Δροσος Γεωργιος

Αναπάντεχες ανακαλύψεις. Αμερικανοί, Βρετανοί κι Αυστραλοί αστρονόμοι με επικεφαλής τον καθηγητή Τζέι Στράντερ του πανεπιστημίου του Μίσιγκαν και του Κέντρου Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν ανακάλυψαν ότι δύο μαύρες τρύπες κατά πάσα πιθανότητα συνυπάρχουν στο εσωτερικό του ίδιου αστρικού σμήνους που βρίσκεται στο γαλαξία μας. Ποτέ έως τώρα οι επιστήμονες δεν είχαν βρει ούτε μια μαύρη τρύπα σε ένα σμήνος άστρων του γαλαξία μας. Την ίδια ώρα Ιάπωνες αστρονόμοι έκαναν την εξίσου αναπάντεχη ανακάλυψη δύο πλανητών εκτός του ηλιακού μας συστήματος (εξωπλανητών), που οι τροχιές γύρω από το άστρο τους διασταυρώνονται και έτσι οι πλανήτες ευθυγραμμίζονται μ’ αυτό. Και οι δύο ανακαλύψεις γίνονται για πρώτη φορά και προκάλεσαν έκπληξη, ανατρέποντας τις έως τώρα αντιλήψεις. Σε σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Nature", αναφέρουν ότι εντόπισαν δύο μαύρες τρύπες, η κάθε μία δέκα έως 20 φορές βαρύτερες από τον Ήλιο μας, που βρίσκονται μέσα στο ηλικίας 12 δισεκατομμυρίων ετών σφαιρωτό αστρικό σμήνος Μ22 του γαλαξία μας. Σύμφωνα με τις έως τώρα θεωρίες, δεν θα έπρεπε να υπάρχει μια τέτοια συνύπαρξη στο αρχαίο ίδιο σμήνος άστρων, αλλά μόνο μία μεγάλη τρύπα στο κέντρο του. Αντίθετα, ανιχνεύθηκαν δύο μικρότερες μαύρες τρύπες σε κάποια απόσταση από το κέντρο του σμήνους, οι οποίες αποτελούν πηγές ισχυρών ραδιοκυμάτων. Το σμήνος Μ22, που βρίσκεται στην κατεύθυνση του αστερισμού του Τοξότη, περιέχει εκατοντάδες χιλιάδες άστρα, απέχει περίπου 10.000 έτη φωτός από τη Γη και είναι ορατό καθαρά ακόμα και με ερασιτεχνικά τηλεσκόπια. Ο ερευνητής Τζέημς Μίλερ του Διεθνούς Κέντρου Ερευνών Ραδιοαστρονομίας δεν απέκλεισε ότι το εν λόγω αστρικό σμήνος (όπως και άλλα παρόμοια) μπορεί να περιέχει έως 100 μαύρες τρύπες, αλλά δεν μπορούν να εντοπισθούν μέχρι να «πιαστούν στα πράσα» τη στιγμή που «καταβροχθίζουν» τα γειτονικά άστρα τους. Όμως, άλλοι επιστήμονες, όπως ο Σρίνιβας Κουλκάρνι του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας (Caltech), δεν έχουν πειστεί ότι οι πηγές εκπομπής αυτών των ραδιοκυμάτων είναι όντως μαύρες τρύπες, αλλά θεωρεί πιθανό ότι κάποια άλλη είναι η αιτία που τα ραδιοτηλεσκόπια στη Γη συνέλαβαν αυτές τις εκπομπές από το συγκεκριμένο αστρικό σμήνος. Αν, όμως, επιβεβαιωθεί η ανακάλυψη, τότε όχι μόνο θα είναι οι πρώτες μαύρες τρύπες που ανακαλύπτονται σε ένα αστρικό σμήνος του γαλαξία μας, αλλά και οι πρώτες που ανακαλύπτονται μέσω των ραδιοκυμάτων που εκπέμπουν. Άλλες μαύρες τρύπες έχουν εντοπιστεί από τις ακτίνες-Χ που εκπέμπουν τα καυτά αέρια, καθώς απορροφώνται από τις τρύπες. Οι αστρονόμοι σκοπεύουν να χρησιμοποιήσουν το τηλεσκόπιο «Χαμπλ» για να βεβαιώσουν αν πράγματι το Μ22 φιλοξενεί δύο μαύρες τρύπες. Εξάλλου, ερευνητές του πανεπιστημίου του Τόκιο, μ’ επικεφαλής τον Τερουγιούκι Χιράνο, σύμφωνα με το "New Scientist", ανακοίνωσαν ότι για πρώτη φορά βρήκαν δύο εξωπλανήτες, των οποίων οι τροχιές κατά καιρούς διασταυρώνονται, με συνέπεια οι δύο πλανήτες και το άστρο τους να βρίσκονται στην ίδια ευθεία με τη Γη, με συνέπεια ο ένας εξωπλανήτης να κρύβει εν μέρει και πρόσκαιρα τον άλλο. Πρόκειται για ένα νέο φαινόμενο, για το οποίο δεν υπάρχει καν αστρονομικός όρος που να το περιγράφει. Οι Ιάπωνες επιστήμονες μελέτησαν στοιχεία του διαστημικού τηλεσκοπίου «Κέπλερ» για το αστρικό σύστημα ΚΟΙ-94, όπου τέσσερις πλανήτες φαίνεται να περιφέρονται γύρω από ένα άστρο. Δύο από τους πλανήτες, σύμφωνα με τις πρώτες μη επιβεβαιωμένες εκτιμήσεις, φαίνεται να έχουν επικαλυπτόμενες τροχιές που οδηγούν στην ασυνήθιστη ευθυγράμμιση (για την οποία προτάθηκαν οι όροι «εξωσυζυγία» ή «έκλειψη πλανήτη-πλανήτη»). Η τεράστια μαύρη τρύπα στο κέντρο του Γαλαξία μας …και τα άστρα που περιστρέφονται γύρω της. Σύμφωνα με τον αστρονόμο Andrea Ghez του UCLA, δύο άστρα βρίσκονται σε τροχιά γύρω από την υπερμεγέθη μαύρη τρύπα του Γαλαξία μας με περιόδους πολύ μικρότερες από μια ανθρώπινη ζωή. Πρόκειται για ένα τανγκό άστρων που θα αποκαλύψει για πρώτη φορά την πραγματική γεωμετρία του χωροχρόνου στη γειτονιά μιας μαύρης τρύπας. Αυτή η μέτρηση δεν μπορεί να γίνει με ένα άστρο μόνο. ​​ Οι αστρονόμοι έχουν αρκετές ενδείξεις που δείχνουν πως στο κέντρο του Γαλαξία μας υπάρχει μια υπερμεγέθης μαύρη τρύπα (γεγονός που ισχύει για τους περισσότερους γαλαξίες του σύμπαντος). Τα δύο τηλεσκόπια του Keck στο Mauna Kea της Χαβάης, παρατηρούν το γαλαξιακό κέντρο Ένα επιχείρημα υπέρ της ύπαρξης της μαύρης τρύπας στο γαλαξιακό μας κέντρο είναι οι τροχιές των άστρων που παρατηρούνται γύρω απ’ αυτό. Ενώ μέχρι σήμερα είχε παρατηρηθεί η κίνηση πολλών άστρων στην περιοχή αυτή, μόνο για δυο από αυτά προσδιορίστηκε η πλήρης τροχιά τους. Πρόκειται για τα άστρα S0-2 και S0-102 που περιστρέφονται στην πλησιέστερη απόσταση γύρω από τη μαύρη τρύπα, με τροχιακές περιόδους 16 και 11,5 ετών αντίστοιχα. Το άστρο S0-2 ήταν το μόνο γνωστό με περίοδο περιστροφής μικρότερη από 20 χρόνια. Με την ανακάλυψη του άστρου S0-102 από τα τηλεσκόπια του Keck οι επιστήμονες θα μπορέσουν να επιβεβαιώσουν τις συνέπειες μιας μαύρης τρύπας σύμφωνα με τη γενική θεωρίας της σχετικότητας. Στην φωτογραφία οι τροχιές των δύο άστρων S0-2 και S0-102 γύρω από τη μαύρη τρύπα στο κέντρο του Γαλαξία μας, όπως σχεδιάστηκαν από τον αστρονόμο Andrea Ghez του UCLA. Αμυδρά φαίνονται και οι τροχιές άλλων άστρων.

Η ζωή ήρθε από άλλον πλανήτη!!! Εξωγήινη ενδέχεται να είναι τελικά η προέλευση της ζωής στη Γη. Στο ευρωπαϊκό Συνέδριο Πλανητικής Επιστήμης που πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα στη Μαδρίτη, μια ομάδα αστροφυσικών από τα Πανεπιστήμια του Πρίνστον και της Αριζόνας και από το ισπανικό Κέντρο Αστροβιολογίας παρουσίασε μία ανακάλυψη που μπορεί, δίχως υπερβολή, να θεωρηθεί επαναστατική, καθώς ισχυροποιεί τη θεωρία σύμφωνα με την οποία αρχέγονη πηγή ζωής στον πλανήτη μας αποτέλεσαν μικροοργανισμοί που έφτασαν έως τη Γη πάνω σε θραύσματα μετεωριτών άλλων πλανητών. Μία από της συντάκτριες της έρευνας, η υπεύθυνη του προγράμματος Θεωρητικής Αστροφυσικής στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνας, Ρενού Μαλχότρα, εξήγησε στην ιταλική «Κοριέρε ντέλα Σέρα» πως «ο Ηλιος σχηματίστηκε πριν από τεσσεράμισι δισεκατομμύρια χρόνια στο εσωτερικό ενός αστρικού συμπλέγματος το οποίο εμπεριείχε μερικές χιλιάδες άστρα. Στη συνέχεια το σύμπλεγμα αυτό διασκορπίστηκε σε διάφορα μεμονωμένα άστρα. Αυτό που ανακαλύψαμε είναι ότι τα θραύσματα που εκτοξεύτηκαν εκτός ενός συγκεκριμένου πλανητικού συστήματος ταξίδεψαν στο Διάστημα με διαφορετικές ταχύτητες. Μερικά από αυτά - 1 στα 1.000 - ταξίδεψαν με χαμηλές ταχύτητες. Λόγω των χαμηλών ταχυτήτων τους είχαν πολλές πιθανότητες να "εγκλωβιστούν" σε κάποιο άλλο πλανητικό σύστημα». Η Ρενού Μαλχότρα συμπυκνώνει τα όσα ανέφερε στην αποκαλούμενη θεωρία της λιθοπανσπερμίας, ήτοι της διασποράς στο Διάστημα «σπόρων» ζωής μέσω της μεταφοράς τους πάνω στην επιφάνεια μετεωριτών. Η ιδέα καθαυτή είναι πολύ παλιά, παρούσα στην κλασική Ελλάδα καθώς και σε ερευνητές του 19ου αιώνα, αλλά η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα την αντιμετώπιζε πάντα με επιφυλακτικότητα. Ομως «οι προηγούμενες μελέτες απέρριπταν την πιθανότητα να πραγματοποιήθηκε μία τέτοιου τύπου διαπλανητική ανταλλαγή επειδή χρησιμοποιούσαν ως βάση για τους υπολογισμούς τους τη μέση ταχύτητα των μετεωριτών η οποία ήταν σχετικά υψηλή, και όχι τη χαμηλή ταχύτητα με την οποία ταξίδεψαν κάποιοι από αυτούς», προσδιόρισε η αμερικανίδα αστροφυσικός. Μέχρι πριν από μερικά χρόνια οι ειδικοί απέρριπταν την πιθανότητα να μπορεί ένας πλανήτης να ελκύσει, με τη βαρυτική του έλξη, θραύσματα προερχόμενα από έναν άλλον πλανήτη. Ωστόσο, σύμφωνα με τους νέους υπολογισμούς, «τα θραύσματα που κινούνται με σχετικά χαμηλή ταχύτητα υπόκεινται σε μια εντελώς διαφορετική διαδικασία βαρυτικής έλξης από εκείνη που θεωρείτο έως τώρα η επικρατέστερη». Πώς όμως σχετίζονται όλα αυτά με την εμφάνιση της ζωής στη Γη; «Η διάρκεια ζωής του αστρικού συμπλέγματος μέσα στο οποίο σχηματίστηκε ο Ηλιος - εξηγεί η αμερικανίδα επιστήμονας - συμπίπτει με το χρονικό διάστημα κατά το οποίο δημιουργήθηκε το ηλιακό μας σύστημα, το οποίο συμπίπτει με τη γεωλογική περίοδο κατά την οποία γεννήθηκε η ζωή στη Γη. Είναι πολύ πιθανό εκείνη την περίοδο το ηλιακό μας σύστημα να συνυπήρξε με άλλα παρόμοια ηλιακά συστήματα, μεταξύ των οποίων να σημειώθηκε μία πιθανή ανταλλαγή θραυσμάτων». Τα αποτελέσματα της έρευνας προς το παρόν δεν μπορούν να αξιοποιηθούν σε πρακτικό επίπεδο, καθώς υπάρχουν ακόμη πολλά αναπάντητα ερωτήματα, κυρίως αναφορικά με την ικανότητα βιολογικής επιβίωσης των μικροοργανισμών στο Διάστημα. Η μεγάλη πρόκληση παραμένει ο εντοπισμός ιχνών ζωής και σε άλλους, πέρα από τη Γη, πλανήτες. Αυτό που προσφέρει τελικά η συγκεκριμένη ανακάλυψη δεν είναι η επιβεβαίωση του ότι η ζωή στη Γη προήλθε από το Διάστημα αλλά του ότι η θεωρία της λιθοπανσπερμίας ενδέχεται να ευσταθεί.

To Curiosity άνοιξε λογαριασμό στο κοινωνικό δίκτυο Foursquare. Το όχημα επιφανείας του Άρη Curiosity απέκτησε λογαριασμό στο κοινωνικό δίκτυο Foursquare, αφού ολοκλήρωσε το πρώτο του "check-in", δηλαδή κατέγραψε τη θέση όπου βρίσκεται στον Άρη μέσω αυτής της υπηρεσίας. Όπως ανακοίνωσε η NASA, οι χρήστες του Foursquare θα είναι σε θέση τώρα να παρακολουθούν τις μετακινήσεις του οχήματος στον Άρη, καθώς θα συνεχίσει να πραγματοποιεί νέα "check-in" σε άλλα κομβικά σημεία του ταξιδιού του, αλλά και θα δημοσιεύει στο Διαδίκτυο φωτογραφίες και μηνύματα. Η NASA συνεργάζεται με την Foursquare από το 2010. Το πρώτο "check-in" μέσω του κοινωνικού δικτύου εκτός των ορίων της Γης πραγματοποιήθηκε από τον αστροναύτη Νταγκ Ουίλοκ στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Ένα μικρό βήμα για το ρόβερ Curiosity … Ένα εντυπωσιακό αποτύπωμα στο έδαφος του Άρη της ρόδας του εξάτροχου διαστημικού ρόβερ Curiοsity, που βρίσκεται στον Άρη εδώ και δυο μήνες περίπου, παραπέμπει στην θρυλική φωτογραφία του αποτυπώματος του πρώτου βήματος στην Σελήνη από τον Neil Armstrong στις 20 Ιουλίου 1969. Η διαφορά μεταξύ των δυο αποτυπωμάτων είναι ότι αυτό της Σελήνης θα παραμείνει αναλλοίωτο για εκατομμύρια χρόνια – διότι στη Σελήνη δεν υπάρχει ατμόσφαιρα – ενώ το αποτύπωμα στον Άρη θα εξαφανιστεί σε ένα δυο χρόνια, όπως έγινε με τα αποτυπώματα του παλαιότερου διαστημικού ρόβερ Spirit

Πριν από μισό αιώνα οι Beatles εξέδωσαν το πρώτο τους χιτ. Σήμερα συμπληρώνονται ακριβώς 50 χρόνια από την έκδοση του πρώτου σινγκλ του βρετανικου συγκροτήματος The Beatles - το Love Me Do. Θεωρείται ότι το τραγούδι αυτό έθεσε την αρχή της επιτυχημένης καριέρας του θρυλικού συγκροτήματος. Μεγάλες γιορταστικές εκδηλώσεις με την ευκαιρία της επετείου θα πραγματοποιηθούν στη γενέτειρα των μουσικών - στο Λίβερπουλ. Χιλιάδες θαυμαστές θα συγκεντρωθούν στο Albert Dock, όπου θα τραγουδίσουν αυτή την θρυλική σύνθεση. Οι λάτρεις των Beatles φιλοδοξούν να εγγραφούν στο βιβλίο των ρεκόρ Γκίνες στην κατηγορία της πολυάριθμης χορωδιακής εκτέλεσης του τραγουδιού. http://www.youtube.com/watch?v=_xuMwfUqJJM Κατι ακομα!!!

Νέα ακριβέστερη μέτρηση της διαστολής του Σύμπαντος. Αναλύοντας καινούργια δεδομένα επιστήμονες στις ΗΠΑ έκαναν νέους υπολογισμούς για τη λεγόμενη «σταθερά Hubble» που είναι πιο γνωστή με τον όρο «κοσμική σκάλα απόστασης». Στην ουσία οι επιστήμονες έκαναν την ακριβέστερη μέχρι σήμερα μέτρηση του ρυθμού διαστολής του Σύμπαντος στην τωρινή χρονική περίοδο . Η «σταθερά Hubble» είναι ο παράγοντας αναλογίας στο νόμο του Hubble, που εκφράζει την ταχύτητα με την οποία φαίνεται ότι απομακρύνεται ένα σώμα, ανά μονάδα απόστασης λόγω της διαστολής του Σύμπαντος. Ακριβέστερα αποδίδεται με τον όρο παράμετρος διότι μεταβάλλεται με τον χρόνο και δε παραμένει σταθερή. Μέχρι σήμερα οι παρατηρήσεις και οι μετρήσεις είχαν οδηγήσει τους επιστήμονες στην εκτίμηση ότι η τιμή της «σταθεράς του Hubble» είναι 71±4 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο ανά μεγαπαρσέκ (ένα μεγαπαρσέκ είναι περίπου 3 εκατ. έτη φωτός). Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν νέα δεδομένα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble και τα συνέκριναν με δεδομένα από τον δορυφόρο WMAP που κάνει χαρτογράφηση της κοσμικής ακτινοβολίας υποβάθρου που απέμεινε μετά τη Μεγάλη Εκρηξη. Ο WMAP προσφέρει στοιχεία για την ηλικία του Σύμπαντος αλλά και τα χαρακτηριστικά που είχε αμέσως μετά τη γέννηση του. Με βάση τα νέα δεδομένα οι ερευνητές αναθεώρησαν τα δεδομένα της κοσμικής σκάλας απόστασης και προχώρησαν σε νέα μέτρηση. Σύμφωνα με τον νέο υπολογισμό η τιμή της σταθεράς είναι 74.3±2.1 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο ανά μεγαπαρσέκ. Η καινούργια μέτρηση μειώνει σε μόνο 3% το ποσοστό αβεβαιότητας, κάτι που θεωρείται τεράστια πρόοδος στο πεδίο των κοσμολογικών μετρήσεων. Τη νέα μέτρηση έκανε ομάδα ειδικών με επικεφαλής ερευνητές του Ινστιτούτου Επιστήμης Carnegie. Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal». Η υπέρυθρη όραση του Spitzer διαπερνά την αστρική σκόνη η οποία εμποδίζει τα περισσότερα επίγεια και διαστημικά τηλεσκόπια να παρατηρήσουν τα αντικείμενα που βρίσκονται πίσω από αυτή. Ανάμεσα στα άλλα η υπέρυθρη όραση του Spitzer του επιτρέπει να παρατηρεί τους αστέρες μεταβαλλόμενης λαμπρότητας (Κηφείδες) στο φως των οποίων βασίζονται κυρίως οι μετρήσεις. Αυτοί οι μεταβλητοί παλλόμενοι αστέρες (των οποίων οι αποστάσεις από τον πλανήτη μας είναι δυνατό να μετρηθούν με ακρίβεια ανάλογα με τη λαμπρότητά τους) αποτελούν τα κλασικά σημεία αναφοράς για τους υπολογισμούς των αστρονόμων σχετικά με τον ρυθμό επέκτασης του Σύμπαντος. Το Spitzer παρατήρησε δέκα Κηφείδες στον δικό μας γαλαξία και άλλους 80 στον γειτονικό γαλαξία Μεγάλο Μαγγελανικό Νέφος. Με την υπέρυθρη όρασή του, οι επιστήμονες κατάφεραν να μετρήσουν καλύτερα τη μεταβαλλόμενη λαμπρότητα και τη μεταβαλλόμενη απόστασή των εν λόγων άστρων από τη Γη, καθώς το Σύμπαν συνεχώς επεκτείνεται, κι έτσι να υπολογίσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τον τωρινό ρυθμό της διαστολής του.

4 Οκτωβρίου 1957-Σπούτνικ: Το λάκτισμα της διαστημικής εποχής. Το 1957 είχε ανακηρυχθεί από τον ΟΗΕ Διεθνές Διαστημικό Ετος με σκοπό τη μελέτη του Ηλίου, που τη χρονιά εκείνη βρισκόταν στο μέγιστο της δραστηριότητάς του. Οι ΗΠΑ είχαν προγραμματίσει, στο πλαίσιο αυτής της συγκυρίας, να εκτοξεύσουν έναν τεχνητό δορυφόρο αλλά το σχετικό πρόγραμμα «Vanguard» είχε μεγάλη καθυστέρηση. Κανείς δεν γνώριζε σε ποιο στάδιο ήταν οι αντίστοιχες προσπάθειες των Σοβιετικών λόγω του ελέγχου των ειδήσεων από την ΕΣΣΔ που επέβαλλαν οι συνθήκες του Ψυχρού Πολέμου, αλλά στους Αμερικανούς υπήρχε η εντύπωση ότι και οι Σοβιετικοί αντιμετώπιζαν αντίστοιχες δυσκολίες. Ετσι η εκτόξευση του πρώτου τεχνητού δορυφόρου της Γης από την ΕΣΣΔ έπεσε σαν βόμβα στα διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία το απόγευμα της Παρασκευής 4 Οκτωβρίου 1957. Ο πρώτος «Σπούτνικ», που στα ρωσικά σημαίνει «Δορυφόρος», ήταν με τα σημερινά δεδομένα ένα παιχνιδάκι. Το σώμα του δορυφόρου ήταν μια σφαίρα από κράμα αλουμινίου με διάμετρο 58,5 εκατοστών και βάρος 83,6 κιλών. Στο εσωτερικό του είχε μια μπαταρία και δύο ραδιοπομπούς που εξέπεμπαν ραδιοσήματα στους 20 και στους 40 μεγακύκλους. Στο εξωτερικό είχε τέσσερις κεραίες μήκους 2,5 μέτρων, στραμμένες όλες προς την ίδια πλευρά, που έμοιαζαν με τεράστια «μουστάκια». Οι Σοβιετικοί είχαν δώσει στη δημοσιότητα μόνο τη χαμηλότερη συχνότητα εκπομπής, κρατώντας την ανώτερη μυστική, για δική τους αποκλειστική χρήση. Ο Σπούτνικ-1 Ο «Σπούτνικ-1» ακολουθούσε ελλειπτική τροχιά, σε μέσο ύψος 575 χιλιομέτρων από την επιφάνεια της Γης και περίοδο περίπου μιάμιση ώρα. Ο πομπός του «Σπούτνικ-1» συνέχισε να εκπέμπει για 22 ημέρες ώσπου εξαντλήθηκε η μπαταρία και ο δορυφόρος παρέμεινε σε τροχιά για τρεις μήνες ώσπου η τριβή με την ανώτερη ατμόσφαιρα μείωσε το ύψος του και ο δορυφόρος κάηκε στις 4 Ιανουαρίου 1958, εισερχόμενος στα κατώτερα πυκνά στρώματα της ατμόσφαιρας. Η ανάλυση των σημάτων των πομπών έδινε πληροφορίες για την πυκνότητα των ηλεκτρονίων στην ιονόσφαιρα, ενώ η θερμοκρασία και η πίεση ήταν κωδικοποιημένες στη διάρκεια των μπιπ. Ο δορυφόρος ήταν ορατός από τη Γη ακόμη και με γυμνό μάτι, σαν ένα αμυδρό αστέρι 6ου μεγέθους, οπότε ήταν σχετικά απλό να υπολογισθεί η ταχύτητα μείωσης του ύψους του ως την ημέρα της καταστροφής του. Ετσι είχαμε για πρώτη φορά πληροφορίες για τη δομή της γήινης ατμόσφαιρας σε ύψος εκατοντάδων χιλιομέτρων. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο τελευταίος όροφος του φορέα-πυραύλου είχε γίνει και εκείνος δορυφόρος της Γης και, λόγω των μεγαλύτερων διαστάσεών του, φαινόταν από τη Γη πολύ λαμπρός, οπότε μπορούσαν να τον παρατηρήσουν ακόμη και οι κάτοικοι των πόλεων. Ο Σπούτνικ-2 Στην αρχή ο σοβιετικός Τύπος δεν είχε δώσει μεγάλη έκταση στο σπουδαίο αυτό επιστημονικό και τεχνολογικό επίτευγμα. Οταν όμως φάνηκε από τα δημοσιεύματα του Τύπου η τεράστια εντύπωση που είχε προκαλέσει στον δυτικό κόσμο η εκτόξευση του πρώτου τεχνητού δορυφόρου, οι θριαμβευτικοί τόνοι ανέβηκαν. Παράλληλα ο τότε γενικός γραμματέας του κόμματος Νικίτα Χρουστσόφ κάλεσε τον επιστήμονα που είχε σχεδιάσει και εκτελέσει αυτό το εντυπωσιακό εγχείρημα, τον Σεργκέι Κορόλεφ, και του ζήτησε να οργανώσει την εκτόξευση ενός δεύτερου τεχνητού δορυφόρου μέσα σε έναν μήνα, για να συμπέσει με την τεσσαρακοστή επέτειο της Οκτωβριανής Επανάστασης. Παρ' όλο που δεν υπήρχε ούτε ο σχετικός προγραμματισμός ούτε η απαραίτητη εμπειρία, η ομάδα του Κορόλεφ κατόρθωσε να κατασκευάσει σε έναν μήνα, πρακτικά αυτοσχεδιάζοντας, τον δεύτερο τεχνητό δορυφόρο, τον «Σπούτνικ-2». Ηταν σημαντικά μεγαλύτερος από τον «Σπούτνικ-1», είχε σχήμα κωνικό, με διάμετρο βάσης 2 μέτρων και ύψος 4 μέτρων και ζύγιζε 508,3 κιλά, έξι φορές περισσότερο από τον «Σπούτνικ-1». Στο εσωτερικό του είχε ραδιοπομπούς, σύστημα τηλεμετρίας, σύστημα ελέγχου της θερμοκρασίας, έναν πρωτόγονο ηλεκτρονικό υπολογιστή και επιστημονικά όργανα. Το εντυπωσιακό όμως ήταν ότι ο δορυφόρος αυτός είχε και έναν επιβάτη, τη σκυλίτσα Λάικα (όνομα ρωσικής ράτσας σκύλων) σε έναν χωριστό αεροστεγή θαλαμίσκο. Παρ' όλες τις ασφυκτικά σύντομες προθεσμίες, ο «Σπούτνικ-2» εκτοξεύθηκε με σχεδόν πλήρη επιτυχία στις 3 Νοεμβρίου. Το «σχεδόν» αναφέρεται στο ότι ο δορυφόρος δεν αποχωρίστηκε από το τμήμα που τον συνέδεε με τον τελευταίο όροφο του πυραύλου-φορέα έτσι ώστε δεν μπορούσε να λειτουργήσει αποδοτικά το σύστημα ελέγχου της θερμοκρασίας. Το αποτέλεσμα ήταν ότι η θερμοκρασία στο εσωτερικό του θαλαμίσκου όπου βρισκόταν η Λάικα ανέβηκε στους 40 βαθμούς και εκτιμάται ότι η σκυλίτσα δεν μπόρεσε να ζήσει περισσότερο από μερικές ώρες, γεγονός που η σοβιετική προπαγάνδα απέκρυψε τότε επιμελώς, από φόβο για τις αντιδράσεις των φιλόζωων. Υστερα από αυτή την επιτυχία ο Κορόλεφ απέκτησε μεγάλη επιρροή στο διαστημικό πρόγραμμα της ΕΣΣΔ και η θέση του ήταν ένα τόσο καλά φυλαγμένο κρατικό μυστικό ώστε ούτε η ίδια η οικογένειά του δεν ήξερε ποια ήταν ακριβώς η δουλειά του. Η εξαιρετικά ελλειπτική τροχιά του «Σπούτνικ-2» έφερνε τον δορυφόρο ως το ύψος των 1.660 χιλιομέτρων από τη Γη έτσι ώστε αυτός διέσχιζε την εσωτερική ζώνη ακτινοβολίας Βαν Αλεν, την πρώτη από τις δύο ζώνες ραδιενέργειας που περιβάλλουν τη Γη. Οταν όμως ο δορυφόρος διερχόταν πάνω από τη Σοβιετική Ενωση, βρισκόταν σε χαμηλό ύψος και έτσι οι μετρητές ραδιενέργειας δεν έδειχναν τίποτε το αξιόλογο, ενώ δεν διέθετε και σύστημα μαγνητικής εγγραφής για να στέλνει στη Γη τις μετρήσεις που έπαιρνε όταν δεν είχε οπτική επαφή με τη Σοβιετική Ενωση. Ο δορυφόρος βρισκόταν σε μεγάλο ύψος και μετέδιδε τα υψηλά επίπεδα ραδιενέργειας μόνο όταν διερχόταν πάνω από την Αυστραλία και οι επιστήμονες εκεί είχαν καταγράψει τα σήματά του, οι Σοβιετικοί όμως δεν έδιναν το κλειδί του κρυπτογραφικού κώδικα και οι Αυστραλοί δεν έδιναν τα δεδομένα! Ετσι η τιμή της ανακάλυψης της εσωτερικής ζώνης Βαν Αλεν πιστώνεται στον αμερικανικό δορυφόρο «Explorer-1». Ο Σπούτνικ-3 Η σειρά των δορυφόρων «Σπούτνικ» έκλεισε στις 15 Μαΐου 1958 με την εκτόξευση του «Σπούτνικ-3». Ο δορυφόρος αυτός ήταν ακόμη μεγαλύτερος από τους δύο προηγούμενους, είχε κωνικό σχήμα με μήκος 3,57 μέτρων και διάμετρο 1,73 μέτρων και ζύγιζε 1.327 κιλά. Στην πραγματικότητα ήταν ένα πλήρες επιστημονικό εργαστήριο που ετοίμαζαν οι σοβιετικοί επιστήμονες από το 1956 αλλά οι καθυστερήσεις στην εξέλιξή του είχαν αναγκάσει τον Κορόλεφ να δοκιμάσει πρώτα την εκτόξευση του πολύ απλούστερου «Σπούτνικ-1». Ενα τόσο πολύπλοκο όργανο είχε πολλές πιθανότητες να παρουσιάσει βλάβες και πράγματι αυτό συνέβη - και μάλιστα δύο φορές. Η πρώτη απόπειρα εκτόξευσης έγινε στις 27 Απριλίου 1958 αλλά ο τελευταίος όροφος του πυραύλου έπαθε βλάβη και ο δορυφόρος έπεσε στη γη από ύψος 15 χιλιομέτρων. Είκοσι ημέρες αργότερα εκτοξεύθηκε με επιτυχία το εφεδρικό αντίγραφο του δορυφόρου, αλλά αυτή τη φορά δεν λειτούργησε το σύστημα μαγνητικής εγγραφής. Ετσι ο «Σπούτνικ-3», που περιφερόταν σε μεγαλύτερο ύψος από τον «Σπούτνικ-2», έχασε με τη σειρά του την ευκαιρία να ανακαλύψει την εξωτερική ζώνη Βαν Αλεν, τη δεύτερη από τις ζώνες ακτινοβολίας της Γης. Συμπερασματικά θα μπορούσε να πει κανείς ότι η σειρά των δορυφόρων «Σπούτνικ» δεν πέτυχε πολλά πράγματα από επιστημονικής πλευράς, είχε όμως σημαντικό αντίκτυπο στη διεθνή κοινή γνώμη, στο πλαίσιο του Ψυχρού Πολέμου εκείνης της εποχής, και σηματοδότησε την απαρχή του ανταγωνισμού των δύο τότε υπερδυνάμεων, των ΗΠΑ και της ΕΣΣΔ, στον διαστημικό χώρο. Οι πρώτοι πύραυλοι Ο πύραυλος R-7 που χρησιμοποιήθηκε για την εκτόξευση του «Σπούτνικ-1» ήταν η κατάληξη μιας μακράς αλυσίδας συσκευών που βασίζονταν στο ίδιο φυσικό φαινόμενο, την προώθηση ενός αντικειμένου μέσω της εκτόξευσης καυσαερίων. Οι πρώτες ρουκέτες με στερεά καύσιμα (πυρίτιδα) χρησιμοποιήθηκαν από τους Κινέζους τον 11ο αιώνα μ.Χ. αλλά ακολούθησε μια μακρά περίοδος κατά την οποία δεν υπήρξε κάποια αξιοσημείωτη πρόοδος. Κατά τα τέλη του 19ου αιώνα ο Ρώσος Κονσταντίν Τσιολκόφσκι εισήγαγε την ιδέα των πολυώροφων πυραύλων με υγρά καύσιμα. Ο πρώτος που δοκίμασε να εφαρμόσει στην πράξη αυτές τις ιδέες ήταν ο Αμερικανός Ρόμπερτ Γκόνταρντ το 1926. Η μεγαλύτερη συνεισφορά στην εξέλιξη των πυραύλων ήταν σίγουρα αυτή του επικεφαλής του γερμανικού πυραυλικού προγράμματος κατά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο Βέρνερ φον Μπράουν. Οι πύραυλοι V-2 που αυτός σχεδίασε χρησιμοποιήθηκαν ως πολεμικά όπλα, κυρίως κατά της Μεγάλης Βρετανίας, με αξιοσημείωτη αξιοπιστία. Μετά τον πόλεμο οι επιστήμονες της ομάδας του Φον Μπράουν μοιράστηκαν μεταξύ των δύο μεγάλων νικητών, ΗΠΑ και ΕΣΣΔ, και αποτέλεσαν τον πυρήνα των ερευνητικών ομάδων που ανέπτυξαν τα πρώτα μοντέλα πυραύλων που δοκίμασαν οι δύο αυτές χώρες στο τέλος της δεκαετίας του 1950. Ο διαστημικός ανταγωνισμός Η εκτόξευση του «Σπούτνικ-1», στις αρχές Οκτωβρίου 1957, προκάλεσε αίσθηση τόσο στην κυβέρνηση των ΗΠΑ όσο και στην αμερικανική κοινή γνώμη. Είχε προηγηθεί, το καλοκαίρι εκείνης της χρονιάς, η δοκιμαστική εκτόξευση του πρώτου διηπειρωτικού πυραύλου από τους Σοβιετικούς, γνωστού με την κωδική ονομασία R-7, που είχε ήδη σημαντικό αντίκτυπο στη στρατιωτική στρατηγική των ΗΠΑ. Για πρώτη φορά οι Αμερικανοί συνειδητοποιούσαν ότι ήταν δυνατόν μια άλλη στρατιωτική μηχανή να πλήξει αμερικανικούς στόχους χωρίς τα πλοία της να πλησιάσουν στις ακτές των ΗΠΑ ούτε τα αεροπλάνα της να πετάξουν πάνω από την ενδοχώρα. Η εκτόξευση του «Σπούτνικ-1», που είχε βάρος 40 φορές μεγαλύτερο από το βάρος του αμερικανικού δορυφόρου που επρόκειτο να εκτοξευθεί με το πρόγραμμα «Vanguard», επιβεβαίωσε με τον χειρότερο τρόπο τους φόβους των Αμερικανών: οι Σοβιετικοί ήταν ικανοί να θέσουν σε τροχιά ένα πυρηνικό όπλο ενώ οι Αμερικανοί όχι. Η αντίδραση των Αμερικανών ήταν άμεση, αλλά τα αποτελέσματα άργησαν αρκετά να φανούν. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Αϊζενχάουερ ίδρυσε τη NASA και ανέθεσε στη νέα υπηρεσία την ευθύνη της ανάπτυξης διαστημικών προγραμμάτων έξω από το στρατιωτικό περιβάλλον. Παράλληλα ανέθεσε στην ομάδα του Βέρνερ φον Μπράουν να επιδιώξει την εκτόξευση ενός δορυφόρου πέρα από το «επίσημο» πρόγραμμα «Vanguard»ε. Η ιδέα αυτή αποδείχθηκε επιτυχής επειδή η ομάδα του Φον Μπράουν πέτυχε να εκτοξεύσει τον πρώτο αμερικανικό δορυφόρο, τον «Explorer-1», μόλις τον Ιανουάριο του 1958. Ο δορυφόρος αυτός, παρά το μικρό μέγεθός του, είχε μια μεγάλη επιστημονική επιτυχία, την ανακάλυψη της εσωτερικής ζώνης Βαν Αλεν. Χρειάστηκαν όμως αρκετά χρόνια, πολλές ενδιάμεσες αποτυχίες και πάρα πολλά χρήματα ώσπου οι Αμερικανοί να κατορθώσουν να εξουδετερώσουν το πλεονέκτημα των Σοβιετικών στην εξερεύνηση του Διαστήματος, στέλνοντας στα τέλη της δεκαετίας του 1960 τον πρώτο άνθρωπο στο φεγγάρι. Η ιστορία της κατάκτησης του Διαστήματος μέσα από τον ανταγωνισμό των δύο υπερδυνάμεων εκείνης της εποχής είναι ένα θέμα που σίγουρα θα απασχολήσει τους ιστορικούς και τους οικονομικούς αναλυτές για πολλά ακόμη χρόνια. Αν και ως αρχή της διαστημικής εποχής θεωρείται η πτήση του «Σπούτνικ-1», αξίζει να σημειωθεί ότι ιστορικά είχαν προηγηθεί δύο άλλες περιπτώσεις όπου αντικείμενα κατασκευασμένα από ανθρώπους έφθασαν στη στρατόσφαιρα και άρα με τη σημερινή αντίληψη είχαν εισέλθει στον διαστημικό χώρο. Η πρώτη ήταν κατά τον βομβαρδισμό του Παρισιού το καλοκαίρι του 1918 από ένα γερμανικό υπερ-πυροβόλο, τα βλήματα του οποίου έφθαναν σε ύψος 40 χιλιομέτρων για να πετύχουν το, εντυπωσιακό ακόμη και σήμερα, βεληνεκές των 130 χιλιομέτρων. Η δεύτερη ήταν μια δοκιμαστική πτήση στις 3 Οκτωβρίου 1942 ενός από τα πρωτότυπα των πυραύλων V-2, το οποίο έφθασε σε ύψος 80 χιλιομέτρων. Επειδή όμως σε καμία από τις δύο παραπάνω περιπτώσεις δεν συμπληρώθηκε μια περιφορά γύρω από τη Γη, τα βλήματα αυτά δεν είναι δυνατόν να θεωρηθούν πραγματικές διαστημοσυσκευές. Η εκτόξευση διαστημοσυσκευών είναι μια πολύπλοκη διαδικασία και οι πιθανότητες βλάβης κάποιου από τα συστήματα κατεύθυνσης, επικοινωνιών ή κλιματισμού είναι δυνατόν να καταλήξουν σε καταστροφή της συσκευής ή των οργάνων και επιβατών που αυτή μεταφέρει. Ετσι δεν θα πρέπει να θεωρείται έκπληξη ότι η εξερεύνηση του Διαστήματος είχε αρκετά ανθρώπινα θύματα. Η αμερικανική πλευρά μετράει ως σήμερα 17 νεκρούς, τρεις κατά την πυρκαϊά που προκλήθηκε στον θαλαμίσκο του «Απόλλων-1» και 14 στις καταστροφές των διαστημοπλοίων «Challenger» και «Columbia». Η σοβιετική πλευρά μετράει ως σήμερα τέσσερις νεκρούς κατά τα δυστυχήματα στα διαστημόπλοια «Σογιούζ-1» και «Σογιούζ-11». ΑΘΑΝΑΤΟΙ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΚΤΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ!!! Οι δέκα σημαντικότεροι σταθμοί στην εξερεύνηση του Διαστήματος * 4 Οκτωβρίου 1958: Πρώτος τεχνητός δορυφόρος της Γης («Sputnik-1», ΕΣΣΔ). * 12 Απριλίου 1961: Πρώτος άνθρωπος στο Διάστημα (Γιούρι Γκαγκάριν, «Vostok-1», ΕΣΣΔ). * 26 Ιουλίου 1963: Πρώτος γεωσύγχρονος τηλεπικοινωνιακός δορυφόρος («Syncom-2», ΗΠΑ). * 18 Μαρτίου 1965: Πρώτος «διαστημικός περίπατος» («Voskhod-2», Αλεξέι Λεόνοφ, ΕΣΣΔ). * 1 Μαρτίου 1966: Πρώτη προσεδάφιση σε άλλον πλανήτη («Venera-3» στην Αφροδίτη, ΕΣΣΔ). * 20 Ιουλίου 1969: Πρώτος άνθρωπος στη Σελήνη (Νιλ Αρμστρονγκ, «Apollo-11», ΗΠΑ). * 19 Απριλίου 1971: Πρώτος διαστημικός σταθμός («Salyut-1», ΕΣΣΔ). * 12 Απριλίου 1981: Πρώτο επαναχρησιμοποιήσιμο διαστημόπλοιο («Space Shutle», ΗΠΑ). * 2 Νοεμβρίου 2000: Πρώτο μόνιμο πλήρωμα του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ΗΠΑ, Ρωσία, Ιαπωνία, Καναδάς, Ευρωπαϊκή Ενωση). * 14 Ιουλίου 2004: Πρώτη εκτόξευση ιδιωτικής διαστημικής συσκευής στο Διάστημα («SpaceShipOne», Scaled Composites Inc.)

Γιατί ο Πλούτωνας δεν θεωρείται πλανήτης. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του 26ου Συνεδρίου της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης (IAU) (14 – 25 Αυγούστου 2006) που έγινε στην Πράγα, οι πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος είναι πλέον οχτώ και όχι εννέα όπως γνωρίζαμε έως σήμερα. Αυτοί είναι: ο Ερμής, η Αφροδίτη, η Γη, ο Άρης, ο Δίας, ο Κρόνος, ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας. Επιπλέον ορίζεται μία καινούρια κατηγορία ουράνιων σωμάτων, οι νάνοι πλανήτες (dwarf planets) στην οποία ανήκουν ο Πλούτωνας (που μέχρι σήμερα θεωρείτο πλανήτης), η Δήμητρα (Ceres, που μέχρι σήμερα θεωρείτο αστεροειδής) και ο νεο – ανακαλυφθείς 2003 UB313 (ακόμα δεν έχει οριστεί η επίσημη ονομασία του). Η τελική απόφαση πάρθηκε στις 24 Αυγούστου 2006 καθώς έγινε ανοιχτή ψηφοφορία ανάμεσα στους χιλιάδες αστρονόμους που παραβρέθηκαν στην Πράγα, μεταξύ 16:30 και 17:00, ώρα Ελλάδος. Αμφιβολίες για τον καθορισμό αντικειμένων ως πλανήτες υπήρχαν από παλιά. Για παράδειγμα, η Δήμητρα όταν ανακαλύφθηκε το 1801, από τον Giuseppe Piazzi, αρχικά θεωρήθηκε πλανήτης. Στη συνέχεια όμως καθώς ανακαλύφθηκαν και άλλα κοντινά της παρόμοια αντικείμενα, έλαβε τελικά τον χαρακτηρισμό του αστεροειδή. Τελευταία, με την ανακάλυψη του 2003 UB313 – αντικείμενο μεγαλύτερο τόσο σε μάζα όσο και σε ακτίνα από τον Πλούτωνα και σε μεγαλύτερη απόσταση από τον Ήλιο – και πολλών άλλων κοσμικών αντικειμένων στο ηλιακό μας σύστημα, έγινε αναγκαίος ο επαναπροσδιορισμός της έννοιας του «πλανήτη» και να γίνει μια νέα κατηγοριοποίηση των σωμάτων που βρίσκονται στο ηλιακό σύστημα. Σύμφωνα με μία αρχική πρόταση της IAU που διατυπώθηκε στις 16 Αυγούστου, ως πλανήτες θα χαρακτηρίζονταν 12 ουράνια σώματα, ο Ερμής, η Αφροδίτη, η Γη, ο Άρης, η Δήμητρα, ο Δίας, ο Κρόνος, ο Ουρανός, ο Ποσειδώνας, ο Πλούτωνας, ο Χάροντας (δορυφόρος του Πλούτωνα) και ο 2003 UB313. Σχετικά με αυτήν την πρόταση ένα από τα μέλη της Επιτροπής Ορισμού Πλανητών (Planet Definition Committee) ο Richard Binzel αναφέρει: “Ο στόχος μας ήταν να βρούμε μια επιστημονική βάση για έναν νέο καθορισμό της έννοιας του πλανήτη και επιλέξαμε τη βαρύτητα ως καθοριστικό παράγοντα. Η φύση αποφασίζει εάν ένα αντικείμενο είναι ή όχι ένας πλανήτης.” Κατά τη διάρκεια όμως του συνεδρίου και έπειτα από πολλές συζητήσεις και διαφωνίες προέκυψαν διάφορες προτάσεις οι οποίες τέθηκαν σε ψηφοφορία και τελικά επικράτησαν τα ψηφίσματα 5Α και 6Α. Το ψήφισμα 5A περιέχει τον βασικό καθορισμό της έννοιας “πλανήτης” και την ταξινόμηση – ονομασία των υπόλοιπων κοσμικών αντικειμένων του ηλιακού μας συστήματος. Σύμφωνα με αυτό τα κοσμικά αντικείμενα του ηλιακού μας συστήματος ταξινομούνται ως εξής: (1) Σε πλανήτες, που είναι ουράνια σώματα τα οποία: (α) είναι σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο, (β) έχουν επαρκή μάζα ώστε λόγω της ιδιο-βαρύτητάς τους να βρίσκονται σε υδροστατική ισορροπία και επομένως να έχουν σχεδόν σφαιρικό σχήμα και (γ) έχουν συλλέξει – “καθαρίσει” – κατά μήκος της τροχιάς τους γύρω από τον Ήλιο όλα τα μικρο-σώματα (απομεινάρια του αρχικού υλικού από το οποίο προέκυψε το ηλιακό μας σύστημα). Με την τελευταία προϋπόθεση εξασφαλίζεται το γεγονός ότι ο κάθε πλανήτης είναι το κυρίαρχο βαρυτικά αντικείμενο στην τροχιά του. Για παράδειγμα, ο Πλούτωνας έχει 0,07 φορές τη μάζα των άλλων αντικειμένων στην τροχιά του, ενώ η Γη έχει 1,7 εκατομμύρια φορές τη μάζα των άλλων αντικειμένων στην τροχιά της. (2) Σε νάνους πλανήτες, που είναι τα ουράνια σώματα για τα οποία ισχύουν τα (1α) και (1β) αλλά δεν ισχύει το (1γ). Επιπλέον δεν θα πρέπει να είναι δορυφόροι άλλων πλανητών. (3) Στα «μικρά κοσμικά αντικείμενα του ηλιακού μας συστήματος“, (Small Solar – System Bodies) όπου ανήκουν τα υπόλοιπα κοσμικά αντικείμενα που είναι σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο (εκτός των δορυφόρων των πλανητών) . Στο ψήφισμα 6A αναφέρεται ότι ο Πλούτωνας χάνει τη θέση του ανάμεσα στους πλανήτες και χαρακτηρίζεται σύμφωνα με το ψήφισμα 5Α, ως νάνος πλανήτης, ενώ δε αποτελεί το πρότυπο για μια νέα κατηγορία αντικειμένων, των μετα-Ποσειδωνίων αντικειμένων (trans – Neptunian objects). Νάνοι πλανήτες σήμερα ειναι οι Πλούτωνας, Δήμητρα, Έριδα, Χαουμέα και Μακεμάκε.

Εξαερώνονται οι ελπίδες για πυρηνική σύντηξη με λέιζερ. Η προθεσμία παρήλθε και το μεγαλύτερο λέιζερ του κόσμου δεν κατάφερε να πετύχει την παραγωγή ενέργειας με σύντηξη υδρογόνου, την ίδια διαδικασία που τροφοδοτεί με ενέργεια τα άστρα. Στην αμερικανική Εθνική Εγκατάσταση Πυροδότησης (NIF) στην Καλιφόρνια, 192 επιμέρους δέσμες λέιζερ στοχεύουν ταυτόχρονα μια μικροσκοπική κάψουλα που περιέχει υδρογόνο. Η ιδέα ήταν ότι η ακαριαία θέρμανση και συμπίεση αυτού του στόχου θα ανάγκαζε τα άτομα υδρογόνου να ενωθούν και να σχηματίζουν άτομα ήλιου, απελευθερώνοντας ταυτόχρονα μεγάλες ποσότητες ενέργειες. Το αμερικανικό Κογκρέσο είχε δώσει διορία μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου στους ερευνητές του NIF να δείξουν ότι το σύστημα μπορεί να παράγει περισσότερη ενέργεια από ό,τι καταναλώνει το λέιζερ. Οι υπεύθυνοι του πειράματος, όμως, απέτυχαν να το κάνουν. Το βασικό πρόβλημα είναι ότι η πειραματική διάταξη δεν μπορεί να συμπιέσει την κάψουλα-στόχο στην απαιτούμενη πίεση των 300 gigabar, η οποία είναι 300 δισ. φορές μεγαλύτερη από την πίεση της ατμόσφαιρας στο επίπεδο της θάλασσας. Για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός απαιτείται προσεκτική ρύθμιση πολλών επιμέρους παραγόντων: μεταξύ άλλων, της ταχύτητας με την οποία καταρρέει η κάψουλα όταν δεχθεί τις βολές των λέιζερ, καθώς και της ομοιομορφίας με την οποία καταρρέει η κάψουλα ώστε να δημιουργήσει μια τέλεια σφαίρα από υπέρθερμο αέριο. «Μπορούμε να τα πετύχουμε όλα αυτά. Το πρόβλημα είναι ότι δεν μπορούμε να τα πετύχουμε όλα μαζί ταυτόχρονα» παραδέχεται στο περιοδικό Νew Scientist o Έντ Μόζες, αναπληρωτής διευθυντής του NIF στο Εθνικό Εργαστήριο Lawrence Livermore. H αποτυχία των προσπαθειών στο NIF, σχολιάζει το περιοδικό, ίσως οδηγήσει σε τερματισμό ενός αντίστοιχου πειράματος στη Γαλλία με την ονομασία Laser Megajoule. Η μόνη προσέγγιση που φαίνεται τώρα βιώσιμη για την επίτευξη πυρηνικής σύντηξης και την παραγωγή ανεξάντλητης, καθαρής ενέργειας είναι αυτή που υλοποιείται στον Διεθνή Πειραματικό Θερμοπυρηνικό Αντιδραστήρα (ITER), ο οποίος κατασκευάζεται στο Κανταράς της Γαλλίας. Στον κεντρικό αντιδραστήρα του ITER, μαγνητικά πεδία θα συγκρατούν μετέωρη και παγιδευμένη μια ποσότητα υδρογόνου σε ακραίες καταστάσεις θερμοκρασίας και πίεσης, αρκετής για να διατηρήσει τις αντιδράσεις σύντηξης (τα μαγνητικά πεδία είναι σήμερα η μόνη τεχνολογία που μπορεί να κρατήσει το υπέρθερμο αέριο μακριά από τα τοιχώματα του αντιδραστήρα).(Σχ. στις 23/4/2012) Παρόλα αυτά, το NIF δεν πρόκειται να κλείσει άμεσα. Το εργαστήριο έχει αρκετά κονδύλια για να καλύψει τη λειτουργία του ακόμα έναν χρόνο, και μπορεί τώρα να εστιαστεί σε έναν δεύτερο τομέα για τον οποίο σχεδιάστηκε: να προσομοιώνει πυρηνικές ενέργειες και να μελετά πώς γερνάει το πυρηνικό οπλοστάσιο των ΗΠΑ. Ετσι φίλε XB70A υπάρχει σε αυτο το αρθρο μια μικρή-ελλειπής βεβαια απαντηση στην ερωτησή σου!!!

Τι συμβαίνει όταν συγκρούονται δυο μαύρες τρύπες. To animation δημιουργήθηκε στους υπερ-υπολογιστές του Πανεπιστημίου του Κολοράντο. Μας δείχνει τι συμβαίνει στο μαγνητισμένο νέφος αερίων που περιβάλλει τις υπερμεγέθεις μαύρες, όταν δυο από αυτές συγκρούονται. Τα προς το κόκκινο χρώματα αντιστοιχούν σε μεγαλύτερες πυκνότητες αερίου. Δεδομένου ότι τα βαρυτικά κύματα που παράγονται κατά την συγχώνευση των μαύρων τρυπών είναι πολύ δύσκολο να ανιχνευθούν, οι αστρονόμοι ψάχνουν βρουν κάποια άλλη χαρακτηριστική ακτινοβολία που συνοδεύει την συγχώνευση, και η οποία θα μπορούσε να παρατηρηθεί από τα τηλεσκόπια. Η επιστημονική ομάδα που πραγματοποίησε την προσομοίωση βρήκε ότι σύμφωνα με το μοντέλο τους παράγονται δέσμες ακτινοβολίας 10000 φορές λαμπρότερες σε σχέση με τις προηγούμενες μελέτες. Το επόμενο βίντεο δείχνει την δομή της διάδοσης των βαρυτικών κυμάτων που αναμένεται ως αποτέλεσμα της συγχώνευσης των μαύρων τρυπών. http://www.youtube.com/watch?v=4nvv5L1S5r4&feature=player_embedded

Tο ευρωπαϊκό διαστημικό «φορτηγό» αποσυνδέθηκε από το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Το ευρωπαϊκό μεταγωγικό διαστημόπλοιο ATV-3 «Εντοάρντο Αμάλντι» με τη δεύτερη προσπάθεια αποσυνδέθηκε από το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ΔΔΣ). Όπως ανακοίνωσε το Κέντρο Διεύθυνσης Πτήσεων στα περίχωρα της Μόσχας, περίπου σε ένα 24ωρο θα βυθιστεί στο νότιο τμήμα του Ειρηνικού ωκεανού. Η πρώτη απόπειρα αποσύνδεσης έγινε τη νύχτα προς Τετάρτη και κατέληξε σε αποτυχία. Το ATV-3 είχε προσδεθεί στον ΔΔΣ σχεδόν ένα εξάμηνο. Στον ΔΔΣ υπηρετεί το πλήρωμα της 33ης τακτικής αποστολής, που αποτελείται από την Αμερικανίδα διοικητή Σουνίτα Ουίλιαμς, το Ρώσο Γιούρι Μαλεντσένκο και τον Ιάπωνα Ακιχίκο Χοσίντε. Συντρίμμια ιαπωνικού δορυφόρου απειλούν τον ΔΔΣ. Λόγω της απειλής σύγκρουσης του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού με τα συντρίμμια του ιαπωνικού δορυφόρου, μέσα τις πλησιέστερες ώρες μπορεί να παρθεί απόφαση για την πραγματοποίηση από το Σταθμό ελιγμού παρέκκλισης. Αυτό ανακοίνωσε εκπρόσωπος του ρωσικού Κέντρου Ελέγχου των Διαστημικών Πτήσεων. Αναμένεται ότι ο ελιγμός θα πραγματοποιηθεί μέσα στις πλησιέστερες 30 ώρες Eκπρόσωποι της Roskosmos και της NASA θα παραμενουν στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό έναν ολόκληρο χρόνο. Η συμφωνία γι’ αυτό επιτεύχθηκε μεταξύ των συμμετεχόντων στο σχέδιο εκμετάλλευσης του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού σήμερα Τρίτη, ανακοίνωσε ο επικεφαλής των επανδρωμένων προγραμμάτων της Roskosmos Αλεξέι Κρασνόφ. Σήμερα η διάρκεια παραμονής των πληρωμάτων δεν υπερβαίνει τους έξι μήνες, ενώ συχνά είναι και πολύ μικρότερη. Σύμφωνα με τον Κρασνόφ, η έναρξη αυτών των αποστολών προγραμματίζεται να γίνει περίπου την άνοιξη του 2015. Αφού κατέληξαν σε καταρχήν συμφωνία οι πλευρές, που διαπραγματεύονται, αρχίζουν να ασχολούνται με τη διευθέτηση των δευτερευόντων τυπικών εκκρεμοτήτων. Διαστημικός περίπατος εργασίας. Στο βίντεο που ακολουθεί βλέπουμε τον "διαστημικό περίπατο εργασίας" των αστροναυτών του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού. Ο διοικητής του ΔΔΣ Gennady Padalka και ο μηχανικός πτήσης Yuri Malenchenko, ολοκλήρωσαν με επιτυχία την περασμένη Δευτέρα (20 Αυγούστου), διάφορες εργασίες έξω από τον ΔΔΣ, συμπεριλαμβανομένης και της εγκατάστασης προστατευτικών ασπίδων από μικρομετεωρίτες. Ο μοναχικός θάνατος ενός άστρου. Ο πιο θεαματικός ίσως θάνατος άστρου που παρατήρησε ποτέ η ανθρωπότητα θεωρείται η έκρηξη ενός σουπερνόβα που έγινε ορατή με γυμνό μάτι σε όλα σχεδόν τα μήκη και τα πλάτη της Γης την άνοιξη του 1006 μ.Χ.. Τώρα επιστήμονες που μελέτησαν το περιστατικό διαπίστωσαν ότι εκτός από εντυπωσιακός, ο θάνατος αυτός ήταν επίσης μοναχικός. Πέραν του «λυρισμού» του θέματος, η ανακάλυψη ρίχνει φως στους υπερκαινοφανείς αστέρες τύπου 1a, ένα φαινόμενο το οποίο οι επιστήμονες γνωρίζουν ελάχιστα και θεωρείται σημαντικό για την κατανόηση της επέκτασης του Σύμπαντος. Ο όρος «υπερκαινοφανής αστέρας» (ή σουπερνόβα) σημαίνει ουσιαστικά την έκρηξη ενός άστρου. Η έκρηξη αυτή μπορεί να επέλθει από διαφορετικές αιτίες και υπό διαφορετικές συνθήκες, γι’ αυτό και οι ειδικοί διακρίνουν διάφορους τύπους του φαινομένου. Ο πιο διαδεδομένος τύπος που παρατηρείται στο Σύμπαν είναι οι σουπερνόβα 1b και 1c: πρόκειται για άστρα μεγάλης μάζας τα οποία εκρήγνυνται επειδή παύουν να παράγουν ενέργεια στον πυρήνα τους με αποτέλεσμα να καταρρέουν υπό την ίδια τη βαρύτητά τους. Μια άλλη, πολύ σπανιότερη κατηγορία αστρικών εκρήξεων, οι σουπερνόβα τύπου 1a, προκύπτουν όταν η μάζα ενός συρρικνωμένου και παγωμένου λευκού νάνου αυξάνεται σε κρίσιμο σημείο. Οι αστροφυσικοί δεν γνωρίζουν πώς ακριβώς συντελείται αυτό το φαινόμενο, θεωρούν όμως ότι κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει με δυο τρόπους: είτε ο λευκός νάνος αυξάνει τη μάζα του αργά, απορροφώντας αέρια από έναν κοντινό του κόκκινο γίγαντα είτε την αυξάνει γρήγορα, διαλύοντας έναν μικρότερο λευκό νάνο σε κοντινή τροχιά. Στην πρώτη, «αργή» εκδοχή οι ειδικοί θεωρούν ότι ένα υπόλειμμα του γειτονικού γίγαντα επιβιώνει της έκρηξης του λευκού νάνου. Στη «γρήγορη» εκδοχή ο μικρότερος λευκός νάνος δεν θα μπορούσε να επιβιώσει της έκρηξης του γείτονά του. Το αποτέλεσμα σε αυτή την τελευταία περίπτωση θα ήταν η απουσία οποιουδήποτε άστρου μετά το τέλος της έκρηξης. Για να διερευνήσουν ποια από τις δυο εκδοχές είναι πιθανότερο να επικρατεί στο Σύμπαν, ερευνητές με επικεφαλής τον Χονάι Γκονθάλεθ Ερνάντεθ του Ινστιτούτου Αστροφυσικής των Καναρίων στην Ισπανία επέλεξαν να μελετήσουν τον SN 1006 ο οποίος είχε εντυπωσιάσει τόσο τους γήινους παρατηρητές πριν από μια χιλιετία. Χρησιμοποιώντας δεδομένα του Αστεροσκοπείου του Παρανάλ στη Χιλή οι επιστήμονες «χτένισαν» την περιοχή γύρω από τα υπολείμματα του σουπερνόβα σε ακτίνα 16,5 ετών φωτός σε αναζήτηση ενός άστρου που θα μπορούσε να είναι ο «συνοδός» του λευκού γίγαντα που είχε εκραγεί. Όπως αναφέρουν στη μελέτη τους, που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Nature», οι ερευνητές δεν βρήκαν «κανένα άστρο γύρω από τα υπολείμματα του σουπερνόβα που θα μπορούσε να είναι ο πιθανός συνοδός του προγονικού άστρου του SN 1006». Αυτό, σε συνδυασμό με τα αποτελέσματα προηγούμενων ερευνών που έχουν προβεί σε ανάλογες αναζητήσεις, οδηγεί τον κ. Γκονθάλεθ και τους συνεργάτες του στο συμπέρασμα ότι η «ταχεία» εκδοχή των σουπερνόβα 1a είναι η πιο διαδεδομένη – υπολογίζουν ότι η «αργή» εκδοχή θα πρέπει να αντιστοιχεί σε λιγότερο του 20% των περιπτώσεων του συγκερκιμένου τύπου υπερκαινοφανούς αστέρα. Ο SN 1006 βρίσκεται σε απόσταση 7.100 ετών φωτός από τη Γη, στον αστερισμό του Λύκου, στα νότια του Σκορπιού. Αφού εξερράγη, την άνοιξη του 1006 ήταν ορατός με γυμνό μάτι για μεγάλο διάστημα στον νότιο νυχτερινό ουρανό, από όλη τη Γη και είχε περιγραφεί λεπτομερώς από αρκετούς αστρονόμους και μοναχούς της εποχής. Με βάση αυτές τις περιγραφές και τις παρατηρήσεις τους οι επιστήμονες υπολογίζουν ότι στο αποκορύφωμά του η λάμψη του έφθασε το ένα τέταρτο αυτής της Σελήνης – ήταν τόσο λαμπρός ώστε κάποιος θα μπορούσε να διαβάσει στο φως του κατά τη διάρκεια της νύχτας. Ο δορυφόρος Metop-B έστειλε τις πρώτες του παρατηρήσεις http://www.esa.int/esaCP/SEMJJNERI7H_Greece_0.html

Ασυνήθιστη καλοκαιρία απολαμβάνει το Curiosity στον Άρη. Παρόλο που η άνοιξη δεν έχει έρθει ακόμα στο νότιο ημισφαίριο του Άρη, στην περιοχή όπου έχει προσεδαφιστεί το ρομπότ Curiosity επικρατεί ένας ασυνήθιστος καύσωνας, με τη θερμοκρασία να ανεβαίνει τα απογεύματα μέχρι τους 6 βαθμούς Κελσίου πάνω από το μηδέν. «Είναι έκπληξη να βλέπουμε τόσο υψηλές θερμοκρασίες» σχολίασε ο Φελίπε Γκόμεζ του Κέντρου Αστροβιολογίας της Μαδρίτης. «Αν αυτή η τάση συνεχιστεί και το καλοκαίρι, δεν αποκλείεται να δούμε θερμοκρασίες ακόμα και της τάξης των 20 βαθμών. [...] Στη διάρκεια της μέρας, οι θερμοκρασίες ίσως είναι αρκετά υψηλές για να επιτρέπουν την ύπαρξη υγρού νερού σε συστηματική βάση» επισήμανε. Ο Γκόμεζ μελετά μετρήσεις από τον ενσωματωμένο μετεωρολογικό σταθμό του τροχοφόρου ρομπότ της ΝASA, ένα όργανο που ονομάζεται Απομακρυσμένος Σταθμός Παρακολούθησης Περιβάλλοντος, ή REMS. Παρουσίασε βλάβη σε ένα από τα δύο ανεμόμετρά του κατά τη διαδικασία προσεδάφισης, κατά τα άλλα όμως φαίνεται να λειτουργεί κανονικά. Το REMS δείχνει ότι η θερμοκρασία ανεβαίνει πάνω από τους μηδέν βαθμούς τις μισές από αρειανές ημέρες, οι οποίες ονομάζονται sol. Παρόλο όμως που το Curiosity απολαμβάνει ασυνήθιστα ζεστές ημέρες, δεν συμβαίνει το ίδιο και με τις νύχτες: Η θερμοκρασία μετά τη δύση του Ήλιου βυθίζεται απότομα μέχρι τους -70 βαθμούς. Η τεράστια αυτή διακύμανση οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι ο Άρης δεν διαθέτει την πυκνή ατμόσφαιρα που μονώνει τη Γη και περιορίζει τη θερμοκρασιακή μεταβολή ανάμεσα στη μέρα και τη νύχτα. Στη διάρκεια του αρειανού χειμώνα, όταν η θερμοκρασία πέφτει δεκάδες βαθμούς κάτω από το μηδέν, ακόμα και το διοξείδιο του άνθρακα που υπάρχει στην ατμόσφαιρα αρχίζει να στερεοποιείται και να σχηματίζει ξηρό πάγο, δηλαδή πάγο διοξειδίου του άνθρακα. Εποχικά καλύμματα από ξηρό πάγο είναι εξάλλου γνωστό ότι σχηματίζονται στους δύο πόλους του Άρη. Τα καλύμματα αυτά είναι ορατά από τη Γη ακόμα και με ένα μέτριο τηλεσκόπιο, μέχρι πρόσφατα όμως οι επιστήμονες δεν είχαν διαλευκάνει το μηχανισμό σχηματισμού τους. Πρόσφατα, όμως, ο δορυφόρος MRO της NASA που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Άρη κατέγραψε ενδείξεις για χιονοπτώσεις ξηρού πάγου στο νότιο πόλο. To Curiosity παίρνει στροφή. H εικόνα δείχνει την κίνηση του πίσω δεξιού τροχού λήφθηκε από μια κάμερα πλοήγησης του Curiosity στις 21 Αυγούστου...καθώς το διαστημικό όχημα παίρνει στροφή αφήνοντας τα ίχνη του στην επιφάνεια του Άρη. Curiosity: Η NASA τιμά τον «Αρειανό» Ρέι Μπράντμπερι Η NASA τιμά τον εμβληματικό συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας Ρέι Μπράντμπερι, καθώς το σημείο που προσεδαφίστηκε το ρομποτικό όχημα Curiosity στον Άρη ονομάστηκε «Ρέι Μπράντμπερι» προς τιμήν του πρόσφατα αποβιώσαντος αμερικανού λογοτέχνη.(...) Σημειώνεται ότι ο Ρέι Μπράντμπερι απεβίωσε στις 5 Ιουνίου σε ηλικία 91 ετών. Eξέδωσε περισσότερα από 500 βιβλία, που περιλαμβάνουν τα δημοφιλή "Φαρενάιτ 451", αλλά και τα "Χρονικά του Άρη"."'Ημουν ο πρώτος Αρειανός" είχε δηλώσει χαριτολογώντας ο Μπράντμπερι. www.skai.gr

Βίντεο: Πως θα βλέπει τον Άρη ένας αστροναύτης που βρίσκεται σε ελλειπτική τροχιά γύρω απ' αυτόν. Η ομάδα των επιστημόνων του Mars Express δημιούργησε το παρακάτω βίντεο που δείχνει πως θα έβλεπε τον πλανήτη ένας αστροναύτης που θα περιστρεφόταν σε ελλειπτική τροχιά γύρω από τον Άρη. Το βίντεο κατασκευάστηκε χρησιμοποιώντας 600 ξεχωριστές φωτογραφίες που λήφθηκαν από την Visual Monitoring Camera (VMC), και δείχνει τη θέα του πλανήτη καθώς το υποτιθέμενο διαστημόπλοιο που εκτελεί την ελλειπτική τροχιά, προσεγγίζει την πλησιέστερη απόσταση από τον πλανήτη και στη συνέχεια απομακρύνεται. Προσέξτε, προς το τέλος της ταινίας, τον (πολύ μικρό) δίσκο του δορυφόρου Φόβου!

Περίεργο παγωμένο στρώμα στην ατμόσφαιρα της Αφροδίτης. Το ευρωπαϊκό διαστημικό σκάφος «Venus Express» ανακάλυψε για πρώτη φορά ένα απρόσμενα παγωμένο στρώμα ψηλά στην ατμόσφαιρα του καυτού γειτονικού πλανήτη, το οποίο μάλιστα μπορεί να είναι τόσο κρύο, ώστε να παγώνει το διοξείδιο του άνθρακα, που υπάρχει άφθονο και να το μετατρέπει σε χιόνι. Οι ερευνητές του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), με επικεφαλής τον Αρνό Μαϊέ του Βελγικού Ινστιτούτου Αστρονομίας του Διαστήματος, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό γεωφυσικής «Journal of Geophysical Research» της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης, μελέτησαν παρατηρήσεις πέντε ετών και ανίχνευσαν ένα παγωμένο στρώμα της ατμόσφαιρας με θερμοκρασία περίπου μείον 175 βαθμών Κελσίου, σε ύψος 125 χιλιομέτρων πάνω από την επιφάνεια του πλανήτη, ο οποίος είναι γνωστός για την πυκνή ατμόσφαιρα διοξειδίου και τις καυτές θερμοκρασίες στο έδαφός του. Το περίεργο στρώμα στην ατμόσφαιρα της Αφροδίτης είναι πολύ πιο παγωμένο από οποιοδήποτε στρώμα της ατμόσφαιρας της Γης, παρόλο που η Αφροδίτη βρίσκεται πολύ πιο κοντά στον Ήλιο, συνεπώς δεν θα έπρεπε να συμβαίνει κάτι τέτοιο. «Εφ’ όσον η θερμοκρασία σε μερικά ύψη πέφτει κάτω από το σημείο πήξης του διοξειδίου του άνθρακα, υποπτευόμαστε ότι σχηματίζεται πάγος διοξειδίου σε εκείνες τις περιοχές της ατμόσφαιρας», δήλωσε ο Μαϊέ. Τέτοια νέφη μικρών σωματιδίων πάγου ή χιονιού από διοξείδιο του άνθρακα πρέπει να είναι πολύ ανακλαστικά όσον αφορά την ηλιακή ακτινοβολία. Η μελέτη επίσης ανακάλυψε ότι το παγωμένο στρώμα βρίσκεται σαν «σάντουιτς» ανάμεσα σε δύο σχετικά θερμότερα στρώματα της ατμόσφαιρας. «Το εύρημα είναι πολύ φρέσκο και πρέπει να το σκεφτούμε καλά για να καταλάβουμε ποιές είναι οι συνέπειές του. Πρόκειται για κάτι ξεχωριστό, που δεν παρατηρείται στις ατμόσφαιρες της Γης ή του Άρη, οι οποίες έχουν διαφορετικές χημικές συνθέσεις και συνθήκες θερμοκρασίας», δήλωσε ο επιστήμονας του Venus Express της ESA Χέκαν Σβέντεμ.

Σκόνη αστεροειδών «ομπρέλα» ενάντια στην κλιματική αλλαγή. Μια νέα πρόταση πέφτει στο τραπέζι του διαλόγου ώστε να μπει «φρένο» στην κλιματική αλλαγή που λαμβάνει χώρα στη Γη τις τελευταίες δεκαετίες. Επιστήμονες στη Σκωτία υποστηρίζουν ότι εάν καταστρέψουμε έναν αστεροειδή που θα κινείται κοντά στη Γη θα δημιουργήσουμε ένα νέφος σκόνης γύρω από τον πλανήτη που θα λειτουργεί ως διαστημική «ομπρέλα» η οποία θα μπλοκάρει το ηλιακό φως και θα μειώσει έτσι την παγκόσμια θερμοκρασία. Η γεωμηχανική είναι μια νέα επιστήμη που ασχολείται με την εξεύρεση μεθόδων σωτηρίας της ανθρωπότητας από περιβαλλοντικούς και άλλους κινδύνους. Πολλοί ειδικοί έχουν καταθέσει μια σειρά από ιδέες και σχέδια που αφορούν, στη συντριπτική τους πλειονότητα, τρόπους αντιμετώπισης των κλιματικών αλλαγών και του φαινομένου του θερμοκηπίου. Πρόκειται για ιδέες που θα μπορούσε κάποιος να τις χαρακτηρίσει από «επαναστατικές» και «προωθημένες» ως και «σενάρια επιστημονικής φαντασίας». Τεχνητά δάση, καθρέφτες στο Διάστημα, τεχνητά νέφη, διασπορά σιδήρου στη θάλασσα, τεχνητές εκρήξεις ηφαιστείων είναι ορισμένες από τις προτάσεις της γεωμηχανικής για τη σωτηρία της ανθρωπότητας. Κάποιες από αυτές τις ιδέες είναι μεν εφαρμόσιμες και θα μπορούσαν - σε πρώτο επίπεδο - να αποδώσουν περιορίζοντας ή και αντιστρέφοντας τις κλιματικές αλλαγές, όμως κάθε μια εξ αυτών συνδέεται και με σοβαρές παρενέργειες. Για παράδειγμα, τα τεχνητά νέφη θα μειώσουν μεν την θερμοκρασία του πλανήτη αλλά θα προκαλέσουν άλλες κλιματικές μεταβολές όπως διακοπή των βροχοπτώσεων και της εμφάνισης των μουσώνων η παρουσία των οποίων είναι απολύτως απαραίτητη για την επιβίωση δισεκατομμυρίων κατοίκων του πλανήτη. Η εφαρμογή άλλων ιδεών θα έχει ως αποτέλεσμα την καταστροφή τοπικών ή και ευρύτερων οικοσυστημάτων. Ερευνητές του Πανεπιστημίου Strathclyde υποστηρίζουν ότι το ιδανικό σημείο για την καταστροφή ενός αστεροειδούς είναι το Lagrange point ή L1. Πρόκειται για το σημείο όπου αλληλοεξουδετερώνονται οι βαρυτικές δυνάμεις Γης και Ηλιου. Θεωρούν ότι ιδανικός αστεροειδής για την περίσταση είναι ο Γανυμήδης 1036 που είναι ένας από τους μεγαλύτερους αστεροειδείς της διαστημικής μας γειτονιάς. Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι η καταστροφή του συγκεκριμένου αστεροειδούς θα δημιουργήσει ένα νέφος σκόνης με διάμετρο 2,6 χιλιόμετρα και βάρος 5 τετράκις εκατομμύρια κιλά. Οι ερευνητές έσπευσαν να τονίσουν ότι η ιδέα τους δεν αποτελεί μια μόνιμη λύση στο πρόβλημα ούτε έχει ως στόχο να δημιουργηθεί μια «ομπρέλα» ώστε να συνεχίσει η ανθρωπότητα να δρα με τρόπο τέτοιο ώστε να απελευθερώνονται τεράστιες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. «Θέλω να ξεκαθαρίσω ότι σε καμία περίπτωση δεν προτείνουμε τη γεωμηχανική ως υποκατάστατο της μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Μπορούμε απλά να 'εξαγοράσουμε' λίγο χρόνο ώστε να βρούμε την λύση στο πρόβλημα. Το νέφος της σκόνης του αστεροειδούς δεν είναι μια μόνιμη θεραπεία αλλά θα σταματήσει τις επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών για ικανό χρονικό διάστημα» αναφέρει ο Ράσελ Μπιούικ, μέλος της επιστημονικής ομάδας που διατύπωσε την ιδέα.

Θαλάσσιο ποδήλατο διαστημικός εξερευνητής. Στο συνέδριο Ευρωπαϊκών Πλανητικών Επιστημών που πραγματοποιείται στη Μαδρίτη αποκαλύφθηκαν λεπτομέρειες μιας προτεινόμενης αποστολής εξερεύνησης του Τιτάνα. Πρόκειται για τον μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου που διαθέτει συνθήκες παρόμοιες με εκείνες που υπήρχαν στην πρώιμη Γη. Η αποστολή ονομάζεται Talise και στόχος είναι να πέσει σε μια από τις λίμνες μεθανίου του Τιτάνα ένα ρομποτικό σκάφος που θα πραγματοποιήσει σειρά ερευνών. Πρόκειται για ένα είδος θαλάσσιου ποδηλάτου και δόθηκε στη δημοσιότητα και ένα σχεδιάγραμμα του. Ο Τιτάνας είναι το μοναδικό σώμα στο ηλιακό μας σύστημα στο οποίο έχει εντοπιστεί υγρό στοιχείο ενώ η ατμόσφαιρά του διαθέτει μια σειρά από οργανικές ύλες, συνδυασμός που θεωρητικώς μπορεί να παραγάγει ζωή. Στον Τιτάνα έχουν εντοπιστεί λίμνες μεθανίου και υδρογονανθράκων. Η NASA αποφάσισε να στείλει μια αποστολή εξερεύνησης στο Τιτάνα και στο πλαίσιο αυτό δέχτηκε διάφορες προτάσεις. Εκείνη που έχει πάρει το προβάδισμα είναι η TiME (Titan Mare Explorer) η οποία προτείνει τη μεταφορά με ένα σκάφος μιας ειδικά σχεδιασμένης «βάρκας» η οποία θα πέσει με αλεξίπτωτο στη δεύτερη σε μέγεθος λίμνη του Τιτάνα. Η λίμνη ονομάζεται «Θάλασσα της Λιγείας» και πήρε το όνομα της από μια από τις Σειρήνες, τις γυναικείες θεότητες που σχετίζονταν με το νερό, τον έρωτα και το θάνατο. Στο συνέδριο ανακοινώθηκε η ισπανική υποψηφιότητα. Η ισπανική εταιρεία SENER σε συνεργασία με το Κέντρο Αστροβιολογίας της Μαδρίτης προτείνουν το Talise, ένα ρομποτικό όχημα προοριζόμενο για την εξερεύνηση στη Θάλασσα της Λιγείας. Το Talise θα διαθέτει πεντάλ και οι εμπνευστές του το θεωρούν επαναστατικό αλλά κυρίως ιδανικό για τις συνθήκες στις οποίες θα βρεθεί. Το Talise θα ζυγίζει 100 κιλά και θα φέρει πάνω του κάμερες αλλά και πλήθος οργάνων παρατήρησης και ανάλυσης της λίμνης και των συνθηκών (ατμοσφαιρικών κλπ) του Τιτάνα. Θα μπορεί επίσης να πλησιάζει τις ακτές και να συλλέγει δείγματα από εκεί για ανάλυση. Σύμφωνα με τους σχεδιαστές του το σκάφος θα μπορεί να εξερευνήσει τον Τιτάνα για διάστημα 6-12 μηνών.

Ελληνίδα αστρονόμος ανακαλύπτει εντυπωσιακές αλλαγές εποχών στον Τιτάνα. Πολυετείς και λεπτομερείς παρατηρήσεις του Τιτάνα, που καλύπτουν πλέον μία ολόκληρη τροχιά του γύρω από τον ήλιο, δείχνουν ότι ο μεγάλος δορυφόρος του Κρόνου εμφανίζει σημαντικές αλλαγές εποχών, που επιδρούν πάνω του πολύ περισσότερο από όσο νόμιζαν ως τώρα οι επιστήμονες. Την ανακάλυψη έκανε η ελληνικής καταγωγής αστροφυσικός Αθηνά Κουστένη του Αστεροσκοπείου Παρισιού-Μεντόν, η οποία ανακοίνωσε τα σχετικά ευρήματα στο συνέδριο Ευρωπαϊκής Πλανητικής Επιστήμης στην Μαδρίτη. Σύμφωνα με την Κουστένη, όπως συμβαίνει και στη Γη, οι επιφανειακές συνθήκες στον Τιτάνα μεταβάλλονται ανάλογα με την εποχή του χρόνου. Οι μεταβολές αφορούν διαφορές στην θερμοκρασία της ατμόσφαιρας και στην χημική σύνθεσή της, ιδίως στις περιοχές των δύο πόλων. Μεταξύ άλλων, λίμνες υδρογονανθράκων σχηματίζονται γύρω από τον βόρειο πόλο στη διάρκεια του χειμώνα εξαιτίας των χαμηλότερων θερμοκρασιών και της διαδικασίας υγροποίησης. Ακόμα, ένα στρώμα καταχνιάς που περιβάλλει το βόρειο πόλο του Τιτάνα, μειώνεται σημαντικά κατά τις ισημερίες, λόγω των μεταβολών στην ατμοσφαιρική κυκλοφορία. «Όλα αυτά αποτελούν μεγάλη έκπληξη, επειδή δεν περιμέναμε να βρούμε τόσο γρήγορες αλλαγές, ειδικά στα βαθύτερα στρώματα της ατμόσφαιρας», ανέφερε η ελληνίδα επιστήμων. Η κύρια αιτία για αυτές τις εποχικές αλλαγές είναι η μεταβαλλόμενη ηλιακή ακτινοβολία. Αυτή είναι η βασική ενεργειακή πηγή στην ατμόσφαιρα του Τιτάνα, η οποία διασπά το άζωτο και το μεθάνιο, για να δημιουργήσει πιο πολύπλοκα μόρια, όπως αιθάνιο, και γενικότερα δρα ως η κινητήρια δύναμη για διάφορες χημικές αντιδράσεις και αλλαγές. Ο δορυφόρος του Κρόνου κινείται στο διάστημα με μια κλίση του άξονά του γύρω στις 27 μοίρες, λίγο μεγαλύτερη από την κλίση του άξονα της Γης (περίπου 23 μοίρες), πράγμα που σημαίνει, κατά την Κουστένη, ότι είναι ίδια η αιτία των διαδοχικών εποχών στους δύο κόσμους, δηλαδή οφείλεται στο γεγονός ότι το φως του Ήλιου πέφτει σε διαφορετικές περιοχές τόσο της Γης όσο και του Τιτάνα με διαφορετική κλίση μέσα στο χρόνο και άρα έχει ποικίλη ένταση διαχρονικά. Κάθε εποχή στον Τιτάνα διαρκεί περίπου 7,5 χρόνια, ενώ ο μητρικός πλανήτης Κρόνος χρειάζεται περίπου 29,5 γήινα χρόνια για να κάνει μια πλήρη περιφορά γύρω από τον Ήλιο. Όλα αυτά τα συμπεράσματα προέκυψαν από ένα συνδυασμό παρατηρήσεων, μεταξύ των οποίων οι αποστολές του «Βόγιατζερ 1» (1980), του Υπέρυθρου Διαστημικού Παρατηρητηρίου (1997) και του «Κασίνι» (2004 και μετά), καθώς και από επίγεια τηλεσκόπια. Η Κουστένη τόνισε επίσης τη σημασία εξερεύνησης του Τιτάνα. «Ο Τιτάνας προσφέρει την καλύτερη ευκαιρία που διαθέτουμε για να μελετήσουμε συνθήκες πολύ παρόμοιες με αυτές του δικού μας πλανήτη από άποψη κλίματος, μετεωρολογίας και αστροβιολογίας και, ταυτόχρονα, αποτελεί έναν μοναδικό κόσμο, έναν παράδεισο αναζήτησης νέων γεωλογικών, ατμοσφαιρικών και εσωτερικών διαδικασιών», όπως είπε. Η Αθηνά Κουστένη, η οποία είναι διευθύντρια ερευνών στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών (CNRS) της Γαλλίας, με ειδίκευση στην πλανητολογία, γεννήθηκε στην Αθήνα και από το 1980 ζει στη Γαλλία. Το διδακτορικό της από το πανεπιστήμιο 6 του Παρισιού αφορούσε τον Τιτάνα, ένα δορυφόρο που συνεχίζει να μελετά ενδελεχώς (θεωρείται πια κορυφαία ειδήμων στην Ευρώπη πάνω στο δορυφόρο του Κρόνου), όπως και άλλα ουράνια σώματα στο ηλιακό μας σύστημα. Επίσης ασχολείται με την ανίχνευση ατμόσφαιρας στους εξωπλανήτες.

Εντοπίστηκε ο ορίζοντας γεγονότων μιας μαύρης τρύπας. Μια πολύ ενδιαφέρουσα όσο και σημαντική ανακάλυψη έκανε ομάδα ερευνητών στις ΗΠΑ. Εντόπισαν τον λεγόμενο «ορίζοντα γεγονότων» μιας μαύρης τρύπας. Ο ορίζοντας γεγονότων μιας μαύρης τρύπας είναι το «σημείο χωρίς επιστροφή», δηλαδή το σημείο στο οποίο η βαρυτική έλξη γίνεται τόσο δυνατή, ώστε κάθε διαφυγή να είναι αδύνατη. Με απλά λόγια όταν η ύλη σε οποιαδήποτε μορφή της (άστρα, αέρια ακόμη και το φως) βρεθεί στον ορίζοντα των γεγονότων μιας μαύρης τρύπας η τύχη της είναι προδιαγεγραμμένη, θα τη ρουφήξει η μαύρη τρύπα. Είναι η πρώτη φορά που εντοπίζεται ο ορίζοντας γεγονότων μιας μαύρης τρύπας. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ένα νέο διαστημικό παρατηρητήριο, το Event Horizon Telescope, ένα δίκτυο 50 ραδιοτηλεσκοπίων που βρίσκονται σε διάφορες περιοχές του πλανήτη. Το EHT μπορεί να βλέπει κοσμικά αντικείμενα με δύο χιλιάδες φορές μεγαλύτερη λεπτομέρεια από εκείνη που βλέπει το Σύμπαν το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. Οι ερευνητές έστρεψαν το βλέμμα των ραδιοτηλεσκοπίων στο κέντρο του γαλαξία Μ87 που βρίσκεται σε απόσταση 50 εκατομμυρίων ετών φωτός από τον γαλαξία μας. Εκεί βρίσκεται μια γιγάντια μαύρη τρύπα που έχει μάζα ίση με εκείνη 6 δισεκατομμυρίων άστρων σαν τον Ηλιο. Σύμφωνα με τους ερευνητές ο ορίζοντας γεγονότων της μαύρης τρύπας του Μ87 έχει πενταπλάσια έκταση από αυτή που έχει το ηλιακό μας σύστημα ή 750 φορές την απόσταση της Γης από τον Ηλιο ( περίπου 150 εκατομμύρια χλμ). «Οταν κάτι πέσει στον ορίζοντα γεγονότων μιας μαύρης τρύπας χάνεται για πάντα. Είναι μια πύλη εξόδου από το δικό μας Σύμπαν. Δεν υπάρχει επιστροφή αν περάσεις αυτή την πύλη» αναφέρει σε δήλωση του ο Σεπ Ντόελμαν, του MIT Haystack Observatory, μέλος της ερευνητικής ομάδας. Σύμφωνα με τους ερευνητές τα άστρα και η ύλη που βρίσκονται σε απόσταση από τον ορίζοντα γεγονότων της μαύρης τρύπας ίση με τη μισή έκταση του ηλιακού μας συστήματος μπορούν να κινούνται με ασφάλεια σε τροχιά γύρω από αυτή. Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Science.

Η ΝΑΣΑ χρειάζεται έδαφος από τον Άρη. Στη ΝΑΣΑ άρχισαν να σκέφτονται για την περαιτέρω εξερεύνηση του Άρη. Τα προσεχή 10-20 χρόνια οι επιστήμονες σκοπεύουν να μεταφέρουν στη Γη δείγματα το έδαφος του Ερυθρού πλανήτη. Παρόμοιο σχέδιο εκπονείται εδώ και πολύ καιρό και από τους Ρώσους ειδικούς. Προ ημερών υπαγόμενη στη ΝΑΣΑ ομάδα σχεδιασμού για τον Άρη (Mars Program Planning Group) εξέδωσε έκθεση με περιγραφή μερικών τρόπων μεταφοράς εδάφους του Ερυθρού πλανήτη στη Γη. Μετά από επισταμένη μελέτη, η υπηρεσία θα πρέπει να επιλέξει ένα από τα σχέδια, ίσως, όχι υπερβολικά δαπανηρό. Η τελική απόφαση θα ληφθεί όχι νωρίτερα από το Φεβρουάριο, που θα φτάσει στο Κογκρέσο το σχέδιο του προϋπολογισμού του 2014. Όλοι οι τρόποι που έχει προτείνει η ομάδα έχουν τρία γενικά συστατικά στοιχεία – το όχημα του Άρη, που θα παίρνει δείγματα του εδάφους, ένα μικρό πύραυλο, που ανεβάζει την κάψουλα με τα δείγματα σε τροχιά του Άρη (Mars Ascent Vehicle), και, τέλος, ένα διαπλανητικό διαστημόπλοιο, το οποίο θα μεταφέρει την κάψουλα με το έδαφος στη Γη. Οι συσκευές στον Άρη, ιδιαίτερα η άκατος επιφανείας του Άρη Curiosity, διαθέτουν εργαστήρια για την έρευνα των δειγμάτων του εδάφους και των πετρών. Δικαιολογημένα δημιουργείται το ερώτημα – για ποιο λόγο να οργανώνεται δαπανηρή αποστολή για τη μεταφορά δειγμάτων στη Γη; Το ζήτημα είναι ότι η λεπτή ανάλυση είναι δυνατή μόνο με τη βοήθεια επίγειου πολύπλοκου εξοπλισμού. Στο παγωμένο έδαφος του Άρη μπορούν να βρεθούν υπολείματα πολύ αρχαίων ιχνών ζωής, γι΄αυτό τα δείγματα πρέπει να ερευνούνται σε διάφορα εργαστήρια. Η μεταφορά στη Γη σωματιδίων από τον Άρη αποτελεί παλαιά ιδέα και των Ρώσων επιστημόνων. Η επικαιρότητά της αυξήθηκε μετά την αποτυχία του δορυφόρου Phobos Grunt. Τέτοιου είδους σχέδιο μπορεί να υλοποιηθεί στα μέσα της δεκαετίας του ΄20 σε συνεργασία με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA). Όμως πρώτα πρέπει να ολοκληρωθεί η κοινή αποστολή "Ekzomars" με εκτοξεύσεις το 2016 και το 2018, λέει ο συντάκτης του περιοδικού "Aviapanorama" Σεργκέι Πούχοφ: - Ο ESA με τη Ρωσία ετοιμάζει απόβαση αρειανοχήματος – η Ρωσία θα συμμετέχει με συσκευές, όργανα και πύραυλο-φορέα. Μετά μπορούν να συνεχίσουν περαιτέρω τη συνεργασία, γιατί υπάρχει το παλαιό σχέδιο του Επιστημονικού Παραγωγικού οργανισμού Λάβοτσκιν για τη λήψη δειγμάτων εδάφους από τον Άρη και τη μεταφορά του στη Γη. Η μελλοντική αποστολή ήδη έχει ονομαστεί “Mars Grunt”. Οι σχεδιαστές σκοπεύουν να μεταφέρουν από τον Ερυθρό πλανήτη τουλάχιστον 200 γραμμάρια εδάφους. Όπως δήλωσαν στη "Φωνή της Ρωσίας" Ρώσοι ειδικοί, αποκλείεται η δυνατότητα ότι η ΝΑΣΑ από τη μια, και ο ESA και η Ρωσκόσμος, από την άλλη,θα ανταγωνίζονται η μια την άλλη.

Το Σύμπαν θα αναπαραχθεί σε υπερυπολογιστή. Για τη δημιουργία ενός μοντέλου του Σύμπαντος σε τρεις διαστάσεις και στη μεγαλύτερη έως σήμερα κλίμακα αποφασίστηκε να χρησιμοποιηθεί ένας υπερυπολογιστής IBM Mira. Αυτό το υπολογιστικό συγκρότημα είναι αυτή τη στιγμή το τρίτο σε παραγωγικότητα στον κόσμο. Ειδικά με τη βοήθεια αυτού του υπερυπολογιστή οι εξειδικευμένοι επιστήμονες από το Εθνικό Εργαστήριο Αργκόν έξω από το Σικάγο σχεδιάζουν να δημιουργήσουν το πιο περίπλοκο μοντέλο του Σύμπαντος, που έχει μελετηθεί. Η δομή αυτή δημιουργήθηκε στη βάση μιας τεράστιας συλλογής δεδομένων, που έχουν συγκεντρωθεί από αστρονόμους εδώ και δεκαετίες.

Γη και Σελήνη: σχέση μητρική ή αδελφική; Για τους αρχαίους Έλληνες ήταν η σύντροφος του Ενδυμίωνα, θεού του ύπνου, για μας είναι ένα καλοσυνάτο πρόσωπο, που μας κοιτάζει αφηρημένο κάθε μήνα, και για τους επιστήμονες είναι το κοντινότερο προς τη Γη ουράνιο σώμα. Ο λόγος είναι για τη Σελήνη, τον μοναδικό φυσικό δορυφόρο της Γης, η ιστορία της οποίας εξακολουθεί να αποτελεί για τους επιστήμονες ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα. Οι πρώτες θεωρίες των αρχών του 20ού αιώνα δεν ήταν συμβατές με τα αστρονομικά δεδομένα του συστήματος Γης – Σελήνης, ενώ η επικρατούσα σήμερα θεωρία μεταξύ των αστρονόμων φαίνεται να μην είναι συμβατή με τα γεωλογικά δεδομένα της Σελήνης. Ο Αριστοτέλης δίδασκε ότι η Σελήνη είναι μια τέλεια σφαίρα φτιαγμένη από αιθέρα, η οποία περιφέρεται σε τέλεια κυκλική τροχιά γύρω από τη Γη. Οι παρατηρήσεις του Γαλιλαίου όμως έδειξαν ότι η επιφάνεια της Σελήνης είναι καλυμμένη από βουνά, πεδιάδες και κρατήρες, έτσι ώστε να μοιάζει περισσότερο με την επιφάνεια της Γης παρά με μια τέλεια σφαίρα. Από τότε ως σήμερα έχουν συγκεντρωθεί για τη Σελήνη περισσότερες πληροφορίες απ’ όσο για οποιοδήποτε άλλο ουράνιο σώμα. Θα περίμενε κανείς ότι με τόσα στοιχεία θα γνωρίζαμε με λεπτομέρεια την ιστορία του δορυφόρου μας. Και όμως, σήμερα εξακολουθούν να υπάρχουν αμφιβολίες για τον τρόπο δημιουργίας της, αφού οι ερευνητικές προσπάθειες αστρονόμων και γεωλόγων δείχνουν να καταλήγουν σε αλληλοσυγκρουόμενα αποτελέσματα. Ο δρόμος προς την… Ταυτόχρονη Δημιουργία Η περιεκτικότητα των σεληνιακών πετρωμάτων σε τιτάνιο είναι πανομοιότυπη με την αντίστοιχη των γήινων πετρωμάτων. Θεωρείται έτσι ότι αποκλείεται να συνέπραξε και άλλο ουράνιο σώμα στη δημιουργία του δορυφόρου μας. Τα πρώτα στοιχεία της Σελήνης που υπολογίστηκαν με μεγάλη ακρίβεια, μετά την εποχή του Γαλιλαίου, ήταν η τροχιά της και η διάμετρός της και, στη συνέχεια, η μάζα της. Αντίθετα με αυτά που πίστευε ο Αριστοτέλης, η τροχιά της δεν είναι κυκλική αλλά περίπλοκη και, σε πρώτη προσέγγιση, ελλειπτική. Η δε μάζα της είναι λίγο μεγαλύτερη από το 1% της μάζας της Γης, τιμή που μπορεί να φαίνεται μικρή αλλά στην πραγματικότητα είναι μεγάλη, αφού όλοι οι υπόλοιποι δορυφόροι του Ηλιακού Συστήματος έχουν μάζα μικρότερη από το 1‰ της μάζας του πλανήτη γύρω από τον οποίο περιφέρονται. Με βάση αυτά τα στοιχεία, καθώς και τις φωτογραφίες της επιφάνειας της Σελήνης, οι αστρονόμοι πρότειναν διάφορες θεωρίες για τον τρόπο σχηματισμού της. Η παλαιότερη θεωρία, η οποία μάλιστα είχε προταθεί από τον Τζορτζ Ντάργουιν, τον γιο του γνωστού μας – από τη θεωρία της εξέλιξης των ειδών – Δαρβίνου, υπέθετε ότι η Σελήνη δημιουργήθηκε από τη Γη, όταν ένα κομμάτι ύλης αποσπάστηκε από την περιοχή του ισημερινού του πλανήτη μας λόγω της φυγόκεντρης δύναμης. Η θεωρία αυτή εγκαταλείφθηκε, επειδή για να συμβεί ένα τέτοιο φαινόμενο θα έπρεπε η Γη να περιστρέφεται τόσο γρήγορα ώστε η διάρκεια της ημέρας να είναι μόνο πέντε ώρες. Μια μεταγενέστερη θεωρία βασίζεται στην υπόθεση ότι η Σελήνη ήταν ένα είδος μεγάλου αστεροειδούς, που συνελήφθη από το βαρυτικό πεδίο της Γης στα αρχικά στάδια της δημιουργίας του Ηλιακού Συστήματος. Η θεωρία αυτή απαιτεί μια ιδιαίτερα πυκνή γήινη ατμόσφαιρα την εποχή της σύλληψης, που απ’ ό,τι φαίνεται ποτέ δεν υπήρχε. Έτσι στα τέλη της δεκαετίας του 1960 διδαχθήκαμε στο Πανεπιστήμιο την επικρατούσα τότε θεωρία της ταυτόχρονης δημιουργίας. Κατ’ αυτήν Γη και Σελήνη δημιουργήθηκαν ταυτόχρονα από το ίδιο πρωταρχικό νέφος αερίου και σκόνης, την εποχή της δημιουργίας των πλανητών του Ηλιακού Συστήματος από τα υπολείμματα του υλικού που δημιούργησε τον Ηλιο. Η θεωρία της σύγκρουσης με άλλον πλανήτη Το 1969 όμως, όταν οι πρώτοι άνθρωποι πάτησαν το πόδι τους στην επιφάνεια της Σελήνης και έφεραν πίσω δείγματα από την επιφάνεια του δορυφόρου μας, ανατράπηκε και η θεωρία της ταυτόχρονης δημιουργίας. Ο λόγος είναι ότι η χημική σύσταση της επιφάνειας της Σελήνης διαφέρει σημαντικά από αυτήν της Γης και, άρα, δεν είναι δυνατόν τα δύο ουράνια σώματα να προέρχονται από το ίδιο αρχικό σύννεφο αερίου και σκόνης. Ετσι εμφανίστηκε στο προσκήνιο η πιο πρόσφατη θεωρία, αυτή της σύγκρουσης της Γης με ένα σώμα του αρχικού Ηλιακού Συστήματος στο μέγεθος του Αρη. Σύμφωνα με τη σύγχρονη αντίληψη, την εποχή που δημιουργήθηκε το Ηλιακό μας Σύστημα, πριν από 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια, οι συγκρούσεις ανάμεσα στα ουράνια σώματα που περιφέρονταν γύρω από τον Ηλιο ήταν ένα πολύ συνηθισμένο φαινόμενο. Στη θέση όπου βρίσκεται σήμερα η Γη είχε δημιουργηθεί αρχικά ένας πλανήτης, η πρωτο-Γη, που δεν είχε δορυφόρο. Στη συνέχεια η πρωτο-Γη συγκρούστηκε «πλαγιομετωπικά» με έναν άλλον πρωτοπλανήτη, στο μέγεθος του Αρη. Το αποτέλεσμα ήταν ότι το μεγαλύτερο μέρος της μάζας των δύο αρχικών σωμάτων συσσωματώθηκε και απετέλεσε τη σημερινή Γη. Ένα μικρό μέρος των επιφανειακών στρωμάτων των δύο πρωτοπλανητών εκτοξεύθηκε στο Διάστημα και μέσα σε μερικές δεκάδες χρόνια συμπυκνώθηκε σε ένα μεγάλο σφαιρικό σώμα, τη Σελήνη, η οποία από τότε αποτελεί τον φυσικό δορυφόρο της Γης. Η θεωρία αυτή ερμηνεύει τόσο το είδος της τροχιάς της Σελήνης όσο και το γεγονός ότι αυτή έχει μικρότερη πυκνότητα από τη μέση πυκνότητα της Γης, αφού δημιουργήθηκε από τα επιφανειακά στρώματα των δύο πρωτοπλανητών και έτσι δεν «κληρονόμησε» μέρος του πυρήνα τους που απετελείτο από σίδηρο και νικέλιο. Διάψευση από… τιτάνιο! Η επιστημονική έρευνα όμως δεν χαρακτηρίζεται πάντα από τη συνεχή εξέλιξη προς μια τελική «σωστή» θεωρία. Πολλές φορές εμφανίζονται «πισωγυρίσματα», όταν νεότερα ερευνητικά αποτελέσματα έρχονται σε αντίθεση με μια κρατούσα θεωρία. Έτσι για πολλούς δεν απετέλεσε έκπληξη το γεγονός ότι την περασμένη άνοιξη δημοσιεύθηκε ένα ερευνητικό αποτέλεσμα που φαίνεται αντίθετο με το παραπάνω σενάριο. Η περιεκτικότητα των σεληνιακών πετρωμάτων σε τιτάνιο είναι ίδια ακριβώς με αυτή των γήινων. Επειδή οι ενώσεις του τιτανίου δεν εξαερώνονται εύκολα, αυτό σημαίνει ότι σε μια σύγκρουση της πρωτο-Γης με άλλο σώμα το τιτάνιο των δύο σωμάτων θα έπρεπε να «κληρονομηθεί» ανέπαφο στη Σελήνη. Επειδή ο πρωτοπλανήτης είχε δημιουργηθεί σε άλλη περιοχή του Ηλιακού Συστήματος απ’ ό,τι η Γη, θα έπρεπε η περιεκτικότητά του σε τιτάνιο να διαφέρει από αυτήν της Γης, οπότε και η περιεκτικότητα της Σελήνης σε τιτάνιο θα έπρεπε γενικά να μην είναι ίδια με αυτήν της Γης. Το γεγονός ότι είναι ίδια φαίνεται να υποδεικνύει ότι η Σελήνη είχε μόνο έναν γονιό, όπως πολύ ωραία το έθεσε ένα από τα μέλη της ερευνητικής ομάδας της πρόσφατης δημοσίευσης. Με άλλα λόγια, μοιάζει σαν να ξαναγυρίζουμε στη θεωρία του Ντάργουιν! Το μέλλον θα δείξει αν η θεωρία της σύγκρουσης μπορεί να τροποποιηθεί ώστε να ερμηνεύει τα νεότερα αποτελέσματα ή αν θα εγκαταλειφθεί για κάτι καινούργιο. Βάρβογλης Χάρης - tovima.gr O πάγος στη Σελήνη θα εφοδιάσει με νερό τις επανδρωμένες βάσεις στο έδαφός της. Ο πάγος από νερό, που υπάρχει στη Σελήνη, ίσως είναι πολύ περισσότερος από ό,τι πιστευόταν. Η μόνιμη σκιά, που παρατηρείται σε μακρινή απόσταση από τους σεληνιακούς πόλους, αυξάνει τον αριθμό των θέσεων, οι οποίες θα μπορούσαν να είναι κατάλληλες υποψηφιότητες για την ανέγερση επανδρωμένων σεληνιακών βάσεων. Οι επιστήμονες έχουν αναπτύξει λογισμικό υπό τον τίτλο LunarShader για να προσομοιώνουν τις συνθήκες φωτισμού στη Σελήνη. Το πρόγραμμα υπολόγισε περίπου 100 κρατήρες, όπου φαίνεται να υπάρχει μόνιμη σκιά. Οι επιστήμονες μένει μόνο να επιβεβαιώσουν τις υποθέσεις, που έχουν κάνει. Αλλά γι’ αυτό απαιτείται η σχεδίαση νέων τεχνικών μέσων, διότι οι σεληνάκατοι που κινούνται με ενέργεια από ηλιακούς συλλέκτες προφανώς δεν θα είναι σε θέση να μελετήσουν τους σκοτεινούς κρατήρες.

To CERN συμπληρώνει 58 χρόνια ζωής. 29 Σεπτεμβρίου 2012: Το CERN γίνεται 58 χρονών. Τα 12 ιδρυτικά κράτη μέλη: Βέλγιο, Δανία, Γαλλία, Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας, Ελλάδα, Ιταλία, Ολλανδία, Νορβηγία, Σουηδία, Ελβετία, Ηνωμένο Βασίλειο και Γιουγκοσλαβία.

Εντοπίστηκαν σπείρες στον ελλειπτικό Κένταυρο Α, ως αποτέλεσμα συγχώνευσης με άλλον γαλαξία. Ενα σπάνιο κοσμικό φαινόμενο εντόπισε διεθνής ομάδας επιστημόνων. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι ο ελλειπτικός γαλαξίας Κένταυρος Α ανέπτυξε σπείρες ύστερα από τη συγχώνευσή του με νεαρότερο και μικρότερο γαλαξία, κάτι που εντοπίζεται για πρώτη φορά. Η ανακάλυψη προσφέρει στους ειδικούς νέα στοιχεία για τη ζωή και την εξέλιξη των γαλαξιών. Ο NGC 5128, ευρύτερα γνωστός ως Κένταυρος Α, είναι ένας γιγάντιος ελλειπτικός γαλαξίας (αν και ορισμένοι υποστηρίζουν ότι κατατάσσεται στους φακοειδείς γαλαξίες) που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 12 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη, στον αστερισμό του Κενταύρου. Σύμφωνα με τους ειδικούς, ο Κένταυρος Α αντιμετώπιζε μια κρίση... μέσης ηλικίας. Τα λαμπρότερα άστρα του είχαν πλέον γεράσει και έχαναν τη «σπιρτάδα» τους. Επιπλέον ο γαλαξίας είχε χάσει το μεγαλύτερο μέρος των αερίων που είναι απαραίτητα για τη δημιουργία νέων άστρων. Ο Κένταυρος Α ήταν σύμφωνα με τους ειδικούς ένας «βαρετός γέρος». Ομως κάποια στιγμή ένας μικρότερος και νεότερος γαλαξίας πλησίασε τον Κένταυρο Α. Η συγχώνευση των δύο γαλαξιών «ανανέωσε» τον γερο-γαλαξία αφού προκάλεσε τη δημιουργία όχι μόνο νέων άστρων, αλλά και δύο σπειροειδών βραχιόνων. Στις παρατηρήσεις οι δύο αυτοί βραχίονες έμοιαζαν με κοσμικά πλοκάμια που περιελίσσονταν γύρω από το κέντρο του ελλειπτικού γαλαξία, με διαστάσεις και προσανατολισμούς που θυμίζουν τους σπειροειδείς γαλαξίες, όπως είναι για παράδειγμα ο δικός μας. «Μείναμε έκπληκτοι όταν ανακαλύψαμε ότι επρόκειτο ξεκάθαρα για σπείρες. Μάλιστα κινούνται και συμπεριφέρονται όπως και οι σπείρες στους σπειροειδείς γαλαξίες» αναφέρει η Αλισον Πεκ του Αστεροσκοπείου ALMA στη Χιλή που ήταν μέλος της ερευνητικής ομάδας. Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «The Astrophysical Journal Letters».

Η αποσύνδεση του ευρωπαϊκού «φορτηγού» από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό αναβλήθηκε πάλι. Η αποσύνδεση του ευρωπαϊκού «φορτηγού» ATV-3 «Εντουάρντο Αμάλντι» από το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ΔΔΣ) αναβλήθηκε τουλάχιστον κατά ένα 24ωρο. Αυτό δήλωσε πηγή στο Κέντρο Διεύθυνσης Πτήσεων. Σύμφωνα με προκαταρκτικά στοιχεία, η αποσύνδεση έχει οριστεί για την 29η Σεπτεμβρίου. Νωρίτερα είχε ανακοινωθεί ότι το ATV-3 πρέπει να εγκαταλείψει το ΔΔΣ τη νύχτα προς Παρασκευή 28 Σεπτεμβρίου. Στο Κέντρο Διεύθυνσης Πτήσεων επίσης δεν απέκλεισαν ότι η αποσύνδεση θα αναβληθεί ακόμη μία φορά. Ο αριθμός των εργαζομένων στο διαστημικό τομέα πρέπει να μειωθεί κατά 30 %, λέει ο επικεφαλής της Ρωσικής Διαστημικής Υπηρεσίας. Ο ρωσικός διαστημικός τομέας χρειάζεται ουσιαστική βελτιστοποίηση, ειδικότερα τη μείωση του αριθμού των εργαζομένων, καθόσον διαφορετικά δεν μπορεί να αυξήσει σοβαρά την παραγωγικότητα της εργασίας και την επιβάρυνση στις επιχειρήσεις του, δήλωσε ο επικεφαλής της Ρωσικής Διαστημικής Υπηρεσίας (Roskosmos) Βλαντίμιρ Ποπόφκιν. Κατά τη γνώμη του ο μετασχηματισμός του Roskosmos σε όμιλο εταιρειών θα επιτρέψει να καταστεί βέλτιστος ο αριθμός των μονάδων της πυραυλικής-διαστημικής βιομηχανίας. Σήμερα εργάζονται σε αυτήν 240.000 και πλέον άνθρωποι, ενώ «σύμφωνα με τους υπολογισμούς μας πρέπει κατά το μέγιστο να απασχολούνται 150-170.000» είπε ο επικεφαλής του Roskosmos, μιλώντας σε διάλεξη για φοιτητές τεχνικών πανεπιστημιακών ιδρυμάτων.

Ίχνη από αρχαία ρυάκια στον Άρη βρήκε το Curiosity. Το «Curiosity» βρήκε κιόλας ενδείξεις ότι κάποτε έτρεχε νερό στον πλανήτη, γεγονός που επιβεβαιώνει προηγούμενες ανάλογες εκτιμήσεις. Το ρόβερ τράβηξε φωτογραφίες από κροκαλοπαγή πετρώματα που αποτελούνται από χαλίκια και άμμο. Οι επιστήμονες εκτιμούν, από το μέγεθος και το στρογγυλεμένο σχήμα τους, ότι κάποτε μεταφέρθηκαν και διαβρώθηκαν από τρεχούμενο νερό. Έτσι, πιστεύουν ότι ο ρομποτικός εξερευνητής εντόπισε ένα δίκτυο από αρχαία ρυάκια. Η ανακάλυψη ανακοινώθηκε από τους επιστήμονες του Εργαστηρίου Αεριοπροώθησης (JPL) της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας στην Καλιφόρνια, σύμφωνα με το ΒΒC, οι οποίοι έκαναν την εκτίμηση ότι τα εν λόγω πετρώματα εναποτέθηκαν πριν από αρκετά δισεκατομμύρια χρόνια. Τα ρυάκια του νερού μπορεί να έμειναν στην επιφάνεια του Άρη για πολύ χρόνο. Σύμφωνα με τον ερευνητή Μπιλ Ντίτριχ του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια - Μπέρκλεϊ, το νερό μπορεί να κυλούσε για χιλιάδες ή και εκατομμύρια χρόνια. Οι δορυφόροι σε τροχιά γύρω από τον «κόκκινο πλανήτη» έχουν εδώ και καιρό τραβήξει φωτογραφίες από κανάλια στην επιφάνεια, που δημιουργήθηκαν από τη ροή κάποιου υγρού, πιθανότατα νερού. Η ανακάλυψη του «Curiosity» στον κρατήρα Γκέιλ, όπου προσεδαφίστηκε, ενισχύει αυτή την πεποίθηση των επιστημόνων. Οι ερευνητές μελετούν τώρα προσεκτικά τις εικόνες των χαλικιών μέσα στα πετρώματα (μεγέθους έως μια μπάλα του γκολφ) για να βάλουν συμπεράσματα, από τα μεγέθη και τα σχήματά τους, σχετικά με την ταχύτητα του τρεχούμενου νερού και την απόσταση που διάνυε. Από τους λίθους οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι το νερο στο ρυάκι έρεε με ταχύτητα περίπου 1 μέτρο ανά δευτερόλεπτο και βάθος έως και ένα μέτρο. Επίσης, προτίθενται να αναλύσουν χημικά αυτά τα πετρώματα για να βρουν ενδείξεις σχετικά με τη φύση του νερού (π.χ. την οξύτητά του), οπότε θα εξάγουν κάποια συμπεράσματα γενικότερα για το πώς ήταν τότε το ευρύτερο περιβάλλον του Άρη.

Ένα διαστημόπλοιο για πρώτη φορά δεν κατόρθωσε να αποσυνδεθεί από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Αναβλήθηκε η αποσύνδεση του μη επανδρωμένου μεταγωγικού διαστημοπλοίου ATV-3 (Εντοάρντο Αμάλντι) από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ΔΔΣ), που ήταν προγραμματισμένη για σήμερα. Η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία αποδίδει όλες τις ευθύνες σε βλάβη στο ρωσικό διαμέρισμα του Σταθμού. Στο ρωσικό Κέντρο Διεύθυνσης Πτήσεων δηλώνουν ότι είναι αναγκαίο να διεξαχθεί λεπτομερής έρευνα πριν βγουν συμπεράσματα. Είναι η πρώτη περίπτωση στην ιστορία του ΔΔΣ, που αναβάλλεται η αποσύνδεση μεγάλου διαστημικού σκάφους. Το «φορτηγό» σκάφος «Εντοάρντο Αμάλντι» έπρεπε τη νύχτα που πέρασε να εγκαταλείψει το Σταθμό σε τροχιά, μετά από ένα 24ωρο θα εισερχόταν στα πυκνά στρώματα της ατμόσφαιρας και τα συντρίμμια του θα έπεφταν στον Ειρηνικό ωκεανό. Τη βλάβη κατά την αποσύνδεση από το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό του ευρωπαϊκού μεταγωγικού διαστημοπλοίου «Εντοάρντο Αμάλντι» θα μπορούσε να προκαλέσει μια λάθος εντολή του Κέντρου Διεύθυνσης Πτήσεων. Ειδικότερα ένα μη ορθώς διατυπωμένο αρχείο. Γι’ αυτό και η διαδικασία σταμάτησε αυτομάτως. Αυτή είναι μία από τις εκδοχές των ειδικών. Το μεταγωγικό σκάφος δεν κατόρθωσε να απομακρυνθεί από το Σταθμό την περασμένη νύχτα. Είναι το πρώτο παρόμοιο περιστατικό. Νωρίτερα ο μηχανισμός πάντοτε λειτουργούσε κανονικά. Τώρα η προσπάθεια αποσύνδεσης θα επαναληφθεί τη νύχτα προς Παρασκευή. Ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός απειλείται ξανά από διαστημικά σκουπίδια. Δύο θραύσματα από ένα κατεστραμμένο διαστημικό σκάφος εντός των προσεχών ημερών ενδέχεται να περάσουν σε απειλητικά μικρή απόσταση από το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, ανέφεραν στο Κέντρο Διεύθυνσης Πτήσεων. Οι ειδικοί σχεδιάζουν έναν πιθανό ελιγμό του Σταθμού για να αποφύγει τα «διαστημικά σκουπίδια». Αυτός ο ελιγμός μπορεί να πραγματοποιηθεί το απόγευμα της 27ης Σεπτεμβρίου. Η διόρθωση της τροχιάς θα γίνει με τη βοήθεια των κινητήρων του ευρωπαϊκού «φορτηγού» πλοίου Edoardo Amaldi. Το Edoardo Amaldi εχει ήδη 5 φορές διορθώσει την τροχιά του ΔΔΣ, πάντως μία από τις προσπάθειες να «ρυμουλκήσει» το Σταθμό ήταν αποτυχημένη. Η εκτόξευση των ιαπωνικών εξερευνητικών δορυφόρων από το ΔΔΣ έχει αναβληθεί. Η ιαπωνική Υπηρεσία Αεροδιαστημικής (JAXA) ανακοίνωσε την αναβολή της εκτόξευσης από το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ΔΔΣ) μερικών εξερευνητικών δορυφόρων της λόγω της προσχεδιασμένης διόρθωσης της τροχιάς του. Η εκτόξευση των μίνι δορυφόρων προβλεπόταν να πραγματοποιηθεί σήμερα με τη βοήθεια του αυτόματου βραχίονα του ιαπωνικού εργαστηρίου Kibo. Οι πέντε μίνι δορυφόροι είναι εξοπλισμένοι με συσκευές για την πραγματοποίηση πειραμάτων στον τομέα της τηλεπικοινωνίας. Ένας από τους δορυφόρους είναι εξοπλισμένος με μεγάλης ισχύος φωτοδιόδους LEDs ( Light Emmiting Diode), με τη βοήθεια των οποίων θα μπορεί να μεταδίδει με τον κώδικα Morse μηνύματα φωτός, που διακρίνονται στον νυχτερινό ουρανό με το γυμνό μάτι. «Διαστημικό» άγαλμα του Βούδα που κίνησε το ενδιαφέρον των Ναζί. Ένας Βούδας από το διάστημα, τον οποίο αγάπησαν οι Ναζί, ακούγεται σαν σενάριο από ταινία του Ιντιάνα Τζόουνς, αλλά πρόκειται για πραγματική επιστημονική είδηση. Γερμανοί ερευνητές ανακάλυψαν το πρώτο στον κόσμο «διαστημικό» άγαλμα που είναι κατασκευασμένο από μετεωρίτη, ο οποίος εκτιμάται ότι έπεσε στα σύνορα Σιβηρίας - Μογγολίας πριν από περίπου 10.000 έως 20.000 χρόνια. Σαν να μην φτάνει αυτό, το βαρύ μεταλλικό βουδιστικό άγαλμα φέρει στο στήθος του μια σβάστικα (αρχικά ήταν πνευματικό σύμβολο) και μεταφέρθηκε στην Ευρώπη από τους Ναζί. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Έλμαρ Μπούχερ του Ινστιτούτου Πλανητολογίας του πανεπιστημίου της Στουγκάρδης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό πλανητικής επιστήμης και μετεωριτών «Meteoritics & Planetary Science», σύμφωνα με το «Nature», εκτιμούν ότι ο γνωστός και ως «Σιδερένιος Άνθρωπος» απεικονίζει κάποιον βουδιστικό Θεό (πιθανώς τον Βαϊσραβάνα). Δημιουργήθηκε μεταξύ του 8ου και του 10ου αιώνα, μάλλον από τον πρωτοβουδιστικό θιβετανικό πολιτισμό των Μπον, ενώ κατέληξε στη Γερμανία μετά από μια αποστολή που έκανε το 1938-39 στο Θιβέτ ο επιφανής ναζιστής ζωολόγος και εθνολόγος Ερνστ Σέφερ, ο οποίος είχε σταλεί στην περιοχή για να ανακαλύψει τις ρίζες των Αρείων. Η ύπαρξη της σβάστικας πάνω στο άγαλμα προφανώς αποτελούσε ισχυρό κίνητρο για την «απαλλοτρίωσή» του από τους Ναζί. Το άγαλμα, που έχει ύψος 24 εκατοστών και βάρος 10,6 κιλών, είχε γρήγορα καταλήξει στα χέρια κάποιου ιδιώτη συλλέκτη, ενώ το 2009 άλλαξε χέρια σε μια δημοπρασία, οπότε πλέον κατέστη δυνατό να μελετηθεί για πρώτη φορά επιστημονικά. Οι ερευνητές είχαν την ευκαιρία να αναλύσουν δείγματα από το εσωτερικό του, που έχει υποστεί λιγότερη φθορά και «μόλυνση» σε σχέση με την εξωτερική επιφάνεια. Έτσι, διαπίστωσαν ότι το πολύ σκληρό υλικό από το οποίο είναι φτιαγμένο, προέρχεται από μια σπάνια κατηγορία σιδηρούχων διαστημικών πετρωμάτων (τους αταξίτες μετεωρίτες), που επίσης περιέχουν μεγάλη ποσότητα νικελίου. Ο μεγαλύτερος μέχρι σήμερα γνωστός μετεωρίτης, ο «Χόμπα» της Ναμίμπια, είναι ένας αταξίτης μετεωρίτης που ζυγίζει πάνω από 60 τόνους. Η γεωχημική ανάλυση του διαστημικού αγάλματος του «Σιδερένιου Ανθρώπου» έδειξε ότι έχει μεγάλη συγγένεια με μια πληθώρα διασκορπισμένων διαστημικών βράχων που βρίσκονται στα σιβηρο-μογγολικά σύνορα, στο λεγόμενο μετεωρικό πεδίο Τσίνγκα, όπου από το 1913 μέχρι σήμερα έχουν ανακαλυφθεί τουλάχιστον 250 θραύσματα μετεωριτών ποικίλων μεγεθών. Διάφοροι πολιτισμοί, σύμφωνα με τον Μπούχνερ, κατά καιρούς έχουν χρησιμοποιήσει σίδηρο από μετεωρίτες για να φτιάξουν όπλα ή κοσμήματα, ενώ άλλοι λαοί (στη Γροιλανδία, την Αυστραλία κ.α.) έχουν λατρέψει τους μετεωρίτες. Ακόμα και το σημερινό επίκεντρο λατρείας των απανταχού μουσουλμάνων, ένας μαύρος λίθος στη Μέκκα της Σαουδικής Αραβίας, πιστεύεται ότι είναι ένας μετεωρίτης. Όμως είναι η πρώτη φορά που ανακαλύπτεται ένα ολόκληρο άγαλμα με διαστημική προέλευση, οπότε, όπως εκτιμούν οι γερμανοί ερευνητές, η αξία του είναι μάλλον ανυπολόγιστη.