Δροσος Γεωργιος

Ένας ελέφαντας στην επιφάνεια του Άρη. Για μικροοργανισμούς έψαχνε η NASA στον Άρη, αλλά τελικά βρήκε .... ελέφαντα όπως βλέπουμε στην φωτογραφία που λήφθηκε από την κάμερα HiRISE (High Resolution Imaging Science Experiment) του Mars Reconnaissance Orbiter . Πρόκειται για την μορφή ενός ελέφαντα που σχηματίστηκε από τη ροή της λάβας στην επιφάνεια του κόκκινου πλανήτη. http://www.dailymail.co.uk/sciencetech/article-2126497/Meet-Martian-elephant-satellite-captures-picture-lava-flow-looks-exactly-like-animals-head.html#ixzz1rkOH6xA1

Πετάμε στη Σελήνη. Η εξερεύνηση της Σελήνης θα είναι η κύρια προτεραιότητα των διαστημικών προγραμμάτων της Ρωσίας μέσα στην πλησιέστερη δεκαετία, δήλωσε τις παραμονές της Διεθνούς Ημέρας της Κοσμοναυτικής ο Ακαδημαϊκός Λεβ Ζελιόνι, διευθυντής του Ρωσικού Ινστιτούτου Διαστημικών Εξερευνήσεων. Στη Σελήνη οι Ρωσοι επιστήμονες σχεδιάζουν να δοκιμάσουν διάφορα στοιχεία της μελλοντικής αποστολής στον Άρη και τον Φόβο. Η εκτόξευση του πρώτου σεληνιακού οχήματος με την ονομασία Luna-Glob προγραμματίστηκε για το 2015 και στη συνέχεια μέσα στα επόμενα δύο χρόνια προβλέπεται να σταλούν στη Σελήνη ακόμα δύο διαστημικοί Σταθμοί. Η αλλαγή των προσανατολισμών του διαστημικού προγράμματος επιβλήθηκε από την αποτυχία της αποστολής Phobos-Grunt. Τον Νοέμβριο του 2011, ο Σταθμός αυτός είχε ξεκινήσει με επιτυχία από το Μπαϊκονούρ, αλλά δεν κατάφερε να αποσπαστεί από την γήινη τροχιά της Γης και να πάρει μια πορεία του προς τον Άρη. Παρόλα αυτά η Ρωσία δεν είναι διατεθειμένη να εγκαταλείψει το πρόγραμμα Phobos, αν και αποφάσισε να το αναβάλει για να δοκιμάσει την τεχνολογία του στη Σελήνη. Όλες οι προηγούμενες αποστολές ήταν συνδεδεμένες με την εξερεύνηση των μεσαίων γεωγραφικών πλατών αυτού του πλανήτη, ενώ τώρα τίθεται ένα νέο καθήκον – το καθήκον της εξασφάλισης ομαλής προσελήνωσης στις πολικές περοχές του πλανήτη,- είπε ο Ακαδημαϊκός Λεβ Ζελιόνι. - Αυτό οφείλεται στο ότι στο σεληνιακό όχημα ανίχνευσης Orbiter της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας υπήρχε μία ρωσική συσκευή η οποία έδειξε ότι στις πολικές περιοχές της Σελήνης πάνω από την επιφάνεια υπάρχουν μεγάλα αποθέματα πάγου νερού, με αποτέλεσμα να αρχίσουμε να βλέπουμε αυτό τον πλανήτη διαφορετικά, δηλαδή όχι σαν το ξηρό, άψυχο σώμα. Παρόμοιο φαινόμενο παρατηρείται και στον Άρη, αλλά εκεί ο πάγος νερού εκτός από τους πόλους βρίσκεται ακόμα και κοντά στον ισημερινό. Πιθανολογείται ότι τον πάγο τον έφεραν στη Σελήνη κάποιοι κομήτες. Οι επιστήμονες βλέπουν αυτά τα ουράνια σώματα ως μεταδότες ζωής. Η Σελήνη θεωρείται το ιδανικό σώμα για την μελέτη των κομητών,- είπε ο Ακαδημαϊκός Ζελιόνι. - Οι κομήτες, πέφτοντας επί δισεκατομμύρια χρόνια πάνω στις σεληνιακές πολικές περιοχές, βρίσκονται εκεί σαν στο ψυγείο. Η εξ αποστάσεως μελέτη αυτών των σωμάτων δεν είναι δυνατή, ενώ η εξ επαφής μελέτη θα επιτρέψει στους ειδικούς να μάθουν πολλά για αυτά τα σώματα και ιδιαίτερα αν μεταφερθούν τα δείγματά τους στη Γη. Πάνω σ’ αυτό ακριβώς στηρίζεται το σεληνιακό πρόγραμμα της Ρωσίας. Για την υλοποίησή του, η Ρωσία προτίθεται να εκτόξευσει εκεί τρία τηλεκατευθυνόμενα οχήματα. Η πρώτη προσελήνωση προγραμματίστηκε να γίνει στο Νότιο Πόλο της Σελήνης περίπου το 2015. Το 2016, στη Σελήνη προβλέπεται να σταλεί μία άλλη διαστημική συσκευή – το Luna-Glob με ένα ελαφρύ σεληνιακό όχημα (λουνοχόντ). Το 2017 προβλέπεται να πραγματοποιηθεί η διάτρηση του σεληνιακού εδάφους στις πολικές περιοχές σε βάθος 1,5 μέτρου με τη βοήθεια ειδικής εγκατάστασης, που θα μεταφερθεί εκεί με το διαστημόπλοιο Luna-Resource. Όλα αυτά θα επιτρέψουν την λήψη δειγμάτων της ουσίας κομητών, η οποία δεν διατηρείται καλά πάνω στην επιφάνεια του πλανήτη,- τόνισε συμπεραίνοντας ο επικεφαλής του Ινστιτούτου Διαστημικών Εξερευνήσεων Λεβ Ζελιόνι. 100 ml καυσίμου είναι αρκετά για να φτάσουμε στο φεγγάρι. Ερευνητές στην Πολυτεχνική Σχολή της Λωζάννης (EPFL) ανακοίνωσαν την ανάπτυξη ενός εξαιρετικά συμπαγούς κινητήρα δορυφόρου, που θα μπορούσε να μεταφέρει ένα διαστημόπλοιο από τη Γη σε σεληνιακή τροχιά με μόλις το ένα δέκατο του λίτρου καύσιμα. Ο στόχος της ελβετικής ομάδας ήταν να αναπτύξουν τεχνολογίες που θα μειώσουν σημαντικά τα έξοδα για την εξερεύνηση του διαστήματος. Η μικρο-έλικα που ανέπτυξαν έχει ως στόχο να διασφαλίσει ότι το διαστημικό σκάφος μπορεί να μεταφερθεί μεταξύ των δύο τροχιών χωρίς τη χρήση μεγάλων κινητήρων και σημαντικών ποσοτήτων καυσίμων. Η αύξηση του βάρους και του μεγέθους στα δορυφορικά συστήματα πρόωσης συνεπάγονται τη χρήση μεγαλύτερων πυραύλων, τα οποία είναι πιο ακριβά για να εκτοξευτούν από το έδαφος. Με τη χρήση μικρότερων διαστημοπλοίων και με λιγότερα καύσιμα, είναι δυνατόν να μειωθούν τα έξοδα μιας απλής εκτόξευσης, ή να εκτοξευτούν αρκετές αποστολές ταυτόχρονα. Οι ερευνητές της EPFL λένε πως η νέα τεχνολογία τους θα μπορούσε να είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για τον τομέα της αστροβιολογίας, καθώς οι επιστήμονες θέλουν με ανυπομονησία να μελετήσουν τα διάφορα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του τοπίου στον Άρη, τη Σελήνη, το φεγγάρι του Δία, την Ευρώπη και τα φεγγάρια Εγκέλαδος και Τιτάνας του Κρόνου, μεταξύ άλλων. Οι κινητήρες MicroThrust αναπτύχθηκαν από τη συνεργασία επιστημόνων στα Εργαστήρια της EPFL και τους ευρωπαίους εταίρους τους, και ζυγίζουν μόνο μερικές εκατοντάδες γραμμάρια. Είναι σε θέση να παρέχουν επαρκή ώθηση για να κινηθούν δορυφόροι έως 100 χιλιόγραμμα. Αναλυτές στον τομέα αυτό αναμένουν ότι ο νέος κινητήρας θα χρησιμοποιηθεί στο CleanSpace One, ένα διαστημικό σκάφος που αναπτύσσεται από ερευνητές της EPFL για εφαρμογές καθαρισμού των τροχιακών συντριμμιών. Σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα, η νέα προπέλα ζυγίζει μόλις 200 γραμμάρια, συμπεριλαμβανομένων των καύσιμων και των ηλεκτρονικών ειδών. Θα μπορούν δε να χωρέσουν σε ένα διαστημικό σκάφος μόλις 10x10x10 εκατοστά σε όγκο. "Αυτή τη στιγμή, οι νανο-δορυφόροι έχουν κολλήσει στις τροχιές τους. Στόχος μας είναι να τους απελευθερώσουμε, "λέει ο Shea Herbert για τις πιθανές εφαρμογές αυτής της μικρο-συσκευής και των δορυφόρων που θα τροφοδοτήσουν. Ο Shea είναι ο συντονιστής του ευρωπαϊκού πρότζεκτ MicroThrust και διευθυντής της EPFL Microsystems για διαστημικές τεχνολογίες αναφέρει το Περιοδικό Αστροβιολογίας. «Έχουμε υπολογίσει ότι για να μπει σε σεληνιακή τροχιά ένας νανοδορυφόρος 1 kg με τον κινητήρα μας θα ταξιδεύει για περίπου έξι μήνες και θα καταναλώσει 100 χιλιοστόλιτρα καυσίμων», καταλήγει ο Muriel Richard της EPFL. Πηγή: Softpedia

Αναζητώντας στοιχεία για το Σύμπαν στην άκρη της Γης. Φορτηγά ακινητοποιούνται πάνω στο οδόστρωμα σε αυτό το οροπέδιο στην έρημο της Atacama, κάπου 5.060 μέτρα από τη στάθμη της θάλασσας, όπου οι επιστήμονες εγκαθιστούν ένα από τα μεγαλύτερα επίγεια αστρονομικά πρότζεκτ του κόσμου. Οι μύτες αιμορραγούν, τα κεφάλια πονούν και η ζαλάδα καταβάλλει τους ερευνητές που μοχθούν στη σκιά του ηφαιστείου Licancabur της Χιλής. "Στη συνέχεια, υπάρχει αυτό που λέμε« πόδια ζελέ, "."Αισθάνεστε σαν να γκρεμίζεστε, σαν να τρέξατε ένα μαραθώνιο." δήλωσε ο Diego García-Appadoo, ένας ισπανός αστρονόμος που μελετά το σχηματισμό των γαλαξιών. Αν και η Ατακάμα είναι η πιο ξηρή έρημος της Γης και τόσο αφιλόξενη, είναι γοητευτική για την αστρονομία. Στη βόρεια Χιλή μακριά από μεγάλες πόλεις, με λίγη φωτορύπανση και τόσο ξηρό κλίμα, που εμποδίζει τα ραδιοσήματα από το να απορροφηθούν από τα σταγονίδια του νερού. Το υψόμετρο είναι τόσο μεγάλο, που συγκρίνεται με τα οροπέδια στα οποία στρατοπεδεύουν οι ορειβάτες που θέλουν να ανέβουν στα Ιμαλάια, κι έτσι βάζει τους αστρονόμους πιο κοντά στους ουρανούς. Το ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array) άνοιξε τον περασμένο Οκτώβριο, και θα αναπτύξει 66 ραδιοφωνικές κεραίες, στη σπονδυλική στήλη των Άνδεων, τη στιγμή που θα ολοκληρωθεί το επόμενο έτος. Αντλώντας περισσότερα από 1 δισ. δολάρια σαν χρηματοδότηση, κυρίως από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τις ευρωπαϊκές χώρες και την Ιαπωνία, το ALMA θα βοηθήσει τους επιστήμονες που συρρέουν σε αυτή την έρημη περιοχή να μελετήσουν την προέλευση του σύμπαντος. Το πρότζεκτ ενισχύει τη θέση της Χιλής στην πρωτοπορία της αστρονομίας. Ήδη είναι διάσπαρτα παρατηρητήρια σε όλη την Ατακάμα, συμπεριλαμβανομένου και του Παρατηρητηρίου Cerro Paranal, όπου οι επιστήμονες ανακάλυψαν το 2010 το μεγαλύτερο άστρο που έχει παρατηρηθεί μέχρι σήμερα, και το Διαμερικανικό Παρατηρητήριο Cerro Tololo, το οποίο ιδρύθηκε το 1961 και άντεξε τον σάλο από την επανάσταση και αντεπανάσταση στην δεκαετία του ‘70 στην Χιλή. Όμως το ALMA ανοίγει μια νέα πύλη για την αστρονομία στη Χιλή, η οποία ευνοείται από τους διεθνείς ερευνητικούς οργανισμούς για τη σταθερότητα της οικονομίας της και το νομικό σύστημα της. Όπως και άλλα ραδιοτηλεσκόπια, το ALMA δεν ανιχνεύει το οπτικό φως αλλά τα ραδιοκύματα, επιτρέποντας έτσι στους ερευνητές να μελετήσουν τα μέρη του σύμπαντος που είναι σκοτεινά, σαν τα σύννεφα του ψυχρού αερίου από το οποίο σχηματίζονται τα αστέρια. Με το ALMA, οι αστρονόμοι ελπίζουν να δουν που σχηματίστηκαν οι πρώτοι γαλαξίες, και ίσως ακόμη και τον εντοπισμό εκείνων των ηλιακών συστημάτων που έχουν συνθήκες κατάλληλες για την υποστήριξη της ζωής, όπως πλανήτες με νερό. Αλλά οι επιστήμονες εδώ εκφράζουν επιφυλακτικότητα για τις πιθανότητες να βρεθεί ζωή αλλού στο σύμπαν, εξηγώντας ότι η οριστική απόδειξη είναι πιθανό να παραμείνει ένα άπιαστο όνειρο. "Εμείς δεν θα θα είμαστε σε θέση να δούμε ζωή, αλλά ίσως υπογραφές της ζωής”, δήλωσε ο Thijs de Graauw, ένας Ολλανδός αστρονόμος ο οποίος είναι διευθυντής του ALMA. Ακόμα, οι επιστήμονες πιστεύουν πως το ALMA θα κάνει άλματα τέτοια που θα κάνει δυνατή την κατανόηση του σύμπαντος, επιτρέποντας το κυνήγι για το λεγόμενο ψυχρό αέριο, τις στάχτες των άστρων που εξερράγησαν περίπου μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια μετά το Big Bang, που οι αστρονόμοι αποκαλούν " κοσμική αυγή. Η Χιλή δεν είναι η μόνη χώρα που προσελκύει μεγάλες επενδύσεις σε αστρονομικά πρότζεκτ. Η Νότια Αφρική και η Αυστραλία αγωνίζονται για να φιλοξενήσει ένα ακόμα μεγαλύτερο ραδιοτηλεσκόπιο, το Square Kilometer Array που θα είναι πλήρως λειτουργικό μέχρι το 2024. Η Κίνα έχει αρχίσει να φτιάχνει το δικό της μεγάλο ραδιοτηλεσκόπιο σε ένα περιβάλλον σαν κρατήρα στη νότια επαρχία της Guizhou. Ταυτόχρονα, η χρηματοπιστωτική κρίση στις πλούσιες βιομηχανικές χώρες έχει προκαλέσει ανησυχίες ότι η χρηματοδότηση για ορισμένα φιλόδοξα αστρονομικά προγράμματα θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν περιορισμούς. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ένα συντηρητικό τμήμα του Κογκρέσου πρότεινε πέρυσι να σταματήσει η κατασκευή του τηλεσκόπιου James Webb της NASA, προτού ένα συμβιβαστικό σχέδιο δαπανών σώσει το σπουδαίο αυτό έργο. Στην φωτογραφία κεραίες στο Δίκτυο Ραδιοτηλεσκοπίων ALMA στην έρημο της Atacama της Χιλής, που βρίσκεται κάπου 5.060 μέτρα πάνω από τη στάθμη της θάλασσας.

Σκωτσέζικο ουίσκι παράγεται στον Διαστημικό Σταθμό ... Ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός (ISS) είναι ανοιχτός σε έρευνες της βιομηχανίας, όμως οι εταιρείες που πραγματοποιούν πειράματα σε τροχιά δεν είναι πάντα αυτές που θα περίμενε κανείς. Ένα σκοτσέζικο αποστακτήριο έστειλε συστατικά για ουίσκι στο σταθμό και περιμένει να δει τι γεύση θα αποκτήσει με την ωρίμανσή του τα επόμενα χρόνια. To πείραμα πραγματοποιείται με τη βοήθεια της αμερικανικής εταιρείας NanoRacks, η οποία μεσολαβεί στη NASA για την αποστολή ιδιωτικών πειραματικών φορτίων στον ISS. Το σκωτσέζικο ουίσκι ωριμάζει σε συνθήκες μηδενικής βαρύτητας στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Οι φιάλες περιέχουν ένα μείγμα τερπενίων, μιας κατηγορίας φυτικών μορίων που συχνά έχουν έντονο άρωμα και αποτελούν συστατικά πολλών αιθέριων ελαίων. «Πραγματοποιώντας πειράματα σε περιβάλλον μικροβαρύτητας για την αλληλεπίδραση των τερπενίων και άλλων μορίων, θα μάθουμε πολύ περισσότερα για τις γεύσεις και τα αρώματα, ακόμα και για εφαρμογές όπως τα τρόφιμα και τα αρώματα» δήλωσε στο BBC ο Μάικλ Τζόνσον, τεχνικός διευθυντής της NanoRacks. http://www.bbc.co.uk/news/uk-scotland-glasgow-west-17657804 Ποιος ξέρει; Ίσως τελικά η Ardbeg αποφασίσει να αλλάξει τη διαδικασία που ακολουθεί εδώ και 300 χρόνια και να μεταφέρει την παραγωγή σε τροχιά. Διαστημοδρόμιο «Γκαγκάριν» Ο πρώτος στη Ρωσία διαστημικός λιμένας (διαστημοδρόμιο) θα κατασκευαστεί στην γενέτειρα του Γιούρι Γκαγκάριν στην περιοχή Σμολένσκ, 200 χιλιόμετρα δυτικά της Μόσχας. Το Διαστημοδρόμιο «Γκαγκάριν» θα είναι το ανάλογο του κατασκευασμένου στην έρημο του Νέου Μεξικού διαστημοδρόμιο «Αμερική». Στο ρωσικό διαστημοδρόμιο θα στεγαστούν - ένα τερματικό για τους τουρίστες του Διαστήματος, ο ειδικός χώρος απογείωσης για υποτροχιακά διαστημοπλάνα, μουσεία, ατραξιόν, καθώς επίσης και ειδικοί χώροι για εκθέσεις και επιστημονικές διασκέψεις. Το ρωσικό Διαστημοδρόμιο «Γκαγκάριν» στην περιοχή Σμολένσκ θα αποτελέσει μέρος του κλάστερ (συμπλέγματος) τουρισμού και αναψυχής Yauza-Park έκτασης 350 και πάνω εκταρίων στην τεχνιτή λίμνη Yauzskaya. -Σ΄αυτή την γραφική περιοχή υπάρχει το λεγόμενο «μεγάλο νερό», και πολύ όμορφη φύση. Εκτός απ’ αυτό, από εδώ, σε απόσταση 20 περίπου χιλιομέτρων βρίσκεται το χωριό Κλούσινο - γενέτειρα του Γιούρι Γκαγκάριν. Η αρχική ιδέα ήταν η δημιουργία Διαστημικού Πάρκου ψυχαγωγίας και ατραξιόν, παρόμοιου με το κοσμαγάπητο αμερικανικό πάρκο. Σκεφτήκαμε ότι δεν είναι αρκετά ενδιαφέρουσα η ιδεα για την τοποθέτηση απλώς κάποιου πυραύλου και κάποιων διαστημικών εγκαταστάσεων γυμνάσματος. Σιγά-σιγά εμφανίστηκε η ιδέα για την κατασκευή σ΄αυτή την περιοχή Διαστημοδρομίου, απ’ όπου οι πλούσιοι τουρίστες θα μπορούσαν να κάνουν ένα σύντομο ταξίδι στα πάνω στρώματα της ατμόσφαιρας και να δοκιμάσουν την κατάσταση της βαρύτητας. Κάτι περισσότερο, σε απόσταση 40 χιλιομέτρων από το μελλοντικό Διαστημοδρόμιο βρίσκεται το χωριό Μποροντινό, που είναι ένα θαυμάσιο, προστατευόμενο από το κράτος Μουσείο της Μάχης του Μποροντινό του 1812. Η εταιρεία Uniparx σχεδιάζει να προσελκύσει τουρίστες στα υποτροχιακά Διαστημοδρόμια του Διαστημικού Στόλου του Ρίτσαρντ Μπράνσον. Ακριβώς σ΄αυτό τον εκκεντρικό Βρετανό δισεκατομμυριούχο πριν από μερικά χρόνια ήρθε η ιδέα για τη δημιουργία του πρώτου διαστημικού λιμένα. Η κατασκευή του Διαστημοδρομίου «Αμερική», του στοίχισε 209 εκατομμύρια δολάρια. Τα εισιτήρια για το διαστημικό ταξίδι, αξίας 200 χιλιάδων δολαρίων τα έχουν ήδη αγοράσει σχεδόν 500 άτομα. Η πρώτη υποτροχιακή πτήση, που έχει προγραμματιστεί για το τέλος του τρέχοντος έτους, θα περάσει στο διαστημόπλοιο SpaceShip Two , το οποίο μοιάζει με τα διασυνδεδεμένα τρία αεροπλάνα. Ο Μπράνσον και τα δύο παιδιά του, όπως είπε ο ίδιος, θα είναι μεταξύ των πρώτων, που θα κάνουν αυτή την πτήση. Η κατασκευή ενός άλλου Διαστημοδρομίου ολοκληρώνεται τώρα στη Σουηδία από τον πρώτο διαστημικό τουρίστα αυτής της χώρας Μπεντ Σόντερκβιστ (Bengt Soderkvist). Αυτό το πρώτο κοινό με τον Ρίτσαρντ Μπράνσον έργο Virgin Galactic, βρίσκεται 45 χιλιόμετρα από το Ευρωπαϊκό Διαστημικό Κέντρο «Esranzh» (Εσράνζ), από το οποίο εκτοξεύονται δορυφόροι και πύραυλοι,- τόνισε ο Αλεξάντρ Ταρασέβιτς.

Κώστα,περαστικά και απο μένα. Τα υλικά αγαθα τα παιδιά μας φυσιολογικά τα κληρονομούν αλλα την αγάπη στο Σύμπαν,στο ωραίο στο μεγάλο και στο αληθές το μαθαίνουν απο μας κυρίως και σ΄αυτό το τομέα νομίζω απο οσα μπορω να κρίνω απο την συμμετοχη σου εδώ η δουλεία σου ειναι και αξιόλογη και μοναδική. Ετσι μην προβληματίζεσαι ολα θα πάνε καλά και θα συνεχίσεις να γεμίζεις τις σελίδες τις ανθρώπινης ιστορίας οπως παλιά και ακόμη πιο δυνατά μετά το τέλος της μικρής ιστορίας με την κερατοεπιπεφυκίτιδα. Σου αφιερώνω την φωτογραφία <<Χάος στον Ωρίωνα>>

Ακαδημαϊκό σεληνιακό τοπίο. Η Ρωσία σχεδιάζει να στείλει στη Σελήνη νέα αυτομαποιημένα οχήματα (ρόβερς), που θα εργαστούν εκεί για αρκετά χρόνια. Προβλέπεται ότι στο μέλλον θα αναπτυχθεί στη Σελήνη μία ρωσική βάση. Τα καθήκοντα αυτά έχουν τεθεί από την Ρωσική Ακαδημία Επιστημών στο πρόγραμμα διαστημικών εξερευνήσεων ως το 2025. Το 1959 ο σοβιετικός αυτοματοποιημένος διαπλανητικός Σταθμός είχε βγάλει για πρώτη φορά στον κόσμο τις φωτογραφίες της κρυφής όψης της Σελήνης. Ύστερα από δέκα χρόνια στη Σελήνη αποβιβάστηκαν οι Αμερικανοί. Ένα χρόνο αργότερα πάνω στην επιφάνειά της πέρασε το πρώτο σοβιετικό σεληνιακό όχημα –Λουνοχόντ (Lunokhod) - με ειδικό τηλεχειριστήριο. Η Σελήνη δεν έπαψε να εκπλήσσει. Για παράδειγμα, στη δεκαετία του ‘70 οι φωτογραφίες των τοπίων του Νότιου Πόλου επέτρεψαν στους ειδικούς να βγάλουν το συμπέρασμα ότι εκεί υπάρχουν βουνά ύψους 10 χιλιομέτρων, δηλαδή υψηλότερα από το Εβερέστ,- είπε ο Ιβάν Μωυσέγιεφ, επιστημονικός διευθυντής του ρωσικού Ινστιτούτου Διαστημικής Πολιτικής. - Πολλοί θέλουν να ερευνήσουν τη Σελήνη- Ινδοί, Κινέζοι, Αμερικανοί και άλλοι. Η Σελήνη είναι το αναπόφευκτο βήμα. Δεν μπορούμε να περάσουμε μακριά από αυτήν. Η Σελήνη είναι το απαραίτητο βήμα. Είναι η κοντινή πηγή των πόρων,- τόνισε ο Ιβάν Μωυσέγιεφ. Η έναρξη της υλοποίησης του νέου ρωσικού σεληνιακού σχεδίου προγραμματίστηκε για το 2015. Τότε θα σταλούν για ανιχνευτικούς σκοπούς δύο διαστημικές συσκευές βοληδοσκόπησης. Η πρώτη απ’ αυτές με την ονομασία «Luna-Resource», θα εξερευνά το Νότιο Πόλο. Προβλέπεται να αποβιβαστεί εκεί το ρωσικό δομοστοιχείο-μόντουλ με το ινδικό μίνι-ρόβερ. Η δεύτερη συσκευή βολιδοσκόπησης με την ονομασία «Luna –Glob» προορίζεται για την εξερεύνηση του Βόρειου Πόλου της Σελήνης. Στη συνέχεια θα αναλάβουν την υπηρεσία εκεί τα σεληνιακά οχήματα νέας γενιάς, που θα διαφέρουν από τα σοβιετικά με πολύ μικρότερο μέγεθός τους και με το μεγαλύτερο τους δυναμικό. Προβλέπεται ότι αυτά τα αυτοματοποιημένα οχήματα θα είναι σε θέση να εργαστούν στις σεληνιακές πολικές περιοχές πέντε χρόνια και να απομακρύνονται από τον τόπο προσελήνωσης τους σε απόσταση 30 χιλιομέτρων. Το Λουνοχόντ-3 προβλέπεται να αρχίσει την υπηρεσία του πάνω στη σεληνιακή επιφάνεια το 2020. Θα συλλέγει δείγματα της σεληνιακής ουσίας, μαζί και σε βάθος δύο μέτρων. Θα το βοηθά σ΄αυτές τις εργασίες μία ειδική εγκατάσταση διάτρησης. Το ρόβερ θα συμμετέχει επίσης σε διάφορα τεχνολογικά και επιστημονικά πειράματα μαζί με τις συσκευές προσελήνωσης άλλων χωρών. Στην τελική φάση της αποστολής το Λουνοχόντ-3 θα μεταφέρει τα δείγματα του εδάφους στην περιοχή προσελήνωσης της συσκευής καθόδου με το Λουνοχόντ-4. Αυτό θα συμβεί περίπου το 2022. Ένα χρόνο αργότερα, στη Σελήνη θα σταλεί μία άλλη συσκευή καθόδου με τον πύραυλο επιστροφής, η οποία θα προσεληνωθεί κοντά στα προηγούμενα δύο αυτοματοποιημένα οχήματα. Στη συνέχεια, έξι ή επτά κάψουλες με το σεληνιακό έδαφος θα μεταφορτωθούν στον πύραυλο επιστροφής, ο οποίος θα επιστρέψει στη Γη. «Τα ρόβερς που θα μείνουν πάνω στην επιφάνεια της Σελήνης και ο Σταθμός καθόδου θα αποτελέσουν τα πρώτα στοιχεία της διαστημικής υποδομής του σεληνοδρομίου. Στο μέλλον σ’αυτή την περιοχή προβλέπεται να αναπτυχθεί ρωσική βάση»,-αναφέρεται στο πρόγραμμα διαστημικών εξερευνήσεων της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών.

Χάος στον Ωρίωνα. Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα μια εντυπωσιακή εικόνα από το Μέγα Νεφέλωμα του Ωρίωνα που αποτελεί το κοντινότερο στη Γη εργοστάσιο παραγωγής νέων άστρων. Η υπέροχη εικόνα αλλά και το όνομα που της έδωσαν οι ειδικοί, «Χάος στον Ωρίωνα», παραπέμπει σε πίνακα ζωγραφικής. Την εικόνα τράβηξε το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer και στο κέντρο της διακρίνονται τέσσερα άστρα τα οποία σύμφωνα με τους επιστήμονες είναι γιγάντια και η λαμπρότητα τους φωτίζει όλη την περιοχή δίνοντας της αυτό το έντονο κιτρινωπό χρώμα. Οι εκατοντάδες κίτρινες κουκκίδες που είναι διάσπαρτες μέσα στο νεφέλωμα ανήκουν σε νεογέννητα άστρα. Ο αστερισμός του Ωρίωνα διαθέτει πολλά νεφελώματα αλλά το Μέγα Νεφέλωμα που είναι επίσης γνωστό ως M42 είναι το πιο «δραστήριο» και ενδιαφέρον για τους επιστήμονες. Το Μέγα Νεφέλωμα βρίσκεται σε απόσταση περίπου 1350 ετών φωτός από τη Γη και η διάμετρος του εκτιμάται ότι είναι 24 έτη φωτός. Το πράσινο χρώμα υποδεικνύει την παρουσία αερίων υδρογόνου και θείου ενώ το κόκκινο και το πορτοκαλί υποδεικνύουν την παρουσία μορίων με μεγάλη περιεκτικότητα σε άνθρακα.

Η σύνδεση του ΑTV με τον Διαστημικό Σταθμό. Το ATV (Automated Transfer Vehicle) είναι ένα ρομποτικό όχημα που κατασκευάστηκε από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος (ESA) για να μεταφέρει προμήθειες στους αστροναύτες που βρίσκονται στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Πρόκειται για ένα κυλινδρικό σκάφος μήκους 11 μέτρων και διαμέτρου 4,5 μέτρων. Το ATV έφτασε πριν δυο εβδομάδες στον Διαστημικό Σταθμό μεταφέροντας επτά τόνους προμηθειών (νερό, τρόφιμα, καύσιμα, επιστημονικό εξοπλισμό κ.ά). Το ATV θα παραμείνει συνδεδεμένο με τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό για αρκετούς μήνες και θα χρησιμοποιείται ως "σκουπιδοτενεκές". Στη συνέχεια θα αφεθεί ελεύθερο και θα καταστραφεί φλεγόμενο μέσα στην ατμόσφαιρα της Γης. Στο βίντεο που ακολουθεί βλέπουμε την εκτόξευση του οχήματος ATV, την προσέγγιση και την σύνδεσή του στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. http://www.youtube.com/watch?feature=endscreen&v=yxSLIdyU4ew&NR=1 Εντυπωσιακές φωτογραφίες από το πιλοτήριο του Endeavor πριν αυτό γίνει μουσειακό έκθεμα. Η αμερικανική υπηρεσία διαστήματος γνωστότερη ως NASA έδωσε στους δημοσιογράφους μια τελευταία να απαθανατίσουν το πιλοτήριο του διαστημικού λεωφορείου Endeavor πριν αυτό παραδοθεί στο κέντρο έρευνας επιστήμης της Καλιφόρνια ως μόνιμο έκθεμα. Στις φωτογραφίες όλα τα συστήματα του πιλοτηρίου παραμένουν ενεργά όχι όμως και αφού το διαστημικό λεωφορείο γίνει μόνιμο στατικό έκθεμα. Το Endeavor είναι το νεότερο από τα αμερικανικά διαστημικά λεωφορεία. Η καριέρα του ξεκίνησε το Μάιο του 1992 και ολοκληρώθηκε το Μάιο του 2011, όταν και αποσύρθηκε. Συνολικά με το Endeavor πραγματοποίησε 25 πτήσεις στο διάστημα διανύοντας 123 εκατ. μίλια σε απόσταση, ενώ οι πιλότοι που κάθονταν σε αυτές τις θέσεις έκαναν το γύρο το πλανήτη μας σε αυτές τις 25 αποστολές 4671 φορές! Οταν ο άνθρωπος «περπάτησε» στο Διάστημα. Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα ένα εντυπωσιακό αλλά και ιστορικό βίντεο. Πρόκειται για την καταγραφή του πρώτου αμερικανού αστροναύτη που βγήκε από το σκάφος του και πραγματοποίησε μια βόλτα στο διαστημικό κενό. Ηταν ο Εντ Γουάιτ, μέλος του πληρώματος της αποστολής Gemini 178, που έκανε τον διαστημικό περίπατο στις 3 Ιουνίου του 1965. Ο πρώτος άνθρωπος που «περπάτησε» στο διάστημα ήταν ο ρώσος κοσμοναύτης Αλεξέι Λεόνοφ που έκανε το «μεγάλο» βήμα στο κενό στις 18 Μαρτίου του 1965. Ο Γουάιτ έδεσε στη στολή του δύο «σκοινιά» μήκους περίπου 8 μέτρων και βγήκε από το Gemini IV όταν το σκάφος εκείνη τη στιγμή βρισκόταν σε απόσταση 350 χλμ πάνω από τη Χαβάη και κινούνταν με ταχύτητα περίπου 30 χιλιάδων χλμ/ώρα. Οπως ήταν αναμενόμενο η εμπειρία για τον Γουάιτ ήταν μοναδική σε σημείο το κέντρο ελέγχου της NASA να δυσκολευτεί πολύ να τον πείσει να επιστρέψει στο σκάφος. Μάλιστα στο βίντεο διακρίνεται κάποια στιγμή και ένα γάντι που βγαίνει μέσα από το σκάφος και φεύγει με ταχύτητα στο Διάστημα. Το εν λόγω γάντι θεωρείται ως το πρώτο διαστημικό «σκουπίδι http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=452571&h1=true Κατι απο την απέραντη ομορφία του Συμπαντος.-Κύματα σπάζουν πάνω στην αστρική λιμνοθάλασσα. Το κοντινό αυτό πλάνο προέρχεται από το κέντρο του Νεφελώματος Lagoon (λιμνοθάλασσα) και δείχνει με ευκρίνεια τις λεπτές δομές που σχηματίζονται όταν η ισχυρή ακτινοβολία από νεαρά αστέρια αλληλεπιδρά με το νέφος του υδρογόνου από το οποίο σχηματίζονται. Η εικόνα τραβήχτηκε με την Προηγμένη Κάμερα του Hubble. Το φως από το υδρογόνο που λάμπει έχει κόκκινο χρώμα. Το φως από το ιονισμένο άζωτο είναι σε πράσινο χρώμα και το φως που διέρχεται μέσα από ένα κίτρινο φίλτρο είναι χρώματος μπλε. Η λάμψη σε μπλε-λευκό χρώμα πάνω αριστερά είναι φως από ένα λαμπρό άστρο που σκεδάστηκε λόγο πιο έξω από το οπτικό πεδίο. Το οπτικό πεδίο είναι περίπου 3,3 έως 1,7 λεπτά της μοίρας.

Πως επιδρά η σκοτεινή ύλη στο ανθρώπινο σώμα. Είναι γνωστό ότι στο μεγαλύτερο ποσοστό της η ύλη του σύμπαντος συνίσταται από την επονομαζόμενη σκοτεινή ύλη. Πρόκειται για ένα άγνωστο προς το παρόν είδος μη βαρυονικής και μη ακτινοβολούσας ύλης που κατακλύζει το σύμπαν μας – άρα και τον γαλαξία μας και το πλανητικό μας σύστημα. Δεδομένου ότι σπάνια αλληλεπιδρά με την συνηθισμένη ύλη δεν αντιλαμβανόμαστε την ύπαρξή της. Υπολογίζεται ότι δισεκατομμύρια σωματίδια σκοτεινής ύλης ανά δευτερόλεπτο διέρχονται μέσα από το σώμα μας. Κανένα απ’ αυτά δεν συγκρούεται με τους πυρήνες των ατόμων που αποτελούν το σώμα μας; Στο ερώτημα αυτό απαντούν οι ερευνητές Katherine Freese (από το πανεπιστήμιο του Μίτσιγκαν) και Christopher Savage (από το πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης) που υπολόγισαν τον ρυθμό των συγκρούσεων των σωματιδίων της σκοτεινής ύλης που κυκλοφορούν γύρω και μέσα μας με τους πυρήνες που αποτελούν το σώμα μας. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς τους ένα σωματίδιο σκοτεινής ύλης συγκρούεται με έναν πυρήνα του σώματός μας κάθε λεπτό που περνάει! Η κατανόηση της φύσης της σκοτεινής ύλης αποτελεί σήμερα ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα της αστροφυσικής και της σωματιδιακής φυσικής. Οι περισσότεροι κοσμολόγοι πιστεύουν πως η λύση αυτού του παζλ βρίσκεται στην ανακάλυψη ενός νέου τύπου θεμελιώδους σωματιδίου. Κυριότεροι υποψήφιοι για την σκοτεινή ύλη είναι τα Ασθενώς Αλληλεπιδρώντα Σωματιδία με Μάζα (Weakly Interacting Massive Particles - WIMPs), μια γενική ομάδα σωματιδίων που είναι ηλεκτρικά ουδέτερα και δεν συμμετέχουν στις ισχυρές ή τις ασθενείς αλληλεπιδράσεις με την συνηθισμένη ύλη. Πιθανοί υποψήφιοι για WIMP είναι τα υπερσυμμετρικά σωματίδια και τα σωματίδια Kaluza-Klein που περιλαμβάνονται σε θεωρίες με έξτρα διαστάσεις. Αυτά τα σωματίδια πιστεύεται ότι έχουν μάζες από 1 GeV (109 eV) μέχρι 10 TeV(1012 eV). Οι έρευνες για τα WIMPs περιλαμβάνουν την απευθείας ανίχνευσή τους σε εργαστηριακά πειράματα, διαμέσου των πιθανών ελαστικών κρούσεων με την συνηθισμένη ύλη, όταν αυτά διέρχονται μέσα από τους γήινους ανιχνευτές - που συνήθως βρίσκονται βαθιά κάτω από το έδαφος. Τέτοιες προσπάθειες βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη. Υπάρχουν ήδη κάποιες υποψίες στοιχείων για την ανακάλυψη WIMPs από τα πειράματα DAMA http://people.roma2.infn.it/~dama/web/home.html CoGeNT http://cogent.pnnl.gov/ CRESST. http://www.cresst.de/exp_overview.php Τα μηδενικά αποτελέσματα άλλων πειραμάτων όπως των CDMS http://cdms.berkeley.edu/ XENON, http://xenon.astro.columbia.edu/ θέτουν απλώς όρια στις πιθανότητες αλληλεπίδρασης των WIMPs με την συνηθισμένη ύλη. Οι ερευνητές για τους θεωρητικούς υπολογισμούς της αλληλεπίδρασης της σκοτεινής ύλης με την συνηθισμένη ύλη χρησιμοποιήσαν τα δεδομένα αυτών των πειραμάτων. Δισεκατομμύρια WIMPs περνούν διαμέσου του σώματός μας κάθε δευτερόλεπτο με τα περισσότερα απ’ αυτά να μην αλληλεπιδρούν. Πολύ σπάνια ένα WIMP θα χτυπήσει κάποιον από τους πυρήνες που αποτελούν το σώμα μας. Στους υπολογισμούς θεωρήθηκε ένα ανθρώπινο σώμα 70 κιλών, καθώς επίσης και μια ποικιλία μαζών WIMPs στο εύρος από GeV (109 eV) μέχρι TeV (1012 eV). Έτσι όσον αφορά τις αλληλεπιδράσεις που εξαρτώνται από το σπιν (spin independent -SI) βρέθηκε ότι σ’ αυτές συμμετέχουν κυρίως οι πυρήνες του οξυγόνου. Ενώ στις αλληλεπιδράσεις που εξαρτώνται από το σπιν (spin dependent - SD) συμμετέχουν κυρίως οι πυρήνες του υδρογόνου. Αρχικά μελετήθηκαν WIMPs με μάζα 60 GeV με την μέγιστη ενεργό διατομή σκέδασης που επιτρέπουν τα όρια που έθεσαν τα πειράματα XENON και CDMS. Βρέθηκε ότι περίπου 5 WIMPs χτυπούν έναν πυρήνα στο ανθρώπινο σώμα στην διάρκεια ενός έτους (μέσω σκέδασης που δεν εξαρτάται από το σπιν) και 30 WIMPs στην διάρκεια ενός έτους (μέσω σκέδασης που εξαρτάται από το σπιν). Στη συνέχεια μελετήθηκαν οι μικρότερες μάζες WIMPs (από 10 έως 20 GeV) που προτείνονται από τα πειράματα DAMA, CoGeNT και CRESST. Στην περίπτωση αυτή υπολογίστηκαν μεγαλύτεροι ρυθμοί: 105 WIMPs χτυπούν έναν πυρήνα του ανθρωπίνου σώματος στην διάρκεια ενός έτους, που αντιστοιχεί σε περίπου μια κρούση ανά λεπτό.... .... και αυτά είναι τα WIMPs που μας "ταρακουνούν" περισσότερο Αλληλεπιδράσεις WIMPs μάζας 60 GeV WIMPs με διάφορους πυρήνες του ανθρωπίνου σώματος Εξετάστηκαν ξεχωριστά οι αλληλεπιδράσεις του κάθε στοιχείου που περιέχεται στο ανθρώπινο σώμα με τα σωματίδια της σκοτεινής ύλης.

«Διαγαλαξιακό μετρό» από τα Γιαννιτσά. Η Παναγιώτα Καντή κατάγεται από τα Γιαννιτσά, έμαθε Φυσική στα Ιωάννινα και με το μυαλό της σχεδιάζει σταθερές και αξιόπιστες διαστημικές σκουληκότρυπες, προκαλώντας το ενδιαφέρον της παγκόσμιας κοινότητας των αστροφυσικών. Το εβδομαδιαίο περιοδικό New Scientist στο τεύχος της 10ης Μαρτίου 2012 είχε τη μελέτη της στο εξώφυλλό του, με τίτλο «Διαγαλαξιακό μετρό: επιβίβαση στη σκουληκότρυπα-εξπρές», αναφέροντας ότι αυτή και η ομάδα της ερευνούν τη δυνατότητα ταξιδιών στο Σύμπαν μέσα από χωροχρονικά «τούνελ», συνεχίζοντας το έργο που είχε αφήσει ημιτελές ο Αϊνστάιν. Όπως μας εξηγεί η κα Καντή, «οι θεωρίες της σκουληκότρυπας εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στη γενική θεωρία της σχετικότητας του Αϊνστάιν, το 1916. Αργότερα, μαζί με έναν άλλο συνεργάτη του, τον Ρόουζεν, έγραψαν μία εργασία πάνω στο θέμα. Δεν έμεινε, όμως, πολύ στη βιβλιογραφία. Από το 1980 και μετά επανήλθε το ενδιαφέρον και μάλιστα αυτό έγινε με αφορμή το έργο «Contact» με την Τζόντι Φόστερ. Το σενάριο βασίστηκε στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Καρλ Σέγκαν, έναν πολύ μεγάλο αστροφυσικό. Για να μπορέσει να βάλει κάποια ακριβή επιστημονικά στοιχεία στο βιβλίο του ζήτησε από τον Κιθ Θορν, έναν αστροφυσικό και κοσμολόγο, να κατασκευάσει θεωρητικά μία σκουληκότρυπα. Οπότε, η προσπάθεια ξεκίνησε από τον Θορν και κατόπιν συμμετείχαν αρκετοί άλλοι». Το αρχικό ερευνητικό πεδίο της κας Καντή, αυτό που αποτέλεσε τη βάση για την επιστημονική της ανέλιξη ήταν οι μαύρες τρύπες. Μέσα από αυτές άρχισε να κρυφοκοιτάζει τα μυστικά του Σύμπαντος και να αναζητά λύσεις. «Το 1995 έκανα το διδακτορικό μου στο Πανεπιστήμιο των Ιωαννίνων και μελετούσαμε πάλι την ίδια θεωρία με σκοπό να βγάλω λύσεις μαύρων οπών. Δηλαδή, τη θεωρία, όπως αναφέρεται και στη δημοσίευση, Dilatonic-Einstein-Gauss-Bonnet, η οποία προέρχεται από τις θεωρίες των υπερχορδών. Μία οικογένεια λύσεων που βρήκαμε τότε, δεν είχε τα χαρακτηριστικά των μαύρων οπών αλλά συνδεόταν μαζί τους. Δεν δώσαμε ερμηνεία, απλώς τις αναφέραμε σε μία από τις επιστημονικές εργασίες που είχε γράψει η ομάδα μας και το αφήσαμε». Δεν έχει, όμως, το Σύμπαν, παράδοξα αλλά και η ζωή με τις απροσδόκητες τροπές που δίνει στα γεγονότα. Η ξεχασμένη οικογένεια λύσεων ενός ταπεινού στη χώρα προέλευσης διδακτορικού, αποτέλεσε τη βάση μίας μελέτης που κέρδισε το ενδιαφέρον της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας. «Αρκετά χρόνια αργότερα, οι σημερινοί Γερμανοί συνεργάτες μου, ο Μπερτχαρντ Κλαϊχάουζ και η Γιούτα Κουνζ από το Πανεπιστήμιο του Όλτενμπουργκ θεώρησαν ότι εκείνη η αναφορά θα ήταν ένα καλό παράδειγμα λύσεων σκουληκότρυπων. 'Ετσι, ήρθαν σε επικοινωνία μαζί μου και προσπαθήσαμε να δούμε τα χαρακτηριστικά αυτών των λύσεων». Η μελέτη των τριών επιστημόνων δεν πέρασε απαρατήρητη από το έγκριτο βρετανικό επιστημονικό περιοδικό, το οποίο της αφιέρωσε εξώφυλλο. Στο άρθρο του αναφέρει: «Δεν είναι συνηθισμένο φαινόμενο ένα θέμα της επιστημονικής φαντασίας να πλησιάζει στην πραγματικότητα. Αυτό φαίνεται ότι συμβαίνει με τις σκουληκότρυπες. Θεωρητικά η είσοδος σε ένα από αυτά τα τούνελ του χωροχρόνου μπορεί να οδηγήσει στον Πλούτωνα, το γαλαξία της Ανδρομέδας, ή εκατομμύρια έτη φωτός μακριά. Δεν αποτελεί έκπληξη ότι κανείς δεν έχει φτάσει κοντά στη θεωρητική κατασκευή μίας τέτοιας οπής. Ακόμη και στο χαρτί, είναι ασταθείς και έχουν την τάση να κλείνουν κατευθείαν, εκτός και αν διατηρηθούν ανοικτές με τη χρήση σκοτεινής ύλης. Τώρα, όλα αυτά άλλαξαν. Μία ερευνητική ομάδα με Γερμανούς και Έλληνες επιστήμονες έδειξαν ότι είναι δυνατή η κατασκευή σκουληκότρυπων δίχως να απαιτείται η ύπαρξη της αμφισβητούμενης σκοτεινής ενέργειας». Όπως αναφέρει η κα Καντή, το πέρασμα μέσα από μία σκουληκότρυπα θα έμοιαζε με «ένα ταξίδι, όπως είναι αυτό που κάνουν τα διαστημόπλοιά μας». Μόνο που, εκτός του ότι μέσα από την καμπύλωση του χωροχρόνου θα γίνονται εφικτά άλματα μέσα στο Σύμπαν, οι επιταχύνσεις θεωρητικά θα είναι τεράστιες. «Για να είναι μία σκουληκότρυπα ρεαλιστική, θα πρέπει ένας ταξιδιώτης, ας το πούμε έτσι, που θα ήθελε να περάσει από μέσα να μην δέχεται πολύ μεγάλες επιταχύνσεις. Στα υπερηχητικά αεροπλάνα, φτάνουμε μέχρι 2 G, δηλαδή δύο φορές την επιτάχυνση της βαρύτητας επάνω στη Γη, το πολύ τρία. Επομένως, για να επιτύχουμε, οι όποιες επιταχύνσεις να είναι σχετικά μικρές, θα πρέπει το στόμιο να είναι πάρα πολύ μεγάλο. Δηλαδή να είναι περίπου δέκα έτη φωτός. Αν φυσικά τέτοιες λύσεις υπάρχουν στην φύση τότε θα πρέπει με κάποιο τρόπο να μπορέσουμε να τις ανιχνεύσουμε». Η ακαδημαϊκή διαδρομή της Παναγιώτας Καντή είχε τη δική της παραδοξότητα. Από τη γενέτειρά της, βρέθηκε στο Πανεπιστήμιο των Ιωαννίνων, να ερευνά μαύρες οπές, μέχρι το διδακτορικό της. Από εκεί στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα, στην Scuola Normale Superiore της Ιταλίας και με υποτροφία στο CERN να μελετά τους κινδύνους που μπορεί να προκύψουν από επιταχυντές όπως ο LHC (Large Hadron Collider). Κατόπιν στην Οξφόρδη, στο Πανεπιστήμιο του Ντάραμ, και τελικά, αναπληρώτρια καθηγήτρια στις αίθουσες όπου διδάχθηκε Φυσική, στα Ιωάννινα. Το πέρασμά της από τόσα σημαντικά εκπαιδευτικά ιδρύματα και οι δυνατότητες που αυτά της παρείχαν προκαλεί εύλογα ερωτηματικά για τους λόγους που επέστρεψε στην Ελλάδα. «Είχα περάσει δέκα χρόνια στο εξωτερικό και μπορούσα πολύ άνετα να συνεχίσω να ζω εκεί. Είχα όλες τις ευκαιρίες. Επέλεξα την επιστροφή στην Ελλάδα γιατί θεώρησα ότι το χρωστούσα να γυρίσω εδώ. Στο Πανεπιστήμιο των Ιωαννίνων έμαθα, έρευνα, Φυσική. Ήθελα να διδάξω κι εγώ με τη σειρά μου νέα παιδιά και να τους ωθήσω προς το εξωτερικό». Το επιστημονικό έργο της Π. Καντή. Stable Lorentzian Wormholes in Dilatonic Einstein-Gauss-Bonnet Theory Wormholes in Dilatonic Einstein-Gauss-Bonnet Theory Αναλυτικά η συνέντευξη της Παναγιώτας Καντή. http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathciv_20237_06/04/2012_436905

Αποστολή διαστημικών ρομπότ στη Σελήνη. Η Google θέσπισε έπαθλο 20 εκατ. δολαρίων για το πρώτο ιδιωτικό ρομπότ που θα φτάσει στη Σελήνη. Επιστημονικές ομάδες από διάφορα μέρη του κόσμου διεκδικούν το έπαθλο των 20 εκατ. δολαρίων που έχει θεσπίσει η Google. Το βραβείο Lunar X Prize θα απονεμηθεί στην ομάδα που πρώτη θα αποστείλει στο φεγγάρι ένα διαστημικό ρομπότ. Το ρομπότ θα πρέπει να διανύσει απόσταση περίπου 450 μέτρων στο σεληνιακό έδαφος και να στείλει στη Γη ένα βίντεο υψηλής ευκρίνειας ως απόδειξη της παρουσίας του στον δορυφόρο μας. Ενα επιπλέον βραβείο 10 εκατ. δολαρίων θα απονεμηθεί στην ομάδα που θα πάει την αποστολή ένα βήμα παραπέρα. Θα πρέπει δηλαδή το ρομπότ της να διανύσει μεγαλύτερη απόσταση μέσα στη νύχτα, να εντοπίσει πάγο ή να προσσεληνωθεί κοντά στο σημείο της αποστολής Apollo της NASA. Η Αμερικανική Υπηρεσία Διαστήματος έστελνε επανδρωμένες αποστολές στη Σελήνη από το 1969 μέχρι το 1972. Πολύ αργότερα, η προσοχή της στράφηκε στην προετοιμασία αποστολών στον Αρη, αφήνοντας έτσι ελεύθερο το έδαφος στην ιδιωτική πρωτοβουλία να ετοιμάσει διαστημικά ρομπότ. Στον διαγωνισμό δήλωσαν συμμετοχή 26 επιστημονικές ομάδες και τα ρομπότ θα πρέπει να έχουν σταλεί στο φεγγάρι μέσα στα επόμενα τρία χρόνια. Τα περισσότερα δείχνουν λιγότερο ρωμαλέα από εκείνα που έχει στείλει στον Αρη η NASA. «Μοιάζουν τόσο εύθραυστα που νομίζεις πως θα τεθούν εκτός λειτουργίας αν πέσει πάνω τους ένα πετραδάκι...» υποστήριξε πριν λίγες μέρες πρώην μηχανικός της NASA. «Ωστόσο ο σκοπός τους είναι μόνο να φθάσουν εκεί και να διανύσουν μισό χιλιόμετρο. Τα δικά μας τα ρομπότ είχαν πολύ μεγαλύτερο κόστος επειδή κατασκευάστηκαν με σκοπό να αντέξουν». Η πρώτη εταιρεία που δήλωσε συμμετοχή στον διαγωνισμό ήταν η βρετανική Odyssey Moon Limited, η οποία σχεδιάζει ένα ρομπότ που μοιάζει με παραδοσιακή σεληνάκατο της NASA, με τη μόνη διαφορά ότι τροφοδοτείται με ενέργεια από τον Ηλιο. Οι σχεδιαστές φιλοδοξούν η σεληνάκατος να φθάσει στο φεγγάρι και να εξερευνήσει τους ορυκτούς πόρους του. Ένα άλλο ρομπότ, επίσης από τη Βρετανία, ονομάζεται Tesla Robotic Rover και μοιάζει με μία μεγάλη μπάλα η οποία στηρίζεται σε τέσσερις τροχούς. Οι κατασκευαστές του ρομπότ λένε ότι μέχρι το τέλος του έτους θα το έχουν στείλει στο φεγγάρι. Το πιο παράξενο ρομπότ απ' όλα κατασκευάζεται από την επιστημονική ομάδα Puli της Ουγγαρίας και αντί για τροχούς χρησιμοποιεί για την κίνησή του πολυάριθμους σωλήνες, με αποτέλεσμα να μοιάζει με αχινό. Το όνομά του προέρχεται από το όνομα ενός γερμανικού ποιμενικού που είναι και έξυπνος και παιχνιδιάρης. Ενα ακόμη «εκκεντρικό» ρομπότ έχει τη μορφή πυραμίδας και κινείται με τροχούς. Διαθέτει δύο ζεύγη καμερών και έχει ύψος μεγαλύτερο από ενάμισι μέτρο. Τα διαστημικά ρομπότ θα εκτοξευτούν προς το φεγγάρι με πύραυλο. Ενας τέτοιος πύραυλος μπορεί να είναι ο Falcon Nine, τον οποίο σχεδίασε ο ιδρυτής του Paypal Ελον Μασκ. H Γη από την αθέατη πλευρά της Σελήνης! Στην φωτογραφία η αθέατη πλευρά της Σελήνης και στο βάθος η Γη. Στην εικόνα φαίνεται και ο κρατήρας De Forest, που βρίσκεται προς τον νότιο πόλο της Σελήνης, να δέχεται το φως του ήλιου υπό γωνία σχηματίζοντας βαθιές σκιές. Η Ρωσία σχεδιάζει την δημιουργία της σεληνιακής βάσης της. Η Ρωσία σχεδιάζει να στείλει στην Σελήνη νέες σεληνιακές άκατες, οι οποίες θα μπορούν να λειτουργήσουν εκεί για μερικά χρόνια. Δεν αποκλείεται, στην συνέχεια στον δορυφόρο της Γης να δημιουργηθεί ρωσική σεληνιακή βάση. Αυτοί είναι οι στόχοι που υπάρχουν στο πρόγραμμα που έχει αναπτυχθεί από την Ρωσική Ακαδημία επιστημών. Το πρώτο βήμα προς την εξερεύνηση της Σελήνης προγραμματίζεται για το 2015. Την Σελήνη θα την εξερευνήσουν οι δορυφόροι «Luna-Resouse» και «Luna-Glob». Στο δεύτερο στάδιο θα αρχίσουν την λειτουργία τους οι νέες σεληνιακές άκατες, οι οποίες θα συλλέγουν δείγματα σεληνιακού εδάφους, συμπεριλαμβανομένου και του συλλεγμένου από βάθος δύο μέτρων με την χρήση της εγκατάστασης γεώτρησης. Έπειτα στην Σελήνη θα πάει προσσεληνωμένο σκάφος με πύραυλο επιστροφής, το οποίο θα πάρει μερικές κάψουλες με δείγματα σεληνιακού εδάφους και θα τα φέρει στην Γη. Οι άκατες που θα μείνουν στην επιφάνεια της Σελήνης και ο σταθμός προσσελήνωσης, θα αποτελέσουν τα πρώτα στοιχεία του σεληνιακού πεδίου δοκιμών με τον μελλοντικό στόχο να αναπτυχθεί σε αυτήν την περιοχή η Ρωσική σεληνιακή βάση.

Ο Stephen Hawking θα «μιλήσει» χρησιμοποιώντας το iBrain. Ο διάσημος αστροφυσικός Στίβεν Χόκινγκ δοκιμάζει μια επαναστατική συσκευή η οποία ίσως του επιτρέψει να ξαναμιλήσει. Το iBrain σύμφωνα με τους δημιουργούς του μπορεί να διαβάζει τις σκέψεις να τις μεταφράζει - δηλαδή να τις μετατρέπει σε λέξεις - και να τις εκφωνεί μέσα από ηχεία. Ο Χόκινγκ πάσχει από τη νόσο Λου Γκέριγκ και εδώ και πολλά χρόνια βρίσκεται καθηλωμένος σε αναπηρικό αμαξίδιο αδυνατώντας μεταξύ άλλων να μιλήσει. Η εγκεφαλική κορδέλα. Το iBrain είναι μια μικρή συσκευή (έχει μέγεθος ανάλογο με αυτό δύο νομισμάτων) η οποία είναι ενσωματωμένη σε μια ελαστική κορδέλα που τοποθετείται στο κεφάλι του ασθενή. Η συσκευή, η οποία έχει αναπτυχθεί από ομάδα ειδικών της αμερικανικής εταιρείας NeuroVigil σε συνεργασία με ερευνητές του Πανεπιστημίου Stanford, αρχικά δημιουργήθηκε για να παρακολουθεί άτομα κατά τη διάρκεια του ύπνου και να διαπιστώνει προβλήματα που σχετίζονται με τον ύπνο όπως η υπνική άπνοια. Στην πορεία όμως οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το iBrain μπορεί να διαβάζει τα εγκεφαλικά κύματα που παράγει κάποιος όταν σκέφτεται και θεώρησαν ότι, με την κατάλληλη επεξεργασία τους από σχετικό λογισμικό, θα μπορουσε να τα μετατρέπει σε λέξεις. Ετσι άρχισαν να κάνουν μελέτες σχετικά και με αυτή την εφαρμογή. Η εγκεφαλική διεπαφή. Η συσκευή βασίζεται στη λεγόμενη διεπαφή εγκεφάλου-υπολογιστή (Brain Computer Interface). Η διεπαφή εγκεφάλου-υπολογιστή αναφέρεται σε μια σειρά από τεχνολογίες που ως απώτερο σκοπό έχουν την επίτευξη αλληλεπίδρασης και επικοινωνίας μεταξύ του ανθρώπινου νευρικού συστήματος και ενός υπολογιστή. Με τη μέθοδο αυτή πειραματίζονται ερευνητές που προσπαθούν να αναπτύξουν τεχνολογίες χρήσης ενός υπολογιστή από άτομα με κινητικά ή άλλα προβλήματα υγείας όπως, παραδείγματος χάριν, άτομα με προβλήματα όρασης. Επίσης εφαρμόζεται για την αποτελεσματικότερη χρήση τεχνητών μελών από αναπήρους ενώ θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και για την ανάπτυξη τεχνολογίας που θα επιτρέπει σε ένα στρατιώτη να ελέγχει με τη σκέψη οπλικά συστήματα ή ακόμη και ένα ρομποτικό σκάφος. Οσον αφορά ειδικότερα το iBrain, η συσκευή μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για τη διάγνωση των διαταραχών του ύπνου, της κατάθλιψης και του αυτισμού ενώ ελβετική εταιρεία συνεργάζεται με την NeuroVigil για την ανάπτυξη λογισμικού που θα της επιτρέψει να παρακολουθεί πώς τα φάρμακα λειτουργούν στον εγκέφαλο. Ο Στίβεν Χόκινγκ. Όταν ο Στίβεν Χόκινγκ έμαθε για το iBrain δέχθηκε να το δοκιμάσει. Οι ερευνητές τον επισκέφθηκαν στο σπίτι του στην Αγγλία, τοποθέτησαν τη συσκευή στο κεφάλι του και του ζήτησαν να συγκεντρωθεί και να σκέφτεται έντονα και επαναλαμβανόμενα ότι εκτελεί κάποιες απλές κινήσεις, όπως ότι σφίγγει σε γροθιά το χέρι του. Η συσκευή κατέγραψε τα εγκεφαλικά κύματα που παρήγαγε ο εγκέφαλος του επιστήμονα κατά τη διάρκεια του πειράματος. Ενας αλγόριθμος που οι ερευνητές ονομάζουν Spears επεξεργάστηκε τα δεδομένα της συσκευής. Σύμφωνα με τους ερευνητές ο αλγόριθμος κατάφερε να «μεταφράσει» τις κινήσεις του Χόκινγκ. «Με αρκετή ακόμη δουλειά και προσπάθεια πιστεύω ότι μπορώ να αναπτύξω λογισμικό που θα μετατρέπει τα εγκεφαλικά κύματα σε σκέψεις και στη συνέχεια να μετατρέπει τις σκέψεις σε γράμματα, λέξεις και προτάσεις. Τελικά ίσως καταστεί εφικτό να γίνεται μια κανονική συνομιλία χρησιμοποιώντας το iBrain» υποστηρίζει ο καθηγητής Φίλιπ Λόου, στέλεχος της NeuroVigil και επικεφαλής των ερευνητών που αναπτύσσουν τη συσκευή. http://www.nytimes.com/2012/04/03/science/ibrain-a-device-that-can-read-thoughts.html?_r=1 Όπως είχε προαναγγελθεί ο Stephen Hawking εμφανίστηκε σε επεισόδιο της χιουμοριστικής τηλεοπτικής σειράς «The Big Bang Τheory».

Ο Ερμής έχει ένα υγρό πυρήνα κι άλλες εκπλήξεις. Ο Ερμής είναι ένα περίεργος μικρός πλανήτης, μικρός μεν αλλά απίστευτα πυκνός, σχετικά κοντά μας αλλά δύσκολο να μελετηθεί μέσω των τηλεσκοπίων. Τα πρόσφατα ευρήματα του σκάφους MESSENGER που παρουσιάστηκαν πριν λίγες μέρες σε ένα συνέδριο, φέρνουν στο φως νέες παραξενιές του πιο κοντινού πλανήτη προς τον Ήλιο. Οι μετρήσεις δείχνουν ότι ο Ερμής πρέπει να έχει υποστεί μια έντονη γεωφυσική δραστηριότητα στο μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας του. Οι μελλοντικές παρατηρήσεις θα βοηθήσουν στο να απαντηθούν μερικές ερωτήσεις σχετικά με το πώς σχηματίστηκε αυτό το υλικό. Το διαστημόπλοιο Messenger της NASA τέθηκε σε τροχιά γύρω από τον Ερμή πριν από ένα χρόνο και έχει δουλέψει όλο αυτό τον χρόνο. Έχει τραβήξει περίπου 100.000 εικόνες, έχει χαρτογραφήσει το πεδίο βαρύτητας του και έκανε ευαίσθητες μετρήσεις υψομετρίας, ρίχνοντας φως σε χαρακτηριστικά στην επιφάνεια του πλανήτη όπως ποτέ άλλοτε έγινε πριν. Οι νέες αποκαλύψεις για τον πυρήνα του Ερμή δείχνουν ότι ο φλοιός του πλανήτη είναι παχύτερος σε χαμηλά γεωγραφικά πλάτη και λεπτότερος στους πόλους, μια κατανομή που δείχνει ότι ο πλανήτης θα μπορούσε να έχει ένα ρευστό εξωτερικό πυρήνα. Πάντα δε γνωρίζαμε ότι ο Ερμής είχε αναλογικά μεγαλύτερο πυρήνα από τη Γη. Οι γεωλόγοι πίστευαν ότι θα μπορούσε να αποτελεί ακόμα το 42% του όγκου του πλανήτη, σε σύγκριση με το 17% που καταλαμβάνει ο πυρήνας της Γης. Η νεότερη όμως εκτίμηση δίνει ότι ο πυρήνας αποτελεί το 85% του πλανήτη. Φαίνεται δε να υπάρχει ένα εξαιρετικά πυκνό στρώμα με πάχος κάπου 170 χιλιόμετρα, που περισφίγγει τον πυρήνα, που ίσως να είναι ένα κέλυφος από θειούχο σίδηρο. Έτσι ο μανδύας και ο φλοιός μοιάζει σαν μια απλή φλούδα πορτοκαλιού σε ένα γιγαντιαίο σιδερένιο πορτοκάλι. Μια άλλη αξιοσημείωτη διαπίστωση είναι ότι ο μεγαλύτερος κρατήρας στον Ερμή, Caloris Basin, δεν είναι στην πραγματικότητα λεκανοπέδιο. Φαίνεται ότι το κέντρο του κρατήρα σταδιακά ανυψώθηκε όχι στο πολύ μακρινό παρελθόν μέχρι να γίνει υψηλότερο από τις άκρες του. Η εικόνα αυτή έκανε τους γεωλόγους να αναθεωρήσουν τις απόψεις τους ότι ο Ερμής σταμάτησε να είναι γεωλογικά ενεργός πριν 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια, αλλά ήταν περισσότερα από 2 δισεκατομμύρια χρόνια πριν.

Ο πρώτος στη Ρωσία κοσμο-λιμένας μπορεί να κατασκευαστεί στην πατρίδα του Γκαγκάριν. Ο πρώτος στη Ρωσία κοσμο-λιμένας, όπου οι διαστημικοί τουρίστες θα μπορούν να πραγματοποιούν υποτροχιακές πτήσεις, σχεδιάζεται να κατασκευαστεί στην περιοχή Γκαγκάριν της περιφέρειας Σμολένσκ, στην ιδιαίτερη πατρίδα του πρώτου κοσμοναύτη της Γης. Ο διαστημικός λιμένας θα είναι ένα αντίστοιχο του κοσμοδρομίου «Αμέρικα» (Spaceport America), το οποίο κατασκευάστηκε στις ΗΠΑ. Εδώ θα εγκατασταθούν διαστημικά μουσεία και ατραξιόν, θα διοργανώνονται εκθέσεις και επιστημονικά συνέδρια, εκδρομές και εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά από τη Ρωσία και το εξωτερικό.

Η Σελήνη έχει παρέα! Μία μελέτη, με επικεφαλής τον Μίκαελ Γράνβικ του Ινστιτούτου Αστρονομίας του πανεπιστημίου της Χαβάης και του Ζερεμί Βομπεγιόν του Αστεροσκοπείου του Παρισιού, που δημοσιεύτηκε στο αστρονομικό περιοδικό «Icarus», κατέληξε στο απρόσμενο συμπέρασμα ότι η Γη, σε οποιαδήποτε στιγμή της ιστορίας της, έχει συνήθως γύρω της πάνω από ένα φεγγάρια. Με άλλα λόγια, η Σελήνη δεν είναι μοναδική, καθώς πολύ συχνά μικροί αστεροειδείς διαμέτρου λίγων μέτρων «συλλαμβάνονται» από τη βαρύτητα του πλανήτη μας και μετατρέπονται και αυτοί σε μίνι-δορυφόρους. Αυτό τουλάχιστον, σύμφωνα με το Space.com, δείχνουν οι νέες προσομοιώσεις των ερευνητών με τη βοήθεια ενός γαλλικού σούπερ-υπολογιστή, ο οποίος υπολόγισε τις τροχιές περίπου 10 εκατομμυρίων κοντινών στη Γη αστεροειδών, καθώς αυτοί περνούν σε μικρή απόσταση από τον πλανήτη μας. Από αυτά τα σώματα, με βάση τις προσομοιώσεις, περίπου 18.000 κατά καιρούς «κλειδώνουν» σε πρόσκαιρη τροχιά γύρω από τη Γη. Τουλάχιστον ένας μικρός αστεροειδής διαμέτρου ενός μέτρου ή μεγαλύτερος βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας κάθε στιγμή. Σύμφωνα με τους θεωρητικούς υπολογισμούς, κάθε ένα τέτοιο μίνι-φεγγάρι γυρνάει γύρω από τη Γη επί περίπου εννέα μήνες κατά μέσο όρο, προτού «απαγκιστρωθεί» ξανά από τη γήινη έλξη και συνεχίσει το ταξίδι του στο διάστημα, σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο, ο οποίος ασκεί πολύ μεγαλύτερη έλξη βαρύτητας. Όμως μερικοί αστεροειδείς υπολογίστηκε ότι μπορεί να «κολλάνε» σε τροχιά -συνήθως ακανόνιστη και όχι κυκλική- γύρω από τη Γη ακόμα και για δεκαετίες, κάνοντας παρέα στη Σελήνη, η οποία, με διάμετρο 3.474 χλμ., περιφέρεται γύρω μας εδώ και πάνω από τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0019103511004684

Μαγνητική δραστηριότητα διαθέτει και η Αφροδίτη. Η Αφροδίτη μπορεί να μην έχει δικό της μαγνητικό πεδίο, αντίθετα με τη Γη, παρόλα αυτά, όπως ανακάλυψαν οι επιστήμονες για πρώτη φορά, διαθέτει μαγνητική δραστηριότητα, ακόμα και καταιγίδες που προκαλούν φαινόμενα όπως το γήινο σέλας στους πόλους. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον κινεζικής καταγωγής Τιελόνγκ Ντρανγκ του Ινστιτούτου Διαστημικών Ερευνών της Αυστριακής Ακαδημίας Επιστημών του Γκρατς, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο «Science», σύμφωνα με το «Nature», ανέλυσαν δεδομένα που συνέλλεξε το σκάφος «Venus Express» του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), το οποίο βρίσκεται σε τροχιά γύρω από την Αφροδίτη από το 2006. Οι επιστήμονες εντόπισαν, στον καυτό και πνιγηρό πλανήτη, σε μικρογραφία το φαινόμενο της «μαγνητικής επανασύνδεσης», που σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό λαμβάνει χώρα στον Ήλιο. Όταν τα μαγνητικά πεδία αντίθετης πολικότητας συγκρούονται και συγχωνεύονται, τότε απελευθερώνεται ένας βίαιος «χείμαρρος» ενέργειας. Το φαινόμενο αυτό αποκαλείται «μαγνητική επανασύνδεση» και προκαλεί τις ηλιακές εκλάμψεις και τις μαγνητικές καταιγίδες στον Ήλιο, καθώς και το θεαματικό σέλας στη Γη, αλλά και σε άλλους πλανήτες που έχουν δικό τους μαγνητικό πεδίο και ατμόσφαιρα, όπως ο Δίας και ο Κρόνος. Τώρα, για πρώτη φορά, οι επιστήμονες ανακαλύπτουν ότι κάτι ανάλογο τελικά συμβαίνει και στην Αφροδίτη παρά την ανυπαρξία μαγνητικού πεδίου σε αυτήν.Μάλιστα υποθέτουν ότι σε αυτό το μαγνητικό φαινόμενο μπορεί να οφείλεται εν μέρει η σταδιακή απώλεια της πυκνής και πλούσιας σε νερό ατμόσφαιρας που κάποτε, πριν από 4 δισεκατομμύρια χρόνια, εκτιμάται ότι περιέβαλε τον γειτονικό πλανήτη. Η ανακάλυψη δείχνει ότι πιθανώς η εκρηκτική μαγνητική δραστηριότητα μπορεί να αποτελεί κοινό χαρακτηριστικό των πλανητών παντού στο σύμπαν. Έτσι, οι μαγνητικές καταιγίδες σε εξωπλανήτες, εκτός του ηλιακού μας συστήματος, μπορεί περιστασιακά να παράγουν ραδιοσήματα αρκετά ισχυρά για να ανιχνευθούν από τα γήινα ραδιοτηλεσκόπια. Αν αυτό ισχύει, τότε ανοίγει ένας νέος δρόμος για την αναζήτηση εξωπλανητών, κάτι που ίσως επιβεβαιωθεί από νέα πιο ισχυρά ραδιοτηλεσκόπια, όπως το LOFAR (Low Frequency Array) στην Ολλανδία.

Παράταση ζωής για τον κυνηγό πλανητών Kepler. Το πρώτο διαστημικό τηλεσκόπιο που σχεδιάστηκε ειδικά για την ανακάλυψη ξένων πλανητικών συστημάτων θα συνεχίσει να λειτουργεί για ακόμα μια τετραετία, έπειτα από την παράταση της αποστολής που αποφάσισε η NASA. Η ανεξάρτητη επιτροπή ειδικών που αξιολόγησε τις μέχρι σήμερα επιδόσεις του Kepler έκανε λόγο για «σπουδαία επιτυχία», αφού η αποστολή προσφέρει «μια συνεχή ροή ανακαλύψεων». Το Kepler, το οποίο διαχειρίζεται το Ερευνητικό Κέντρο Ames της NASA στην Καλιφόρνια, θα συνεχίσει τώρα τις παρατηρήσεις σε 170.000 άστρα στους αστερισμούς του Κύκνου και της Λύρας. Από την εκτόξευσή του το Νοέμβριο του 2009, το διαστημικό τηλεσκόπιο έχει εντοπίσει 2.300 πιθανούς «εξωπλανήτες», όπως ονομάζονται οι πλανήτες εκτός του Ηλιακού Συστήματος. Σε 61 από αυτές τις περιπτώσεις η ύπαρξη των εξωπλανητών έχει επιβεβαιωθεί με περαιτέρω παρατηρήσεις. Μάλιστα 38 από τους εξωπλανήτες του Kepler βρίσκονται εντός της λεγόμενης «κατοικήσιμης ζώνης», δηλαδή περιφέρονται γύρω από τα μητρικά τους άστρα σε αποστάσεις που επιτρέπουν την ύπαρξη υγρού νερού, και πιθανώς την εμφάνιση ζωής. Από την ανακάλυψη του πρώτου εξωπλανήτη τη δεκαετία του 1990, οι τεχνολογίες παρατήρησης έχουν βελτιωθεί σημαντικά. Παρόλα αυτά, ακόμα και τα ισχυρότερα σημερινά τηλεσκόπια δυσκολεύονται να διακρίνουν άμεσα τόσο μακρινά και μικρά σώματα. Το Kepler εντοπίζει τους εξωπλανήτες αξιοποιώντας μια έμμεση αλλά αξιόπιστη τεχνική: καταγράφει την απειροελάχιστη μείωση της φωτεινότητας του μητρικού άστρου τη στιγμή που εξωπλανήτης περνά από μπροστά του. Για την επιβεβαίωση της ύπαρξης των πιθανώς πλανητών αυτό το φαινόμενο πρέπει να καταγραφεί τουλάχιστον τρεις φορές σε κάθε περίπτωση. «Τώρα θα έχουμε το χρόνο να παρατηρήσουμε πέντε, έξι ή και οκτώ τέτοιες διελεύσεις. Αυτό θα μας αποκαλύψει περισσότερα στοιχεία, όπως το εάν πρόκειται για συμπαγείς πλανήτες όπως η Γη ή για αέριους γίγαντες όπως ο Δίας» σχολίασε ο φυσικός Ουίλιαμ Μπουρούκι, επικεφαλής της αποστολής Kepler. «Η παράταση της αποστολή δίνει μια μοναδική δυνατότητα να επανεξετάσουμε την κατανόησή μας για τις διαδικασίες στο Γαλαξία και τη θέση μας σε αυτόν», σημείωσε ο υπεύθυνος του σχεδίου «Κέπλερ» Ρότζερ Χάντερ. Η επιτροπή που αποφάσισε παράταση της αποστολής παρέτεινε επίσης τη λειτουργία του Hubble και ενός ακόμα διαστημικού τηλεσκοπίου, το παρατηρητήριο ακτίνων-Χ Chandra. Το Kepler, του οποίου το κόστος έφτασε τα 500 εκατ. δολάρια, θα λειτουργεί με ετήσιο προϋπολογισμό 18 εκατ. δολαρίων για την επόμενη τετραετία.

CERN: «Επιταχύνει» την αναζήτηση του σωματιδίου του Θεού. Ο μεγάλος υπόγειος επιταχυντής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Πυρηνικών Ερευνών (CERN), κάτω από τα γαλλο-ελβετικά σύνορα, άρχισε να λειτουργεί και πάλι μετά το χειμερινό «διάλειμμά» του και αμέσως σημείωσε παγκόσμιο ρεκόρ. Συγκεκριμένα, πραγματοποίησε συγκρούσεις δύο αντιτιθέμενων δεσμών πρωτονίων με συνολική ενέργεια οκτώ τρισεκατομμυρίων ηλεκτρονιοβόλτ (4 TeV από κάθε κατεύθυνση), μεγαλύτερη από οποιαδήποτε ενέργεια έχει ποτέ επιτευχθεί από επιταχυντή στη Γη. Η αυξημένη ενεργειακή ισχύς των συγκρούσεων αυξάνει τις προσδοκίες των επιστημόνων να κάνουν φέτος νέες ανακαλύψεις στο πεδίο της Φυσικής. Ο πρώτος στόχος είναι η επιβεβαίωση ή η οριστική διάψευση της ύπαρξης του μποζονίου του Χιγκς, του λεγόμενου και «σωματιδίου του Θεού». Στο τέλος του 2011, οι ερευνητές του CERN ανακοίνωσαν ότι έχουν ενδείξεις πλέον για την ύπαρξή του, αλλά απομένει η επιβεβαίωση εντός του 2012. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231141738 «Η διετής εμπειρία λειτουργίας του επιταχυντή στα 3,5 TeV ανά ακτίνα μάς έδωσε την αυτοπεποίθηση να αυξήσουμε την ενέργεια φέτος, χωρίς σημαντικό ρίσκο για το μηχάνημα», δήλωσε ο διευθυντής επιταχυντών και τεχνολογίας του CERN, Στιβ Μάγιερς, σύμφωνα με το BBC. Ένα ηλεκτρονιοβόλτ (eV) είναι η ενέργεια που αποκτά ένα ηλεκτρόνιο καθώς επιταχύνει μέσω ηλεκτρικού δυναμικού ενός βολτ, ενώ ένα TeV είναι η αντίστοιχη ενέργεια που είναι κατά ένα εκατομμύριο φορές μεγαλύτερη. Οι δέσμες ακτίνων του CERN περιέχουν η καθεμία τρισεκατομμύρια υποατομικά σωματίδια, το καθένα από τα οποία επιταχύνεται μέχρι σχεδόν την ταχύτητα του φωτός (συγκεκριμένα το 99,99999%). Από τότε που άρχισε τη λειτουργία του, ο μήκους 27 χλμ. επιταχυντής ανεβάζει σταδιακά «ταχύτητα» στις συγκρούσεις του. Φέτος, θα συλλέξει πάλι έναν τεράστιο όγκο δεδομένων ως τον Νοέμβριο του 2012, οπότε θα κλείσει για περίπου 20 μήνες, προκειμένου να αναβαθμιστεί περαιτέρω. Στόχος είναι η ενεργειακή ισχύς του να φθάσει τα 14 TeV το 2014, οπότε από το 2015 θα ξεκινήσει με νέες δυνατότητες το «κυνήγι» των μυστηρίων της ύλης και του σύμπαντος.

Ανθρώπινες φωνές όπως θα ακούγονταν στον Άρη, την Αφροδίτη, τον Τιτάνα. Βρετανική ερευνητική ομάδα αναδημιούργησε φυσικούς ήχους στον Άρη, την Αφροδίτη και τον Τιτάνα. Την ενδιαφέρουσα αποκάλυψη έκανε ομάδα ειδικών του Πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον η οποία βασίστηκε σε νόμους της φυσικής, μαθηματικά μοντέλα και άλλα τεχνολογικά εργαλεία για να αποτυπώσει τους φυσικούς ήχους στους δύο πλανήτες και τον δορυφόρο του Κρόνου. Οι ερευνητές έδωσαν την Τετάρτη στην δημοσιότητα ένα μέρος της δουλειάς τους. Οι ερευνητές αποτύπωσαν το πώς ακούγεται εκεί η ανθρώπινη φωνή, ο ήχος των κεραυνών, ο ήχος του νερού που πέφτει από ψηλά, ο ήχος μιας αμμοθύελλας. Τέλος αποτύπωσαν τον ήχο που θα ακουστεί στον Τιτάνα όταν ένα διαστημόπλοιο πέσει σε κάποια από τις λίμνες του. «Είμαστε απόλυτα σίγουροι για τη δουλειά μας. Ήταν μια εξαιρετικά δύσκολη εργασία αφού έπρεπε να λάβουμε υπόψη τις ατμοσφαιρικές και άλλες περιβαλλοντικές συνθήκες, τη δυναμική των υγρών και άλλα σχετικά δεδομένα του κάθε πλανήτη. Στην Αφροδίτη το βάθος της φωνής αυξάνει σε σχέση με το αντίστοιχο πάνω στη Γη. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η Αφροδίτη έχει πιο πυκνή ατμόσφαιρα γεγονός που σημαίνει ότι οι φωνητικές χορδές δονούνται πιο αργά μέσα σε αυτή τη σούπα αερίων. Όμως ο ήχος κινείται ταχύτερα στην Αφροδίτη από ότι στη Γη. Αυτό σημαίνει ότι αν ακούγαμε κάποιον να μιλά από την Αφροδίτη χωρίς να τον βλέπουμε θα ακούγαμε μια βαθιά μπάσα φωνή η οποία θα παρέπεμπε μάλιστα σε κάποιο μικροκαμωμένο άτομο. Οι άνθρωποι στην Αφροδίτη θα ακούγονταν σαν στρουμφάκια με μπάσα φωνή» αναφέρει ο Τιμ Λέιτον, καθηγητής του Ινστιτούτου Ερευνών Ήχων και Δονήσεων του Πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον που ήταν μέλος της ερευνητικής ομάδας. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231189900

Τεράστιος ανεμοστρόβιλος στον Άρη. Nέος τεράστιος ανεμοστρόβιλος στον Άρη ύψους 20 χιλιομέτρων φωτογραφήθηκε στις 14 Μαρτίου στο βόρειο ημισφαίριο του πλανήτη από την κάμερα HiRISE (High Resolution Imaging Science Experiment) που μεταφέρει το διαστημικό σκάφος της NASA, Mars Reconnaissance Orbiter (MRO). Ο προηγούμενος ανεμοστρόβιλος που συνέλαβε η κάμερα HiRISE ήταν πολύ μικρότερος και το ύψος του έφτανε τα 800 μέτρα. Στο βίντεο που ακολουθεί βλέπουμε ένα animation που μας δείχνει τον εντυπωσιακό τρόπο με τον οποίο μετακινείται ο ανεμοστρόβιλος στην επιφάνεια του πλανήτη Άρη.

Φθηνοί επιταχυντές στο κυνήγι για σκοτεινές δυνάμεις. Σε σήραγγες κάτω από το Εργαστήριο Thomas Jefferson στη Βιρτζίνια, ένας επιταχυντής θέτει σε κίνηση μια ακτίνα ηλεκτρονίων γύρω από μια πίστα. Οι ενέργειές τους είναι μέτριες αλλά η δέσμη είναι πολύ πυκνή – γι ‘αυτό και χρειάζεται μια πολύ φωτεινή δέσμη για να ανιχνεύσει το λεγόμενο σκοτεινό φωτόνιο – ένα φωτόνιο που δεν λάμπει. Σε τρεις εβδομάδες αναμένεται να αρχίσει ένα πείραμα όπου δέσμες ηλεκτρονίων θα πέσουν πάνω σε ένα λεπτό στόχο βολφραμίου 500 εκατομμύρια φορές το δευτερόλεπτο, δημιουργώντας έτσι έναν καταρράκτη βραχύβιων σωματιδίων. Μέσα από τα συντρίμμια, οι φυσικοί με τον ανιχνευτή Heavy Photon Search (HPS) ελπίζουν ότι θα βρουν ενδείξεις για κάτι εξαιρετικά σπάνιο: ένα «βαρύ» ή «σκοτεινό» φωτόνιο. Η ανακάλυψη αυτή θα ανοίξει την πόρτα σε έναν αόρατο κόσμο από σκοτεινές δυνάμεις και σκοτεινά άτομα, που οι θεωρητικοί από καιρό νομίζουν ότι υπάρχουν – ενώ θα μπορούσε να βοηθήσει ώστε να γίνει αντιληπτά η σκοτεινή ύλη, που πιστεύεται ότι αποτελεί το 85% της ύλης στο σύμπαν. Οι ερευνητές στον HPS στο εργαστήριο Jefferson πιστεύουν ότι αυτό το πείραμα, όπως και άλλα δύο στο ίδιο εργαστήριο, που θα εξετάσει το σκοτεινό πεδίο, πιθανόν να καταφέρει κάτι ουσιαστικό. Το χαμηλού κόστους πείραμα – περίπου 3 εκατομμύρια δολάρια – ώθησε τους φυσικούς να προσπαθήσουν να απαντήσουν στο μεγάλο ερώτημα της φυσικής. Αν δηλαδή υπάρχουν περισσότερες θεμελιώδεις δυνάμεις από αυτές που ξέρουμε. Τα σκοτεινά φωτόνια, σε αντίθεση με τα συμβατικά φωτόνια, θα έχουν μάζα και θα είναι ανιχνεύσιμα μόνο έμμεσα – αφού τα σκοτεινά φωτόνια διασπώνται σε ηλεκτρόνια και ποζιτρόνια. Ωστόσο, όπως και το γνωστό φωτόνιο, το οποίο μεταφέρει την ηλεκτρομαγνητική δύναμη, έτσι και το σκοτεινό φωτόνιο θα μπορούσε να μεταφέρει μια δύναμη – μια νέα θεμελιώδης δύναμη εκτός από τις τέσσερις που ήδη γνωρίζουμε. Θα είναι έτσι το πρώτο σημάδι ενός κρυμμένου τομέα, ο οποίος θα μπορούσε να περιλαμβάνει ένα ολόκληρο “ζωολογικό κήπο” από νέα σωματίδια, όπως η σκοτεινή ύλη. «Αν το βρούμε θα συγκρίνεται με την εποχή που ο Γαλιλαίος είδε τα φεγγάρια σε τροχιά γύρω του Δία», λέει ο Nima Arkani-Hamed, ένας θεωρητικός φυσικός στο Ινστιτούτο Προηγμένων Μελετών στο Πρίνστον, στο Νιου Τζέρσεϊ. Οι θεωρητικοί ήλπιζαν ότι ο επιταχυντής LHC με την υψηλότερη ενέργεια στον κόσμο στο CERN, θα ανοίξει την πόρτα σε νέες έννοιες, όπως είναι η υπερσυμμετρία, μια σειρά από θεωρίες που θα λύσουν κάποια από τα προβλήματα του Καθιερωμένου Μοντέλου της σωματιδιακής φυσικής. Αλλά, μέχρι στιγμής, δεν έδωσαν καμιά ένδειξη για τα σωματίδια της σκοτεινής ύλης που προβλέπουν ορισμένα μοντέλα της υπερσυμμετρίας. «Τα μηδενικά αποτελέσματα δεν κάνουν τους ανθρώπους ευτυχισμένους», λέει ο Philip Schuster, ένας θεωρητικός στο Ινστιτούτο Perimeter του Καναδά. "Οι άνθρωποι αναρωτιούνται τι άλλες δυνατότητες μπορεί να υπάρχουν εκεί έξω." Αντί των συγκρούσεων στον LHC μερικοί φυσικοί δημιουργούν αλλού πολλές συγκρούσεις και βλέπουν κάποια σπάνια γεγονότα στα συντρίμμια που δημιουργούνται. Οι δέσμες των ηλεκτρονίων για παράδειγμα στο εργαστήριο Jefferson δεν είναι πολύ ισχυρές, αλλά είναι εξαιρετικά πυκνές. Η ιδέα για την ύπαρξη ενός σκοτεινού πεδίου προτάθηκε για πρώτη φορά το 1986, αλλά παρέμεινε σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητη μέχρι που μια ομάδα θεωρητικών, συμπεριλαμβανομένων και του Arkani-Hamed, ανέστησε τη θεωρία πριν από λίγα χρόνια (2009). Η ομάδα ανέστησε αυτή την ιδέα υπό το φως των αποτελεσμάτων από την αποστολή PAMELA του 2006, η οποία παρατήρησε ένα αινιγματικό πλεόνασμα ποζιτρονίων στο διάστημα. Οι θεωρητικοί πρότειναν τότε ότι θα μπορούσε το πλεόνασμα να το γεννήσουν σωματίδια της σκοτεινής ύλης στην μεταξύ τους εξαΰλωση. Αλλά τα βαριά σωματίδια WIMPs της σκοτεινής ύλης (που οι φυσικοί προτείνουν σαν τα σωματίδια της) θα πρέπει να διασπώνται σε πρωτόνια και αντιπρωτόνια, τα οποία όμως δεν τα είδε ο δορυφόρος Pamela. Ένα όμως σωματίδιο σκοτεινής ύλης από το σκοτεινό τομέα – "ακόμα πιο σκοτεινή ύλη”, λέει περιπαικτικά ο Arkani-Hamed – θα φανεί μόνο μέσα από μια διάσπαση – που εμπλέκει το σκοτεινό φωτόνιο που μεταφέρει μια άγνωστη δύναμη – η οποία φτιάχνει ποζιτρόνια, κι όχι αντιπρωτόνια. Ένα άλλο κίνητρο για την έρευνα του σκοτεινού τομέα προήλθε από έναν ενδιαφέρον αποτέλεσμα που αναφέρθηκε το 2004 από τους φυσικούς στο Εργαστήριο Brookhaven της Νέας Υόρκης. Βρήκαν λοιπόν ότι η μαγνητική ροπή που δημιουργείται από το σπιν και το φορτίο του μιονίου, ένα βραχύβιο σωματίδιο παρόμοιο με το ηλεκτρόνιο, δεν ταιριάζει με τις προβλέψεις του καθιερωμένου μοντέλου. Αυτή η ανωμαλία, που ονομάζεται μιόνιο g-2, θα μπορούσε να διορθωθεί μόνο από μια δύναμη σκοτεινού τομέα, λέει ο Arkani-Hamed. Και προσθέτει ότι η ιδέα δεν είναι τόσο τρελή όσο ακούγεται. "Το όλο θεωρητικό υπόβαθρο δεν είναι και τόσο τολμηρό”, υποστηρίζει. Οι προβλέψεις αυτές μπορεί να ελεγχθούν φτηνά και σχετικά γρήγορα. Μια δέσμη ηλεκτρονίων 6 GeV στο εργαστήριο Jefferson έχει την σωστή ενέργεια για να εξετάσει το πιο πιθανό εύρος μάζας για ένα βαρύ φωτόνιο. Μετά από τρεις εβδομάδες δοκιμασίας στον επιταχυντή HPS το πείραμα θα κλείσει για μια αναβάθμιση που θα διπλασιάσει την ενέργεια της. Αυτό θα επιτρέψει να γίνει κι άλλο ένα πρότζεκτ το APEX, για να εξερευνηθούν και άλλα σημεία του σκοτεινού τομέα το 2015. Μια τρίτη πρόταση, που ονομάζεται DarkLight, πρόκειται να δει τα βαρέα φωτόνια χαμηλών ενεργειών. Ο Arkani-Hamed υποστηρίζει ότι δεν θα εκπλαγεί εάν η μελλοντική πορεία της σωματιδιακής φυσικής προκύψει από μέτρια πειράματα όπως αυτά στο εργαστήριο Jefferson, και όχι στο CERN. "Θα μπορούσαν αυτά τα πολύ μικρότερα, ταχύτερα, φθηνότερα, υψηλής έντασης και χαμηλής ενέργειας πειράματα, στην πραγματικότητα να ξεθάψουν στοιχεία για μια νέα φυσική πριν από τα μεγάλα τέρατα (LHC)." Διαβάστε για περισσότερες πληροφορίες ■Μια θεωρία για τη Σκοτεινή Ύλη. http://www.physics4u.gr/blog/?p=859 ■Σκοτεινή ύλη μπορεί να ακτινοβολεί με ένα αόρατο ‘σκοτεινό φως’. http://www.physics4u.gr/news/2008/scnews3512.html

Η Ελλάδα «θα μειώσει τη συμμετοχή της και στο CERN» Σε μια προσπάθεια να σώσει από το κλείσιμο τα εθνικά ερευνητικά ινστιτούτα, η ΓΓΕΤ έχει ζητήσει να μειώσει την εισφορά της στην ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία ESA και ετοιμάζεται να κάνει το ίδιο στην περίπτωση του ευρωπαϊκού οργανισμού πυρηνικής έρευνας CERN, αναφέρει το κορυφαίο αμερικανικό περιοδικό Science. Παρόλο που η Ελλάδα επενδύει μόλις το 0,5% του ΑΕΠ της σε Έρευνα και Ανάπτυξη, και βασίζεται κυρίως στα 150 εκατ. ευρώ που λαμβάνει ετησίως σε κονδύλια από την ΕΕ για τη χρηματοδότηση των εθνικών υποδομών έρευνας, οι επιπτώσεις της κρίσης δείχνουν να απασχολούν τη διεθνή επιστημονική κοινότητα: το δημοσίευμα του Science http://news.sciencemag.org/scienceinsider/2012/04/greece-may-not-be-able-to-afford.html?ref=hp έρχεται να προστεθεί σε προηγούμενο άρθρο του Nature για τις μεταρρυθμίσεις στην έρευνα, καθώς και σε πρόσφατο εκτενές ρεπορτάζ στο Physics Today, μια επιθεώρηση του Αμερικανικού Ινστιτούτου Φυσικής. http://www.physicstoday.org/resource/1/phtoad/v65/i4/p24_s1?bypassSSO=1 Και όλοι σχολιάζουν ότι η ερευνητική παραγωγή απειλείται από τις περικοπές των κονδυλίων και την αβεβαιότητα που κυριαρχεί. Εθνικά ιδρύματα vs διεθνούς παρουσίας. Πρόσφατα, η Ελλάδα ζήτησε από τη διαστημική υπηρεσία ESA να μειώσει προσωρινά κατά 6 εκατ. ευρώ την ετήσια εισφορά της των 14 εκατ. ευρώ, με την υπόσχεση ότι θα την επαναφέρει στα κανονικά επίπεδα το 2013. Ο καθηγητής Φυσικής Κανάρης Τσίγγανος, πρόεδρος του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, λέει στο Science ότι θα προτιμούσε να παραμείνει η Ελλάδα ενεργό μέλος της ESA. «Θα ήταν όμως περίεργο να κλείσουμε όλα αυτά τα [εθνικά] ερευνητικά ιδρύματα προκειμένου να πληρώνουμε τις διεθνείς συνδρομές μας» παραδέχεται. Τώρα, ο γενικός γραμματέας Έρευνας και Τεχνολογίας, Κωνσταντίνος Κοκκινοπλίτης, βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με το CERN για ανάλογη μείωση της εθνικής εισφοράς. «Δεν θέλουμε να αποσυρθούμε από αυτούς τους οργανισμούς, αλλά να πετύχουμε κάποιου είδους διακανονισμό για τα επόμενα δύο χρόνια» λέει ο ίδιος. Μια ιδέα θα ήταν να καταβληθεί η μισή από την εθνική εισφορά στο CERN για φέτος και να αναπληρωθεί η διαφορά σε ένα ή δύο χρόνια. Γι' αυτό, όμως, απαιτείται η έγκριση του συμβουλίου των χωρών που μετέχουν στο CERN. Από τα περίπου 80 εκατ. ευρώ του ετήσιου προϋπολογισμού της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας, προ των μειώσεων, περίπου τα 30 εκατ. είναι εισφορές στην ESA, το CERN και το Ευρωπαϊκό Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας EMBL. Σε κάθε περίπτωση, ο επικεφαλής της ΓΓΕΤ δείχνει να προτιμά να περιορίσει την ελληνική συμμετοχή σε διεθνή προγράμματα παρά να μειώσει περαιτέρω τη χρηματοδότηση των ερευνητικών ινστιτούτων της χώρας, τα οποία μειώνονται από τα 56 στα 31 με απόφαση του υπουργείου Παιδείας που ανακοινώθηκε το Φεβρουάριο. «Δεν υπάρχει περίπτωση να κλείσουν ή να υποχρεωθούν να απολύσουν προσωπικό» διαβεβαιώνει ο Κοκκινοπλίτης. Συγχωνεύσεις-ελλείψεις. Πολλοί, όμως, πιστεύουν ότι οι μειώσεις και συγχωνεύσεις ερευνητικών κέντρων είναι μια ιδέα που δεν θα αποδώσει: Πρόκειται για «μια βιτρίνα που δεν έχει ουσιαστική επίδραση στους προϋπολογισμούς» λέει στο Physics Today ο Ίωνας Σιώτης, φυσικός υψηλών ενεργειών και πρώην διευθυντής του «Δημόκριτου» και του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. «Αυτή η άσκηση θα επιτρέψει στο υπουργείο μας να πει στην τρόικα ότι η Ελλάδα μειώνει τους δημόσιους φορείς και τις δημόσιες δαπάνες. Πρόκειται για μεγάλο αστείο». Σε κάποιο βαθμό, τα ευρωπαϊκά κονδύλια που λαμβάνουν οι Έλληνες ερευνητές προστατεύουν το ερευνητικό έργο από τις περικοπές. Τα κονδύλια όμως αυτά δεν επιτρέπουν μακροπρόθεσμο σχεδιασμό ούτε καλύπτουν λειτουργικά έξοδα και μισθούς. «Δεδομένου ότι τα [ευρωπαϊκά] κονδύλια και τα κονδύλια από τα διαρθρωτικά ταμεία δεν έχουν μειωθεί, θα περίμενε κανείς ότι, όσον αφορά τη χρηματοδότηση, η έρευνα δεν υποφέρει και πολύ. Δυστυχώς, όμως, τα πράγματα δεν έχουν έτσι» σχολιάζει ο Αχιλλέας Μητσός, πρώην γενικός διευθυντής Έρευνας στην ΕΕ και προκάτοχος του Κοκκινοπλίτη στη γραμματεία της ΓΓΕΤ. Στην πράξη, οι Έλληνες ερευνητές έχουν υποστεί μειώσεις μισθών κατά τουλάχιστον 30%, σε πολλές περιπτώσεις περιμένουν για χρόνια το διορισμό τους που έχει ήδη εγκριθεί, και αδυνατούν να καλύψουν βασικές ανάγκες όπως οι συνδρομές στον επιστημονικό τύπο. Και σίγουρα η έρευνα και η καινοτομία απειλούνται και από την ψυχολογία μια χώρας σε ύφεση: Όπως σχολιάζει στο Physics Today ο Λεωνίδας Ρεσβάνης, φυσικός υψηλών ενεργειών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, «για να μπορεί κανείς να παράγει, πρέπει να βρίσκεται σε μια δημιουργική ατμόσφαιρα. Στην Ελλάδα, ο κόσμος δεν ξέρει τι θα ξημερώσει αύριο. Είναι τρομοκρατημένος. Όταν καλείσαι να λάβεις μια απόφαση, τείνεις να επιλέγεις τη συντηρητική οδό, και αυτός δεν είναι ο τρόπος με τον οποίο η επιστήμη προοδεύει». *Σε μια άλλη σχετική εξέλιξη, ο δικτυακός τόπος του Nature αναφέρεται στο Κυπριακό Ινστιτούτο, γνωστό κάποτε ως «το MIT της Μέσης Ανατολής», το οποίο δεν μπόρεσε να καταβάλει τους μισθούς του περασμένου μήνα. Πολλοί ερευνητές του είχαν ήδη αποσυρθεί και η κυπριακή κυβέρνηση αποφάσισε να παγώσει τη χρηματοδότησή του λόγω κατηγοριών για κακοδιαχείριση.

Πέντε παράδοξα στο Γαλαξία μας. ■V838 Μονόκερως. Τον Φεβρουάριο του 2002, ένα άστρο που μέχρι τότε ήταν αδιευκρίνιστο περίπου 20.000 έτη φωτός μακριά μας, ξαφνικά έλαμψε τόσο πολύ, όσο ένα εκατομμύριο φορές τη λάμψη του ήλιου μας. Τον επόμενο μήνα αυτό συνέβη ξανά. Και τον Απρίλιο. Πιστεύεται ότι ήταν ένα νόβα (nova) – ένας λευκός νάνος που έλκει αέριο από ένα συνοδό του, έως ότου πυροδοτηθεί μια θερμοπυρηνική έκρηξη στην επιφάνειά του. Αλλά το νόβα δεν μπορεί να συμβεί τρεις φορές σε ένα σύντομο διάστημα και στη συνέχεια να ηρεμήσει. Ήταν μια σπάνια έξαρση κοντά στο τέλος της ζωής ενός γιγάντιου άστρου; Ή η κραυγή δύο άστρων που συγκρούονται; Ή ένα άστρο κατάπιε τρεις γιγάντιους πλανήτες; Το σίγουρο είναι ότι η τριπλή ριπή του φωτός αντανακλάται από τη γειτονική σκόνη που είναι σε ζώνες γύρω από το αντικείμενο, καθιστώντας το ένα πραγματικά κοσμικό στολίδι. ■Παράξενα μπλε σμήνη. Τα πυκνά σφαιρωτά αστρικά σμήνη του Γαλαξίας μας αποτελούνται από κόκκινα, ελαφρά και αρχαία αστέρια, τα περισσότερα των οποίων έχουν ηλικία πάνω από 10 δισεκατομμύρια χρόνια. Ωστόσο υπάρχουν λίγα σφαιρωτά αστρικά σμήνη που λάμπουν σε μπλε-λευκό φως – κάτι που υποδηλώνει ότι περιέχουν άστρα ανώμαλα ζεστά, φωτεινά και νεαρά. Τώρα πλέον θεωρούμε ότι αυτά τα «μπλε παράξενα σμήνη» είναι τόσο παλιά όσο και οι κόκκινοι σύντροφοι τους, αλλά έχουν κατά κάποιο τρόπο αναζωογονηθεί. Κάποια από αυτά τα άστρα μέσα τους μπορεί να έχουν απορροφήσει αέριο από ένα γειτονικό αστέρι, συμπιέζοντας τον κεντρικό πυρηνικό τους κινητήρα, έτσι ώστε να καίει τα καύσιμα τους πιο γρήγορα και έτσι να γίνονται πιο ζεστά. Άλλα πάλι μπορεί να είναι οι απόγονοι μιας αστρικής συγχώνευσης – δύο ψυχρά κόκκινα αστέρια που η συγχώνευση τους να έφτιαξε ένα καυτό μπλε άστρο. ■Τοξότης Α * Ο Τοξότης Α* είναι μια πηγή ραδιοκυμάτων στο κέντρο του Γαλαξία μας, και νομίζουμε ότι εκεί υπάρχει μια τεράστια μαύρη τρύπα κάπου τέσσερα εκατομμύρια φορές τη μάζα του ήλιου μας.Σε ορισμένες γαλαξίες, μια τέτοια μαύρη τρύπα θα ήταν μια τρομακτική πηγή της ακτινοβολίας, απίστευτα σε φως και ακτίνες Χ, καθώς θα απορροφούσε το γύρω αέριο. Αυτό όμως δεν το βλέπουμε στον Γαλαξία μας. Αυτό οφείλεται εν μέρει γιατί το αντικείμενο Τοξότης Α* έχει μια πολύ ανεπαρκή προμήθεια αερίου, αλλά ακόμα και αυτό να συμβαίνει πάλι είναι μια αμυδρή πηγή φωτός, και φαίνεται να είναι ασυνήθιστα αναποτελεσματική στη μετατροπή του αερίου σε θερμότητα και φως. Μερικές ενδείξεις ως προς το γιατί αυτό συμβαίνει μπορεί να το καταλάβουμε το επόμενο έτος, όταν ένα κοντινό νέφος αερίου φαίνεται να τροφοδοτήσει το ‘στομάχι’ του απαθούς γίγαντα. ■S2 Το S2 είναι ένα μπλε-λευκό άστρο που λάμπει έντονα και που έχουμε κάποιες ειδικές εξηγήσεις για αυτό. Είναι πολύ κοντά σε τροχιά γύρω από την κεντρική μαύρη τρύπα του Γαλαξία, τον Τοξότη Α*, ενώ κινείται με μια ταχύτητα μέχρι και 5.000 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο, ή σχεδόν το 2% της ταχύτητας του φωτός. Η περίοδος του γύρω από την κεντρική μαύρη τρύπα είναι 15.56 έτη και η απόσταση του από αυτήν περίπου 17 ώρες φωτός (120 AU) ή 4 φορές περίπου την απόσταση του Ήλιου από τον Ποσειδώνα. Σε αυτή την απόσταση που βρίσκεται, θα πρέπει η βαρύτητα της μαύρης τρύπας να κομματιάζει τα νέφη του αερίου προτού καν αυτά μπορέσουν να συμπυκνωθούν σε νέα αστέρια. Και παρόλο που ένα αστέρι θα μπορούσε να μεταναστεύσει προς το εσωτερικό σε πιο ήρεμα εδάφη, το S2 είναι ένα λαμπρό νεαρό άστρο ηλικίας όχι περισσότερο από 10 εκατομμύρια χρόνια, του οποίου η ζωή φαίνεται να είναι πολύ σύντομη για ένα τέτοιο ταξίδι. ■SDSS J102915 172927 Τα περισσότερα αστέρια σήμερα περιέχουν μια μέτρια ποσότητα από βαριά στοιχεία τα οποία κληρονόμησαν από τις προηγούμενες γενιές άστρων. Αυτό όμως δεν συμβαίνει με το άστρο SDSS J102915 172927, κάπου 4.000 έτη φωτός μακριά μας. Ανακαλύφθηκε μόλις το περασμένο έτος, και είναι σχεδόν ένα παρθένο μείγμα από υδρογόνο και ήλιο, με μόλις 0,00007 τοις εκατό άλλα στοιχεία. Το μίγμα αυτό είναι παρόμοιο με την πρωταρχική ύλη που προέκυψε από το Big Bang. Τέτοιo καθαρό αέριο που λείπει το οξυγόνο και ο άνθρακας, που συνήθως βοηθούν τα νέφη να ψυχθούν και να αρχίσει η συμπύκνωση τους σε άστρα, θεωρήθηκε ότι σχημάτισε μόνο κολοσσιαία, βραχύβια άστρα στις απαρχές του Κόσμου. Κανείς δεν ξέρει πώς αυτό το ανώμαλο αντικείμενο κατάφερε να σχηματιστεί – ίσως να ήταν ένα κομμάτι ύλης που αναδύθηκε κατά τη γέννηση ενός άστρου υπεργίγαντα, πίσω στις σκοτεινές εποχές του σύμπαντος. Πηγές: New Scientist – Wikipedia

Η ΙΒΜ κατασκευάζει τον ισχυρότερο υπολογιστή του κόσμου. Η ΙΒΜ αναπτύσσει έναν πανίσχυρο υπολογιστή ο οποίος θα επεξεργάζεται τον ωκεανό των δεδομένων που θα παράγει καθημερινά το επίγειο διαστημικό παρατηρητήριο SKA που θα τεθεί σε λειτουργία σε περίπου μια δεκαετία. Ο υπολογιστής ή καλύτερα το γιγάντιο υπολογιστικό σύστημα που ονομάζεται Dense Apperture Array θα αποτελείται από πολλές υπομονάδες και όταν τεθεί σε λειτουργία θα είναι ο ισχυρότερος υπολογιστής στον κόσμο. O υπολογιστής του … διαστήματος. Το SKA θα παράγει πολλά Petabits/δευτερόλεπτο, ένα petabit ισούται με ένα τετράκις εκατομμύρια bits. Η ποσότητα των δεδομένων που θα παράγει ημερησίως το SKA θα είναι 100 φορές μεγαλύτερη από εκείνη της κίνησης στο Internet σε παγκόσμιο επίπεδο, 100 φορές μεγαλύτερη από την ετήσια παραγωγή δεδομένων του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων στο CERN και αρκετή για να «γεμίσουν» 15 εκατομμύρια iPod 64GB. Στόχος των κατασκευαστών είναι ο σούπερ υπολογιστής του να μπορεί να πραγματοποιεί ένα τρισεκατομμύριο υπολογισμούς/δευτερόλεπτο! Ενδεικτικό της ισχύος του υπολογιστή είναι ότι αν ενώναμε τους ένα εκατομμύριο ισχυρότερους υπολογιστές στον κόσμο και πάλι ο υπολογιστής που αναπτύσσει η IBM θα εξακολουθούσε να είναι ισχυρότερος. http://cordis.europa.eu/documents/documentlibrary/118296681EN6.pdf

Η νυχτερινή Ευρώπη τότε και σήμερα όπως τη βλέπουν δορυφόροι. Στις τελευταίες δορυφορικές εικόνες που έστειλε η ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία ESA, τα φώτα της νυχτερινής Ευρώπης δείχνουν να έχουν αυξηθεί εντυπωσιακά σε λαμπρότητα την τελευταία εικοσαετία. Το animation δείχνει τη μεταβολή στο φωτισμό της γηραιάς ηπείρου από το 1992 μέχρι το 2010. Οι δύο εικόνες ελήφθησαν με διαφορά 18 ετών, παρόλα αυτά είναι συγκρίσιμες, αφού προέρχονται από τον ίδιο αστερισμό δορυφόρων, το δίκτυο DMSP που προσφέρει μετεωρολογικά δεδομένα στο αμερικανικό υπουργείο Άμυνας. Οι φωτεινότερες περιοχές της εικόνας αντιστοιχούν σε υψηλές πληθυσμιακές πυκνότητες -όπως στις πόλεις του Λονδίνου, της Ρώμης και του Παρισιού. Συγκριτικά, η Αθήνα αλλά και γενικότερα η Ελλάδα φαίνονται μάλλον αμυδρά. Σε ολόκληρη πάντως την Ευρώπη, ο πληθυσμός και τα φώτα είναι πυκνότερα στις παράκτιες περιοχές, καθιστώντας έτσι εμφανές το περίγραμμα της ηπείρου. Η αύξηση της λαμπρότητας στη δεύτερη εικόνα οφείλεται κυρίως στην οικονομική ανάπτυξη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Πολωνία, η οποία άρχισε να λάμπει καθώς είδε το ΑΕΠ της να εκτινάσσεται κατά 377 δισ. δολάρια από το 1992 έως το 2010. Δεδομένου όμως ότι αντιστοιχούν σε πλούσιες και πυκνοκατοικημένες περιοχές, τα φωτεινά μπαλώματα στις εικόνες δείχνουν επίσης υψηλή κατανάλωση ενέργειας, ατμοσφαιρική ρύπανση και εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου. Είναι επομένως οι περιοχές που ουσιαστικά ανεβάζουν τη θερμοκρασία σε ολόκληρο τον πλανήτη. http://esamultimedia.esa.int/images/imageoftheweek/Europe-1992-2010-compare-subset_H.gif Ιαπωνικός δορυφόρος παρακολουθεί καθημερινά την υγεία των φυτών. Την υγεία των φυτών από το Διάστημα παρακολουθούν οι επιστήμονες χάρη σε έναν ιαπωνικό δορυφόρο. Οι μετρήσεις των ειδικών στη ΝΑSΑ, τη Γερμανία και την Ιαπωνία δίνουν νέα στοιχεία για τον κύκλο του άνθρακα στον πλανήτη μας. Κατά τη διαδικασία της φωτοσύνθεσης, τα φυτά εκπέμπουν ένα φθορίζον φως, το οποίο, όπως ανακάλυψαν οι επιστήμονες, καλύπτει ολόκληρο τον πλανήτη και φαίνεται από το Διάστημα - συγκεκριμένα από τον δορυφόρο GOSAT που παρατηρεί τα θερμοκηπικά αέρια. Μετρώντας το φως αυτό, οι ειδικοί βγάζουν συμπεράσματα για την κατάστασης της χλωρίδας στο έδαφος. Μέχρι τώρα, ο δείκτης υγείας ενός φυτού ήταν το πράσινο χρώμα του. Οσο πιο πράσινο τόσο πιο υγιές, είναι η επικρατούσα θεωρία. Αυτό όμως, δεν ισχύει σε αρκετές περιπτώσεις, όπως συμβαίνει για παράδειγμα με είδη δέντρων που παραμένουν πράσινα τον χειμώνα ή σε περίοδο ξηρασίας αλλά δεν είναι παραγωγικά. «Το πράσινο χρώμα δεν είναι ασφαλής ένδειξη υγείας. Μπορείς να πεις μόνο κατά προσέγγιση αν είναι υγιές το φυτό», εξηγεί ο Τζόσουα Φίσερ, κλιματολόγος στο εργαστήριο JPL της ΝΑSΑ και συγγραφέας της εργασίας που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Geophysical Research Letters». «Αντίθετα, οι δικές μας παρατηρήσεις της εκπομπής φωτός από τα φυτά είναι ακριβείς και δεν κάνουν υποθέσεις. Επίσης, όταν υπάρξει μια διαφορά στην υγεία τους, είναι ορατή αυτόματα από το Διάστημα, ενώ τυχόν αλλαγές στο πράσινο χρώμα τους μπορεί να χρειαστούν καιρό», προσθέτει ο ειδικός. Με βάση τις μετρήσεις τους, η μεγαλύτερη δραστηριότητα της χλωρίδας παρατηρείται στα τροπικά δάση, στις ανατολικές ΗΠΑ, στην Ασία, στη Νοτιοανατολική Αυστραλία και την Κεντρική Ευρώπη.