε στο Σύμπαν. Οι εκλάμψεις ακτίνων γάμμα ανακαλύφθηκαν τη δεκαετία του 1960 από δορυφόρους σχεδιασμένους να ανιχνεύουν εκρήξεις πυρηνικών δοκιμών. Σήμερα γνωρίζουμε ότι πρόκειται για πίδακες ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας -φωτόνια υψηλής συχνότητας και ενέργειας- που παράγονται από βίαια συμβάντα. Οι GRB χωρίζονται σε δύο είδη: εκλάμψεις μικρής διάρκειας, περίπου ενός ή δύο δευτερολέπτων, οι οποίες παράγονται από συγκρούσεις ανάμεσα σε δύο άστρα νετρονίων ή μαύρες τρύπες. Οι εκλάμψεις του δεύτερου είδους διαρκούν δεκάδες δευτερόλεπτα και εκδηλώνονται όταν γερασμένα άστρα καταρρέουν υπό το ίδιο το βάρος τους και ανατινάζονται. Οι εκρήξεις αυτές είναι πιο σπάνιες από τις σύντομες GRB, μεταφέρουν όμως 100 φορές περισσότερη ενέργεια. Οι πλανήτες που τυχαίνει να βρεθούν στην πορεία της θανάσιμης ακτινοβολίας δεν θα αποστειρωνόταν αμέσως. Οι ακτίνες γάμμα θα κατέστρεφαν όμως το στρώμα του όζοντος και θα άφηναν τον πλανήτη εκτεθειμένο σε επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία, αρκετή για να εξοντώσει κάθε περίπλοκη μορφή ζωής. Μόνο τα μικρόβια θα ήταν πιθανό να επιζήσουν σε μια τέτοια καταστροφή, εκτιμούν οι συντάκτες της νέας μελέτης. Μια έκλαμψη ακτίνων γάμμα, εξάλλου, έχει προταθεί ως εξήγηση για την μαζική εξαφάνιση ειδών του Ορβοβίκιου, πριν από 450 εκατομμύρια χρόνια, όταν χάθηκε το 80% των ειδών της Γης. Ο Τσβι Πίραν, θεωρητικός αστροφυσικός στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ, συνεργάστηκε στην έρευνα με τον Ραούλ Χιμένεθ, αστροφυσικό του Πανεπιστημίου της Βαρκελώνης στην Ισπανία. Όπως αναφέρουν στην επιθεώρηση Physical Review Letters [On the role of GRBs on life extinction in the Universe], http://arxiv.org/abs/1409.2506 στο 90% των γαλαξιών του ορατού Σύμπαντος οι εκρήξεις είναι τόσο συχνές που θα ήταν απίθανο να αφήσουν έστω και έναν ζωντανό πλανήτη απείραχτο. Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι οι παρατεταμένες εκλάμψεις ακτίνων γάμμα είναι συχνότερες σε περιοχές με έντονη αστρογένεση οι οποίες είναι φτωχές σε χημικά στοιχεία πιο βαριά από το υδρογόνο και το ήλιο -περιοχές χαμηλής «μεταλλικότητας» όπως λένε οι αστροφυσικοί. Οι ερευνητές εκτίμησαν αρχικά τη συχνότητα των μακρών GRB στον Γαλαξία μας βάσει της μέσης μεταλλικότητας και της κατανομής των άστρων. Κοντά στο κέντρο του Γαλαξία, τα άστρα είναι πολύ στριμωγμένα και ο κίνδυνος πολύ μεγάλος: οι πλανήτες που βρίσκονται σε ακτίνα 6.500 ετών φωτός από το γαλαξιακό κέντρο έχουν πιθανότητα 95% να έχουν δεχθεί μια θανάσιμη ριπή ακτίνων γάμμα τα τελευταία ένα δισεκατομμύριο χρόνια. Στην περίπτωση της Γης, η οποία βρίσκεται κοντά στην άκρη του Γαλαξία, 27.000 έτη φωτός από το κέντρο, η πιθανότητα εκτιμάται στο 50%. Σε άλλους γαλαξίες, η κατάσταση θα ήταν πολύ χειρότερη από ό,τι στον Μίλκι Ουέι. Οι περισσότεροι άλλοι γαλαξίες στο ορατό Σύμπαν είναι μικροί και παρουσιάζουν χαμηλή μεταλλικότητα. Στο 90% των γαλαξιών, οι εκλάμψεις ακτίνων γάμμα θα ήταν υπερβολικά συχνές για να αφήσουν τη ζωή να εξελιχθεί, υπολογίζουν οι ερευνητές. Επισημαίνουν επίσης ότι όλοι οι γαλαξίες είχαν μικρό μέγεθος και χαμηλή μεταλλικότητα στα πρώτα πέντε δισεκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη. Και αυτό σημαίνει ότι η εμφάνιση πολύπλοκων μορφών ζωής ήταν αδύνατη παντού στον Κόσμο. «Προκαλεί έκπληξη το συμπέρασμα ότι μπορεί να υπάρχει [πολύπλοκη] ζωή μόνο στο 10% των γαλαξιών και μόνο έπειτα από πέντε δισεκατομμύρια χρόνια» σχολιάζει στο δικτυακό τόπο του Science ο Μπράιαν Τόμας του Πανεπιστημίου Washburn στο Κάνσας, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη. «Συνολικά όμως έχω την εικόνα ότι πιθανότατα έχουν δίκιο» λέει, αναφερόμενος στην τελευταία μελέτη. Τα ευρήματα των ερευνητών, εξάλλου, θα μπορούσαν να έχουν χρησιμότητα στην αναζήτηση ευφυών μορφών ζωής εκτός της Γης. Για παράδειγμα, το διάσημο Ινστιτούτο SETI στρέφει τα ραδιοτηλεσκόπιά του προς το γαλαξιακό κέντρο, όπου τα άστρα είναι πιο πυκνά. Όπως λένε οι ερευνητές, η προσοχή μας θα ήταν καλύτερο να στραφεί προς την ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση. http://physicsgg.me/2014/11/25/h-%cf%83%cf%80%ce%b1%ce%bd%ce%b9%cf%8c%cf%84%ce%b7%cf%84%ce%b1-%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%b6%cf%89%ce%ae%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%bf-%cf%83%cf%8d%ce%bc%cf%80%ce%b1%ce%bd-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%bf%ce%b9/

Η αστροναύτης της ESA, Samantha Cristoforetti έφτασε στο Διαστημικό Σταθμό. Το διαστημόπλοιο Soyuz εκτοξεύθηκε από το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ στο Καζακστάν εχθές το βράδυ και προσδέθηκε σήμερα το πρωί με ασφάλεια με το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, μεταφέροντας την αστροναύτη της ESA Samantha Cristoforetti και το υπόλοιπο πλήρωμα στο κέντρο έρευνας χωρίς βαρύτητα όπου θα ζήσουν και θα δουλέψουν για πέντε μήνες. Σε αυτή την αποστολή, η Samantha πετάει ως αστροναύτης της ESA για την Ιταλική Διαστημική Υπηρεσία (ASI) στο πλαίσιο μιας ειδικής συμφωνίας μεταξύ της ASI και της NASA. Μαζί με την Samantha είναι ο Ρώσος κυβερνήτης του Soyuz, Anton Shkaplerov, και ο αστροναύτης της NASA, Terry Virts. Και οι τρεις είναι μέρος του πληρώματος Expedition 42/43 του Σταθμού. Η αποστολή της Samantha ονομάζεται ‘Futura’ για να τονίσει την επιστημονική και τεχνολογική έρευνα που θα πραγματοποιήσει σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας, βοηθώντας έτσι να σχεδιάσουμε το μέλλον μας. Το διαστημόπλοιο Soyuz TMA-15M εκτοξεύθηκε στις 23:01 ώρα Ελλάδος στις 23 Νοεμβρίου (03:01 τοπική ώρα 24 Νοέμβρη) και έφτασε σε τροχιά εννέα λεπτά αργότερα. Όπως γίνεται πλέον με το Soyuz, οι αστροναύτες έφτασαν στον προορισμό τους ακριβώς πέντε ώρες και 48 λεπτά μετά την εκτόξευση και τέσσερις τροχιές γύρω από τον πλανήτη μας. Το διαστημόπλοιο τους προσδέθηκε όπως σύμφωνα με το πρόγραμμα στις 04:49 ώρα Ελλάδος, και η καταπακτή προς το νέο τους σπίτι άνοιξε στις 07:00 ώρα Ελλάδος. Την Samantha και το υπόλοιπο πλήρωμα υποδέχθηκε ο κυβερνήτης του Σταθμού Barry Wilmore της NASA και οι κοσμοναύτες του Roscosmos, Yelena Serova και Alexander Samokutyaev. Οι τρεις κάτοικοι είχαν αποχαιρετίσει τον αστροναύτη της ESA, Alexander Gerst μόλις πριν δύο εβδομάδες. Για περισσότερες online πληροφορίες για την αποστολή Futura της Samantha, επισκεφθείτε τον ιστότοπο www.esa.int/Futura Ακολουθήστε την αποστολή Futura με ζωντανές συνδέσεις από τη Samantha και τους ίδιους τους διευθυντές της αποστολής στο blog της αποστολής Outpost 42 μέσω του outpost42.esa.int Ακολουθήστε τη Samantha στο Twitter: @astro_samantha http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/E_astronahutes_tes_ESA_Samantha_Cristoforetti_hephtase_sto_Diastemikho_Stathmho Orion: έτοιμο για την πρώτη εκτόξευση το νέο σκάφος της NASA. Ακρωτήριο Κανάβεραλ, Φλόριντα. Τρία χρόνια μετά τον παροπλισμό των διαστημικών λεωφορείων, η NASA ετοιμάζεται να εκτοξεύσει σε λίγες μέρες το νέο σκάφος Orion, σχεδιασμένο να μεταφέρει τους αμερικανούς αστροναύτες πέρα από τη Σελήνη, και τελικά στον Άρη. Θα είναι όμως μια δοκιμαστική πτήση χωρίς πλήρωμα.Ήδη τοποθετημένο στην κορυφή ενός πυραύλου βαρέων-βαρών Delta ΙV, το Orion προγραμματίζεται να εκτοξευτεί το πρωί της 4ης Δεκεμβρίου από το ακρωτήριο Κανάβεραλ.Στις 4,5 ώρες που θα διαρκέσει η αποστολή, η κάψουλα θα θα πραγματοποιήσει δύο περιφορές από τη Γη, φτάνοντας σε ύψος 5.800 χιλιομέτρων, 15 φορές μεγαλύτερο από το ύψος στο οποίο κινείται ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός. Στη συνέχεια το Orion θα εισέλθει στην ατμόσφαιρα με ταχύτητα 32.000 χιλιομέτρων την ώρα, ανεβάζοντας τη θερμοκρασία της θερμικής ασπίδας του στους 2.200 βαθμούς Κελσίου. Τελικά θα πέσει με αλεξίπτωτα στον Ειρηνικό, περίπου 800 χιλιόμετρα από τις αμερικανικές ακτές, και θα συλλεχθεί από σκάφη του αμερικανικού ναυτικού. To Orion μπορεί να θυμίζει τις κάψουλες του προγράμματος Apollo τη δεκαετία του 1970, φέρει όμως πιο προηγμένα συστήματα, όπως βελτιωμένη θερμική ασπίδα και χειριστήρια που αναπτύχθηκαν αρχικά για το Boeing 787 Dreamliner. Βασικός εργολάβος για την κάψουλα, η οποία έχει πέντε μέτρα διάμετρο και θα προσφέρει τέσσερις με έξι θέσεις, είναι η Lockheed Martin.Ο σχεδιασμός του Orion ξεκίνησε το 2004 επί προεδρίας Τζορτζ Μπους, στο πλαίσιο του προγράμματος Constellation για την επιστροφή των αμερικανών στη Σελήνη. Όταν ο νέος πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα ακύρωσε τα σχέδια του προκατόχου του, το Orion παρέμεινε αλλά ο προορισμός άλλαξε: η NASA πρώτα θα πραγματοποιήσει μια επανδρωμένη αποστολή σε αστεροειδή και αργότερα, πιθανώς τη δεκαετία του 2030, θα προχωρήσει στην πρώτη επανδρωμένη αποστολή στον Άρη. Μελλοντικά η κάψουλα θα εκτοξεύεται με τον πύραυλο SLS («Σύστημα Διαστημικών Εκτοξεύσεων») ο οποίος θα είναι ο ισχυρότερος που έχει κατασκευαστεί ποτέ. Η ανάπτυξή του δεν έχει ολοκληρωθεί. Η επόμενη δοκιμαστική πτήση του Orion, και αυτή χωρίς πλήρωμα, προγραμματίζεται για το 2017. Η κάψουλα θα περάσει πίσω από τη Σελήνη πριν επιστρέψει τη Γη. http://physicsgg.me/2014/11/24/orion-%ce%ad%cf%84%ce%bf%ce%b9%ce%bc%ce%bf-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%b7%ce%bd-%cf%80%cf%81%cf%8e%cf%84%ce%b7-%ce%b5%ce%ba%cf%84%cf%8c%ce%be%ce%b5%cf%85%cf%83%ce%b7-%cf%84%ce%bf-%ce%bd%ce%ad%ce%bf/

Εκτοξεύτηκε το TPK "Soyuz TMA-15M" Τρία νέα μέλη πληρώματος, ανάμεσά τους η πρώτη Ιταλίδα αστροναύτης, έφτασαν τη Δευτέρα στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS). Το Soyuz με το οποίο ταξίδεψαν μετέφερε και ένα άλλο πολύτιμο φορτίο: χαβιάρι, φρέσκα φρούτα, αλλά και την πρώτη μηχανή εσπρέσο σχεδιασμένη για το Διάστημα. Το Soyuz εκτοξεύτηκε από το κοσμοδρόμιο Μπαϊκονούρ του Καζακστάν στις 3 τα ξημερώματα τοπική ώρα, μεσάνυχτα ώρα Ελλάδας. Το ταξίδι διήρκεσε μόλις έξι ώρες, ακολουθώντας μια πιο σύντομη διαδρομή σε σχέση με παλαιότερες πτήσεις, οι οποίες διαρκούσαν πάνω από δύο μέρες. Η 37χρονη Σαμάνθα Κριστοφορέτι, σμηναγός της ιταλικής πολεμικής αεροπορίας, έφτασε στο πολυεθνικό τροχιακό συγκρότημα μαζί με τον ρώσο Αντόν Σκαπλέροφ και τον αμερικανό Τέρι Βερτς. Θα μείνουν μέχρι τον Μάιο στον ISS, στον οποίο βρίσκονταν ήδη ένας αμερικανός και δύο ρώσοι. Θα μπορέσουν να απολαύσουν «15 κουτιά με 30 γραμμάρια χαβιάρι το καθένα, καθώς και μήλα, πορτοκάλια, τομάτες και 140 δόσεις γάλακτος σε σκόνη και μαύρο τσάι χωρίς ζάχαρη» όπως είπε ρώσος αξιωματούχος στο πρακτορείο Itar-Tass. To πλήρωμα θα έχει επίσης στη διάθεσή του μια μηχανή εσπρέσο, βάρους 20 κιλών, που σχεδιάστηκε από την ιταλική εταιρεία καφέ Lavazza και την εταιρεία Argotec, η οποία ειδικεύεται στη διαστημική κουζίνα. Ο καφές πάντως δεν θα σερβίρεται σε φλιτζάνια αλλά σε διαφανή σακουλάκια. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231365911 Το πρώτο βήμα για την καλλιέργεια τροφής στο διάστημα. Τις βάσεις για να βρεθούν τρόποι ώστε οι αστροναύτες να καλλιεργούν στο μέλλον ένα σημαντικό ποσοστό της τροφής που καταναλώνουν, στοχεύει να βάλει το ερευνητικό πρόγραμμα Time Scale. Το πρόγραμμα θα διαρκέσει 10 χρόνια, ενώ σε αυτό συμμετέχει η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία (ESA) και αρκετά ευρωπαϊκά επιστημονικά ιδρύματα, με επικεφαλής το Κέντρο Διεπιστημονικών Διαστημικών Ερευνών (CIRIS) από το Νορβηγικό Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας, με έδρα το Τρόντχαϊμ. Η παραγωγή τροφής στο διάστημα θεωρείται σχεδόν απαραίτητη για να γίνουν πραγματικότητα τα σχέδια εποικισμού της Σελήνης ή ακόμη και της εξερεύνησης του πλανήτη Άρη από τον άνθρωπο. Έτσι, στα πλαίσια του Time Scale, θα μελετηθεί πώς αναπτύσσονται διάφορα είδη φυτών έξω από το περιβάλλον της Γης – με πρώτους «υποψήφιους» ποικιλίες ντομάτας, μαρουλιού και σόγιας. Όλα τα πειράματα θα γίνουν στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ΔΔΣ). «Πιστεύω πως θα καταφέρουμε να κάνουμε το πρώτο βήμα ώστε στο μέλλον να μπορεί να παραχθεί τροφή στη Σελήνη και τον Άρη, αν και δεν θα ήθελα να ριψοκινδυνεύσω να προβλέψω πότε αυτό θα μπορεί να γίνει σε μαζική κλίμακα. Παρόλο που ακόμη δεν έχουμε καταλήξει στα φυτά που θα μελετήσουμε, συζητάμε το ενδεχόμενο να πειραματιστούμε με ντομάτες, μαρούλια και σόγια», αναφέρει στο σάιτ Science Nordic η Αν-Ίρεν Κίτανγκ Γιόστ από το CIRIS, επιστημονική υπεύθυνη του Time Scale. Ακόμη και στον ΔΔΣ, κάθε αστροναύτης χρειάζεται σε ημερήσια βάση 30 κιλά νερού, τροφίμων και αέρα. Παρόλο που ένα μέρος του νερού ανακυκλώνεται, όλες οι προμήθειες σήμερα προέρχονται από τη Γη, με το κόστος του ανεφοδιασμού να είναι αρκετά υψηλό. Το CIRIS έχει ξεκινήσει να μελετά τη συμπεριφορά των φυτών στο διάστημα από το 2006, έχοντας κάνει ήδη αρκετά πειράματα στον ΔΔΣ. Μέχρι σήμερα, όμως, τα περισσότερα πειράματα αφορούν το Arabidopsis thaliana, ένα μη βρώσιμο ποώδες είδος. Σύμφωνα με την Κίτανγκ, για την καλλιέργεια πιο περίπλοκων φυτών, θα χρειασθεί πολύ μεγαλύτερη έρευνα. «Μια από τις σημαντικότερες προκλήσεις είναι να βρούμε τις ακριβείς ποσότητες νερού και θρεπτικών συστατικών που χρειάζονται για να αναπτυχθούν σε περιβάλλον μικροβαρύτητας. Επίσης, έχουμε διαπιστώσει πως ο αέρας δεν ανακυκλώνεται, αφού γύρω από τα φυτά σχηματίζεται ένα στατικό λεπτό στρώμα», προσθέτει. Τα πειράματα στον ΔΔΣ θα γίνουν με τη βοήθεια του Ευρωπαϊκού Συναρμολογούμενου Συστήματος Καλλιέργειας (EMCS), μιας διάταξης που χρησιμοποιείται στον Σταθμό εδώ και καιρό για ανάλογες μελέτες. Για τις ανάγκες ωστόσο του Time Scale, η διάταξη θα αναβαθμισθεί. http://www.naftemporiki.gr/story/883554/to-proto-bima-gia-tin-kalliergeia-trofis-sto-diastima

Εκτόξευση και ανάπτυξη της αποστολής MMS της NASA Η αποστολή Magnetospheric Multiscale (MMS) θα ερευνήσει το φαινόμενο της μαγνητικής επανασύνδεσης με 4 διαστημικά σκάφη. Η μαγνητική επανασύνδεση είναι ο βασικός μηχανισμός που η μαγνητική ενέργεια διαχέεται στο σύμπαν. Η ενέργεια απελευθερώνεται όχι με συνεχή τρόπο, αλλά με «εκρήξεις», δημιουργώντας φαινόμενα όπως οι ηλιακές εκλάμψεις ή οι μαγνητοσφαιρικές υποκαταιγίδες. Οι βασικές αρχές της μαγνητικής επανασύνδεσης έγιναν κατανοητές προς το τέλος του 1950. Αν δυο πακέτα μαγνητισμένου πλάσματος βρίσκονται σε αντίθετης κατεύθυνσης μαγνητικά πεδία και υπάρχει μια περιοχή ασθενέστερου ή μηδενικού πεδίου μεταξύ τους, τότε κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες τα πακέτα μπορούν να πλησιάσουν μεταξύ τους. Οι μαγνητικές ροές με αντίθετες κατευθύνσεις εξουδετερώνονται και το πλάσμα εκτοξεύεται προς τα έξω, κατά μήκος των διευθύνσεων όπου το πεδίο είναι ασθενέστερο, με μια χαρακτηριστική ταχύτητα που ονομάζεται ταχύτητα Alfvén. H μαγνητική επανασύνδεση είναι μια φυσική διαδικασία που πραγματοποιείται παρουσία πλάσματος κατά την οποία οι δυναμικές γραμμές του μαγνητικού πεδίου (με αντίθετο προσανατολισμό) ενώνονται και αναδιατάσσονται, ενώ ταυτόχρονα απελευθερώνεται μαγνητική ενέργεια εκσφενδονίζοντας φορτισμένα σωματίδια με μεγάλες ταχύτητες. Η αρχικές μαγνητικές γραμμές «επανασυνδέονται» και εμφανίζονται νέες όπως βλέπουμε στην παραπάνω εικόνα. Καθώς το πλάσμα προσεγγίζει την κεντρική περιοχή, το μαγνητικό πεδίο αλλάζει κατεύθυνση πολύ γρήγορα, παράγοντας κανάλια με ηλεκτρικό ρεύμα μεγάλης πυκνότητας τα οποία θερμαίνουν το πλάσμα. Το ρεύμα έχει την μορφή νηματίων ή φύλλων και το μαγνητικό πεδίο συχνά δημιουργεί ένα χαρακτηριστικό σχήμα Χ. Αυτή η διαδικασία είναι η μαγνητική επανασύνδεση ή συγχώνευση.Πρόσφατες παρατηρήσεις στην μαγνητόσφαιρα και στο ηλιακό στέμμα μας δίνουν όλο και περισσότερα στοιχεία για τον ρόλο της επανασύνδεσης στο πλάσμα του διαστήματος. Υπάρχουν πολλά εκκρεμή ζητήματα σχετικά με την μικρής κλίμακας δομή της περιοχής επανασύνδεσης, στην οποία κυριαρχούν τα φαινόμενα της κίνησης του πλάσματος. Σ’ αυτές της μικρής κλίμακας περιοχές, τα σωματίδια μπορούν να επιταχυνθούν σε υψηλές ενέργειες, οι μαγνητικές γραμμές «σπάνε» και επανασυνδέονται, πίδακες πλάσματος εκτοξεύονται, απελευθερώνεται θερμότητα και ενέργεια μεταφέρεται από τη μια περιοχή στην άλλη. Τα φαινόμενα αυτά, όπου η δυναμική μεγάλης κλίμακας και η φυσική πλάσματος μικρής κλίμακας έρχονται πρόσωπο με πρόσωπο, θα μελετήσει η αποστολή της NASA, Magnetospheric Multiscale, ή MMS. Η αποστολή ξεκινάει τον Μάρτιο του 2015, όταν θα εκτοξευθούν και θα τεθούν σε τροχιά τέσσερα ειδικά εξοπλισμένα διαστημικά σκάφη. Στο βίντεο που ακολουθεί περιγράφεται το πως ακριβώς θα γίνει αυτή η έρευνα: http://physicsgg.me/2014/11/22/%ce%b2%ce%af%ce%bd%cf%84%ce%b5%ce%bf-%ce%b5%ce%ba%cf%84%cf%8c%ce%be%ce%b5%cf%85%cf%83%ce%b7-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%b1%ce%bd%ce%ac%cf%80%cf%84%cf%85%ce%be%ce%b7-%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%b1%cf%80%ce%bf/

Η Ευρώπη του Δία στα πραγματικά της χρώματα. Η παγωμένη, αινιγματική επιφάνεια της Ευρώπης, ενός από τα τέσσερα μεγάλα φεγγάρια του Δία, αποκαλύπτεται στα χρώματα που θα έβλεπε το ανθρώπινο μάτι. Το Εργαστήριο Αεριώθησης (JPL) της NASA στην Καλιφόρνια έδωσε στη δημοσιότητα μια νέα εκδοχή της ιστορικής εικόνας από την αποστολή Galileo τη δεκαετία του 1990. Η προηγούμενη βερσιόν είχε χαμηλότερη ανάλυση και έντονα ενισχυμένα χρώματα που έκαναν πιο ευδιάκριτα τα επιφανειακά χαρακτηριστικά. Η νέα εικόνα έχει πιο ρεαλιστικό χρώμα, ό,τι πλησιέστερο έχουμε σε μια πραγματική φωτογραφία. Οι φωτογραφικές μηχανές καταγράφουν τρία χρώματα -κόκκινο, πράσινο και μπλε. Όμως η εικόνα του Galileo, ένα φωτομωσαϊκό επιμέρους εικόνων, λήφθηκε με φίλτρα στο εγγύς υπέρυθρο, το πράσινο και το ιώδες, και έπρεπε να υποστεί επεξεργασία για να δώσει χρώματα πιο κοντά στα πραγματικά. Οι χρωματικές διαβαθμίσεις της εικόνας αντιστοιχούν σε διαφορές της γεωλογίας. Οι περιοχές που περιέχουν σχεδόν καθαρό πάγο νερού εμφανίζονται άσπρες και μπλε, ανάλογα με το μέγεθος των κόκκων του πάγου. Οι πολικές περιοχές, οι οποίες εμφανίζονται στα δεξιά και τα αριστερά της εικόνας, εμφανίζονται πιο γαλάζιες από ό,τι ο ισημερινός. Οι κοκκινωπές και καφέ περιοχές αντιστοιχούν σε άλλα υλικά που υπάρχουν μέσα στον πάγο σε ποικίλες συγκεντρώσεις. Οι εικόνες από τις οποίες αποτελείται το φωτομωσαϊκό λήφθηκαν από το Galileo το 1995 και το 1998, στην πρώτη και την δέκατη τέταρτη περιφορά του σκάφους γύρω από την Ευρώπη. Κάθε εικονοστοιχείο (pixel) αντιστοιχεί σε περιοχή πλάτους 1,6 χιλιομέτρων. Η επιφάνεια του παγωμένου φεγγαριού είναι γεμάτη μακρόστενες ρωγμές στον πάγο, οι οποίες έχουν κλείσει από νερό που ανέβηκε στην επιφάνεια, πάγωσε και έκλεισε το κενό. Κατά κάποιο τρόπο, οι μεγάλες πλάκες από πάγο είναι για την Ευρώπη ό,τι οι τεκτονικές πλάκες για τη Γη. Οι πλανητολόγοι υποψιάζονται ότι κάτω από την παγωμένη κρούστα κρύβεται ένας απέραντος ωκεανός υγρού νερού. Μέσα του θα μπορούσε να κρύβεται μικροβιακή ζωή, πιστεύουν οι αστροβιολόγοι. Στην φωτογραφία η Ευρώπη σε ρεαλιστικά χρώματα. Ο βόρειος πόλος είναι δεξιά. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231365798

Στίβεν Χόκινγκ: Η εκδίκηση της επιστήμης. Με τους όρους της επιστημονικής παραγωγής ιδεών η ηλικία του είναι κάτι παραπάνω από σεβάσμια. Είναι αυτή στην οποία κάθε εξέχων θεωρητικός φυσικός έχει κερδίσει το προνόμιο να εξαργυρώνει τους κόπους της νεότητάς του: να γέρνει σε έναν αναπαυτικό καναπέ και να περιμένει πότε οι μαθητές ή οι λοιποί εργάτες του πεδίου του θα αποδείξουν πειραματικά την ισχύ των θεωρημάτων του για να εισπράξουν το Νομπέλ που τους αξίζει. Πάνω-κάτω, δηλαδή, ό,τι έπραξε η ομάδα του CERN το 2013 για τον 86χρονο Πίτερ Χιγκς και το μποζόνιό του. Στα 72 του όμως ο Στίβεν Χόκινγκ, διευθυντής Ερευνας του Κέντρου Θεωρητικής Κοσμολογίας του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, παρά το ότι, συμμορφωνόμενος προς τις ακαδημαϊκές ρυθμίσεις, συνταξιοδοτήθηκε το 2009 από την έδρα των Μαθηματικών όπου κάποτε δίδασκε ο Ισαάκ Νεύτων και την οποία ο ίδιος κατείχε για 30 χρόνια, δεν μοιάζει ακριβώς διατεθειμένος να αποχωρήσει από την ενεργό δράση. Ισως γιατί η προσωπικότητά του διαπνέεται από μια θεμελιώδη δίψα για το νέο, όπως δείχνει η είσοδός του στον κόσμο του Facebook τον περασμένο Οκτώβριο. Ισως γιατί διακρίνεται από μια γνήσια επιδίωξη της δημόσιας φιλονικίας, όπως φανερώνει μια μακρά αλυσίδα αμφιλεγόμενων δηλώσεων - ότι οι ιοί των υπολογιστών είναι μια μορφή ζωής, ότι το ανθρώπινο είδος πρέπει να υιοθετήσει τις μεθόδους της γενετικής μηχανικής προκειμένου να μην ξεπεραστεί σε ευφυΐα από την τεχνητή νοημοσύνη, ότι υπάρχουν εξωγήινοι και καλό θα είναι να αποφύγουμε την επαφή μαζί τους, ότι η εισβολή στο Ιράκ αποτελεί «έγκλημα πολέμου», ότι το μποζόνιο του Χιγκς δεν θα ανακαλυφθεί ποτέ. Ισως, τέλος, γιατί ένας άνθρωπος που στα 21 του έλαβε διορία δύο ετών ζωής από τους γιατρούς του και βρίσκεται επί 45 χρόνια καθηλωμένος σε αναπηρική πολυθρόνα δεν μπορεί να ταυτίζει την ακινησία με την ανάπαυση. Εκ φύσεως άλλωστε ο Χόκινγκ έμοιαζε πάντα να απεχθάνεται τη στάση. Ως φοιτητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης υπήρξε μέλος της κωπηλατικής ομάδας, παντρεύτηκε την πρώτη του σύζυγο, Τζέιν Γουάιλντ, σε ηλικία 23 ετών το 1965 και μαζί απέκτησαν τρία παιδιά, χώρισε το 1990 και, σύμφωνα με τον ίδιο, έζησε έναν «παθιασμένο και θυελλώδη γάμο» με τη δεύτερη σύζυγό του, Ιλέιν Μέισον, ως το 2006, δεν έπαψε ποτέ να ταξιδεύει ανά τον κόσμο για τις ανάγκες της επιστήμης του και, παρά το ότι η υγεία του προοδευτικά χειροτέρευε, παλαιότερα δεν δίσταζε να συμμετάσχει ως τις πρώτες πρωινές ώρες στα πάρτι που έκλειναν τα επιστημονικά συνέδρια. «Ηταν μια λαμπρή περίοδος. Ημουν ζωντανός και έκανα έρευνα στη θεωρητική φυσική. Ηθελα να γνωρίζω γιατί υπάρχει το Σύμπαν - γιατί υπάρχει κάτι μεγαλύτερο από το τίποτε», συνοψίζει ο ίδιος στην αυτοβιογραφία του με τίτλο «Το χρονικό της ζωής μου» (εκδ. Τραυλός). Παράλληλα δημοσίευε καινοτόμες προσεγγίσεις στην κοσμολογία (με γνωστότερη συνεισφορά την πρόταση πως οι μαύρες τρύπες εκπέμπουν μια μορφή ακτινοβολίας που τιμητικά φέρει το όνομά του), έγραφε οκτώ βιβλία εκλαϊκευμένης φυσικής για ενηλίκους και τρία για παιδιά, συμμετείχε σε τηλεοπτικές σειρές και ντοκιμαντέρ και δίδασκε στο πανεπιστήμιο. Διόλου παράξενο που εξελίχθηκε σε εμβληματική μορφή, στον διασημότερο εν ζωή επιστήμονα. Στη δεκαετία του '80 ο Στίβεν Χόκινγκ είχε ήδη ενδυθεί τον μανδύα του διαδόχου του Αϊνστάιν. Το «Time» και το «Newsweek», κατ' εξοχήν διαμεσολαβητές των εξελίξεων ακόμη για ένα διεθνές κοινό, αφιέρωναν εξώφυλλα στον άνθρωπο που, κατά την έκφρασή του, επιχειρούσε να διαβάσει «το μυαλό του Θεού» (αν και σε πολλές διατυπώσεις περί της σχέσης φυσικών νόμων και Υπέρτατου Οντος δεν άφηνε σπουδαία περιθώρια ελιγμών στο δεύτερο) και προωθούσαν μια εκλαϊ-κευμένη όψη της κοσμολογίας του. Σύμφωνα με αυτήν, ο Χόκινγκ συνέχιζε το έργο του Αϊνστάιν φιλοδοξώντας να ολοκληρώσει μια «Θεωρία των πάντων» η οποία θα πάντρευε τις θεμελιώδεις δυνάμεις της φυσικής μεταξύ τους στο πρότυπο που είχε οραματιστεί ο εμπνευστής της Θεωρίας της Σχετικότητας. Βέβαια, πρόγονος και επίγονος είχαν τις διαφορές τους: ο Αϊνστάιν αναζητούσε τρόπους να παρακάμψει την «αρχή της απροσδιοριστίας» του Βέρνερ Χάιζενμπεργκ, ακρογωνιαίο λίθο της κβαντομηχανικής, υποστηρίζοντας ότι εισήγαγε στους νόμους της φυσικής ένα ανεπίτρεπτο στοιχείο αβεβαιότητας («είμαι πεπεισμένος ότι ο Θεός δεν παίζει ζάρια», όπως το έθετε), ενώ ο Χόκινγκ στην πρόβλεψή του για μια πιθανή συνένωση σχετικότητας και κβαντικής θεωρίας δεν είχε τέτοιες προκαταλήψεις. Πέρα ωστόσο από τη γοητεία των υποατομικών σωματιδίων που γέμιζαν τις σελίδες του διεθνούς Τύπου με παραστάσεις και διαγράμματα, η περίπτωση του επιφανούς φυσικού ήταν το ίδιο ή και περισσότερο δημοφιλής ως «human interest story». Οντας καθηλωμένος σε αναπηρική πολυθρόνα από πλάγια μυοτροφική σκλήρυνση ήδη από την ηλικία των 20 ετών, αποτελούσε την προσωποποίηση του ηθικού σθένους. Επιπλέον, η εικόνα του έδινε το κατάλληλο έναυσμα για δημοσιογραφική ανακίνηση του αιώνιου διπόλου για το σώμα και τη διάνοια: «Είναι σχεδόν πλήρως παράλυτος, άφωνος, περιορισμένος σε αναπηρική καρέκλα, ικανός να κινεί μόνο τους μυς του προσώπου του και δύο δάχτυλα του αριστερού του χεριού. (...) Επικοινωνεί αποκλειστικά μέσω ενός συνθετητή φωνής, τον οποίο χειρίζεται πληκτρολογώντας κοπιαστικά λέξεις σε έναν υπολογιστή προσαρμοσμένο στη μηχανοκίνητη καρέκλα του» - «Αιχμάλωτος στο ίδιο του το σώμα, όμως η διάνοιά του τον μεταφέρει στις εσχατιές του Σύμπαντος» διάβαζε κανείς σε δύο χαρακτηριστικά κείμενα του «Time» το 1988 και το 1992. Το 1988, άλλωστε, όταν το «Newsweek» έθετε σε δεύτερη μοίρα τη συνάντηση κορυφής Ρίγκαν - Γκορμπατσόφ στη Μόσχα προκειμένου να ανακηρύξει στο εξώφυλλό του τον Χόκινγκ «Κυρίαρχο του Σύμπαντος», συνέπεσε με την έκδοση του βιβλίου μέσω του οποίου οι περισσότεροι θα τον γνώριζαν για πρώτη φορά. «Το χρονικό του χρόνου» (εκδόσεις Κάτοπτρο) ήταν ένα παράδοξο μπεστ σέλερ: από το πουθενά σχεδόν η σκληρόδετη έκδοση είχε ήδη πουλήσει ένα εκατομμύριο αντίτυπα, πράγμα πρωτοφανές για κείμενο εκλαϊκευμένης επιστήμης που πραγματευόταν τις δυσνόητες έννοιες της σύγχρονης φυσικής. Η εξομολόγηση του συγγραφέα στον πρόλογο ήταν από τη μια μεριά ενδεικτική της πραγματικότητας, από την άλλη χαρακτηριστική της τόλμης του εγχειρήματος: «Κάποιος μου είπε πως κάθε εξίσωση που θα έβαζα στο βιβλίο θα μείωνε τις πωλήσεις του στο μισό. Τελικά όμως αναγκάστηκα να βάλω μία: την περίφημη του Αϊνστάιν E=mc². Ελπίζω αυτό να μη μου κοστίσει τους μισούς αναγνώστες μου». Συνεχείς επανεκδόσεις, μεταφράσεις σε 40 γλώσσες και δέκα εκατομμύρια πωλήσεις παγκοσμίως σε 20 χρόνια κατέστησαν το «Χρονικό» τομή στην παγκόσμια βιβλιογραφία της εκλαϊκευμένης επιστήμης. Προλείαναν έτσι το έδαφος για τη διαχρονική κατόπιν επιτυχία βιβλίων που τακτικά μεταβιβάζουν την ουσία της αιχμής της φυσικής σε ευρύτερα στρώματα: ευαγγέλια της εκλαϊκευμένης επιστήμης όπως «Το σωματίδιο του Θεού» του Λέον Λέντερμαν ή «Το κομψό Σύμπαν» του Μπράιαν Γκριν δεν θα είχαν τη μορφή ή την απήχηση που απέκτησαν, ίσως και να μην είχαν δει καν το φως της δημοσιότητας, αν δεν είχε προηγηθεί εκείνο. Γιατί η δουλειά του Χόκινγκ οικοδόμησε ένα υπόβαθρο γνώσης εξοικειώνοντας ένα πολυπληθές κοινό με ορισμούς που κάποτε λογίζονταν περίπλοκοι και παραδίδοντας έννοιες όπως ο «ορίζοντας των γεγονότων» ή «το βέλος του χρόνου» προς χρήση στην καθημερινή γλώσσα. Εδώ μπορεί να εντοπίσει κανείς κατά μία έννοια τις ρίζες της διάχυσης στη σύγχρονη κουλτούρα τόσο της ορολογίας της θεωρητικής φυσικής όσο και της ανάγκης της επιστημονικής ακρίβειας. Πριν από τον Στίβεν Χόκινγκ ο τίτλος του «Βέλους του χρόνου», του μυθιστορήματος του δημοφιλούς βρετανού συγγραφέα Μάρτιν Εϊμις, που αφηγείται ανάποδα τη ζωή ενός ναζί εγκληματία γιατρού, θα ήταν απλώς μια κρυπτική αναφορά. Πριν από τον Στίβεν Χόκινγκ η ποπ κουλτούρα σπάνια επεδίωκε την πιστότητα της επιστήμης που βρίσκει κανείς στο σενάριο των Αρθουρ Κλαρκ και Στάνλεϊ Κιούμπρικ για το «2001: Οδύσσεια του Διαστήματος». Προτιμούσε τα διαστημικά παραμύθια του Τζορτζ Λούκας για έναν «Πόλεμο των άστρων» - ταινίες όπου το στοιχείο της φαντασίας υπερείχε τόσο ώστε καθιστούσε την επιστήμη άχρηστο επιθετικό προσδιορισμό. Αν το σημερινό «Interstellar» του Κρίστοφερ Νόλαν έχει ανάγκη από την παρουσία του πρωτοπόρου κοσμολόγου Κιπ Θορν για να λειτουργήσει πειστικά για τον θεατή, αυτό οφείλεται και στην εξοικείωση του κοινού με τις έννοιες που διέσπειραν τα εκατομμύρια αντίτυπα του «Χρονικού του χρόνου». Αν η πρωταγωνίστρια της ταινίας Αν Χάθαγουεϊ κάνει λόγο για την αντίληψή της περί φυσικής της ως «έναν κόκκο άμμου από την ακτή της γνώσης του Κιπ Θορν», σε αυτήν έχει συμβάλει έμμεσα και ο Στίβεν Χόκινγκ. Οπως σημειώνει ο Τζέφρι Κλούγκερ σε άρθρο του για το φιλμ που δημοσιεύθηκε σε πρόσφατο τεύχος του «Time», «ο κινηματογράφος έχει καταστεί αληθινή πηγή επιστημονικής διερώτησης για εκατομμύρια ανθρώπους σε μια εποχή που η ίδια η επιστήμη μπορεί να αποβεί εξαιρετικά μπερδεμένη και πολύπλοκη για να γίνει κατανοητή». Ο Στίβεν Χόκινγκ μπορεί τελικά να μη διατύπωσε τη «Θεωρία των πάντων» και ως εκ τούτου η ομότιτλη βιογραφική ταινία που βγήκε στους αμερικανικούς κινηματογράφους πριν από δέκα ημέρες να αφηγείται τα γεγονότα της προσωπικής ζωής του, όχι το πώς προσπέρασε τον Αϊνστάιν στη λεωφόρο της υστεροφημίας, δικαιούται όμως να επαίρεται ότι απλοποίησε τη γεωμετρία ενός χαοτικού Σύμπαντος για τα μάτια του μέσου ανθρώπου. http://www.tovima.gr/vimagazino/views/article/?aid=652706

TPK "Soyuz TMA-15M" Συνεχίζεται η προετοιμασία του διαστημικού σκάφους «Soyuz TMA-15M" για να ξεκινήσει για τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. http://www.energia.ru/ru/iss/iss42/photo_11-21.html TGC«Progress M-24M» Στις 20 Νοεμβρίου 2014 στις 2:46 ώρα Μόσχας σε μια προκαθορισμένη περιοχή του Ειρηνικού Ωκεανού επεσε το άκαυστο υπόλειμμα του «Progress M-24M". Το TGC Progress M-24M ειχε αποσυνδεθει από τον ΔΔΣ στις 27 Οκτ 2014 στις 8:00 38 λεπτά ώρα Μόσχας. Μετά το "Πρόοδος" ήταν σε ελεύθερη πτήση, κατά την οποία εγινε το πείραμα "Reflection". Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι ειδικοί μελέτησαν τη δυνατότητα να μετακυλίουν το οπτικό σήμα και να μελετήσουν τις τροποποιήσεις του από τη γήινη ατμόσφαιρα. http://www.federalspace.ru/21129/ Και ευρωπαίος εργολάβος για το νέο όχημα της NASA. Ο ευρωπαϊκός όμιλος Airbus θα αναλάβει το σχεδιασμό και την κατασκευή μιας υπομονάδας που θα συνδέεται στην κάψουλα Orion, το σκάφος με το οποίο οι Αμερικανοί θα επιστρέψουν στο Διάστημα. Όπως σχολιάζει το Reuters, είναι η πρώτη φορά που μια ευρωπαϊκή εταιρεία αναλαμβάνει να προσφέρει κρίσιμα συστήματα σε αμερικανικό διαστημικό πρόγραμμα. Το συμβόλαιο που υπογράφηκε ανάμεσα στη NASA και την ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία ESA έχει ύψος γύρω στα 390 εκατομμύρια ευρώ, αναφέρει την Τρίτη το Reuters. H νέα υπομονάδα για το Orion θα περιλαμβάνει δεξαμενές οξυγόνου, νερού και καυσίμων, καθώς και τον κινητήρα του σκάφους. Το σχέδιο της υπομονάδας θα βασιστεί στα «αυτοματοποιημένα οχήματα μεταφοράς», ή ATV, τα οποία είχαν αναπτυχθεί από την Airbus για λογαριασμό της ESA, και χρησιμοποιήθηκαν στον ανεφοδιασμό του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού. Μετά τον παροπλισμό των διαστημικών λεωφορείων το 2011 η NASA δεν μπορεί να εκτοξεύει επανδρωμένες αποστολές με δικά της μέσα. Οι αμερικανοί αστροναύτες ταξιδεύουν από και προς τον ISS με τα ρωσικά Soyuz, στα οποία κάθε θέση χρεώνεται δεκάδες εκατομμύρια δολάρια. Το Orion, το οποίο θα μπορεί να μεταφέρει έως έξι αστροναύτες, σχεδιάστηκε για επανδρωμένες αποστολές πέρα από τη χαμηλή τροχιά στην οποία κινείται ο ISS. Στις αρχές της επόμενης δεκαετίας, η NASA φιλοδοξεί να στείλει αστροναύτες σε έναν αστεροειδή που θα έχει προηγουμένως τεθεί σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη από μια ρομποτική αποστολή. Θα είναι μια πρόβα για την πρώτη επανδρωμένη αποστολή στον Άρη, πιθανώς τη δεκαετία του 2030. Η πρώτη δοκιμαστική πτήση του Orion, στην οποία δεν θα υπάρχει πλήρωμα, προγραμματίζεται να εκτοξευτεί στις 4 Δεκεμβρίου. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231364578

Η Rosetta συνεχίζει στην πλήρη επιστημονική φάση της. Με την αποστολή του οχήματος προσεδάφισης να έχει ολοκληρωθεί, η Rosetta θα συνεχίσει τώρα τη δική της εκπληκτική εξερεύνηση, ευρισκόμενη σε τροχιά γύρω από τον κομήτη 67P/Churymov–Gerasimenko για το ερχόμενο έτος καθώς το αινιγματικό σώμα θα πλησιάσει όσο ποτέ τον Ήλιο μας. Την περασμένη εβδομάδα, το διαστημικό σκάφος Rosetta απελευθέρωσε το όχημα προσεδάφισης στην επιφάνεια του κομήτη για μια δραματική προσεδάφιση. Η προγραμματισμένη αποστολή του οχήματος προσεδάφισης τελείωσε έπειτα από 64 ώρες όταν οι μπαταρίες του ξέμειναν, αλλά όχι πριν παραδώσει ένα πλήρες σύνολο αποτελεσμάτων που αναλύονται τώρα από τους επιστήμονες σε όλη την Ευρώπη. Η αποστολή της Rosetta απέχει πολύ από το τέλος της και το διαστημικό σκάφος παραμένει σε άριστη κατάσταση, με όλα τα συστήματα και τα όργανά του να αποδίδουν όπως αναμένεται. "Με την απελευθέρωση του οχήματος προσεδάφισης να έχει ολοκληρωθεί, η Rosetta θα συνεχίσει τη ρουτίνα των επιστημονικών παρατηρήσεων και θα μεταβούμε στη φάση 'συνοδείας του κομήτη'", λέει ο Διευθυντής Πτήσης Andrea Accomazzo. "Η φάση συλλογής επιστημονικών δεδομένων θα μας πάει στον επόμενο χρόνο καθώς θα πηγαίνουμε με τον κομήτη προς τον Ήλιο, περνώντας το περιήλιο, ή την κοντινότερη προσέγγιση, στις 1 Αυγούστου, στα 186 εκατ. χιλιόμετρα από το αστέρι μας." Στις 16 Νοέμβρη, ομάδα ελέγχου πτήσης μεταφέρθηκε από τη μεγάλη Κύρια Αίθουσα Ελέγχου στο Κέντρο Διαστημικών Επιχειρήσεων της ESA στο Ντάρμσταντ, στη Γερμανία, όπου πραγματοποιήθηκαν οι κρίσιμες επιχειρήσεις κατά τη διάρκεια της προσεδάφισης, σε μια μικρότερη Ειδική Αίθουσα Ελέγχου, εκεί όπου η ομάδα πετά κανονικά το σκάφος . Από τότε, η Rosetta έχει πραγματοποιήσει μια σειρά από ελιγμούς, χρησιμοποιώντας τους προωθητήρες της ξεκινώντας να βελτιστοποιεί την τροχιά της γύρω από τον κομήτη για τα 11 επιστημονικά της όργανα. "Επιπλέον καύσεις που έχουν προγραμματιστεί για τις 19, 22 και 26 Νοεμβρίου θα ρυθμίσουν περαιτέρω την τροχιά ώστε να τη φέρουν περίπου στα 30 χλμ πάνω από τον κομήτη," λέει ο Sylvain Lodiot, Διαχειριστής Επιχειρήσεων του Διαστημικού σκάφους. Από την ερχόμενη εβδομάδα, θα επιλεχθεί και θα προγραμματιστεί η τροχιά της Rosetta βάσει των αναγκών των επιστημονικών αισθητήρων. Μετά από την άφιξη στις 6 Αυγούστου, η τροχιά είχε σχεδιαστεί να πληροί τις ανάγκες του οχήματος προσεδάφισης. Στις 3 Δεκέμβρη, το σκάφος θα μετακινηθεί κάτω σε ύψος 20 χλμ για περίπου 10 ημέρες, μετά τις οποίες θα επιστρέψει στα 30 χλμ. Με την προσεδάφιση να έχει πραγματοποιηθεί, όλες οι μελλοντικές τροχιές είναι σχεδιασμένες αμιγώς με οδηγό την επιστήμη, εξήγησε ο Laurence O’Rourke και ο Michael Küppers του Κέντρου Επιχειρήσεων Επιστήμης της Rosetta κοντά στη Μαδρίτη, Ισπανία. "Η επιθυμία είναι να τοποθετήσουμε το σκάφος όσο πιο κοντά στον κομήτη είναι δυνατόν πριν η δραστηριότητα γίνει τόσο μεγάλη ώστε να διατηρούνται κοντινές τροχιές," λέει ο Laurence. "Αυτή η 20 χλμ τροχιά θα χρησιμοποιηθεί από τις επιστημονικές ομάδες για την χαρτογράφηση μεγάλων κομματιών του κομήτη σε υψηλή ανάλυση και στη συλλογή αερίου, σκόνης και πλάσματος κατά την αυξανόμενη δραστηριότητα." Ο προγραμματισμός των επιστημονικών τροχιών περιλαμβάνει δύο διαφορετικές τροχιές: 'προτιμώμενη' (στα αγγλικά: 'preffered') και 'υψηλής δραστηριότητας' (στα αγγλικά: 'high activity'). Ενώ η πρόθεση είναι πάντα να πετά στην προτιμώμενη τροχιά, η Rosetta θα μετακινηθεί στην υψηλής δραστηριότητας τροχιά σε περίπτωση που ο κομήτης γίνει πολύ ενεργός καθώς θερμαίνεται. "Αυτό θα επιτρέψει να συνεχίσουν οι επιστημονικές επιχειρήσεις εκτός από την αρχική επιρροή στον επιστημονικό σχεδιασμό που θα συνεπαγόταν μια τέτοια κίνηση," προσθέτει ο Michael. "Η επιστήμη θα έρθει τώρα στο προσκήνιο σε αυτή τη σπουδαία αποστολή. Άλλωστε αυτός είναι ο λόγος που είμαστε εκεί!" λέει ο Matt Taylor, Επιστήμονας ου Έργου Rosetta. “Η επιστημονικές ομάδες δουλεύουν εντατικά τα τελευταία χρόνια με το κέντρο επιστημονικών επιχειρήσεων να προετοιμάζει το διπλό σχεδιασμό για αυτή τη φάση." Όταν η ηλιακή θερμότητα ενεργοποιήσει τα παγωμένα αέρια πάνω και κάτω από την επιφάνεια, εκρέον αέριο και σωματίδια σκόνης θα δημιουργήσουν μια ατμόσφαιρα γύρω από τον πυρήνα, που είναι γνωστή ως κόμη. Η Rosetta θα γίνει το πρώτο διαστημικό σκάφος που θα παρακολουθήσει από κοντά την εξέλιξη της κόμης ενός κομήτη και της συνεπαγόμενης ουράς που συνεχίζει να ρέει για εκατομμύρια χιλιόμετρα στο διάστημα. Η Rosetta θα πρέπει τότε να μείνει πιο μακριά από τον κομήτη ώστε να αποτρέψει στην κόμη να επηρεάσει την τροχιά της. Επιπλέον, καθώς ο κομήτης θα πλησιάζει τον Ήλιο, ο φωτισμός στην επιφάνεια της αναμένεται να αυξηθεί. Αυτό μπορεί να παρέχει αρκετό ηλιακό φως για το όχημα προσεδάφισης Philae, που λειτουργείται από το DLR, το οποίο βρίσκεται τώρα σε αδρανοποίηση, ώστε να ενεργοποιηθεί ξανά, αν και κάτι τέτοιο δεν είναι καθόλου βέβαιο. Στις αρχές του επόμενου έτους, η Rosetta θα μεταβεί σε μια λειτουργία που θα του επιτρέπει να ακούει περιοδικά αναγνωριστικά σήματα από την επιφάνεια. Περισσότερα για τη Rosetta Η Rosetta είναι μια αποστολή της ESA με συνεισφορές από τα Κράτη Μέλη της και τη NASA. Το όχημα προσεδάφισης της Rosetta, Philae, παρέχεται από μια σύμπραξη της οποίας ηγούνται τα DLR, MPS, CNES and ASI. Τακτικές ενημερώσεις για τη συνεχιζόμενη αποστολή της Rosetta και τις επιστημονικές ανακαλύψεις της θα αναρτώνται στο blog της αποστολής, http://blogs.esa.int/rosetta. Βίντεο. http://www.esa.int/spaceinvideos/Videos/2014/11/Rosetta_orbiting_the_comet http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/E_Rosetta_synechhizei_sten_plhere_epistemonikhe_phhase_tes Προσεδάφιση σε έναν κομήτη: Μια εμπειρία ζωής για τον Δημήτρη. Ένας ξεχωριστός καλεσμένος βρέθηκε στις 12 Νοεμβρίου στο Κέντρο Ελέγχου Διαστημικών Επιχειρήσεων (ESOC) της ESA στο Ντάρμσταντ της Γερμανίας. Μια εμπειρία ζωής έζησε ο Δημήτρης Γρύλλης. Ο τυχερός εντεκάχρονος Έλληνας μαθητής παρακολούθησε από κοντά στο ESOC, λεπτό προς λεπτό, την πρώτη προσεδάφιση που επιχειρήθηκε ποτέ σε έναν κομήτη. Ο Δημήτρης δεν βρέθηκε εκεί τυχαία. Αυτός και οι συμμαθητές του από το Δημοτικό σχολείο της Ελληνογερμανικής Αγωγής κέρδισαν το πρώτο βραβείο στον διασκεδαστικό διαγωνισμό βίντεο της ESA «Wake Up Rosetta». Στο βίντεο τους ξύπνησαν με τις φωνές τους το διαστημικό σκάφος Rosetta στις 20 Ιανουαρίου 2014, έπειτα από 31 μήνες που εκείνο ταξίδευε αδρανοποιημένο στο διάστημα - σηματοδοτώντας ένα από τα σημαντικότερα ορόσημα της αποστολής. «Οι καθηγητές μας, μας έδωσαν πολλές πληροφορίες για τη Rosetta και μας έδειξαν πολλά σχετικά βίντεο. Όταν ενημερωθήκαμε για το διαγωνισμό θέλαμε όλοι να λάβουμε μέρος. Δεν περιμέναμε όμως πως θα κερδίσουμε γιατί ξέραμε πως υπάρχει μεγάλος ανταγωνισμός», αναφέρει ο μαθητής της ΣΤ' τάξης. Η VIP εκδήλωση και οι απευθείας μεταδόσεις από το διαδικτυακό κανάλι της ESA ξεκίνησαν πολύ νωρίς το πρωί της 12ης Νοεμβρίου. Συνοδευόμενος από τον εκπαιδευτικό κο Κόσκο Σπυρίδωνα, καθηγητή φυσικής, ο Δημήτρης πρόκειται να ζήσει μια μοναδική εμπειρία που οι περισσότεροι έχουμε ονειρευτεί σαν παιδιά αλλά ελάχιστοι είναι εκείνοι που έχουν την ευκαιρία να ζήσουν. Επιστήμονες της αποστολής Rosetta, οι προσκεκλημένοι επιστήμονες και οι δημοσιογράφοι, παίρνουν σιγά σιγά θέση στο ακροατήριο για να παρακολουθήσουν την πρώτη κρίσιμη στιγμή της ημέρας. Εκεί ανάμεσα στο πλήθος κάθεται και ο εντεκάχρονος μαζί με τον καθηγητή του, ο οποίος τον ενημερώνει διαρκώς για ό,τι συμβαίνει στο ζωντανό πρόγραμμα. Η πρώτη σημαντική στιγμή της ημέρας φτάνει. Το σήμα πως το όχημα προσεδάφισης Philae διαχωρίστηκε επιτυχώς με το τροχιακό σκάφος Rosetta έχει φτάσει από το διάστημα στο Κέντρο Ελέγχου και όλοι στην αίθουσα ξεσπούν σε χειροκροτήματα. Ο Δημήτρης παρακολουθεί με ενδιαφέρον όλους αυτούς τους επιστήμονες που μιλούν ευχαριστημένοι για το πρώτο επιτυχημένο βήμα του φιλόδοξου εγχειρήματος. Του προξενεί ενδιαφέρον το πόσο σημαντικός μπορεί να είναι ένας «κομήτης με πάγο και σκόνη» όπως χαρακτηριστικά αναφέρει. Λίγο αργότερα ο Δημήτρης έχει την ευκαιρία να γνωρίσει από κοντά τον άνθρωπο που ανακάλυψε τον κομήτη 67P/Churyumov-Gerasimenko, Δρ Klim Ivanovych Churyumov. Εκεί βρίσκεται και ο ερευνητής της αποστολής Rosetta, Matt Taylor. Ο Δρ Taylor υποδέχεται θερμά τον νεαρότερο συμμετέχοντα της εκδήλωσης και του εξηγεί με απλά λόγια τον σκοπό της αποστολής της Rosetta. Πολλές φορές εκείνη την ημέρα οι επιστήμονες του έργου Rosetta ανέφεραν στις ομιλίες τους πως η φιλόδοξη αυτή αποστολή έχει μεταξύ άλλων ως στόχο να εμπνεύσει τις επόμενες γενιές να ασχοληθούν με την εξερεύνηση του διαστήματος αλλά και με τους κλάδους των STEM. Αναμένοντας τα πρώτα δεδομένα για την πρόοδο της καθόδου του Philae πανευτυχής ο Δημήτρης με ένα τεράστιο χαμόγελο ζωγραφισμένο στο πρόσωπό του στέκει στη σκηνή εκπροσωπόντας το σχολείο του. Αυτός και άλλοι τέσσερις ξεχωριστοί προσκεκλημένοι που κέρδισαν τους τρεις διαγωνισμούς που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους με σκοπό να σηματοδοτήσουν τα βασικά ορόσημα της αποστολής Rosetta,καθώς και οι νικητήριες συμμετοχές τους, παρουσιάστηκαν ζωντανά από το διαδικτυακό κανάλι της ESA περίπου στις 12:00 π.μ τοπική ώρα. Κατεβαίνοντας από τη σκηνή σπεύδει να μοιραστεί τηλεφωνικά, τη χαρά και τον ενθουσιασμό του με τους συμμαθητές και τους δασκάλους του στο σχολείο, οι οποίοι υπερήφανοι παρακολουθούσαν ζωντανά από τις αίθουσες του σχολείου τους στην Ελλάδα. «Νιώθω πολύ περήφανος για τους φίλους μου και το σχολείο μου που με στήριξαν, αλλά και την ESA που μου έδωσαν αυτή την ευκαιρία να βρίσκομαι εδώ σήμερα. Είμαι πολύ χαρούμενος που είμαι εδώ σήμερα και το απολαμβάνω πραγματικά». Ο εντεκάχρονος μαθητής από την Ελλάδα είναι ο νεαρότερος που παρακολούθησε ζωντανά όλο το χρονικό της πρώτης προσπάθειας που έγινε ποτέ για την προσεδάφιση σε έναν κομήτη. «Ενθουσιάστηκα πάρα πολύ. Ένιωθα σαν να βρίσκομαι σε ταινία και να παίζω και εγώ σε αυτή,» λέει για τη μέχρι εκείνη την ώρα εμπειρία του ο Δημήτρης. «Δεν περίμενα κάτι τόσο έντονο, ήταν φανταστικό». «Τι με εντυπωσίασε περισσότερο» «Η διάρκεια της αποστολής. Τα δέκα χρόνια που βρίσκεται σε λειτουργία η Rosetta. Επίσης, το όχημα Philae – το μοντέλο που βρισκόταν στην αίθουσα της εκδήλωσης. Όλη η επιστήμη για την κατασκευή ενός οχήματος προσεδάφισης» απαντά. «Το Philae τα κατάφερε» Προσεδάφιση!Ώρα 15:00 και επιστροφή στην αίθουσα της ζωντανής αναμετάδοσης. Οι ξεχωριστοί καλεσμένοι της ESA παίρνουν τις θέσεις τους στο ακροατήριο για την έναρξη της πιο σημαντικής φάσης του προγράμματος που θα διαρκέσει αρκετές ώρες. Η ώρα έχει περάσει και ξεκινά η σύνδεση με το Κέντρο Ελέγχου στο ESOC, εκεί που η ομάδα επιστημόνων της Rosetta περιμένει το σήμα προσεδάφισης του Philae. Τα φώτα χαμηλώνουν, και το μόνο που φαίνεται από τις μεγάλες οθόνες της αίθουσας είναι το Κέντρο Ελέγχου, ενώ ο νεαρότερος θεατής περιμένει ανυπόμονα τη στιγμή. «Μου φαίνεται απίστευτο πως εδώ και δέκα χρόνια προσπαθούν να προσεδαφίσουν ένα όχημα σε έναν κομήτη για να τον μελετήσουν – πολύ περίπλοκο, δύσκολο και χρειάζεται πολύ χρόνο και εάν τα καταφέρουν θα είναι κάτι απίστευτο» είχε πει νωρίτερα ο μικρός μαθητής. Τα λεπτά κυλούν, η αγωνία κορυφώνεται και ξαφνικά η αίθουσα γεμίζει φωνές χαράς και χειροκροτήματα. Το σήμα έφτασε στο Κέντρο Ελέγχου, σηματοδοτώντας την επιτυχή προσεδάφιση του οχήματος στον κομήτη. «Ήταν η πιο έντονη στιγμή της ημέρας. Δεν θα την ξεχάσω ποτέ. Τελικά το Philae τα κατάφερε!» λέει πανευτυχής ο Δημήτρης. Οι πρωτοφανείς φωτογραφίες του κομήτη από το όχημα προσεδάφισης Philae ασκούν έντονη γοητεία στα μάτια του μικρού μαθητή. «Ναι, έχω δει κομήτες στον ουρανό το βράδυ, αλλά είναι φοβερό να το βλέπεις από τόσο κοντά». Στο τέλος μιας γεμάτης από έντονες στιγμές ημέρας, μερικές ακόμα εκπλήξεις περίμεναν όλους τους ξεχωριστούς καλεσμένους της ESA όπως και τον Δημήτρη και τον καθηγητή του. Μπλουζάκια Rosetta, αφίσες, μια μινιατούρα του κομήτη 67P C/G, ακόμη και ένα παγούρι για νερό που συμβολίζει το σκοπό της επιστημονικής αποστολής της Rosetta να διερευνήσει αν το νερό στη Γη προήλθε από τους κομήτες, ήταν μερικά από τα αναμνηστικά δώρα της ESA. Δημήτρη μετά από όλα όσα είδες σήμερα εδώ, θα σκεφτόσουν όταν μεγαλώσεις να ασχοληθείς με τις επιστήμες του διαστήματος? «Μου φαίνεται πολύ ενδιαφέρον τώρα που το είδα από κοντά και πραγματικά θα το σκεφτόμουν». http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Prosedhaphise_se_henan_komhete_Mia_empeirhia_zohes_gia_ton_Demhetre

«Σαρώνει» στο Kickstarter εκστρατεία χρηματοδότησης αποστολής για τη Σελήνη. Μια νέα μη επανδρωμένη αποστολή με το όνομα Lunar Mission One ελπίζει πως θα γράψει ιστορία στη διαστημική εξερεύνηση, όχι μόνο με όσα θα ανακαλύψει στη Σελήνη, αλλά και με τον τρόπο που θα εξασφαλίσει τα απαραίτητα κονδύλια. Η Lunar Mission One έχει σχεδιασθεί από τη βρετανική Lunar Missions Ltd, με σκοπό το 2024 να προσεδαφίσει στο φεγγάρι ένα ρομπότ, το οποίο θα μελετήσει το υπέδαφος του δορυφόρου της Γης. http://www.lunarmissionone.com/ Ωστόσο, αν γίνει πραγματικότητα, δεν θα το χρωστά σε κεφάλαια κάποιας κρατικής διαστημικής υπηρεσίας, αλλά σε απλούς ανθρώπους που θα προθυμοποιηθούν να τη χρηματοδοτήσουν. Γι’ αυτό τον σκοπό, μάλιστα, η Lunar Missions Ltd έχει ξεκινήσει ήδη μια εκστρατεία μέσω του σάιτ Kickstarter, ώστε να συγκεντρώσει 600.000 λίρες που θα χρειασθεί για την αρχική φάση προετοιμασίας της αποστολής. Ένας στόχος που μέσα σε 48 μόλις ώρες έχει καλυφθεί πάνω από το 30%, αφού ήδη έχουν εξασφαλισθεί 216.000 λίρες από 2.350 λάτρεις του διαστήματος. Όπως δήλωσε στον Guardian o Ντέιβιντ Άιρον, πρώην σύμβουλος της βρετανικής κυβέρνησης σε θέματα διαστήματος και ιδρυτής της Lunar Missions Ltd, η εταιρεία στράφηκε στους απλούς πολίτες επειδή έχει γίνει πλέον εξαιρετικά δύσκολο να βρεθούν κονδύλια για ανάλογα εγχειρήματα. «Ουσιαστικά εγκαινιάζουμε ένα νέο μοντέλο εξεύρεσης πόρων το οποίο, αν πετύχει, θα αποδείξει πως τέτοιες αποστολές μπορούν να χρηματοδοτηθούν με έναν εντελώς νέο τρόπο», προσθέτει. Με βάση το χρονοδιάγραμμα της εταιρείας, η κατασκευή του ρομπότ θα ξεκινήσει από το 2018. Φτάνοντας στη Σελήνη με ένα επίσης μη επανδρωμένο διαστημόπλοιο, θα προσεδαφισθεί στον νότιο πόλο, σε έναν από τους μεγαλύτερους κρατήρες του ηλιακού μας συστήματος. Εκεί, θα συλλέξει κομμάτια βράχων σε βάθος 20-100 μέτρων, ώστε για πρώτη φορά να μελετηθούν δείγματα από το σεληνιακό υπέδαφος. Όσοι «χρηματοδότες» είναι πρόθυμοι να καταβάλουν πάνω από 60 λίρες θα μπορούν να στείλουν μια ψηφιακή «χρονοκάψουλα» στο φεγγάρι, την οποία το ρομπότ θα «θάψει» κάτω από το έδαφος του δορυφόρου της Γης. Για δωρεές πάνω από 200 λίρες, θα μπορεί κανείς να τοποθετήσει στη «χρονοκάψουλά» του και μια μικρή… τούφα μαλλιών, η οποία θα ενταφιασθεί στο σημείο. Αν και η εταιρεία δεν εγγυάται πως το DNA θα επιβιώσει κατά τη μεταφορά, η έρευνα αγοράς που έχει κάνει έδειξε πως περίπου 10 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο θα ήθελαν ένα δείγμα του βιολογικού τους υλικού να ταξιδέψει στη Σελήνη. Ένα νούμερο που «μεταφράζεται» σε 2 δισ. λίρες. Όσον αφορά το επιστημονικό σκέλος της Lunar Mission One, το ρομπότ θα αναλύσει τη σύσταση των βράχων, για να προσδιορίσει αν η αναλογία τους σε ισότοπα ταιριάζει με αυτή των γήινων πετρωμάτων. Αν αυτό επαληθευτεί, τότε θα κερδίσει σημαντικό έδαφος η θεωρία που υποστηρίζει πως το φεγγάρι δημιουργήθηκε από μια πανίσχυρη πρόσκρουση ενός διαστημικού βράχου στη Γη, πριν από 4,5 δισ. χρόνια. Παράλληλα, η ανάλυση των βράχων αναμένεται να δώσει στοιχεία και για τη δημιουργία της Γης. Κάτι που δεν είναι εύκολο να γίνει απευθείας στον πλανήτη μας, επειδή τα «αρχαιότερα» πετρώματα δεν έχουν αναλλοίωτα στο πέρασμα του χρόνου, λόγω των γεωλογικών διαδικασιών. Ο Άιρον εκτιμά πως το κόστος της Lunar Mission One εκτιμάται στις 500 εκατ. λίρες, με το μεγαλύτερο ποσοστό του να αφορά την κατασκευή του διαστημικού σκάφους και του ρομπότ, την οποία θα αναλάβουν ιδιωτικές εταιρείες. Πάντως, ο ίδιος είναι αισιόδοξος πως το ποσό αυτό θα υπερκαλυφθεί από τις δωρεές, αναφέροντας πως με τα χρήματα που θα περισσέψουν θα δημιουργηθεί ένα ταμείο για τη χρηματοδότηση μελλοντικών αποστολών. Βίντεο. http://www.naftemporiki.gr/story/882402/saronei-sto-kickstarter-i-ekstrateia-xrimatodotisis-mias-apostolis-gia-ti-selini

Μυστηριώδης ευθυγράμμιση πολλών κβάζαρ κατά μήκος δισεκατομμυρίων ετών φωτός. Κοσμικό μυστήριο: Οι μαύρες τρύπες που κρύβονται στα κέντρα μακρινών γαλαξιών περιέργως τείνουν να έχουν παράλληλους άξονες περιστροφής, ευθυγραμμισμένους με τις μεγαλύτερες δομές του Σύμπαντος. Η ανακάλυψη υποδηλώνει «ότι κάποιο συστατικό λείπει από τα σημερινά μοντέλα για το Σύμπαν» λένε οι Ευρωπαίοι ερευνητές που υπογράφουν τη μελέτη στην επιθεώρηση Astronomy & Astrophysics. Χρησιμοποιώντας το «Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο» (VLT) του Ευρωπαϊκού Νότιου Αστεροσκοπείου (ESO) στη Χιλή, οι ερευνητές εξέτασαν 93 κβάζαρ. Τα κβάζαρ είναι εξαιρετικά φωτεινοί γαλαξίες με δραστήριες μαύρες τρύπες στο κέντρο τους. Το υλικό που περιδινίζεται γύρω από τη μαύρη τρύπα θερμαίνεται και εκπέμπει πίδακες ακτινοβολίας πριν χαθεί για πάντα μέσα στο τέρας. Η ακτινοβολία είναι απίστευτα έντονη, πιο έντονη από τη λάμψη όλων των άστρων του γαλαξία μαζί. Τα δεκάδες κβάζαρ που εξετάζει η μελέτη είναι διασκορπισμένα σε μια έκταση δισεκατομμυρίων ετών φωτός, την οποία βλέπουν οι αστρονόμοι όπως ήταν όταν το Σύμπαν είχε το ένα τρίτο της σημερινής του ηλικίας. Οι άξονες περιστροφής των κβάζαρ δεν μπορεί να γίνει άμεσα ορατός, ωστόσο οι ερευνητές κατάφεραν να υπολογίσουν τους προσανατολισμούς τους με έμμεσες μεθόδους που καταγράφουν τη γωνία πόλωσης του φωτός. «Το πρώτο περίεργο που παρατηρήσαμε είναι ότι οι άξονες περιστροφής ορισμένων κβάζαρ ήταν ευθυγραμμισμένοι μεταξύ τους, παρόλο που τα κβάζαρ αυτά απέχουν μεταξύ τους δισεκατομμύρια έτη φωτός» αναφέρει ο Ντέιμιεν Χουτσεμέκερς του Πανεπιστημίου της Λιέγης στο Βέλγιο. Στο επόμενο στάδιο, οι αστρονόμοι εξέτασαν το εάν οι άξονες περιστροφής είναι ευθυγραμμισμένοι όχι μόνο μεταξύ τους αλλά και με τον λεγόμενο κοσμικό ιστό, την αδρή υφή του Σύμπαντος. Οι γαλαξίες δεν είναι ομοιόμορφα κατανεμημένοι στο Σύμπαν, αν κοιτάξει κανείς σε κλίμακες της τάξης των μερικών εκατομμυρίων ετών φωτός. Σύμφωνα με το κυρίαρχο μοντέλο της σημερινής Κοσμολογίας, οι γαλαξίες τείνουν να συγκεντρώνονται σε αχανή νήματα και «σβόλους», ανάμεσα στους οποίους υπάρχουν αχανείς, σχεδόν άδειες εκτάσεις. Οι νέες παρατηρήσεις δείχνουν ότι οι άξονες περιστροφής των κβάζαρ τείνουν να είναι παράλληλοι με τα κοσμικά νήματα. Με άλλα λόγια, οι άξονες εκτείνονται κατά μήκος των νημάτων. Οι ερευνητές υπολογίζουν ότι η πιθανότητα να προέκυψε αυτή η ευθυγράμμιση από καθαρή τύχη είναι μόλις 1%. Και αυτό σημαίνει ότι η παράξενη ευθυγράμμιση των κβάζαρ ίσως έχει σημασία για τα υπολογιστικά μοντέλα των κοσμολόγων. «Ο συσχετισμός ανάμεσα στον προσανατολισμό των κβάζαρ και τις δομές στις οποίες αυτά ανήκουν είναι μια σημαντική πρόβλεψη των αριθμητικών μοντέλων για την εξέλιξη του Σύμπαντος» εξηγεί ο Ντομινίκ Σλους του Πανεπιστημίου της Λιέγης, επίσης μέλος της ερευνητικής ομάδας. Παραδέχεται ωστόσο ότι το φαινόμενο παραμένει δυσεξήγητο. Όπως επισημαίνει, «οι ευθυγραμμίσεις στα νέα δεδομένα μας, σε κλίμακες μεγαλύτερες από ό,τι οι προβλέψεις των προσομοιώσεων, ίσως αποτελούν ένδειξη ενός συστατικού που λείπει από τα σημερινά μοντέλα για τον Κόσμο». Βίντεο. http://physicsgg.me/2014/11/20/%ce%bc%cf%85%cf%83%cf%84%ce%b7%cf%81%ce%b9%cf%8e%ce%b4%ce%b7%cf%82-%ce%b5%cf%85%ce%b8%cf%85%ce%b3%cf%81%ce%ac%ce%bc%ce%bc%ce%b9%cf%83%ce%b7-%cf%80%ce%bf%ce%bb%ce%bb%cf%8e%ce%bd-%ce%ba%ce%b2%ce%ac/

Ο πλανήτης «διανύει το θερμότερο έτος» που έχει καταγραφεί. Παρά τη δριμεία επέλαση του χιονιά στις ΗΠΑ, ο πλανήτης διανύει κατά πάσα πιθανότητα τη θερμότερη χρονιά στην πρόσφατη ιστορία του. Ο Οκτώβριος ήταν ο πέμπτος στη σειρά μήνας που σημειώθηκε ρεκόρ ζέστης. Η Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ (NOAA) ανακοίνωσε την Πέμπτη ότι, σε παγκόσμια κλίμακα, ο περασμένος μήνας πήρε τα σκήπτρα του θερμότερου μήνα από τον Οκτώβριο του 2003, με 14,74 βαθμούς Κελσίου. Σημειώνεται ότι στοιχεία υπάρχουν από το 1880. «Καθίσταται αρκετά σαφές ότι το 2014 θα καταλήξει ως η θερμότερη χρονιά που έχει καταγραφεί» δήλωσε ο Ντέκε Αρντ, επικεφαλής της υπηρεσίας παρακολούθησης του κλίματος της NOAA στη Βόρεια Καρολίνα. «Το ερώτημα που απομένει είναι: Κατά πόσο;» πρόσθεσε. Μέχρι στιγμής, φέτος, η θερμοκρασία παγκοσμίως είναι κατά μέσο όρο 14,78 βαθμοί Κελσίου. Ακόμα και αν κατά τους δύο τελευταίους μήνες του έτους ο υδράργυρος κινηθεί στο μέσο όρο του 21ου αιώνα, το 2014 θα κλείσει ως η θερμότερη χρονιά. Η ζέστη προέρχεται κατά μεγάλο μέρος από την ασυνήθιστη θερμότητα στους ωκεανούς, όπου τους τελευταίους έξι μήνες καταγράφονται επίσης διαδοχικά ρεκόρ. Επειδή οι ωκεανοί διακρίνονται για τη θερμοκρασιακή τους αδράνεια, το πιο πιθανό είναι ότι ο πλανήτης θα ζήσει ένα νέο ετήσιο ρεκόρ θερμοκρασίας. Όλα αυτά συμβαίνουν παρά το γεγονός ότι στις ΗΠΑ επικρατεί αυτήν την εποχή αρκετό κρύο. Συνολικά, όμως, οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιπροσωπεύουν μόνο το 2% της επιφάνειας του πλανήτη. Ακόμα μικρότερο (1,5%) είναι το μέρος των ΗΠΑ που είναι ασυνήθιστα κρύο για την εποχή. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231365349

TPK "Soyuz TMA-15M" Συνεχίζεται η προετοιμασία του διαστημικού σκάφους «Soyuz TMA-15M" για να ξεκινήσει για τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Στο κύριο κτίριο συναρμολόγησης οι Anton Shkaplerov (Roscosmos, Ρωσία), Τέρι Wayne VERTTS (NASA, ΗΠΑ) και η Σαμάνθα Cristoforetti (ESA, Ιταλία)) καθως και οι Oleg Kononenko (Roscosmos, Ρωσία), LINDGREN Chell Norwood (NASA ΗΠΑ) και ο Kimiya Υυί (JAXA, Ιαπωνία) τα πληρώματα (Κύριο και Αναπληρωματικό) του «Soyuz TMA-15M» έκαναν μια επιθεώρηση ελέγχου του διαστημικού σκάφους στη διαμόρφωση εκτόξευσης. http://www.energia.ru/ru/iss/iss42/photo_11-19.html Στα σκαριά νέος ρωσικός διαστημικός σταθμός - «γέφυρα» με τη Σελήνη. Την ανάπτυξη ενός νέου διαστημικού σταθμού σε ελλειπτική τροχιά, τέτοια που να καλύπτει περιοχές υψηλού γεωγραφικού πλάτους προωθεί η Ρωσία. Το φιλόδοξο πρότζεκτ έχει ήδη αναπτυχθεί μέσω των ερευνητικών προγραμμάτων της Ρωσικής Διαστημικής Υπηρεσίας Roscosmos και η υλοποίησή του προγραμματίζεται για την περίοδο 2017 - 2019. Σύμφωνα με υψηλόβαθμη πηγή μέσα από τη Διοίκηση του Τμήματος Μηχανικής του Κεντρικού Ινστιτούτου Ερευνών (από τα πρωτοπόρα και ιδιαίτερα σημαντικά τμήματα ερευνών της διαστημικής βιομηχανίας) η δημιουργία του ρωσικού διαστημικού σταθμού σε τροχιά υψηλού γεωγραφικού πλάτους αποτελεί μία από τις βασικές προτεραιότητες του γενικότερου διαστημικού προγράμματος επανδρωμένων αποστολών της Ρωσίας, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2050. Το εν λόγω πρόγραμμα βρίσκεται σε στάδιο προετοιμασίας από κοινή ομάδα εμπειρογνωμόνων της Roscosmos και άλλων ερευνητικών ινστιτούτων. Οπως αναλύει ο κορυφαίος ερευνητής στη εφημερίδα Kommersant «ο νέος σταθμός θα βρίσκεται σε γεωμετρικά πλεονεκτική θέση, καθώς θα προσφέρει τη δυνατότητα κάλυψης μεγαλύτερου τμήματος γήινης επιφάνειας. Αυτό σημαίνει πως θα είναι ορατό το 90% του εδάφους της Ρωσίας και της υφαλοκρηπίδας της Αρκτικής, τη στιγμή που από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) είναι ορατό μόλις το 5%». Μια άλλη λειτουργία του νέου σταθμού θα είναι η διεξαγωγή δοκιμαστικών πτήσεων και απαραίτητων τεστ σε επανδρωμένα διαστημόπλοια με προορισμό τη σελήνη. «Στην πραγματικότητα μιλάμε για τη δημιουργία μιας διαστημικής “γέφυρας”. Το διαστημικό σκάφος θα μεταβαίνει πρώτα στον νέο σταθμό και στη συνέχεια θα συνεχίζει την πορεία του στη σελήνη», λέει η πηγή στην Kommersant, επισημαίνοντας πως, παρά τα φιλόδοξα σχέδια ανάπτυξης της διαστημικής βιομηχανίας, η Ρωσία δεν πρόκειται να να διακόψει τη συνεργασία της με τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό νωρίτερα από ό,τι προβλέπει το χρονοδιάγραμμα: «Η Μόσχα είναι αποφασισμένη να εκπληρώσει τις διεθνείς υποχρεώσεις της έως το 2020» http://gr.rbth.com/news/2014/11/19/sta_skaria_neo_rosiko_diastimiko_stathmo_-_gefyra_me_ti_selini_33829.html Μυστηριώδες ρωσικό σκάφος «είναι εξολοθρευτής δορυφόρων» Νέο κεφάλαιο φαίνεται ότι έχει ανοίξει στη στρατιωτικοποίηση του Διαστήματος. Έπειτα από ανάλογες δοκιμές των ΗΠΑ και της Κίνας, η Ρωσία δοκιμάζει έναν δορυφόρο που μπορεί να πλησιάζει άλλα διαστημικά σκάφη -για καλό ή για κακό. Το μυστηριώδες αντικείμενο, γνωστό ως Kosmos 2499, εκτοξεύτηκε κρυφά το Μάιο μαζί με τρεις δορυφόρους για το δίκτυο επικοινωνιών Rodnik, οι οποίοι ήταν το επίσημο φορτίο του. Έκτοτε έχει πραγματοποιήσει μια σειρά από ασυνήθιστες μανούβρες, πλησιάζοντας σε απόσταση μερικών δεκάδων μέτρων τον πυραυλοκινητήρα Briz-KM, με τον οποίο είχε τεθεί σε τροχιά. Οι κινήσεις του παρακολουθούνται τώρα στενά από ραντάρ Δυτικών υπηρεσιών, αναφέρει το Russianspaceweb.com που αποκάλυψε το θέμα. http://www.ft.com/cms/s/2/cdd0bdb6-6c27-11e4-990f-00144feabdc0.html#axzz3JeWLe3qJ Η τρέχουσα θέση δορυφόρου του είναι διαθέσιμη εδώ. http://www.n2yo.com/?s=39765 Κανείς δεν γνωρίζει τι ακριβώς είναι το Kosmos 2499, το οποίο έχει μέγεθος γύρω στα 30 εκατοστά. Οι αναλυτές ωστόσο εκτιμούν ότι η τεχνολογία προσέγγισης σε τροχιά θα μπορούσε να έχει είτε ειρηνικές είτε στρατιωτικές χρήσεις. Θα μπορούσε για παράδειγμα να χρησιμοποιηθεί για την εξουδετέρωση εχθρικών δορυφόρων, ίσως με τη χρήση ενός ρομποτικού βραχίονα που καταστρέφει τους ηλιακούς συλλέκτες του στόχου, ή ακόμα με συσκευές ηλεκτρονικής παρεμβολής που λειτουργούν από μικρή απόσταση. Θα μπορούσε όμως να αξιοποιηθεί για τη συντήρηση τηλεπικοινωνιακών και άλλων δορυφόρων μεγάλου στόχου. Εναλλακτικά, θα μπορούσε να είναι σύστημα συλλογής διαστημικών σκουπιδιών, ένα είδος διαστημικής σκούπας. «Η τεχνολογία αυτή θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί είτε για ειρηνικούς είτε για άλλους σκοπούς» δήλωσε στη Washington Post o Ρόμπερτ Κρίστι, πρώην μέλος της οργάνωσης αστρονόμων Kettering Group, η οποία παρακολουθούσε τους σοβιετικούς δορυφόρους τη δεκαετία του 1960. Η εφημερίδα κάνει μάλιστα λόγο για αναβίωση του σοβιετικού προγράμματος Istrebitel Sputnikov («Εξολοθρευτής Δορυφόρων), το οποίο είχε στόχο την ανάπτυξη όπλων κατά των δορυφόρων την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου. Μιλώντας αργότερα στο BBC, ο Κρίστι επισήμανε ότι παρόμοιες δοκιμές έχουν πραγματοποιηθεί φέτος και από τις ΗΠΑ και την Κίνα. Τον Ιούλιο, η αμερικανική πολεμική αεροπορία εκτόξευσε τον πειραματικό δορυφόρο Angels, σχεδιασμένο να ακολουθεί σε μικρή απόσταση το ανώτερο στάδιο του πυραύλου Delta 4 με τον οποίο εκτοξεύτηκε. Η διαδικασία πιστεύεται ότι είναι αυτοματοποιημένη και βασίζεται σε «προηγμένα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης». Κάτι παρόμοιο συνέβη και με τον κινεζικό δορυφόρο Shijian 15, ο οποίος εκτοξεύτηκε τον Ιούλιο του 2013 και έκτοτε έχει πλησιάσει επανειλημμένα τον παλαιότερο δορυφόρο Shijian 7. Ο παλιός δορυφόρος «έκανε κάποιες μικρές διορθώσεις της τροχιάς και ο άλλος δορυφόρος τις αντέγραψε, διατηρώντας σταθερή την απόσταση μεταξύ τους» λέει ο Κρίστι. «Η ιδέα είναι ότι, αν εσύ κυνηγάς τον δορυφόρο μου, εγώ θα τον μετακινήσω. Οπότε πρέπει κι εσύ να κινηθείς με την ίδια ταχύτητα για να με προφτάσεις» εκτιμά. Μάλιστα ο πύραυλος με τον οποίο εκτοξεύτηκε το Shijian 15 «ενδέχεται» να μετέφερε και μια άλλη συσκευή με ρομποτικό βραχίονα, η οποία αιχμαλώτισε και στη συνέχεια απελευθέρωσε έναν μικρότερο, συνοδό δορυφόρο. Η Κίνα, εξάλλου, προκάλεσε διεθνείς αντιδράσεις το 2007 όταν δοκίμασε με επιτυχία έναν βαλλιστικό πύραυλο για την καταστροφή δορυφόρων -παρόμοιες τεχνολογίες είχαν δοκιμάσει παλαιότερα οι ΗΠΑ και η Ρωσία. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231364837

Οργανικά μόρια ανίχνευσε το Philae στον κομήτη 67P. Ο πάγος του κομήτη 67P έχει διαφορετική αναλογία ισοτόπων από το νερό της Γης. Αυτό είναι μια ένδειξη ότι το νερό του πλανήτη μας δεν προέρχεται από κομήτες, δείχνουν προκαταρκτικά αποτελέσματα της αποστολής Rosetta. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του οργάνου Rosina στο Rosetta, η αναλογία δευτερίου (2H) – πρωτίου (1H) (δύο βασικών ισοτόπων υδρογόνου) είναι πολύ μεγαλύτερη από ό,τι στους ωκεανούς της Γης. Πριν από τρία χρόνια, παρατηρήσεις με τηλεσκόπια έδειξαν ότι η αναλογία δευτερίου – πρωτίου στον κομήτη Χάρτλεϊ-2 είναι σχεδόν ίδια με του θαλασσινού νερού. Η ανακάλυψη είχε αναζωπυρώσει τότε τη συζήτηση για το εάν η Γη απέκτησε το νερό της από προσκρούσεις κομητών, οι οποίοι αποτελούνται κυρίως από πάγο. Οι μετρήσεις του Rosina αποδυναμώνουν τη θεωρία, και ίσως οι αστεροειδείς θα πρέπει τώρα να γίνουν και πάλι οι βασικοί ύποπτοι για το νερό της Γης. Περισσότερα στοιχεία αναμένονται τους επόμενους μήνες – το Rosetta θα συνεχίσει να ακολουθεί τον κομήτη το 2015 και θα δει την κόμη του να μεγαλώνει υπό την επίδραση της ηλιακής ακτινοβολίας. Νέες πληροφορίες θα μπορούσαν επίσης να προκύψουν από τα δεδομένα του Philae. Το Ptolemy, ένα όργανο χημικής ανάλυσης που μετέφερε το ρομπότ, πρόλαβε να εξετάσει δείγματα αερίων στην περιοχή προσεδάφισης, και ίσως δώσει πολύτιμες μετρήσεις για τα ισότοπα υδρογόνου, οξυγόνου και αζώτου. Τα δείγματα λήφθηκαν από το σύστημα ανάλυσης αερίων COSAC, το οποίο σχεδιάστηκε έτσι ώστε να «μυρίζει» την λεπτή ατμόσφαιρα του κομήτη. Το όργανο γερμανικής κατασκευής, το MUPUS, έδειξε ότι η θερμοκρασία στην επιφάνεια του κομήτη είναι –153°C. Ένα δεύτερο στοιχείο που έκανε γνωστό η ESA είναι ότι η επιφάνεια του κομήτη αποτελείται σε μεγάλο εύρος της από πάγο νερού πάνω στο οποίο υπάρχει ένα λεπτό στρώμα σκόνης πάχους 10-20 εκατοστών. http://physicsgg.me/2014/11/18/%ce%bf%cf%81%ce%b3%ce%b1%ce%bd%ce%b9%ce%ba%ce%ac-%ce%bc%cf%8c%cf%81%ce%b9%ce%b1-%ce%b1%ce%bd%ce%af%cf%87%ce%bd%ce%b5%cf%85%cf%83%ce%b5-%cf%84%ce%bf-philae-%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%bd-%ce%ba%ce%bf%ce%bc/ O Θανάσης Οικονόμου μιλάει για τα ευρήματα του Philae. Κατάμαυρος σαν πίσσα, αποτελούμενος από νερό, διοξείδιο του άνθρακα και κάποιες άλλες πιο περίπλοκες ουσίες, είναι ο κομήτης Τσουριούμοφ- Γκερασιμένκο (67Ρ/Churyumov- Gerasimenko), όπως προκύπτει από μία πρώτη ανάλυση των ευρημάτων της διαστημοσυσκευής «Philae», μία εβδομάδα μετά την απελευθέρωσή της από το διαστημικό σκάφος Ροζέττα (Rosetta) και την περιπετειώδη προσεδάφισή της στον κομήτη. Μία πρόγευση των -ιστορικής σημασίας για τη μελέτη των κομητών- αποτελεσμάτων της αποστολής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), αλλά και το χρονοδιάγραμμα “αφύπνισης” του “Philae” από τη χειμερία νάρκη, στην οποία βρίσκεται σήμερα, έδωσε από τη Θεσσαλονίκη ο καθηγητής της Αστροφυσικής, Θανάσης Οικονόμου, Senior Scientist του Εργαστηρίου Αστροφυσικής και Διαστημικής Έρευνας του Πανεπιστημίου του Σικάγο. Η ομάδα του Έλληνα διαπρεπούς επιστήμονα δημιούργησε το όργανο του “Philae”, που προορίζεται να αναλύσει τη χημική σύσταση του κομήτη. “Τα πρώτα ευρήματα δείχνουν ότι ο κομήτης είναι κατάμαυρος σαν πίσσα και η ανακλαστική του ικανότητα (albedo) είναι 5%. Μερικά από τα φάσματα που έχω δει δείχνουν την παρουσία του νερού και άλλων οργανικών χημικών στοιχείων. Όμως, είναι πολύ νωρίς ακόμα, δεν έχουν βγει ποσοτικές μετρήσεις. Το συμπέρασμα, που μπορεί αυτή τη στιγμή να συναχθεί, είναι ότι “ναι” εδώ είναι το νερό, εδώ είναι το διοξείδιο του άνθρακα και μετά είναι άλλες πιο περίπλοκες ουσίες”, ανέφερε ο κ.Οικονόμου σε συνέντευξη Τύπου, στο πλαίσιο ομιλίας του σε φοιτητές του Τμήματος Φυσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ο καθηγητής διευκρίνισε ότι από τις μελέτες που είχαν γίνει πάνω στους κομήτες τα προηγούμενα χρόνια και μέχρι τη διαστημική αποστολή της Ροζέττας, είχε συναχθεί το συμπέρασμα ότι οι κομήτες είναι ένα μείγμα πάγου και σκόνης, ισομερώς κατανεμημένων. “Από ό,τι φαίνεται η επιφάνεια του κομήτη Τσούρι είναι περισσότερο στερεά”, είπε, εξηγώντας πως “όταν έλθει ο κομήτης κοντά στον Ήλιο θερμαίνεται η επιφάνεια και αρχίζουν να εκτοξεύονται κομμάτια του, που στην ατμόσφαιρα, στο κενό, διαλύονται σε μικροσκοπικά σωματίδια και αντανακλούν το φως”. Ο κ. Οικονόμου περιέγραψε τις κρίσιμες ώρες στο Κέντρο Διαστημικών Επιχειρήσεων του ESA, μετά την περιπετειώδη προσεδάφιση του Philae, αλλά και την προσωπική του αγωνία για την τύχη του οργάνου APXS (Alpha Proton X-ray Spectrometer), ένα από τα 9 όργανα της διαστημοσυσκευής για τη δημιουργία του οποίου ο ίδιος εργάστηκε πάνω από μία δεκαετία. “Η προσεδάφιση του Philae κάθε άλλο παρά ομαλή ήταν. Όταν κατέβηκε (στον κομήτη) έπρεπε να γαντζωθεί. Δεν γαντζώθηκε και έκανε ένα μεγάλο άλμα, για δύο ολόκληρες ώρες βρισκόταν στο κενό, μετά ξαναπάτησε στον κομήτη έκανε και δεύτερο άλμα διάρκειας οκτώ λεπτών, πέφτοντας στο τέλος σε μία χαράδρα”, ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ.Οικονόμου, εξηγώντας ότι τα όργανα του Philae δεν ήταν σχεδιασμένα να λειτουργήσουν υπό αυτές τις συνθήκες. Παρόλα αυτά, όπως προσθέτει, όλα τα όργανα λειτούργησαν κανονικά και έχουν συλλέξει τα πρώτα ευρήματα. “Κάποια όργανα δεν πήραν πολλές πληροφορίες, κανένα όμως δεν έμεινε ανενεργό”, διαβεβαίωσε, προσθέτοντας ότι “οι απαντήσεις δεν έρχονται την πρώτη στιγμή, καθώς θα χρειαστεί να γίνει μεγάλη επεξεργασία των δεδομένων”. Ο κ.Οικονόμου εξήγησε τους λόγους για τους οποίους το Philae “ξέμεινε” από ενέργεια, καθώς και τον σχεδιασμό της ESA για την αφύπνισή του από τη χειμερία νάρκη. “Ο σχεδιασμός προέβλεπε το Philae να συλλέξει όλα τα δεδομένα μέσα σε 62 ώρες, χρησιμοποιώντας μία κεντρική μπαταρία, που θα κρατούσε για τρεις μέρες. Μετά την περιπετειώδη προσεδάφιση χάθηκε αρκετός χρόνος και εξαντλήθηκε ένα ποσοστό της μπαταρίας, ψάχνοντας να δούμε τι ακριβώς συνέβη”, ανέφερε. Στη συνέχεια έπρεπε να γίνει από την ESA ένας σχεδιασμός, προκειμένου να δοθεί η ευκαιρία σε όλα τα όργανα να συλλέξουν δεδομένα. “Εγώ είχα μεγάλη αγωνία, γιατί το όργανό μας, βάσει του αρχικού σχεδιασμού, ήταν από τα τελευταία που επρόκειτο να ενεργοποιηθούν και δεν θα επαρκούσε η μπαταρία, όμως έγιναν συζητήσεις και καθορίστηκαν οι προτεραιότητες”, επισήμανε. “Αυτό μας έσωσε και έτσι έχουμε πάρει δεδομένα για τη χημική σύσταση του πλανήτη, αν και όχι τόσο ικανοποιητικά”, προσέθεσε, εξηγώντας ότι “δυστυχώς στην τοποθεσία που έπεσε το Philae η απόσταση από το όργανό μας μέχρι την επιφάνεια του κομήτη ήταν μεγάλη, η κανονική απόσταση που θα έπρεπε να καλύψει ήταν 20 πόντους, εμείς προχωρήσαμε μέχρι τους 50 και την επιφάνεια δεν τη βρήκαμε”. Τα τρία “ξυπνητήρια” του Philae. Ο καθηγητής διαβεβαίωσε, πάντως, ότι κάθε άλλο παρά απογοητευτική είναι η εξέλιξη της διαστημικής αποστολής. Tο Philae βρίσκεται σε χειμερία νάρκη, καθώς στη χαράδρα που έπεσε ο Ήλιος το “βλέπει” μόνο μια ώρα, λιγότερη από αυτή που χρειάζονται οι ηλιακοί συλλέκτες που φέρει για τη φόρτιση της μπαταρίας του. “Έχουμε, όμως, ελπίδα, καθώς προβλέπεται η ποσότητα της ενέργειας που συλλέγεται να αυξηθεί, καθώς έχουμε στρίψει όλον τον κορμό του Philae κατά 35 μοίρες, προκειμένου να εκτεθεί στο φως του Ήλιου ένα από τα μεγαλύτερα φωτοβολταϊκά πάνελ και να διπλασιαστεί η παραγωγή ενέργειας”. Παράλληλα, όταν ο κομήτης πλησιάσει πιο κοντά στον Ήλιο, αφενός θα αυξηθεί η ενέργεια που θα παράγει το Philae, ώστε να ενεργοποιηθούν κάποια από τα όργανά του, αφετέρου θα αλλάξει η επιφάνεια του κομήτη και κατά συνέπεια η θέση του Philae. Συγκεκριμένα, όπως ο κομήτης θα πλησιάζει στον Ήλιο και θα θερμαίνεται, μέρος της επιφάνειάς του θα εξατμιστεί. “Ελπίζουμε ότι θα μας δοθεί και δεύτερη ευκαιρία”, είπε ο κ.Οικονόμου, διευκρινίζοντας ότι χρονικά η διαδικασία της “αφύπνισης” του Philae μπορεί να ξεκινήσει τον προσεχή Δεκέμβριο με περιθώριο ολοκλήρωσης τον Αύγουστο του 2015, οπότε θα είναι το περιήλιο (το σημείο της τροχιάς του κομήτη που θα βρίσκεται στη μικρότερη απόσταση από τον Ήλιο). Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με την εκτίμηση του καθηγητή, “μέχρι το τέλος 2015 που θα κρατήσει η αποστολή της Ροζέττας, θα έχουμε την ευκαιρία να κάνουμε όλες τις προσπάθειες και να πάρουμε δεδομένα από όλα τα όργανα του Philae”. Ιστορική επιτυχία του ESA. Ο κ.Οικονόμου εξέφρασε την πεποίθησή του ότι τα αποτελέσματα της αποστολής της Ροζέττας θα αποτελέσουν ιστορικό γεγονός στη μελέτη των κομητών. “Πρόκειται για μία φανταστική επιτυχία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος. Κατόρθωσε πολύ δύσκολα πράγματα και για πρώτη φορά. Είμαι βέβαιος πως τα αποτελέσματα θα δώσουν απαντήσεις σε πολλά ερωτήματα, αν και όχι σε όλα”, εί πε. http://physicsgg.me/2014/11/20/o-%ce%b8%ce%b1%ce%bd%ce%ac%cf%83%ce%b7%cf%82-%ce%bf%ce%b9%ce%ba%ce%bf%ce%bd%cf%8c%ce%bc%ce%bf%cf%85-%ce%bc%ce%b9%ce%bb%ce%ac%ce%b5%ce%b9-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%b1-%ce%b5%cf%85%cf%81%ce%ae%ce%bc/

Mega-ενεργειακά πάρκα επί (και εκτός) της Γης. Και στη Σελήνη Ως και στη Σελήνη σχεδιάζεται η κατασκευή τεράστιων πάρκων παραγωγής ηλιακής ενέργειας Μία από τις αρχαιότερες και μεγαλύτερες αρχιτεκτονικές και κατασκευαστικές εταιρείες της Ιαπωνίας, η Shimizu, παρουσίασε το όραμά της για την επίλυση των ενεργειακών προβλημάτων του πλανήτη. Πρόκειται για ένα γιγάντιο ηλιακό πάρκο το οποίο θα δημιουργηθεί στη Σελήνη. Οι συλλέκτες του πάρκου θα καλύπτουν έκταση 400 χλμ. και θα στέλνουν την ενέργεια που θα παράγεται στη Γη με δέσμες λέιζερ ή μικροκυμάτων. Η ιδέα της ιαπωνικής εταιρείας είναι η τοποθέτηση ηλιακών συλλεκτών περιμετρικά του ισημερινού της Σελήνης σε μια έκταση 400 χλμ. Γι' αυτό και το πάρκο αυτό ονομάστηκε «Σεληνιακό Δαχτυλίδι». Σύμφωνα με τους εμπνευστές της ιδέας, το Δαχτυλίδι θα μπορεί να παράγει ημερησίως 13.000 terawatts ενέργειας, ποσότητα τρεις φορές μεγαλύτερη από εκείνη που παράγουν ετησίως οι ΗΠΑ. Τα στελέχη της εταιρείας υποστηρίζουν ότι η κατασκευή του ηλιακού πάρκου μπορεί να ξεκινήσει το 2035 και θα γίνει εξ ολοκλήρου από ρομπότ. Ωστόσο δεν μπορούν ακόμη να κάνουν εκτιμήσεις για το κόστος κατασκευής και λειτουργίας του Δαχτυλιδιού. http://www.tovima.gr/science/article/?aid=651802

Να μην ξεχνάμε οτι η Ρωσία καλύπτει σε εκταση το 13% της Γηινης επιφάνειας(εκτός Θαλασσων)

Ψάχνοντας σκοτεινή ύλη με ατομικά ρολόγια. Εκτός από το να μας πληροφορούν για το πού βρισκόμαστε ανά πάσα στιγμή, οι δορυφόροι του συστήματος GPS (Global Positioning System) θα μπορούσαν να παίξουν βασικό ρόλο στην ανίχνευση και τη μέτρηση των ιδιοτήτων της σκοτεινής ύλης. Αυτό υποστηρίζουν δύο φυσικοί, οι Αντρέι Ντερεβιάνκο και Μαξιμ Ποσπέλοφ, από το πανεπιστήμιο της Νεβάδα και το Ινστιτούτο Θεωρητικής Φυσικής του Καναδά, αντίστοιχα. Η σκοτεινή ύλη δεν έχει ανιχνευτεί ποτέ έως σήμερα, με συνέπεια να παραμένει άγνωστη η φύση της. Η ύπαρξή της, ωστόσο, προκύπτει από τη βαρυτική της επίδραση σε συμπαντικές δομές, όπως οι γαλαξίες. Έτσι, οι κοσμολόγοι εκτιμούν πως αντιστοιχεί στο 26,8% της μάζας του σύμπαντος, έναντι μόλις 4,8% της συμβατικής ύλης. Οι δύο φυσικοί προτείνουν μία μέθοδο για την αναζήτησή της χρησιμοποιώντας τους δορυφόρους GPS και άλλα δίκτυα που είναι εξοπλισμένα με ατομικά ρολόγια. Σύμφωνα με αυτή τη μέθοδο, θα γίνει αντιληπτή από την επίδρασή της στη λειτουργία αυτών των ρολογιών. «Όταν η σκοτεινή ύλη αλληλεπιδράσει με ένα τέτοιο δίκτυο, τότε τα αρχικώς συγχρονισμένα ρολόγια θα αρχίσουν να παρουσιάζουν μικρές διαφορές», γράφουν οι δύο ερευνητές στο άρθρο τους, το οποίο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature στις 17 Νοεμβρίου. http://www.nature.com/nphys/journal/vaop/ncurrent/full/nphys3137.html «Αυτές οι διαφορές ανάμεσα σε ρολόγια που βρίσκονται σε χωρική απόσταση μεταξύ τους αναμένεται να παρουσιάζουν μια διακριτή “υπογραφή”, η οποία κωδικοποιεί το “αποτύπωμα” της σκοτεινής ύλης στον χωρόχρονο». Οι επιστήμονες έχουν ξεκινήσει να δοκιμάζουν ήδη τη θεωρία τους, αναλύοντας μετρήσεις από τα ατομικά ρολόγια 30 δορυφόρων GPS. Γι’ αυτό τον σκοπό, συνεργάζονται με το Εργαστήριο Γεωδαισίας της Νεβάδα, το οποίο έχει αναπτύξει και λειτουργεί το μεγαλύτερο κέντρο επεξεργασίας δεδομένων από το σύστημα GPS. Αν επιβεβαιωθεί η μέθοδος, τότε το σμήνος των δορυφόρων GPS θα αποδειχθεί πως είναι επίσης μια από τις σημαντικότερες επιστημονικές πειραματικές διατάξεις που κατασκεύασε ποτέ ο άνθρωπος. http://physicsgg.me/2014/11/18/%cf%88%ce%ac%cf%87%ce%bd%ce%bf%ce%bd%cf%84%ce%b1%cf%82-%cf%83%ce%ba%ce%bf%cf%84%ce%b5%ce%b9%ce%bd%ce%ae-%cf%8d%ce%bb%ce%b7-%ce%bc%ce%b5-%ce%b1%cf%84%ce%bf%ce%bc%ce%b9%ce%ba%ce%ac-%cf%81%ce%bf%ce%bb/