Δροσος Γεωργιος

Ξεκινά η κατασκευή του μαύρου κουτιού της Γης Θα περιέχει δεδομένα που συνδέονται με τη κλιματική αλλαγή Πριν από δύο χρόνια έγινε γνωστό ότι θα δημιουργηθεί μια κατασκευή στα πρότυπα των μονόλιθων, των μυστηριωδών στηλών προηγμένης τεχνολογίας που είχε εγκαταστήσει μια πανάρχαια εξωγήινη φυλή στο ηλιακό μας σύστημα στο διαστημικό έπος «Οδύσεια του Διαστήματος» του Άρθουρ Κλαρκ. Η κατασκευή αυτή χαρακτηρίστηκε από τους εμπνευστές της ως «το μαύρο κουτί» της Γης λειτουργώντας με τρόπο ανάλογο με τα μαύρα κουτιά των αεροπλάνων. Πρόκειται για ένα μονόλιθο από ατσάλι που θα καταγράφει καθημερινά μια σειρά από δεδομένα που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή και γενικότερα με τη καταστροφή που συντελεί η ανθρώπινη δραστηριότητα στον πλανήτη.Το επάνω μέρος του κουτιού θα συνδεθεί με ηλιακούς συλλέκτες, δίνοντάς του μια πηγή ενέργειας όσο λάμπει ο Ήλιος. Η ηλιακή ενέργεια θα τροφοδοτήσει τη λήψη επιστημονικών δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων των επιπέδων και της θερμοκρασίας της θάλασσας, της οξίνισης των ωκεανών, των επιπέδων του διοξειδίου του άνθρακα, της εξαφάνισης των ειδών και των αλλαγών στη χρήση γης σε διάφορες περιοχές του πλανήτη. Παράλληλα ένας αλγόριθμος θα λαμβάνει υλικό σχετικό με την κλιματική αλλαγή από το Διαδίκτυο, όπως τίτλους εφημερίδων και αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Προς γνώση και συμμόρφωση Στόχος του εγχειρήματος είναι η συλλογή και διασφάλιση σε αυτή την ειδικά σχεδιασμένη για αυτό τον σκοπό συσκευή όλων των απαραίτητων δεδομένων ώστε να γνωρίζουν οι επόμενες γενιές τα πεπραγμένα των προηγούμενων. Ο μήκους δέκα μέτρων μονόλιθος έχει σχεδιαστεί για να αντέχει τις φυσικές καταστροφές και θα λειτουργεί με ηλιακή και θερμική ενέργεια.Αυτό το μαύρο κουτί της κλιματικής εξέλιξης της Γης έχουν αναλάβει να κατασκευάσουν η εταιρεία επικοινωνίας και μάρκετινγκ Clemenger BBDO και το πανεπιστήμιο της Τασμανίας. Η ακριβής θέση του κουτιού που δεν έχει διευκρινιστεί, σύμφωνα με πληροφορίες θα βρίσκεται περίπου τέσσερις ώρες από την πόλη Χόμπαρτ, κάπου κοντά στη δυτική ακτή της Τασμανίας μεταξύ του Στράχαν και του Κουίνσταουν.Η κατασκευή του μονόλιθου είχε ανακοινωθεί ότι θα ξεκινήσει το 2022 αλλά τελικά αναβλήθηκε αλλά η Σόνια φον Μπάιμπρα, επικεφαλής της Clemenger BBDO δήλωσε σε βρετανικά μέσα ενημέρωσης ότι οι εργασίες κατασκευής θα ξεκινήσουν και θα ολοκληρωθούν εντός του 2024. Οπότε αναμένονται σύντομα εξελίξεις για αυτή την ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα πρωτοβουλία. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1629055/xekina-i-kataskeyi-toy-mayroy-koytioy-tis-gis/

Οι ΗΠΑ ετοιμάζονται για την ολική ηλιακή έκλειψη στις 8 Απριλίου Το φαινόμενο θα είναι ορατό σε όλη την χωρα. Μια ολική έκλειψη Ηλίου δεν είναι ένα συχνό φαινόμενο και αποτελεί ένα από τα πιο ενδιαφέροντα και φυσικά εντυπωσιακά φαινόμενα. Οι κάτοικοι των ΗΠΑ θα μπορέσουν να παρατηρήσουν την ερχόμενη Δευτέρα μια ολική ηλιακή έκλειψη που θα προσελκύσει πλήθη τουριστών σε μια διαγώνιο που θα διασχίζει τις ΗΠΑ από το νότιο έως το βορειοανατολικό τμήμα τους.Στο Μπέρλινγκτον, στην πολιτεία Βερμόντ, στο βορειοανατολικό τμήμα της χώρας, ο ήλιος θα καλυφθεί πλήρως λίγο πριν τις 15.30 τοπική ώρα (22.30 ώρα Ελλάδας) την 8η Απριλίου. Πολλά ξενοδοχεία καταγράφουν πληρότητα εδώ και μήνες. Και οι τιμές των λίγων εναπομείναντων δωματίων, που συνήθως κυμαίνονται στα 150 δολάρια τη βραδιά, έχουν εκτοξευτεί μεταξύ 600 και 700 δολαρίων για την ημέρα του σημαντικότερου αστρονομικού γεγονότος της χρονιάς.«Δεν γνωρίζω εάν θα έχουμε εκ νέου κάτι παρόμοιο», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Τζεφ Λόουσαν, αντιπρόεδρος του τοπικού εμπορικού επιμελητηρίου. Σύμφωνα με τον ίδιο, πρόκειται για μια «απίστευτη ευκαιρία», που «πέφτει στην κυριολεξία από τον ουρανό» για την πόλη των 40.000 κατοίκων.Εφόσον οι καιρικές συνθήκες δεν χαλάσουν τη γιορτή, το φαινόμενο θα επιτρέψει στο Μπέρλινγκτον να διπλασιάσει τον πληθυσμό του εκείνο το διάστημα, με τους επισκέπτες να καταφθάνουν με αυτοκίνητο, με τρένο, ακόμα και με ιδιωτικά τζετ, διαβεβαιώνει ο Τζεφ Λόουσαν. Περίπου 32 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν στη διαδρομή που θα ακολουθήσει το ολικό σκοτάδι, εκεί όπου η ολική έκλειψη ηλίου θα είναι ορατή, σύμφωνα με τη Nasa. Οικονομικός αντίκτυπος Οι προετοιμασίες για τη μεγάλη ημέρα ξεκίνησαν πριν από χρόνια, υπογραμμίζει στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Ματ Μπράνινγκ, του υπουργείου Μεταφορών του Οχάιο, μιας άλλης πολιτείας στο βορειοανατολικό τμήμα, που συνορεύει με τον Καναδά.Μετά την τελευταία μεγάλη έκλειψη στις ΗΠΑ, το 2017, «ένα από τα πράγματα που έχουμε πολύ ακούσει είναι ότι δεν είναι ποτέ πολύ νωρίς για να αρχίσουμε να προετοιμαζόμαστε», επισήμανε ο ίδιος. Εντούτοις, όπως προβλέπει, θα υπάρξουν αναπόφευκτα «καθυστερήσεις και κυκλοφοριακή συμφόρηση».Στο Κλίβελαντ, πόλη του Οχάιο, οι τοπικές αρχές αναμένουν περίπου 200.000 επισκέπτες, έχοντας οργανώσει ένα τετραήμερο συναυλιών, κατά τη διάρκεια ενός «ηλιακού φεστιβάλ» ή “Solarfest”.Ο άμεσος ή έμμεσος οικονομικός αντίκτυπος της φετινής έκλειψης θα μπορούσε να ανέλθει σε έξι δισεκατομμύρια δολάρια, εκτιμά το γραφείο οικονομικών αναλύσεων Perryman Group. Φέτος, ο διάδρομος της ολικής έκλειψης εκτείνεται σε περίπου 185 χιλιόμετρα, μεγαλύτερος σε σύγκριση με το 2017. Θα ξεκινήσει από το δυτικό Μεξικό και θα διασχίσει τις ΗΠΑ, προτού ολοκληρώσει την πορεία του στον ανατολικό Καναδά.Με την ευκαιρία, πολλά σχολεία που βρίσκονται κατά μήκος αυτής της διαδρομής θα κλείσουν ή θα επιτρέψουν στα παιδιά να σχολάσουν νωρίτερα, από το Κλίβελαντ στις ΗΠΑ έως το Μόντρεαλ του Καναδά. Αεροπορικές εταιρείες ανακοίνωσαν ειδικές πτήσεις για την έκλειψη, μεταξύ άλλων η αμερικανική Delta που θα περάσει κατά μήκος του διαδρόμου του σκοταδιού. Οι θέσεις στην πρώτη από αυτές τις πτήσεις καλύφθηκαν σε διάστημα 24 ωρών, σύμφωνα με την εταιρεία. «Τελείως διαφορετική εμπειρία» Στις υπόλοιπες ΗΠΑ, οι κάτοικοι θα μπορέσουν τουλάχιστον να δουν μια μερική έκλειψη. Όμως, ο αστρονόμος Ζαν-Λικ Μαργκό, όπως και άλλοι, θα κάνει το ταξίδι αυτό για να δει την ολική έκλειψη. «Μια μερική έκλειψη, ακόμα και σε ποσοστό 99%, συνιστά μια τελείως διαφορετική εμπειρία από το να βρίσκεσαι στη διαδρομή του ολικού σκοταδιού», εξηγεί στο AFP.Όταν ο κόσμος βλέπει τελικά την έκλειψη, «συγκινείται», περιγράφει ο Βέλγος αστρονόμος, ο οποίος διδάσκει σήμερα στο Λος Άντζελες και θα μεταβεί για το γεγονός αυτό στο Τέξας, στο νότιο τμήμα των ΗΠΑ. «Πρόκειται για ένα φαινόμενο τέτοιας ομορφιάς, που οφείλεται σε μια πλήρη κοσμική συμφωνία», υπογράμμισε ο ίδιος. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1630704/oi-ipa-etoimazontai-gia-tin-oliki-iliaki-ekleipsi-stis-8-aprilioy/

Σαμ Άλτμαν: Ο γκουρού της τεχνητής νοημοσύνης φτιάχνει «συνθετικούς εργαζομένους» Σε δύο χρόνια θα κάνουν την εμφάνιση τους στην αγορά εργασίας Κάθε νέα τεχνολογική καινοτομία και πρόοδος δημιουργεί προσδοκίες για διευκόλυνση της ζωής των ανθρώπων αλλά σε πολλές περιπτώσεις δημιουργούνται βάσιμη ή μη φόβοι για διαφόρων ειδών αρνητικές συνέπειες που μπορεί να έχει στην κοινωνία κάθε νέα τεχνολογία όπως για παράδειγμα, η απώλεια θέσεων εργασίας.Η εμφάνιση του κλάδου της τεχνητής νοημοσύνης που ονομάστηκε γενετική νοημοσύνη με πρωταγωνιστή το πρόγραμμα ChatGPT και η ραγδαία εξέλιξη αυτής της τεχνολογίας ανασυντάσσει σε πολλά επίπεδα όχι μόνο τη βιομηχανία της τεχνολογίας αλλά το σύγχρονο κόσμο γενικότερα. Ένα από τα παράγωγα αυτής της νέας τεχνολογικής επανάστασης είναι η δημιουργία ολοένα και πιο ικανών προγραμμάτων τεχνητής νοημοσύνης τα οποία μπορούν να αναλάβουν να διεκπεραιώνουν διαφόρων ειδών εργασίες που κάνουν σήμερα οι άνθρωποι. Μπορούν για παράδειγμα, να απαντούν σε email, να οργανώσουν τιμολόγια, να απαντούν σε ερωτήματα εξυπηρέτησης πελατών να διαχειρίζονται ημερολόγια κ.α. H αντικατάσταση Τους τελευταίους μήνες αρκετές εταιρείες ανακοίνωσαν ότι κατασκευάζουν προγράμματα που μπορούν να εκτελούν τέτοιες ή άλλες εργασίες τα οποία έχουν λάβει τον χαρακτηρισμό «συνθετικοί εργαζόμενοι». Μια από αυτές τις εταιρείες είναι η εταιρεία Tomoro.AI η οποία έκανε γνωστό ότι συνεργάζεται με την εταιρεία OpenAI που δημιούργησε το ChatGPT και τον συνιδρυτή της Σαμ Άλτμαν με στόχο οι συνθετικοί εργαζόμενοι που θα δημιουργήσουν να είναι έτοιμοι να αναλάβουν δράση σε δύο χρόνια.Ο διευθύνων σύμβουλος της Tomoro.AI Εντ Μπρουσάρντ εκφράζει τις θετικές επιπτώσεις αυτής της εξέλιξης θεωρώντας ότι η χρήση αυτών των προγραμμάτων θα βοηθήσουν στο να μειωθεί ο χρόνος εργασίας των ανθρώπων και να δημιουργηθεί τα επόμενα χρόνια εβδομάδα τριών εργάσιμων ημερών. Εκτιμά ότι η αύξηση της παραγωγικότητας που προσφέρουν αυτοί οι συνθετικοί υπάλληλοι θα είναι τόσο μεγάλη που θα οδηγήσει σε τριήμερη εβδομάδα εργασίας χωρίς προφανώς να υπάρχει αναλογικά μείωση των απολαβών των (ανθρώπων) εργαζομένων εξέλιξη πάντως που δεν μοιάζει να συγκεντρώνει πολλές πιθανότητες αφού ακούγεται δύσκολο αν όχι ουτοπικό να συμφωνήσουν οι εργοδότες να πληρώνουν κάποιον εργαζόμενο για εργασία τεσσάρων εβδομάδων όταν αυτός θα έχει δουλέψει τις μισές ή και λιγότερο. Άρα όπως πιστεύουν πολλοί αυτό που θα συμβεί θα είναι να αντικαταστήσουν οι εταιρείες τους υπαλλήλους τους με τους «συνθετικούς εργάτες» οι οποίοι δεν θα έχουν μισθό, ασφαλιστικές εισφορές, δεν θα αρρωσταίνουν ποτέ και επίσης δεν θα ζητούν ποτέ άδεια…Νωρίτερα αυτό το μήνα, η Cognition, μια εταιρεία λογισμικού τεχνητής νοημοσύνης, ήταν η πρώτη που έφτιαξε έναν αυτόνομο μηχανικό λογισμικού τεχνητής νοημοσύνης, τον οποίο ονόμασε Devin. Ο Devin μπορεί να δημιουργήσει μόνος του ιστότοπους και εφαρμογές κώδικα μέσα σε 20 λεπτά και μπορεί να χρησιμοποιεί το Διαδίκτυο για να διδάξει τον εαυτό του δεξιότητες.Η Nvidia παγκόσμιος ηγέτης στους επεξεργαστές που μπορούν αν εκτελούν εργασίες τεχνητής νοημοσύνης και η Hippocratic AI, μια εταιρεία ιατρικής τεχνητής νοημοσύνης, ανακοίνωσαν ότι θα συνεργαστούν για τη δημιουργία συνθετικών εργαζομένων στον τομέα της υγείας.Ο Μπρουσάρντ υποστηρίζει ότι η πρόοδος που θα σημειωθεί τα επόμενα δύο χρόνια θα είναι πιο σημαντική από όλες τις προόδους που παρατηρήθηκαν στον κλάδο της εργασίας τα προηγούμενα 75 προσθέτοντας ότι μέχρι το τέλος της δεκαετίας κάθε δουλειά γραφείου θα πραγματοποιείται από συνθετικούς εργαζομένους. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1630011/sam-altman-o-gkoyroy-tis-technitis-noimosynis-ftiachnei-synthetikoys-ergazomenoys/

Ενα εντυπωσιακό «χωράφι άστρων» εντόπισε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble (βίντεο) Πρόκειται για σφαιρικό σμήνος σε γειτονικό γαλαξία Σφαιρωτό σμήνος ή σφαιρωτό αστρικό σμήνος ονομάζεται στην αστρονομία μία πυκνή συγκέντρωση άστρων με σφαιρικό ή σχεδόν σφαιρικό σχήμα, που περιφέρεται γύρω από το κέντρο ενός γαλαξία ως δορυφόρος του. Έχουν εντοπιστεί περίπου 160 σφαιρικά σμήνη στον γαλαξία μας και πιστεύεται ότι υπάχουν μερικές δεκάδες ακόμη που περιμένουν τους αστρονόμους να τα εντοπίσουν. Κατά μέσο όρο ένα σφαιρικό σμήνος περιέχει μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ως περίπου ένα εκατ. άστρα. Οι σπειροειδείς γαλαξίες σαν τον δικό μας διαθέτουν συνήθως μερικές εκατοντάδες σφαιρική σμήνη ενώ οι ελλειπτικοί γαλαξίες μερικές χιλιάδες. Οι εικόνες Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble διαθέτει όργανα που εντοπίζουν σφαιρωτά σμήνη και μπορούν να καταγράφουν εντυπωσιακές εικόνες από αυτά. Το Hubble εντόπισε, φωτογράφισε και συνέλεξε στοιχεία από το σφαιρωτό σμήνος NGC 1651 που βρίσκεται περίπου 162.000 έτη φωτός μακριά στον μεγαλύτερο και φωτεινότερο από τους δορυφόρους γαλαξίες του γαλαξία μας, το Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου.Το σφαιρικό σμήνος διαμέτρου περίπου 120 ετών φωτός χαρακτηρίστηκε από την NASA που έκανε τη σχετική ανακοίνωση ως ένα «χωράφι με άστρα» και η αμερικανική διαστημική υπηρεσία εξηγεί πώς καταφέρνει να φωτογραφίζει τα σφαιρωτά σμήνη το Hubble και πώς αποτυπώνονται αυτά στις εντυπωσιακές εικόνες που δίνονται στη δημοσιότητα. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1628847/ena-entyposiako-chorafi-astron-entopise-to-diastimiko-tileskopio-hubble-vinteo/

Το James Webb φωτογράφησε γαλαξία «παράδεισο» αστρογένεσης (βίντεο) Ο γαλαξίας I Zwicky 18 βρίσκεται στο κέντρο αυτής της εικόνας. Η φωτεινή περιοχή των λευκών και μπλε άστρων στον πυρήνα του γαλαξία εμφανίζεται ως δύο διακριτοί λοβοί, που αντιπροσωπεύουν διαφορετικές περιόδους σχηματισμού άστρωνΕξελίσσεται διαχρονικά μαζική δημιουργία νέων άστρωνΜία ακόμη εντυπωσιακή εικόνα από το Σύμπαν κατέγραψε το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb φωτίζοντας παράλληλα διάφορες κοσμικές διεργασίες όπως μαζική αστρογένεση. Ο γαλαξίας, που ονομάζεται I Zwicky 18 (I Zw 18), βρίσκεται περίπου 59 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά από τη Γη. Είναι ταξινομημένος ως ένας νάνος ακανόνιστος γαλαξίας, που σημαίνει ότι είναι πολύ μικρότερος και λιγότερο δομημένος από τον γαλαξία μας. Το χρονικό της αστρογένεσης Οι παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb στο I Zw 18 υποδηλώνουν ότι ο γαλαξίας έχει περάσει από πολλές περιόδους όπου γίνεται ξαφνικά μαζική γέννηση άστρων δημιουργώντας δύο ευδιάκριτες φωτεινές περιοχές λευκών και μπλε άστρων στο κέντρο του.Καφέ νήματα περιβάλλουν την κεντρική περιοχή αστεριών στη νέα φωτογραφία JWST. Αυτά τα νήματα αντιπροσωπεύουν φυσαλίδες αερίου που έχουν θερμανθεί από αστρικούς ανέμους και έντονη υπεριώδη ακτινοβολία που εκλύεται από καυτά, νεαρά αστέρια, σύμφωνα με ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA).Προηγούμενες παρατηρήσεις του συγκεκριμένου γαλαξία με το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble του I Zw αποκάλυψαν άστρα που έχουν γεννηθεί στο μακρινό και πολύ μακρινό παρελθόν πριν από 1 έως 10 δισ. έτη. Οι εικόνες του James Webb αποκαλύπτουν σημάδια πιο πρόσφατου σχηματισμού άστρων που πιθανώς προκλήθηκαν από μια αλληλεπίδραση με έναν γειτονικό γαλαξία ο οποίος απεικονίζεται ως μια θολή μπλε περιοχή που βρίσκεται ακριβώς κάτω από τον νάνο γαλαξία στη νέα εικόνα. «Τα νέα δεδομένα του James Web υποδηλώνουν ότι οι κυρίαρχες εκρήξεις σχηματισμού άστρων σε αυτές τις περιοχές σημειώθηκαν σε διαφορετικές χρονικές στιγμές. Η ισχυρότερη δραστηριότητα εκρήξεως άστρων πιστεύεται τώρα ότι συνέβη πιο πρόσφατα στον βορειοδυτικό λοβό σε σύγκριση με τον νοτιοανατολικό λοβό του γαλαξία. Αυτό βασίζεται στους πληθυσμούς των νεότερων έναντι των παλαιότερων άστρων που βρέθηκαν σε κάθε λοβό» αναφέρεται στην ανακοίνωση της ESA. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1627992/to-james-webb-fotografise-galaxia-paradeiso-astrogenesis-vinteo/

Επιστήμονες έφτιαξαν το ψυχρότερο μόριο ανοίγοντας νέους δρόμους στη κβαντομηχανική Η ανακάλυψη μπορεί να βρει εφαρμογές σε υπεραγωγούς και μπαταρίες Με δημοσίευση της στην επιθεώρηση «Nature» διεθνής ερευνητική ομάδα περιγράφει τη δημιουργία ενός νέου μορίου τεσσάρων ατόμων το οποίο έχει τη χαμηλότερη θερμοκρασία που γνωρίζουμε στον κόσμο των μορίων. Οι ερευνητές δημιούργησαν ένα μόριο νατρίου-καλίου με έναν εξαιρετικά μακρύ χημικό δεσμό που έχει θερμοκρασία 134 νανοκέλβιν, ή μόλις 134 δισεκατομμυριοστά του βαθμού πάνω από το απόλυτο μηδέν (- 273.15 βαθμοί Κλεσίου) την κατάσταση όπου δεν υπάρχει πια καμία θερμότητα και καμία κίνηση στην ύλη.Τα υπερψυχρά συστήματα είναι ζωτικής σημασίας για την κατανόηση της κβαντικής συμπεριφοράς επειδή η κβαντική μηχανική, οι κανόνες που διέπουν τα υποατομικά σωματίδια, κυριαρχούν σε χαμηλές θερμοκρασίες. Αυτές οι ρυθμίσεις επιτρέπουν επίσης στους επιστήμονες να ελέγχουν με ακρίβεια την ενέργεια των σωματιδίων για να δημιουργήσουν κβαντικές προσομοιώσεις, οι οποίες μοντελοποιούν άλλα κβαντικά συστήματα με φυσική που δεν κατανοούμε πλήρως. Για παράδειγμα, η μελέτη της κβαντικής συμπεριφοράς σε ένα σύστημα υπέρψυχρων μορίων θα μπορούσε να βοηθήσει τους επιστήμονες να εντοπίσουν τις ιδιότητες του υλικού που απαιτούνται σε υπεραγωγούς υψηλής θερμοκρασίας.Το πρόβλημα είναι ότι υπάρχει μια εγγενής αντιστάθμιση: ένα υπερψυχρό σύστημα που είναι πολύ απλό μπορεί να μην αποτυπώσει την πλήρη σειρά συμπεριφοράς σε πολύπλοκα κβαντικά συστήματα. Αν όμως προστεθεί περισσότερη πολυπλοκότητα στον σχεδιασμό ενός πειράματος αυτό γίνεται ανάλογα πιο δύσκολο να πραγματοποιηθεί.«Συνήθως οι άνθρωποι χρησιμοποιούν άτομα ή ιόντα και αυτό που τα κάνει κάπως ελεγχόμενα είναι το γεγονός ότι έχετε έναν σχετικά περιορισμένο αριθμό κβαντικών καταστάσεων. Αλλά αν σχεδιάσω όλες τις κβαντικές καταστάσεις ενός μορίου θα γεμίσει ένα αρκετά χοντρό βιβλίο. Είναι ένας παράγοντας ενός εκατομμυρίου ή και παραπάνω από ενδεχόμενες καταστάσεις» λέει Ρομάν Μπάους, ερευνητής κβαντικής οπτικής στο Πανεπιστήμιο του Γκρόνιγκεν στην Ολλανδία. Όλες αυτές οι πρόσθετες κβαντικές καταστάσεις ανοίγουν πιο ενδιαφέροντα κβαντικά ερωτήματα αλλά καθιστούν δύσκολη και την ψύξη των μορίων. Η ιδέα Για να λύσουν αυτό το πρόβλημα οι ερευνητές πραγματοποίησαν μια διαδικασία ψύξης πολλαπλών σταδίων ξεκινώντας με ψύξη με λέιζερ για να δημιουργήσουν τα μόρια που έσπασαν το ρεκόρ. Αυτή η μέθοδος ψύξης χρησιμοποιεί ακτίνες λέιζερ που εκτοξεύονται από όλες τις κατευθύνσεις σε ένα κινούμενο άτομο. Το άτομο απορροφά το φως και εισέρχεται σε διεγερμένη κβαντική κατάσταση, στη συνέχεια απελευθερώνει αμέσως ενέργεια για να επιστρέψει στη βασική του κατάσταση. Όμως, λόγω του τρόπου με τον οποίο το άτομο κινείται σε σχέση με τις ακτίνες λέιζερ (γνωστό ως φαινόμενο Doppler), το άτομο απελευθερώνει λίγο περισσότερη ενέργεια από ό,τι απορροφά, ψύχοντας τον εαυτό του.«Το πρόβλημα με τη χρήση αυτής της τεχνικής για μόρια είναι ότι δεν υπάρχει μόνο μία βασική κατάσταση. Θα χρειαζόσουν ενδεχομένως χιλιάδες ακτίνες λέιζερ και είναι απλώς υπερβολική τεχνική προσπάθεια» λέει ο Μπάους. Ωστόσο, τα υπερψυχρά άτομα είναι ένα εξαιρετικό σημείο εκκίνησης για τη δημιουργία υπερψυχών μορίων. Χρησιμοποιώντας ένα μείγμα υπερψυχρού ατόμων νατρίου και καλίου η ερευνητική ομάδα συσχέτισε ασθενώς αυτά τα μεμονωμένα σωματίδια σε διατομικά μόρια NaK με μια τεχνική που ονομάζεται εξατμιστική ψύξη.Τα νέα ευρήματα είναι συναρπαστικά γιατί «θα μας φέρουν τελικά σε ενδιαφέροντα μέρη όπου επί του παρόντος δεν γνωρίζουμε έστω θεωρητικά κάποια πράγματα για αυτά. Μπορούμε να αποκτήσουμε σημαντικές πληροφορίες για υπεραγωγούς υψηλής θερμοκρασίας και υλικά για καλύτερες μπαταρίες λιθίου για παράδειγμα» λέει ο Μπάους. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1628303/epistimones-eftiaxan-to-psychrotero-morio-anoigontas-neoys-dromoys-sti-kvantomichaniki/

Η αιώνια επιστροφή του Νίτσε και οι εγκέφαλοι Μπόλτσμαν Σε γενικές γραμμές, οι κοσμολογικές θεωρίες που έχουν διατυπωθεί μέχρι σήμερα κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες: (α) στις θεωρίες του «αναδυομένου σύμπαντος», οι οποίες υποστηρίζουν ότι το σύμπαν ξεφύτρωσε ξαφνικά σε κάποια στιγμή του παρελθόντος και έκτοτε εξελίσσεται (β) στις θεωρίες του «σταθερού σύμπαντος», στις οποίες το σύμπαν παραμένει αμετάβλητο και (γ) στις θεωρίες του «επαναλαμβανόμενου σύμπαντος», όπου εντάσσονται κοσμολογίες με επαναλαμβανόμενες περιόδους δημιουργίας, εξέλιξης και καταστροφής. Σήμερα κυριαρχεί η θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης που ανήκει στην πρώτη κατηγορία. Παραδόξως οι θεμελιωτές του μοντέλου της Μεγάλης Έκρηξης – ο Φρίντμαν, ο Λεμέτρ, ο Αϊνστάιν, ο Βίλεμ ντε Σίτερ και ο Γκάμοφ – δεν ήταν πεπεισμένοι ότι το μοντέλο της Μεγάλης Έκρηξης ανήκει στην συγκεκριμένη κατηγορία. Υπήρχε όχι μόνο διχογνωμία σχετικά με τις συνέπειες του μοντέλου σε ό,τι αφορά την αρχή του χώρου και του χρόνου αλλά και μια εμμονή στην κυκλική προσέγγιση.Την κυκλική εξέλιξη του σύμπαντος συναντάμε στην αρχαία ινδουιστική κοσμολογία και στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία όπου σύμφωνα με την ιδέα της εκπύρωσης των Στωϊκών, το σύμπαν γεννιέται και καταστρέφεται μέσα σε μια κολοσσιαία πύρινη κόλαση, ενώ μεσολαβεί μια φυσικολογική περίοδος εξέλιξης. Η αιώνια επιστροφή του Νίτσε. Η ιδέα του επαναλαμβανόμενου σύμπαντος εμφανίζεται ξανά προς το τέλος του 19ου αιώνα στα έργα του Γερμανού φιλοσόφου Φρήντριχ Νίτσε, με την έννοια του αιώνιου γυρισμού (ή αιώνιας επιστροφής). Αφού o χρόνος είναι απειρος και η ύλη είναι πεπερασμένη, αναγκαστικά λοιπόν κάποια στιγμή στο μέλλον όλοι οι σημερινοί συνδυασμοί της ύλης θα επανέλθουν ίδιοι και απαράλλαχτοι. Αυτό που ζούμε τώρα, αυτή τη στιγμή, θα ξανασυμβεί στο μέλλον˙ κι όχι μονάχα μια φορά, αλλά αναρίθμητες φορές! Έτσι και τα πιο εφήμερα γίνονται αιώνια, κι η πιο ασήμαντη πράξη αποκτά ανυπολόγιστη σημασία! Ο Νίτσε παρουσίασε την έννοια της «αιώνιας επιστροφής» για πρώτη φορά σαν ένα «νοητικό πείραμα», στον αφορισμό §341 του βιβλίου του “Χαρούμενη Επιστήμη”: ‘Κι αν μια μέρα ή μια νύχτα, ερχόταν ένας δαίμονας και γλιστρούσε μέσα στην υπέρτατη μοναξιά σου και σούλεγε: «Αυτή τη ζωή, όπως την έζησες και την ζεις ως τα τώρα, πρέπει να την ξαναρχίσεις από την αρχή, και να την ξαναρχίζεις αδιάκοπα˙ χωρίς τίποτα το καινούργιο˙ αντίθετα, μάλιστα! Ο παραμικρός πόνος, η παραμικρή ευχαρίστηση, η παραμικρή σκέψη, ο παραμικρός στεναγμός, όλα όσα ένιωσες στη ζωή σου θα ξαναρθούν, κάθε τι το άρρητα μεγάλο και το άρρητα μικρό που έχει μέσα της, όλα θα ξαναρθούν, και θα ξαναρθούν με την ίδια σειρά, με την ίδια ανελέητη διαδοχή…. κι αυτή η αράχνη θα ξαναρθεί, κι αυτό το σεληνόφωτο ανάμεσα στα δέντρα, κι αυτή η στιγμή, κι εγώ ο ίδιος! Η αιώνια κλεψύδρα της ζωής θα ξαναγυρίζει ακατάπαυστα, κι εσύ μαζί της, απειροελάχιστη σκόνη των σκονών!»… Δεν θάπεφτες κατάχαμα, δεν θάτριζες τα δόντια σου και δεν θα καταριώσουν αυτό το δαίμονα; Εκτός πια, αν έχεις ζήσει κάποια θαυμαστή στιγμή, οπότε θα του απαντούσες: «Είσαι θεός˙ ποτές μου δεν άκουσα τόσο θείο λόγο!» Κι αν σου γινόταν έμμονη αυτή η σκέψη, ίσως θα σε μεταμόρφωνε, κι ίσως και να σ’ εκμηδένιζε˙ και θ’ αναρωτιώσουν για το κάθε τι: «Το θέλεις αυτό; το ξαναθέλεις; μια φορά; πάντα; επ’ άπειρον;» κι αυτό το ερώτημα θα βάραινε επάνω σου με αποφασιστικό και τρομερό βάρος! Ή πάλι, Άχ πόσο θάπρεπε ν’ αγαπάς τον εαυτό σου και τη ζωή, ώστε να μην ποθείς πια τίποτ’ άλλο απ’ αυτή την υπέρτατη κι αιώνια διαβεβαίωση!‘ Aργότερα η «αιώνια επιστροφή» εμφανίζεται στο «Τάδε έφη Ζαρατούστρα» , ως η θεμελιώδης ιδέα του έργου: «… κ’ η ιδέα αυτή θα είναι, στο εξής, ο τελευταίος λόγος του Ζαρατούστρα: θα ξανάρθω, μ’ αυτόν τον ήλιο, μ’ αυτή την γη, όχι γιά μια νέα ζωή ή για μιά καλύτερη ζωή ή για μια ζωή όμοια με τούτη, αλλά γι’ αυτή την ίδια τη ζωή, ταυτόσημη μέσα στα πιό μεγάλα όπως και στα πιο μικρά πράγματα: και θα διδάξω, για μιάν ακόμη φορά την Αιώνια Επιστροφή.» Μπόλτσμαν και Πουανκαρέ Εξαιτίας της «αιώνιας επιστροφής» ο Νίτσε σχεδίαζε να αφιερώσει αρκετά χρόνια στη μελέτη των φυσικών επιστημών(5). Μάλλον, δεν ήταν τυχαίο το «Ζήτω η Φυσική!», με το οποίο αρχίζει την ενότητα §335 στην «Χαρούμενη Επιστήμη», ενώ μερικά χρόνια αργότερα έγραφε στο «Περί της Γενεαλογίας της Ηθικής» για τον σκοπό της επιστήμης στην σύγχρονη εποχή: «Όλες οι επιστήμες πρέπει να προετοιμάζουν το δρόμο για το μελλοντικό έργο των φιλοσόφων». Σύμφωνα με τον ίδιο τον Νίτσε η υπόθεση της ‘αιώνιας επιστροφής’ είναι η πιο επιστημονική από όλες τις πιθανές υποθέσεις(4). Στην αρχή τουλάχιστον, είχε σκοπό να στηρίξει την ιδέα της ‘αιώνιας επιστροφής’ στην ατομική θεωρία και επιθυμούσε να αποκτήσει τα πνευματικά εργαλεία που θα του επέτρεπαν να την θεμελιώσει επιστημονικά. Αυτό όμως δεν έγινε ποτέ, κυρίως λόγω της περιπέτειάς του με την Lou von Salomé. Έτσι, παρέμεινε στην ποιητική περιγραφή της φιλοσοφικής του έννοιας χωρίς να δώσει κάποια περαιτέρω επιστημονική ερμηνεία.Αυτό έγινε κατά κάποιον τρόπο πραγματικότητα, μέσα από τις θεωρίες δύο φυσικών, του συνομήλικού του Λούντβιχ Μπόλτσμαν και του κατά δέκα χρόνια νεώτερού του Ανρί Πουανκαρέ. Λούντβιχ Μπόλτσμαν (1844-1906) Η «αιώνια επιστροφή» φαίνεται εκ πρώτης όψεως να αντιφάσκει με τον 2ο νόμο της θερμοδυναμικής και το βέλος του χρόνου που καθορίζεται από αυτόν. Ο 2ος θερμοδυναμικός νόμος αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της λειτουργίας του κόσμου, ώστε, αν δεν υπάρχει πια τρόπος να αυξηθεί η εντροπία, πλέον δεν μπορεί να συμβεί το οτιδήποτε. Δεν είναι πλέον δυνατόν να υπάρξει οποιαδήποτε οργανωμένη δομή, δεν είναι δυνατόν να λάβει χώρα η οποιαδήποτε εξέλιξη, ούτε και οποιαδήποτε ουσιαστική διεργασία. Μια αναγκαία προϋπόθεση για να συμβεί πρακτικά το οτιδήποτε είναι να υπάρχει μετακίνηση ενέργειας από το ένα μέρος στο άλλο. Αν η εντροπία δεν μπορεί να αυξηθεί, τότε η ενέργεια δεν μπορεί να μεταφερθεί από το ένα μέρος στο άλλο δίχως να επιστρέψει αμέσως πίσω, απαλείφοντας οτιδήποτε θα μπορούσε φαινομενικά να έχει συμβεί, έστω και κατά τύχη. Δεν μπορεί να υπάρξει βαθμίδωση της ενέργειας σε ένα σύμπαν που πλέον είναι απλώς μια γιγάντια θερμική δεξαμενή. Η αύξηση της εντροπίας του σύμπαντος το οδηγεί στο τέλος της εξέλιξής του, στον Θερμικό Θάνατο.Όμως η Στατιστική Μηχανική που στην ουσία ξεκίνησε με τον Μπόλτσμαν εισάγει ένα «παραθυράκι». Η διαρκής αύξηση της εντροπίας αποτελεί έναν αναπόδραστο νόμο του σύμπαντος: Τυπικά, αυτό ισχύει μόνο κατά μέσο όρο σε επαρκώς μεγάλες κλίμακες. Όμως αν περιμένετε αρκετά, κατά καιρούς κάποιες απρόβλεπτες διακυμάνσεις μετατοπίζουν αυθόρμητα (και τυχαία) κάποιο τμήμα του συστήματος σε μια κατάσταση χαμηλότερης εντροπίας.Η ιδέα δεν είναι τόσο εξωφρενική όσο ακούγεται. Σύμφωνα με μια από τις αρχές της στατιστικής μηχανικής, οποιαδήποτε διάταξη στην οποία έχει ήδη βρεθεί ένα σύστημα σωματιδίων, αν περιμένετε αρκετά, είναι δυνατόν να επαναληφθεί. Ας υποθέσουμε ότι έχετε ένα κουτί γεμάτο αέριο αποτελούμενο από μόρια που εκτελούν τυχαίες κινήσεις, και σε μια δεδομένη στιγμή τα βγάζετε φωτογραφία, σημειώνοντας τις θέσεις τους. Αν συνεχίσετε να παρακολουθείτε το κουτί για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, εν καιρώ θα δείτε τα σωματίδια να καταλαμβάνουν πάλι τις ίδιες αυτές θέσεις. Όσο πιο απίθανη η διάταξη, τόσο περισσότερος χρόνος θα χρειαστεί, οπότε ένα πολύ σπάνιο γεγονός, όπως, για παράδειγμα, η συγκέντρωσή τους στην κάτω δεξιά γωνία του κουτιού, θα πάρει περισσότερο χρόνο να επαναληφθεί – θεωρητικά, όμως, είναι απλώς θέμα χρόνου. Κι αυτό διατυπώθηκε για πρώτη φορά έμμεσα από τον Μπολτσμαν στο άρθρο του ‘On Certain Questions of the Theory of Gases’ (Nature, Feb 28, 1895, p413) και πιο το ξεκάθαρα με θεώρημα επανάληψης του Πουανκαρέ(6): «Ένα σύστημα πεπερασμένης ενέργειας, περιορισμένο σε έναν πεπερασμένο όγκο, μετά από ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα, επιστρέφει στην αρχική του κατάσταση». Ανρί Πουανκαρέ (1854-1912) Aν έχετε στη διάθεσή σας άπειρο χρόνο, η οποιαδήποτε κατάσταση στην οποία μπορεί να βρεθεί ένα σύστημα είναι μια κατάσταση στην οποία ΟΝΤΩΣ θα βρεθεί, άπειρες φορές – χωρίς να παραβιάζεται ο 2ος νόμος της θερμοδυναμικής, με τον χρόνο μεταξύ επαναλήψεων να καθορίζεται από το πόσο σπάνια ή ιδιαίτερη είναι αυτή η διάταξη. Οι κβαντικές διακυμάνσεις και οι εγκέφαλοι Μπόλτσμαν Και στην σύγχρονη φυσική διατυπώνονται ορισμένα κοσμολογικά μοντέλα που οδηγούν στην ιδέα της «αιώνιας επιστροφής». Ο κοσμολόγος Andreas Albrecht είχε διατυπώσει την ιδέα της κατάστασης ισορροπίας De Sitter, σύμφωνα με την οποία η προέλευση του σύμπαντός μας, και όλων όσα συμβαίνουν μέσα σ’ αυτό, μπορεί να θεωρηθεί αποτέλεσμα τυχαίων διακυμάνσεων μέσα σε ένα αέναα διαστελλόμενο σύμπαν, το οποίο περιλαμβάνει μόνο μια κοσμολογική σταθερά. Περιστασιακά, το σύμπαν μεταβαίνει, μέσω μιας διακύμανσης, από την κατάσταση θερμικής δεξαμενής σε μια αρχική κατάσταση πολύ χαμηλής εντροπίας, κι έπειτα αρχίζει να εξελίσσεται (αυξάνοντας την εντροπία του) μέχρι που φτάνει στον Θερμικό Θάνατό του, επανερχόμενο στο σύμπαν υποβάθρου De Sitter. Άλλες φορές πάλι, η διακύμανση δεν οδηγεί σε μια Μεγάλη Έκρηξη, απλώς αναπαράγει αυτή την στιγμή που διαβάζετε αυτές τις λέξεις. Την τωρινή στιγμή – και κάθε άλλη στιγμή της ζωής σας και της ζωής όλων των άλλων. Οι Anthony Aguirre , Sean M. Carroll , Matthew C. Johnson υπολόγισαν ότι, αν ήσασταν διατεθειμένοι να περιμένετε για χρονικό διάστημα περίπου ίσο με ένα τρισεκατομμύριο τρισεκατομμύρια φορές την ηλικία του σύμπαντος, θα μπορούσατε να δείτε ένα πιάνο να να συναρμολογείται αυθόρμητα σε ένα φαινομενικά άδειο κουτί!Όμως τα σενάρια αναγέννησης μέσω μιας κβαντικής διακύμανσης, ‘τερματίζουν’ με την υπόθεση των αποκαλούμενων Εγκεφάλων Μπόλτσμαν. Η ιδέα είναι πως, αν γίνεται ένα ολοκλήρο σύμπαν να εμφανιστεί από το κενό μέσω μιας κβαντικής διακύμανσης, είναι πολύ πιο πιθανόν να εμφανιστεί ένας και μοναδικός ανθρώπινος εγκέφαλος, ο οποίος περιέχει όλες σου τις αναμνήσεις και φαντάζεται πως κατοικεί μέσα σε ένα απόλυτα λειτουργικό κόσμο, και αυτή τη στιγμή διαβάζει αυτές τις γραμμές στο κινητό του! Αυτός ο ατυχής εγκέφαλος είναι καταδικασμένος να εξαφανιστεί πάλι στο κενό μέσω μιας κβαντικής διακύμανσης, σχεδόν αμέσως μετά τη δημιουργία του. Στατιστικά, ένας εγκέφαλος Μπόλτσμαν είναι πολύ πιο πιθανότερο να εμφανιστεί σε σχέση με ένα ολόκληρο σύμπαν, οπότε, αν θέλουμε να δομήσουμε το σύμπαν μας χρησιμοποιώντας κβαντικές διακυμάνσεις, πρέπει να αποδεχτούμε ότι είναι πολύ πιθανότερο όλα αυτά που βιώνουμε … απλά να τα φανταζόμαστε.H δυνατότητα ύπαρξης διακυμάνσεων τύπου Εγκεφάλων Μπόλτσμαν διαταράσσει τόσο πολύ την όποια λογική εικόνα έχουμε για το σύμπαν, ώστε ο Sean Carroll την περιέγραψε ως «γνωστικά ασταθή». Κοινώς, το θέμα δεν είναι ότι δεν μπορεί να ισχύει, αλλά ότι, αν όντως ισχύει, τότε τίποτα δεν βγάζει νόημα και μπορούμε κάλλιστα να παραιτηθούμε από την προσπάθεια κατανόησης του σύμπαντος. βιβλιογραφία (1) Katie Mack, «Το τέλος των πάντων, σύμφωνα με την αστροφυσική» , μετάφραση: Ανδρέας Μιχαηλίδης, πρόλογος: Διονύσης Π. Σιμόπουλος, εκδόσεις μεταίχμιο, 2021 (2) Φρ. Νίτσε, «Χαρούμενη Επιστήμη», μετάφραση Μίνας Ζωγράφου, εκδόσεις ΔΑΡΕΜΑ, 1961 (3) Φρ. Νίτσε, «Έτσι μίλησεν ο Ζαρατούστρα (Τάδε έφη Ζαρατούστρα)», Εισαγωγή, μετάφραση Άρη Δικταίου, εκδόσεις Δωδώνη, 2005. (4) Nietzsche’s Last Twenty Two Notebooks (5) Juliano C. S. Neves, Nietzsche for physicists (6) Ο «αιώνιος γυρισμός» του Νίτσε και το «θεώρημα επανάληψης» του Πουανκαρέ, 2011 (7) Πολ Τ. Στάινχαρντ και Νιλ Τούροκ, «Αέναο σύμπαν, Τι υπήρχε πριν από τη Μεγάλη Έκρηξη», εκδόσεις ΑΒΓΟ, 2008 Φρήντριχ Νίτσε (1844-1900) Λούντβιχ Μπόλτσμαν (1844-1906) Ανρί Πουανκαρέ (1854-1912)

Η αρχή διατήρησης της ενέργειας στο διαστελλόμενο σύμπαν Παράξενο αλλά αληθινό: η ενέργεια δεν διατηρείται στο διαστελλόμενο σύμπαν Στο σχολείο οι μαθητές μαθαίνουν ότι η ενέργεια μπορεί να αλλάζει μορφές, αλλά ποτέ δεν δημιουργείται εκ του μηδενός, ούτε εξαφανίζεται. Πρόκειται για την αρχή διατήρησης της ενέργειας, έναν από τους θεμελιώδεις νόμους της φυσικής που καθορίζουν την πραγματικότητά μας. Γι αυτό, ο ισχυρισμός ότι «η ενέργεια δεν διατηρείται στο διαστελλόμενο σύμπαν» ακούγεται περίεργα και μας προκαλεί δυσφορία. Όμως είναι αληθινός. Συμμετρίες και Αρχές Διατήρησης Αρχές όπως η «διατήρηση της ενέργειας», η «διατήρηση της ορμής» και η «διατήρηση της στροφορμής» είναι ακρογωνιαίοι λίθοι των φυσικών θεωριών, από τη Νευτώνεια μηχανική μέχρι την κβαντική ηλεκτροδυναμική και πέρα από αυτή. Ισχύουν, π.χ. για τους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος, αλλά και για τις συγκρούσεις των σωματιδίων που πραγματοποιούνται στους γήινους επιταχυντές. Αλλά αυτοί δεν είναι απλά κάποιοι νόμοι που επιβεβαιώνουν οι παρατηρήσεις μας. Είναι μια αναπόφευκτη συνέπεια ορισμένων συμμετριών που απαιτείται από το περίφημο θεώρημα της Nέδερ. Έμι Νέδερ Το 1915 εκτός από τη δημοσίευση της Γενικής Σχετικότητας του Αϊνστάιν, η οποία άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο βλέπαμε τη βαρύτητα, τον χωροχρόνο και τη συμπεριφορά του ίδιου του σύμπαντος, συνέβη και κάτι συναρπαστικό στον κόσμο των μαθηματικών. Η απόδειξη ενός πολύ σημαντικού θεωρήματος από την Emmy Noether, στο οποίο αρχικά δεν δόθηκε μεγάλη σημασία. Σύμφωνα με το θεώρημα αυτό, κάθε συμμετρία της φύσης συνεπάγεται και έναν νόμο διατήρησης, ενώ πίσω από κάθε νόμο διατήρησης αποκαλύπτεται μία συμμετρία. Για παράδειγμα, το γεγονός ότι οι φυσικοί νόμοι έχουν την ίδια μορφή σε διαφορετικούς τόπους (συμμετρία στη μετατόπιση στον χώρο) συνεπάγεται τη διατήρηση της ορμής. Με παρόμοιο τρόπο, το γεγονός ότι οι φυσικοί νόμοι παραμένουν ίδιοι κάτω από περιστροφές στον χώρο έχει ως αποτέλεσμα τη διατήρηση της στροφορμής. Ήταν η εποχή που ο Ντέιβιντ Χίλμπερτ ένας από τους κορυφαίους μαθηματικούς του 20ου αιώνα, ασχολήθηκε με τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας, υποστηρίζοντας ότι η φυσική είναι υπερβολικά δύσκολη για να την διεκπεραιώνουν οι ίδιοι οι φυσικοί! Στις 23 Ιουλίου 1918, η Emmy Noether θα παρουσίαζε την εργασία της (που είχε ήδη δημοσιευτεί το 1915) στη Γερμανική Μαθηματική Εταιρεία. Όμως δεν της επετράπη να την παρουσιάσει η ίδια, (λόγω φύλου και της μικρής της ηλικίας). Η παρουσίαση έγινε από τον μεγάλο μαθηματικό Felix Klein (γνωστός στους περισσότερους από τη φιάλη Klein). Σύμφωνα με το θεώρημα της Noether λοιπόν, ποια είναι η συμμετρία που οδηγεί στην διατήρηση της ενέργειας; Είναι η συμμετρία στις χρονικές μετατοπίσεις. Σε πιο θεμελιώδες επίπεδο ο νόμος αυτός ισχύει σε ένα φυσικό σύστημα, όταν υπάρχει μια υποκείμενη συμμετρία στην οποία υπακούει το σύστημα: την συμμετρία της ομοιογένειας του χρόνου – το φυσικό σύστημα παραμένει το ίδιο από τη μια χρονική στιγμή στην άλλη. Αυτή είναι και μια ιδιότητα όλων των νόμων της κβαντικής φυσικής, η οποία περιγράφει τον μικρόκοσμο, τα στοιχειώδη σωματίδια καθώς και όλα τα κβαντικά πεδία. Διέπει τα απομονωμένα σωματίδια, αλλά και τα σωματίδια που αλληλεπιδρούν. Διέπει την δημιουργία και τον εξαύλωση ζευγών σωματιδίων-αντισωματιδίων. Και διέπει κάθε βαρυτική μέτρηση που έχουμε πραγματοποιήσει ποτέ, στη Γη, στο ηλιακό σύστημα, ακόμη και στον Γαλαξία μας. Η ενέργεια στο διαστελλόμενο σύμπαν Εφόσον λοιπόν οι νόμοι της φυσικής παραμένουν αμετάβλητοι με το χρόνο σε ένα φυσικό σύστημα, τότε η ενέργεια θα διατηρείται σ’ αυτό το σύστημα. Αλλά σύμφωνα με τη Γενική Σχετικότητα του Αϊνστάιν αυτό ισχύει μόνο σε έναν χωροχρόνο που έχει μια στατική, αμετάβλητη δομή με το χρόνο. Αν το μόνο που υπήρχε ήταν μια μόνο σημειακή μάζα, η δομή του σύμπαντος δεν θα άλλαζε με την πάροδο του χρόνου. Θα μπορούσε απλώς να περιγραφεί με μια ακριβή λύση: τον χωρόχρονο Schwarzschild. Αν γράψετε τις εξισώσεις που διέπουν αυτό το σενάριο, οι συντεταγμένες, οι νόμοι και οι κανόνες του χωροχρόνου σας δεν αλλάζουν. Επειδή είναι αμετάβλητες στις χρονικές μετατοπίσεις, αυτό σημαίνει ότι η ενέργεια πρέπει να διατηρείται. Δυστυχώς όμως για τους λάτρεις της διατήρησης ενέργειας, αυτό δεν ισχύει πλέον όταν το σύμπαν διαστέλλεται. Το σύμπαν είναι διαφορετικό από τη μια στιγμή στην άλλη, κι αυτό έχει πραγματικές και μετρήσιμες κοσμικές επιπτώσεις. Στο πραγματικό σύμπαν μας, η καμπυλότητα του χωροχρόνου καθορίζεται από την παρουσία και την κατανομή της ύλης και της ενέργειας. Σύμφωνα με τον John Archibald Wheeler, ο χωροχρόνος λέει στην ύλη πως να κινηθεί και η ύλη λέει στον χωροχρόνο πώς να καμπυλωθεί. Αν το σύμπαν μας στη μεγαλύτερη από τις κοσμικές κλίμακες έχει ομοιόμορφα κατανεμημένη την ύλη και την ενέργεια, τότε ο χωροχρόνος που το περιγράφει δεν είναι πλέον Schwarzschild, ούτε είναι στατικός και αμετάβλητος. Αντίθετα, αυτός ο χωροχρόνος είναι γνωστός ως χωροχρόνος Friedmann–Lemaître–Robertson–Walker (FLRW) και το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό του είναι ότι πρέπει είτε να διαστέλλεται είτε να συστέλλεται με το χρόνο. Όλες οι στατικές λύσεις είναι εγγενώς ασταθείς. Οι φυσικοί μπορούν να δούν και να μετρήσουν την διαστολή του σύμπαντος. Αφού το σύμπαν – μέσω της ίδιας της πράξης της διαστολής – δεν είναι πλέον το ίδιο ανά πάσα στιγμή, αυτό σημαίνει ότι δεν είναι αναλλοίωτο στις χρονικές μετατοπίσεις της Noether. Κι αυτό έχει επιπτώσεις στο μέγεθος της ενέργειας του σύμπαντος. Επιπλέον, ο τρόπος με τον οποίο η κοσμική διαστολή επηρεάζει τον υπολογισμό της ενέργειας, εξαρτάται από το αν αναφερόμαστε στην ενέργεια που αντιστοιχεί στην ύλη ή στην ενέργεια που αποδίδεται στην ακτινοβολία. Καθώς το σύμπαν διαστέλλεται οποιαδήποτε μορφή ακτινοβολίας αυξάνει το μήκος κύματός της και χάνει ενέργεια.(Credit : E. Siegel/Beyond the Galaxy) Χοντρικά, αν έχουμε έναν δεδομένο αριθμό σταθερών σωματιδίων ύλης, τότε είναι εύκολο να δούμε πώς εξελίσσεται το σύμπαν. Έχουμε τρεις διαφορετικές διαστάσεις, και έτσι κάθε φορά που το σύμπαν «διπλασιάζεται» σε κλίμακα λόγω διαστολής, ο όγκος αυξάνεται κατά οκτώ: δύο φορές λόγω του διπλασιασμού της κάθε μίας από τις τρεις διαστάσεις. Ως αποτέλεσμα, η πυκνότητα πέφτει στο ένα όγδοο της αρχικής της πυκνότητας, διατηρώντας σταθερή τη συνολική «μάζα» του σύμπαντος. Τα φωτόνια «κρυώνουν» όσο το σύμπαν διαστέλλεται Αλλά αν έχουμε π,χ. ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία ή με άλλα λόγια έναν σταθερό αριθμό φωτονίων – σωματίδια χωρίς μάζα ηρεμίας των οποίων η ενέργεια εξαρτάται από το μήκος κύματος (), – τότε το σύμπαν θα εξελιχθεί εντελώς διαφορετικά. Και πάλι, έχουμε τρεις διαφορετικές διαστάσεις, κι έτσι καθώς το σύμπαν «διπλασιάζεται» σε κλίμακα, ο όγκος αυξάνεται κατά τον ίδιο συντελεστή οκτώ. Αλλά αυτή τη φορά, καθώς το σύμπαν διπλασιάζεται σε κλίμακα, διπλασιάζεται επίσης και το μήκος κύματος αυτής της ακτινοβολίας, μειώνοντας στο μισό την ενέργεια κάθε κβάντου ακτινοβολίας. Συνδυάζοντας αυτούς τους δυο παράγοντες, η συνολική ενεργειακή πυκνότητα πέφτει στο ένα δέκατο έκτο της αρχικής, προκαλώντας τη μείωση της συνολικής «ενέργειας» του σύμπαντος κατά έναν επιπλέον παράγοντα δύο (η κλίμακα της διαστολής), σε σχέση με την περίπτωση της ύλης. Αυτός ο γρίφος επιδεινώνεται ακόμη περισσότερο αν θεωρήσουμε ένα σύμπαν σαν το δικό μας: όπου δεν υπάρχουν μόνο ύλη και ακτινοβολία, αλλά και η μυστηριώδης μορφή ενέργειας που προκαλεί την επιτάχυνση της διαστολής του σύμπαντος, η σκοτεινή ενέργεια. Η σκοτεινή ενέργεια, εντός των ορίων των παρατηρήσεών μας, συμπεριφέρεται ως κοσμολογική σταθερά, ενεργώντας σαν να έχει σταθερή ενεργειακή πυκνότητα ανεξάρτητα από το πόσο διαστέλλεται ή συστέλλεται το σύμπαν. Ενώ η ύλη (τόσο η κανονική όσο και η σκοτεινή) και η ακτινοβολία γίνονται λιγότερο πυκνές καθώς το σύμπαν διαστέλλεται, η πυκνότητα της σκοτεινής ενέργειας παραμένει σταθερή. (Credit : E. Siegel/Beyond the Galaxy) Για τη σκοτεινή ενέργεια, λοιπόν, καθώς το σύμπαν διπλασιάζεται σε κλίμακα, ο όγκος μιας συγκεκριμένης περιοχής του διαστήματος αυξάνεται κατά οκτώ. Αλλά αυτό δεν έχει καμία επίδραση στην ‘σκοτεινή’ ενεργειακή πυκνότητα. Καθώς το σύμπαν αυξάνεται σε όγκο, η συνολική ποσότητα της σκοτεινής ενέργειας αυξάνεται όσο αυξάνεται ο όγκος: ένα σύμπαν που οκταπλασιάζεται έχει οκταπλάσια ποσότητα σκοτεινής ενέργειας, και καθώς συνεχίζει να διαστέλλεται, η σκοτεινή ενέργεια μέσα στο σύμπαν αυξάνεται επίσης χωρίς όριο. (Αν το σύμπαν συστέλλονταν, τότε η σκοτεινή ενέργεια θα μειωνόταν με αντίστοιχο ρυθμό.) Μπορούμε να ρωτήσουμε, για την περίπτωση της ακτινοβολίας, «Πού πήγε αυτή η ενέργεια;» Και παρομοίως, για τη σκοτεινή ενέργεια, μπορούμε να θέσουμε την αντίθετη ερώτηση: «Από πού προέρχεται η «νέα» ενέργεια που εμφανίζεται;» Η απάντηση είναι απλά πως, η ενέργεια δεν διατηρείται σε ένα διαστελλόμενο σύμπαν. Έχουν διατυπωθεί θεωρητικές προτάσεις που επαναπροσδιορίζουν την ενέργεια για να σώσουν την αρχή διατήρησής της. Υπάρχει μόνο ένα πρόβλημα με αυτόν τον επαναπροσδιορισμό: δεν είναι αυστηρός ή ισχυρός. Είναι ένας αυθαίρετος ορισμός. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος να επιλέξουμε έναν τέτοιο συγκεκριμένο «παγκόσμιο ορισμό» για την ενέργεια, εκτός από το γεγονός της ανθρώπινης προκατάληψης να πούμε, «Εντάξει, αφού η ενέργεια πρέπει να διατηρείται, ας την ορίσουμε με αυτόν τον έναν συγκεκριμένο τρόπο για το διαστελλόμενο σύμπαν». Στην πραγματικότητα, το πρόβλημα με τη διατήρηση της ενέργειας στο διαστελλόμενο σύμπαν δεν είναι ότι η ενέργεια είτε δημιουργείται είτε καταστρέφεται. Το πρόβλημα είναι ότι η ενέργεια δεν ορίζεται μοναδικά σε έναν διαστελλόμενο χωρόχρονο. Μόνο αν έχουμε αναλλοίωτες χρονικές μετατοπίσεις, κάτι που ξεκάθαρα δεν ισχύει στο διαστελλόμενο σύμπαν, μπορεί να οριστεί η ενέργεια. Η μόνη ελπίδα είναι να υπερβούμε τους περιορισμούς της Γενικής Σχετικότητας και να ελπίζουμε ότι κάποια θεωρία της Κβαντικής Βαρύτητας, που δεν έχει ακόμη ανακαλυφθεί, θα μας επιτρέψει να ορίσουμε την ενέργεια σε ένα διαστελλόμενο σύμπαν και να προσδιορίσουμε τι είναι – και τι δεν είναι – διατηρήσιμο, άπαξ και δια παντός! Το σύμπαν δεν παραβιάζει το νόμο της διατήρησης ενέργειας. Μάλλον βρίσκεται εκτός της δικαιοδοσίας αυτού του νόμου. πηγές: 1. Beyond The Galaxy: How Humanity Looked Beyond Our Milky Way And Discovered The Entire Universe – Ethan Siegel, 2016, worldscientific.com 2. How do symmetries lead to conservation laws? https://bigthink.com/starts-with-a-bang/symmetries-conservation-laws/ 3. Is the Universe Leaking Energy? – https://www.scientificamerican.com/article/is-the-universe-leaking-energy/ 4. Why and how energy is not conserved in cosmology https://motls.blogspot.com/2010/08/why-and-how-energy-is-not-conserved-in.html 5. Η έκφραση «τα φωτόνια κρυώνουν όσο το σύμπαν διαστέλλεται», περιγράφεται στο κλασικό βιβλίο του Βασίλη Ξανθόπούλου, ‘Περί Αστέρων και Συμπάντων’, ΠΕΚ, 1987, ως εξής: «Την εποχή t 500.000 χρόνια η θερμοκρασία ήταν T 3.000K. To σύμπαν ήταν 1000 φορές μικρότερο απ’ ότι σήμερα (δηλαδή η απόσταση μεταξύ δυο τυχαίων σημείων του ήταν 1000 φορές μικρότερη απ’ ότι είναι σήμερα). Πριν από τη θερμοκρασία αυτή, η ύλη ήταν αρκετά ιοντισμένη, αποτελούμενη ως επί το πλείστον από ελεύθερα ηλεκτρόνια και ιόντα υδρογόνου και ηλίου. Τα φωτόνια αντιδρούσαν με τα φορτισμένα αυτά σωματίδια και η ζωή τους ήταν γεμάτη από συνεχείς απορροφήσεις και επανεκπομπές. Το σύμπαν ήταν αδιαφανές στα φωτόνια, τα οποία λόγω των συνεχών αλληλεπιδράσεων, βρίσκονταν σε θερμική ισορροπία με την ύλη. Σε θερμοκρασία Τ3.000K τα ηλεκτρόνια ενώθηκαν με τα ιόντα και σχημάτισαν ουδέτερους πυρήνες. Έκτοτε το σύμπαν έγινε διαπερατό (διαφανές) στα φωτόνια, τα οποία επηρεάζονται, πλέον, μόνον από τον χώρο αλλά όχι κι από την ύλη του. Λέμε ότι για Τ 3.000K η ύλη διαχωρίζεται (decouples) από την ακτινοβολία ή ότι τα φωτόνια υφίστανται την τελευταία τους σκέδαση (last scattering). Λόγω της διαστολής του σύμπαντος, από την τελευταία τους σκέδαση και μετά, τα φωτόνια «κρυώνουν». Για να καταλάβουμε το φαινόμενο αυτό, φανταζόμαστε ότι η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, που δεν είναι τίποτε άλλο από φωτόνια, σχηματίζει στάσιμα κύματα μέσα σε κάποιο χώρο με γραμμική διάσταση d. Τότε ισχύει nλ=2d, όπου λ είναι το μήκος κύματος της ακτινοβολίας και n ένας ακέραιος αριθμός. Έστω ότι από τότε οι διαστάσεις του σύμπαντος έχουν αυξηθεί, λόγω της διαστολής του, κατά έναν παράγοντα δ, τότε το d της προηγούμενης σχέσης αυξήθηκε κι αυτό κατά τον παράγοντα δ, και επειδή ο αριθμός των στάσιμων κυμάτων n παραμένει σταθερός, το μήκος κύματος λ πρέπει να αυξηθεί κι αυτό κατά τον ίδιο παράγοντα. Αύξηση, όμως, του μήκους κύματος συνεπάγεται ελάττωση της συχνότητας f της ακτινοβολίας, κατά τον ίδιο παράγοντα δ. Επειδή η ενέργεια του φωτονίου είναι hf, όπου h η σταθερά του Planck, και η ισοδύναμή του θερμοκρασία Τ θα είναι T=hf/k, όπου k η σταθερά του Boltzmann, βρίσκουμε ότι η ενέργεια και η θερμοκρασία του φωτονίου ελαττώνονται κατά τον παράγοντα δ της διαστολής του σύμπαντος. Όσο το σύμπαν θα διαστέλλεται, τα φωτόνια θα κρυώνουν. Εφόσον από την εποχή της τελευταίας σκέδασης του φωτός μέχρι σήμερα το σύμπαν έχει μεγαλώσει κατά 1000 φορές, η θερμοκρασία των φωτονίων, αντίστοιχα, έχει ελαττωθεί κατά 1000 φορές περίπου. Αυτή την ακτινοβολία, που συνεχώς κρυώνει, την παρατηρούμε σήμερα ως ακτινοβολία μικροκυμάτων των 3 Κ. Πρόκειται για κοσμική ακτινοβολία, που γεμίζει όλο το σύμπαν, και παρατηρήθηκε για πρώτη φορά το 1965 από τους Penzias και Wilson.» https://physicsgg.me/2024/03/30/η-αρχή-διατήρησης-της-ενέργειας-στο-δι/

14 δισεκατομμύρια χρόνια κοσμικής εξέλιξης. Την αλματώδη πρόοδο που έχει γίνει στην κατανόηση του Σύμπαντος φωτίζει το βιβλίο των αστροφυσικών, Νιλ ντεΓκράς Τάισον και Ντόναλντ Γκόλντσμιθ «Η αρχή-14 δισεκατομμύρια χρόνια κοσμικής εξέλιξης», η αναθεωρημένη έκδοση του οποίου κυκλοφορεί στις 3 Απριλίου από τις εκδόσεις «Διόπτρα» σε μετάφραση του Χριστόδουλου Λιθαρή.Οι δύο αστροφυσικοί προσεγγίζουν την εξέλιξη του Σύμπαντος με την προσωπική τους ματιά, αναφέρονται σε πρόσφατες εξελίξεις γύρω από την κοσμολογία και γράφουν για όσα πιστεύουν και όσα δεν πιστεύουν ότι η επιστήμη μπορεί να απαντήσει. Με τόνο πληροφοριακό και ενίοτε χιουμοριστικό, οι δύο επιστήμονες «ταξιδεύουν» τον αναγνώστη στο απέραντο σύμπαν. Η έκδοση περιλαμβάνει σημαντικές πρόσφατες ανακαλύψεις, όπως τους πάνω από 5.000 εξωπλανήτες, που ρίχνουν φως στην προέλευση, αλλά και στις πιθανότητες ζωής σε άλλα σημεία του Γαλαξία μας, και παραθέτει δεδομένα από νέα επίγεια και διαστημικά παρατηρητήρια που έχουν αλλάξει καθοριστικά όσα γνωρίζουμε για το διαστελλόμενο Σύμπαν.Ο Νιλ ντεΓκρας Τάισον είναι αστροφυσικός και συγγραφέας, μεταξύ άλλων του διεθνούς μπεστ σέλερ «Αστροφυσική για βιαστικούς». Από το 1996 είναι διευθυντής του Πλανηταρίου Χέιντεν που βρίσκεται στο Αμερικανικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στη Νέα Υόρκη. Παρουσιάζει το βραβευμένο με Emmy podcast StarTalk και είναι συνιδρυτής του αντίστοιχου εντύπου StarTalk Sports Edition. Έχει αναγορευτεί 21 φορές επίτιμος διδάκτωρ, έχει τιμηθεί με το Μετάλλιο Κοινωνικής Προσφοράς από την Εθνική Ακαδημία Επιστημών των ΗΠΑ και με το Μετάλλιο Διακεκριμένης Υπηρεσίας από τη NASA. Ο αστεροειδής 13123 Tyson ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του.Ο Ντόναλντ Γκόλντσμιθ είναι αστροφυσικός, έχει διδάξει στο Μπέρκλεϊ στην Καλιφόρνια και σε άλλα πανεπιστήμια. Έχει γράψει πάνω από είκοσι βιβλία και έχει τιμηθεί από την Αμερικανική Αστρονομική Εταιρεία για τη συνεισφορά του στην εκλαΐκευση της αστρονομίας. Ακολουθεί προδημοσίευση του βιβλίου: ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΣ ΓΑΛΑΞΙΕΣ Πριν από δυόμισι αιώνες, λίγο προτού ο Άγγλος αστρονόμος σερ Ουίλιαμ Χέρσελ κατασκευάσει το πρώτο πραγματικά μεγάλο τηλεσκόπιο του κόσμου, το γνωστό Σύμπαν αποτελούνταν μόνο από τα αστέρια, τον Ήλιο και τη Σελήνη, τους πλανήτες, λίγα φεγγάρια του Δία και του Κρόνου, μερικά θαμπά αντικείμενα και τον Γαλαξία, που σχηματίζει μια γαλακτερή λωρίδα στον νυχτερινό ουρανό. Τα θαμπά αντικείμενα, που η επιστημονική ονομασία τους είναι νεφελώματα, από τη λατινική λέξη nebulae, η οποία σημαίνει «νέφη», είναι αντικείμενα απροσδιόριστης μορφής, όπως το νεφέλωμα του Καρκίνου στον αστερισμό του Ταύρου και το νεφέλωμα της Ανδρομέδας, που μοιάζει να βρίσκεται ανάμεσα στα άστρα του αστερισμού της Ανδρομέδας.Το τηλεσκόπιο του Χέρσελ είχε κάτοπτρο διαμέτρου 48 ιντσών – πρωτοφανές μέγεθος για το 1789, τη χρονιά που ολοκληρώθηκε η κατασκευή του. Ο σκελετός των δοκών που το στήριζαν και το κατηύθυναν, το καθιστούσε δύσχρηστο όργανο, αλλά όταν ο Χέρσελ το έστρεψε στον ουρανό, μπόρεσε να δει αμέσως τα αναρίθμητα αστέρια που αποτελούσαν τον γαλαξία μας. Χρησιμοποιώντας αυτό το 48 ιντσών τηλεσκόπιο, όπως επίσης ένα πιο μικρό και ευέλικτο, ο Χέρσελ και η αδελφή του Κάρολαϊν συνέταξαν τον πρώτο εκτεταμένο κατάλογο των βόρειων νεφελωμάτων του «βαθέος ουρανού». Ο σερ Τζον -ο γιος του Ουίλιαμ Χέρσελ- συνέχισε την οικογενειακή παράδοση, εμπλουτίζοντας τον κατάλογο των βόρειων αντικειμένων του πατέρα του και της θείας του, και κατά τη διαμονή του για αρκετό διάστημα στο Ακρωτήρι της Καλής Ελπίδας, στο νότιο άκρο της Αφρικής, κατέγραψε περίπου 1.700 θαμπά αντικείμενα που ήταν ορατά από το Νότιο Ημισφαίριο. Το 1864, συνέταξε μια συλλογή με τα γνωστά αντικείμενα του βαθέος ουρανού, το A General Catalogue of Nebulae and Clusters of Stars, που περιλάμβανε πάνω από 5.000 λήμματα. Παρά το μεγάλο αυτό σώμα δεδομένων, κανείς εκείνη την εποχή δεν ήξερε την πραγματική ταυτότητα των νεφελωμάτων, τις αποστάσεις τους από τη Γη ή τις μεταξύ τους διαφορές. Ωστόσο ο κατάλογος του 1864 πρόσφερε τη δυνατότητα να ταξινομηθούν τα νεφελώματα μορφολογικά – δηλαδή, ανάλογα με το σχήμα τους. Οι αστρονόμοι ονόμασαν τα νεφελώματα που είχαν σπειροειδές σχήμα «σπειροειδή νεφελώματα», εκείνα που είχαν αόριστα ελλειπτικό σχήμα «ελλειπτικά νεφελώματα» και τα διάφορα νεφελώματα με ακανόνιστο σχήμα -που δεν ήταν ούτε σπειροειδή ούτε ελλειπτικά- «ακανόνιστα νεφελώματα». Τέλος, ονόμασαν τα νεφελώματα που φαίνονταν μικρά και στρογγυλά, σαν τηλεσκοπική εικόνα πλανήτη, «πλανητικά νεφελώματα», ένα σφάλμα ορολογίας που μπερδεύει μονίμως τους νεοφερμένους στην αστρονομία.Στο μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας της, η αστρονομία έλεγε τα πράγματα με το όνομά τους, χρησιμοποιώντας περιγραφικές μεθόδους έρευνας που έμοιαζαν πολύ μ’ εκείνες της βοτανολογίας. Καταφεύγοντας σε μακροσκελείς καταλόγους άστρων και θαμπών αντικειμένων, οι αστρονόμοι έψαχναν για μοτίβα και ταξινομούσαν τα αντικείμενα σύμφωνα με αυτά. Και ήταν πολύ λογικό βήμα. Οι περισσότεροι άνθρωποι, αρχίζοντας από την παιδική ηλικία, τοποθετούν τα πράγματα σύμφωνα με την εμφάνιση και το σχήμα, χωρίς καν να τους πει κάποιος να το κάνουν. Όμως αυτή η προσέγγιση έχει τα όριά της. Η οικογένεια Χέρσελ πάντα υπέθετε πως επειδή πολλά από τα θαμπά αντικείμενα είχαν περίπου το ίδιο μέγεθος στον νυχτερινό ουρανό, όλα τα νεφελώματα θα πρέπει να βρίσκονταν σχεδόν στην ίδια απόσταση από τη Γη. Γι’ αυτούς, λοιπόν, ήταν απλώς μια καλή και σωστή επιστημονική μέθοδος το να εφαρμόσουν σε όλα τα νεφελώματα τους ίδιους κανόνες ταξινόμησης.Το κακό είναι πως η υπόθεση ότι όλα τα νεφελώματα βρίσκονται σε παρόμοιες αποστάσεις αποδείχτηκε πολύ λανθασμένη. Η φύση είναι άπιαστη, ακόμα και πανούργα. Μερικά από τα νεφελώματα που κατηγοριοποίησαν οι Χέρσελ δεν απέχουν πολύ περισσότερο απ’ ό,τι τα άστρα, άρα είναι σχετικά μικρά (αν ένα πλάτος μερικών τρισεκατομμυρίων χιλιομέτρων μπορεί να θεωρηθεί «σχετικά μικρό»). Κάποια άλλα αποδείχτηκε πως είναι πολύ πιο μακρινά, οπότε πρέπει να έχουν μεγαλύτερο μέγεθος από τα θαμπά αντικείμενα που είναι σχετικά κοντά μας για να φαίνονται ιδίου μεγέθους στον ουρανό.Επομένως το μάθημα είναι ότι κάποια στιγμή πρέπει να σταματήσετε να είστε προσηλωμένοι στην εμφάνιση ενός πράγματος και να αρχίσετε να ρωτάτε τι είναι. Ευτυχώς, στα τέλη του 19ου αιώνα, οι πρόοδοι της επιστήμης και της τεχνολογίας είχαν δώσει στους αστρονόμους τη δυνατότητα να κάνουν αυτό ακριβώς, να πάψουν την απλή κατηγοριοποίηση των περιεχομένων του Σύμπαντος. Αυτή η μεταβολή οδήγησε στη γέννηση της αστροφυσικής, τη χρήσιμη εφαρμογή των νόμων της φυσικής στις αστρονομικές καταστάσεις. Την ίδια περίοδο που ο σερ Τζον Χέρσελ εξέδιδε τον τεράστιο κατάλογό του με τα νεφελώματα, ένα καινούριο επιστημονικό όργανο, το φασματοσκόπιο, αξιοποιήθηκε στην έρευνα για νεφελώματα. Η μοναδική δουλειά του φασματοσκοπίου είναι να διαλύει το φως σε ένα ουράνιο τόξο που αποτελείται από τα συστατικά χρώματά του. Αυτά τα χρώματα, και τα χαρακτηριστικά που εμπεριέχουν, αποκαλύπτουν όχι μόνο μικρές λεπτομέρειες για τη χημική σύνθεση της πηγής του φωτός, αλλά επίσης, εξαιτίας του φαινομένου Ντόπλερ, που περιγράφεται στο Κεφάλαιο 5, αποκαλύπτουν την κίνηση της πηγής του φωτός που πλησιάζει ή απομακρύνεται από τη Γη.Η φασματοσκοπία τελικά αποκάλυψε κάτι αξιοσημείωτο: τα σπειροειδή νεφελώματα, που δείχνουν να επικρατούν έξω από τη λωρίδα του γαλαξία μας, σχεδόν όλα απομακρύνονται από τη Γη, και μάλιστα με εξαιρετικά υψηλές ταχύτητες. Αντιθέτως, όλα τα πλανητικά νεφελώματα, όπως και τα περισσότερα ακανόνιστα νεφελώματα, ταξιδεύουν με σχετικά χαμηλές ταχύτητες – κάποια προς εμάς και κάποια μακριά από εμάς. Μήπως είχε συμβεί μια καταστροφική έκρηξη στο κέντρο του Γαλαξία, εκτοξεύοντας μόνο τα σπειροειδή νεφελώματα; Αν ναι, τότε γιατί κανένα δεν οπισθοχωρούσε; Μήπως βλέπαμε την καταστροφή σε κάποια ιδιαίτερη χρονική στιγμή; Παρά τις προόδους στη φωτογραφία, που απέδωσαν ταχύτερα φωτογραφικά γαλακτώματα, προσφέροντας στους αστρονόμους τη δυνατότητα να μετρούν τα φάσματα όλο και πιο αμυδρών νεφελωμάτων, η έξοδος συνεχιζόταν και τα ερωτήματα έμεναν αναπάντητα. Οι περισσότερες πρόοδοι στην αστρονομία, όπως συμβαίνει και σε άλλες επιστήμες, επιτεύχθηκαν από την εισαγωγή καλύτερης τεχνολογίας. Στην αρχή της δεκαετίας του 1920, άλλο ένα βασικό όργανο εμφανίστηκε στη σκηνή: το τρομερό Τηλεσκόπιο Χούκερ, 100 ιντσών, στο Αστεροσκοπείο του όρους Ουίλσον κοντά στην Πασαντίνα της Καλιφόρνια. Το 1923, ο Αμερικανός αστροφυσικός Έντουιν Π. Χαμπλ χρησιμοποίησε αυτό το τηλεσκόπιο -το μεγαλύτερο του κόσμου τότε- για να βρει έναν ειδικό τύπο άστρου, έναν μεταβλητό Κηφείδη, στο νεφέλωμα της Ανδρομέδας. Οι μεταβλητοί αστέρες όλων των τύπων ποικίλλουν σε φωτεινότητα σύμφωνα με γνωστά μοτίβα· οι μεταβλητοί Κηφείδες, που πήραν το όνομά τους από το πρωτότυπο της κατηγορίας, ένα άστρο στον αστερισμό του Κηφέως, είναι όλοι εξαιρετικά φωτεινοί και επομένως ορατοί από τεράστιες αποστάσεις. Επειδή η λαμπρότητά τους ποικίλλει με βάση αναγνωρίσιμους κύκλους, η υπομονή και η επιμονή θα αποκαλύψουν όλο και περισσότερους στον προσεκτικό παρατηρητή. Ο Χαμπλ είχε βρει λίγους από αυτούς τους μεταβλητούς Κηφείδες μέσα στον γαλαξία μας και υπολόγισε τις αποστάσεις τους· όμως, προς έκπληξή του, ο Κηφείδης που βρήκε στην Ανδρομέδα ήταν πολύ πιο αμυδρός από τους άλλους. Η πιο πιθανή εξήγηση γι’ αυτή την αμυδρότητα ήταν ότι ο καινούριος μεταβλητός Κηφείδης, και το νεφέλωμα της Ανδρομέδας στο οποίο υπάρχει, βρίσκεται σε απόσταση πολύ μεγαλύτερη από εκείνη των Κηφείδων του γαλαξία μας. Ο Χαμπλ συνειδητοποίησε ότι αυτό τοποθετούσε το νεφέλωμα της Ανδρομέδας σε τόσο μεγάλη απόσταση, που δεν ήταν δυνατόν να βρίσκεται ανάμεσα στα άστρα του αστερισμού της Ανδρομέδας, ούτε κάπου μέσα στον γαλαξία μας – και δεν θα μπορούσε να έχει εκτιναχτεί μακριά, μαζί με τα σπειροειδή αδέλφια του, εξαιτίας κάποιου καταστροφικού ατυχήματος.Αυτό σήμαινε κάτι συγκλονιστικό. Η ανακάλυψη του Χαμπλ έδειξε ότι τα σπειροειδή νεφελώματα ήταν από μόνα τους ολόκληρα συστήματα άστρων, μεγάλα και γεμάτα άστρα σαν τον δικό μας γαλαξία. Σύμφωνα με τη φράση του φιλόσοφου Ιμάνουελ Καντ, ο Χαμπλ είχε δείξει ότι «σύμπαντα νησιά» πρέπει να βρίσκονταν κατά δεκάδες έξω από το δικό μας αστρικό σύστημα, γιατί το αντικείμενο στην Ανδρομέδα αποτελούσε απλώς το πρώτο στη λίστα των πιο γνωστών σπειροειδών νεφελωμάτων. Το νεφέλωμα της Ανδρομέδας ήταν, στην πραγματικότητα, ο γαλαξίας της Ανδρομέδας. Διαβάστε επίσης την εισαγωγή και το 1ο εφάλαιο του βιβλίου ΕΔΩ https://www.dioptra.gr/FlippingBook/2441/el/I-arxi/#page-1 https://www.amna.gr/home/article/808154/Prodimosieusi-tou-bibliou-ton-Nil-nteGkras-Taison-kai-Ntonalnt-Gkolntsmith-I-archi-14-disekatommuria-chronia-kosmikis-exelixis

Η ολική έκλειψη Ηλίου της 8ης Απριλίου θα αποκαλύψει τη σκοτεινή ύλη στο CERN Ο επιταχυντής του CERN προετοιμάστηκε για να ανιχνεύσει σκοτεινή ύλη κάτω από τις ιδανικές συνθήκες που θα δημιουργήσει η ολική έκλειψη Ηλίου στις 8 Απριλίου.Οι μετρήσεις στα πειράματα του Mεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) στο CERN δεν επηρεάζονται μόνο από την Πανσέληνο, αλλά και από την ολική έκλειψη Ηλίου.Ο μεγαλύτερος και πιο ισχυρός επιταχυντής σωματιδίων θα επαναλειτουργήσει, για πρώτη φορά μετά το 2022, στις 8 Απριλίου με σκοπό την αναζήτηση των άπιαστων μέχρι σήμερα σωματιδίων της σκοτεινής ύλης που κατακλύζουν το σύμπαν. Σύμφωνα με προχθεσινή ανακοίνωση του CERΝ η ημερομηνία δεν επιλέχθηκε τυχαία. Την ίδια ημέρα θα πραγματοποιηθεί η ολική έκλειψη Ηλίου στην Βόρεια και Κεντρική Αμερική. H συνολική ηλιακή ακτινοβολία που προσπίπτει στη Γη θα μπλοκαριστεί από τη Σελήνη, προκαλώντας το απόλυτο σκοτάδι κατά τη διάρκεια της ημέρας. Έτσι, κατά τη διάρκεια της έκλειψης θα δημιουργηθούν οι ιδανικές συνθήκες ώστε ο Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων (LHC) στο CERN να αναζητήσει την «αόρατη» ύλη που τροφοδοτεί κρυφά το σύμπαν μας.Στις 8 Απριλίου οι φυσικοί του LHC αφού επιταχύνουν τις δέσμες πρωτονίων σε ταχύτητες που πλησιάζουν την ταχύτητα του φωτός, θα προκαλέσουν την σύγκρουσή τους. Στα προϊόντα των συγκρούσεων θα αναζητηθούν τα σωματίδια της σκοτεινής ύλης, η οποία αποτελεί περίπου το 28% του σύμπαντός μας – αλλά ουδέποτε παρατηρήθηκαν εξαιτίας του υποβάθρου που δημιουργούν τα σωματίδια που εκπέμπει ο Ήλιος, κυρίως φωτόνια και πρωτόνια. Τα σωματίδια αυτά διεισδύουν στην ατμόσφαιρα και διαχέονται σε όλη την επιφάνεια της Γης αυξάνοντας υπερβολικά το background στους ανιχνευτές σωματιδίων. Όμως κατά τη διάρκεια της ολικής έκλειψης, το σύνολο σχεδόν αυτών των σωματιδίων θα μπλοκαριστεί από την Σελήνη και οι ανιχνευτές ATLAS και CMS του CERN θα έχουν την μοναδική ευκαιρία να εντοπίσουν τα άπιαστα μέχρι σήμερα σωματίδια της σκοτεινής ύλης. Στο ερώτημα γιατί η μέτρηση αυτή δεν έγινε σε κάποια προηγούμενη ολική έκλειψη Ηλίου, όπως εκείνη του 2017, η απάντηση των φυσικών του CERN ήταν ότι απαιτούνταν ειδικές ρυθμίσεις και αναβαθμίσεις των ανιχνευτών που δεν ήταν δυνατές στο παρελθόν.Αυτό το μοναδικό πείραμα θα μας δώσει πληροφορίες σχετικά με την δημιουργία του σύμπαντος και την τελική μοίρα του. περισσότερες λεπτομέρειες ΕΔΩ: CERN to test world’s most powerful particle accelerator during April’s solar eclipse to search for ‘invisible’ matter that secretly powers our universe ΕΔΩ:https://www.naftemporiki.gr/techscience/1628299/to-cern-tha-anazitisei-ti-skoteini-yli-otan-i-gi-skoteiniasei/ και απαραιτήτως ΕΔΩ

Το ιαπωνικό σκάφος SLIM άντεξε και δεύτερη σεληνιακή νύχτα. Φωτογραφία από το ιαπωνικό διαστημικό σκάφος SLIM που λήφθηκε λίγο μετά την δεύτερη σεληνιακή του νύχτα Το διαστημικό σκάφος SLIM (Smart Lander for Investigating Moon) της ιαπωνικής διαστημικής υπηρεσίας JAXA προσγειώθηκε με λάθος κλίση στις 19/1/2024 στην επιφάνεια της Σελήνης, σε απόσταση περίπου 55 μέτρων από το σημείο που είχε θέσει ως στόχο. Παρά την κλίση του το ιαπωνικό σκάφος κατάφερε να λειτουργήσει. Eπιπλέον επιβίωσε από την παγωνιά της πρώτης σεληνιακής νύχτας, αν και δεν ήταν σχεδιασμένο να αντέξει το το κρύο της που διαρκεί δύο γήινες εβδομάδες και φτάνει στους -130 βαθμούς Κελσίου. Τελικά αποδείχθηκε πολύ πιο ανθεκτικό από το αναμενόμενο, αφού άντεξε και 2η σεληνιακή νύχτα.Σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα, ορισμένοι αισθητήρες θερμοκρασίας και οι αχρησιμοποίητες μπαταρίες αρχίζουν να δυσλειτουργούν, αλλά η πλειονότητα των λειτουργιών που επιβίωσαν την πρώτη σεληνιακή νύχτα διατηρήθηκαν ακόμη και μετά τη δεύτερη σεληνιακή νύχτα!Αντίθετα, το διαστημικό σκάφος Οδυσσέας της ιδιωτικής εταιρείας Intuitive Machines, που επίσης προσεληνώθηκε ανώμαλα, λειτούργησε μόνο επτά ημέρες στη σεληνιακή επιφάνεια, και στις 29 Φεβρουαρίου με την έναρξη της σεληνιακής νύχτας, ανακοινώθηκε το τέλος της αποστολής. Στις 22 Φεβρουαρίου 2024, στάλθηκε τελευταία εικόνα από την αποστολή Odysseus πηγή: https://www.space.com/japan-slim-moon-lander-survives-second-lunar-night – https://www.universetoday.com/166340/lunar-night-permanently-ends-the-odysseus-mission/

Roscosmos Συναρμολογήθηκε ο πύραυλος για την εκτόξευση του δορυφόρου Resurs-P Νο 4! Αφού τοποθέτησαν τον πύραυλο σε κάθετη θέση, οι ειδικοί της Roscosmos συνέχισαν την προετοιμασία του για εκτόξευση. Το διαστημικό σκάφος Resurs-P No. 4 θα παρατηρεί τον πλανήτη μας - θα εξερευνήσει φυσικούς πόρους, θα παρακολουθεί την περιβαλλοντική ρύπανση, θα αναζητά κοιτάσματα ορυκτών, θα αξιολογεί την κατάσταση των συνθηκών πάγου και θα παρακολουθεί καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Έναρξη - 31 Μαρτίου στις 12:36:45 ώρα Μόσχας. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_569355 https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_569356

«Μάννα εξ ουρανού» η τεχνητή νοημοσύνη για τις εταιρείες τεχνολογίας. Δεν είναι τυχαίο ότι έχουν στρέψει όλες τις προσπάθειές τους στην ΑΙΤο «μάννα» ήταν μία τροφή την οποία, σύμφωνα με τη βιβλική παράδοση στην Έξοδο, έστελνε από τον ουρανό ο Θεός στους Εβραίους κατά την 40χρονη πορεία τους στην έρημο του Σινά, όταν εγκατέλειψαν την Αίγυπτο.«Μάννα εξ ουρανού», αποδεικνύεται όμως η γενετική τεχνητή νοημοσύνη για τις μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας. Και δεν είναι τυχαίο ότι έχουν στρέψει όλες τις προσπάθειές τους στην ΑΙ.Η OpenAI δοκιμάζει ένα νέο πρόγραμμα που θα επιτρέψει στους Αμερικανούς προγραμματιστές να κερδίσουν πολλά χρήματα με τη χρήση των μοντέλων GPT.Η Amazon επενδύει άλλα 2,75 δισεκατομμύρια δολάρια στην startup τεχνητής νοημοσύνης Anthropic, αυξάνοντας τη συνολική επένδυση στα 4 δισεκατομμύρια δολάρια που ανακοινώθηκε το φθινόπωρο του 2023. Το Anthropic είναι περισσότερο γνωστό για το chatbot Claude και ανταγωνίζεται το ChatGPT της OpenAI.Η Google με το πρόγραμμα Duet AI μπορεί να βοηθήσει στα πάντα, μόνο με την τεχνητή νοημοσύνη. Το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να κάνετε κλικ στο “βοηθήστε με να γράψω” και το Duet AI θα φτιάξει μια πρόσκληση, μια επιστολή, μια σύντομη ιστορία ή οποιοδήποτε άλλο κείμενο μπορείτε να φανταστείτε. Σύμφωνα με τη Microsoft, για μια εταιρεία με 10.000 υπαλλήλους, οι χρήστες του προγράμματος Copilot θα μπορέσει να εξοικονομήσει περισσότερες από 2,3 ώρες δουλειάς την εβδομάδα, κάτι που μεταφράζεται σε απόδοση επένδυσης 285%. Για παράδειγμα, η Accenture πέτυχε εξοικονόμηση 400.000 ωρών ετησίως χάρη στην εφαρμογή του Copilot στην πλατφόρμα Microsoft 365.Το Duet AI μπορεί να βοηθήσει και στη δημιουργία ιδεών, υποβάλλοντας προτάσεις. Για παράδειγμα, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να σχεδιάσει νέους χαρακτήρες για ένα μυθιστόρημα ή και να συνθέσει μελωδίες.Η Intel, η Adobe, η Microsoft , ο Ελον Μάσκ με το chatbot Grok , όλες οι εταιρείες τεχνολογίας που συνδέονται στενότερα με τη γενετική τεχνητή νοημοσύνη έχουν αυξήσει την χρηματιστηριακή τους αξία κατά μέσο όρο κατά 48% τους τελευταίους 12 μήνες. Η εξέλιξη των ίδιων εταιρειών έχει επιβραδυνθεί μεν από την αρχή του έτους, αλλά με μέση διψήφια αύξηση 13,2%. Φορέας επιτυχίας Είναι σαφές ότι η τεχνητή νοημοσύνη έχει γίνει φορέας επιτυχίας για όλους όσους συμμετέχουν στην τεχνολογία αυτή: Από κατασκευαστές συσκευών και εξοπλισμού, παρόχους υπηρεσιών, εταιρείες λογισμικού, υπηρεσίες cloud, ιδιοκτήτες data centers.Το φαινόμενο Nvidia, η εταιρεία που κατασκευάζει ημιαγωγούς που χρησιμοποιούνται στην τεχνητή νοημοσύνη, δείχνει το δρόμο της επιτυχίας. Η χρηματιστηριακή της αξία αυξήθηκε 238% το τελευταίο δωδεκάμηνο και 87% από την 1η Ιανουαρίου. Από την άνοιξη του 2015, μια επένδυση ν 1.000 δολαρίων στη Nvidia θα έδινε σήμερα περισσότερα από 577.000 δολάρια. Η συνεισφορά της Nvidia για την Γενετική Τεχνητή Νοημοσύνη εκτόξευσε όχι μόνο τη χρηματιστηριακή αξία της εταιρείας, αλλά και τα έσοδα και τα κέρδη. Στα ύψη τα κέρδη Είναι ξεκάθαρο ότι η υιοθέτηση της γενετικής τεχνητής νοημοσύνης θα είναι μέρος της κανονικότητας όλων των μεγάλων εταιρειών στον κόσμο τα επόμενα χρόνια.Έξι από τους «υπέροχους Επτά» (εκτός από την Apple) : Microsoft, Alphabet, Amazon, Meta, Nvidia και Tesla, έχουν αυξήσει τη χρηματιστηριακή τους αξία από τα τέλη Μαρτίου έως σήμερα, πάνω από 45%.Η σύνδεση του Amazon cloud (AWS) με την τεχνητή νοημοσύνη ενίσχυσε την αξία της εταιρείας, σχεδόν κατά 82% την ίδια περίοδο και κατά 20% από τις αρχές του 2024.Χάρη στο Copilot, η Microsoft υπερασπίστηκε τον θρόνο της ως η πολυτιμότερη εταιρεία στον κόσμο, αυξάνοντας την τιμή της μετοχής της κατά 52% τους τελευταίους δώδεκα μήνες και σχεδόν 12% από την 1η Ιανουαρίου.Αντίθετα, η προφανής καθυστέρηση της Apple στην ενσωμάτωση της Γενετικής Τεχνητής Νοημοσύνης στις συσκευές της, δεν της επέτρεψε να απογειωθεί χρηματιστηριακά, όπως οι άλλοι κολοσσοί. Οι μετοχές της Apple έχουν ανατιμηθεί 9% τους τελευταίους 12 μήνες, πέντε φορές λιγότερο από τις υπόλοιπες εταιρείες Big Tech. Από την 1η Ιανουαρίου έως σήμερα, η μετοχή της Apple έχει ήδη υποχωρήσει 11%.Μετά τη Big Tech, έρχεται τώρα η σειρά δεκάδων πολυεθνικών που επενδύουν, συνδέοντας το μέλλον τους με την τεχνητή νοημοσύνη. Σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας συμβούλων IDC, το 62% των μεγάλων εταιρειών και δημόσιων οργανισμών στην Ευρώπη χρησιμοποιούν ήδη γενετική τεχνητή νοημοσύνη και μία στις τέσσερις εταιρείες σχεδιάζει να το κάνει τους επόμενους μήνες. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1627227/manna-ex-oyranoy-i-techniti-noimosyni-gia-tis-etaireies-technologias/

Βρέθηκαν οι γονείς των μπλε υπεργιγάντων του Σύμπαντος. Ερευνητές δίνουν λύση σε ένα από τα μεγάλα αστρονομικά μυστήρια.Οι μπλε αστέρες τύπου Β είναι 16 έως 40 φορές μεγαλύτεροι, δέκα χιλιάδες φορές φωτεινότεροι και δύο έως πέντε φορές θερμότεροι από άστρα σαν τον Ήλιο. Η ύπαρξη τους αποτελεί διαχρονικό πονοκέφαλο των αστρονόμων που προσπαθούν να βρουν απαντήσεις για τους μηχανισμούς γέννησης και εξέλιξης αυτών των άστρων.Με δημοσίευση της στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal Letters» ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες στο Instituto de Astrofísica de Canarias (IAC) αναφέρει ότι βρήκε ενδείξεις που υποδηλώνουν ότι αυτοί οι μπλε υπεργίγαντες δημιουργούνται όταν τα δύο άστρα σε ένα δυαδικό σύστημα συγχωνεύονται. Η εξήγηση Ένα ζητήματα που προβληματίζουν τους επιστήμονες σχετικά με τους μπλε υπεργίγαντες είναι ότι κατά βάση τα μεγαλύτερα σε μέγεθος άστρα στο Σύμπαν έχουν κάποιο συνοδό άστρο που είναι βαρυτικά δεσμευμένο μαζί τους αλλά οι μπλε υπεργίγαντες που θεωρητικά θα έπρεπε στη συντριπτική τους πλειοψηφία αν όχι όλοι να βρίσκονται σε δυαδικά συστήματα δεν έχουν αστρικό σύντροφο.Σύμφωνα με τους ερευνητές η αιτία αυτής της κοσμικής μοναξιάς των μπλε υπεργιγάντων είναι ότι τα άστρα αυτά αποτελούν προϊόν σύγκρουσης/συγχώνευσης άστρων δυαδικών συστημάτων. Η θεωρία αυτή εξηγεί τόσο τον τρόπο δημιουργίας αυτών των σούπερ άστρων όσο και το γιατί δεν υπάρχει κοντά τους άλλο άστρο.Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα αυτό μελετώντας 59 μπλε υπεργίγαντες στο Μεγάλο Μαγγελανικό Νέφος, ένα μικρό γειτονικό μας γαλαξία που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 160 χιλιάδων ετών φωτός από εμάς και θεωρείται γαλαξίας δορυφόρος του δικού μας. Με τα δεδομένα που συνέλεξαν προχώρησαν στη δημιουργία προσομοιώσεων οι οποίες υπέδειξαν τον μηχανισμό γέννησης των μπλε υπεργιγάντων. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1627211/vrethikan-oi-goneis-ton-mple-ypergiganton-toy-sympantos/

Roscosmos Η αντιπαράθεση του βορρά με το ανθρώπινο πνεύμα: η πορεία προς ένα παγκόσμιο ρεκόρ. Η ρωσική ομάδα με επικεφαλής τον Μιχαήλ Κορνιένκο συνεχίζει την προετοιμασία για το στρατοσφαιρικό άλμα στον Βόρειο Πόλο. Στο αεροδρόμιο στο Ιβάνοβο, οι αλεξιπτωτιστές πραγματοποίησαν εκπαιδευτικό άλμα από έξι χιλιόμετρα. Το ύψος από το οποίο σχεδιάζεται να σημειωθεί νέο ρεκόρ θα είναι σχεδόν διπλάσιο. Μάθετε ποιες προκλήσεις αντιμετωπίζουν οι συμμετέχοντες στην έκθεσή μας! https://vk.com/roscosmos?z=video-30315369_456243971%2Ffc1e6b96ee22266673%2Fpl_wall_-30315369 https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_569348

Μια πρόσκρουση στον Άρη δημιούργησε πάνω από δύο δισεκατομμύρια κρατήρες. Έχει διαπιστωθεί ότι ένα γιγάντιο διαστημικό σώμα, πιθανότατα αστεροειδής, έπεσε επιφάνεια του Άρη πριν από περίπου 2,3 εκατομμύρια χρόνια δημιουργώντας ένα κρατήρα με διάμετρο 14 χλμ. Ο κρατήρας που ονομάστηκε Corinto βρίσκεται στο Elysium Planitia, μια μεγάλη πεδιάδα που διασχίζει τον ισημερινό του Άρη. Οι επιστήμονες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τεράστιοι αστεροειδείς πέφτουν στον Άρη με συχνότητα μια φορά κάθε τρία εκατ. έτη και θεωρούν ότι ο Corinto είναι το αποτέλεσμα της τελευταίας τέτοιας σύγκρουσης στον Κόκκινο Πλανήτη. Ερευνητική ομάδα αποφάσισε να πραγματοποιήσει μια νέα μελέτη στην σύγκρουση που δημιούργησε τον κρατήρα Corinto την οποία παρουσίασε στο 55ο Σεληνιακό και Πλανητικό Συνέδριο που έγινε στο Τέξας. Οι ερευνητές λένε ότι τα θραύσματα του αστεροειδή από αυτή την τρομερή κολοσσιαία σύγκρουση δημιουργήθηκαν περισσότεροι από δύο δισεκατομμύρια μικρότεροι κρατήρες. Αυτοί οι δευτερεύοντες κρατήρες είναι συγκεντρωμένοι σε μια περιοχή στα νότια και νοτιοδυτικά του Corinto με την πιο απομακρυσμένη εκτόξευση θραύσματος και δημιουργία κρατήρα 1.850 χλμ. μακριά από τον κύριο κρατήρα.«Το Corinto είναι ένας φρέσκος κρατήρας πρόσκρουσης στο Elysium Panitia που παρήγαγε ένα από τα πιο εκτεταμένα συστήματα δευτερογενών κρατήρων στον Άρη» ανέφεραν οι ερευνητές. Η μελέτη είναι σημαντική εκτός των άλλων επειδή τα ευρήματα στον Corintor δείχνουν πώς στο υπέδαφος της περιοχής στην οποία έπεσε υπήρχαν αποθέματα παγωμένου νερού τα οποία υπερθερμάνθηκαν και εξαφανίστηκαν από την σύγκρουση. Η νέα μελέτη συμπληρώνει τα κενά στο γεωλογικό παζλ που δημιουργήθηκε μετά την πτώση του τεράστιου αστεροειδή. πηγή: https://www.naftemporiki.gr/techscience/1625313/gigantios-asteroeidis-epese-ston-ari-kai-dimioyrgise-dyo-disekatommyria-kratires/ – https://www.universetoday.com/166223/one-impact-on-mars-produced-more-than-two-billion-secondary-craters/

ΑΠΘ: Με επιτυχία, πείραμα φοιτητών σε πύραυλο REXUS που εκτοξεύθηκε από τη Βόρεια Σουηδία. Η επταμελής ομάδα BEAM 3rd Gen του ΑΠΘ αποτελείται από φοιτητές των τμημάτων Φυσικής και Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών.Με απόλυτη επιτυχία πραγματοποιήθηκε πείραμα της φοιτητικής ομάδας «BEAM 3rd Gen» του ΑΠΘ σε πτήση πυραύλου REXUS, που έγινε την Τρίτη 12 Μαρτίου 2024, στις 7:15 το πρωί (ώρα Ελλάδας), στην Κίρουνα, στη βόρεια Σουηδία.Η εκτόξευση του πυραύλου μονού σταδίου REXUS 32, πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος REXUS/BEXUS. Η ομάδα μετέβη στο ESRANGE Space Center στη Σουηδία όπου και παρέμεινε για δύο εβδομάδες (4-17/3/2024) για την πτήση του πυραύλου REXUS 32. Στόχος του πειράματος με την ονομασία «DROPSTAR» (Study of Oil Droplet Coalescence in Emulsions in Microgravity) ήταν η παραγωγή ενός γαλακτώματος και η μελέτη της συμπεριφοράς του, καθ’ όλη τη διάρκεια της πτήσης του πυραύλου REXUS. Συγκεκριμένα, διερευνήθηκε ο μηχανισμός της συνένωσης των σταγονιδίων του γαλακτώματος σε συνθήκες μικροβαρύτητας.Η ομάδα BEAM 3rd Gen του ΑΠΘ προχώρησε στον σχεδιασμό και την κατασκευή μίας πρωτότυπης συσκευής γαλακτωματοποίησης, στην οποία υπάρχει δυνατότητα παραγωγής και μελέτης γαλακτωμάτων επί τόπου. Το πείραμα υλοποιήθηκε σε συνεργασία με τον Πρόεδρο του Τμήματος Χημείας του ΑΠΘ, Καθηγητή Θεόδωρο Καραπάντσιο, και την υποψήφια διδάκτορα Αγγελική Χονδρού. Η συσκευή κατασκευάστηκε εξ ολοκλήρου στην Ελλάδα με την υποστήριξη πολλών συνεργατών και χορηγών οι οποίοι βοήθησαν να ολοκληρωθεί το έργο της ομάδας.Κατά τη διάρκεια της πτήσης, η συσκευή του DROPSTAR λειτούργησε με απόλυτη επιτυχία και παράχθηκε ένα γαλάκτωμα δωδεκανίου-νερού το οποίο μελετήθηκε με τη χρήση μίας κάμερας και μίας ειδικής ηλεκτρικής τεχνικής, της Τεχνικής I-VED, πατενταρισμένη τεχνική του Τμήματος Χημείας του ΑΠΘ, με την οποία μελετήθηκε η εξέλιξη της εμπέδησης του γαλακτώματος κατά τη διάρκεια της πτήσης. Τα δεδομένα που λήφθηκαν παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ενώ, η ανάλυσή τους αναμένεται να ολοκληρωθεί μέσα στους επόμενους δύο μήνες. Η ομάδα BEAM 3rd Gen Η επταμελής ομάδα BEAM 3rd Gen του ΑΠΘ δημιουργήθηκε τον Αύγουστο του 2020 και αποτελείται από φοιτητές των τμημάτων Φυσικής και Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών του ΑΠΘ. Τα μέλη της σημειώνουν πως «το πείραμα DROPSTAR άνοιξε τον δρόμο για την εκτέλεση ελληνικών φοιτητικών πειραμάτων στον πύραυλο REXUS, και απέδειξε ότι η ελληνική φοιτητική κοινότητα μπορεί να έχει μία δυναμική και ουσιαστική παρουσία στον χώρο της διαστημικής».Το πρόγραμμα REXUS/BEXUS υλοποιείται στο πλαίσιο της διμερούς Συμφωνίας Οργανισμών μεταξύ του Γερμανικού Αεροδιαστημικού Κέντρου (DLR) και της Σουηδικής Εθνικής Διαστημικής Υπηρεσίας (SNSA). Το σουηδικό μερίδιο του ωφέλιμου φορτίου διατίθεται σε φοιτητές από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, μέσω συνεργασίας με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA). https://www.naftemporiki.gr/techscience/1625648/apth-me-epitychia-peirama-foititon-se-pyraylo-rexus-poy-ektoxeythike-apo-ti-voreia-soyidia/

Οι επιστήμονες είδαν τη γέννηση ενός σουπερνόβα (βίντεο) πηγή φωτό. (Jordi Vives i Batlle) Με το βελάκι στην εικόνα σημειώνεται η έκρηξη σουπερνόβα στο Γαλαξία Ανεμόμυλο Νέα σημαντικά στοιχεία για τις τρομερές αστρικές εκρήξεις.Είναι γνωστό ότι τα άστρα ολοκληρώνουν τον κύκλο της ζωής τους με διαφόρους τρόπους. Τα μεγαλύτερα σε μέγεθος άστρα όταν κάψουν τα καύσιμα τους συνήθως καταρρέουν βαρυτικά σε μια διεργασία που οδηγεί στην αυτοκαταστροφή τους σε ένα από τα πιο βίαια φαινόμενα στο Σύμπαν. Προκαλείται μια τρομερή έκρηξη που διαλύει το άστρο στα εξ ων συνετέθη διασκορπίζοντας τα υλικά του σε τεράστιες αποστάσεις στο Διάστημα. Η κρατούσα θεωρία αναφέρει ότι από αυτή την διασπορά των υλικών και των χημικών στοιχείων δημιουργούνται στη συνέχεια νέα πιο σύνθετα άστρα τα οποία διαθέτουν στοιχεία που συνδέονται με την παρουσία της ζωής.Πριν από περίπου 20 εκατομμύρια χρόνια, σε έναν όχι και τόσο μακρινό γαλαξία, ένα μεγάλο αστέρι εξερράγη και εκτόξευσε στο Διάστημα στοιχεία που αποτελούν τους δομικούς λίθους της ζωής. Πριν από έναν χρόνο, κατά τύχη, καθώς το φως που εξέπεμψε έφτασε στη Γη, μια ομάδα επιστημόνων από το Ισραήλ, παρατήρησε και για πρώτη φορά συνέλεξε δεδομένα από τα πρώτα στάδια μιας τέτοιας έκρηξης που ονομάζεται υπερκαινοφανής αστέρας αλλά είναι πιο γνωστό με τον όρο σουπερνόβα.Η εικόνα που συνέθεσαν προσφέρει μια λεπτομερή ματιά στην προέλευση στοιχείων κρίσιμης σημασίας για την ύπαρξή μας, όπως το ασβέστιο στα δόντια μας ή ο σίδηρος στο αίμα μας. «Στην πραγματικότητα, βλέπουμε το συμπαντικό καμίνι όπου σχηματίζονται τα βαριά χημικά στοιχεία, τη στιγμή που σχηματίζονται. Το παρατηρούμε ενώ συμβαίνει. Είναι πραγματικά η μοναδική ευκαιρία», σχολίασε ο Αβισάι Γκαλ-Γιαμ, αστροφυσικός στο Ινστιτούτο Επιστημών Βάιζμαν. Η ανακάλυψη Τα ευρήματα της ανακάλυψης δημοσιεύονται τώρα στην επιθεώρηση «Nature» και δείχνουν ότι το γιγαντιαίο άστρο, που βρισκόταν στον γειτονικό γαλαξία Μεσιέ 101 (γνωστός και με την ονομασία «Γαλαξίας Ανεμόμυλος») πιθανότατα άφησε πίσω του μια μαύρη τρύπα μετά την έκρηξή του. Ένας ερασιτέχνης αστρονόμος που έτυχε να παρακολουθεί τον γαλαξία αυτόν ενημέρωσε τους ερευνητές ότι κάτι συνέβαινε. Εκείνοι έστρεψαν αμέσως τα τηλεσκόπια τους στο αστέρι και άρχισαν να καταγράφουν τα πρώτα στάδια της έκρηξης. Η ομάδα επικοινώνησε με τη NASA η οποία άλλαξε τον προγραμματισμό της και έστρεψε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble στον υπερκαινοφανή αστέρα. Έτσι παρατηρήθηκε το υπεριώδες φως της έκρηξης, το οποίο μπλοκάρεται από την ατμόσφαιρα και δεν φτάνει στη Γη.Μαζί με τα χημικά στοιχεία που εκτοξεύτηκαν στο Διάστημα, όπως άνθρακας, άζωτο και οξυγόνο, τα δεδομένα από τις υπεριώδεις ακτίνες έδειξαν μια ασυμφωνία μεταξύ της αρχικής μάζας του άστρου και της μάζας που εκτοξεύτηκε στο Διάστημα κατά την έκρηξη. «Υποψιαζόμαστε ότι μετά την έκρηξη έμεινε πίσω μια μαύρη τρύπα, μια καινούρια μαύρη τρύπα που δεν υπήρχε εκεί προηγουμένως. Είναι τα απομεινάρια της έκρηξης. Ένα μέρος της μάζας του άστρου κατέρρευσε βαρυτικά και δημιούργησε μια νέα μαύρη τρύπα», είπε ο Γκαλ-Γιαμ. Οι μαύρες τρύπες είναι σώματα με τεράστια πυκνότητα και βαρυτικές δυνάμεις τέτοιες που τίποτα, ούτε καν το φως, δεν μπορεί να ξεφύγει από αυτές. Αφού δημιούργησαν ένα είδος «αποτυπώματος» υπερκαινοφανούς αστέρα, από την αρχή μέχρι το τέλος, ο Γκαλ-Γιαμ είπε ότι οι επιστήμονες θα μπορούν ενδεχομένως να εντοπίζουν επικείμενες εκρήξεις αστέρων σε άλλα μέρη. «Ίσως να μπορούμε σε λίγα χρόνια να λέμε, όχι για όλα τα αστέρια αλλά για κάποια από αυτά ότι υποψιαζόμαστε πως το τάδε αστέρι πρόκειται να εκραγεί. Αυτό θα είναι υπέροχο και θα ξέρουμε πώς να είμαστε προετοιμασμένοι», πρόσθεσε. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1626128/oi-epistimones-eidan-ti-gennisi-enos-soypernova-vinteo/

Δείτε για πρώτη φορά το εντυπωσιακό μαγνητικό πεδίο της μαύρης τρύπας στο κέντρο του γαλαξία μας (βίντεο) πηγή φωτό. (ETH) Εικόνα του μαγνητικού πεδίου της μαύρης τρύπας στο κέντρο του γαλαξία μας Εντυπωσιακή και πολύ σημαντική για την κοσμολογία καταγραφή και συλλογή δεδομένων.Τα φαινόμενα που συμβαίνουν στην περιοχή Τοξότης Α* του κέντρου του γαλαξία μας σε απόσταση 27 χιλιάδων ετών φωτός από εμάς είχαν υποδείξει την ύπαρξη μιας μαύρης τρύπας που έλαβε την ίδια ονομασία με την περιοχή. Οι μελέτες που γίνονταν τις τελευταίες δεκαετίες στην επίμαχη περιοχή έδειχναν ότι η μαύρη τρύπα έχει μάζα περίπου 4 εκατ. φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου.Το Τηλεσκόπιο Ορίζοντα Γεγονότων (ΕΗΤ) πριν από τρία χρόνια κατάφερε να φωτογραφήσει και την μαύρη τρύπα στο κέντρο του γαλαξία μας αποδεικνύοντας έτσι πέρα πάσης αμφιβολίας την ύπαρξη της. Την ύπαρξη της μαύρης τρύπας αποκαλύπτει ο δακτύλιος κοσμικής ύλης (αέρια, σκόνη) που περιβάλλει την μαύρη τρύπα η οποία καθώς είναι σκοτεινή δεν μπορεί να αποτυπωθεί οπτικά. Οι πίδακες Ομάδα αστρονόμων χρησιμοποιώντας εκ νέου το Τηλεσκόπιο Ορίζοντα Γεγονότων κατέγραψε για πρώτη φορά μαγνητικά πεδία που έχουν δημιουργηθεί στον Τοξότη Α*. Οι εικόνες αποκαλύπτουν ένα πλέγμα «τακτοποιημένων μαγνητικών πεδίων» στη μαύρη τρύπα στο κέντρο του γαλαξία μας τα οποία έχουν ομοιότητες με εκείνα που περιβάλλουν την υπερμεγέθη μαύρη τρύπα στην καρδιά του γαλαξία M87. Αυτό είναι εκπληκτικό δεδομένου ότι η μαύρη τρύπα στον Μ87 είναι κολοσσιαία με 6,5 δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου.Η νέα παρατήρηση υποδηλώνει ότι ισχυρά και καλά οργανωμένα μαγνητικά πεδία θα μπορούσαν να είναι κοινά σε όλες τις μαύρες τρύπες. Επίσης, επειδή τα μαγνητικά πεδία του M87 δημιουργούν ισχυρούς πίδακες ύλης η ανακάλυψη υποδηλώνει ότι το ίδιο συμβαίνει και στον Τοξότη Α* που ίσως διαθέτει έναν αχνό και μη ορατό, προς το παρόν σε εμάς, πίδακα. Προηγούμενες παρατηρήσεις έχουν δείξει ότι η μαύρη τρύπα στο κέντρου του γαλαξία μας περιστρέφεται τόσο γρήγορα που στρεβλώνει τον χωρόχρονο – δηλαδή τον χρόνο και τις τρεις διαστάσεις του χώρου. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1626106/deite-gia-proti-fora-to-entyposiako-magnitiko-pedio-tis-mayris-trypas-sto-kentro-toy-galaxia-mas-vinteo/

Roscosmos Πριν από 56 χρόνια, στις 27 Μαρτίου 1968, κοντά στο χωριό Novoselovo, στην περιοχή Kirzhach, στην περιοχή του Βλαντιμίρ, ο πρώτος κοσμοναύτης του πλανήτη, Γιούρι Γκαγκάριν, και ο στρατιωτικός πιλότος Vladimir Seregin πέθαναν κατά τη διάρκεια μιας εκπαιδευτικής πτήσης στο MiG-15UTI. Σήμερα, η αντιπροσωπεία της Roscosmos με επικεφαλής τον Γενικό Διευθυντή της Κρατικής Εταιρείας Γιούρι Μπορίσοφ κατέθεσε λουλούδια στο μνημείο στον τοίχο του Κρεμλίνου στην Κόκκινη Πλατεία. Ο Γιούρι Γκαγκάριν γεννήθηκε στις 9 Μαρτίου 1934 στο χωριό Κλουσίνο της περιοχής Σμολένσκ. Τον Μάρτιο του 1960 γράφτηκε στο πρώτο σώμα κοσμοναυτών και τον Ιανουάριο του 1961 άρχισε να εκπαιδεύεται. Στις 12 Απριλίου 1961, έκανε την πρώτη του πτήση στο διάστημα, ολοκληρώνοντας μια τροχιά γύρω από τη Γη. Για αυτό το κατόρθωμα του απονεμήθηκε ο τίτλος του Ήρωα της Σοβιετικής Ένωσης. Αργότερα, η ημέρα της πτήσης του Γκαγκάριν στο διάστημα κηρύχθηκε αργία - Ημέρα Κοσμοναυτικής. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_569352

Το «γόνατο» των κοσμικών ακτίνων. Χρησιμοποιώντας παρατηρήσεις που έγιναν από μια διάταξη χιλιάδων ανιχνευτών, οι φυσικοί αποκαλύπτουν το «γόνατο» της κοσμικής ακτινοβολίας – ένα σημαντικό χαρακτηριστικό των εξωγαλαξιακών κοσμικών ακτίνων. Οι κοσμικές ακτίνες που σφυροκοπούν την ατμόσφαιρα της Γης είναι πυρήνες ατόμων που κινούνται με μεγάλες ταχύτητες. Το πού και πώς επιταχύνονται οι κοσμικές ακτίνες παραμένει αβέβαιο. Όμως το ενεργειακό τους φάσμα είναι ξεκάθαρο. Η γραφική παράσταση της ροής των κοσμικών ακτίνων συναρτήσει της ενέργειας ακολουθεί μια φθίνουσα καμπύλη από τα 109eV μέχρι τα 1020eV. Ένα από τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά της είναι το «γόνατο», περίπου στα 4×1015eV (4 PeV), όπου μεταβάλλεται η κλίση της: Η γραφική παράσταση της ροής των κοσμικών ακτίνων συναρτήσει της ενέργειας όπου σημειώνεται το γόνατο (knee) και ο αστράγαλος (ankle) των κοσμικών ακτίνων. Το τελευταίο σημείο κάτω δεξιά παριστάνει το σωματίδιο «Oh My God». Οι φυσικοί του Παρατηρητηρίου LHAASO (Large High Altitude Air Shower Observatory) στη νοτιοδυτική Κίνα ‘άγγιξαν’ το γόνατο και προσδιόρισαν με ακρίβεια τη θέση του στο φάσμα ροής των κοσμικών ακτίνων, στα 3.67±0.05±0.15 PeV. Οι παρατηρήσεις του LHAASO ρίχνουν νέο φως στην προέλευσή του, η οποία έχει μπερδέψει τους ερευνητές εδώ και 70 χρόνια περίπου.Οι μετρήσεις έγιναν χρησιμοποιώντας την Διάταξη Τετραγωνικού Χιλιομέτρου (KM2A), μία από τις τρεις πειραματικές διατάξεις του LHAASO. Το KM2A αποτελείται από 5216 ανιχνευτές φωτονίων και 1188 ανιχνευτές μιονίων, κατανεμημένων σε μια περιοχή 1,36 km2. Συλλαμβάνουν ταυτόχρονα τα υποατομικά θραύσματα που παράγονται όταν οι κοσμικές ακτίνες διασπούν τα άτομα στην ατμόσφαιρα της Γης. Από αυτές τις ανιχνεύσεις, οι ερευνητές μπορούν να προσδιορίσουν την ενέργεια και την μάζα των αρχικών σωματιδίων της κοσμικής ακτινοβολίας.Χάρη στην ικανότητά του να διεξάγει θερμιδομετρικές μετρήσεις, το KM2A είναι εξίσου ευαίσθητο στις κοσμικές ακτίνες ανεξάρτητα από τον ατομικό τους αριθμό. Αυτή η ιδιότητα επέτρεψε τον ακριβή προσδιορισμό του γόνατος και οδήγησε στην ανακάλυψη ότι το γόνατο συμπίπτει με μια μεταβολή στο μείγμα των κοσμικών ακτίνων. Προσεγγίζοντας το γόνατο από τις χαμηλότερες ενέργειες ο λογαριθμικός μέσος μαζικός αριθμός των κοσμικών ακτίνων μειώνεται προς την αντίστοιχη τιμή των πυρήνων ηλίου, στη συνέχεια γίνεται λίγο μικρότερος και προς τις υψηλότερες ενέργειες αυξάνεται προς την αντίστοιχη τιμή βαρύτερων πυρήνων (άνθρακας, άζωτο και οξυγόνο): Το γόνατο, στο ενεργειακό φάσμα του συνόλου των κοσμικών ακτίνων, σύμφωνα με τις μετρήσεις του LHAASO οφείλεται σε πυρήνες εξωγαλαξιακής προέλευσης με μάζες περίπου όσο η μάζα του ηλίου. πηγή: https://physics.aps.org/articles/v17/s39 – https://arxiv.org/abs/2403.10010

«Στείλτε μόνο ρομπότ και όχι ανθρώπους στο Διάστημα» λέει κορυφαίος επιστήμονας. Ο Μάρτιν Ρις επανέλαβε την αντίρρηση του για επανδρωμένες αποστολές μακριά από τη Γη.Την εδώ και καιρό διατυπωμένη δημόσια άποψη του για την διακοπή επανδρωμένων αποστολών στο Διάστημα και τη χρήση αποκλειστικά ρομπότ σε διαστημικές αποστολές εξέφρασε για μια ακόμη φορά ο Βρετανός αστροφυσικός και κοσμολόγος Μάρτιν Ρις, πρώην πρόεδρος της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας και μια από τις κορυφαίες προσωπικότητες στην επιστημονική κοινότητα γενικότερα και όχι μόνο στον τομέα της Διαστήματος.«Είμαι επιφυλακτικός ως προς την ιδέα πως αξίζει η ανθρώπινη παρουσία στο Διάστημα» «Τώρα που τα ρομπότ μπορούν να κάνουν πράγματα για τα οποία χρειάζονταν οι άνθρωποι πριν από 50 χρόνια, το σενάριο να στέλνονται άνθρωποι καθίσταται ολοένα και πιο αδύναμο συνεχώς» ανέφερε ο Ρις κατά τη διάρκεια του podcast Lord Speaker’s Corner, που παρουσιάζει μέλη της βουλής των Λόρδων.Ο Ρις που εκτός των άλλων κατέχει και τον τίτλο του Λόρδου υποστήριξε πως το να στέλνονται άνθρωποι στο Διάστημα όταν τα ρομπότ θα μπορούσαν να κάνουν τη συγκεκριμένη δουλειά το ίδιο αποτελεσματικά αποτελεί σπατάλη χρημάτων και την εξερεύνηση του Διαστήματος θα έπρεπε να την αναλαμβάνουν δισεκατομμυριούχοι και όσοι προτίθενται να πληρώσουν για τα ταξίδια τους από την τσέπη τους.Ο Ρις ανέφερε επίσης πώς δεν συμφωνεί με τα φιλόδοξα σχέδια του Ίλον Μασκ περί εποικισμού του Άρη, ωστόσο χαιρέτισε τα επιτεύγματά του τόσο στους πυραύλους όσο και στα ηλεκτρονικά αυτοκίνητα. «Έκανε πολύ καλύτερη δουλειά σε σύγκριση με τις μεγάλες κοινοπραξίες που συνήθιζαν να εργάζονται για τη NASA στην παραγωγή αποτελεσματικών πυραύλων, οι οποίοι μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν και αυτό θα καταστήσει φθηνότερη την αποστολή προσωπικού στο Διάστημα», εξήγησε. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1625273/steilte-mono-rompot-kai-ochi-anthropoys-sto-diastima-leei-koryfaios-epistimonas/ Σχολιο:Νομίζω οτι η αποψη του Μάρτιν Ρις ειναι λαθεμένη γιατι τους εξης λόγους.Ο κοσμοναύτης εχει δυο σημαντικά πλεονέκτηματα εν σχέσει με τα ρομπότ.Πρωτον συνείδηση και δευτερο ταχύτητα.Ο κοσμοναύτης μπορει να αποφασίσει αμεσως να παει δεξια ή αριστερα να υπερπηδήσει ενα εμποδιο και να πιασει αυτην την πετρα ή την αλλη.Μπορεί να παει μπροστά ή πισω η να καθισει σε ενα πεζούλι.Ολα αυτά με την ταχύτητα που του επιτρέπει η στολή του και τις αποφάσεις που του επιβάλουν η γνώση του και η συνείδηση του.Αυτα ειναι για ενα ρομποτ δυσκολα και πολλες φορες ακατορθωτα.Τα ρομποτ θα πανε σε σημεια που η ανθρωπινη προσβαση ειναι αδυνατη οπως στους ωκεανους του δορυφόρου Ευρωπη και στον Τιτανα αλλα ο ανθρωπος θα προχωρησει επανω τους και θα μαζεψει τις πετρες τους.

Το Hubble είδε το πρώτο φως νεογέννητων άστρων (βίντεο) πηγή φωτό. (NASA, ESA, and K. Stapelfeldt (NASA JPL); Image Processing: Gladys Kober (NASA/Catholic University of America)) Η εικόνα που κατέγραψε από τα νεογέννητα άστρα το Hubble Μια ακόμη πολύ σημαντική παρατήρηση του αρχαιότερου διαστημικού τηλεσκοπίου.Μπορεί το πανίσχυρο διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb να κερδίζει εδώ και περίπου δύο χρόνια τα φώτα της δημοσιότητας με τις συνεχείς εντυπωσιακές εικόνες και ανακαλύψεις του από τα πέρατα του Σύμπαντος όμως το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble συνεχίζει απρόσκοπτα μετά από σχεδόν 35 χρόνια λειτουργίας να ρίχνει φως σε ότι συμβαίνει στο Διάστημα παρέχοντας πολύτιμες υπηρεσίες στους επιστήμονες.Η NASA δημοσίευσε μια νέα πολύ σημαντική παρατήρηση του Hubble το οποίο κατέγραψε εικόνες και δεδομένα από μια περιοχή που γεννιούνται νέα άστρα. Το τηλεσκόπιο κατέγραψε μάλιστα το φως που εκπέμπουν πρωτοαστέρες, άστρα που βρίσκονται εμβρυική κατάσταση. Το Hubble κατέγραψε πίδακες που αναδύονται από το κουκούλι ενός νεοσχηματιζόμενου άστρου για να εκτοξευθούν στο Διάστημα περνώντας μέσα από το αέριο και τη σκόνη ενός λαμπρού νεφελώματος. Το κοσμικό προφίλ Το FS Tau είναι ένα αστρικό σύστημα που αποτελείται από το FS Tau A, το φωτεινό αντικείμενο που μοιάζει με άστρο κοντά στο κέντρο της εικόνας, και το FS Tau B (Haro 6-5B), το φωτεινό αντικείμενο στα άκρα δεξιά που καλύπτεται από μια σκοτεινή κάθετη λωρίδα σκόνης. Τα νεαρά αντικείμενα περιβάλλονται από απαλά φωτιζόμενο αέριο και σκόνη αυτού του αστρικού μαιευτηρίου. Το σύστημα υπολογίζεται ότι έχει ηλικία 2,8 εκατομμυρίων ετών που είναι πολύ νέο για ένα αστρικό σύστημα. Συγκριτικά ο Ήλιος έχει ηλικία περίπου 4,6 δισεκατομμυρίων ετών και εκτιμάται ότι έχει άλλα περίπου πέντε δισ. έτη ζωής.Το FS Tau B ανήκει στην κατηγορία των πρωτοαστέρων. Περιβάλλεται από έναν πρωτοπλανητικό δίσκο που περιέχει σκόνη και αέρια και αναλόγως των συνθηκών που επικρατούν στο άστρο και το κοσμικό περιβάλλον στο οποίο αναπτύσσεται ο δίσκος αυτός μπορεί να δημιουργήσει πλανήτες. Σύμφωνα με τους ειδικούς που μελετούν τα διαθέσιμα δεδομένα το FS Tau B είναι πιθανόν να γίνει αστέρας T Tauri, ένας τύπος νεαρού μεταβλητού αστρου που δεν έχει ξεκινήσει ακόμη την πυρηνική σύντηξη αλλά αρχίζει να εξελίσσεται σε ένα άστρο με καύσιμα υδρογόνου παρόμοιο με τον Ήλιο μας.Οι πρωτοαστέρες λάμπουν με τη θερμική ενέργεια που απελευθερώνεται καθώς καταρρέουν τα νέφη αερίου από τα οποία σχηματίζονται και από τη συσσώρευση υλικού από το κοντινό αέριο και τη σκόνη. Τα μεταβλητά αστέρια είναι μια κατηγορία άστρων των οποίων η φωτεινότητα αλλάζει αισθητά με την πάροδο του χρόνου. Το FS Tau A είναι το ίδιο ένα δυαδικό σύστημα T Tauri, που αποτελείται από δύο άστρα που περιφέρονται το ένα γύρω από το άλλο. Τα φαινόμενα Είναι γνωστό ότι οι πρωτοαστέρες εκτοξεύουν ταχέως κινούμενα ρεύματα που μοιάζουν με στήλες ενεργοποιημένου υλικού που ονομάζονται πίδακες, και το FS Tau B παρέχει ένα εντυπωσιακό παράδειγμα αυτού του φαινομένου. Ο συγκεκριμένος πρωτοαστέρας είναι πηγή ενός ασυνήθιστου ασύμμετρου πίδακα διπλής όψης, ορατό στις εικόνες με μπλε χρώμα. Η ασύμμετρη δομή του μπορεί να προκύπτει από τη διαφορά στους ρυθμούς με τους οποίους η μάζα αποβάλλεται από το αντικείμενο.Το FS Tau B ταξινομείται επίσης ως αντικείμενο Herbig-Haro. Τα αντικείμενα Herbig–Haro σχηματίζονται όταν πίδακες ιονισμένου αερίου που εκτινάσσονται από ένα νεαρό αστέρι συγκρούονται με κοντινά σύννεφα αερίου και σκόνης με υψηλές ταχύτητες, δημιουργώντας φωτεινές δομές που μοιάζουν με νεφελώματα.Το FS Tau βρίσκεται στην περιοχή Taurus-Auriga, ένα σμήνος από σκοτεινά μοριακά σύννεφα που φιλοξενούν πολλά νεογέννητα και νεαρής ηλικίας άστρα περίπου 450 έτη φωτός μακριά από τη Γη. Το Hubble έχει παρατηρήσει στο παρελθόν αυτήν την περιοχή, της οποίας η δραστηριότητα σχηματισμού άστρων την καθιστά μόνιμο στόχο για τους αστρονόμους. Το Hubble πήρε αυτές τις παρατηρήσεις ως μέρος μιας έρευνας για δίσκους σκόνης γύρω από νεαρά άστρα. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1624316/to-hubble-eide-to-proto-fos-neogenniton-astron-vinteo/

Rocket and Space Corporation "Energia" 23 μαρτ. στις 16:08 ⚡ Το Soyuz MS-25 εκτοξεύτηκε στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό! Τώρα το πλοίο με τους αστροναύτες βρίσκεται ήδη σε τροχιά. Όλα είναι εντάξει: οι κεραίες και τα ηλιακά πάνελ είναι ανοιχτά. Το πλήρωμα έχει δύο ημέρες πτήσης μπροστά, ο ελλιμενισμός έχει προγραμματιστεί για τις 25 Μαρτίου στις 18:10 ώρα Μόσχας. Δεν πρέπει να νομίζετε ότι όλο αυτό το διάστημα οι αστροναύτες θα είναι «αλυσοδεμένοι» στην κούνια. Το πλοίο έχει δύο «ζωντανά» διαμερίσματα - τη μονάδα καθόδου και την οικιακή. Υπάρχει επίσης η δυνατότητα απορρήτου για υγειονομικές διαδικασίες. Παρεμπιπτόντως, η τουαλέτα στο πλοίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί μετά την ελλιμενοποίηση στο ISS. ℹ Κατά κανόνα, οι κοσμοναύτες πρέπει να βρίσκονται καθαρά στις θέσεις τους κυρίως κατά τη διάρκεια ελιγμών όταν το σύστημα πρόωσης Soyuz παρέχει μια ώθηση για αλλαγή της τροχιάς. Καθώς περιφέρεται γύρω από τη Γη, το πλοίο κερδίζει υψόμετρο στο δρόμο του προς τον ISS. Στα διαλείμματα, το πλήρωμα έχει ώρες για να ζεσταθεί και να τακτοποιήσει τον εαυτό του. Σε αυτό το διάστημα, το σύστημα ελέγχου κίνησης και πλοήγησης είναι απενεργοποιημένο, επειδή αντιδρά ακόμη και σε μικρές δονήσεις του πλοίου. Στη συνέχεια ενεργοποιείται το VESSEL και ισοπεδώνει ξανά την πορεία. https://vk.com/rsc_energia?z=video-167742670_456239363%2Fc089568f355d7e9e9a%2Fpl_wall_-167742670 https://vk.com/rsc_energia?w=wall-167742670_3511 Rocket and Space Corporation "Energia" 15:37 χθες 🚀 Πέρασαν δύο μέρες από την κυκλοφορία του Soyuz MS-25! Η σύνδεση με το ISS έχει προγραμματιστεί για τις 18:10. Συνηθίζεις γρήγορα τα καλά πράγματα και οι γρήγορες πτήσεις (από 3 έως 6 ώρες) έχουν γίνει πρόσφατα ο κανόνας για τους αστροναύτες. Ωστόσο, δύο μέρες ήταν το πρότυπο για τη δεκαετία. Περισσότερες από 30 περιστροφές γύρω από τη Γη, περίπου 50 ώρες. Τι συμβαίνει στο πλοίο κατά τη διάρκεια αυτών των δύο ημερών; 🌏 8-9 ώρες μετά την εκτόξευση, το πλήρωμα έχει την ευκαιρία να «ξεσπάσει» από τις κούνιες και τις διαστημικές στολές του. Ναι, τα "Falcons" απαιτούνται κατά την προσγείωση, την προσγείωση και την αναχώρηση, αλλά στο μεταξύ αφαιρούνται, στεγνώνουν και απομακρύνονται. Μπορείτε να κάνετε ζέσταμα, να τακτοποιήσετε τον εαυτό σας στο σαλόνι, να φάτε ή να πάρετε φάρμακα εάν νιώθετε ναυτία λόγω προσαρμογής. ✔ Το πρώτο διάλειμμα είναι περίπου 12 ώρες. ✔ Στη συνέχεια, μια σειρά ελιγμών και άλλες ≈13-15 ώρες ελεύθερου χρόνου υπό όρους πριν από την ελλιμενοποίηση. Ο κυβερνήτης περνά τον περισσότερο χρόνο στο όχημα καθόδου στον πίνακα ελέγχου, ενώ οι μηχανικοί πτήσης βρίσκονται στο θάλαμο εξυπηρέτησης. Λένε ότι η «ζάλη» επίδραση της περιστροφής του πλοίου όταν τα ηλιακά πάνελ είναι προσανατολισμένα στην καρέκλα του κυβερνήτη είναι μικρότερη. Τι τρώνε και πίνουν; Η δίαιτα είναι ίδια όπως στο σταθμό. Εκτός αν το φαγητό έχει επιλεγεί έτσι ώστε να μην χρειάζεται να το ξαναζεστάνουμε. Η παροχή 15 λίτρων νερού είναι στο σύστημα Κολος. Υπάρχουν χυμοί. Τρώνε «προσεκτικά» - μετά από περίπου 6 ώρες αρχίζει μια περίοδος προσαρμογής. Ο ύπνος είναι ο καλύτερος ελεύθερος χρόνος 🌙 Θεωρητικά, μπορείς να βλέπεις ταινίες, να ακούς μουσική, να διαβάζεις, αλλά… είναι καλύτερα να κοιμάσαι και να κοιτάς έξω από το παράθυρο. Λόγω προσαρμογής. Ναι, στο πλοίο, όπως και στο σταθμό, χρησιμοποιούν «υπνόσακους». Μπορείτε να τα στερεώσετε σε μια κούνια ή σε ένα οικιακό διαμέρισμα - δεν είναι σημαντικό στη μηδενική βαρύτητα. Το πλοίο μας είναι κυρίως «ρομπότ». Το Soyuz MS εκτελεί αυτόματα ελιγμούς, οι υπολογισμοί γίνονται στη Γη και δεν απαιτείται παρέμβαση του πληρώματος εάν όλα πάνε κανονικά. Τα περισσότερα από τα καθήκοντα είναι ευθύνη του διοικητή. Αναφέρει τακτικά την ευημερία του πληρώματος. Φροντίζει να λειτουργούν σωστά όλα τα συστήματα και αναφέρει στο κέντρο ελέγχου: συμβαίνει να μην υπάρχει τηλεμετρική επικοινωνία σε τροχιά, αλλά να υπάρχει φωνητική επικοινωνία. Το πλήρωμα δίνει επίσης το πράσινο φως για δυναμικές λειτουργίες - αυτή είναι η περιστροφή του πλοίου, για παράδειγμα, για την οποία πρέπει να είστε ψυχικά και σωματικά προετοιμασμένοι. Και, φυσικά, ο αστροναύτης είναι πάντα έτοιμος να αναλάβει χειροκίνητο έλεγχο. Αλλά αυτό είναι μια έσχατη λύση. Ελπίζουμε η σύνδεση να γίνει ομαλά. Μετάδοση της αποβάθρας - στις 17:40 ώρα Μόσχας ΕΔΩ. Μετάδοση του ανοίγματος των καταπακτών στις 20:00 ώρα Μόσχας ΕΔΩ. https://vk.com/rsc_energia?w=wall-167742670_3522 Η σύνδεση ήταν επιτυχής! 🙌 Το Soyuz MS-25 προσδέθηκε στη μονάδα Prichal. Σύντομα οι συνάδελφοί μας στον ISS θα συναντήσουν τους Oleg Novitsky, Marina Vasilevskaya και Tracy Dyson. Ο Ρώσος κοσμοναύτης και ο συμμετέχων στην πτήση από τη Λευκορωσία θα πρέπει να περάσουν περίπου δύο εβδομάδες στον σταθμό. Τα σχέδια του πληρώματος περιλαμβάνουν ερευνητική εργασία. Ο σκοπός των πειραμάτων «Lactoferrin» και «Proxibiotic» είναι να βοηθήσουν στην ομαλοποίηση του μεταβολισμού στο ανθρώπινο σώμα σε διαστημικές συνθήκες. Εξάλλου, κατά τη διάρκεια της πτήσης υποφέρει από πολλούς παράγοντες, από τη μικροβαρύτητα μέχρι την ακτινοβολία. 🌏 Ο Oleg Novitsky και η Marina Vasilevskaya θα επιστρέψουν στη Γη στις 6 Απριλίου με το διαστημόπλοιο Soyuz MS-24 μαζί με την αστροναύτη της NASA Loral O'Hara. Αν ψάχνετε για μια «ταινία» για το βράδυ, τότε σύντομα θα μεταδοθεί το άνοιγμα των καταπακτών μεταξύ του Soyuz και του ISS. https://vk.com/rsc_energia?z=video-30315369_456243956%2Fe6976d2d5b9eb34e37%2Fpl_wall_-167742670 https://vk.com/rsc_energia?w=wall-167742670_3525 Roscosmos 20:35 χθες Οι καταπακτές είναι ανοιχτές!Οι Oleg Novitsky, Marina Vasilevskaya και Tracy Dyson εντάχθηκαν στο πλήρωμα της 70ης μακροχρόνιας αποστολής - οι κοσμοναύτες της Roscosmos Oleg Kononenko, Nikolai Chub και Alexander Grebenkin, οι αστροναύτες της NASA Laural O'Hara, Matthew Dominick, Michael Barratt και Jeanette Epps. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_569345

Παρουσιάστηκε το πρώτο σύστημα γεωτρήσεων για άντληση νερού στον Άρη. πηγή φωτό (Honeybee Robotics) Στη φωτογραφία εικονίζεται το ρόβερ γεώτρησης του Άρη Η επιτυχία του εγχειρήματος θα στηρίξει την παρουσία των ανθρώπων στον Κόκκινο Πλανήτη.Μετά από δύο δεκαετίες όπου η ανθρωπότητα πραγματοποίησε ένα πλήθος πετυχημένων αποστολών στον Άρη (δορυφόρους χαρτογράφησης και μελέτης του πλανήτη, ρομπότ και drone εξερεύνησης) μετράμε αντίστροφα για την πραγματοποίηση της πρώτης επανδρωμένη αποστολής στον Κόκκινο Πλανήτη. Οι ΗΠΑ, η Κίνα αλλά και ιδιωτικές εταιρείες όπως η Space X του Ελον Μασκ κάνουν αγώνα δρόμου για να μπορέσουν μέχρι το τέλος της δεκαετίας ή τις αρχές της επόμενης να στείλουν ανθρώπους στον Άρη.Τόσο για την προετοιμασία αυτής της πρώτης επανδρωμένης αποστολής αλλά κυρίως για να μπορέσει να υπάρξει μια βιώσιμη μόνιμη παρουσία του ανθρώπου στον Άρη θα πρέπει να ξεπεραστούν μια σειρά από εμπόδια που υπάρχουν εξαιτίας του εντελώς αφιλόξενου για την ζωή περιβάλλοντος του πλανήτη.Ένα από τα απολύτως απαραίτητα στοιχεία που πρέπει να έχουν στη διάθεση τους όσοι διαμένουν στον Άρη είναι φυσικά το νερό όχι μόνο για να το καταναλώνουν αλλά για να το χρησιμοποιούν στις κάθε είδους εργασίες που είναι απαραίτητες αλλά και για την επεξεργασία του για την παραγωγή οξυγόνου αλλά και καυσίμων για τους πυραύλους με τους οποίους θα μετακινούνται τα διαστημικά σκάφη από και προς τον πλανήτη.Έχει εντοπισθεί σε διάφορα σημεία του Άρη η ύπαρξη υπόγειων αποθεμάτων νερού σε παγωμένη μορφή και η επιστημονική κοινότητα αναζητά τώρα τρόπους να φτάσουμε σε αυτά τα αποθέματα και να καταφέρουμε να τα αποκτήσουμε. Εκτιμάται ότι υπάρχει πάγος σε μικρότερες ή μεγαλύτερες αποστάσεις από την επιφάνεια στο 30% του υπεδάφους του Άρη. Το τρυπάνι Η εταιρεία Honeybee Robotics ανακοίνωσε τα σχέδια της για γεωτρήσεις στον Άρη σε ένα πρότζεκτ όπου περιλαμβάνει ένα ρόβερ γεώτρησης με την ονομασία RedWater. Η εταιρεία παρουσίασε ένα σύστημα γεώτρησης σχεδιασμένο φυσικά για τις γεωλογικές συνθήκες στον Κόκκινο Πλανήτη. «Το RedWater έχει αποδειχθεί ότι είναι η σωστή αρχιτεκτονική για βαθιά γεώτρηση στον Άρη», δήλωσε ο Κρις Ζάκνι, αντιπρόεδρος της ομάδας τεχνολογίας εξερεύνησης της Honeybee Robotics στην Altadena της Καλιφόρνια. Στη φωτογραφία εικονίζεται το τρυπάνι RedWater. πηγή φωτό (Honeybee Robotics)Ο Zacny είπε ότι το RedWater μπορεί να εξυπηρετήσει ένα διπλό σκοπό, γεωτρήσεις και για επιστημονικές μελέτες αλλά και για άντληση νερού. «Είναι win-win. Είμαστε σε μια θέση όπου αυτή η τεχνολογία μπορεί να προστεθεί στις επόμενες αποστολές του Άρη» λέει ο Ζάκνι.Το σύστημα RedWater χρησιμοποιεί δύο τεχνολογίες, που έχουν ήδη δοκιμασθεί με επιτυχία στη Γροιλανδία και την Ανταρκτική. Είναι κουλουριασμένοι σωλήνες που ξετυλίγονται από την επιφάνεια στον πάγο που βρίσκεται και δημιουργούν το RodWell, μια διαδικασία τήξης του πάγου και άντλησης του υγρού νερού στην επιφάνεια.Αυτό που μένει τώρα είναι να γίνουν οι μελέτες για τα σημεία στον Άρη που υπάρχει νερό σε παγωμένη μορφή και είναι ευνοϊκά για να πραγματοποιηθούν εκεί γεωτρήσεις. Μάλιστα βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη ερευνητικά προγράμματα εντοπισμού «βολικών» περιοχών γεώτρησης στον Κόκκινο Πλανήτη. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1624013/paroysiastike-to-proto-systima-geotriseon-gia-antlisi-neroy-ston-ari/