Δροσος Γεωργιος

Τεράστιος αστεροειδής κατευθύνεται προς τη Γη ξημερώματα Παρασκευής. Με μεγάλη αγωνία περιμένουν οι αστρονόμοι τις πρώτες ώρες μετά τα μεσάνυχτα προκειμένου να μελετήσουν αστεροειδή πλάτους 700 μέτρων που κατευθύνεται με μεγάλη ταχύτητα προς τον πλανήτη μας. Οι επιστήμονες συγκρίνουν το μέγεθος του διαστημικού βράχου με ένα οικοδομικό τετράγωνο και εκτιμούν ότι μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες θα έχει γίνει ορατός από πολλές χώρες της Γης. Σύμφωνα ωστόσο με τους υπολογισμούς τους δεν θα συγκρουστεί με τον πλανήτη αλλά θα περάσει σε μεγάλη απόσταση (αντίστοιχη με την απόσταση Γης – σελήνης στο 14πλάσιο). Παρόλα αυτά ταξινομείται από τους αστρονόμους στους «δυνητικά επικίνδυνους» μετεωρίτες καθώς κανείς δεν μπορεί να είναι απολύτως σίγουρος για την τελική του πορεία. Η ύπαρξή του άλλωστε εντοπίστηκε από τον αστρονόμο Ρομπ ΜακΝοτ από το Siding Spring Observatory στην Αυστραλία. Το ανησυχητικό για τους επιστήμονες είναι ότι μόλις δύο εβδομάδες πριν είχε περάσει πολύ κοντά από τη Γη ένας ακόμη μεγάλος αστεροειδής ο οποίος παραλίγο να μπει στη γήινη ατμόσφαιρα. Η απόσταση του από την Γη ήταν ανάλογη με εκείνη ανάμεσα σε Νέα Υόρκη και Νέα Ζηλανδία! Η NASA ενημερώνει μάλιστα τον κόσμο ότι σε κάθε περίπτωση δεν υπάρχει κίνδυνος για τους ανθρώπους, καθώς ακόμη κι αν μπει στην ατμόσφαιρα της Γης, θα διαλυθεί πολύ πριν φτάσει στο έδαφος.

Μου αρεσε ο μεγάλος κίντυνος απο μικρός!!! Ετσι στόχος Σχολή Ικάρων,ομως Χουντα(1973),αδιανόητο,ο πατέρας χαρακτηρισμένος!!! Ετσι Φυσική,Οικονομικά,Διαστημική Εξερεύνηση κοιτάζω από την άκρα του φύλλου το γκρεμό ήσυχα, παλικαρίσια και λέω: "Μου αρέσει". Ευχαριστω Νίκο Καζαντζάκη.

Εκτοξεύτηκε το NuStar, το νέο τηλεσκόπιο ακτίνων-Χ της NASA. Χωρίς προβλήματα πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Τετάρτης η εκτόξευση του NuStar, ενός νέου διαστημικού τηλεσκοπίου της NASA που θα μελετά μαύρες τρύπες και άλλα εξωτικά αντικείμενα στο φάσμα των ακτίνων-Χ. Ήταν μια ασυνήθιστη επιχείρηση, δεδομένου ότι ο πύραυλος που μετέφερε το τηλεσκόπιο σε τροχιά δεν εκτοξεύτηκε από το έδαφος, αλλά απελευθερώθηκε από ένα ειδικό μητρικό αεροπλάνο σε ύψος 11 χιλιομέτρων. «Οι εκτοξεύσεις με την υποβοήθηση αεροσκαφών είναι φθηνότερες επειδή απαιτούν λιγότερα καύσιμα» εξηγεί η NASA σε ανακοίνωσή της. Το αεροπλάνο L-1011 Stargazer απογειώθηκε λίγο μετά τις 18.00 ώρα Ελλάδας από ατόλη στα Νησιά Μάρσαλ, ανάμεσα στη Χαβάη και την Αυστραλία. Μία ώρα αργότερα, απελευθέρωσε τον πύραυλο Pegasus XL, ο οποίος πραγματοποίησε ελεύθερη πτώση για πέντε δευτερόλεπτα πριν πυροδοτηθεί. Το NuStar (Συστοιχία Πυρηνικού Φασματοσκοπικού Τηλεσκοπίου) τοποθετήθηκε σε ισημερινή τροχιά σε ύψος λίγο μεγαλύτερο από τα 600 χιλιόμετρα από τη Γη. Το τηλεσκόπιο θα αρχίσει να ξεδιπλώνει της ηλιακές του κεραίες και θα εκπέμψει λίγο μετά τα πρώτα του σήματα που θα ληφθούν στο έδαφος μέσω του δορυφορικού συστήματος της NASA. Κατά τη διάρκεια της εβδομάδας μετά την τοποθέτησή του σε τροχιά, η ομάδα που είναι υπεύθυνη για την παρακολούθηση του NuStar θα πραγματοποιήσει μια σειρά ελέγχων για να διασφαλιστεί ότι όλα τα συστήματα λειτουργούν κανονικά, δήλωσε η NASA. Στη συνέχεια οι υπεύθυνοι της αποστολής θα διαβιβάσουν εντολή στο NuStar για την ανάπτυξη ενός είδους μεταλλικής κεραίας μήκους δέκα μέτρων που θα επιτρέπει στο τηλεσκόπιο να συγκεντρώνει το φως των ακτίνων Χ για να καταγράφει εικόνες. Σε αντίθεση με τα τηλεσκόπια που λειτουργούν με το ορατό φως, τα τηλεσκόπια ακτίνων Χ απαιτούν μεγάλη απόσταση ανάμεσα στα κάτοπτρα και τους ανιχνευτές για να συγκεντρώσουν το φως. Το NuStar, ή Συστοιχία Πυρηνικού Φασματοσκοπικού Τηλεσκοπίου, «είναι το πρώτο τηλεσκόπιο που μπορεί να εστιάσει ακτίνες-Χ υψηλής ενέργειας» δήλωσε η Φιόνα Χάρισον, επιστημονική υπεύθυνη της αποστολής και καθηγήτρια του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Καλιφόρνια (Caltech). «Θα μπορεί να μεταδώσει εικόνες που είναι δέκα φορές πιο ευκρινείς και 100 φορές πιο ευαίσθητες σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο τηλεσκόπιο λειτουργεί σε αυτή την περιοχή του φάσματος» επισήμανε. Ένας από τους βασικούς στόχους της αποστολής είναι η μελέτη των μελανών οπών που πιστεύεται ότι κρύβονται στα κέντρα όλων των γαλαξιών. Οι ίδιες οι μαύρες τρύπες είναι αόρατες, ωστόσο το υλικό που παγιδεύεται στη μοιραία έλξη τους θερμαίνεται και εκπέμπει ακτίνες-Χ, πριν τελικά χαθεί για πάντα. Δεδομένου ότι οι ακτίνες-Χ διαπερνούν τα νέφη αερίου και σκόνης που συναντούν στην πορεία τους, οι «ακτινογραφίες» του NuStar θα μπορούσαν να ρίξουν φως στη συμπεριφορά αυτών των τεράτων. Με λίγη τύχη, πρόσθεσαν οι υπεύθυνοι της αποστολής, το νέο τηλεσκόπιο θα μπορούσε να καταγράψει εκρήξεις σουπερνόβα (υπερκαινοφανών αστέρων), μεγάλων άστρων που εκρήγνυνται καθώς πεθαίνουν. Η ιδιαιτερότητα του NuStar είναι η χρήση δεκάδων επιμέρους κατόπτρων για την εστίαση των ακτίνων-Χ. Θα φέρει δύο μονάδες οπτικών με 133 επιμέρους κάτοπτρα η καθεμία, οι οποίες είναι συνδεδεμένες στους αισθητήρες μέσω μιας δοκού μήκους δέκα μέτρων. Η δοκός θα εκτοξευτεί διπλωμένη και θα αναπτυχθεί στην τελική της θέση περίπου μια εβδομάδα μετά την εκτόξευση. Το ίδιο το τηλεσκόπιο, όπως και ο πύραυλος Pegasus και το μητρικό αεροπλάνο Stargazer κατασκευάστηκαν από την αμερικανική εταιρεία Orbital Sciences Corporation, η οποία έχει επίσης εξασφαλίσει συμβόλαιο με τη NASA για τη μεταφορά φορτίων από και προς τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Εκθεση της NASA τονίζει πως η γεωργία στο Διάστημα θα είναι εφικτή σε μερικά χρόνια. «Παραμένοντας μόνο σ' έναν πλανήτη, κανένα είδος δεν έχει μέλλον. Αν θέλουμε να επιβιώσουμε για εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια ακόμη, αργά ή γρήγορα θα χρειαστεί να αποικίσουμε άλλους κόσμους. Δεν ξέρω πότε, αλλά μια μέρα οι άνθρωποι πέρα από τη Γη θα είναι περισσότεροι από εκείνους επάνω στην επιφάνειά της». Θα μπορούσαν να είναι τα λόγια ενός ιδιόρρυθμου οραματιστή. Αλλά αν αυτός που τα πρόφερε το 2005 ονομάζεται Μάικλ Γκρίφιν και ώς το 2009 υπήρξε διευθυντής της NASA, τότε ίσως πρέπει να τα λάβουμε υπόψη. Ομως, για να αποικίσουμε το Διάστημα, είναι απαραίτητο να βρούμε πρώτα τον τρόπο με τον οποίο θα μπορέσουμε να καλλιεργήσουμε φυτά. Κατά κύριο λόγο, για να παράγουμε τροφή. Ο διαρκής εφοδιασμός των μελλοντικών διαστημικών αποικιών με τρόφιμα που θα προέρχονταν από τη Γη θα αποτελούσε μια ανυπέρβλητη πρόκληση, τόσο σε οργανωτικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο, ενώ για τους μακρινούς πλανήτες θα ήταν εξαρχής αδύνατος. Για να αποικίσουμε άλλους πλανήτες, θα χρειαστεί μια νέα μορφή γεωργίας, μια «γεωργία του Διαστήματος» (Space farming), για την ανάπτυξή της οποίας είναι απαραίτητη η συμβολή τόσο της βιολογίας όσο και της μηχανικής. Τα οφέλη θα είναι πολλά. Κατ' αρχάς, τα φυτά και το χώμα στο οποίο αναπτύσσονται, μαζί με τη μικροβιακή κοινότητα που εμπεριέχεται σ' αυτό, αποτελούν τη βάση πάνω στην οποία είναι δυνατή η ανασύνθεση, μέσα στο απομονωμένο περιβάλλον του διαστημόπλοιου, ενός μικρού οικοσυστήματος στο οποίο θα πραγματοποιούνται οι βιολογικοί κύκλοι, συμβάλλοντας έτσι στην ανακύκλωση των οργανικών απορριμμάτων των αστροναυτών και του διοξειδίου του άνθρακα καθώς και στην ανανέωση του πόσιμου νερού, του οξυγόνου και των θρεπτικών συστατικών. Επιπρόσθετα, τα φυτά μπορούν να λειτουργήσουν και σαν βιοαισθητήρες που θα προειδοποιούν έγκαιρα τους αστροναύτες για την παρουσία ρύπων στο εξωγήινο έδαφος ή στην ατμόσφαιρα. Μέχρι σήμερα, όμως, δεν γνωρίζουμε πώς να προσομοιώσουμε στη Γη ένα αυτόνομο περιβάλλον που να εμπεριέχει ένα κλειστό οικοσύστημα ικανό να αναπαράγει τους βιολογικούς και γεωχημικούς κύκλους, έτσι ώστε μικρόβια, φυτά και πλήρωμα να καταφέρουν να συντηρηθούν δίχως την παροχή εξωτερικής βοήθειας. Από τα ιστορικά πειράματα με την ονομασία «Βιόσφαιρα» που πραγματοποίησε η NASA κατά τη δεκαετία του '80 έως τον εξεζητημένο προσομοιωτή «Melissa» του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος, καμία συσκευή δεν κατάφερε να εξασφαλίσει αυτάρκεια. Και όσον αφορά τις καλλιέργειες του Διαστήματος, οι πρώτες απόπειρες υπήρξαν απογοητευτικές καθώς οι ανωμαλίες που εμφάνισαν τα φυτά ήταν πάρα πολλές. Με το πέρασμα του χρόνου, ωστόσο, τα αποτελέσματα των ερευνών αντιστράφηκαν. Οι όποιες ανωμαλίες παρουσιάστηκαν, ισχυρίζονται πλέον οι ειδικοί, δεν οφείλονταν στο αφιλόξενο εξωγήινο περιβάλλον, αλλά σε τεχνικά λάθη, όπως οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες και η χρήση μη συμβατών υλικών. Σύμφωνα με τον Στέφανο Μανκούζο, διευθυντή του Διεθνούς Εργαστηρίου Φυτικής Νευροβιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας, «στα πιο πρόσφατα πειράματα που πραγματοποιήθηκαν, διαπιστώθηκε πως η καλλιέργεια φυτών στο Διάστημα είναι εφικτή. Η μοναδική επιβεβαιωμένη παρενέργεια είναι ο νανισμός. Από τον γήινο σπόρο φυτρώνει ένα κανονικό φυτό. Οι απόγονοί του όμως είναι πιο χαμηλοί και το μέγεθός τους μειώνεται από γενιά σε γενιά. Τουλάχιστον αυτό παρατηρήθηκε στις ποικιλίες που καλλιεργήθηκαν στον ρωσικό διαστημικό σταθμό "Μιρ"». Οι έρευνες που πραγματοποιούνται σήμερα έχουν ως στόχο τη βελτιστοποίηση των φυτών ώστε να αντέχουν στο περιβάλλον του Διαστήματος και την ανάπτυξη κατάλληλων τεχνολογιών για την καλλιέργειά τους. Σε ένα διαστημικό ταξίδι, το πρώτο πράγμα που τείνει να εξαλειφθεί είναι ο διαθέσιμος χώρος. Ετσι προκύπτει η ανάγκη για φυτά που θα είναι χαμηλά, βρώσιμα σχεδόν ολοκληρωτικά και θα αναπτύσσονται γρήγορα. Επίσης, πρέπει να αρκούνται σε λίγο φως και να είναι ανθεκτικά στις διάφορες ασθένειες. Για αυτόν το λόγο οι ποικιλίες που μελετούνται για καλλιέργεια στο Διάστημα είναι κυρίως διάφορες ποικιλίες νάνων, τόσο βασικών φυτών - σιτάρι, ρύζι, πατάτες - όσο και συμπληρωματικών φρούτων ή λαχανικών - μαρούλια, κρεμμύδια, ντομάτες και φράουλες. Το βασικό πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί αφορά το έδαφος στο οποίο θα καλλιεργηθούν τα φυτά. Σ' ένα αραιό και με χαμηλή βαρύτητα έδαφος, ο αέρας και το νερό δεν κυκλοφορούν καλά. Παρατηρείται συσσώρευση αλάτων και οι ρίζες δυσκολεύονται να αναπνεύσουν και να αποβάλουν τη θερμότητα. Επιπρόσθετα, υπερχλωρικά άλατα και τοξικές ενώσεις, όπως τα βαρέα μέταλλα, δυσκολεύουν τη διατήρηση της γονιμότητας του εδάφους και γι' αυτό απαιτείται η προκαταρκτική χρήση υπερσυσσωρευτικών φυτών, ικανών να το καθαρίσουν. Τα υπόλοιπα, βασικά για την καλλιέργεια, συστατικά δημιουργούν λιγότερα προβλήματα. Το διοξείδιο του άνθρακα στα διαστημόπλοια είναι πιο συμπυκνωμένο απ' ό,τι είναι στη Γη, ευνοώντας έτσι μια πιο πλούσια ανάπτυξη. Αναφορικά με το φως, τη λύση δίνουν οι δίοδοι εκπομπής φωτός, γνωστές ως LED. Εχουν χαμηλή κατανάλωση και δεν θερμαίνονται υπερβολικά, με αποτέλεσμα να μπορούν να τοποθετηθούν πολύ κοντά στα φυτά, εξοικονομώντας παράλληλα και χώρο. Τα φυτά δεν χρησιμοποιούν ολόκληρο το φάσμα του ηλιακού φωτός. Χρειάζονται μόνο το κόκκινο για τη φωτοσύνθεση και το μπλε για τη ρύθμιση της ανάπτυξης. Αρκεί, οπότε, η χρήση LED μόνο αυτών των δύο χρωμάτων. Τα φυτά πρέπει επίσης να μπορούν να αντισταθούν στις ακτινοβολίες και στα χαμηλότατα επίπεδα οξυγόνου και αζώτου, ενώ πρέπει να αποφευχθεί και η μόλυνση από μικρόβια που πιθανώς υπάρχουν στον πλανήτη όπου θα αναπτυχθεί η καλλιέργεια. Τα εμπόδια μπορεί να είναι πολλά, οι λύσεις όμως υπάρχουν ή, έστω, αναζητούνται. Αντίπαλες για μια θέση στο διαστημόπλοιο. Εάν δεν είναι η σμηναγός Ουάνγκ Γιαπίνγκ, θα είναι η επισμηναγός Λιου Γιανγκ. Το βέβαιο είναι ότι μία εκ των δύο πιλότων της κινεζικής Πολεμικής Αεροπορίας, εντός του Ιουνίου, θα γίνει η πρώτη γυναίκα της Κίνας που θα πάει στο Διάστημα με το διαστημόπλοιο «Σενζού 9». Και οι δύο, σύμφωνα με το πρακτορείο Νέα Κίνα, βρίθουν προσόντων. Η Λιου, από την επαρχία Χενάν, είναι η «ηρωική πιλότος» που κατάφερε να προσγειώσει το αεροσκάφος της με ασφάλεια έπειτα από επιδρομή πουλιών που είχε ως αποτέλεσμα να βάψει κυριολεκτικά κόκκινο το μπροστινό τζάμι. Η αντίπαλός της, η Ουάνγκ από τη Σαντόνγκ, είναι κυρίως γνωστή για τη συμμετοχή της στις πτήσεις διάσωσης μετά τον σεισμό στην επαρχία Σιτσουάν, αλλά και ως πιλότος των ειδικών σκαφών που φρόντιζαν για τον «καθαρό ουρανό» του Πεκίνου στους Ολυμπιακούς του 2008. Βίντεο:

Το εξωηλιακό αστρικό σύστημα Gliese 581, δεν δείχνει σημάδια ζωής. Μια ομάδα αστρονόμων είναι σε θέση να αποδείξει ότι δεν υπάρχουν σαφή ραδιοκύματα που να προέρχονται από το πλανητικό σύστημα του άστρου Gliese 581 . Ο ερυθρός νάνος εκτιμάται ότι έχει τουλάχιστον έξι εξωπλανήτες σε τροχιά, ένας εκ των οποίων είχε αναδειχθεί ως δυνητικά κατοικήσιμος. Όμως η ραδιοφωνική ανάλυση δεν έδειξε σημάδια ζωής. Οι ερευνητές διεξήγαγαν αυτή την έρευνα το 2007, χρησιμοποιώντας μια μέθοδο απεικόνισης που ονομάζεται Very Long Baseline Interferometry (VLBI) με σκοπό να να προβούν σε μια έρευνα για την ύπαρξη εξωγήινης ζωής (SETI) σε μακρινούς κόσμους. Μάλιστα λένε ότι ανακαλύφθηκαν 222 υποψήφια σήματα. Ωστόσο, μια αυτοματοποιημένη ανάλυση του συνόλου των στοιχείων αποκάλυψε ότι όλα αυτά στην πραγματικότητα προκλήθηκαν από παρεμβολές από δορυφόρους της Γης. Κανένα σήμα δεν βρέθηκε στην πραγματικότητα να προέρχεται από τα άκρως ενδιαφέροντα πλανητικά συστήματα. Αλλά η ομάδα πίσω από αυτή τη μελέτη λέει ότι η εξεύρεση εξωγήινης ζωής δεν ήταν ο σκοπός της μελέτης. Με την επιβεβαίωση ότι τα ραδιοσήματα του τύπου που ψάχνουμε δεν προέρχονται από το Gliese 581, η ερευνητική ομάδα απέδειξε ότι η μέθοδος VLBI μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη διεξαγωγή αυτού του τύπου των πολύπλοκων αστρονομικών ερευνών. Το πρότζεκτ πραγματοποιήθηκε με το αυστραλιανό δίκτυο ραδιοτηλεσκοπίων ALBA. Μέχρι τώρα, οι προσπάθειες της έρευνας για εξωγήινη ζωή SETI γίνονταν κάπως τυχαία, υπό την έννοια ότι τα ραδιοτηλεσκόπια στόχευαν σε μεγάλες περιοχές του ουρανού, και οι αστρονόμοι προσπαθούσαν να ‘ακούσουν’ για τυχόν εισερχόμενα σήματα. Εάν δεν βρισκόταν κανένα σήμα, τότε τα τηλεσκόπια θα έπρεπε να στοχεύσουν σε μια άλλη θέση. Η έρευνα αποδεικνύει ότι είναι δυνατή η χρήση VLBI με σκοπό να στοχεύουν σε συγκεκριμένα συστήματα άστρων, που ξέρουμε ότι έχουν πλανήτες σαν τη Γη. Αυτό το VLBI είναι ικανό να χρησιμοποιηθεί σε μια τέτοια στοχοθετημένη έρευνα που έως τώρα ήταν ήταν άγνωστη, αναφέρει το Astrobiology Magazine. Η έρευνα οδηγήθηκε από ειδικούς στο Πανεπιστήμιο Curtin στην Αυστραλία, οι οποίοι συντονίζονται από τον Hayden Rampadarath. Το ALBA περιλαμβάνει ένα δίκτυο τηλεσκοπίων στην Αυστραλία (ATCA), το Παρατηρητήριο Parkes και το τηλεσκόπιο Mopra των 22 μέτρων. Κάθε μία από αυτές τις εγκαταστάσεις βρίσκεται εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από το άλλο, δίνοντας έτσι στο ALBA την υψηλότερη ανάλυση στην αστρονομία. Η έρευνα επικεντρώθηκε σε συχνότητες γύρω στα 1500 MH. Το σύστημα Gliese 581 βρίσκεται πολύ κοντά στη Γη, στον αστερισμό του Ζυγού, περίπου 20 έτη φωτός μακριά μας. Οι παρατηρήσεις διήρκεσαν8 ώρες. Τελικά το συμπέρασμα της μελέτης είναι ότι δεν μπορούμε ακόμη να πούμε με βεβαιότητα ότι η ζωή δεν υπάρχει στο κοντινό πλανητικό σύστημα. Για αυτό που μπορούμε να είμαστε βέβαιοι είναι ότι το VLBI μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αναζήτηση σημάτων εξωγήινης νοημοσύνης. Πηγή: SoftPedia

Φήμες για την ύπαρξη του σωματιδίου Higgs στα 126 GeV. Το μποζόνιο Χιγκς επανέρχεται στο προσκήνιο εν όψει του Διεθνούς Συνεδρίου Φυσικής Υψηλής Ενέργειας που θα διεξαχθεί τον ερχόμενο μήνα στη Μελβούρνη. Επιστήμονες του CERN ενδέχεται να ανακοινώσουν εκεί πιο «απτά» στοιχεία για την ύπαρξη του μποζονίου Χιγκς. Αν και η είδηση ότι μάλλον «βλέπουμε» επιτέλους το σωματίδιο στο οποίο βασίζονται οι ερμηνείες για τη Μεγάλη Έκρηξη και την ύπαρξη του κόσμου μας δεν επιβεβαιώνεται επίσημα από το CERN, το ενδεχόμενο έχει προκαλέσει έντονη φημολογία. Τον περασμένο Δεκέμβριο οι ανεξάρτητες ερευνητικές ομάδες του ATLAS και του CMS, των δυο πειραμάτων του CERN για τον εντοπισμό του μποζονίου Χιγκς, είχαν ανακοινώσει ότι είχαν δει ένα «φευγαλέο ίχνος» του σωματιδίου και συγκεκριμένα ένα πλεόνασμα αλληλεπιδράσεων, περίπου στην ίδια μάζα (στα 126 και στα 124 GeV αντίστοιχα). Πράγματι, επρόκειτο για μια σύμπτωση των αποτελεσμάτων η οποία δεν μπορούσε να θεωρηθεί τυχαία, ιδιαίτερα τη στιγμή που οι δυο ομάδες διεξάγουν τις έρευνές τους «τυφλά», χωρίς δηλαδή να γνωρίζει η μια τα αποτελέσματα της άλλης προκειμένου να διασφαλιστεί η αντικειμενικότητα των συμπερασμάτων τους. Ωστόσο η επεξεργασία των δεδομένων βρισκόταν ακόμη σε ένα στάδιο το οποίο δεν μπορούσε να αποκλείσει το ενδεχόμενο λάθους (η στατιστική βεβαιότητα στο σημείο εκείνο δεν ξεπερνούσε τα δυο σίγμα, όταν για την κατοχύρωση μιας ανακάλυψης απαιτούνται πέντε σίγμα – δηλαδή περιθώριο λάθους ένα στο εκατομμύριο). Για τον λόγο αυτόν οι επιστήμονες είχαν δηλώσει επιφυλακτικοί έως ότου προχωρήσουν στην εξέταση περισσότερων δεδομένων. Σύμφωνα με τους ειδικούς η περαιτέρω εξέταση των δεδομένων στους μήνες που ακολούθησαν έρχεται να στηρίξει τα πρώτα συμπεράσματα, φέρνοντας τους ερευνητές πολύ κοντά στην απόδειξη της ύπαρξης του φευγαλέου σωματιδίου. Πηγές εκτός του CERN αλλά με «διασυνδέσεις» με τις δυο ερευνητικές ομάδες οι οποίοι θέλησαν να παραμείνουν ανώνυμοι, ότι η σχετική ανακοίνωση θα γίνει στο επερχόμενο συνέδριο, ένα από τα κορυφαία στον χώρο της Φυσικής. Η φημολογία, η οποία έγινε εντονότερη όταν οι υπεύθυνοι των δυο πειραμάτων κήρυξαν τη διακοπή των εργασιών επεξεργασίας των δεδομένων το περασμένο Σαββατοκύριακο, δεν επιβεβαιώνεται ωστόσο επισήμως. Αντιθέτως, ο εκπρόσωπος του CERN James Gillies τόνισε ότι επιθυμία του οργανισμού είναι να κάνει οποιαδήποτε σημαντική ανακοίνωση στη Γενεύη, όταν υπάρχει κάτι να ανακοινωθεί. «Όσο για το τι μπορεί να έχουν ή να μην έχουν το Atlas και το CMS στα δεδομένα του 2012, αυτό αυτή τη στιγμή το γνωρίζουν μόνο ελάχιστα άτομα μέσα στο καθένα από τα δυο πειράματα» έσπευσε να υπογραμμίσει.

Τεράστια τροπική λίμνη στον Τιτάνα. Μια νέα εντυπωσιακή ανακάλυψη έκανε το διαστημικό σκάφος Cassini που εξερευνά τον Κρόνο και τα φεγγάρια του. Εντόπισε στον Ισημερινό του Τιτάνα, του μεγαλύτερου δορυφόρου του Κρόνου, μια τεράστια λίμνη που αποτελείται από υγρό μεθάνιο. Με δεδομένο ότι οι «τροπικές» περιοχές του Τιτάνα είναι άνυδρες και περιορισμένης ατμοσφαιρικής δραστηριότητας η παρουσία μιας τέτοιας λίμνης το φαινόμενο είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των ειδικών η λίμνη έχει έκταση 2.400 τετραγωνικών χλμ και βάθος ένα μέτρο. «Οποιαδήποτε ποσότητα υγρού κάνει την εμφάνιση της στην επιφάνεια των τροπικών περιοχών του Τιτάνα εξατμίζεται πολύ γρήγορα λόγω των συνθηκών που επικρατούν εκεί. Ετσι η ανακάλυψη της λίμνης εκεί ήταν εντελώς αναπάντεχη. Η παρουσία λιμνών στους πόλους μπορεί να εξηγηθεί εύκολα αλλά δεν συμβαίνει το ίδιο με τις λίμνες στις τροπικές περιοχές» αναφέρει η Κέιτλιν Γκρίφιθ, ειδικός στα πλανητικά συστήματα του Πανεπιστημίου της Αριζόνα που μαζί με συναδέλφους της μελετά το φαινόμενο. Η Γκρίφιθ και οι συνεργάτες της εκτιμούν ότι η λίμνη τροφοδοτείται από υπόγεια κανάλια μεθανίου. Τα ευρήματα της μελέτης δημοσιεύονται στην επιθεώρηση Nature. Ο μεγαλύτερος δορυφόρος του Κρόνου είναι το πιο συγγενές στη Γη σώμα στο ηλιακό μας σύστημα. Οταν το Cassini έστειλε τα πρώτα δεδομένα από τον Τιτάνα οι ειδικοί διατύπωσαν την άποψη ότι ο δορυφόρος βρίσκεται σε μια κατάσταση (κυρίως ατμοσφαιρικά) ανάλογη με αυτή που βρισκόταν η Γη στα πρώτα στάδια της ζωής της. Για αυτό και αποφασίστηκε να γίνει ενδελεχής παρατήρηση και εξερεύνηση του Τιτάνα. Χρησιμοποιώντας τα ραντάρ του το Cassini κατάφερε να διαπεράσει την εξαιρετικά πυκνή ατμόσφαιρα του δορυφόρου και να δει τι βρίσκεται κάτω από αυτή. Εκτός από τις λίμνες μεθανίου που είχαν εντοπιστεί από την πρώτη στιγμή το Cassini έχει εντοπίσει οροσειρές, περιοχές που μοιάζουν με ερήμους ενώ υπάρχουν και σχηματισμοί που μοιάζουν με ηφαίστεια χωρίς όμως οι επιστήμονες να είναι απόλυτα βέβαιοι ότι πράγματι πρόκειται για ηφαίστεια. Στην φωτογραφία της NASA μια εικόνα του Τιτάνα στον Ισημερινό του οποίου διακρίνεται η παρουσία μιας μεγάλης λίμνης και αρκετές γούρνες που περιέχουν υγρό μεθάνιο. Πίσω από τον Τιτάνα διακρίνονται ορισμένα από τα δακτυλίδια του Κρόνου.

Αυξάνεται η λίστα των φεγγαριών του Δία. Τον Σεπτέμβριο του 2010 εντοπίστηκαν δύο σώματα να κινούνται κοντά στον Δια. Μετά από δύο χρόνια παρατηρήσεων οι επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι πρόκειται για δύο ακόμη δορυφόρους του γίγαντα του ηλιακού μας συστήματος. Ετσι ο αριθμός των δορυφόρων του Δία ανέρχεται πλέον στους 67. Ο εντοπισμός των δύο σωμάτων έγινε από ανεξάρτητες ομάδες με τη βοήθεια των τηλεσκοπίων Hale στις ΗΠΑ και CFHT στη Χαβάη. Τα δύο σώματα έλαβαν την ονομασία S/2010 J1 και S/2010 J2 και οι επιστήμονες συνέχισαν να τα παρατηρούν και ανακάλυψαν ότι πρόκειται για δύο ακόμη δορυφόρους του Δία. Ο S/2010 J1 βρίσκεται σε απόσταση 23.5 χλμ από τον Δία, έχει διάμετρο τριών χιλιομέτρων και ολοκληρώνει μια πλήρη περιστροφή γύρω από τον πλανήτη σε 24 μήνες. Ο S/2010 J2 βρίσκεται σε απόσταση 21 εκατομμυρίων χλμ από τον Δία, έχει διάμετρο δύο χλμ και ολοκληρώνει μια πλήρη περιστροφή γύρω από τον πλανήτη σε 19 μήνες. Ο S/2010 J2 είναι ο μικρότερος δορυφόρος του Δία αλλά και του ηλιακού μας συστήματος. «Είναι συναρπαστικό να ανακαλύπτεις τον μικρότερο δορυφόρο του ηλιακού μας συστήματος και μάλιστα η ανακάλυψη να έχει γίνει με επίγεια όργανα παρατήρησης» αναφέρει ο Μάικ Αλεξάντερσεν, ερευνητής του Πανεπιστημίου British Columbia στον Καναδά που ήταν μέλος της ερευνητικής ομάδας που ανακάλυψε τον S/2010 J1. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι υπάρχουν και άλλοι μεγάλοι βράχοι διαμέτρου 1-3 χλμ που κινούνται σε τροχιά γύρω από τον Δία. Θεωρούν ότι αυτά τα σώματα είναι προϊόν συγκρούσεων κομητών και αστεροειδών με μεγαλύτερους δορυφόρους του Δία οι οποίοι «διαμελίστηκαν» μετά από αυτές τις συγκρούσεις. Τα ευρήματα για τους δύο δορυφόρους δημοσιεύονται στην επιθεώρηση Astronomical Journal. Μέσα στον κύκλο εικονίζεται ο δορυφόρος S/2010 J1, ένας από τους δύο «νέους» δορυφόρους του Δία

Μικρές ειδήσεις. Κοσμικά δαχτυλίδια ίσως αποτελούν υπολείμματα από ένα σύμπαν που υπήρχε πριν από το δικό μας. Ο διακεκριμένος βρετανός επιστήμονας Ρότζερ Πενρόουζ υποστηρίζει ότι μια σειρά από κυκλικά μοτίβα που εντοπίστηκαν στη μικροκυματική ακτινοβολία υποβάθρου του Σύμπαντος αποτελούν προϊόντα κοσμικής δραστηριότητας που προϋπήρχε της Μεγάλης Εκρηξης η οποία σύμφωνα με την κρατούσα θεωρία δημιούργησε το Σύμπαν. Ο Πένροουζ είναι θιασώτης της θεωρίας ότι υπάρχει ένας αέναος κύκλος δημιουργίας και καταστροφής συμπάντων και υποστηρίζει ότι αυτοί οι ομόκεντροι κύκλοι αποτελούν το «φάντασμα» ενός Σύμπαντος που υπήρχε πριν το δικό μας. Πρόκειται για μια διάχυτη ακτινοβολία μικροκυμάτων η οποία κατακλύζει ολόκληρο το Σύμπαν και θεωρείται ότι είναι ο λεγόμενος «απόηχος» της Μεγάλης Εκρηξης που δημιούργησε την ύλη, το χώρο και το χρόνο, πριν από περίπου 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια. Ο Πενρόουζ το 1998 τιμήθηκε μαζί με τον Στίβεν Χώκινγκ με το βραβείο Wolf για τη συμβολή του στην κατανόηση της ύπαρξης του Σύμπαντος. Είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και ασχολείται επισταμένα με τη μελέτη της μικροκυματικής ακτινοβολίας υποβάθρου. Ο Πενρόουζ σε συνεργασία με τον Βάχε Γκουρτζάντιαν, καθηγητή του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Ερεβάν στην Αρμενία, μελέτησαν στοιχεία που κατέγραψε ο δορυφόρος WMAP ο οποίος ανιχνεύει τη μικροκυματική ακτινοβολία υποβάθρου και μετρά τις μικροσκοπικές θερμοκρασιακές της διακυμάνσεις. Εντόπισαν 12 ομόκεντρους κύκλους οι οποίοι πιστεύουν ότι είναι τα ίχνη ενός σύμπαντος που προϋπήρξε του δικού μας. Εκτιμούν μάλιστα ότι αυτά τα κοσμικά δαχτυλίδια αποτελούν προϊόν συγκρούσεων γιγάντιων μελανών οπών του «προηγούμενου» σύμπαντος. Οι δύο επιστήμονες θεωρούν ότι αυτά τα δαχτυλίδια επιβεβαιώνουν τη θεωρία ότι υπάρχει ένας αέναος κύκλος δημιουργίας συμπάντων τα οποία κυριαρχούνται από συγκρούσεις γιγάντιων μελανών οπών και από Μεγάλες Εκρήξεις. Ο Πενρόουζ έχει ονομάσει τον κάθε κύκλο με τον όρο «αιώνας». Σύμφωνα με τη θεωρία που έχει αναπτύξει ο χώρος και ο χρόνος δεν πρωτοεμφανίστηκαν μόλις έγινε η Μεγάλη Εκρηξη αλλά προϋπήρχαν, επειδή είχαν ήδη δημιουργηθεί σε κάποιον προηγούμενο «αιώνα». Προσομοίωση αποστολής σε αστεροειδή σε υποθαλάσσια βάση. Σε μια υποθαλάσσια βάση έξω από τις ακτές τις Φλόριδας ομάδα αστροναυτών εκπαιδεύεται για μια μελλοντική αποστολή σε αστεροειδή. Η εκπαίδευση γίνεται στο πλαίσιο του προγράμματος NEEMO της NASA στο οποίο εκπαιδεύονται αστροναύτες για διάφορες αποστολές στο Διάστημα. Οι συνθήκες κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας προσομοιάζουν με εκείνες που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι αστροναύτες στο Διάστημα. Για αυτό και η υποθαλάσσια βάση θεωρείται ιδανικό περιβάλλον για εκπαίδευση. Μάλιστα οι συμμετέχοντες σε αυτές τις προσομοιώσεις έχουν ονομαστεί… υδροναύτες. Η NASA δημιούργησε μια βάση, ένα εργαστήριο για την ακρίβεια, σε βάθος 20 μέτρων κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, περίπου 6 χιλιόμετρα έξω από τις ακτές της Φλόριδας. Η παραμονή και η συνεχής δραστηριότητα κάτω από το νερό αποτελεί σύμφωνα με τους ειδικούς την καλύτερη δυνατή προπόνηση για αστροναύτες που θα πρέπει είτε να βγουν στο διαστημικό κενό και να κάνουν εκεί εργασίες είτε να κινηθούν στην επιφάνεια ενός άλλου πλανήτη. Τα στελέχη της NASA εκτιμούν ότι μια επανδρωμένη αποστολή σε έναν αστεροειδή μπορεί να πραγματοποιηθεί τη δεκαετία του 2020. Ο σημερινός πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα έχει μάλιστα θέσει ως στόχο να πατήσει ανθρώπινο πόδι σε αστεροειδή το αργότερο μέχρι το 2025. Ετσι η NASA προχώρησε στην προσομοίωση της αποστολής στην υποθαλάσσια βάση. Η προσομοίωση είναι χωρισμένη σε τρία στάδια. Στο πώς οι αστροναύτες θα φθάσουν την επιφάνεια του αστεροειδή, στο πώς θα κινηθούν εκεί και στο πώς θα συλλέξουν δείγματα με τον αποτελεσματικότερο και ασφαλέστερο τρόπο. Εξωγήινοι με ανθρώπινο DNA; Αν υπάρχουν εξωγήινοι θα μοιάζουν περισσότερο με ανθρώπους παρά με κάποια παράξενα ή τερατώδη οντα όπως αυτά που βλέπουμε στις ταινίες επιστημονικής φαντασίας. Ομάδα ερευνητών στον Καναδά υποστηρίζει ότι το ανθρώπινο DNA είναι διάσπαρτο στο Σύμπαν και πιθανότατα οι εξωγήινοι θα διαθέτουν λιγότερο ή και περισσότερο από το δικό μας γενετικό υλικό. Ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Ραλφ Πούντριτζ του Πανεπιστημίου McMaster στο Οντάριο υποστηρίζει ότι τα δομικά υλικά της ζωής όπως τα αμινοξέα μπορούν να υπάρξουν και να «δράσουν» σε ακραίες συνθήκες όπως παραδείγματος χάριν σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, σε χαμηλή πίεση κ.α. Αυτό σημαίνει ότι η ζωή μπορεί να αναπτυχθεί σε «παράξενους» πλανήτες και κόσμους. Υπάρχουν 20 είδη αμινοξέων που περιέχουν το DNA από το οποίο προέκυψε τελικά ο άνθρωπος. Οι ερευνητές μελέτησαν δέκα εξ αυτών τα οποία πιστεύεται ότι υπάρχουν εδώ και πολλά εκατομμύρια έτη ενώ παράλληλα έχουν εντοπιστεί και σε μετεωρίτες, γεγονός το οποίο ενισχύει τη θεωρία ότι βρίσκονται παντού στο Σύμπαν. Οι επιστήμονες χαρακτηρίζουν αυτά τα αμινοξέα ως μια «συμπαντική δομή» και «συμπαντική σταθερά» πάνω στην οποία βασίζεται η ανάπτυξη της ζωής στο Σύμπαν. Λιβερμόριο και Φλερόβιο, τα δύο νέα χημικά στοιχεία στον Περιοδικό Πίνακα. Το Λιβερμόριο και το Φλερόβιο, είναι τα δύο νέα βαρέα χημικά στοιχεία που έρχονται να προστεθούν επισήμως στον Περιοδικό Πίνακα. Η Διεθνής Ένωση Καθαρής και Εφαρμοσμένης Χημείας (IUPAC) ενέκρινε επίσημα τα ονόματα των δύο νέων βαρέων στοιχείων που έρχονται να προστεθούν στον πασίγνωστο Περιοδικό Πίνακα. Πρόκειται για το Φλερόβιο (στοιχείο 114, σύμβολο Fl) και το Λιβερμόριο (στοιχείο 116, σύμβολο Lv). Τα ονόματα προτάθηκαν πέρυσι από τους επιστήμονες της ερευνητικής κοινοπραξίας του Εθνικού Εργαστηρίου Λόρενς Λίβερμορ των ΗΠΑ και του ρωσικού πυρηνικού κέντρου της Ντούμπνα και εγκρίθηκαν τώρα από τον ανώτερο διεθνή φορέα των χημικών. Τα νέα επίσημα ονόματα θα δημοσιευθούν στο τεύχος Ιουλίου του περιοδικού της IUPAC «Pure and Applied Chemistry», οπότε θα ολοκληρωθεί πλέον η διαδικασία ένταξης των φλερόβιου και του λιβερμόριου στη συνεχώς διευρυνόμενη «οικογένεια» των χημικών στοιχείων. Το φλερόβιο παίρνει το όνομα του ρωσικού Εργαστηρίου Πυρηνικών Αντιδράσεων Φλερόβ, όπου συντέθηκαν αρκετά σούπερ-βαρέα στοιχεία, μεταξύ των οποίων και το στοιχείο 114 (γνωστό πλέον ως φλερόβιο). Ο Γκεόργκιι Φλερόβ (1913-1990) υπήρξε σπουδαίος Ρώσος φυσικός που, μεταξύ άλλων, ανακάλυψε την αυθόρμητη σχάση του ουρανίου, ενώ υπήρξε πρωτοπόρος στη φυσική των βαρέων ιόντων. Ήταν, το 1957, ο ιδρυτής του Κοινού Ινστιτούτου Πυρηνικών Ερευνών της τότε Σοβιετικής Ένωσης, που βρίσκεται στην πόλη της Ντούμπνα (130 χλμ από την Μόσχα) και το οποίο μετονομάσθηκε σε Εργαστήριο Πυρηνικών Αντιδράσεων Φλερόβ (FLNR) το 1991. Το λιβερμόριο παίρνει το όνομα του αμερικανικού Εθνικού Εργαστηρίου Λόρενς Λίβερμορ που ιδρύθηκε το 1952 και βρίσκεται στην πόλη Λίβερμορ της Καλιφόρνια. Επιστήμονες του Εργαστηρίου, μαζί με τους Ρώσους επιστήμονες του Εργαστηρίου Πυρηνικών Αντιδράσεων Φλερόβ (FLNR), συμμετείχαν σε έρευνες στο ρωσικό Κέντρο Ντούμπνα, όπου έγινε η ανακάλυψη του στοιχείου 116 (γνωστού πλέον ως λιβερμόριου). Ένα ακόμα στοιχείο, το 103, είχε παλαιότερα πάρει την ονομασία λωρένσιο, από το όνομα του ίδιου αμερικανικού Εργαστηρίου. Η δημιουργία του στοιχείου 116 έγινε μέσω σύγκρουσης ιόντων ασβεστίου (με 20 πρωτόνια το καθένα) πάνω σε στόχους από κιούριο (με 96 πρωτόνια). Στη συνέχεια, σχεδόν αμέσως, το στοιχείο 116 διασπάστηκε στο στοιχείο 114. Οι επιστήμονες επίσης δημιούργησαν το στοιχείο 114 και με ξεχωριστό τρόπο, αντικαθιστώντας τον στόχο κιουρίου με στόχο πλουτωνίου (με 94 πρωτόνια). Η δημιουργία των στοιχείων 114 και 116 αναπτερώνει τις ελπίδες των επιστημόνων ότι επιτέλους θα φθάσουν στη λεγόμενη «νήσο σταθερότητας», μία περιοχή του Περιοδικού Πίνακα όπου τα νέα βαρέα στοιχεία θα είναι πια σταθερά ή έστω θα διαρκούν αρκετά για να καταστεί εφικτή η ανακάλυψη πρακτικών εφαρμογών τους.

Κβαντικές μνήμες έζησαν για 3 λεπτά θέτοντας νέο ρεκόρ διάρκειας. Δύο ανεξάρτητες ομάδες φυσικών δημιούργησαν κβαντικές μνήμες στερεής κατάστασης, οι οποίες είναι δυνατό να αποθηκεύουν δεδομένα που ξεπερνάνε κατά πολύ τα μέχρι πρότινος επιτεύγματα των λίγων χιλιοστών του δευτερολέπτου. Η μία συσκευή, αναπτυγμένη στο πανεπιστήμιο του Βανκούβερ με επικεφαλής τον Mike Thewalt και σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, είναι βασισμένη σε κρύσταλλο ενός ισοτόπου σιλικόνης και μπορεί να αποθηκεύει δεδομένα μέχρι και για 3 λεπτά. Η άλλη μνήμη, την οποία ανέπτυξαν ερευνητές του Harvard με επικεφαλής τον Mikhail Lukin, χρησιμοποιεί ισότοπα άνθρακα επεξεργασμένα με άζωτο, πρόκειται δηλαδή για καθαρά διαμάντια και έχει χρόνο αποθήκευσης δεδομένων 1,4 δευτερολέπτων. Αν και οι επιδόσεις της δεύτερης μνήμης δεν ακούγονται τόσο εντυπωσιακές όσο της πρώτης, το ενδιαφέρον είναι πως λειτουργεί σε θερμοκρασία δωματίου, ενώ η μνήμη σιλικόνης πρέπει να ψυχθεί στους -271 βαθμούς Κελσίου, σχεδόν ως στο απόλυτο μηδέν, για να διατηρήσει τις ιδιότητές της. Τα νέα αυτά δεδομένα είναι εξαιρετικά χρήσιμα για την πρόοδο των κβαντικών υπολογιστών, οι οποίοι θα μπορούν να χρησιμοποιούν τις αρχές της κβαντικής μηχανικής προκειμένου να κάνουν υπολογισμούς πολύ ταχύτερα από τους σημερινούς υπολογιστές. Όπως οι σύγχρονοι υπολογιστές εκτελούν υπολογισμούς και αποθηκεύουν δεδομένα χρησιμοποιώντας τα ψηφιακά bits, έτσι ο μελλοντικός κβαντικός υπολογιστής θα βασίζεται στα λεγόμενα qubits, τις κβαντικές μονάδες πληροφορίες που αποθηκεύονται σε κβαντικές μνήμες. Ο βασικός λόγος για τον οποίο είναι δύσκολο να εγγραφεί και να μείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα μια πληροφορία σε ένα qubit, είναι η αλληλεπίδραση του με το εξωτερικό περιβάλλον. Αυτό είναι ένα γνωστό πρόβλημα της κβαντικής μηχανικής, κατά το οποίο εάν ο παρατηρητής παρακολουθεί με κάθε λεπτομέρεια το πείραμα, επηρεάζει και το τελικό αποτέλεσμά του. Με πιο επιστημονικούς όρους, αυτό περιγράφεται ως η κατάρρευση της κυματοσυνάρτησης, ή αλλιώς η «αποσυνοχή» του συστήματος. Οι επιστήμονες ψάχνουν λοιπόν τρόπους, για να διατηρούν για όσο μεγαλύτερο διάστημα γίνεται προστατευμένες της κβαντικές μνήμες, όμως αργά η γρήγορα θα πρέπει να αλληλεπιδράσουν με το εξωτερικό τους περιβάλλον για να ανταλλάξουν πληροφορίες, κάτι που οδηγεί στην αποσυνοχή τους. Μία λύση είναι να επεξεργάζονται γρήγορα την αρχική πληροφορία σε ένα προσβάσιμο qubit, πριν τη μεταφέρουν σε ένα πιο απομονωμένο μακριά από εξωτερικές επιδράσεις. Αν και μέχρι τώρα είχαν κατασκευαστεί κβαντικές μνήμες με ιόντα παγιδευμένα σε κενό οι οποίες μπορούσαν να αποθηκεύουν δεδομένα σε qubits για πολλά λεπτά, οι φυσικοί πιστεύουν πως οποιαδήποτε πρακτική συσκευή κβαντικού υπολογισμού πρέπει να βασίζεται σε μνήμες στερεής κατάστασης, ώστε να μπορεί να ενσωματωθεί με τα σύγχρονα ηλεκτρονικά . Ο ελάχιστος απαραίτητος χρόνος για τον οποίο μια μνήμη θα πρέπει να μπορεί να αποθηκεύει δεδομένα ώστε να υπάρχει περιθώριο επεξεργασίας και αντιγραφής τους, ορίζεται περίπου στο ένα δευτερόλεπτο. Έτσι, οι ανακαλύψεις αυτές αναμένεται να δώσουν μεγάλη ώθηση στην έρευνα για την ανάπτυξη του πρώτου ολοκληρωμένου κβαντικού υπολογιστή.

Σκοτεινή ύλη και μαύρες τρύπες. Νέα στοιχεία από το διαστημικό τηλεσκόπιο ακτινών-Χ Chandra της NASA, θέτουν σε αμφισβήτηση τις μέχρι τώρα θεωρίες για το πώς μεγαλώνουν οι μαύρες τρύπες στο κέντρο των γαλαξιών. Οι αστρονόμοι πιστεύουν πως από την εξαιρετικά ισχυρή συγκέντρωση ύλης στο κέντρο όλων των γαλαξιών δημιουργούνται τεράστιες μαύρες τρύπες, και μέχρι τώρα υπήρχε η εικασία πως ο πυρήνας του γαλαξία και οι μαύρες τρύπες στο κέντρο του μεγαλώνουν με τον ίδιο ρυθμό, απορροφώντας όλο και περισσότερη ύλη και ενέργεια από τη γειτονική τους περιοχή. Όσο πιο μεγάλος ο πυρήνας του γαλαξία, τόσο πιο μεγάλη αναμενόταν και η μαύρη τρύπα στο κέντρο του. Τα στοιχεία όμως από το Chandra δείχνουν πως αυτή η συμμετρία δεν είναι κανόνας, ερευνώντας δύο περιπτώσεις στις οποίες οι μαύρες τρύπες μεγαλώνουν ταχύτερα από τους ίδιους του γαλαξίες. Συνήθως η μάζα μια μαύρης τρύπας στο κέντρο ενός γαλαξία αποτελεί ένα μικρό μέρος της συνολικής του μάζας, και αντιστοιχεί περίπου στο 0.2 τοις εκατό της μάζας του γαλαξιακού κέντρου, στο οποίο παρατηρείται και η μεγαλύτερη πυκνότητα άστρων. Όμως οι μαύρες τρύπες στους γαλαξίες NGC 4342 και NGC 4291, σε απόσταση 75 και 85 εκατομμυρίων ετών φωτός αντίστοιχα, φαίνεται πως έχουν μάζες 10 και 35 φορές μεγαλύτερες από το αναμενόμενο. Επίσης η άλως στους συγκεκριμένους γαλαξίες, η περιοχή δηλαδή που περιβάλλει το κέντρο και το γαλαξιακό δίσκο, και που εικάζεται πως συγκεντρώνεται η σκοτεινή ύλη, φαίνεται πως είναι κι εκείνη πιο βαριά από το αναμενόμενο. Οι επιστήμονες γνώριζαν από προηγούμενες παρατηρήσεις το φαινόμενο αυτό, και θέλησαν να εξακριβώσουν εάν οι γαλαξίες είχαν «χάσει βάρος» από αστέρια που είχαν ξεφύγει από την έλξη γειτονικών γαλαξιών, κάποια στιγμή στο παρελθόν που μπορεί να είχαν πλησιάσει. Εστίασαν έτσι στο περιεχόμενο θερμών αερίων, τα οποία βρέθηκαν να είναι διεσπαρμένα και στους δύο γαλαξίες. Τα θερμά αέρια έχουν αρκετή ενέργεια για να εκπέμψουν ακτινοβολία σε ακτίνες-Χ τις οποίες και ανίχνευσαν οι αστρονόμοι. Καθώς τα θερμά αέρια εξισώνουν τις βαρυτικές έλξεις στο εσωτερικό του γαλαξία, από την κατανομή τους μπόρεσαν να διαπιστώσουν μεγάλες συγκεντρώσεις σκοτεινής ύλης και στους δύο γαλαξίες. Καθώς η σκοτεινή ύλη είναι πιο πιθανό να ξεφύγει από ότι τα κοινά άστρα σε περίπτωση έλξης από κάποιον γειτονικό γαλαξία, αφού οι δυνάμεις που τη συγκρατούν είναι πιο χαλαρές, συμπέραναν πως αυτή η διαδικασία «βαρυτικού αδυνατίσματος» δεν είχε συμβεί σε κανέναν από τους δύο γαλαξίες. Η έρευνα αυτή καταλήγει πως οι δύο μαύρες τρύπες δεν μεγαλώνουν παράλληλα με τα γαλαξιακά κέντρα των δυο γαλαξιών, αλλά η εξέλιξή τους είναι συνδυασμένη με την κατανομή σκοτεινής ύλης στο γαλαξία. Έτσι πρόκειται για μια ένδειξη πως δύο από τα πιο μεγάλα μυστήρια του σύμπαντος, οι μαύρες τρύπες και η σκοτεινή ύλη είναι με κάποιο τρόπο συνδεδεμένα.

Πως θα φαίνεται ο ουρανός όταν ο γαλαξίας μας θα συγκρούεται.. με τον γαλαξία της Ανδρομέδας. O σπειροειδής γαλαξίας της Ανδρομέδας – γνωστός και ως Μ31 – είναι ο πιο κοντινός γαλαξίας στον δικό μας, σε απόσταση 2,5 εκατομμυρίων ετών φωτός. Ο γαλαξίας της Ανδρομέδας κινείται προς εμάς με μια ταχύτητα 400000 χιλιομέτρων την ώρα. Είναι γνωστό εδώ και πολλά χρόνια ότι σε 4 δισεκατομμύρια χρόνια οι δυο γαλαξίες θα συγκρουστούν μεταξύ τους. Μάλιστα το συνονθύλευμα που θα σχηματιστεί μετά την σύγκρουση ονομάστηκε Milkomeda (Milky Way+Andromeda). Θα χρειαστούν δυο δισεκατομμύρια χρόνια για την συγχώνευση των γαλαξιών και σύμφωνα με τις προσομοιώσεις των επιστημόνων ο νέος γαλαξίας που θα προκύψει θα είναι ελλειπτικός και όχι σπειροειδής. Παρότι η σύγκρουση των δυο γαλαξιών μακροσκοπικά θα είναι κολοσσιαία, η πιθανότητα σύγκρουσης των άστρων τους είναι ελάχιστη, δεδομένου ότι η απόσταση μεταξύ των άστρων ενός γαλαξία είναι τεράστια. Συνεπώς μάλλον η Γη μας δεν πρόκειται να κινδυνεύσει από την σύγκρουση. Άλλωστε μετά από 4 με 6 δισεκατομμύρια χρόνια μεγάλο κίνδυνο θα αποτελεί ο Ήλιος μας, που θα αρχίσει να μετατρέπεται σε ερυθρό γίγαντα -περιλαμβάνοντας στο εσωτερικό του τις σημερινές τροχιές του Ερμή και της Αφροδίτης, ενώ η θερμοκρασία στην επιφάνεια της Γης θα ξεπεράσει τους 500 βαθμούς κελσίου. Άραγε πως θα φαίνεται ο έναστρος ουρανός όταν οι δυο γαλαξίες θα συγκρούονται μεταξύ τους; Στο ερώτημα αυτό απαντούν οι αστρονόμοι της NASA και ESA που κατασκεύασαν τις παρακάτω εικόνες.. Από πάνω προς τα κάτω βλέπουμε τον έναστρο ουρανό όπως φαίνεται από τη Γη κατά τη διάρκεια της προσέγγισης και σύγκρουσης του Γαλαξία μας μ' αυτόν της Ανδρομέδας. Η πρώτη εικόνα δείχνει τον ουρανό όπως φαίνεται σήμερα και η τελευταία όπως θα φαίνεται μετά από 7 δισεκατομμύρια χρόνια (και αφού θα έχει ολοκληρωθεί η σύγκρουση) http://science.nasa.gov/science-news/science-at-nasa/2012/31may_andromeda/

Το φως των πρώτων άστρων που δημιουργήθηκαν στο σύμπαν. Οι παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου Spitzer επιβεβαιώνουν ότι τα πρώτα αντικείμενα που σχηματίστηκαν μετά το Big Bang, ήταν πολλά σε ποσότητα και έκαιγαν βίαια τα πυρηνικά τους καύσιμα. Σύμφωνα με τον Alexander "Sasha" Kashlinsky επιστήμονα της NASA, αυτά τα αντικείμενα ήταν εξαιρετικά φωτεινά αλλά δεν μπορούμε ακόμα να είμαστε σίγουροι για τις πηγές του φωτός. Όμως είναι σχεδόν σίγουρο ότι πρόκειται για το φως από μια πανάρχαια εποχή. Η έρευνα αυτή του Spitzer θα καθοδηγήσει το νέο διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb της NASA, έτσι ώστε να μας αποκαλύψει τι ακριβώς ήταν αυτά τα αντικείμενα. Ο Kashlinsky και οι συνεργάτες του χρησιμοποίησαν το Spitzer για να εξετάσουν δύο τμήματα του ουρανού για περισσότερες από 400 ώρες την καθεμία. Στη συνέχεια αφαιρούσαν όλα τα γνωστά άστρα και γαλαξίες. Αντί λοιπόν να δουν ένα μαύρο κενό τμήμα ουρανού, αποκαλύφθηκε το φως που κατά πάσα πιθανότητα προέρχεται από πανάρχαια άστρα. Το σύμπαν δημιουργήθηκε με τη Μεγάλη Έκρηξη περίπου πριν από 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια. Καθώς διαστελλόταν έπεφτε η θερμοκρασία του, και περίπου 500 εκατομμύρια χρόνια μετά, άρχισαν να σχηματίζονται τα πρώτα αστέρια, οι πρώτοι γαλαξίες και μαύρες τρύπες. Το φως αυτών των άστρων μετά από δισεκατομμύρια χρόνια έφτασε στο διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer. Το φως που εξέπεμπαν αρχικά τα άστρα ήταν ορατό ή και υπεριώδες αλλά λόγω της διαστολής του σύμπαντος, το φως που έφτασε στο Spitzer βρίσκεται στην υπέρυθρη περιοχή του φάσματος. Ο Kashlinsky παρομοιάζει ως εξής τις παρατηρήσεις της ομάδας του: για να δούμε τα πυροτεχνήματα που εκτοξεύονται στη Νέα Υόρκη στην επέτειο της 4ης Ιουλίου από το Λος Άντζελες, πρέπει πρώτα να αφαιρέσουμε το φως των δυο πόλεων, για να πάρουμε μια όχι και τόσο ξεκάθαρη εικόνα για το πώς κατανέμονται τα πυροτεχνήματα. Το σίγουρο είναι ότι βρίσκονται τόσο μακριά που δεν θα μπορούμε να τα δούμε ξεχωριστά. Σύμφωνα με τον Kashlinsky το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer «είδε τα πρώτα κοσμικά πυροτεχνήματα». http://www.nasa.gov/mission_pages/spitzer/news/spitzer20120607.html Η πάνω εικόνα στο υπέρυθρο φως (σε μήκος κύματος 4,5 εκατομμυριοστά του μέτρου) δείχνει ένα συνονθύλευμα άστρων και γαλαξιών. Στην κάτω εικόνα αυτά τα άστρα και οι γαλαξίες αποκρύβονται (γκρι χρώμα) και το υπολειπόμενο φωτεινό υπόβαθρο έχει εξομαλυνθεί και ενισχυθεί. Η δομή της κάτω εικόνας ταιριάζει ακριβώς με την δομή που θα περίμενε κανείς να δει από τα σμήνη των πρώτων γαλαξιών και άστρων που σχηματίστηκαν μετά την Μεγάλη Έκρηξη. Βρέθηκε γαλαξίας που δημιουργήθηκε πριν από 12.91 δισ. έτη λίγο μετά τη γέννηση του Σύμπαντος. Ιάπωνες αστρονόμοι χρησιμοποιώντας πολύ ισχυρά επίγεια τηλεσκόπια εντόπισαν έναν γαλαξία ο οποίος, όπως υποστηρίζουν, είναι ο αρχαιότερος που έχει ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα και ενδέχεται να είναι ο πρώτος που δημιουργήθηκε μετά τη γέννηση του Σύμπαντος. Ο γαλαξίας έχει ηλικία 12,91 δισ. έτη. Οι ερευνητές εντόπισαν τον γαλαξία στις εσχατιές του Σύμπαντος χρησιμοποιώντας τα τηλεσκόπια Subaru και Keck που βρίσκονται στην κορυφή του ηφαιστείου Mauna Kea στη Χαβάη και δημοσίευσαν τη μελέτη τους στην επιθεώρηση Astrophysical Journal. Υπολόγισαν ότι η ηλικία του γαλαξία είναι 12,91 δισ. έτη. Υπάρχουν ωστόσο και άλλες ερευνητικές ομάδες που ισχυρίζονται ότι ανεκάλυψαν κάθε μια για λογαριασμό της τον «αρχαιότερο γαλαξία». Το 2010 μια ομάδα Γάλλων επιστημόνων ανακοίνωσε ότι εντόπισε έναν γαλαξία ηλικίας 13.1 δισ. ετών, ενώ το 2011 Αμερικανοί ερευνητές ανακοίνωσαν ότι εντόπισαν ένα γαλαξία ηλικίας 13.2 δισ. ετών. Η γέννηση του Σύμπαντος έχει υπολογισθεί ότι συνέβη πριν από 13.7 δισ. έτη. Οι δύο προηγούμενες ανακαλύψεις έγιναν με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble και δημοσιεύθηκαν στην επιθεώρηση Nature, αλλά η επιστημονική κοινότητα είναι ακόμη επιφυλακτική απέναντί τους αφού και οι δύο ερευνητικές ομάδες δεν έχουν προχωρήσει σε επαλήθευση της ανακάλυψής τους. Αντίθετα πολλοί ειδικοί αναφέρουν ότι η μέθοδος που χρησιμοποίησαν οι Ιάπωνες επιστήμονες είναι πιο ασφαλής και μέχρι να υπάρξει κάποια εξέλιξη με τις δύο προηγούμενες ανακαλύψεις ο ηλικίας 12,91 γαλαξίας θα πρέπει να θεωρείται ο αρχαιότερος. Τεχνητό άστρο «καθαρίζει» τον ουρανό για τα τηλεσκόπια. Η παρατήρηση του Διαστήματος από τη Γη παρουσιάζει πολλές δυσκολίες αφού τόσο τα πολλά και έντονα φώτα στον πλανήτη μας όσο και τα διάφορα στρώματα της ατμόσφαιρας περιορίζουν την «όραση» των επίγειων τηλεσκοπίων. Μια νέα τεχνική βοηθά στο να «καθαρίζει» ο ουρανός και τα τηλεσκόπια να παρατηρούν καλύτερα τα κοσμικά αντικείμενα και ειδικά τα πιο μακρινά. Με τη χρήση ισχυρών δεσμών λέιζερ δημιουργούνται στον ουρανό τεχνητά άστρα τα οποία επιτρέπουν στα επίγεια τηλεσκόπια να «βλέπουν» πιο καθαρά και πιο μακριά. Τα τεχνητά άστρα δημιουργούνται με την προβολή μιας ισχυρής δέσμης λέιζερ στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι η δέσμη λέιζερ «παρακινεί» τα ιόντα νατρίου να λάμψουν δημιουργώντας έτσι ένα ψεύτικο αστέρι. Οι επιστήμονες εστιάζουν τα τηλεσκόπια στο τεχνητό άστρο για να ρυθμίσουν τα όργανα παρατήρησής τους έτσι ώστε να μην εμποδίζεται η οπτική τους από τις λεγόμενες «διαταραχές» της ατμόσφαιρας οι οποίες εμφανίζουν τα διαστημικά σώματα είτε θαμπά, είτε να «τρεμολάμπουν». Οι δέσμες λέιζερ δημιουργούν τεχνητά άστρα σε ύψος περίπου 90 χλμ από την επιφάνεια της Γης. Αν και με γυμνό μάτι τα τεχνητά άστρα δεν φαίνονται πιο λαμπερά από τα αληθινά η εστίαση των τηλεσκοπίων σε αυτά επιτρέπει στους επιστήμονες να κάνουν τις απαραίτητες βελτιωτικές ρυθμίσεις στα κάτοπτρα τους. Τα τεχνητά άστρα θα χρησιμοποιηθούν για τη ρύθμιση των μεγάλων τηλεσκοπίων που βρίσκονται στα διαστημικά παρατηρητήρια της Νοτίου Αμερικής. Οπως έγινε γνωστό στο γιγάντιο τηλεσκόπιο E-ELT που βρίσκεται στην τελική φάση κατασκευής και θα έχει ένα κάτοπτρο με διάμετρο 39 μέτρα θα ενσωματωθεί μηχανισμός δημιουργίας έξι τεχνητών άστρων. 13 Ιουνίου Περί Αστρονομίας και Κοσμολογίας στο Βυζάντιο. Πνευματικό κέντρο δήμου Αθηναίων, Ακαδημίας 50, Αθήνα Την Τετάρτη, μεταξύ των ωρών 19.00 και 21.00, η Διεθνής Επιστημονική Εταιρεία Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας και η Ενωση Ελλήνων Φυσικών διοργανώνουν μια φιλοσοφική και επιστημονική περιήγηση με θέμα «Αστρονομία και Κοσμολογία στο Βυζάντιο», προκειμένου να γνωρίσουμε την άνθηση της επιστήμης κατά τη βυζαντινή περίοδο της ιστορίας μας. Θα συμμετάσχουν ως ομιλητές οι καθηγητές και διδάκτορες του Πανεπιστημίου Αθηνών, Κωνσταντίνος Γ.-Α. Νιάρχος, Ευστράτιος Θεοδοσίου, Βασίλειος Μανιμάνης και Κωνσταντίνος Καλαχάνης.

Πράσινο φως για το μεγαλύτερο οπτικό τηλεσκόπιο στον κόσμο. Η κατασκευή του μεγαλύτερου οπτικού και υπερύθρου τηλεσκοπίου στον κόσμο εγκρίθηκε από τις ευρωπαϊκές χώρες που έχουν πάρει τη σχετική πρωτοβουλία, η οποία έχει προϋπολογισμό 1,1 δισ. ευρώ. Πρόκειται για το λεγόμενο Ευρωπαϊκό Υπερβολικά Μεγάλο Τηλεσκόπιο (E-ELT), που θα έχει διάμετρο σχεδόν 40 μέτρων και θα κατασκευασθεί στην κορυφή ενός βουνού στη Χιλή, όπου βρίσκεται ήδη το Ευρωπαϊκό Νότιο Παρατηρητήριο (ESO). Το τηλεσκόπιο προγραμματίζεται να είναι έτοιμο έως το 2022 και θα αποτελέσει μία από τις σημαντικότερες αστρονομικές εγκαταστάσεις του 21ου αιώνα, με εντυπωσιακές δυνατότητες παρατήρησης στους ουρανούς. Οι περισσότερες από τις 14 χώρες- μέλη του οργανισμού που έχει κατασκευάσει και λειτουργεί το ESO, οι οποίες συνεδρίασαν στη Γερμανία, σύμφωνα με το BBC και το πρακτορείο Ρόιτερ, αποφάσισαν ήδη να προχωρήσουν στη δημιουργία του νέου γιγάντιου τηλεσκοπίου, αν και ακόμα -εν μέσω και της ευρωπαϊκής οικονομικής κρίσης- δεν έχουν καταφέρει να εξασφαλίσουν όλη την αναγκαία χρηματοδότηση. Κάτι τέτοιο πάντως μπορεί να συμβεί έως την επόμενη συνεδρίαση τον Δεκέμβριο, οπότε αναμένεται να έχει προστεθεί και η Βραζιλία ως το 15ο μέλος του ΕSO, γεγονός που θα μοιράσει το υψηλό κόστος σε περισσότερα μέρη. Το E-ELT θα έχει διάμετρο υπερτετραπλάσια σε σχέση με τα σημερινά μεγαλύτερα οπτικά τηλεσκόπια που έχουν διάμετρο οκτώ έως δέκα μέτρων (αν και οι αντένες των ραδιοτηλεσκόπιων είναι ακόμα μεγαλύτερες). Η ευαισθησία και η ανάλυση των εικόνων του θα είναι τέτοια που θα μπορεί να «βλέπει» απευθείας βραχώδεις πλανήτες πολύ πέρα από το ηλιακό μας σύστημα (οι εικόνες του θα έχουν 16 φορές μεγαλύτερες λεπτομέρειες σε σχέση με το διαστημικό τηλεσκόπιο «Χαμπλ»). Θα συμβάλει ακόμα στην καλύτερη μελέτη των μαύρων οπών, του σχηματισμού των γαλαξιών, της σκοτεινής ύλης και της ακόμα πιο μυστηριώδους σκοτεινής ενέργειας. Το τηλεσκόπιο -η εγκατάσταση του οποίου θα έχει το μέγεθος ενός ποδοσφαιρικού γηπέδου- θα τοποθετηθεί σε ύψος 3.000 μέτρων στο όρος Αρμαζόνες, σε απόσταση 20 χιλιομέτρων από το όρος Παρανάλ όπου σήμερα βρίσκεται το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο (VLT) του Ευρωπαϊκού Νοτίου Παρατηρητηρίου, το οποίο στην πραγματικότητα είναι μία διάταξη τεσσάρων συνδεδεμένων τηλεσκοπίων με διάμετρο 8,2 μέτρων το καθένα. Αυτά τα όρη της Χιλής θεωρούνται ιδανικά για αστρονομικές παρατηρήσεις, επειδή τουλάχιστον επί 320 νύχτες το χρόνο, ο ουρανός δεν έχει σύννεφα. Αυτό οφείλεται στη μακρόχρονη ξηρασία της γειτονικής ερήμου Ατακάμα της Χιλής, με συνέπεια να μην ανεβαίνουν υδρατμοί στην ατμόσφαιρα.

Ενας πλανήτης που “εξατμίζεται” Ερευνητές του ΜΙΤ και της NASA ανακάλυψαν έναν πλανήτη στο μέγεθος του Ερμή, περίπου 1500 έτη φωτός απόσταση από τον Ήλιο, ο οποίος φαίνεται πως αποσυντίθεται από την αφόρητη ζέστη του άστρου γύρω από το οποίο περιστρέφεται. Υπολογίζουν μάλιστα πως αν συνεχίσει να εξατμίζεται με τους σημερινούς ρυθμούς, σε 100 εκατομμύρια χρόνια θα έχει εξαφανιστεί πλήρως, αφήνοντας πίσω του ένα νέφος σκόνης και αερίων. Ο συγκεκριμένος πλανήτης περιστρέφεται μία φορά κάθε 15 ώρες γύρω από το άστρο KIC 12557548, μια από τις πιο μικρές περιόδους που έχουν παρατηρηθεί ποτέ για πλανήτη, γεγονός που υποδεικνύει πως η θερμοκρασία στην επιφάνειά του πρέπει να είναι εξαιρετικά υψηλή και να φτάνει ως και τους 2000 βαθμούς Κελσίου. Οι αναλυτές υποστηρίζουν πως τα πετρώματα στην επιφάνεια του πλανήτη λιώνουν σ’ αυτό το περιβάλλον σχηματίζοντας ρεύματα που παρασύρουν αέρια και σκόνη και τα εκτοξεύουν στο διάστημα, δημιουργώντας μια ουρά παρόμοια με αυτή των κομητών. Τα στοιχεία αυτά βασίζονται σε παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου Κέπλερ, το οποίο μελετά 160.000 άστρα του γαλαξία μας, ψάχνοντας για εξωπλανήτες, πλανήτες δηλαδή που δεν ανήκουν στο ηλιακό μας σύστημα. Το τηλεσκόπιο καταγράφει τη λαμπρότητα των άστρων σε τακτά χρονικά διαστήματα, ερευνώντας για μεταβολές που έχουν κάποια περιοδικότητα. Εάν παρατηρηθεί πως η λαμπρότητα κάποιου άστρου μειώνεται για λίγο κάθε κάποιο σταθερό χρονικό διάστημα, αυτό σημαίνει πως κάποιο αντικείμενο περνάει περιοδικά μπροστά από το άστρο στο διάστημα αυτό, παρεμποδίζοντας μέρος της ακτινοβολίας του άστρου να φτάσει στο τηλεσκόπιο. Έτσι οι αστρονόμοι ανακαλύπτουν νέους πλανήτες αλλά και στοιχεία για την περίοδό τους και το μέγεθός τους. Η διαφορά στη συγκεκριμένη περίπτωση ήταν πως οι επιστήμονες παρατηρούσαν μια μεταβολή στη λαμπρότητα του άστρου κάθε 15 ώρες, η οποία όμως δεν ήταν σταθερή, διέφερε δηλαδή σε κάθε περιστροφή του πλανήτη γύρω από το άστρο, κάτι το οποίο δεν έχει παρατηρηθεί ξανά. Η ομάδα σκέφτηκε διάφορες εναλλακτικές, όπως ένα σύστημα δύο πλανητών, που ο ένας περιστρέφεται γύρω από τον άλλον, και οι δύο γύρω από το άστρο, όμως το πολύ μικρό χρονικό διάστημα των 15 ωρών δεν άφηνε περιθώρια για τέτοιο περίπλοκο σύστημα, όπως είναι για παράδειγμα αυτό της Γης – Σελήνης που περιστρέφεται γύρω από τον Ήλιο. Η εξήγηση που κατέληξαν ήταν αρκετά πιο απλή: οι εναλλαγές στη φωτεινότητα του άστρου οφείλονταν στο νέφος σκόνης και αερίων που ακολουθεί τον πλανήτη, και παίρνει ακανόνιστα σχήματα με κάθε περιστροφή του πλανήτη γύρω από το άστρο. Με λίγα λόγια, η εικόνα του πλανήτη που λιώνει από τη θερμότητα δημιουργώντας ένα σύννεφο σκόνης και η εικόνα από τις παρατηρήσεις, φαίνονται να ταιριάζουν. Όλες οι έρευνες δείχνουν πως οι πλανήτες δεν είναι αιώνια αντικείμενα και μπορούν να έχουν φαντασμαγορικούς θανάτους. Έτσι και με αυτή την έρευνα προστέθηκε άλλη μια πιθανότητα που δεν είχε ειπωθεί ως τώρα: να τον εξατμίσει το ίδιο το άστρο του. http://web.mit.edu/press/2012/dusty-exoplanet.html

Πιθανή βλάβη στον γηραιότερο από τους δορυφόρους που μελετούν τον Άρη. Έπειτα από μια δεκαετία σχεδόν αδιάλειπτης λειτουργίας, το Mars Odyssey της NASA, ο γηραιότερος από τους δορυφόρους που μελετούν τον Άρη, τέθηκε αυτόματα σε κατάσταση αναμονής λόγω δυσλειτουργίας. Η πιθανή βλάβη δεν αφορά κρίσιμο εξάρτημα, και ο δορυφόρος πιθανότατα θα επανέλθει σε λειτουργία, ωστόσο ενδεχόμενη απώλειά του θα μπορούσε να δημιουργήσει προβλήματα στην επικοινωνία με τα ρομπότ που εξερευνούν την αρειανή επιφάνεια. Όπως ανακοίνωσε το Εργαστήριο Αεριώθησης (JPL) της NASA, το οποίο διαχειρίζεται την αποστολή από την Καλιφόρνια, το Mars Odyssey τέθηκε προληπτικά σε κατάσταση αναμονής την περασμένη Παρασκευή. Αιτία ήταν κάποιες μη αναμενόμενες ενδείξεις σε έναν από τους τρεις «τροχούς αντίδρασης», οι οποίοι επιτρέπουν στο σκάφος να ελέγχει και να ρυθμίζει τον προσανατολισμό του. «Το σκάφος είναι ασφαλές και οι πληροφορίες που μετέδωσε δείχνουν ότι το πρόβλημα περιορίζεται σε έναν μόνο τροχό αντίδρασης» δήλωσε ο Κρις Ποτς, επικεφαλής της αποστολής στο JPL. Πρόσθεσε ότι η ομάδα του θα καταρτίσει σχέδιο για την επανενεργοποίηση του δορυφόρου τις επόμενες μέρες. Το Mars Odyssey εκτοξεύτηκε τον Απρίλιο του 2001 και έφτασε στον Άρη τον Οκτώβριο του ίδιου έτους. Περισσότερο από δέκα χρόνια μετά, είναι η μακροβιότερη ενεργή αποστολή στον Άρη. Εκτός του ότι μεταδίδει τις δικές του παρατηρήσεις, το Mars Odyssey λειτουργεί και ως αναμεταδότης για την επικοινωνία με το ρομπότ Opportunity της NASA που εξερευνά τον Άρη από το 2004. Προορίζεται να χρησιμοποιηθεί και ως αναμεταδότης για το Curiosity, το νέο, μεγάλο τροχοφόρο ρομπότ της NASA που θα προσεδαφιστεί τoν Αύγουστο, προκειμένου να εξετάσει αν ο Άρης είναι ή ήταν κάποτε φιλόξενος για τη ζωή. Ως αναμεταδότης θα χρησιμοποιηθεί όμως και το Mars Reconnaissance Orbiter, ένας νεότερος δορυφόρος της NASA. Σε τροχιά γύρω από τον Άρη βρίσκεται και ένας τρίτος ενεργός δορυφόρος, το Μars Express της ESA, της ευρωπαϊκής διαστημικής υπηρεσίας.

Πως η πανσέληνος επηρεάζει τις μετρήσεις του LHC Αυτή η επίδραση είναι γνωστή από την εποχή του LEP (Large Electron Positron Collider), τον Μεγάλο Επιταχυντή Ηλεκτρονίων Ποζιτρονίων, τον προκάτοχο του LHC. http://en.wikipedia.org/wiki/Large_Electron%E2%80%93Positron_Collider Ο LHC επαναχρησιμοποιεί το ίδιο κυκλικό τούνελ του LEP. Πριν από είκοσι χρόνια περίπου, διαπιστώθηκε με μεγάλη έκπληξη, ότι δεδομένης της περιμέτρου των 27 χιλιομέτρων του επιταχυντή, η βαρυτική δύναμη που ασκείται από τη Σελήνη στη μία πλευρά δεν είναι η ίδια με εκείνη που ασκείται στην απέναντι πλευρά. Έτσι, δημιουργείται μια μικρή παραμόρφωση της σήραγγας. Δεδομένου ότι η επίδραση της Σελήνης είναι πολύ μικρή, μόνο οι μεγάλα αντικείμενα - όπως οι ωκεανοί - αισθάνονται τις επιπτώσεις με την μορφή της παλίρροιας. Όμως, ο LHC είναι ένα τόσο ευαίσθητο όργανο, που επηρεάζεται από τις παραμορφώσεις που δημιουργούνται από τις μικρές διαφορές στη δύναμη της βαρύτητας κατά μήκος της διάμετρου του. Και το φαινόμενο είναι φυσικά μεγαλύτερο όταν το φεγγάρι είναι γεμάτο. Έτσι καθώς η Σελήνη ανεβαίνει στον ουρανό απαιτείται διόρθωση στις τροχιές των δεσμών πρωτονίων για να προσαρμοστούν στην ελάχιστα παραμορφωμένη σήραγγα εξαιτίας της σεληνιακής βαρύτητας. Εκτός από τις διαταραχές που οφείλονται στην Σελήνη, έχουν παρατηρηθεί διαταραχές εξαιτίας του τρένου που συνδέει τη Γενεύη με το Παρίσι, επειδή απελευθερώνει μια ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας προς το έδαφος. Για να διαπιστωθεί το φαινόμενο αυτό (στην εποχή του LEP) απαιτήθηκαν αρκετοί μήνες – αλλά και μια απεργία των τρένων! Επίσης ο LHC είναι ευαίσθητος στην υδροστατική πίεση που δημιουργείται από το νερό της λίμνης της Γενεύης, που παραμορφώνει το σχήμα της σήραγγας. http://www.quantumdiaries.org/2012/06/07/is-the-moon-full-just-ask-the-lhc-operators/

Η επιφάνεια του αστεροειδούς Vesta “χρωματισμένη” Το βίντεο που ακολουθεί βασίζεται στα δεδομένα που συνέλεξε το διαστημικό σκάφος Dawn της NASA. Αρχίζει με τις υψηλής ανάλυσης ασπρόμαυρες εικόνες του γιγαντιαίου αστεροειδούς Vesta (Εστία) και συνεχίζει με ψευδείς έγχρωμες εικόνες που αναδεικνύουν τις τρεις διαστάσεις.

Η πρώτη μαύρη τρύπα που πρόκειται να χαθεί στο διαγαλαξιακό κενό. Το διαστημικό τηλεσκόπιο Chandra της NASA φαίνεται ότι εντόπισε για πρώτη φορά μια μαύρη τρύπα που εκδιώκεται από το μητρικό γαλαξία της και πρόκειται να χαθεί στο διαγαλαξιακό κενό. Οι αστρονόμοι υποψιάζονται ότι η μαύρη τρύπα συγκρούστηκε και συγχωνεύτηκε με μια άλλη, με αποτέλεσμα να παρασυρθεί από «βαρυτικά κύματα» που την έβγαλαν από την πορεία της. Τα βαρυτικά κύματα είναι θεωρητικές ρυτιδώσεις στην υφή του χωροχρόνου, οι οποίες, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Άλμπερτ Άινσταϊν, πρέπει να σχηματίζονται από βίαια κοσμικά φαινόμενα όπως οι συγκρούσεις ανάμεσα σε μαύρες τρύπες. Παρά τις προσπάθειες δεκαετιών, όμως, η ύπαρξη των βαρυτικών κυμάτων δεν έχει επιβεβαιωθεί. Παρόλα αυτά, υπολογιστικές προσομοιώσεις των συγκρούσεων ανάμεσα σε μελανές οπές έχουν δείξει ότι τέτοια συμβάντα μπορούν πράγματι να προκαλέσουν την εμφάνιση βαρυτικών κυμάτων. Οι υπολογισμοί έδειχναν μάλιστα ότι τα κύματα αυτά είναι αρκετά ισχυρά για να μετακινήσουν τις μαύρες τρύπες που πιστεύεται ότι κρύβονται στα κέντρα όλων των γαλαξιών και έχουν μάζα εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από του Ήλιου. Οι προβλέψεις των προσομοιώσεων δείχνουν τώρα να επιβεβαιώνονται, αναφέρουν Αμερικανοί ερευνητές σε μελέτη που θα δημοσιευτεί στις 10 Ιουνίου στο The Astrophysical Journal. «Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι μια υπέρμαζη μαύρη τρύπα, η οποία ζυγίζει εκατομμύρια φορές περισσότερο από τον Ήλιο, μπορεί καν να μετακινηθεί, πόσω μάλλον να εκδιωχθεί από τον γαλαξία της με ακραίες ταχύτητες» σχολιάζει η Φρανσέσκα Σιβάρο, επικεφαλής της μελέτης στο Κέντρο Αστροφυσικής Harvard-Smithsonian. H έρευνα εστιάστηκε σε ένα σύστημα που ονομάζεται CID-42 και βρίσκεται στο κέντρο ενός γαλαξία σε απόσταση 4 δισεκατομμυρίων ετών φωτός. Σε προηγούμενη μελέτη, το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble είχε εντοπίσει εκεί δύο πηγές ορατού φωτός. Το διαστημικό τηλεσκόπιο Chandra, σχεδιασμένο να βλέπει στο φάσμα των ακτίνων Χ, έδειξε τώρα ότι μία από τις δύο πηγές ορατού φωτός εκπέμπει και ακτίνες Χ. Τόσο το ορατό φως όσο και οι ακτίνες-Χ πιθανότατα προέρχονται από υλικό που θερμαίνεται σε ακραίες θερμοκρασίες πριν πέσει τελικά στη μαύρη τρύπα. Το Chandra έδειξε επίσης ότι η μαύρη τρύπα απομακρύνεται ταχύτατα από τη δεύτερη φωτεινή πηγή, η οποία πιθανότατα είναι ένα λαμπρό αστρικό σμήνος που παραμένει στον γαλαξία. Η εξήγηση που δίνουν οι ερευνητές είναι ότι, στο μακρινό παρελθόν, δύο γαλαξίες συγκρούστηκαν και συγχωνεύτηκαν, με αποτέλεσμα να συγκρουστούν οι μαύρες τρύπες που περιείχαν στα κέντρα τους. Το αποτέλεσμα ήταν να σχηματιστεί μια νέα μαύρη τρύπα, ακόμα μεγαλύτερης μάζας, η οποία παρήγαγε κατά το σχηματισμό της ισχυρά βαρυτικά κύματα. Τα κύματα αυτά είχαν μεγαλύτερη ένταση προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση, με αποτέλεσμα η μαύρη τρύπα να εκτιναχθεί προς την αντίθετη κατεύθυνση. Η μαύρη τρύπα απομακρύνεται τώρα από το αστρικό σμήνος με ταχύτητα που πλησιάζει τα 5 εκατομμυρία χιλιόμετρα την ώρα. Η ερευνητική ομάδα παραδέχεται πάντως ότι υπάρχουν και δύο εναλλακτικές εξηγήσεις. Η πρώτη από αυτές αφορά μια σύγκρουση ανάμεσα σε τρεις μαύρες τρύπες, κατά την οποία η ελαφρύτερη από τις τρεις εκτινάσσεται σε απόσταση. Μια άλλη εξήγηση θα ήταν ότι το σύστημα CID-42 περιλαμβάνει δύο τρύπες που παράγουν βαρυτικά κύματα καθώς κινούνται σε τροχιά η μία γύρω από την άλλη. Όμως, οι δύο εναλλακτικές εξηγήσεις είναι απίθανο να ευσταθούν -σε αυτές τις περιπτώσεις το Chandra θα έπρεπε να βλέπει ακτίνες-Χ από δύο μαύρες τρύπες, και όχι από μία. Το πιθανότερο λοιπόν είναι ότι οι αστρονόμοι ανακάλυψαν την πρώτη μαύρη τρύπα που παίρνει το δρόμο της προσφυγιάς. Είναι επομένως πιθανό ο διαγαλαξιακός χώρος να είναι γεμάτος από αδέσποτες μαύρες τρύπες που περιφέρονται στο κενό για μια αιωνιότητα, χωρίς ποτέ να γίνονται αντιληπτές. Στην φωτογραφία στο κέντρο, ο γαλαξίας από όπου εκτινάχθηκε η μαύρη τρύπα. Στις ένθετες, ο γαλαξιακός πυρήνας σε παρατηρήσεις στο ορατό φως και τις ακτίνες Χ

Δώρο στη NASA κατασκοπευτικά τηλεσκόπια «καλύτερα κι από το Hubble» Σε μια σπάνια συνεργασία ανάμεσα στους κατάσκοπους και τους αστρονόμους, μια από τις υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ δωρίζει στη NASA δύο καθηλωμένα διαστημικά τηλεσκόπια, τα οποία φαίνεται ότι ξεπερνούν σε δυνατότητες ακόμα και το ιστορικό τηλεσκόπιο Hubble. Τα δύο τηλεσκόπια αναπτύχθηκαν για το Εθνικό Γραφείο Αναγνώρισης (NRO), μια από τις 16 υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ. Δεν τέθηκαν ποτέ σε τροχιά και περιμένουν εδώ και χρόνια σε αποθήκη της Νέας Υόρκης. Όπως ανακοινώθηκε σε συνέντευξη Τύπου της NASA, και τα δύο όργανα φέρουν κύριο κάτοπτρο διαμέτρου 2,4 μέτρων, όσο και το Hubble. Επιπλέον, όμως, φέρουν κινούμενα δευτερεύοντα κάτοπτρα που αυξάνουν την ευκρίνεια των εικόνων, και επιπλέον έχουν μικρότερο βάρος. Τα νέα τηλεσκόπια «είναι στην πραγματικότητα καλύτερα από το Hubble. Έχουν το ίδιο μέγεθος, αλλά το σχέδιο των οπτικών επιτρέπει την τοποθέτηση περισσότερων οργάνων στο πίσω μέρος» δήλωσε ο Ντέιβιντ Σπέργκελ, αστροφυσικός του Πανεπιστημίου Πρίνστον και πρόεδρος της επιτροπής αστρονομίας στην αμερικανική Εθνική Ακαδημία Επιστημών. Προς το παρόν, όμως, τα δύο τηλεσκόπια δεν διαθέτουν κάμερες και άλλα όργανα. «Ορισμένα εξαρτήματα αφαιρέθηκαν πριν από τη δωρεά στη NASA» δήλωσε η Λορέτα ΝτεΣίο, εκπρόσωπος του NRO. Ποια εξαρτήματα ήταν αυτά; «Δεν μπορώ να σας το πω αυτό» απάντησε η εκπρόσωπος στους δημοσιογράφους. Όπως αναφέρει ο ανταποκριτής της Washington Post, η ΝτεΣίο δεν έδωσε ικανοποιητικές εξηγήσεις για την απόφαση του NRO να ξεφορτωθεί τα τηλεσκόπια. «Δεν χρησίμευαν πλέον για τη συλλογή πληροφοριών» περιορίστηκε να δηλώσει. Το σίγουρο είναι ότι η NASA θα χρειαστεί χρόνο και χρήμα για να τροποποιήσει τα νέα της τηλεσκόπια, τα οποία σχεδιάστηκαν να κοιτούν την επιφάνεια της Γης και όχι το εξώτερο διάστημα (λέγεται πάντως ότι αν τo Hubble ήταν στραμμένο στη Γη θα μπορούσε να διακρίνει μια δεκάρα στο έδαφος). Καιρός θα χρειαστεί εξάλλου και για την εξεύρεση πόρων προκειμένου να τεθούν τα νέα όργανα σε τροχιά. Αυτό, διευκρίνισε η NASA, δεν αναμένεται να συμβεί πριν από το 2024 το νωρίτερο. Στο μεταξύ, όμως, το ιστορικό τηλεσκόπιο Hubble, το οποίο παραμένει σε τροχιά εδώ και 22 χρόνια, θα έχει πιθανώς πάψει να λειτουργεί. Η NASA αντιμετωπίζει σήμερα σημαντικά προβλήματα χρηματοδότησης, καθώς συνεχίζει να δαπανά μεγάλα κονδύλια για την ανάπτυξη του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb, το οποίο προγραμματίζεται να εκτοξευτεί το 2018 με συνολικό κόστος που προσεγγίζει τα 9 δισεκατομμύρια δολάρια. Σε αντίθεση με το Hubble, που βλέπει στο ορατό τμήμα του φάσματος, το James Webb θα λειτουργεί στην περιοχή του μέσου υπέρυθρου. Αυτό σημαίνει ότι οι εικόνες του θα μοιάζουν περισσότερο με εικόνες από θερμική κάμερα και δεν θα διαθέτουν τα εντυπωσιακά χρώματα που έχουμε συνηθίσει από το Hubble. Αυτό σημαίνει ότι η απώλεια του Hubble θα αφήσει ένα σημαντικό κενό, το οποίο όμως θα μπορούσε να καλυφθεί την επόμενη δεκαετία με τη βοήθεια των κατασκόπων. Η πρώτη πτήση του «Δράκου». Το μέλλον των διαστημικών μεταφορών και του ΔΔΣ. Η επιτυχής έναρξη της πτήσης του πρώτου εμπορικού διαστημοπλοίου με προορισμό τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ΔΔΣ) δεν σηματοδοτεί μόνο την απαρχή του ανταγωνισμού μεταξύ κρατών και ιδιωτικών δομών. Αν ο ιδιωτικός τομέας μπορέσει να απαλλάξει τις διαστημικές υπηρεσίες από ένα μέρος των δεσμεύσεων που εκπληρώνουν, οι ειδικοί πρέπει να σκεφτούν, προς τα που να στρέψουν τις δυνάμεις που απελευθερώνονται. Για τη Ρωσία, η οποία μόλις σήμερα επεξεργάζεται τη στρατηγική της στο διάστημα για τον 21ο αιώνα, αυτό το θέμα είναι επίκαιρο. Η πτήση του διαστημοπλοίου Dragon (Δράκου), το οποίο κατασκευάστηκε από την εταιρία Space Exploration Technologies ή, σε συντομογραφία, SpaceX, από τη NASA χαρακτηρίστηκε ως ορόσημο, που σηματοδότησε την απαρχή μιας νέας εποχής, στην οποία οι ιδιώτες σχεδιαστές εισήρθαν στον τομέα, στον οποίο στο παρελθόν εργάζονταν μόνο κρατικές δομές. Αν η εκμετάλλευση του Dragon πραγματοποιηθεί επιτυχώς, όπως έχει προγραμματιστεί, η ΝΑΣΑ θα αποκτήσει μεταγωγικό (και στο μέλλον – και επανδρωμένο) διαστημόπλοιο για τον εφοδιασμό του ΔΔΣ. Το πλεονέκτημα του Dragon σε σύγκριση με τα άλλα διαστημικά μεταγωγικά συνίσταται στο ότι αυτό μπορεί να μεταφέρει φορτία πίσω στη Γη, πράγμα για το οποίο δεν μπορούν να καυχηθούν ούτε τα ευρωπαϊκά ATV, ούτε τα ιαπωνικά HTV, ούτε τα ρωσικά «Προγκρέσς». Μήπως αυτό απειλεί τη Ρωσία; Από τη μια, το Dragon από ορισμένη άποψη αποσπά παραγγελιοδότες. Όμως, από την άλλη, η ρωσική κοσμοναυτική αποκτά τη δυνατότητα να απαλλαχτεί από τη μόνιμη υποστήριξη του ΔΔΣ και να σκεφτεί για την προοπτική της ανάπτυξης, πολύ περισσότερο, που το Dragon δεν θα μπορέσει μάλλον να αντικαταστήσει τα επανδρωμένα «Σογιούζ» στο προσεχές μέλλον. Εν το μεταξύ, στην κρατική εταιρία «Ενέργκια» συνεχίζονται οι εργασίες της δημιουργίας νέου μεταγωγικού συστήματος, που άρχισαν το 2009. Οι διευθυντές της εταιρίας πιστεύουν ότι η πρώτη του εκτόξευση σε μη επανδρωμένη εκδοχή πρέπει να πραγματοποιηθεί το 2015 και του επανδρωμένου συστήματος κατά το 2020. ωστόσο ήδη διεξάγονται συνομιλίες ότι η λειτουργία του μπορεί να παραταθεί. Το ζήτημα συνίσταται μόνο στους στόχους της παράτασης. Πρόσφατα ο Αλεξέι Κρασνόφ, επικεφαλής των επανδρωμένων προγραμμάτων της Ρωσικής Υπηρεσίας Διαστήματος, δήλωσε ότι η Ρωσκόσμος έχει προτείνει στους ξένους εταίρους στο ΔΔΣ να εξετάσουν τη δυνατότητα παράτασης των βασικών αποστολών από τους έξι στους εννιά μήνες. Κατά την άποψή του, χάρη σ΄ αυτό θα γίνει δυνατή η σημαντική προώθηση των επανδρωμένων πτήσεων και η έναρξη της προετοιμασίας πιό μακρινών αποστολών. Ο δε επικεφαλής της Ρωσκόσμος Βλαντίμιρ Ποπόβκιν είχε προηγουμένως προϋποθέσει ότι, ίσως, είναι ορθότερο το πέρασμα από τις μόνιμες αποστολές στις αποστολές επίσκεψης, οι οποίοι θα εκτελούν συγκεκριμένα επιστημονικά προγράμματα. Αυτές οι δηλώσεις αντικαθρεπτίζουν εμφανώς τη διαμορφωμένη κατάσταση – από τη μια, δεν υπάρχει η επιθυμία εγκατάλειψης των επανδρωμένων πτήσεων στο διάστημα και από την άλλη, η σκοπιμότητά τους προς το παρόν δεν είναι κατανοητή, εφόσον δεν είναι κατανοητοί οι στόχοι. Αν θεωρήσουμε τον ΔΔΣ πεδίο δοκιμών για την εξασφάλιση της επιτυχίας πιό μακρινών αποστολών, είναι προφανές ότι πρέπει να καταστούν πιό δύσκολες οι συνθήκες παραμονής των κοσμοναυτών. Αν παραμείνει ο Σταθμός για την πραγματοποίηση περίγειων πειραμάτων, πρέπει να υπολογιστεί, κατά πόσον τα επιστημονικά στοιχεία, τα οποία λαμβάνονται από το ΔΔΣ, δικαιολογούν τα χρήματα που δαπανούνται γι΄αυτά. Εντός του μήνα η επόμενη επανδρωμένη αποστολή της Κίνας στο Διάστημα. Σε ένα είδος πρόβας για την κατασκευή του δικού της διαστημικού σταθμού την επόμενη δεκαετία, η Κίνα θα εκτοξεύσει αυτό το μήνα μια επανδρωμένη αποστολή η οποία θα συνδεθεί με ένα άλλο σκάφος που περιμένει ήδη σε τροχιά. Όπως αναφέρει το επίσημο πρακτορείο Xinhua, το σκάφος Shenzou 9 («θεϊκό σκάφος») μεταφέρθηκε το Σάββατο σε κέντρο εκτόξευσης στην έρημο της βορειοδυτικής Κίνας, ενόψει της εκτόξευσης στα μέσα Ιουνίου. Εκπρόσωπος του μυστικού διαστημικού προγράμματος της Κίνας δήλωσε ότι το σκάφος θα συνδεθεί με τη μονάδα Tiangong-1 που βρίσκεται σε τροχιά από πέρυσι. Η ανάπτυξη τεχνολογίας που επιτρέπει τη σύνδεση σκαφών σε τροχιά έχει κρίσιμη σημασία για την κατασκευή μόνιμου διαστημικού σταθμού γύρω στο 2020. Η εκπρόσωπος δεν διευκρίνισε πόσο χρόνο θα παραμείνει στο Tiangong-1, είπε όμως ότι, ως «προληπτικό μέτρο», ένας από τους τρεις αστροναύτες θα παραμείνει στην κάψουλα Shenzou την ώρα που οι άλλοι δύο εισέρχονται στη μονάδα που περιμένει. Η Κίνα έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο από το 2003, όταν έγινε μόλις η τρίτη χώρα του κόσμου -μετά τις ΗΠΑ και τη Ρωσία- που εκτόξευσε άνθρωπο στο Διάστημα με δικό της πύραυλο. Έκτοτε έχουν ακολουθήσει δύο επανδρωμένες αποστολές, από τις οποίες η μία περιλάμβανε και διαστημικό περίπατο. Πέρυσι ακολούθησε η εκτόξευση ενός μη επανδρωμένου Shenzou που συνδέθηκε με επιτυχία με το Tiangong-1. Το Πεκίνο αποφάσισε να κατασκευάσει ανεξάρτητο διαστημικό σταθμό μετά την άρνηση των δυτικών χωρών, και κυρίως των ΗΠΑ, να την δεχτούν στο πρόγραμμα του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS). Ο κινεζικός σταθμός, με βάρος που εκτιμάται στους 60 τόνους, θα είναι σημαντικά μικρότερος από τoν ISS, ωστόσο θα είναι το μόνο τροχιακό συγκρότημα που ανήκει εξ ολοκλήρου σε μία χώρα. Σύμφωνα με το Xinhua, στην αποστολή του Shenzou 9 δεν αποκλείεται να συμμετάσχει και η πρώτη Κινέζα αστροναύτης.

Αστεροειδείς και κομήτες. Παρακολουθούμε για να τους αποφύγουμε. Η απειλή, που προέρχεται από κομήτες και αστεροειδείς, συζητείται για πρώτη φορά σε διάσκεψη για την ασφάλεια, που πραγματοποιείται στην Αγία Πετρούπολη, με τη συμμετοχή υψηλών εκπροσώπων, που είναι αρμόδιοι για τα ζητήματα ασφάλειας. Ο κίνδυνος από αστεροειδείς και κομήτες είναι το θέμα έκθεσης της Ρωσικής Διαστημικής Υπηρεσίας. Ο όρος «κίνδυνος από αστεροειδείς και κομήτες» εμφανίστηκε σχετικά πρόσφατα. Αιτίες γι’ αυτό υπάρχουν πολλές. Οι σκεπτικιστές υποστηρίζουν ότι για την απειλή από το έξω Διάστημα άρχισαν να μιλούν, για να δικαιολογηθεί κάπως η ανάγκη της μελέτης και της εξερεύνησης του Διαστήματος. Οι υποστηρικτές πιστεύουν ότι η ανθρωπότητα ήταν απλώς απίστευτα τυχερή τα τελευταία χίλια χρόνια, που η Γη δεν βρέθηκε στο δρόμο ενός σχετικά μικρού κομματιού πέτρας και ότι είναι επείγουσα η ανάγκη να αναληφθούν αποφασιστικά μέτρα, ώστε να αποκλειστεί παρόμοια πιθανότητα στο μέλλον. Οι παρατηρήσεις των ουρανίων σωμάτων άκμασαν πραγματικά μόνο στην εποχή της αυτόματης καταγραφής και επεξεργασίας δεδομένων. Με τη βοήθεια ισχυρών υπολογιστικών μηχανών ο άνθρωπος κατόρθωσε να δει πόσα πολλά μικρά ουράνια σώματα κινούνται γύρω από τη Γη. Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, ο αριθμός των κοντινών στη Γη αστεροειδών είναι περίπου 20.000. Από αυτούς δημιουργούν ιδιαίτερο κίνδυνο όσοι έχουν διαδρομές, που διασταυρώνονται με τη Γη, πράγμα, που απειλεί με σύγκρουση. Στην πραγματικότητα να διαπιστωθεί αν ο αστεροειδής θα συγκρουστεί με τη Γη, είναι αρκετά δύσκολο. Επομένως όταν γίνεται λόγος για δυνητικά επικίνδυνους αστεροειδείς εννοούμε μόνο μια δυσάρεστα κοντινή διέλευση. Κατά τους υπολογισμούς είναι αρκετός ένας αστεροειδής εκατό μέτρων ώστε να προκληθούν σημαντικές τοπικές καταστροφές (εκτιμάται ότι η διάμετρος του μετεωρίτη της Tουνγκούσκα στη Σιβηρία ήταν 50-75 μ.), ενώ ένα διαστημικό αντικείμενο με διάμετρο από 1 έως 10 χλμ. θα είναι αρκετό για μια παγκόσμια καταστροφή. Ευτυχώς παρόμοια ουράνια σώματα σε άμεση γειτνίαση με τη Γη δεν είναι πολλά. Δυστυχώς είναι δύσκολο να παρατηρηθούν και δύσκολο να προβλεφθεί η τροχιά τους. Παρεμπιπτόντως αυτό είναι σημαντικό στην περίπτωση του δυνητικά επικίνδυνου αστεροειδούς Apophis (350 μ. σε διάμετρο), ο οποίος χαρακτηρίζεται ως ο πρώτος μεταξύ των δυνητικά επικίνδυνων ουρανίων σωμάτων. Η πρώτη προσέγγιση του Apophis με τη Γη θα συμβεί το 2029 και η επόμενη το 2036. Από το πώς θα εξελιχθεί η πρώτη "συνάντηση" θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό, τί θα συμβεί κατά τη διάρκεια της δεύτερης: θα περάσει άραγε ο Apophis δίπλα από τη Γη, ή παρ’ όλ’ αυτά οι κάτοικοι του πλανήτη θα πρέπει να αναζητήσουν τρόπους πώς να τον αποφύγουν. Το πρόβλημα είναι ότι ούτε ένας τρόπος αποφυγής του κινδύνου δεν έχει ακόμη δοκιμαστεί. Προτείνονται διάφορες εκδοχές. Για παράδειγμα η "ανατίναξη" του αστεροειδούς. Η μέθοδος δεν είναι πολύ αποτελεσματική, γιατί η πρόβλεψη της τροχιάς των θραυσμάτων είναι ακόμη πιο περίπλοκη, από ό,τι του αρχικού σώματος. Μια άλλη ιδέα είναι να βαφτεί με χρώμα το επικίνδυνο ουράνιο σώμα, έτσι ώστε να μεταβληθούν οι ανακλαστικές του ιδιότητες. Στη συνέχεια με την επίδραση του ηλιακού φωτός σταδιακά από μόνος του θα απομακρυνθεί από την αρχική του πορεία. Μέχρι σήμερα όλα τα προγράμματα στον τομέα της διαστημικής ασφάλειας θα μπορούσαν να καταταχθούν στην «παθητική» στρατηγική των παρατηρήσεων και των υπολογισμών των επικίνδυνων αντικειμένων. Τώρα υπάρχουν στον κόσμο περίπου δέκα προγράμματα διαφόρων χωρών και οργανισμών, οι οποίοι κατόρθωσαν να εντοπίσουν 1311 δυνητικά επικίνδυνους αστεροειδείς (αυτός ο όρος στα αγγλικά είναι potentially hazardous asteroids – ΡHA και σημαίνει αστεροειδείς οι τροχιές των οποίων διασταυρώνονται με εκείνη της Γης σε πολύ κοντινή απόσταση). Στους υπολογισμούς συμμετέχουν παρατηρητήρια τόσο εδάφους, όσο και Διαστήματος, για παράδειγμα η συσκευή της NASA WISE (Wide-Field Infrared Survey Explorer, «ερευνητής υπέρυθρου ευρέος φάσματος»). Στη Ρωσία σήμερα έχει συγκροτηθεί μια ειδική ομάδα εργασίας εμπειρογνωμόνων για τις διαστημικές απειλές υπό το Συμβούλιο της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών του Διαστήματος, η οποία εδρεύει στο Ινστιτούτο Αστρονομίας της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών. Δύο είναι οι κατευθύνσεις των εργασιών της: τα διαστημικά απορρίμματα και ο κίνδυνος από αστεροειδείς και κομήτες. Ένας από τους στόχους της η επεξεργασία προγράμματος αντιμετώπισης της απειλής από το Διάστημα. Πιθανώς στο εγγύς μέλλον το ζήτημα αυτό να πάρει κεντρική θέση στο ρωσικό διαστημικό πρόγραμμα, όπως δήλωσε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ντμίτρι Ρογκόζιν. Πάντως μέχρι στιγμής στον κόσμο δεν υπάρχει ούτε μία εγκεκριμένη αποστολή, στο πλαίσιο της οποίας να σχεδιάζεται η εφαρμογή ενός «απαντητικού μέτρου» στον αστεροειδή. Η αποστολή Apophis, που σχεδιάζεται στον Επιστημονικό-Παραγωγικό όμιλο Λάβοτσκιν, προς το παρόν δεν προβλέπει σαφείς προθεσμίες υλοποίησης (εκτός από την πολύ κατανοητή ημερομηνία προσέγγισης του ίδιου του Apophis στη Γη). Είναι απίθανο να δώσει απάντηση και η συνάντηση στην Αγία Πετρούπολη. Αξίζει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι σ’ αυτήν συζητήθηκαν ζητήματα συνεργασίας στο Διάστημα χωρίς τις προφανείς στρατιωτικές προεκτάσεις των σχεδίων. Ακόμη πιο αξιοσημείωτο είναι ότι συμπίπτει χρονικά με τέτοιες πρωτοβουλίες, όπως η μελέτη των αστεροειδών με σκοπό την αξιοποίηση των ορυκτών πρώτων υλών τους. Μπορούμε άραγε να πούμε ότι η εξερεύνηση του Διαστήματος μετά από μια περίοδο εμφανούς στασιμότητας περνά σε μια νέα φάση ανάπτυξης, ή λόγος γίνεται μόνο για ένα ακόμη θέμα της μόδας; Φυσικά η δεύτερη επιλογή φαίνεται πιο ρεαλιστική, όμως η πρώτη είναι παρ’ όλ’ αυτά πιο ενδιαφέρουσα.

Το νετρίνο δεν…απειλεί πλέον τον Αϊνστάιν. Ο Αϊνστάιν είχε δίκιο: οι ίδιοι οι ερευνητές παραδέχονται οριστικά ότι έκαναν λάθος και το νετρίνο δεν ταξιδεύει πιο γρήγορα από το φως. Οι ίδιοι οι Ευρωπαίοι επιστήμονες που είχαν κάνει πέρυσι τον Σεπτέμβριο τον «αιρετικό» ισχυρισμό ότι το υποατομικό σωματίδιο νετρίνο είναι οριακά ταχύτερο από το φως, τώρα παραδέχονται τους λανθασμένους υπολογισμούς τους. Είχε ενδιάμεσα προηγηθεί η κατάρριψη του ισχυρισμού από άλλα επιστημονικά εργαστήρια και έτσι, οριστικά πλέον, δίνεται επίσημο τέλος σε ένα ζήτημα που αναστάτωσε τη διεθνή επιστημονική κοινότητα και…τον μακαρίτη Αϊνστάιν. Ο διευθυντής ερευνών του CERN Σέρτζιο Μπερτολούτσι, εκ μέρους της επιστημονικής κοινοπραξίας OPERA, που είχε κάνει την αρχική μέτρηση, ανακοίνωσε, σε συνέδριο για την φυσική των νετρίνων και την αστροφυσική στην Ιαπωνία, ότι, σύμφωνα με τις τελευταίες μετρήσεις, τα εν λόγω σωματίδια ταξιδεύουν σχεδόν ακριβώς με την ταχύτητα του φωτός - αλλά όχι πιο γρήγορα. «Αν και το αποτέλεσμα δεν είναι τόσο συναρπαστικό, όσο ορισμένοι θα ήθελαν, τελικά είναι αυτό που όλοι κατά βάθος περιμέναμε», δήλωσε ο Ιταλός φυσικός. Οι Ευρωπαίοι φυσικοί του OPERA είχαν φέρει τα πάνω-κάτω το 2011, όταν υπολόγισαν ότι μία δέσμη νετρίνων που εκπορεύθηκε από το CERN, διέσχισε την απόσταση των περίπου 730 χιλιομέτρων έως το υπόγειο εργαστήριο του Γκραν Σάσο στην Ιταλία με ταχύτητα λίγο μεγαλύτερη από εκείνη του φωτός (60 νανοδευτερόλεπτα, δηλαδή 60 δισεκατομμυριοστά του δευτερολέπτου). Κάτι τέτοιο, αν ήταν σωστό, παραβίαζε την θεωρία της ειδικής σχετικότητας από το 1905 και άνοιγε το δρόμο για μια «εξωτική» φυσική (μεταξύ άλλων, θα καθίστατο εφικτό να ταξιδέψει κανείς στο παρελθόν). Όμως, τους επόμενους μήνες, οι προσπάθειες επιβεβαίωσης έδειξαν δύο σφάλματα: ένα προβληματικό καλώδιο οπτικής ίνας και ένα προβληματικό ρολόι χρονομέτρησης της ταχύτητας. Οι νέες μετρήσεις πού έγιναν από το OPERA και από τους άλλους τρεις ανιχνευτές σωματιδίων στα εργαστήρια του Γκραν Σάσο (Borexino, Icarus, LVD), όπως έγινε γνωστό, δείχνουν ότι το νετρίνο έχει ταχύτητα μόλις 0,5 νανοδευτερόλεπτα μικρότερη του φωτός, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο, το «Science» και το «New Scientist». Είναι η πρώτη φορά που η ταχύτητα του νετρίνο μετρήθηκε με τόση ακρίβεια και αυτό, τουλάχιστον, αποτελεί ένα κέρδος από την όλη ιστορία, όπως δήλωσε ο φυσικός Ντάριο Οτιέρο του OPERA. Οι 170 ερευνητές του OPERΑ επιστρέφουν πλέον στις κανονικές μελέτες τους και, αυτή την εβδομάδα, ανακοίνωσαν ότι εντόπισαν ένα νετρίνο μιόνιο να μετατρέπεται σε νετρίνο ταυ. Είναι μόλις η δεύτερη φορά στον κόσμο που ανιχνεύεται κάτι τέτοιο και ενισχύει την πεποίθηση ότι το νετρίνο έχει μάζα. 'Αλλωστε, ο πραγματικός στόχος των πειραμάτων του OPERA είναι να μελετήσουν τις μετατροπές του νετρίνο σε πραγματικό χρόνο. Το νετρίνο έχει τρεις εκδοχές (ηλεκτρόνιο, μιόνιο και ταυ) και μπορεί αυθόρμητα να μετατραπεί από τη μία στην άλλη. Η πρώτη τέτοια μετατροπή έγινε αντιληπτή, το 2010, πάλι από το πείραμα OPERA, σε μία δέσμη νετρίνων που στάλθηκαν από το CERN στο Γκραν Σάσο. Αυτές οι «μεταμορφώσεις» δείχνουν ότι το νετρίνο, αντίθετα με ό,τι πιστευόταν, έχει μάζα τελικά, έστω και απειροελάχιστη. Αυτή η διαπίστωση βοηθά στην κατανόηση του γιατί υπάρχει περισσότερη ύλη στο σύμπαν σε σχέση με την αντι-ύλη. Θα χρειασθούν πάντως να εντοπισθούν τουλάχιστον έξι τέτοιες μεταμορφώσεις των νετρίνων για να ανακοινώσουν επίσημα οι φυσικοί ότι έχουν «δει» το φαινόμενο. Εξάλλου, αυτή την εβδομάδα, σε ένα παρεμφερές πείραμα στον ανιχνευτή Τ2Κ στην Ιαπωνία, οι επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι παρατήρησαν δέκα μιόνια νετρίνα να μεταβάλλονται σε ηλεκτρόνια νετρίνα.

Aποστολή GRAIL συνέχεια. ΗΠΑ, Ρωσία, Ινδία και Κίνα κατευθύνονται προς τη Σελήνη. Δύο συσκευές GRAIL της NASΑ για τη μελέτη της Σελήνης έχουν ολοκληρώσει τη βασική αποστολή τους και ετοιμάζονται για την έναρξη της παρατεταμένης, η οποία ξεκινά στο τέλος του Αυγούστου. Οι επόμενες εκτοξεύσεις για τη Σελήνη σχεδιάζονται ήδη για το επόμενο έτος. Αν και οι κύριοι σκοποί τους είναι επιστημονικοί, το κυνήγι της Σελήνης, που ξεδιπλώνεται, πιθανώς σχετίζεται ήδη όχι μόνο με την επιστήμη. Το πρόγραμμα GRAIL (συντομογραφία για το Gravity Recovery And Interior Laboratory, Eργαστήριο μελέτης βαρύτητας και εσωτερικών δομών, που ξεκίνησε στις 10 Σεπτεμβρίου του 2011) είναι αρκετά απλό στην ουσία του και ταυτοχρόνως πολύπλοκο από τεχνική άποψη. Αποτελείται από δύο σχεδόν πανομοιότυπα σκάφη (αν και είναι πανομοιότυπα ως προς το φορτίο, από τις ιδιαιτερότητες της αποστολής μέρος των συσκευών είναι τοποθετημένα με διαφορετικό τρόπο), τα οποία ακολουθούν υο ένα το άλλο σε μία και αυτή χαμηλού ύψους και σχεδόν κυκλική τροχιά γύρω από τους πόλους. Το κύριο εργαλείο επί του σκάφους - είναι ένα σύστημα LGRS (συντομογραφία του Lunar Gravity Ranging System, Σύστημα αξιολόγησης της σεληνιακής βαρύτητας), στην πραγματικότητα είναι ένα σύμπλεγμα από πομπούς και κεραίες για την αποστολή και λήψη σημάτων, που είναι αναγκαία ώστε όσο γίνεται με τη μεγαλύτερη ακρίβεια να μετρηθεί η απόσταση μεταξύ των δύο σκαφών. Όταν και τα δύο σκάφη GRAIL-B και GRAIL-A περνούν πάνω από περιοχές με μεγαλύτερη ή μικρότερη συγκέντρωση μάζας (και, κατά συνέπεια, με μεγαλύτερη ή μικρότερη ισχύ της βαρύτητας), η σχετική ταχύτητα τους και η θέση τους μεταβάλλεται. Αυτές οι αλλαγές μπορούν να μετρηθούν και στη συνέχεια με βάση αυτές να καταγραφεί η μορφή του βαρυτικού πεδίου της Σελήνης. Η μέθοδος αυτή ήταν γνωστή ακόμη από την εποχή των πρώτων αποστολών στη Σελήνη, αλλά στο βαθμό που αναπτύσσεται η τεχνολογία αυξάνεται και η ακρίβεια των μετρήσεων. Η απόσταση μεταξύ των συσκευών GRAIL μπορεί να καταμετρηθεί με ακρίβεια έως και μερικά μικρόν. Για την επίτευξη αυτής της ποιότητας χρειάστηκαν σχεδόν δύο μήνες, κατά τη διάρκεια των οποίων οι συσκευές σταδιακά ανέβαιναν στην τροχιά εργασίας τους. Τα δεδομένα των GRAIL σε συνδυασμό με λεπτομερείς τοπογραφικούς χάρτες της Σελήνης και τα στοιχεία της σύνθεσης της σεληνιακής επιφάνειας, θα πρέπει να βοηθήσουν στη μελέτη της εσωτερικής δομής του δορυφόρου μας, της κατανομής της μάζας στο φλοιό του και ως αποτέλεσμα - της εξέλιξής της, καθώς και το πώς η Σελήνη αντιδρά στη βαρυτική έλξη της Γης. Εκτός από αυτά τα αμιγώς επιστημονικά καθήκοντα, τα στοιχεία για το σεληνιακό βαρυτικό πεδίο είναι αναγκαία για την εκμετάλλευση του δορυφόρου μας. Παρά το γεγονός ότι μέχρι σήμερα οι διαστημικές υπηρεσίες του κόσμου αναπτύσσουν σε μεγαλύτερο βαθμό επιστημονικά προγράμματα, η ιδέα του εποικισμού ή τουλάχιστον της μελέτης της Σελήνης από τους ανθρώπους είναι όπως και πριν ζωντανή. Ίσως τώρα περισσότερο ζωντανή από ποτέ. Το μόνο ερώτημα είναι ποιος και γιατί θέλει να πετάξει στο Φεγγάρι. Η βασική αποστολή του GRAIL έληξε νωρίτερα από το αναμενόμενο: σύμφωνα με τους επικεφαλής του προγράμματος ήδη αυτή τη στιγμή οι συσκευές έχουν μεταδώσει στη Γη όλες τις πληροφορίες, που είχε προγραμματιστεί να ληφθούν σε αυτό το στάδιο. Στα τέλη Αυγούστου θα ξεκινήσει η παρατεταμένη αποστολή, η οποία θα ολοκληρωθεί στις αρχές Δεκεμβρίου. Κατά τη διάρκειά της οι συσκευές θα πραγματοποιήσουν ένα πείραμα σε ακόμη χαμηλότερη τροχιά (το μέσο ύψος θα είναι περίπου 23 χλμ.). Επίσης θα συνεχίσει την εργασία του το δεύτερο εργαλείο του εξοπλισμού των σκαφών, η κάμερα MoonKAM, η οποία προορίζεται όχι τόσο για την επίλυση επιστημονικών, όσο εκπαιδευτικών σκοπών: την εικόνα που μεταδίδει την παραλαμβάνουν και την επεξεργάζονται φοιτητές. Το Μάιο του επόμενου έτους η NASA προγραμματίζει να στείλει άλλη μία συσκευή στη Σελήνη, την αποστολή LADEE (Lunar Atmosphere and Dust Environment Explorer, Εξερευνητής της σεληνιακής ατμόσφαιρας και του περιβάλλοντος σκόνης), η οποία θα συμπληρώσει τον στολίσκο των αμερικανικών σκαφών γύρω από το δορυφόρο μας (εκτός από το GRAIL, σ' αυτόν εντάσσονται οι συσκευές ARTEMIS και LRO). Σεληνιακά σχέδια για το επόμενο έτος ετοιμάζει και η Κίνα, η οποία θέλει να εγκαταστήσει στη Σελήνη τη συσκευή Chang'e 3 που θα διαθέτει σεληνάκατο. Το ρωσικό πρόγραμμα "Luna-Glob", που είναι ήδη χωρισμένο σε δύο ανεξάρτητες σχετικά εκτοξεύσεις μιας τροχιακής συσκευής και ενός σκάφους προσεδάφισης, καθώς και το "Luna-Resource" (από κοινού με το ινδικό πρόγραμμα Chandrayaan 2) - είναι έργα των επόμενων ετών. Προς το παρόν μένει λίγο πίσω η Ευρώπη, στα σχέδια της οποίας δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο επιστημονικό σεληνιακό πρόγραμμα, εκτός από τη γενική επιδίωξη για μια επανδρωμένη αποστολή στη Σελήνη. Επιπλέον στα διαστημικά κράτη μπορεί να προστεθεί και το ευρύ κοινό: συνεχίζεται ο αγώνας για το βραβείο της ομάδας της Google, η οποία θα μπορέσει έως το 2015 να προσεδαφίσει και να μετακινήσει στην επιφάνεια της Σελήνης μια σεληνάκατο. Εκτιμάται ότι η περίοδος έως το 2020 θα είναι αφιερωμένη στην επιστημονική μελέτη της Σελήνης, την οποία θα ακολουθήσουν επανδρωμένες αποστολές στο δορυφόρο της Γης και, πιθανώς, η κατασκευή μιας σεληνιακής βάσης. Φαίνεται ότι γινόμαστε μάρτυρες του δεύτερου κυνηγιού για τη Σελήνη, αν και πρόκειται για λιγότερο σκληρή διεκδίκηση από ό,τι εκείνη της δεκαετίας του 1960. Η Σελήνη γίνεται και πάλι αρένα όχι τόσο της επιστημονικής μάχης, όσο της πολιτικής σύγκρουσης, ακόμη και των πολιτισμικών προσεγγίσεων. Οι "παλαιές" διαστημικές δυνάμεις μιλούν για την εκμετάλλευση της Σελήνης προσεκτικά και υπογραμμίζουν την ανάγκη της διεθνούς συνεργασίας, καθώς και την ανάπτυξη μακροπρόθεσμων στόχων παραμονής στο δορυφόρο μας. Τα "νεώτερα" μέλη της διαστημικής λέσχης, πρώτα απ' όλα η Κίνα και το Ιράν, φαίνεται ότι δεν θεωρούν αυτά τα ζητήματα ύψιστης σημασίας. Από την άποψη αυτή η Σελήνη είναι ήδη ενδιαφέρουσα όχι ως αντικείμενο επιστημονικής μελέτης. Ένας από τους στόχους της «διαστημικής κούρσας» των μέσων του περασμένου αιώνα (εκτός από τους στρατιωτικούς) ήταν να αποδείξει ποιο σύστημα, το καπιταλιστικό ή το σοσιαλιστικό, είναι πιο αποτελεσματικό. Σε γενικές γραμμές αυτά τα καθήκοντα εξακολουθούν να υφίστανται και στον 21ο αιώνα.

Το μεθάνιο του Άρη δεν έχει βιολογική προέλευση. Οι πλανητολόγοι αναθάρρησαν πριν από εννέα χρόνια, όταν ανίχνευσαν μεθάνιο στην ατμόσφαιρα του Άρη. Μήπως αυτό το οργανικό αέριο προέρχεται από εξωγήινα μικρόβια; Δυστυχώς όχι, απαντά τώρα διεθνής ερευνητική ομάδα, η οποία διαπιστώνει ότι το μεθάνιο προέρχεται από μετεωρίτες εκτεθειμένους στην ηλιακή ακτινοβολία.... Το μεθάνιο, ένα άχρωμο και άοσμο αέριο που αποτελείται από ένα άτομο άνθρακα ενωμένο με τέσσερα άτομα υδρογόνου, παράγεται στη Γη κυρίως από βιολογικές διαδικασίες, όπως η αποσύνθεση πιο περίπλοκων οργανικών ενώσεων. Στην περίπτωση του Άρη, οι επιστήμονες αναρωτιούνταν αν το αέριο προέρχεται από μικροβιακή ζωή ή από ηφαιστειακές διαδικασίες που δεν έχουν γίνει αντιληπτές μέχρι σήμερα. Καμία από τις δύο θεωρίες δεν έχει επιβεβαιωθεί μέχρι σήμερα, ωστόσο σύμφωνα με προηγούμενες εκτιμήσεις η παραγωγή μεθανίου στο γειτονικό πλανήτη φτάνει τους 200 με 300 τόνους ετησίως. Μια οριστική απάντηση επιχειρεί τώρα να δώσει διεθνής μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature: Ultraviolet-radiation-induced methane emissions from meteorites and the Martian atmosphere. Έπειτα από πειράματα σε θραύσμα ενός αρειανού μετεωρίτη που έχει βρεθεί στη Γη, η ερευνητική ομάδα καταλήγει στο «απογοητευτικό» συμπέρασμα ότι το μεθάνιο δεν έχει βιολογική προέλευση. «Το μεθάνιο παράγεται από αναρίθμητους μικρομετεωρίτες και κόκκους διαπλανητικής σκόνης που πέφτουν από το Διάστημα στην επιφάνεια του Άρη» αναφέρει ο Φρανκ Κέπλερ του Ινστιτούτου Χημείας Max Planck στο Μάινζ της Γερμανίας, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. «Η ενέργεια [που απαιτείται για το σχηματισμό του αερίου] παρέχεται από την ακραία [ηλιακή υπεριώδη ακτινοβολία» συμπληρώνει. Η αλήθεια είναι ότι η επιφάνεια του Άρη δέχεται πολύ περισσότερους μετεωρίτες από ό,τι η Γη, δεδομένου ότι η ατμόσφαιρά του δεν είναι αρκετά πυκνή ώστε τα εισερχόμενα σώματα να διαλυθούν κατά την κάθοδό τους. Επιπλέον, ο Άρης δεν διαθέτει προστατευτικό στρώμα όζοντος, οπότε είναι εκτεθειμένος στην υπεριώδη ηλιακή ακτινοβολία, αλλά και στις κοσμικές ακτίνες που καταφθάνουν από το εξώτερο διάστημα. Σε συνεργασία με τα πανεπιστήμια της Ουτρέχτης και του Εδιμβούργου, η ομάδα του Δρ Κέπλερ εξέτασε ένα θραύσμα του διάσημου μετεωρίτη του Μέρκισον, ενός βράχου που έπεσε το 1969 κοντά στην ομώνυμη πόλη της Αυστραλίας. Ο μετεωρίτης αυτός κατατάσσεται στους χονδρίτες, μια κατηγορία μετεωριτών και αστεροειδών που περιέχουν άνθρακα -βασική πρώτη ύλη για την παραγωγή μεθανίου- σε υψηλή περιεκτικότητα. Ο μετεωρίτης του Μέρκισον «έχει παραπλήσια χημική σύσταση με το μεγαλύτερο μέρος μετεωρικής ύλης που πέφτει στον Άρη» διαβεβαιώνει η νέα μελέτη. Όταν οι ερευνητές ακτινοβόλησαν επιλεγμένα θραύσματα του μετεωρίτη με ισχυρό υπεριώδες φως, οι διαστημικές πέτρες άρχισαν αμέσως να απελευθερώνουν μεθάνιο. Δεδομένου όμως ότι η επιφανειακή θερμοκρασία στον Άρη κυμαίνεται από τους -143 μέχρι τους +17 βαθμούς Κελσίου, η ερευνητική ομάδα επανέλαβε το πείραμα σε διάφορες θερμοκρασίες, και διαπίστωσε ότι η παραγωγή μεθανίου αυξάνεται με τη ζέστη. Πράγματι, οι υψηλότερες συγκεντρώσεις ατμοσφαιρικού μεθανίου έχουν καταγραφεί σε μια σχετικά λεπτή ζώνη γύρω από τον ισημερινό του Άρη, όπου η θερμοκρασία είναι μέγιστη -μια παρατήρηση που καθιστά τα ευρήματα της τελευταίας μελέτης πιο πειστικά. Η οριστική απάντηση στο μυστήριο του μεθανίου, επισημαίνουν οι ερευνητές, θα μπορούσε να δοθεί από το Curiosity, του μεγαλύτερου τροχοφόρου ρομπότ που έχει εκτοξευτεί μέχρι σήμερα, το οποίο θα προσεδαφιστεί στον Άρη τον Αύγουστο και θα διερευνήσει αν ο πλανήτης είναι, ή ήταν κάποτε, φιλόξενος για τη ζωή. http://www.nature.com/nature/journal/vaop/ncurrent/full/nature11203.html#/supplementary-information

Το φαινόμενο Γιαρκόφσκι ίσως στείλει τον αστεροειδή 1999 RQ36 στη Γη. Ο αστεροειδής 1999 RQ36 με διάμετρο 600 περίπου μέτρων εντοπίστηκε πριν από 13 χρόνια στο πλαίσιο του προγράμματος LINEAR το οποίο αναζητά και χαρτογραφεί διαστημικά αντικείμενα που μπορεί ενδεχομένως να αποτελέσουν απειλή για τη Γη. Εχει υπολογιστεί ότι θα περάσει κοντά από τον πλανήτη μας, χωρίς ωστόσο να αποτελέσει απειλή. Νέες παρατηρήσεις αποκάλυψαν ωστόσο ότι τα τελευταία χρόνια ο αστεροειδής έχει εκτραπεί από την πορεία του. Οι ειδικοί εκτιμούν πως αυτό οφείλεται στο φαινόμενο Γιαρκόφσκι και ότι, αν η εκτροπή συνεχιστεί, είναι πιθανό ο 1999 RQ36 να μπει στο διαστημικό μονοπάτι που οδηγεί στη Γη. Ο πολωνικής καταγωγής ρώσος μηχανικός Ιβάν Γιαρκόφσκι είχε αναπτύξει μια επαναστατική θεωρία για την κίνηση των αστεροειδών στα τέλη του 19ου αιώνα. Χρειάστηκε όμως να περάσουν πολλές δεκαετίες μέχρι να κατασκευαστούν υπερσύγχρονα τηλεσκόπια και τελικά να επιβεβαιωθεί. Ο Γιαρκόφσκι είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το ηλιακό φως θερμαίνει ελαφρώς την επιφάνεια των αστεροειδών στην πλευρά που είναι στραμμένη προς τον Ηλιο. Οταν η πλευρά αυτή βρεθεί στο σκοτάδι, καθώς ο βράχος περιστρέφεται, εκπέμπει την ακτινοβολία που απορρόφησε πίσω στο παγωμένο Διάστημα. Επειδή το σχήμα των αστεροειδών δεν είναι ομαλό και σφαιρικό, η απώλεια ενέργειας δημιουργεί μια μικρή ροπή στρέψης και μεταβάλλει την ταχύτητα περιστροφής με αποτέλεσμα ο αστεροειδής να βγαίνει ελαφρώς από την πορεία του κάθε φορά που λαμβάνει χώρα το φαινόμενο. Ο Τζος Εμερι που εργάζεται στο Πανεπιστήμιο του Τενεσί χρησιμοποίησε το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer για να μελετήσει τον 1999 RQ36 και διαπίστωσε ότι ο αστεροειδής έχει παρεκκλίνει από την πορεία του κατά 160 χλμ. Οι υπολογισμοί των επιστημόνων δείχνουν ότι ο 1999 RQ36 θα περάσει το 2135 σε απόσταση 400 χιλιάδων χλμ από τη Γη. Η συγκεκριμένη απόσταση θεωρείται ασφαλής ενώ η εκτροπή που καταγράφεται στον αστεροειδή είναι ουσιαστικά ανεπαίσθητη. Πολλοί όμως υποστηρίζουν ότι ο 1999 RQ36 θα πρέπει να παρακολουθείται πλέον σταθερά αφού μπορεί τα επόμενα χρόνια η εκτροπή να συνεχιστεί και να μεγαλώσει. Περισσότερα για τον 1999 RQ36 θα μάθουμε από την αποστολή OSIRIS-Rex η οποία θα ξεκινήσει το 2016, θα φθάσει στον αστεροειδή το 2019, θα συλλέξει δείγματα και θα τα φέρει πίσω στη Γη το 2023. Καλλιτεχνική απεικόνιση της αποστολής OSIRIS-Rex που θα πάρει δείγματα από τον αστεροειδή 1999 RQ36

Το Σύμπαν σαν χαρακτικό του Εσερ από τον Στίβεν Χόκινγκ. Η νέα θεωρία του αλλάζει τη συμπαντική γεωμετρία, δίνει αρνητική τιμή στην Κοσμολογική Σταθερά και στηρίζει τη θεωρία των χορδών. Η Κοσμολογική Σταθερά του Αϊνστάιν δεν μπορεί να έχει αρνητική τιμή και αυτό σε γενικές γραμμές είναι ως τώρα κοινώς αποδεκτό. Ο Στίβεν Χόκινγκ όμως και οι συνεργάτες του σπάζουν το ταμπού τολμώντας να της προσθέσουν αρνητικό πρόσημο. Το αποτέλεσμα προσδίδει μια υπερβολική διάσταση στη γεωμετρία του Σύμπαντος, κάνοντάς το να θυμίζει τα έργα του ολλανδού χαράκτη Μ. Χ. Εσερ. Ο διάσημος καθηγητής του Κέιμπριτζ μαζί με τον παλαιό συνεργάτη του Τόμας Χέρτογκ του Καθολικού Πανεπιστημίου του Λέβεν του Βελγίου και τον Τζέιμς Χαρτλ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ παρουσίασαν τη μελέτη τους στον δικτυακό τόπο arXiv.org. Σε αυτήν οι τρεις αστροφυσικοί προτείνουν στην ουσία μια νέα κυματική εξίσωση η οποία περιγράφει διάφορα πιθανά Σύμπαντα με την εισαγωγή μιας Κοσμολογικής Σταθεράς με αρνητική τιμή. Εκτός του ότι προσθέτει στην επίπεδη γεωμετρία του επεκτεινόμενου Σύμπαντός μας μια «παράλληλη» υπερβολική διάσταση παρόμοια με αυτή στο εικονιζόμενο έργο του Εσερ, το μοντέλο τους έρχεται επίσης να «κουμπώσει» με τη θεωρία των χορδών και συγκεκριμένα με την εκδοχή της ολογραφικής αρχής ή αντιστοιχίας AdS/CFΤ που έχει διατυπώσει ο Χουάν Μαλντασένα του Πανεπιστημίου του Πρίνστον.