Δροσος Γεωργιος

Βαρυτικά κύματα από την συγχώνευση μαύρων τρυπών δικαιώνουν τον Στίβεν Χόκινγκ. …και τον Άλμπερτ Αϊνστάιν Οι κυματισμοί του χωροχρόνου εξαιτίας της συγχώνευσης δύο μαύρων τρυπών στο σύμπαν επιβεβαίωσαν παράξενες πτυχές της φυσικής των μαύρων τρυπών.Πριν από 1,3-1,4 δισεκατομμύρια χρόνια, όταν στη Γη ζούσαν μόνο μικροοργανισμοί, σε ένα απόμακρο σημείο του σύμπαντος δύο μαύρες τρύπες που κινούνταν σπειροειδώς η μία γύρω από την άλλη, τελικά συγχωνεύθηκαν σε μια μεγάλη μαύρη τρύπα, προκαλώντας κυματισμούς στον χωροχρόνο.Αυτοί οι κυματισμοί που ονομάζονται βαρυτικά κύματα, αφού διάνυσαν απόσταση 1,3 δισεκατομμύρια έτη φωτός, έφτασαν στη Γη τον Ιανουάριο του 2025 και καταγράφηκαν από το Παρατηρητήριο Βαρυτικών Κυμάτων LIGO. Ήταν οι ακριβέστερες μετρήσεις βαρυτικών κυμάτων που έγιναν μέχρι σήμερα. https://physicsgg.me/2025/09/12/to-πιο-ξεκάθαρο-τιτίβισμα-βαρυτικών-κυμ/ Αυτές οι μετρήσεις επιβεβαίωσαν ένα θεώρημα 54 ετών που διατύπωσε ο Στίβεν Χόκινγκ σχετικά με το πώς οι μαύρες τρύπες αναπτύσσονται όταν αυξάνεται η μάζα τους. Τα κύματα επιβεβαίωσαν επίσης μια παράξενη ιδιότητα των μαύρων τρυπών, γνωστή ως θεώρημα «χωρίς τρίχες». Οι επιστήμονες ανακοίνωσαν τα ευρήματά τους σε εργασία που δημοσιεύτηκε στο Physical Review Letters με τίτλο: «GW250114: Testing Hawking’s Area Law and the Kerr Nature of Black Holes«. https://journals.aps.org/prl/abstract/10.1103/kw5g-d732 Οι μαύρες τρύπες που συμμετείχαν στην σύγκρουση είχαν περίπου 33,6 και 32,2 φορές τη μάζα του Ήλιου, αντίστοιχα. Καθώς πλησίαζαν η μία προς την άλλη, για να συγχωνευθούν τελικά, τα προκύπτοντα βαρυτικά κύματα εξαπλώθηκαν στο σύμπαν προς όλες τις κατευθύνσεις. Το κλάσμα που έφτασε στους ανιχνευτές του LIGO ήταν ένα σήμα που οι ερευνητές ονόμασαν GW250114. Η μελέτη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών αυτού του σήματος τους επέτρεψε να προσδιορίσουν τα αρχικά μεγέθη των μαύρων τρυπών, καθώς και το γεγονός ότι η μεγαλύτερη μαύρη τρύπα που προέκυψε ήταν περίπου 62 φορές βαρύτερη από τον Ήλιο. Τα κύματα αποκάλυψαν επίσης ότι οι αρχικές μαύρες τρύπες είχαν συνολική επιφάνεια περίπου 240.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων (περίπου η έκταση της πολιτείας του Όρεγκον), ενώ η τελική μαύρη τρύπα είχε έκταση περίπου 400.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα (περίπου η έκταση της Καλιφόρνια).Αυτές οι μετρήσεις επιβεβαιώνουν μια πρόβλεψη που έκανε ο Χόκινγκ το 1971 σχετικά με τους ορίζοντες γεγονότων των μαύρων τρυπών – τα όρια πέρα από τα οποία τίποτα, ούτε καν το φως, δεν μπορεί να ξεφύγει από τη βαρυτική τους έλξη.Σύμφωνα με τον David Reitze, o ορίζοντας γεγονότων μιάς μαύρης τρύπας είναι κατά κάποιο τρόπο ένα μέτρο της εντροπίας της – το μέτρο της αταξίας της. Και οι νόμοι της θερμοδυναμικής λένε ότι η εντροπία μπορεί μόνο να αυξηθεί, ποτέ να μειωθεί. Υπάρχει μια βαθιά σύνδεση μεταξύ των μαύρων τρυπών και της θερμοδυναμικής. Το θεώρημα βασικά λέει ότι αν έχετε δύο μαύρες τρύπες που συγχωνεύονται για να σχηματίσουν μια μεγαλύτερη μαύρη τρύπα, η συνολική επιφάνεια της τελικής μαύρης τρύπας πρέπει να είναι τουλάχιστον ίση, αλλά πιθανώς μεγαλύτερη, από το άθροισμα των αρχικών επιφανειών. Τώρα, για πρώτη φορά, οι ερευνητές έχουν ακριβείς μετρήσεις που το αποδεικνύουν. Οι παρατηρήσεις επιβεβαιώνουν επίσης μια διάσημη ιδέα για τις μαύρες τρύπες που ονομάζεται θεώρημα «χωρίς τρίχες». Αυτή η πρόβλεψη μας λέει ότι οι μαύρες τρύπες είναι θεμελιωδώς απλά αντικείμενα χωρίς «μπιχλιμπίδια» . Μπορούν να περιγραφούν μόνο με δύο αριθμούς: την μάζα και το σπιν τους. Όλες οι μαύρες τρύπες με την ίδια μάζα και ίδιο σπιν πρέπει να είναι εντελώς πανομοιότυπες. Το σύνολο των πληροφοριών σχετικά με το τι έπεσε στη μαύρη τρύπα – οι «τρίχες» – χάνονται πίσω από τον ορίζοντα γεγονότων.«Επειδή μπορούν να περιγραφούν μόνο με δύο αριθμούς, αυτό σημαίνει ότι όλα όσα μπορείτε να μετρήσετε γι’ αυτές πρέπει να περιγράφονται από αυτούς τους δύο αριθμούς», λέει η Κατερίνα Χατζηιωάννου https://kchatziioannou.github.io/ , φυσικός στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνια και συν-συγγραφέας της νέας δημοσίευσης. «Αυτό το σήμα μας επέτρεψε, για πρώτη φορά, να μετρήσουμε κάτι που μπορεί να περιγραφεί από αυτούς τους αριθμούς».Το σήμα του βαρυτικού κύματος έδειξε ότι το αντικείμενο που απομένει μετά τη σύγκρουση ταιριάζει ακριβώς σε μια θεωρητική κατασκευή γνωστή ως μετρική Kerr, η οποία περιγράφει μια περιστρεφόμενη μαύρη τρύπα στο πλαίσιο της γενικής θεωρίας της σχετικότητας του Άλμπερτ Αϊνστάιν.Σύμφωνα με τους θεωρητικούς φυσικούς, «αν βρίσκαμε κάποια ένδειξη παραβίασης είτε του θεωρήματος εμβαδού είτε της λύσης Kerr, τότε μία ή και οι δύο υποθέσεις θα έπρεπε να αλλάξουν. Με άλλα λόγια, είτε η γενική σχετικότητα θα έπρεπε να τροποποιηθεί, είτε τα αντικείμενα που μελετήθηκαν δεν ήταν μαύρες τρύπες». Υπολογίζοντας τις επιφάνειες δύο μαύρων τρυπών πριν συγχωνευθούν και την επιφάνεια της προκύπτουσας μαύρης τρύπας, οι φυσικοί επαλήθευσαν το θεώρημα εμβαδού του ορίζοντα των γεγονότων μαύρης τρύπας, που διατυπώθηκε από τον Stephen Hawking. Οι μαύρες τρύπες που προκάλεσαν το βαρυτικό κύμα της 14ης Ιανουαρίου 2025, είχαν σχεδόν τις ίδιες μάζες με εκείνες που παρήγαγαν το πρώτο συμβάν LIGO, που εντοπίστηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2015. Ωστόσο, μετά από δέκα χρόνια οι βελτιώσεις των ανιχνευτών LIGO τους έχουν κάνει τρεις φορές πιο ευαίσθητους. Έτσι, το νέο σήμα ξεχώριζε πολύ πιο καθαρά, με λόγο σήματος προς θόρυβο 80. Κι αυτό επέτρεψε στους ερευνητές να το εξετάσουν με πρωτοφανή λεπτομέρεια. Εκτός από το όνομά τους οι μαύρες τρύπες οφείλουν στον John Wheeler και το ρητό που λέει: ότι «οι μαύρες τρύπες δεν έχουν τρίχες!», (για την ακρίβεια η εικασία no-hair διατυπώθηκε για πρώτη φορά από τους John Wheeler και Remo Ruffini τo 1971 στο Physics Today). Αυτό που ήθελε να πει o Wheeler με το ότι «δεν έχουν τρίχες» ήταν ότι οι μαύρες τρύπες δεν έχουν κάποια παρατηρήσιμα χαρακτηριστικά, όπως εξογκώματα, ανομοιομορφίες κ.λπ. Όταν μια μαύρη τρύπα σχηματίζεται από την κατάρρευση ενός άστρου, ο ορίζοντας καταλήγει σε ένα τέλειο σφαιρικό σχήμα χωρίς κανένα χαρακτηριστικό. Οι μαύρες τρύπες χαρακτηρίζονται από την μάζα, την στροφορμή και το ηλεκτρικό φορτίο τους. διαβάστε περισσότερα: 1. New Black Hole Measurements Show More Ways Stephen Hawking and Albert Einstein Were Right – https://www.scientificamerican.com/article/best-yet-measurement-of-merging-black-holes-confirms-einstein-hawking-and/ 2. Landmark Black Hole Test Marks Decade of Gravitational-Wave Discoveries – https://physics.aps.org/articles/v18/160 3. Strongest black hole collision yet confirms theories of Einstein, Hawking – https://www.science.org

Ο ιδιοφυής Ρώσος μαθηματικός που αρνήθηκε το έπαθλο ενός εκατομμυρίου δολαρίων. Ο Ρώσος μαθηματικός Γκριγκόρι Πέρελμαν στις 11 Νοεμβρίου 2002 δημοσίευσε αθόρυβα την εργασία του στην οποία έλυνε μία από τις πιο διάσημες εικασίες των μαθηματικών – την εικασία του Πουανκαρέ. Στη συνέχεια απέρριψε το έπαθλο του 1 εκατομμυρίου δολαρίων που την συνόδευε.Μια κρύα μέρα του Νοεμβρίου, ένας μαθηματικός που ζούσε ήσυχα στη Ρωσία δημοσίευσε μια εργασία στον ιστότοπο arxiv.org. Δημοσιεύτηκε από τον «Grisha Perelman» και είχε τίτλο The entropy formula for the Ricci flow and its geometric applications» και αποτέλεσε την βάση για μία από τις πιο σημαντικές μαθηματικές αποδείξεις. https://arxiv.org/abs/math/0211159 Η εργασία ήταν η πρώτη από τις τρεις που δημοσιεύθηκαν τον επόμενο χρόνο και απόδειξαν την αναπάντητη εικασία που είχε διατυπώσει πριν από σχεδόν έναν αιώνα ο Henri Poincaré.Με απλά λόγια, ο Poincaré υπέθεσε ότι αν σε οποιονδήποτε τρισδιάστατο χώρο – από μια γάτα ως το Empire State Building – σχεδιάσεις έναν κλειστό βρόχο και μπορείς να τον συρρικνώσεις συνεχώς σε σημείο χωρίς να σπάσεις ούτε τον βρόχο ούτε τον χώρο, τότε ο χώρος είναι τοπολογικά ισοδύναμος με μια σφαίρα.Ο μαθηματικός Stephen Smale απέδειξε το 1961 την εκδοχή της εικασίας του Πουανκαρέ για διαστάσεις ≥5, κερδίζοντας το φημισμένο μετάλλιο Fields των μαθηματικών. https://math.uchicago.edu/~shmuel/tom-readings/Smale, PC.pdf Αλλά η τρισδιάστατη περίπτωση αποδείχθηκε η πιο δυσεπίλυτη.Τη δεκαετία του 1980, ο Richard Hamilton, μαθηματικός στο Πανεπιστήμιο Columbia, πρότεινε την επίλυση της εικασίας χρησιμοποιώντας μια μαθηματική τεχνική που ονομάζεται ροή Ricci, η οποία ήταν χρήσιμη για τη θεωρία της γενικής σχετικότητας του Αϊνστάιν, καθώς και για τη θεωρία χορδών.Το 2006, ο δημοσιογράφος των New York Times, Dennis Overbye, παρομοίασε την τεχνική ροής Ricci με τη χρήση θερμότητας από πιστολάκι για να λειάνεις ένα θερμοσυρρικνούμενο φιλμ. https://www.nytimes.com/2006/08/15/science/15math.html Με παρόμοιο τρόπο, η ροή Ricci λειαίνει πτυχώσεις και καμπυλώσεις και απλοποιεί ένα περίπλοκο σχήμα σε ένα πιο θεμελιώδες.Η ροή Ricci τείνει να απλοποιεί τα σχεδόν σφαιρικά σχήματα σε σφαίρες, όμως σε πιο περίπλοκα σχήματα οι ιδιομορφίες -σημεία όπου η καμπυλότητα γίνεται άπειρη – συνέχιζαν να εμφανίζονται. Οι τοπολόγοι μπορούν να κάνουν ένα είδος “χειρουργικής” για να αφαιρέσουν αυτές τις ιδιομορφίες, αλλά υπήρχε πάντα το ενδεχόμενο οι ιδιομορφίες να συνεχίζουν να εμφανίζονται ξανά επ’ άπειρον. Οι ερευνητές είχαν βρεθεί σε αδιέξοδο. https://www.aps.org/archives/publications/apsnews/201311/physicshistory.cfm Ο Perelman είχε περάσει την προηγούμενη δεκαετία κάνοντας μεταδιδακτορική έρευνα στις ΗΠΑ σε διάφορα πανεπιστήμια. Στα μέσα της δεκαετίας του 1990, απέρριψε πολύ τιμητικές υποτροφίες μαθηματικών στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, επέστρεψε στην Αγία Πετρούπολη και εργάστηκε στο Ινστιτούτο Μαθηματικών Steklov.Ο φιλικός αλλά ντροπαλός και «απόκοσμος» μαθηματικός «έμοιαζε με τον Ρασπούτιν, με μακριά μαλλιά και νύχια» και έλεγε στους συναδέλφους του ότι απολάμβανε την πεζοπορία στα δάση γύρω από την Αγία Πετρούπολη, ψάχνοντας μανιτάρια, όπως δήλωσε ο Robert Greene, https://www.math.ucla.edu/people/ladder/greene μαθηματικός στο UCLA, στον Overbye το 2006. https://www.nytimes.com/2006/08/15/science/15math.html Σύμφωνα με τους συναδέλφους του, φαινόταν εντελώς αδιάφορος για τον πλούτο ή την υλική επιτυχία.Ο Perelman έμεινε στην αφάνεια μετά την επιστροφή του στη Ρωσία στα μέσα έως τα τέλη της δεκαετίας του 1990, και πολλοί από τους συναδέλφους του πίστευαν ότι είχε εγκαταλείψει εντελώς τα μαθηματικά. Στη συνέχεια, ο Πέρελμαν δημοσίευσε την εργασία του το 2002. Τον επόμενο χρόνο, δημοσίευσε δύο ακόμη εργασίες και έδωσε μια σειρά ομιλιών σε πολλά κολέγια της Ανατολικής Ακτής, εξηγώντας τη διαδικασία του. Στη συνέχεια, αποσύρθηκε για άλλη μια φορά στο παρασκήνιο.Το έργο του Perelman έδειξε ότι οι ιδιομορφίες ανάγονται σε απλά πρότυπα, όπως τμήματα σφάιρας ή κυλινδρικούς “λαιμούς” κι ότι αν ακολουθήσεις τη ροή Ricci με τις κατάλληλες “χειρουργικές” τομές ως το τέλος, το τρισδιάστατο σχήμα καταλήγει σε σφαίρα. Απέδειξε έτσι την εικασία του Poincaré, αλλά χρειάστηκαν μερικά ακόμη χρόνια ώστε οι μαθηματικοί να μελετήσουν τις πρωτότυπες και εξαιρετικά τεχνικές αποδείξεις του και να επιβεβαιώσουν ότι το μεγάλο τοπολογικό πρόβλημα πράγματι λύθηκε.Το 2006, οι μαθηματικοί John Morgan και Gang Tian δημοσίευσαν μια εργασία 473 σελίδων https://arxiv.org/abs/math/0607607 που έδειχνε ότι το έργο του Perelman, βασιζόμενο σε αυτό του Hamilton, απέδειξε στην πραγματικότητα την εικασία. Στον Perelman προσφέρθηκαν το περίφημο Μετάλλιο Fields και το βραβείο μαθηματικών Clay Millennium, τα οποία συνοδεύονταν από ένα βραβείο 1 εκατομμυρίου δολαρίων. https://www.aps.org/archives/publications/apsnews/201311/physicshistory.cfm Τα απέρριψε, σύμφωνα με πληροφορίες λόγω αντιρρήσεων σχετικά με το πώς αποδόθηκε η αναγνώριση για την επίλυση του προβλήματος.Ο Perelman παραιτήθηκε από τη θέση του στο Ινστιτούτο Steklov το 2005 και έκτοτε αποφεύγει σθεναρά τα φώτα της δημοσιότητας. Δεν είναι σαφές αν εξακολουθεί να εργάζεται στα μαθηματικά στο διαμέρισμά του στην Αγία Πετρούπολη, όπου από τις αρχές της δεκαετίας του 2010, οι γείτονές του έλεγαν ότι φρόντιζε την ηλικιωμένη μητέρα του. Όταν ένας δημοσιογράφος προσπάθησε να επικοινωνήσει μαζί του το 2010, απέρριψε μια συνέντευξη, λέγοντας: «Με ενοχλείτε. Μαζεύω μανιτάρια». https://www.theguardian.com/world/2010/mar/23/grigory-perelman-rejects-1m-dollars Ένας τόρος δεν είναι τοπολογικά ισοδύναμος με μια σφαίρα, επειδή οι δύο μπλε βρόχοι στην επιφάνειά του δεν μπορούν να συρρικνωθούν συνεχώς σε ένα σημείο. πηγή: https://www.livescience.com/physics-mathematics/mathematics/science-history-russian-mathematician-quietly-publishes-paper-and-solves-one-of-the-most-famous-unsolved-conjectures-in-mathematics-nov-11-2002 – φωτό από την καθημερινότητα του Πέρελμαν στη Ρωσία: https://fr.gw2ru.com/tech/205730-grigori-perelman-mathematicien-russe-refus-prix

Roscosmos Ο μετεωρολογικός δορυφόρος Elektro-L Νο. 5 έφτασε στο Μπαϊκονούρ. Θα αποτελέσει μέρος του υδρομετεωρολογικού διαστημικού συστήματος Elektro, το οποίο παρέχει 24ωρη παρακολούθηση καιρού από γεωστατική τροχιά. Το σύστημα Elektro ▪️αυξάνει την ακρίβεια των προβλέψεων (λήψη εικόνων κάθε 15-30 λεπτά) ▪️εντοπίζει άμεσα καταστάσεις έκτακτης ανάγκης ▪️χρησιμοποιείται στο διεθνές σύστημα έρευνας και διάσωσης COSPAS-SARSAT Προς το παρόν, τρεις δορυφόροι της σειράς Elektro-L λειτουργούν σε τροχιά. ▪️Elektro-L Νο. 2 ▪️Elektro-L Νο. 3 ▪️Elektro-L Νο. 4 Ο Elektro-L Νο. 5 θα εκτοξευθεί τον Δεκέμβριο του τρέχοντος έτους με όχημα εκτόξευσης Proton-M. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_595495

Σούπερ πύραυλος του Τζεφ Μπέζος στέλνει στον Άρη ερευνητικούς δορυφόρους της NASA. Η διαστημική εταιρεία του αφεντικού της Amazon θα εκτοξεύσει σήμερα την αποστολή ESCAPADE. O τεράστιος πύραυλος New Glenn της Blue Origin, της διαστημικής εταιρείας του ιδρυτή και επικεφαλής της Amazon Τζεφ Μπέζος, βρίσκεται στην πλατφόρμα εκτόξευσης στο Κέιπ Κανάβεραλ και αν δεν υπάρξει κάποιο απρόοπτο της τελευταίας στιγμής αναμένεται σήμερα το βράδυ στις δέκα (ώρας Ελλάδας) να εκτοξευτεί μεταφέροντας τους δύο δορυφόρους της αποστολής ESCAPADE της NASA οι οποίοι θα πραγματοποιήσουν έρευνες στον Άρη.Η αποστολή ESCAPADE (Escape and Plasma Acceleration and Dynamics Explorers) υλοποιήθηκε από επιστήμονες στο Space Sciences Laboratory (SSL) του Πανεπιστημίου Μπέρκλι και αποτελεί ένα ευρύτερο επιστημονικό στοίχημα και πιο συγκεκριμένα πώς διαστημικά σκάφη/δορυφόροι που κατασκευάζονται γρήγορα και με πολύ χαμηλό κόστος μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην εξερεύνηση άλλων πλανητών.Κατά κανόνα οι διαπλανητικές αποστολές της NASA απαιτούν πάνω από μια δεκαετία προετοιμασίας και το κόστος τους μπορεί να υπερβεί το ένα δισ. δολάρια. Η δημιουργία των δύο δορυφόρων της αποστολής διήρκεσε περίπου δύο χρόνια και το κόστος τους δεν ξεπέρασε τα 80 εκατ. δολάρια. Η αποστολή Τα δύο σκάφη κατευθύνονται προς το σημείο Λαγκράνζ 2 (L2) μια περιοχή που βρίσκεται περίπου 1,5 εκατομμύριο χιλιόμετρα μακριά από τη Γη και εκεί εξισορροπούνται οι βαρυτικές αλληλεπιδράσεις Γης και Ήλιου γεγονός που το καθιστά ιδανικό για διαστημικές παρατηρήσεις και τα τελευταία χρόνια πολλές αποστολές επιλέγουν αυτή την περιοχή για στείλουν τα κάθε είδους όργανα παρατήρησης.Οι δορυφόροι θα παραμείνουν στο σημείο αυτό για 12 μήνες πραγματοποιώντας μελέτες για τα φαινόμενα του διαστημικού καιρού. Τον Νοέμβριο του 2026 θα περάσουν κοντά από τη Γη χρησιμοποιώντας τη βαρυτική της έλξη για να επιταχυνθούν και να ξεκινήσουν το ταξίδι τους προς τον Άρη τον οποίο θα προσεγγίσουν περίπου δέκα μήνες αργότερα.Αυτή η πολύπλοκη τροχιά είναι απαραίτητη λόγω των νόμων της ουράνιας μηχανικής: η Γη και ο Άρης ευθυγραμμίζονται κατάλληλα μόνο μία φορά κάθε 26 μήνες και το επόμενο παράθυρο εκτόξευσης ανοίγει στα τέλη του 2026.Αφού φτάσουν στον Κόκκινο Πλανήτη τα δύο σκάφη θα χρειαστούν περίπου επτά μήνες για να βρεθούν σε συγκεκριμένες συγχρονισμένες τροχιές γύρω του. Εκεί θα αρχίσουν να συλλέγουν δεδομένα για τουλάχιστον 11 μήνες. Οι δορυφόροι θα πετούν σε σχηματισμό, χαρτογραφώντας τα μαγνητικά πεδία, την ανώτερη ατμόσφαιρα και την ιονόσφαιρα του Άρη σε τρεις διαστάσεις, παρέχοντας έτσι την πρώτη στερεοσκοπική απεικόνιση του διαστημικού περιβάλλοντος του πλανήτη. «Αυτά που θα ανακαλύψουν θα βοηθήσουν τους επιστήμονες να κατανοήσουν πώς και πότε ο Άρης έχασε την ατμόσφαιρά του, καθώς και να προσφέρουν σημαντικές πληροφορίες για τις συνθήκες στον πλανήτη, πληροφορίες που θα μπορούσαν να φανούν στις επερχόμενες επανδρωμένες αποστολές στον πλανήτη» αναφέρει σε ανακοίνωση του Πανεπιστήμιο Μπέρκλι. Η εποχή των σούπερ πυραύλων Ο επαναχρησιμοποιούμενος New Glenn υπόσχεται να μεταφέρει πιο μεγάλα φορτία και πιο μακριά από τον αντίστοιχο πύραυλο της διαστημικής εταιρείας του Ελον Μασκ, τον Super Heavy. Η ιδέα των επαναχρησιμοποιούμενων πυραύλων μεταφοράς φορτίων (δορυφόρων, εξοπλισμό, διαστημικών σκαφών κ.α.) ήταν επαναστατική και η υλοποίηση της από τον Ελον Μασκ και την διαστημική του εταιρεία, την Space X, δημιούργησε νέα δεδομένα στη διαστημική βιομηχανία.Οι επαναχρησιμοποιούμενοι πύραυλοι του Μασκ κυριαρχούν πλέον στη μεταφορά φορτίων ενώ η Space X δοκιμάζει τον μεγαλύτερο εξ αυτών, τον Super Heavy, που υπόσχεται να μεταφέρει μεγάλο όγκο φορτίων στο Διάστημα αλλά και να μεταφέρει διαστημόπλοια σε τέτοιες αποστάσεις από τη Γη ώστε να είναι πιο εύκολο το ταξίδι τους στον Άρη ή άλλες μακρινές περιοχές του ηλιακού μας συστήματος.Ο Τζεφ Μπέζος δημιούργησε το δικό του διαστημικό εγχείρημα, την εταιρεία Blue Origin η οποία προσπαθεί να ανταγωνιστεί ευθέως την Space X. Ένας τομέας που δραστηριοποιείται η Blue Origin είναι η κατασκευή του δικού της επαναχρησιμοποιούμενου πυραύλου μεταφοράς φορτίων. Η εταιρεία αποφάσισε να προχωρήσει κατευθείαν στη δημιουργία ενός θηριώδους πυραύλου πολύ μεγαλύτερου σε μέγεθος και δυνατότητες από τον Super Heavy της Space X.Ο πύραυλος New Glenn πήρε το όνομα του από τον θρυλικό Αμερικανό αστροναύτη και αργότερα γερουσιαστή Τζον Γκλέν που το 1962 έγινε ο πρώτος Αμερικανός αστροναύτης που έκανε τον γύρο της Γης από το Διάστημα. Σύμφωνα με τους δημιουργούς του ο ύψους 98 μέτρων πύραυλος μπορεί να μεταφέρει πολλαπλάσιο όγκο φορτίου από τον Super Heavy και να μεταφέρει διαστημόπλοια επανδρωμένα η μη σε πολύ μεγαλύτερες αποστάσεις από τον πύραυλο της Space X κάτι που αν τελικά επαληθευθεί θα μιλάμε για μια νέα επανάσταση στη διαστημική βιομηχανία ενώ η υπάρχουσα πυραυλική επανάσταση βρίσκεται ακόμη σε βρεφική ηλικία. UPDATE: Οι κακές καιρικές συνθήκες ανέβαλαν την εκτόξευση και η νέα προσπάθεια πραγματοποίησης της αποστολής θα γίνει στις 12 Νοεμβρίου. Ο πύραυλος New Glenn περιμένει το πράσινο σήμα της εκτόξευσης στο Κέηπ Κανάβεραλ. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2031135/soyper-pyraylos-toy-tzef-mpezos-stelnei-ston-ari-ereynitikoys-doryforoys-tis-nasa/

Νέα ανακάλυψη στον Εγκέλαδο πιστοποιεί ότι είναι φιλικός στην παρουσία της ζωής. Νέα ευρήματα από την αποστολή Cassini της NASA στο σύστημα του Κρόνου αποκάλυψαν ότι θερμότητα διαρρέει από τον Βόρειο Πόλο του δορυφόρου Εγκέλαδου γεγονός που υποδηλώνει ότι ο τεράστιος υπόγειος ωκεανός του μπορεί να έχει πολύ πιο σταθερό κλίμα απ’ ό,τι πιστευόταν μέχρι σήμερα. Σύμφωνα με τους ερευνητές αυτό σημαίνει ότι ο Εγκέλαδος θα μπορούσε να είναι το ιδανικό μέρος για την εξέλιξη της ζωής.Αν και η παγωμένη επιφάνειά του Εγκέλαδου είναι έρημη ο υπόγειος ωκεανός έχει διαπιστωθεί ότι περιέχει όλα τα απαραίτητα συστατικά για τη ζωή όπως νερό, ενέργεια και βασικά χημικά στοιχεία. Μέχρι πρόσφατα οι επιστήμονες δεν ήταν βέβαιοι αν η εσωτερική θερμοκρασία του δορυφόρου ήταν αρκετά σταθερή ώστε να επιτρέψει την εμφάνιση οργανισμών. Τώρα όμως, τα νέα δεδομένα δείχνουν ότι ο Εγκέλαδος διαθέτει έναν ωκεανό όπου η ζωή θα μπορούσε να επιβιώσει.«Πιστεύουμε ότι η ζωή χρειάζεται σταθερότητα για να επιβιώσει επομένως, το γεγονός ότι η ενέργεια του Εγκέλαδου είναι σταθερή σημαίνει ότι πιθανότατα και το υπόγειο περιβάλλον του είναι σταθερό» αναφέρει η Δρ. Κάρλι Χόουετ από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Ένας παγωμένος αλλά ενεργός κόσμος Ο Εγκέλαδος με διάμετρο περίπου 500 χιλιόμετρα είναι ο έκτος μεγαλύτερος δορυφόρος του Κρόνου. Στην επιφάνεια η θερμοκρασία πέφτει έως και τους –201 βαθμούς Κελσίου ωστόσο κάτω από τον πάγο υπάρχει αρκετή θερμότητα για να διατηρείται ένας τεράστιος ωκεανός σε υγρή μορφή. Η θερμότητα αυτή προέρχεται από ένα φαινόμενο που ονομάζεται παλιρροϊκή θέρμανση: ο Εγκέλαδος πιέζεται και τεντώνεται από τη βαρύτητα του Κρόνου, δημιουργώντας εσωτερική τριβή και θερμότητα.Για να μπορεί ο ωκεανός να παραμείνει βιώσιμος η ενέργεια που εισέρχεται πρέπει να είναι ίσως ίση με αυτήν που διαφεύγει. «Αν ο Εγκέλαδος χάνει περισσότερη ενέργεια απ’ όση δέχεται, θα ψυχθεί και ο ωκεανός του θα παγώσει κακό νέο για τη ζωή! Αν αντίθετα δέχεται περισσότερη ενέργεια απ’ όση χάνει, ο ωκεανός θα θερμανθεί και θα λιώσει τον πάγο από κάτω, αλλάζοντας τη θερμοκρασία και τη χημεία του» λέει η Χόουετ. Θερμότητα από τον Βορρά Μέχρι τώρα, η θερμότητα που διαρρέει από τον Εγκέλαδο είχε εντοπιστεί μόνο στον Νότιο Πόλο, όπου τα εντυπωσιακά ρήγματα “tiger stripes” εκτοξεύουν πίδακες νερού και πάγου στο διάστημα — ανακαλύφθηκαν από την αποστολή Cassini το 2005. Τώρα, οι επιστήμονες υπολόγισαν πόση θερμότητα διαφεύγει από τον Βόρειο Πόλο, προερχόμενη από τον υπόγειο ωκεανό. Η ανάλυση έδειξε ότι η επιφάνεια του Βόρειου Πόλου είναι περίπου 7 βαθμούς Κελσίου θερμότερη απ’ ό,τι αναμενόταν.Από αυτές τις μετρήσεις, οι ερευνητές υπολόγισαν ότι ο Εγκέλαδος χάνει περίπου 46 milliwatts ανά τετραγωνικό μέτρο, δηλαδή 35 γιγαβάτ συνολικά — ποσότητα σχεδόν ίση με την ενέργεια που παράγεται από τη βαρυτική θέρμανση. Σε συνδυασμό με τη γνωστή απώλεια ενέργειας από τον Νότιο Πόλο, η συνολική απώλεια ανέρχεται σε 54 γιγαβάτ — αποδεικνύοντας ότι ο δορυφόρος βρίσκεται σε ενεργειακή ισορροπία. «Αυτό υποστηρίζει την ιδέα ότι ο Εγκέλαδος διαθέτει ωκεανό μακράς διάρκειας και σταθερότητας, στον οποίο η ζωή έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να εξελιχθεί» λέει η Χόουετ. Θα μπορούσε να υπάρχει ζωή; Αν και οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακόμη αν υπάρχει ζωή στον Εγκέλαδο, εικάζουν ότι αν υπάρχει, μπορεί να μοιάζει με τα πλάσματα που ζουν κοντά στα υδροθερμικά στόμια των ωκεανών της Γης — όπως γαρίδες, καβούρια και αστακοί, που επιβιώνουν χωρίς φως, τρεφόμενα με χημική ενέργεια.«Ίσως η ζωή στον Εγκέλαδο να μοιάζει κάπως έτσι ή ίσως και καθόλου έτσι!» αναφέρει η Χόουετ. Το επόμενο βήμα για τους ερευνητές είναι να προσδιορίσουν πόσο παλιοί είναι οι ωκεανοί του δορυφόρου. Αν αποδειχθεί ότι υπάρχουν εδώ και αρκετά εκατομμύρια χρόνια, αυτό θα μπορούσε να δικαιολογήσει μια νέα αποστολή που θα αναζητήσει χημικά ίχνη ζωής στους παγωμένους πίδακες του Νότιου Πόλου του δορυφόρου ή ακόμη και να τρυπήσει τον πάγο για να φτάσει στον υπόγειο ωκεανό του. Εντυπωσιακοί πίδακες στον Εγκέλαδο εκτοξεύουν ύλη που συνδέεται με τη ζωή από το εσωτερικό του στο Διάστημα https://www.naftemporiki.gr/techscience/2031509/nea-anakalypsi-ston-egkelado-pistopoiei-oti-einai-filikos-stin-paroysia-tis-zois/

Κέντρα δεδομένων τεχνητής νοημοσύνης στο Διάστημα ετοιμάζεται να δημιουργήσει η Google. Τα διαστημικά data centers AI έχουν θετικές και αρνητικές περιβαλλοντικές και άλλες επιπτώσεις. Μετά τις ανακοινώσεις για δημιουργία νέων κέντρων δεδομένων που θα υποστηρίζουν την ανάπτυξη τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης αλλά και νεών πυρηνικών σταθμών παραγωγής ενέργειας για να λειτουργούν αυτά τα data centers η Google σχεδιάζει την τοποθέτηση κέντρων δεδομένων ΑΙ στο Διάστημα.Όπως έγινε γνωστό η Google θέλει να εκτοξεύσει κάποιο δοκιμαστικό σε πρώτη φάση εξοπλισμό στις αρχές του 2027. Οι επιστήμονες και μηχανικοί της εταιρείας πιστεύουν ότι πυκνοί αστερισμοί περίπου 80 δορυφόρων που θα κινούνται σε ύψος περίπου 640 χιλιομέτρων πάνω από τη Γη και θα τροφοδοτούνται από ηλιακή ενέργεια θα μπορούσαν να φιλοξενούν τους ισχυρούς επεξεργαστές που απαιτούνται για την αυξανόμενη ζήτηση σε τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης.Σύμφωνα με έρευνα της Google το κόστος εκτόξευσης στο Διάστημα μειώνεται τόσο γρήγορα ώστε έως τα μέσα της δεκαετίας του 2030 το λειτουργικό κόστος ενός διαστημικού κέντρου δεδομένων θα μπορούσε να είναι αντίστοιχο με ενός επίγειου. Επιπλέον, η χρήση δορυφόρων θα μπορούσε να μειώσει τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο της λειτουργίας κέντρων δεδομένων ΑΙ στη Γη τα οποία απαιτούν τεράστιες ποσότητες ενέργειας και νερού για ηλεκτροδότηση και ψύξη των συστημάτων των κέντρων.Μόλις τεθούν σε τροχιά, τα διαστημικά κέντρα δεδομένων θα τροφοδοτούνται από ηλιακούς συλλέκτες, οι οποίοι στο διάστημα μπορούν να είναι έως και οκτώ φορές πιο αποδοτικοί από εκείνους στη Γη. Ωστόσο κάθε εκτόξευση πυραύλου εκλύει εκατοντάδες τόνους διοξειδίου του άνθρακα προκαλώντας ανησυχία για το περιβαλλοντικό αποτύπωμα.Αστρονόμοι έχουν ήδη εκφράσει επιφυλάξεις, καθώς ο αυξανόμενος αριθμός δορυφόρων σε χαμηλή τροχιά κάνει τον ουρανό να μοιάζει «σαν παρμπρίζ γεμάτο έντομα», δυσχεραίνοντας την παρατήρηση του Σύμπαντος. Το πρόγραμμα με την κωδική ονομασία Project Suncatcher προβλέπει ότι τα αποτελέσματα των υπολογισμών θα μεταδίδονται στη Γη μέσω οπτικών συνδέσεων που χρησιμοποιούν δέσμες φωτός ή λέιζερ για τη μεταφορά δεδομένων. Οι επενδύσεις Οι μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες που επιδιώκουν ραγδαίες προόδους στην τεχνητή νοημοσύνη αναμένεται να δαπανήσουν περίπου 3 τρισεκατομμύρια δολάρια για επίγεια κέντρα δεδομένων από την Ινδία έως το Τέξας και από το Λίνκολνσαϊρ έως τη Βραζιλία. Αυτή η δαπάνη έχει προκαλέσει αυξανόμενες ανησυχίες για τις εκπομπές άνθρακα, εάν δεν εξασφαλιστεί επαρκής καθαρή ενέργεια.«Στο μέλλον το Διάστημα μπορεί να είναι το καλύτερο μέρος για να επεκταθούν οι υπολογιστικές υποδομές AI. Ξεκινώντας από αυτό το σκεπτικό, το νέο ερευνητικό μας εγχείρημα, το Project Suncatcher, οραματίζεται συμπαγείς συστοιχίες δορυφόρων που θα τροφοδοτούνται από τον Ήλιο, θα φέρουν Google TPUs και θα συνδέονται μέσω οπτικών συνδέσεων ελεύθερου χώρου. Αυτή η προσέγγιση έχει τεράστιες δυνατότητες κλιμάκωσης και ελαχιστοποιεί την επίδραση στους επίγειους πόρους» αναφέρει η Google.Οι TPUs (Tensor Processing Units) είναι επεξεργαστές βελτιστοποιημένοι για την εκπαίδευση και τη λειτουργία μοντέλων AI ενώ οι οπτικές συνδέσεις ελεύθερου χώρου (free-space optical links) επιτρέπουν ασύρματη μετάδοση δεδομένων μέσω φωτός.Ο Έλον Μασκ ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ότι οι εταιρείες του (Tesla, SpaceX, X, xAI, Neuralink) σκοπεύουν επίσης να αρχίσουν να δημιουργούν διαστημικά κέντρα δεδομένων. Επιπλέον τσιπ τεχνητής νοημοσύνης της Nvidia θα εκτοξευθούν στο Διάστημα μέσα στον μήνα, σε συνεργασία με το νεοφυές εγχείρημα Starcloud.«Στο Διάστημα έχεις σχεδόν απεριόριστη, χαμηλού κόστους ανανεώσιμη ενέργεια. Το μοναδικό περιβαλλοντικό κόστος είναι η εκτόξευση· μετά, το κέντρο δεδομένων εξοικονομεί έως και δέκα φορές λιγότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής του σε σύγκριση με ένα επίγειο» δήλωσε ο Φίλιπ Τζονστον συνιδρυτής της Starcloud.Η Google σχεδιάζει να εκτοξεύσει δύο πρωτότυπους δορυφόρους έως τις αρχές του 2027 και δήλωσε ότι τα αποτελέσματα της έρευνάς της αποτελούν «το πρώτο ορόσημο προς μια επεκτάσιμη διαστημική τεχνητή νοημοσύνη». Ωστόσο, η εταιρεία αναγνωρίζει ότι παραμένουν σημαντικές τεχνικές προκλήσεις, όπως η διαχείριση θερμότητας, η επικοινωνία υψηλού εύρους ζώνης με τη Γη και η αξιοπιστία των συστημάτων σε τροχιά. Καλλιτεχνική απεικόνιση του διαστημικού κέντρου δεδομένων που θέλει να θέσει σε τροχιά η Google. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2031458/kentra-dedomenon-technitis-noimosynis-sto-diastima-etoimazetai-na-dimioyrgisei-i-google/

Ερευνητές δημιούργησαν τη «σούπα» ύλης του νεογέννητου Σύμπαντος. Φωτίζεται η γέννηση και διαστολή του Κόσμου. Ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου Rice στις ΗΠΑ έκανε μια σημαντική ανακάλυψη μετρώντας τη θερμοκρασία του πλάσματος κουάρκ-γλουονίων (QGP) σε διάφορα στάδια της εξέλιξής του. Αυτή η εξωτική μορφή ύλης πιστεύεται ότι γέμιζε το Σύμπαν εκατομμυριοστά του δευτερολέπτου μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, το μυστηριώδες φαινόμενο από το οποίο προέκυψε το Σύμπαν.Η έρευνα που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Nature Communications» ρίχνει νέο φως στη συμπεριφορά του πρώιμου Σύμπαντος υπό συνθήκες ακραίας θερμότητας και πυκνότητας. Τα ευρήματά τους που δείχνουν θερμοκρασίες μεταξύ 2 και 3 τρισεκατομμυρίων βαθμών Κελσίου προσφέρουν την πιο ακριβή εικόνα μέχρι σήμερα για το πώς το πρώιμο Σύμπαν εξελίχθηκε από καθαρή ενέργεια σε ύλη.Τα κουάρκ και τα γλουόνια είναι τα θεμελιώδη σωματίδια που συνθέτουν τα πρωτόνια και τα νετρόνια, ενώ τα γλουόνια είναι φορείς της ισχυρής πυρηνικής δύναμης που τα συνδέει. Σε ακραίες συνθήκες, όπως αυτές που επικρατούσαν αμέσως μετά τη Μεγάλη Έκρηξη ή σε συγκρούσεις βαρέων ιόντων αυτά τα σωματίδια μπορούν να απελευθερωθούν και να δημιουργήσουν μια κατάσταση γνωστή ως πλάσμα κουάρκ-γλουονίων, όπου κινούνται ελεύθερα. · Κουάρκ: Είναι θεμελιώδη σωματίδια ύλης που συνδέονται μεταξύ τους για να σχηματίσουν σύνθετα σωματίδια, όπως τα πρωτόνια και τα νετρόνια. · Γλουόνια: Είναι τα σωματίδια-φορείς της ισχυρής πυρηνικής δύναμης. Δρουν ως «κόλλα» που συγκρατεί τα κουάρκ μαζί. · Πλάσμα κουάρκ-γλουονίων: Πρόκειται για μια κατάσταση ύλης όπου τα κουάρκ και τα γλουόνια δεν είναι «φυλακισμένα» εντός των πρωτονίων και των νετρονίων, αλλά υπάρχουν ελεύθερα σε μια «σούπα». Δημιουργείται όταν υπάρχει τεράστια ενέργεια όπως στην αρχή του Σύμπαντος ή σε πειράματα υψηλής ενέργειας. Μέτρηση της πρωταρχικής πύρινης σφαίρας Για δεκαετίες, οι επιστήμονες προσπαθούσαν να βρουν αξιόπιστους τρόπους μέτρησης θερμοκρασιών σε τόσο ακραία περιβάλλοντα που κανένα όργανο δεν θα μπορούσε να επιβιώσει. Οι ερευνητές έλυσαν αυτό το πρόβλημα μελετώντας θερμικά ζεύγη ηλεκτρονίου-ποζιτρονίου που δημιουργούνται κατά τη διάρκεια συγκρούσεων βαρέων ιόντων υψηλής ταχύτητας στον επιταχυντή βαρέων ιόντων Relativistic Heavy Ion Collider (RHIC) του Εθνικού Εργαστηρίου Brookhaven στη Νέα Υόρκη. Αυτές οι εκπομπές αποκάλυψαν την εσωτερική θερμοκρασία του πλάσματος καθώς σχηματιζόταν και ψυχόταν.Παλαιότερες προσπάθειες μέτρησης της θερμοκρασίας ήταν συχνά αβέβαιες, επηρεασμένες από το αν αντανακλούσαν όντως τη φάση του QGP ή αλλοιώνονταν από φαινόμενα τύπου Doppler που προκαλούνταν από την ταχύτατη κίνηση του πλάσματος.«Οι μετρήσεις μας ξεκλειδώνουν το θερμικό αποτύπωμα του QGP. Η παρακολούθηση των εκπομπών διλεπτονίων μάς επέτρεψε να προσδιορίσουμε πόσο θερμό ήταν το πλάσμα και πότε άρχισε να ψύχεται, προσφέροντας μια άμεση εικόνα των συνθηκών που επικρατούσαν μικροδευτερόλεπτα μετά τη γέννηση του Σύμπαντος» αναφέρει ο Γρανκ Γκιούρτς, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. Ένα νέο θερμικό παράθυρο στην πυρηνική ύλη Το πλάσμα κουάρκ-γλουονίων είναι μια μοναδική κατάσταση όπου τα κουάρκ και τα γλουόνια — τα δομικά στοιχεία των πρωτονίων και νετρονίων — υπάρχουν ελεύθερα, χωρίς να είναι δεσμευμένα μέσα σε σωματίδια. Οι ιδιότητές του εξαρτώνται έντονα από τη θερμοκρασία, αλλά οι προηγούμενες μέθοδοι στερούνταν ανάλυσης και ακρίβειας για να εξερευνήσουν το εσωτερικό του χωρίς παρεμβολές από τη βίαιη διαστολή του.Επειδή το QGP μπορεί να φτάσει σε θερμοκρασίες τρισεκατομμυρίων Kelvin, οι ερευνητές χρειάζονταν μια μη επεμβατική μέθοδο ικανή να καταγράψει ακριβείς, σε πραγματικό χρόνο, μετρήσεις. «Τα θερμικά ζεύγη λεπτονίων, δηλαδή οι εκπομπές ηλεκτρονίου-ποζιτρονίου που παράγονται καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής του QGP, αποδείχθηκαν ιδανικοί υποψήφιοι», είπε ο Geurts. «Σε αντίθεση με τα κουάρκ, που αλληλεπιδρούν με το πλάσμα, αυτά τα λεπτόνια το διαπερνούν σχεδόν αδιατάρακτα, μεταφέροντας ανεπηρέαστες πληροφορίες για το περιβάλλον τους».Η ανίχνευση αυτών των εξαιρετικά αδύναμων σημάτων ανάμεσα σε αναρίθμητα άλλα σωματίδια απαίτησε εξαιρετική ευαισθησία και προσεκτική βαθμονόμηση δεδομένων. Πειραματική ανακάλυψη στο RHIC Για να το επιτύχουν αυτό, η ομάδα βελτίωσε τα συστήματα ανίχνευσης του RHIC, προσαρμόζοντάς τα ώστε να εντοπίζουν ζεύγη λεπτονίων χαμηλής ορμής, ενώ ταυτόχρονα φιλτράρουν τον θόρυβο του υποβάθρου. Στη συνέχεια, δοκίμασαν την ιδέα ότι η κατανομή ενέργειας αυτών των ζευγών μπορεί να αντικατοπτρίζει άμεσα τη θερμοκρασία του πλάσματος.Η μέθοδος αυτή, γνωστή θεωρητικά ως «διεισδυτικό θερμόμετρο», συνδυάζει δεδομένα εκπομπών που συλλέγονται καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής του πλάσματος για να σχηματίσει ένα μέσο θερμικό προφίλ. Παρά τις προκλήσεις από περιορισμένα στατιστικά δεδομένα και περίπλοκες παρεμβολές υποβάθρου, οι ερευνητές κατάφεραν να πετύχουν μία από τις πιο ακριβείς θερμικές μετρήσεις του QGP μέχρι σήμερα. Χαρτογράφηση του θερμοκρασιακού προφίλ του πλάσματος Η μελέτη αποκάλυψε δύο διακριτές μέσες θερμοκρασίες ανάλογα με τη μάζα των ζευγών διηλεκτρονίων: · περίπου 2,01 τρισεκατομμύρια βαθμοί Κελσίου στην περιοχή χαμηλής μάζας, όπως προβλέπεται από θεωρητικά μοντέλα και συνάδει με τις θερμοκρασίες «πάγωσης» από αδρονικές ανιχνεύσεις · περίπου 3,25 τρισεκατομμύρια Κελσίου στην περιοχή υψηλότερης μάζας. Η διαφορά αυτή δείχνει ότι η θερμική ακτινοβολία από την περιοχή χαμηλής μάζας εκπέμπεται κυρίως αργότερα, κοντά στη φάση μετάβασης, ενώ εκείνη από την υψηλότερη μάζα προέρχεται από το πρώιμο, πιο θερμό στάδιο της εξέλιξης του QGP. «Η εργασία αυτή καταγράφει μέσες θερμοκρασίες του QGP σε δύο διακριτά στάδια εξέλιξης και πολλαπλά βαρυονικά χημικά δυναμικά, σηματοδοτώντας ένα σημαντικό βήμα στην αποτύπωση των θερμοδυναμικών ιδιοτήτων του QGP» αναφέρει ο Γκιούρτς. Επιπτώσεις για το πρώιμο Σύμπαν Με τη μέτρηση της θερμοκρασίας του QGP σε διαφορετικά στάδια εξέλιξής του, οι επιστήμονες αποκτούν κρίσιμα πειραματικά δεδομένα για την ολοκλήρωση του «διαγράμματος φάσεων της Κβαντικής Χρωμοδυναμικής (QCD)», το οποίο είναι ουσιαστικό για την κατανόηση της συμπεριφοράς της θεμελιώδους ύλης υπό ακραία θερμότητα και πυκνότητα συνθήκες όμοιες με εκείνες που επικρατούσαν στιγμές μετά τη Μεγάλη Έκρηξη και σε φαινόμενα όπως τα αστέρια νετρονίων.«Με αυτόν τον θερμικό χάρτη, οι ερευνητές μπορούν τώρα να βελτιώσουν την κατανόησή τους για τη διάρκεια ζωής του QGP και τις ιδιότητες μεταφοράς του, βελτιώνοντας έτσι τη γνώση μας για το πρώιμο Σύμπαν. Αυτό το επίτευγμα αντιπροσωπεύει κάτι περισσότερο από μια μέτρηση· σηματοδοτεί μια νέα εποχή στην εξερεύνηση των πιο ακραίων ορίων της ύλης» εξηγεί ο Γκιούρτς https://www.naftemporiki.gr/techscience/2031410/ereynites-dimioyrgisan-ti-soypa-ylis-toy-neogennitoy-sympantos/

Ανακαλύφθηκε πτερόσαυρος με το περιεχόμενο της τροφής στο στομάχι του. Το διαιτολόγιο των πτερόσαυρων αποτελεί διαχρονικό αίνιγμα και το νέο εύρημα ρίχνει φως προσφέροντας απαντήσεις. Διεθνής ομάδα παλαιοντολόγων από την Κίνα και τη Βραζιλία ανακοίνωσε ότι βρήκαν συνολικά 320 φυτολίθους — μικροσκοπικά, άκαμπτα σώματα από ορυκτές αποθέσεις που σχηματίζονται μέσα στα κύτταρα των φυτών — μέσα στο απολιθωμένο στομάχι ενός πτερόσαυρου του είδους Sinopterus atavismus.Μία από τις πιο αινιγματικές πτυχές των πτερόσαυρων αφορά τη διατροφή τους, η οποία παραμένει ελλιπώς κατανοητή. Έχουν προταθεί διάφορες υποθέσεις για τις διατροφικές τους συνήθειες, όπως εντομοφαγία, ιχθυοφαγία, σαρκοφαγία, δυροφογία (κατανάλωση σκληρών τροφών), φυτοφαγία/καρποφαγία, φίλτρο-τροφοδοσία και γενικευμένες δίαιτες.Ωστόσο η πιο αδιαμφισβήτητη απόδειξη διατροφικών συνηθειών είναι τα περιεχόμενα του στομάχου τα οποία είναι εξαιρετικά σπάνια στα απολιθώματα. Πέρα από την παρουσία λεπιών κοντά στο θωρακικό κλωβό του πτερόσαυρου Eudimorphodon από το Ύστερο Τριαδικό της Ιταλίας υπάρχουν μόλις πέντε επιβεβαιωμένες περιπτώσεις περιεχομένων στομάχου πτερόσαυρων, όλες από το είδος Rhamphorhynchus στα ασβεστολιθικά πετρώματα Solnhofen της Γερμανίας (Ύστερη Ιουράσια περίοδος). Αυτά περιείχαν κυρίως λείψανα ψαριών και μερικά μη αναγνωρισμένα αντικείμενα. Ο φυτοφάγος πτερόσαυρος Σε μια νέα μελέτη, ο Δρ. Xiaolin Wang από το Ινστιτούτο Σπονδυλωτής Παλαιοντολογίας και Ανθρωπολογίας της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών και οι συνεργάτες του εξέτασαν τα απολιθωμένα περιεχόμενα του στομάχου του Sinopterus atavismus, ενός πτερόσαυρου τύπου tapejarid, που έζησε στην Κίνα πριν από περίπου 120 εκατομμύρια χρόνια.Οι ερευνητές εντόπισαν πολλούς μικρούς γαστρόλιθους (στομαχικές πέτρες) και εξήγαγαν 320 φυτολίθους από ένα μικρό κομμάτι του περιεχομένου. «Οι φυτολίθοι είναι μικροσκοπικές δομές πυριτίου που σχηματίζονται κατά την ανάπτυξη των φυτών και παρουσιάζουν διαφορετικά σχήματα ανάλογα με το είδος και ακόμη και με το τμήμα του φυτού. Η ανακάλυψη αυτή αποτελεί την πρώτη ανεύρεση φυτολίθων σε οποιονδήποτε πτερόσαυρο και τη δεύτερη περίπτωση που έχει εντοπιστεί πτερόσαυρος με γαστρόλιθους» αναφέρει η ερευνητική ομάδα στο άρθρο της στην επιθεώρηση «Science Bulletin». Επιβεβαίωση φυτοφαγίας Για να βεβαιωθούν ότι ο Sinopterus atavismus ήταν πράγματι φυτοφάγος, οι επιστήμονες εξέτασαν άλλες πιθανές εξηγήσεις: · Μόλυνση από τα πετρώματα: Το σενάριο αυτό αποκλείστηκε αφού το γύρω πέτρωμα δεν περιείχε καθόλου φυτολίθους. · Κατανάλωση φυτοφάγων ζώων: Απορρίφθηκε γιατί αν είχε φάει σπονδυλωτά ή έντομα, θα υπήρχαν ίχνη από κόκαλα, λέπια ή χιτίνες τα οποία δεν βρέθηκαν. · Κατανάλωση μαλακών οργανισμών (π.χ. κάμπιες): Δεν εξηγεί την παρουσία τόσων γαστρόλιθων αφού τέτοιοι λίθοι χρησιμεύουν στην άλεση σκληρών υλικών όπως φυτών ή κελυφών εντόμων. Επιπλέον, προηγούμενες μελέτες για το συγγενικό είδος Tapejara wellnhoferi είχαν δείξει ότι διέθετε ισχυρές γνάθους προσαρμοσμένες στη μάσηση φυτικών υλικών. «Επομένως οι φυτολίθοι αντιπροσωπεύουν άμεση φυτική πρόσληψη ενώ οι γαστρόλιθοι λειτουργούσαν ως μηχανισμοί άλεσης για την πέψη των φυτών» λένε οι ερευνητές.Η έρευνα θεωρείται σημαντικό βήμα για την κατανόηση της εξέλιξης της φυτοφαγίας στα ιπτάμενα ερπετά της πρώιμης Κρητιδικής περιόδου. Οι πτερόσαυροι ήταν τα πρώτα σπονδυλωτά όντα στη Γη που ανέπτυξαν την ικανότητα να πετούν. Έκαναν την εμφάνιση τους στον πλανήτη πριν από περίπου 210 εκατ. έτη, δηλαδή περίπου την ίδια χρονική περίοδο με την εμφάνιση των δεινοσαύρων, και εξαφανίστηκαν μαζί με αυτούς πριν από περίπου 65 εκατ. έτη μετά την πτώση στον πλανήτη μας του γιγάντιου αστεροειδή που εξαφάνισε το 80% της ζωής.Έχουν ανακαλυφθεί αρκετά είδη πτερόσαυρων διαφόρων μεγεθών και χαρακτηριστικών σε πολλές περιοχές του πλανήτη. Οι μεγαλύτεροι πτερόσαυροι που γνωρίζουμε είχαν μέγεθος παρόμοιο με αυτό μιας καμηλοπάρδαλης και άνοιγμα φτερών 12 μέτρων. Όταν πετούσαν αυτοί οι πτερόσαυροι αναμφίβολα θα έμοιαζαν με αληθινούς… δράκους. Έχει διαπιστωθεί ότι πτερόσαυροι πετούσαν σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης, έχουν βρεθεί απολιθώματα σε όλες τις ηπείρους ακόμη και στην Ανταρκτική. Καλλιτεχνική απεικόνιση του φυτοφάγου πτερόσαυρου. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2031474/anakalyfthike-pterosayros-me-to-periechomeno-tis-trofis-sto-stomachi-toy/ Ανακαλύφθηκαν τρία άγνωστα είδη βατράχων που γεννούν νεογνά και όχι αβγά. Εντυπωσιακή ανακάλυψη που αποκαλύπτει το σύνθετο κόσμο αναπαραγωγής των βατράχων. Μια ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης περιέγραψε τρία νέα είδη φρύνων του γένους Nectophrynoides τα οποία εντοπίστηκαν στα Όρη Eastern Arc της Τανζανίας. Κοινώς γνωστοί ως δενδρόβιοι φρύνοι τα μέλη του γένους Nectophrynoides παρουσιάζουν ζωοτοκία δηλαδή γέννηση ζωντανών νεογνών ένα χαρακτηριστικό εξαιρετικά σπάνιο στους βατράχους.Το γένος Nectophrynoides ανήκει στην οικογένεια Bufonidae και μέχρι σήμερα περιλάμβανε 13 αναγνωρισμένα είδη ενδημικά στα τροπικά δάση και λιβάδια της Τανζανίας. Όλα τα είδη Nectophrynoides απαντώνται στα Όρη Eastern Arc, εκτός από το Nectophrynoides viviparus, που βρίσκεται επίσης στα γειτονικά Νότια Υψίπεδα της Τανζανίας.«Τα τρία νέα είδη βατράχων ανήκουν σε μια ασυνήθιστη ομάδα αφρικανικών φρύνων του γένους Nectophrynoides. Αντί να γεννούν αυγά που εκκολάπτονται σε γυρίνους, οι θηλυκοί δενδρόβιοι φρύνοι κουβαλούν τα μικρά τους μέσα στο σώμα τους και γεννούν πλήρως ανεπτυγμένους, μικροσκοπικούς φρύνους. Αυτό τους κατατάσσει ανάμεσα στα ελάχιστα αμφίβια στον κόσμο που είναι ικανά για εσωτερική γονιμοποίηση και ζωντανή γέννα», δήλωσε ο Δρ. Κριστιάν Θρέιν από το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης και οι συνεργάτες του.«Είναι κοινώς γνωστό ότι οι βάτραχοι αναπτύσσονται από γυρίνους ένα από τα κλασικά παραδείγματα μεταμόρφωσης στη βιολογία», ανέφερε ο Δρ. Μαρκ Ντ. Σερτζ από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Δανίας. «Ωστόσο τα σχεδόν 8.000 είδη βατράχων έχουν στην πραγματικότητα μια τεράστια ποικιλία αναπαραγωγικών στρατηγικών, πολλές από τις οποίες δεν μοιάζουν καθόλου με αυτή τη γνωστή ιστορία. Μόνο λίγα είδη βατράχων από τη Νότια Αμερική και τη Νοτιοανατολική Ασία έχουν αναπτύξει παρόμοιες στρατηγικές, καθιστώντας αυτούς τους φρύνους μια σπάνια περίπτωση στο ζωικό βασίλειο. Η ζωοτοκία είναι εξαιρετικά σπάνια στους βατράχους και φρύνους — την εφαρμόζει λιγότερο από το 1% των ειδών — γεγονός που κάνει αυτά τα νέα είδη ιδιαίτερα ενδιαφέροντα» δήλωσε ο Δρ. Κριστόφ Λιέντκε ερευνητής στο Ισπανικό Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας (CSIC).Στη μελέτη που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Vertebrate Zoology» οι ερευνητές εξέτασαν 257 δείγματα που είχαν αποδοθεί στο «σύμπλεγμα Nectophrynoides viviparus». Με βάση τα αποτελέσματά τους, αναγνώρισαν τρία νέα είδη που έλαβαν τις επιστημονικές ονομασίες Nectophrynoides luhomeroensis, Nectophrynoides uhehe, Nectophrynoides saliensis.«Η περιγραφή αυτών των τριών νέων ειδών ανεβάζει τον συνολικό αριθμό γνωστών ζωοτόκων άνουρων (βατράχων και φρύνων) στις 20 παγκοσμίως εκ των οποίων 16 ανήκουν στο γένος Nectophrynoides. Η ιδιόμορφη αναπαραγωγή και η βιολογία που επιδεικνύουν αυτοί οι φρύνοι της οικογένειας Bufonidae υπογραμμίζουν την πιθανή λειτουργική απώλεια που θα επέλθει αν αυτά τα είδη εξαφανιστούν. Ο κίνδυνος απώλειας αυτών των ειδών και της συμβολής τους στη λειτουργική ποικιλότητα των αμφιβίων θα πρέπει να αποτελέσει λόγο ενίσχυσης των προσπαθειών διατήρησης για την προστασία τους. Απαιτούνται περισσότερες έρευνες πεδίου για την πλήρη κατανόηση της συμπεριφοράς και της οικολογίας αυτών των αξιοσημείωτων δενδρόβιων ζωοτόκων φρύνων» εξηγεί ο Λιέντκε. Στη φωτογραφία εικονίζεται ένας από τους άγνωστους βατράχους που ανακαλύφθηκαν. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2031438/anakalyfthikan-tria-agnosta-eidi-vatrachon-poy-gennoyn-neogna-kai-ochi-avga/

Τεχνητή «φυλλωσιά» μετατρέπει φως, νερό και διοξείδιο του άνθρακα σε χρήσιμα προϊόντα. Το επίτευγμα σηματοδοτεί μια νέα εποχή «πράσινης» χημείας. Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ ανέπτυξαν μια συσκευή που λειτουργεί με ηλιακή ενέργεια και μιμείται τη φωτοσύνθεση για να μετατρέπει το διοξείδιο του άνθρακα, το ηλιακό φως και το νερό σε πολύτιμες χημικές ουσίες. Η μη τοξική “ημι-τεχνητή φυλλωσιά” μπορεί να λειτουργεί συνεχώς και αποδοτικά παράγοντας φαρμακευτικές ενώσεις υψηλής καθαρότητας. Η ανακάλυψη αυτή θα μπορούσε να βοηθήσει στην αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων στη χημική βιομηχανία και να σηματοδοτήσει μια νέα εποχή πράσινης χημείας.Οι επιστήμονες εντόπισαν έναν βιώσιμο νέο τρόπο παραγωγής βασικών χημικών ουσιών που αποτελούν τη βάση χιλιάδων προϊόντων της καθημερινότητας από πλαστικά και καλλυντικά μέχρι φαρμακευτικά σκευάσματα.Η παγκόσμια χημική βιομηχανία, η οποία μετατρέπει πρώτες ύλες (κυρίως ορυκτά καύσιμα) σε τελικά προϊόντα, ευθύνεται για περίπου 6% των παγκόσμιων εκπομπών άνθρακα. Τώρα μια ομάδα του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ αναπτύσσει καινοτόμες τεχνικές που θα μπορούσαν να «απο-ορυκτοποιήσουν» τον κλάδο καθιστώντας την παραγωγή χημικών πολύ πιο βιώσιμη.Οι ερευνητές σχεδίασαν ένα υβριδικό σύστημα που συνδυάζει οργανικούς φωτοαπορροφητικούς πολυμερείς με βακτηριακά ένζυμα, ώστε να μετατρέπουν το ηλιακό φως, το νερό και το διοξείδιο του άνθρακα σε φορμικό οξύ, ένα καθαρό καύσιμο που μπορεί να τροφοδοτήσει άλλες χημικές αντιδράσεις.Αυτή η “φυλλωσιά” μιμείται τη φωτοσύνθεση των φυτών, λειτουργεί χωρίς εξωτερική πηγή ενέργειας και δεν περιέχει τοξικά ή ασταθή υλικά, σε αντίθεση με προηγούμενες εκδοχές. Είναι επίσης πιο σταθερή και αποδοτική χωρίς να χρειάζεται πρόσθετα που μειώνουν την απόδοση.Κατά τη διάρκεια των δοκιμών η ομάδα χρησιμοποίησε το φως του ήλιου για να μετατρέψει το διοξείδιο του άνθρακα σε φορμικό οξύ και στη συνέχεια το χρησιμοποίησε σε μια αλυσιδωτή (“ντόμινο”) αντίδραση για την παραγωγή φαρμακευτικής ένωσης, επιτυγχάνοντας υψηλή καθαρότητα και απόδοση.Η έρευνα που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Joule» είναι η πρώτη που χρησιμοποιεί οργανικούς ημιαγωγούς ως το φως απορροφητικό στοιχείο ενός τέτοιου βιοϋβριδικού συστήματος ανοίγοντας τον δρόμο για μια νέα γενιά βιώσιμων τεχνητών φύλλων.«Αν θέλουμε να χτίσουμε μια κυκλική, βιώσιμη οικονομία, η χημική βιομηχανία είναι ένα μεγάλο, περίπλοκο πρόβλημα που πρέπει να λύσουμε» δήλωσε ο καθηγητής Έρβιν Ρέισνερ από το Τμήμα Χημείας Yusuf Hamied του Πανεπιστημίου Κέιμπριτζ. «Πρέπει να βρούμε τρόπους να “απο-ορυκτοποιήσουμε” αυτόν τον κρίσιμο τομέα, ο οποίος παράγει τόσα σημαντικά προϊόντα που όλοι χρειαζόμαστε. Αν τα καταφέρουμε, είναι μια τεράστια ευκαιρία.» Καθαρότερη προσέγγιση στη τεχνητή φωτοσύνθεση Η ομάδα του Ρέισνερ ειδικεύεται στην ανάπτυξη τεχνητών φύλλων που μετατρέπουν το ηλιακό φως σε καύσιμα και χημικές ενώσεις χωρίς χρήση ορυκτών καυσίμων. Πολλά από τα προηγούμενα σχέδια βασίζονταν σε συνθετικούς καταλύτες ή ανόργανους ημιαγωγούς, που αποσυντίθενται γρήγορα ή περιέχουν τοξικά στοιχεία όπως ο μόλυβδος.«Αν μπορέσουμε να αφαιρέσουμε τα τοξικά στοιχεία και να χρησιμοποιήσουμε οργανικά, τότε έχουμε μια καθαρή χημική αντίδραση με ένα μόνο επιθυμητό προϊόν χωρίς ανεπιθύμητες παρενέργειες. Η συσκευή μας συνδυάζει τα πλεονεκτήματα των οργανικών ημιαγωγών που είναι ρυθμιζόμενοι και μη τοξικοί με βιοκαταλύτες που είναι εξαιρετικά επιλεκτικοί και αποδοτικοί» εξήγησε η Δρ. Σελίν Γενγκ συγγραφέας της μελέτης. Επίλυση του Προβλήματος της Σταθερότητας των Ενζύμων Οι περισσότεροι μηχανισμοί απαιτούν χημικά πρόσθετα (ρυθμιστικά διαλύματα) για να διατηρηθεί η δράση των ενζύμων, κάτι που περιορίζει τη διάρκεια ζωής τους. Η ομάδα του Κέιμπριτζ κατάφερε να λύσει αυτό το πρόβλημα ενσωματώνοντας το ένζυμο καρβονική ανυδράση μέσα σε μια πορώδη δομή τιτανίου, επιτρέποντας στη συσκευή να λειτουργεί σε απλό διάλυμα διττανθρακικού — παρόμοιο με ανθρακούχο νερό — χωρίς μη βιώσιμα πρόσθετα.«Ήταν σαν να λύνουμε ένα μεγάλο παζλ», δήλωσε ο Δρ. Γιονπενγκ Λιου μεταδιδακτορικός ερευνητής μέλος της ομάδας.«Χρειάστηκε χρόνος για να καταλάβουμε πώς να “ακινητοποιήσουμε” το ένζυμο πάνω στο ηλεκτρόδιο, αλλά τώρα βλέπουμε τους καρπούς αυτής της προσπάθειας» Εντυπωσιακή Απόδοση και Ανθεκτικότητα Οι δοκιμές έδειξαν ότι η συσκευή παρήγαγε υψηλά ρεύματα και πέτυχε σχεδόν τέλεια απόδοση στη διοχέτευση ηλεκτρονίων στις αντιδράσεις παραγωγής καυσίμου. Λειτούργησε πάνω από 24 ώρες συνεχόμενα, διπλάσιο χρόνο από προηγούμενα μοντέλα.Η ομάδα σκοπεύει να βελτιώσει περαιτέρω τη διάρκεια ζωής της συσκευής και να την προσαρμόσει ώστε να παράγει και άλλες χημικές ουσίες. «Δείξαμε ότι είναι δυνατό να δημιουργήσουμε ηλιακά συστήματα που είναι αποδοτικά, ανθεκτικά και απαλλαγμένα από τοξικά υλικά. Αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει μια βασική πλατφόρμα για την παραγωγή πράσινων καυσίμων και χημικών στο μέλλον μια πραγματική ευκαιρία για πράσινη καινοτομία στη χημεία» λέει ο Ρέισνερ. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2030886/techniti-fyllosia-metatrepei-fos-nero-kai-dioxeidio-toy-anthraka-se-chrisima-proionta/

Cop30: Απόντες οι χώρες με το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα – Το βάρος της κλιματικής κρίσης σε ευρωπαϊκού ώμους. Χωρίς Τραμπ, Σι και Μόντι η σύνοδος για το κλίμα στη Βραζιλία - Δεσμεύσεις από τους εκπροσώπους της ΕΕ Καθώς οι Ευρωπαίοι ηγέτες συγκεντρώνονται στη Διάσκεψη COP30 για να συζητήσουν την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και τη χρηματοδότηση των αναπτυσσόμενων χωρών, οι μεγαλύτεροι ρυπαντές του πλανήτη δεν θα πατήσουν το πόδι τους στη φετινή ετήσια σύνοδο του ΟΗΕ για το κλίμα, που ξεκινά τη Δευτέρα στη βελανιδόφυτη πόλη Μπελέμ της Βραζιλίας.Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Κίνα και η Ινδία απουσιάζουν σε μεγάλο βαθμό από τη συνάντηση, καθώς η παγκόσμια δυναμική για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής φαίνεται να εξασθενεί. Το γεγονός αφήνει σχεδόν μόνη την Ευρωπαϊκή Ένωση να στηρίζει τις αναπτυσσόμενες χώρες που χρειάζονται τεχνολογία και οικονομικούς πόρους για να περιορίσουν τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης.Για την Ευρώπη, η κατάσταση είναι λεπτή και ισορροπημένη· από τη μία επιδιώκει να τηρήσει τις δεσμεύσεις της για το κλίμα, ενώ από την άλλη καλείται να αντιμετωπίσει μια σειρά νέων προτεραιοτήτων, όπως η ενίσχυση της άμυνας και ο επανεξοπλισμός. Αντίστοιχα, οι ΗΠΑ, η Κίνα και η Ινδία στρέφουν τις προσπάθειές τους στην ενίσχυση των εθνικών βιομηχανιών και των εσωτερικών τους πολιτικών. Σύνοδος χωρίς Τραμπ, Σι και Μόντι Ο Κινέζος Πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ δεν θα παραστεί στη COP30, με την Κίνα να εκπροσωπείται από τον Αντιπρόεδρο Ντινγκ Σουεσιάνγκ. Ο Ινδός Πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι ανέθεσε την εκπροσώπηση της χώρας του στον Πρέσβη στη Βραζιλία, Ντινές Μπατία.Οι Ηνωμένες Πολιτείες αγνόησαν πλήρως τη σύνοδο, χωρίς κανέναν εκπρόσωπο από την Ουάσιγκτον. Η απουσία τους θεωρήθηκε αναμενόμενη, μετά την αποχώρησή τους από τη Συμφωνία του Παρισιού, που φέτος συμπληρώνει δέκα χρόνια από τότε που οι παγκόσμιοι ηγέτες δεσμεύτηκαν να περιορίσουν την υπερθέρμανση του πλανήτη κάτω από τους 1,5°C σε σχέση με τα επίπεδα του 1990.Σύμφωνα με στοιχεία του Κοινού Ερευνητικού Κέντρου της ΕΕ (2024), η Κίνα (29,2%), οι ΗΠΑ (11,1%) και η Ινδία (8,2%) ευθύνονται για σχεδόν το μισό των παγκόσμιων εκπομπών, ενώ η ΕΕ των 27 μόλις για 5,9%. Μόνη της η Ευρώπη Οι παγκόσμιοι ηγέτες προσπαθούν να αυξήσουν τη χρηματοδότηση προς τις αναπτυσσόμενες χώρες για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής — από πλημμύρες και καύσωνες έως κρίσεις επισιτιστικής ασφάλειας.Με τους μεγαλύτερους ρυπαντές να απέχουν —ιδίως τις Ηνωμένες Πολιτείες υπό τον Τραμπ—, η Ευρώπη μένει σχεδόν μόνη στην προσπάθεια να συγκεντρώσει τα απαραίτητα κονδύλια για τη διατήρηση της παγκόσμιας κλιματικής δράσης.Μόνο το 2024, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της συνεισέφεραν 42,7 δισεκατομμύρια ευρώ σε δημόσια και ιδιωτική διεθνή χρηματοδότηση, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.Βασιζόμενος στα αποτελέσματα της COP29 στο Μπακού, ο Παγκόσμιος Νότος ζητά τουλάχιστον 1,3 τρισεκατομμύρια δολάρια (1,12 τρισ. ευρώ) ετησίως από τις πλουσιότερες χώρες. Πέρυσι, οι ανεπτυγμένες οικονομίες υποσχέθηκαν 300 δισ. δολάρια τον χρόνο, ποσό που οι αναπτυσσόμενες χώρες θεώρησαν ανεπαρκές. Η δεξαμενή σκέψης Power Shift Africa δήλωσε μέσω Χ (πρώην Twitter): «Στην COP30, οι αναπτυσσόμενες χώρες απαιτούν κάτι περισσότερο από αόριστες υποσχέσεις. Το Μπελέμ πρέπει να προσφέρει ένα συγκεκριμένο σχέδιο, όπου οι υπεύθυνοι θα πληρώσουν το μερίδιο που τους αναλογεί». Η επισημάνσεις της Κομισιόν Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τόνισε ότι η COP30 πρέπει να είναι η σύνοδος που θα δώσει απτά αποτελέσματα για τις πιο ευάλωτες χώρες. Μιλώντας σε εκδήλωση στη Βραζιλία μαζί με τον Εμανουέλ Μακρόν και τον Κιρ Στάρμερ, υπογράμμισε:«Παραμένουμε ο μεγαλύτερος χρηματοδότης για το κλίμα παγκοσμίως (…) Μέσω της πρωτοβουλίας Global Gateway, θα συνεχίσουμε να κινητοποιούμε επενδύσεις για την πράσινη μετάβαση σε ολόκληρο τον κόσμο».Ο Επίτροπος για τη Δράση για το Κλίμα, Βόπκε Χούκστρα, πρόσθεσε ότι η ΕΕ παραμένει στον σωστό δρόμο για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και κάλεσε και άλλες χώρες να αναλάβουν το μερίδιο ευθύνης τους:«Ολόκληρος ο κόσμος πρέπει να συνεργαστεί για να επιτύχουμε μηδενικές καθαρές εκπομπές. Η Ευρώπη ευθύνεται μόνο για το 6% των παγκόσμιων εκπομπών· καλούμε και άλλους, τόσο ανεπτυγμένες όσο και αναδυόμενες οικονομίες, να συμβάλουν αναλόγως». Επείγουσα ανάγκη και… σκεπτικισμός Η COP30 ξεκινά μέσα σε κλίμα επείγουσας ανάγκης αλλά και αμφιβολίας. Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι απαιτούνται πολύ ταχύτερες ενέργειες για να περιοριστεί η υπερθέρμανση κάτω από τον στόχο του 1,5°C. Παράλληλα, οι επικριτές θεωρούν ότι η σύνοδος δύσκολα θα επιφέρει ουσιαστικές αλλαγές.Ο Αυστριακός ευρωβουλευτής Ρόμαν Χάιντερ (Patriots for Europe) υποστήριξε ότι η ενεργειακή και κλιματική πολιτική της ΕΕ καθιστά την Ευρώπη φτωχότερη, εξωθώντας επιχειρήσεις και θέσεις εργασίας σε χώρες με χαλαρότερους κανονισμούς.«Οι σύνοδοι COP έχουν μετατραπεί σε ένα παγκόσμιο ΑΤΜ, που αντλεί δισεκατομμύρια από τους Ευρωπαίους φορολογούμενους για να τα διοχετεύσει σε ατελείωτες “κλιματικές επιδοτήσεις” χωρίς κανένα αποτέλεσμα», δήλωσε στο Euronews. «Οι ηγέτες των Βρυξελλών έχουν επιδοθεί σε μια αυτοκαταστροφική πράσινη σταυροφορία, ενώ Κίνα και Ινδία γελούν πίσω από κλειστές πόρτες», πρόσθεσε.Από την άλλη, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις παραμένουν ενωμένες στην υπεράσπιση της δράσης για το κλίμα.Η Κιάρα Μαρτινέλι, διευθύντρια του Climate Action Network Europe, κάλεσε τους Ευρωπαίους ηγέτες να παρουσιάσουν ένα φιλόδοξο και δίκαιο πακέτο αποτελεσμάτων και να «αποκαταστήσουν την πίστη στη διεθνή συνεργασία», ακόμη κι αν οι ΗΠΑ υστερούν.«Η πολιτική δύναμη της ΕΕ στην COP30 πρέπει να είναι αταλάντευτη και να εργάζεται ακούραστα για να καλύψει τα κενά σε εκπομπές, χρηματοδότηση, δικαιοσύνη και αλληλεγγύη (…) Ο πολυμερής διάλογος μπορεί ακόμη να προσφέρει δικαιοσύνη, σταθερότητα και ασφάλεια σε έναν ολοένα πιο διχασμένο κόσμο», τόνισε η Μαρτινέλι. Με πληροφορίες από Euronews

Καταγράφηκε για πρώτη φορά η γέννηση μιας όρκας στη φύση (βίντεο) Παρατηρήθηκαν επίσης για πρώτη φορά οι πρώτες ώρες ζωής ενός νεογνού όρκας στο φυσικό του περιβάλλον. Επιστήμονες στη Νορβηγία κατέγραψαν για πρώτη φορά τη γέννηση μιας όρκας στη φύση, ένα μοναδικό γεγονός που απαθανατίστηκε σε εντυπωσιακές φωτογραφίες.Η παρατήρηση έγινε στα ανοιχτά του Σκέρβοϊ στον Αρκτικό Κύκλο κατά τη διάρκεια μιας εκδρομής παρακολούθησης φαλαινών. Ερευνητές και τουρίστες παρακολουθούσαν μια ομάδα όρκων να τρέφεται όταν ξαφνικά το νερό γύρω τους βάφτηκε κόκκινο από αίμα. «Παρακολουθούσαμε ήρεμα τη σίτιση όταν ξαφνικά, κοντά στο σκάφος, είδαμε αίμα να χύνεται παντού», έγραψε η Κρίσζτί Μπαλοτάι φωτογράφος και βιντεογράφος της εταιρείας Orca Channel, σε ανάρτησή της. «Αρχικά δεν είχα ιδέα τι συνέβαινε. Ένα δευτερόλεπτο αργότερα είδα ένα μικρό κεφαλάκι να ξεπροβάλλει από το νερό. Είχε μόλις γεννηθεί ένα μωρό όρκα δίπλα μας».Λίγο μετά τη γέννηση, η υπόλοιπη ομάδα με τις όρκες σχημάτισε έναν προστατευτικό κύκλο γύρω από το νεογνό. Οι όρκες κυρίως θηλυκά και νεαρά άτομα ήταν ιδιαίτερα δραστήριες σπρώχνοντας το μωρό προς την επιφάνεια για να πάρει αέρα. «Τις είδαμε να μεταφέρουν το μωρό στην πλάτη τους και να το κρατούν πάνω από το νερό για να αναπνεύσει. Δεν ήμουν σίγουρη αν ήταν ζωντανό» ανέφερε η Μπαλοτάι.Ερευνητές του Norwegian Orca Survey έστειλαν ένα drone πάνω από το κοπάδι για να δουν καλύτερα τι συνέβαινε ενώ πέντε άλλα σκάφη παρακολούθησης απομακρύνθηκαν για να μην ενοχλήσουν τις όρκες. Το drone αποκάλυψε ότι το μικρό δυσκολεύτηκε να μείνει στην επιφάνεια για τα πρώτα 15 λεπτά αλλά τελικά κατάφερε να κολυμπήσει μόνο του.«Η μητέρα ταυτοποιήθηκε ως η NKW-591, ένα γνωστό θηλυκό που παρακολουθούμε από το 2013», Έχει ήδη αποκτήσει αρκετούς απογόνους επομένως είναι έμπειρη μητέρα» αναφέρουν οι ερευνητές. «Το ραχιαίο πτερύγιο του μωρού ήταν ελαφρώς λυγισμένο κάτι φυσιολογικό τις πρώτες ώρες μετά τη γέννηση.Ήταν απίστευτο να βλέπεις κάτι τέτοιο να συμβαίνει στη φύση» σημείωσε η Μπαλοτάι.Η οργάνωση επιβεβαίωσε ότι αυτή είναι η πρώτη τεκμηριωμένη περίπτωση γέννησης όρκας στη φύση και της πρώτης ώρας ζωής ενός νεογνού. Οι ερευνητές παρακολούθησαν διακριτικά την ομάδα μέχρι να πέσει το σκοτάδι κρατώντας απόσταση άνω των 300 μέτρων και αποτρέποντας άλλα σκάφη να πλησιάσουν. Οι επιστήμονες ελπίζουν να ξανασυναντήσουν τη μητέρα και το μικρό τις επόμενες εβδομάδες ενώ στο μεταξύ αναλύουν τα δεδομένα που συνέλεξαν κατά τη διάρκεια και μετά τη γέννηση. «Η καταγραφή της επιβίωσης των νεογνών παραμένει ένας από τους βασικούς στόχους της μακροχρόνιας έρευνάς μας», δήλωσαν οι εκπρόσωποι του Norwegian Orca Survey.Αν και ανήκουν στην οικογένεια των δελφινιών, είναι στην πραγματικότητα το μεγαλύτερο είδος δελφινιών, οι όρκες έγιναν περισσότερο γνωστές με τον όρο «φάλαινες δολοφόνοι» (killer whales) κάνοντας τους περισσότερους να πιστεύουν ότι πρόκειται για ένα σαρκοφάγο είδος φαλαινών. Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πλήθος σημαντικών ερευνών για τις όρκες με τη βοήθεια σύγχρονων μέσων όπως drones που έχουν αποκαλύψει άγνωστα εντυπωσιακά στοιχεία για τον κόσμο τους, τις ικανότητες τους και την συμπεριφορά τους. Το νερό βάφεται κόκκινο καθώς μια όρκα γεννά το μωρό της. https://www.naftemporiki.gr/green/wildlife/2031139/katagrafike-gia-proti-fora-i-gennisi-mias-orkas-sti-fysi-vinteo/

H θερμοκρασία των μαύρων τρυπών με απλή φυσική. Η σημαντικότερη ανακάλυψη του βρετανικού φυσικού Στίβεν Χόκινγκ ήταν ότι «οι μαύρες τρύπες δεν είναι και τόσο μαύρες», καθώς εκπέμπουν θερμική ακτινοβολία σαν να ήταν θερμά σώματα, με απόλυτη θερμοκρασία που υπολογίζεται από μια εξίσωση γνωστή ως θερμοκρασία Hawking: , η οποία εκτός από τη μάζα της μαύρης τρύπας M, περιέχει μόνο θεμελιώδεις φυσικές σταθερές: τη σταθερά του Planck ℏ=h/2π, τη σταθερά παγκόσμιας έλξης G, την ταχύτητα του φωτός στο κενό c και την σταθερά του σταθερά του Boltzmann k. Παρατηρούμε ότι η θερμοκρασία μιας μαύρης τρύπας είναι αντιστρόφως ανάλογη με την μάζα της – όσο μικραίνει η μάζα της μαύρης τρύπας η θερμοκρασία της αυξάνεται.Η λεπτομερής απόδειξη της θερμοκρασίας Hawking απαιτεί προχωρημένες γνώσεις φυσικής και μαθηματικών. Μια εναλλακτική απλοποιημένη μέθοδος «απόδειξης» της εξ. (1) είναι η αναφορά στις κβαντικές διακυμάνσεις του κενού κοντά στον ορίζοντα των γεγονότων της μαύρης τρύπας. Πρόκειται για τη μέθοδο που χρησιμοποίησε ο ίδιος ο Χόκινγκ σε εκλαϊκευτικά βιβλία και ομιλίες(*). «Πώς όμως συνειδητοποίησε ο Χώκινγκ ότι, παρόλο που τίποτε δεν μπορεί να διαφύγει από τον ορίζοντα γεγονότων, ούτε καν το φως, μια μαύρη τρύπα μπορεί να εκπέμπει θερμότητα, σε πείσμα αυτής της αρχής; Η απάντηση βρίσκεται στο ότι ο Χώκινγκ αποφάσισε να διερευνήσει τον ορίζοντα γεγονότων υπό το πρίσμα της κβαντικής θεωρίας. Εκείνη την εποχή οι περισσότεροι φυσικοί θεωρούσαν ότι οι μαύρες τρύπες, αυτά τα υπερμαζικά κοσμολογικά σώματα που υπακούν στις αρχές της γενικής σχετικότητας, δεν είχαν ιδιαίτερη σχέση με την κβαντική θεωρία. Άλλωστε, η κβαντική θεωρία είναι ένας οδηγός προς τον μικρόκοσμο στο εσωτερικό του ατόμου. Ωστόσο, ο Χώκινγκ είχε ένα προαίσθημα, το οποίο κατά ένα μέρος το είχαν εμπνεύσει και οι συζητήσεις του στη Μόσχα (τον Σεπτέμβριο του 1973 με τους Ζέλντοβιτς και Σταρομπίνσκι), ότι αν μελετούσε από κβαντική σκοπιά το κενό στο εσωτερικό και στον περιβάλλοντα χώρο του ορίζοντα γεγονότων, θα προέκυπτε κάτι ενδιαφέρον. Ο ακριβής συλλογισμός του Χώκινγκ είναι περίπλοκος. Για να κατανοήσουμε όμως, έστω διαισθητικά, τι έκανε, πρέπει να αναλογιστούμε μία από τις πιο αλλόκοτες συνέπειες της περίφημης «αρχής της αβεβαιότητας» της κβαντικής φυσικής — αυτού που είναι γνωστό ως «ενέργεια κενού». Όπως υπονοείται και από τον όρο, το κενό είναι κάθε άλλο παρά αδρανές — σφύζει από δραστηριότητα. Ανά πάσα στιγμή εμφανίζονται από το πουθενά ριπές ενέργειας, οι οποίες δανείζονται ισοδύναμες ριπές ενέργειας από μια εξαιρετικά σύντομη στιγμή στο μέλλον. Τις περισσότερες φορές δεν αντιλαμβανόμαστε αυτές τις διακυμάνσεις επειδή η θετική ριπή ενέργειας που εμφανίζεται τη μια στιγμή αντισταθμίζεται από την αρνητική ριπή που ακολουθεί αμέσως μετά. Η αρνητική ενέργεια μπορεί να είναι παράξενη έννοια, αλλά υπάρχει! Αυτές οι ριπές ενέργειας παίρνουν πολλές μορφές. Μπορεί να εκδηλωθούν ως σωματίδια, όπως τα ηλεκτρόνια και τα ποζιτρόνια, ή ως φωτόνια ηλεκτρομαγνητικής ενέργειας. Ο Χώκινγκ υπέθεσε ότι πάνω και ακριβώς έξω από τον ορίζοντα γεγονότων της μαύρης τρύπας αυτή η αντιστάθμιση διαταράσσεται. Η τεράστια καμπυλότητα του χώρου και του χρόνου σε αυτό το σημείο συνεπάγεται ότι ένα μέρος της αρνητικής ενέργειας που δημιουργείται αποσπάται από τη θετική ενέργεια την οποία κανονικά θα εξουδετέρωνε. Αυτή η θετική ενέργεια που παραμένει μπορεί να ακτινοβοληθεί από τη μαύρη τρύπα. Η αρνητική ενέργεια πέφτει μέσα στη μαύρη τρύπα. Και, καθώς είναι αρνητική ενέργεια, έχει το αποτέλεσμα να μειώνει τη μάζα της μαύρης τρύπας. Σε έναν εξωτερικό παρατηρητή φαίνεται σαν η μαύρη τρύπα να «εξαχνώνεται» και να συρρικνώνεται σιγά σιγά καθώς εκπέμπει ενέργεια – αυτή η ενέργεια αναφέρεται ως «ακτινοβολία Χώκινγκ». Το εξαιρετικά αξιοσημείωτο με τους υπολογισμούς του Χώκινγκ ήταν ότι χάρη σε αυτούς μπόρεσε να προβλέψει τη θερμοκρασία αυτής της ακτινοβολίας που εκλύεται από τον ορίζοντα γεγονότων. Είναι συνήθως πολύ χαμηλή, ένα μικρό κλάσμα του βαθμού πάνω από το απόλυτο μηδέν.( …) απόσπασμα από το βιβλίο «ΤΟ ΨΥΓΕΙΟ ΤΟΥ ΑΪΝΣΤΑΪΝ, Το ζεστό, το κρύο και η σημασία τους για το σύμπαν», Πωλ Σεν, Μετάφραση: Παναγιώτης Δρεπανιώτης, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 2025 Υπενθυμίζεται ότι ο ορίζοντας γεγονότων είναι η σφαιρική περιοχή που καθορίζει το μέγεθος της μαύρης τρύπας και στην περίπτωση μιας στατικής μαύρης τρύπας, έχει χαρακτηριστική ακτίνα που ονομάζεται ακτίνα Schwarzschild και δίνεται από την εξίσωση: , όπου Μ είναι η μάζα της μαύρης τρύπας, G η σταθερά βαρυτικής έλξης και c η ταχύτητα του φωτός στο κενό. Επιπλέον, οι κβαντικές διακυμάνσεις κοντά στον ορίζοντα των γεγονότων προκύπτουν από την αρχή της αβεβαιότητας του Heisenberg, σύμφωνα με την οποία η μικρότερη τιμή του γινομένου της αβεβαιότητας στην ενέργεια ΔE επί την διάρκεια Δt του φαινομένου θα είναι: . Αν η ενέργεια του κενού ήταν συνεχώς ακριβώς ίση με μηδέν (ΔE=0), τότε θα έπρεπε και ℏ=0, κάτι που δεν ισχύει. Επομένως το κενό δεν μπορεί να είναι «τέλειο», και πρέπει να εμφανίζει κβαντικές διακυμάνεις, παράγοντας στιγμιαία εικονικά σωματίδια που εξαφανίζονται μετά από χρoνικό διάστημα . Αυτά τα σωματίδια δεν παραβιάζουν την αρχή διατήρησης της ενέργειας, αφού η ύπαρξή τους είναι στιγμιαία και καλύπτεται από τη σχέση αβεβαιότητας. Επειδή όμως το ηλεκτρικό φορτίο είναι επίσης διατηρούμενο μέγεθος, αλλά δεν καλύπτεται από την αρχή της αβεβαιότητας, οι εικονικές διακυμάνσεις εμφανίζονται πάντα σε ζεύγη σωματιδίου–αντισωματιδίου με συνολικό φορτίο μηδέν· π.χ. ηλεκτρόνιο και ποζιτρόνιο. Επειδή η ταχύτητα του φωτός c είναι η μέγιστη επιτρεπτή ταχύτητα, προκύπτει ότι η αβεβαιότητα στη θέση Δx δεν μπορεί να είναι μικρότερη από , έτσι ώστε .Οι κβαντικές διακυμάνσεις κοντά στον ορίζοντα μπορούν να καταλήξουν, εκτός από την φυσιολογική εξαφάνιση των εικονικών σωματιδίων, και σε διαχωρισμό του ζεύγους: το ένα να πέφτει μέσα στη μαύρη τρύπα με αρνητική ενέργεια, ενώ το άλλο διαφεύγει ως πραγματικό σωματίδιο με θετική ενέργεια, διατηρώντας τη συνολική ενέργεια. Ένας απομακρυσμένος παρατηρητής αντιλαμβάνεται τα εκπεμπόμενα αυτά σωματίδια ως θερμική ακτινοβολία με θερμοκρασία που δίνεται από την εξίσωση (1).Για έναν απομακρυσμένο παρατηρητή, η επίδραση των κβαντικών διακυμάνσεων κοντά στον ορίζοντα γίνεται αντιληπτή ως θερμική ακτινοβολία με θερμοκρασία THΑς ξεκινήσουμε με ένα ζεύγος σωματιδίων που απέχουν απόσταση r από το κέντρο ενός σφαιρικού ουράνιου σώματος μάζας M και διαχωρίζονται σε απόσταση όπου l≪r μεταξύ τους. Σε κάθε σωματίδιο ασκείται δύναμη: και . Η διαφορά των μέτρων δυνάμεων είναι: , για l≪r . Αυτή η διαφορά που οφείλεται στην ανομοιογένεια του βαρυτικού πεδίου είναι ανάλογη με την διαφορά των μέτρων των επιταχύνσεων που αποκτά το κάθε σωματίδιο που τείνει να τα διαχωρίσει.Η ενέργεια που απαιτείται για να διαχωριστούν τα δυο σωματίδια σε απόσταση l μπορεί να εκφραστεί ως: .Αν θέσουμε όπου r την ακτίνα Schwarzschild και από την ισοδυναμία μάζας-ενέργειας του Αϊνστάιν, παίρνουμε: Θεωρούμε, σύμφωνα με την εξ. (2), ότι η απόσταση στην οποία μπορούν να διαχωριστούν δύο εικονικά σωματίδια είναι και επιπλέον ότι . Με αυτές τις συνθήκες η εξ. (3) γράφεται ως και επιλύοντας ως προς E έχουμε: .Αλλά τα σωματίδια της ακτινοβολίας Hawking είναι θερμικά, επομένως η ενέργειά τους θα είναι , όπου T είναι η απόλυτη θερμοκρασία και k=η σταθερά του Boltzmann. Χρησιμοποιώντας την εξ. (4) προκύπτει η εξ. (1) που εκφράζει την θερμοκρασία Hawking: , χωρίς τον αριθμητικό παράγοντα 1/8π. Η θερμοκρασία Hawking έχει αναγνωριστεί ως μία από τις σημαντικότερες επιστημονικές ανακαλύψεις του 20ού αιώνα και αποτελεί καθοριστικό βήμα για την κατανόηση του σύμπαντος. πηγή: https://arxiv.org/abs/2510.21790 (*) Η συνήθης ερμηνεία της ακτινοβολίας Hawking μέσω των «εικονικών ζευγών σωματιδίων» είναι λανθασμένη επειδή παρουσιάζει τα εικονικά σωματίδια ως πραγματικά διαχωρίσιμα σωματίδια και δεν εξηγεί με ακρίβεια τον τρόπο διατήρησης της ενέργειας και την απώλεια μάζας της μαύρης τρύπας.. Μπορεί και ο ίδιος ο Hawking να χρησιμοποίησε αυτή την εκλαϊκευτική εικόνα, στις εξειδικευμένες δημοσιεύσεις του όμως εξήγησε την ακτινοβολία χρησιμοποιώντας την κβαντική θεωρία πεδίου σε καμπύλο χωροχρόνο. μικρότερη από φωτ.1

Ένα ρυάκι από αστρική στάχτη. Η πρώτη εικόνα από το τηλεσκόπιο Vera C. Rubin αποκάλυψε μια αστρική «ουρά» στον εντυπωσιακό γαλαξία Μ61 που θα μπορούσε να εξηγήσει τις μυστηριώδεις ιδιότητές του.Το τηλεσκόπιο Vera C. Rubin αποκάλυψε ότι ο γαλαξίας M61 διαθέτει μια μακριά αστρική ουρά, η οποία δεν είχε εντοπιστεί μέχρι σήμερα. H νέα εικόνα του γαλαξία M61 με το αστρικό ρεύμα να τον ακολουθεί του δίνει μια ιδιομορφία, όχι όμως τόσο έντονη ώστε να συμπεριληφθεί στον άτλαντα ιδιόμορφων γαλαξιών που δημιούργησε ο αντισυμβατικός αστρονόμος Halton Arp.Λίγους μήνες μετά την πολυαναμενόμενη έναρξη λειτουργίας του, το αστεροσκοπείο Vera C. Rubin, αρχίζει να τηρεί την υπόσχεσή του να ξαναγράψει την κοσμική ιστορία. Η κολοσσιαία κάμερα του αστεροσκοπείου – που βρίσκεται στην κορυφή ενός βουνού στη Χιλή, αν και δεν έχει ξεκινήσει ακόμα την επίσημη επιστημονική του έρευνα, αλλά εξετάζοντας απλώς την πρώτη δοκιμαστική εικόνα του, οι αστρονόμοι εξεπλάγησαν: εντόπισαν ένα ευθύγραμμο ίχνος φωτός, ένα αστρικό ρεύμα, σαν ουρά του γνωστού γαλαξία Messier 61, που δείχνει ότι ο εν λόγω γαλαξίας κάποτε διέλυσε έναν πολύ μικρότερο. Οι αστρονόμοι ανέφεραν τα ευρήματά τους στο περιοδικό Research Notes of the American Astronomical Society. A tail that tells tales Ο γαλαξίας Messier 61 εντοπίστηκε για πρώτη φορά το 1779 στο σμήνος γαλαξιών της Παρθένου και έκτοτε έχει τραβήξει την προσοχή των αστρονόμων. Είναι πολύ γνωστός γιατί φιλοξενεί πληθώρα σουπερνόβα και παράγει νέα άστρα με εκπληκτικά υψηλό ρυθμό. Οι αστρονόμοι έχουν χρησιμοποιήσει μερικά ισχυρά τηλεσκόπια — συμπεριλαμβανομένων των διαστημικών τηλεσκοπίων James Webb και Hubble — για να αποκαλύψουν τη δομή του γαλαξία. Αλλά παρά την εντατική μελέτη του, κανείς δεν είχε βρει ποτέ αυτό το αστρικό ρεύμα.Η αστρική ουρά έχει μήκος 55 κιλοπαρσέκ ή 180.000 έτη φωτός, καθιστώντας την ένα από τα μεγαλύτερα ρυάκια αστρικής στάχτης που ανακαλύφθηκαν μέχρι σήμερα. Πιθανότατα προήλθε από έναν νάνο γαλαξία (ας τον πούμε Aschenbach), ο θάνατος του οποίου προήλθε από την βαρυτική του αλληλεπίδραση με τον γαλαξία Messier 61. Μια τέτοια αλληλεπίδραση θα μπορούσε να έχει ενισχύσει τον σχηματισμό άστρων στον Messier 61 και ίσως να εξηγήσει ορισμένες από τις ιδιομορφίες του γαλαξίαΗ πρώτη εικόνα του τηλεσκοπίου Rubin καταγράφει δέκα εκατομμύρια γαλαξίες κι αυτό είναι μόνο το ορεκτικό για τις παρατηρήσεις που θα ακολουθήσουν. Στην επόμενη δεκαετία, το Rubin αναμένεται να καταγράψει με λεπτομέρεια 20 δισεκατομμύρια γαλαξίες – περισσότερους από οποιοδήποτε άλλο παρατηρητήριο μέχρι σήμερα. πηγή: www.scientificamerican.com

Εταιρεία Πυραύλων και Διαστήματος Energia Το Soyuz MS-29 φτάνει στο Μπαϊκονούρ Ενώ το επανδρωμένο Soyuz MS-28 ετοιμάζεται να παραδώσει το πλήρωμα στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) στις 27 Νοεμβρίου, το νέο επανδρωμένο διαστημόπλοιο έχει ολοκληρώσει όλες τις δοκιμές ελέγχου στο εργοστάσιο και, αφού ταξίδεψε χιλιάδες χιλιόμετρα σιδηροδρομικώς, έφτασε στο κοσμοδρόμιο. Η εκτόξευση του Soyuz MS-29 έχει προγραμματιστεί για το καλοκαίρι του 2026. Στο RSC Energia, πριν σταλεί στο Μπαϊκονούρ, το διαστημόπλοιο υποβλήθηκε σε μια σειρά δοκιμών, συμπεριλαμβανομένων δοκιμών σε θάλαμο κενού, ελέγχων όλων των συστημάτων του, εξοπλισμού συντήρησης και υλικού. Ωστόσο, μετά το μακρύ ταξίδι του, θα υποβληθεί σε μια σειρά παρόμοιων δοκιμών. Στο κοσμοδρόμιο, οι ειδικοί της Energia: -️ πραγματοποίησαν εξωτερική επιθεώρηση του διαστημικού σκάφους· -️ έλεγξαν τον μηχανισμό ανάπτυξης των ηλιακών πάνελ· -️ ξεκίνησαν δοκιμαστικές λειτουργίες των συστημάτων του διαστημικού σκάφους. Το επανδρωμένο διαστημόπλοιο θα τεθεί στη συνέχεια σε ναφθαλίνη μέχρι να ξεκινήσουν οι προετοιμασίες εκτόξευσης. Αυτές συνήθως ξεκινούν αρκετούς μήνες νωρίτερα. Πριν από την εκτόξευση, το Soyuz MS-29 θα υποβληθεί σε έναν ακόμη γύρο δοκιμών. Δεν υπάρχει περιθώριο για υπερβολικές αντιδράσεις: οι προετοιμασίες έχουν βελτιωθεί μετά από δεκαετίες εμπειρίας. Αυτό το καλοκαίρι, το διαστημόπλοιο θα μεταφέρει τους κοσμοναύτες της Roscosmos σε τροχιά, πράγμα που σημαίνει ότι απλά δεν υπάρχει περιθώριο για σφάλματα. https://vk.com/rsc_energia?w=wall-167742670_23538

Τζέιμς Γουάτσον. (1928-2025) Στις 6 Νοεμβρίου 2025 έφυγε από τη ζωή ο Αμερικανός βιολόγος Τζέιμς Γουάτσον σε ηλικία 97 ετών. Ήταν γνωστός για την ανακάλυψη της διπλής έλικας του DNA το 1953, μαζί με τον Φράνσις Κρικ. Για αυτή την ανακάλυψη οι Γουάτσον και Κρικ (μαζί με τον Μόρις Γουίλκινς) τιμήθηκαν με το Νόμπελ Φυσιολογίας το 1962. O James D. Watson αναφέρει χαρακτηριστικά στο βιβλίο του «Η διπλή έλικα»: «….Ο Francis και εγώ στεκόμασταν από πάνω της (την αδερφή του Watson) ενώ εκείνη δακτυλογραφούσε το άρθρο των εννιακοσίων λέξεων που άρχιζε ως εξής: «Επιθυμούμε να προτείνουμε μια δομή για το άλας του δεοξυριβονουκλεϊκού οξέος (D.N.A.) H δομή αυτή έχει καινούργια χαρακτηριστικά που παρουσιάζουν μεγάλο βιολογικό ενδιαφέρον». Την Τρίτη το χειρόγραφο στάλθηκε στο γραφείο του Bragg και την Τετάρτη 2 Απριλίου έφυγε προς τους εκδότες του «Nature»…». Τελικά, το άρθρο δημοσιεύθηκε στις 25 Απριλίου του 1953, και ήταν το σημαντικότερο γεγονός της βιολογίας μετά το βιβλίο του Δαρβίνου.Στα τελευταία χρόνια η φήμη του Γουάτσον αμαυρώθηκε από δημόσιες δηλώσεις που θεωρήθηκαν αντιεπιστημονικές και ρατσιστικές σχετικά με τη γενετική και τη φυλή, κάτι που τον οδήγησε στον αποκλεισμό του από το επιστημονικό κατεστημένο. Πολλά μπορούν να ειπωθούν για την συμπεριφορά και τον χαρακτήρα του Γουάτσον (όπως υπονοεί και ο Erwin Chargaff με τη φράση του «αν οι πυγμαίοι ρίχνουν γιγάντιες σκιές, είναι επειδή νυχτώνει»), αλλά σήμερα ας θυμηθούμε στις καλές του στιγμές: Η ακαδημαϊκή του πορεία Ο Γουότσον γεννήθηκε στο Σικάγο το 1928 και σπούδασε ζωολογία στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο, συνεχίζοντας με διδακτορικό στη γενετική στο Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα. Το 1951 εντάχθηκε στο Εργαστήριο Cavendish του Κέιμπριτζ, όπου γνώρισε τον Κρικ. Η δημοσίευση της ανακάλυψης του DNA το 1953 περιείχε τη διάσημη φράση ότι η δομή που πρότειναν «υποδεικνύει έναν πιθανό μηχανισμό αντιγραφής του γενετικού υλικού», μία από τις σημαντικότερες επισημάνσεις στην ιστορία της βιολογίας.Μετά το επίτευγμα αυτό, ο Γουότσον ακολούθησε ακαδημαϊκή καριέρα στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ και αργότερα ανέλαβε τη διεύθυνση του Cold Spring Harbor Laboratory, το οποίο μετέτρεψε σε διεθνές κέντρο μοριακής βιολογίας. Το 1990 ανέλαβε την ηγεσία του Προγράμματος Ανθρώπινου Γονιδιώματος, αλλά παραιτήθηκε όταν διαφώνησε με την πρόθεση κατοχύρωσης πατεντών για τμήματα του DNA, υποστηρίζοντας ότι η γνώση πρέπει να παραμείνει δημόσιο αγαθό.Ωστόσο, η υστεροφημία του αμαυρώθηκε από δηλώσεις που θεωρήθηκαν ρατσιστικές, ιδιαίτερα όταν ισχυρίστηκε ότι η ευφυΐα των Αφρικανών είναι «χαμηλότερη». Παρά τις συγγνώμες του, παρέμεινε απομονωμένος από την επιστημονική κοινότητα.Παρά την προκλητική του προσωπικότητα και τις αντιφάσεις του, ο Γουότσον άφησε βαθύ αποτύπωμα στην ιστορία της επιστήμης, όχι μόνο ως συνδημιουργός της θεωρίας της διπλής έλικας, αλλά και ως προσωπικότητα που ενσάρκωσε τη σύγκρουση μεταξύ ιδιοφυΐας και ηθικής στην έρευνα. Η ιστορική δημοσίευση για την ανακάλυψη της διπλής έλικας του DNA στο Nature στις 25 Απριλίου 1953. Συγγραφείς ήταν οι J.D. Watson και o φυσικός F.H.C. Crick. https://physicsgg.me/2025/11/08/τζέιμς-γουάτσον-1928-2025/

Rocket and Space Corporation Energia Σας λέμε τα ΠΑΝΤΑ για τον διαστημικό περίπατο στον ISS Ο Sergey Ryzhikov και ο Alexey Zubritsky πέρασαν σχεδόν επτά ώρες στο διάστημα. Αυτός ο διαστημικός περίπατος ήταν ο 65ος (μεταξύ των προγραμματισμένων) και, κατά μία έννοια, ένα ορόσημο. Οι κοσμοναύτες της Roscosmos εργάστηκαν στην επιφάνεια του σταθμού για 6 ώρες και 54 λεπτά, ολοκληρώνοντας με επιτυχία όλες τις βασικές εργασίες. Ο επιστημονικός εξοπλισμός για το δεύτερο στάδιο του διαστημικού πειράματος Impulse εγκαταστάθηκε στην επιφάνεια της μονάδας Nauka. Η κύρια συσκευή είναι ο εγχυτήρας παλμών. Είναι κυριολεκτικά ένα πιστόλι πλάσματος! Ο εγχυτήρας παλμών πλάσματος, γνωστός και ως IPI-500, θα μελετήσει πώς οι ηλεκτροκινητήρες επηρεάζουν την ιονόσφαιρα. Τι είναι; Ουσιαστικά, είναι πλάσμα - φορτισμένα σωματίδια στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας της Γης. Οι ειδικοί κάποτε έμαθαν να χρησιμοποιούν αυτό το "στρώμα" για να αντανακλούν ραδιοκύματα και να μεταδίδουν σήματα σε μεγάλες αποστάσεις. Το ερώτημα για το πόσο μια τροχιακή συσκευή μπορεί να επηρεάσει τις διαταραχές στην ιονόσφαιρα (οι οποίες, μεταξύ άλλων, επηρεάζουν τη λειτουργία κάθε είδους ηλεκτρονικών και συστημάτων επικοινωνίας) παραμένει ανοιχτό. Αναζητήστε τον εγχυτήρα στη φωτογραφία: είναι διακριτικός—πορτοκαλί Ένα άλλο σημαντικό καθήκον σε αυτό το στάδιο του πειράματος είναι η προστασία του διαστημικού σκάφους από πιθανές δυσλειτουργίες που προκαλούνται από ηλεκτροκινητήρες. Άλλωστε, το ηλεκτροστατικό φορτίο συσσωρεύεται στο σημείο εγκατάστασης. Φυσικά, είναι σημαντικό όχι μόνο να επηρεάζονται αλλά και να καταγράφονται τα αποτελέσματα. Η δεύτερη μονάδα IPI-500 εγκαταστάθηκε επίσης στη Nauka, αλλά σε μια ελαφρώς διαφορετική τοποθεσία. Θα καταγράφει δεδομένα σχετικά με τις επιπτώσεις στην ιονόσφαιρα και στον ίδιο τον σταθμό. Συνεχίζοντας με το πείραμα Ekran-M, οι κοσμοναύτες ανέκτησαν μια κασέτα με παρασκευασμένα δείγματα αρσενικούχου γαλλίου από την εγκατάσταση ανάπτυξης ημιαγωγών του διαστημικού σκάφους και εγκατέστησαν μια άλλη. Είναι σημαντικό να κάνουμε τα πάντα με τη μέγιστη προσοχή και να παραδώσουμε τα αποτελέσματα στους συναδέλφους μας στο ISP SB RAS ασφαλείς και αβλαβείς. Υπέροχες φωτογραφίες από τον Oleg Platonov! Κατάφερε επίσης να βγάλει μια ωραία selfie https://vk.com/rsc_energia?w=wall-167742670_23536

Η Microsoft ιδρύει τμήμα «ανθρωπιστικής υπερνοημοσύνης» Στόχος η ανάπτυξης τεχνολογιών ΑΙ με ουσιαστικό όφελος για τον άνθρωπο. Πρόσφατα η Metα (μητρική εταιρεία των Facebook και Instagram) ανακοίνωσε τη δημιουργία τμήματος ανάπτυξης τεχνολογιών «υπερνοημοσύνης» και τον ίδιο δρόμο ακολουθεί η Microsoft που έκανε γνωστό ότι δημιουργεί ένα νέο τμήμα με στόχο την ανάπτυξη τεχνητής νοημοσύνης που θα είναι πολύ πιο ικανή από τον άνθρωπο σε ορισμένους τομείς ξεκινώντας από τη διάγνωση ασθενειών.Η ομάδα του νέου τμήματος θα ονομάζεται MAI Superintelligence Team και ακολουθεί παρόμοιες προσπάθειες από εταιρείες όπως η Metα, η Safe Superintelligence Inc και άλλες που επιδιώκουν τεχνολογικά άλματα αν και πολλοί ειδικοί αμφισβητούν το κατά πόσο μπορούν να επιτύχουν τέτοιες φιλοδοξίες χωρίς ριζοσπαστικές νέες ανακαλύψεις.Η Metα, για παράδειγμα, φέτος προσέφερε μπόνους υπογραφής έως και 100 εκατομμύρια δολάρια για να προσελκύσει κορυφαία ταλέντα στον χώρο της τεχνητής νοημοσύνης. Ο Μουσταφά Σουλεϊμάν που ηγείται της προσπάθειας της Microsoft δεν σχολίασε αν παρόμοιες προσφορές ή «μεταγραφές» είναι ακόμη στο τραπέζι ωστόσο τόνισε ότι η Microsoft AI θα συνεχίσει να στρατολογεί ερευνητές από κορυφαία εργαστήρια ενώ θα στελεχώσει τη νέα ομάδα με υπάρχον προσωπικό και τον Κάρεν Σιμονιάν ως επικεφαλής επιστήμονα.Η προσέγγιση της Microsoft, ωστόσο, έχει μια ιδιαιτερότητα. Όπως εξήγησε στο πρακτορείο Reuters ο Σουλεϊμάν, η εταιρεία δεν επιδιώκει τη δημιουργία μιας «γενικής» τεχνητής νοημοσύνης (AGI), δηλαδή μιας μηχανής απεριόριστων ικανοτήτων όπως επιδιώκουν ορισμένοι ανταγωνιστές της. Ο λόγος είναι ότι δεν πιστεύει πως πλήρως αυτόνομες και αυτοβελτιούμενες μηχανές μπορούν να ελεγχθούν, παρά τις συνεχιζόμενες έρευνες για το πώς θα μπορούσε η ανθρωπότητα να τις «κρατήσει υπό έλεγχο».Αντίθετα, η Microsoft έχει ένα διαφορετικό όραμα: τη λεγόμενη «ανθρωπιστική υπερνοημοσύνη» (humanist superintelligence), μια τεχνολογία που στοχεύει στην επίλυση συγκεκριμένων προβλημάτων με πραγματικό όφελος για τον άνθρωπο. «Ο ανθρωπισμός απαιτεί να ρωτάμε πάντα: εξυπηρετεί αυτή η τεχνολογία τα ανθρώπινα συμφέροντα;» δήλωσε ο Σουλεϊμάν.Οι θεωρητικοί και οι προγραμματιστές της AI συζητούν εδώ και χρόνια αν η τεχνολογία αυτή αποτελεί επικείμενο κίνδυνο για την ανθρωπότητα ή αν τα προβλήματα που φέρνει — όπως μεροληψία και έλλειψη διαφάνειας — είναι διαχειρίσιμα.Ο Σουλεϊμάν ανέφερε ότι η ομάδα της Microsoft θα επικεντρωθεί σε εξειδικευμένα μοντέλα που θα επιτυγχάνουν «υπερανθρώπινες επιδόσεις» χωρίς να ενέχουν «ουσιαστικά κανέναν υπαρξιακό κίνδυνο». Έδωσε ως παραδείγματα AI για αποθήκευση ενέργειας σε μπαταρίες ή για ανάπτυξη νέων μορίων — αναφορά στο AlphaFold της DeepMind, το οποίο προβλέπει τη δομή των πρωτεϊνών. Να σημειωθεί ότι ο Σουλεϊμάν ήταν συνιδρυτής της DeepMind.Όσον αφορά τη διάγνωση ασθενειών τομέα που ενδιαφέρει ιδιαίτερα την AI και στον οποίο η Microsoft έχει ήδη επενδύσε, ο Σουλεϊμάν είπε ότι η εταιρεία έχει «ορατότητα προς μια ιατρική υπερνοημοσύνη μέσα στα επόμενα δύο έως τρία χρόνια».Η προσπάθεια βασίζεται σε AI που μπορεί να συλλογίζεται και να λύνει προβλήματα, αν και, όπως παραδέχτηκε, απαιτούνται ακόμα σημαντικές επιστημονικές ανακαλύψεις. Εάν όμως επιτευχθεί, «θα μπορούσε να αυξήσει το προσδόκιμο ζωής και να προσφέρει σε όλους περισσότερα υγιή χρόνια ζωής, επειδή θα μπορούμε να εντοπίζουμε έγκαιρα ασθένειες που σήμερα δεν προλαμβάνονται. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2030316/i-microsoft-idryei-tmima-anthropistikis-ypernoimosynis/

«Το Σύμπαν πάτησε φρένο και οδηγείται σε αυτοκαταστροφή» αναφέρει νέα ανατρεπτική κοσμολογική μελέτη. Νέα ευρήματα υποδεικνύουν επιβράδυνση και όχι επιτάχυνση της διαστολής του Σύμπαντος. Με δημοσίευση της στην επιθεώρηση «Monthly Notices of the Royal Astronomical Society» ομάδα αστρονόμων θέτει σε αμφισβήτηση την κοσμολογική θεωρία που έχει τιμηθεί με Νόμπελ Φυσικής σύμφωνα με την οποία η διαστολή του Σύμπαντος επιταχύνεται υποστηρίζοντας ότι βρισκόμαστε πλέον σε φάση επιβράδυνσης της διαστολής.Αν η μελέτη αυτή επιβεβαιωθεί αυτό θα αλλάξει άρδην όσα πιστεύαμε για το μέλλον του Σύμπαντος καθώς θα σήμαινε ότι αντί να επεκτείνεται για πάντα το Σύμπαν θα μπορούσε τελικά να καταρρεύσει προς τα μέσα σε ένα αντίστροφο Big Bang που είναι γνωστό ως Μεγάλη Σύνθλιψη.Η θεωρία της «Μεγάλης Σύνθλιψης» υποστηρίζει ότι κάποια στιγμή η διαστολή σταματήσει η βαρύτητα θα υποχρεώσει το Σύμπαν να καταρρεύσει και να αυτοκαταστραφεί δημιουργώντας όμως ταυτόχρονα τις συνθήκες για την εκδήλωση μιας νέας Μεγάλης Έκρηξης από την οποία θα προκύψει ένα καινούργιο Σύμπαν.Οι ερευνητές υποστηρίζουν επίσης ότι οι παρατηρήσεις τους δείχνουν πως η σκοτεινή ενέργεια, η μυστηριώδης δύναμη που θεωρείται υπεύθυνη για την επιτάχυνση της διαστολής του Σύμπαντος, αποδυναμώνεται με την πάροδο του χρόνου.«Η μελέτη μας δείχνει ότι το Σύμπαν έχει ήδη εισέλθει σε μια φάση επιβραδυνόμενης διαστολής στην τωρινή εποχή και ότι η σκοτεινή ενέργεια εξελίσσεται με τον χρόνο πολύ ταχύτερα απ’ ό,τι πιστεύαμε. Αν αυτά τα αποτελέσματα επιβεβαιωθούν, θα σηματοδοτήσουν μια τεράστια αλλαγή παραδείγματος στην κοσμολογία, από τότε που ανακαλύφθηκε η σκοτεινή ενέργεια» δήλωσε ο καθηγητής Γιανγκ-Γουκ Λι του Πανεπιστημίου Yonsei στη Νότια Κορέα, που ηγήθηκε της έρευνας. «Αν αυτά τα αποτελέσματα επιβεβαιωθούν, θα σηματοδοτήσουν μια τεράστια αλλαγή παραδείγματος στην κοσμολογία, από τότε που ανακαλύφθηκε η σκοτεινή ενέργεια πριν από 27 χρόνια». Η θεωρία Η ανακοίνωση αναμένεται να προκαλέσει έντονο σκεπτικισμό, αλλά καθώς το ερευνητικό πρόγραμμα DESI είχε καταλήξει σε παρόμοιο συμπέρασμα νωρίτερα φέτος, μια σφοδρή επιστημονική διαμάχη έχει ήδη ξεκινήσει σχετικά με τη φύση της σκοτεινής ενέργειας και την τελική μοίρα του Σύμπαντος.Η νέα μελέτη εστιάζει στην αξιοπιστία των παρατηρήσεων μακρινών σουπερνόβα (εκρήξεων άστρων), πάνω στις οποίες βασίστηκε η ανακάλυψη της σκοτεινής ενέργειας ανακάλυψη που βραβεύτηκε με Νόμπελ Φυσικής το 2011. «Έχουν περάσει 27 χρόνια από τότε που ανακαλύψαμε τη σκοτεινή ενέργεια και το επιταχυνόμενο Σύμπαν. Υπήρχε όμως μια βασική υπόθεση που αποδείχθηκε λανθασμένη. Είναι σαν να κουμπώνεις ένα πουκάμισο με το πρώτο κουμπί στραβά».Μέχρι τη δεκαετία του 1990 οι αστρονόμοι πίστευαν ότι η βαρύτητα θα λειτουργούσε ως κοσμικό φρένο επιβραδύνοντας σταδιακά τη διαστολή του Σύμπαντος τραβώντας τους γαλαξίες ξανά κοντά μεταξύ τους.Αυτή η άποψη ανατράπηκε όταν οι επιστήμονες μέτρησαν για πρώτη φορά τον ρυθμό διαστολής του Σύμπαντος μέσω εκρήξεων σουπερνόβα τύπου Ia. Αυτές οι εκρήξεις σουπερνόβα θεωρούνταν εξαιρετικά ομοιόμορφες στη φωτεινότητά τους πράγμα που τις έκανε ιδανικές ως «στάνταρ κεριά» για τη μέτρηση αποστάσεων. Μετρώντας τη μετατόπιση προς το ερυθρό λόγω της διαστολής του Σύμπαντος οι αστρονόμοι διαπίστωσαν ότι οι μακρινές εκρήξεις σουπερνόβα ήταν πιο αμυδρές απ’ ό,τι αναμενόταν πράγμα που ερμηνεύθηκε ως επιτάχυνση της διαστολής. Τα ευρήματα Ωστόσο, τα νέα δεδομένα προσφέρουν μια εναλλακτική εξήγηση. Αναλύοντας την ηλικία 300 γαλαξιών που φιλοξενούσαν σουπερνόβα οι ερευνητές κατέληξαν ότι υπάρχουν διαφορές στις ιδιότητες των άστρων του πρώιμου σύμπαντος, οι οποίες τα κάνουν να παράγουν λιγότερο φωτεινές εκρήξεις.Αφού διόρθωσαν αυτή τη συστηματική απόκλιση, διαπίστωσαν ότι το Σύμπαν εξακολουθεί να διαστέλλεται, αλλά με μειούμενο ρυθμό, γεγονός που δείχνει ότι η σκοτεινή ενέργεια εξασθενεί. Αν η σκοτεινή ενέργεια συνεχίσει να μειώνεται μέχρι να γίνει αρνητική τότε το Σύμπαν προβλέπεται θεωρητικά να τερματίσει τη ζωή του σε μια Μεγάλη Σύνθλιψη.Ο καθηγητής Κάρλος Φρενκ κοσμολόγος στο Πανεπιστήμιο του Durham στη Βρετανία που δεν συμμετείχε στην έρευνα, δήλωσε ότι τα ευρήματα αξίζουν προσοχής: «Είναι σίγουρα ενδιαφέρον. Είναι προκλητικό. Ίσως είναι λάθος. Δεν μπορείς όμως να το απορρίψεις. Παρουσίασαν μια μελέτη με συναρπαστικά αποτελέσματα και πολύ βαθιές συνέπειες». https://www.naftemporiki.gr/techscience/2030331/to-sympan-patise-freno-kai-odigeitai-se-aytokatastrofi-anaferei-nea-anatreptiki-kosmologiki-meleti/

Παρουσιάστηκε το προσχέδιο του άτλαντα του ανθρώπινου εγκεφάλου. Ανοίγονται νέοι δρόμου στην αντιμετώπιση νευρολογικών παθήσεων. Επιστημονική ομάδα ανακοίνωσε την επίτευξη ενός σημαντικού ορόσημου σε μια φιλόδοξη πρωτοβουλία χαρτογράφησης του τρόπου με τον οποίο αναπτύσσονται και ωριμάζουν τα διάφορα είδη εγκεφαλικών κυττάρων από τα πρώτα εμβρυϊκά στάδια έως την ενηλικίωση. Η γνώση αυτή θα μπορούσε να ανοίξει νέους δρόμους για την αντιμετώπιση νευρολογικών παθήσεων όπως ο αυτισμός και η σχιζοφρένεια.Οι ερευνητές ανακοίνωσαν ότι ολοκλήρωσαν το πρώτο προσχέδιο ενός «άτλαντα» του αναπτυσσόμενου ανθρώπινου εγκεφάλου καθώς και του αναπτυσσόμενου εγκεφάλου των θηλαστικών.Η έρευνα επικεντρώθηκε στα εγκεφαλικά κύτταρα ανθρώπων και ποντικών, ενώ περιελάμβανε και ορισμένα δεδομένα από εγκεφάλους πιθήκων. Στο πρώτο αυτό στάδιο, οι επιστήμονες χαρτογράφησαν την εξέλιξη διαφορετικών τύπων εγκεφαλικών κυττάρων – παρακολουθώντας πώς γεννιούνται, διαφοροποιούνται και ωριμάζουν ώστε να αποκτήσουν μοναδικές λειτουργίες. Παράλληλα, παρακολούθησαν ποιες γονιδιακές λειτουργίες ενεργοποιούνται ή απενεργοποιούνται στα κύτταρα αυτά με την πάροδο του χρόνου.Οι επιστήμονες εντόπισαν βασικά γονίδια που ελέγχουν κρίσιμες διεργασίες του εγκεφάλου αλλά και κοινά στοιχεία στην ανάπτυξη εγκεφαλικών κυττάρων μεταξύ ανθρώπων και άλλων ζώων. Παράλληλα, ανακάλυψαν μοναδικά χαρακτηριστικά του ανθρώπινου εγκεφάλου συμπεριλαμβανομένης της ύπαρξης άγνωστων έως σήμερα τύπων κυττάρων. Τα ευρήματα Η μελέτη αποτελεί μέρος του προγράμματος BRAIN Initiative Cell Atlas Network (BICAN) των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας των ΗΠΑ (NIH), μιας διεθνούς επιστημονικής συνεργασίας που στοχεύει στη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου άτλαντα του ανθρώπινου εγκεφάλου.«Ο εγκέφαλός μας έχει χιλιάδες τύπους κυττάρων με εντυπωσιακή ποικιλομορφία στις ιδιότητες και στις λειτουργίες τους. Αυτά τα διαφορετικά κύτταρα συνεργάζονται για να παράγουν τις συμπεριφορές, τα συναισθήματα και τη σκέψη μας», εξήγησε η νευροεπιστήμονας Χονγκζούι Ζενγκ, διευθύντρια επιστήμης εγκεφάλου στο Ίδρυμα Allen στο Σιάτλ και επικεφαλής σε δύο από τις μελέτες.Οι ερευνητές έχουν ήδη εντοπίσει πάνω από 5,000 τύπους κυττάρων στον εγκέφαλο του ποντικού και θεωρούν ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος διαθέτει τουλάχιστον τόσους και πιθανότατα περισσότερους.«Ο αναπτυσσόμενος εγκέφαλος είναι μια εξαιρετικά μυστηριώδης δομή, επειδή είναι δύσκολα προσβάσιμη, αποτελείται από πολυάριθμους διαφορετικούς τύπους κυττάρων και αλλάζει ραγδαία. Ενώ γνωρίζαμε τις γενικές φάσεις της ανάπτυξης του εγκεφάλου, τώρα έχουμε μια πολύ πιο λεπτομερή εικόνα για τα επιμέρους “κομμάτια” του αναπτυσσόμενου εγκεφάλου, χάρη σε αυτούς τους άτλαντες. Συγκρίνοντας την ανάπτυξη του εγκεφάλου στον άνθρωπο και στα ζώα μπορούμε να κατανοήσουμε καλύτερα τι κάνει τον ανθρώπινο εγκέφαλο μοναδικό και από πού προέρχεται η ιδιαίτερη νοημοσύνη μας. Κατανοώντας την κανονική ανάπτυξη του εγκεφάλου, θα μπορέσουμε να μελετήσουμε πότε και πού εμφανίζονται οι αλλαγές σε παθολογικούς εγκεφάλους – τόσο σε ανθρώπινους ιστούς όσο και σε ζωικά μοντέλα ασθενειών» αναφέρει η νευροεπιστήμονας Απάρνα Μπαντούρι του αμερικανικού Πανεπιστημίου UCLA.Με αυτή τη γνώση, οι επιστήμονες ελπίζουν να αναπτύξουν πιο στοχευμένες θεραπείες σε επίπεδο γονιδίων και κυττάρων για διάφορες ανθρώπινες παθήσεις. Ο απώτερος στόχος είναι να επιτευχθεί βαθύτερη κατανόηση διαταραχών όπως ο αυτισμός, η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής-υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) και η σχιζοφρένεια, που συνδέονται με την ανάπτυξη του εγκεφάλου. Οι περιοχές του εγκεφάλου που χαρτογραφήθηκαν περιλαμβάνουν: * τον νεοφλοιό – το τμήμα του εξωτερικού στρώματος του εγκεφάλου όπου αναπτύσσονται οι ανώτερες γνωστικές λειτουργίες * τον υποθάλαμο – μια μικρή αλλά κρίσιμη περιοχή βαθιά μέσα στον εγκέφαλο που ρυθμίζει τη θερμοκρασία του σώματος, την πίεση του αίματος, τη διάθεση, τον ύπνο, τη σεξουαλική επιθυμία, την πείνα και τη δίψα https://www.naftemporiki.gr/techscience/2030336/paroysiastike-to-proschedio-toy-atlanta-toy-anthropinoy-egkefaloy/

Ένα ακόμη βήμα πιο κοντά στους κβαντικούς υπολογιστές. Ερευνητές στις ΗΠΑ δημιούργησαν ένα υπεραγώγιμο κβαντικό bit. Η δημιουργία κβαντικών υπολογιστών αποτελεί το ιερό δισκοπότηρο στον τομέα της πληροφορικής αφού αυτοί οι υπολογιστές αναμένεται φέρουν επανάσταση στον σύγχρονο κόσμο. Η χρήση των κβαντικών υπολογιστών πιστεύεται ότι θα φέρει αδιανόητη ώθηση σε κάθε τομέα της επιστήμης και της τεχνολογίας. Μηχανικοί του Πανεπιστημίου Πρίνστον δημιούργησαν ένα υπεραγώγιμο κβαντικό bit που διαρκεί τρεις φορές περισσότερο από τα καλύτερα qubits που υπάρχουν σήμερα κάνοντας ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση των πρακτικών κβαντικών υπολογιστών.«Η πραγματική πρόκληση, αυτό που μας εμποδίζει να έχουμε χρήσιμους κβαντικούς υπολογιστές σήμερα, είναι ότι κατασκευάζεις ένα κβαντικό bit και οι πληροφορίες δεν διαρκούν πολύ», σημειώνει ο Άντριου Χάουκ, κοσμήτορας της Σχολής Μηχανικών του Πρίνστον και συνεπικεφαλής ερευνητής της μελέτης. «Αυτό είναι το επόμενο μεγάλο βήμα προς τα εμπρός», προσθέτει.Σε άρθρο που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Nature» η ομάδα του Πρίνστον περιγράφει ότι το νέο κβαντικό bit τους διαρκεί πάνω από ένα χιλιοστό του δευτερολέπτου, δηλαδή τρεις φορές περισσότερο από το καλύτερο αποτέλεσμα που έχει καταγραφεί σε εργαστηριακές συνθήκες και σχεδόν 15 φορές περισσότερο από το βιομηχανικό πρότυπο για επεξεργαστές μεγάλης κλίμακας. Οι ερευνητές δημιούργησαν ένα πλήρως λειτουργικό κβαντικό τσιπ βασισμένο σε αυτό το κβαντικό bit για να επικυρώσουν την απόδοσή του, ξεπερνώντας ένα από τα βασικά εμπόδια για την αποτελεσματική διόρθωση σφαλμάτων και την κλιμάκωση των βιομηχανικών συστημάτων.Ο σχεδιασμός του νέου κβαντικού bit είναι παρόμοιος με αυτά που ήδη χρησιμοποιούν εταιρείες, όπως η Google και η IBM, και σύμφωνα με τους ερευνητές μπορεί εύκολα να ενσωματωθεί στους υπάρχοντες επεξεργαστές. Ο Χάουκ επισημαίνει ότι η τοποθέτηση των εξαρτημάτων του Πρίνστον στον καλύτερο κβαντικό επεξεργαστή της Google, Willow, θα του επέτρεπε να λειτουργεί 1.000 φορές καλύτερα. Σημειώνεται ότι τα οφέλη του κβαντικού bit του Πρίνστον αυξάνονται εκθετικά όσο μεγαλώνει το σύστημα, γεγονός που σημαίνει ότι η προσθήκη περισσότερων κβαντικών bits θα ενισχύσει ακόμη περισσότερο την απόδοση.Η Ναταλί Ντε Λεόν, συνδιευθύντρια της Quantum Initiative του Princeton και συνεπικεφαλής ερευνήτρια, τονίζει ότι το τσιπ όχι μόνο ξεπερνά σε απόδοση τα υπάρχοντα σχέδια αλλά είναι και ευκολότερο να παραχθεί μαζικά.Η έρευνα χρηματοδοτήθηκε, κυρίως, από το υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ, τα Εθνικά Κέντρα Έρευνας Κβαντικής Πληροφορικής και το Co-design Center for Quantum Advantage (C2QA), με μερική χρηματοδότηση από το «Google Quantum AI». Ο βραβευμένος με Νόμπελ Μισέλ Ντεβορέ, επικεφαλής επιστήμονας για το hardware στη «Google Quantum AI», δηλώνει ότι η πρόκληση της παράτασης του χρόνου ζωής των κυκλωμάτων κβαντικών υπολογιστών είχε γίνει «νεκροταφείο ιδεών» για πολλούς φυσικούς. «Η Ναταλί είχε το θάρρος να ακολουθήσει αυτήν τη στρατηγική και να την κάνει να λειτουργήσει» προσθέτει. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2030345/ena-akomi-vima-pio-konta-stoys-kvantikoys-ypologistes/

Κλιματικό παράδοξο: Η ατμοσφαιρική ρύπανση προστατεύει τη Γη από την κλιματική αλλαγή. Η μείωση της ρύπανσης φαίνεται να αυξάνει την θέρμανση του πλανήτη. Τα ευρήματα μιας νέας μελέτης δημιουργούν μια πραγματική σπαζοκεφαλιά για τους επιστήμονες καθώς δείχνουν ότι η μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης έχει αυξήσει την παγκόσμια θέρμανση.Ενώ η αιθαλομίχλη μολύνει το περιβάλλον και αποτελεί αιτία σοβαρών ακόμη και θανατηφόρων παρενεργειών στον ανθρώπινο οργανισμό ταυτόχρονα λευκαίνει τα σύννεφα κάνοντάς τα πιο ανακλαστικά αναφέρουν οι ερευνητές. Έτσι μειώνοντας τη ρύπανση του αέρα ακούσια μειώνουμε τη φωτεινότητα των σύννεφων τα οποία αποτελούν βασικούς ρυθμιστές της παγκόσμιας θερμοκρασίας.Για παράδειγμα, μια μελέτη που δημοσιεύτηκε τον Μάιο έδειξε ότι έως 250,000 θάνατοι λόγω κακής ποιότητας αέρα θα μπορούσαν να προληφθούν κάθε χρόνο στην κεντρική και δυτική Ευρώπη έως το 2050 εάν οι εκπομπές μειώνονταν δραστικά. Ως αποτέλεσμα έχουν γίνει παγκόσμιες προσπάθειες για τον περιορισμό της ρύπανσης με σταδιακή μετάβαση από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο σε καθαρές πηγές ενέργειας.Ωστόσο η νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Nature Communications» δείχνει ότι αυτή η μείωση είχε ένα απρόσμενο αποτέλεσμα. «Οι μειώσεις στην ατμοσφαιρική ρύπανση συνεισφέρουν στην επιταχυνόμενη θέρμανση», δήλωσε η Σάρα Ντόχερτι ανώτερη ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον.Για τη μελέτη, η ομάδα ανέλυσε 20 χρόνια δεδομένων από δορυφόρους, καταγράφοντας τη δυναμική των σύννεφων πάνω από τον Βορειοανατολικό Ειρηνικό και τον Ατλαντικό ωκεανό που αποτελούν περιοχές που θερμαίνονται ταχύτερα από σχεδόν οπουδήποτε αλλού στη Γη. Τα ευρήματα Η ανάλυσή αποκάλυψε ότι η ρύπανση του αέρα επηρεάζει τα σύννεφα με δύο τρόπους. Καταρχάς τα μικρά σωματίδια προσφέρουν στα σταγονίδια νερού μια βάση πάνω στην οποία να προσκολλώνται και με μια σταθερή ποσότητα νερού περισσότερα αερολύματα σημαίνουν περισσότερα μικρά ανακλαστικά σταγονίδια στα σύννεφα.Με την ίδια λογική η μείωση των αερολυμάτων αυξάνει το μέγεθος των σταγονιδίων στα σύννεφα, σύμφωνα με τους ερευνητές. Δεύτερον, τα μεγάλα σταγονίδια είναι βαρύτερα και πέφτουν πιο γρήγορα στη Γη ως βροχόπτωση μειώνοντας έτσι την συννεφιά. Δεδομένης της βλαβερής επίδρασης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην ανθρώπινη υγεία η λύση σαφώς δεν είναι η αύξηση της ρύπανσης. Αντίθετα οι ερευνητές λένε ότι υπάρχουν διάφορες παρεμβάσεις που θα μπορούσαν να εξεταστούν με στόχο να κάνουν τα σύννεφα πιο φωτεινά χωρίς να μολύνουν τον αέρα.Αυτό περιλαμβάνει την αποκαλούμενη «θαλάσσια λεύκανση νεφών», μια τεχνική που περιλαμβάνει ψεκασμό θαλασσινού νερού στον αέρα για να γίνουν τα σύννεφα πιο ανακλαστικά.«Μπορείτε να το φανταστείτε σαν να αντικαθιστάτε τα ανθυγιεινά σωματίδια ρύπανσης με έναν άλλο τύπο σωματιδίου που δεν είναι ρύπος αλλά που εξακολουθεί να παρέχει ένα ευεργετικό ψυκτικό αποτέλεσμα» εξήγησε ο Ρόμπερτ Γουντ καθηγητής επιστήμης της ατμόσφαιρας και του κλίματος στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον.Ωστόσο πριν εφαρμοστούν αυτές οι μέθοδοι, χρειάζονται περισσότερες έρευνες για να διασφαλιστεί ότι είναι ασφαλείς και δεν έχουν απρόβλεπτες συνέπειες. Για παράδειγμα, σε μια πρόσφατη μελέτη, οι επιστήμονες από το New York University προειδοποίησαν ότι η θαλάσσια λεύκανση νεφών θα μπορούσε να αναστατώσει τον καιρό και ακόμη να χειροτερέψει την κλιματική αλλαγή. Αιθαλομίχλη στο Παρίσι. https://www.naftemporiki.gr/green/climate/2030355/klimatiko-paradoxo-i-atmosfairiki-rypansi-prostateyei-ti-gi-apo-tin-klimatiki-allagi/

Το ψυγείο του Αϊνστάιν. «Θερμοδυναμική είναι ένα ατυχέστατο όνομα για κάτι που είναι αναμφισβήτητα η πιο χρήσιμη, η πιο καθολική επιστημονική θεωρία που διατυπώθηκε ποτέ. Η λέξη μοιάζει να αναφέρεται σε ένα περιορισμένο γνωστικό αντικείμενο που αφορά μόνο τη συμπεριφορά της θερμότητας. Πράγματι, εκεί βρίσκονται οι ρίζες του αντικειμένου αυτού. Όμως έχει ξεπεράσει κατά πολύ αυτές τις ρίζες και αποτελεί πλέον ένα ευρύτερο μέσο για να κατανοήσουμε το σύμπαν μας. Στο επίκεντρό της βρίσκονται τρεις έννοιες: η ενέργεια, η εντροπία και η θερμοκρασία. Αν δεν μπορέσουμε να κατανοήσουμε αυτές τις έννοιες μαζί με τους νόμους στους οποίους υπακούουν, όλες οι φυσικές επιστήμες –φυσική, χημεία, βιολογία– θα μοιάζουν ασυνάρτητες. Οι νόμοι της θερμοδυναμικής διέπουν τα πάντα, από τη συμπεριφορά των μικροσκοπικών ατόμων μέχρι τη συμπεριφορά των ζωντανών κυττάρων, από τις μηχανές που κινούν τον κόσμο μας μέχρι τη μαύρη τρύπα στο κέντρο του γαλαξία μας. Η θερμοδυναμική εξηγεί γιατί πρέπει να τρώμε και να αναπνέουμε, πώς ανάβουν τα φώτα και πώς θα τελειώσει το σύμπαν. Η θερμοδυναμική είναι ο τομέας της γνώσης στον οποίο βασίζεται ο σύγχρονος κόσμος. Στα χρόνια που μεσολάβησαν από την ανακάλυψή της, βιώσαμε τη μεγαλύτερη βελτίωση της ανθρώπινης κατάστασης στην ιστορία του είδους μας. Ζούμε πιο πολύ και είμαστε πιο υγιείς από ποτέ. Τα περισσότερα παιδιά που γεννιούνται σήμερα είναι πιθανό να φτάσουν στην ενηλικίωση. Αν και η εποχή μας εξακολουθεί να έχει τα στραβά της, λίγοι από εμάς θα άλλαζαν θέση με τους προγόνους μας. Αυτά δεν τα προκάλεσε η θερμοδυναμική από μόνη της, αλλά έπαιξε ουσιαστικό ρόλο. Από τις αντλίες λυμάτων μέχρι τις μηχανές των αεριωθούμενων, από την αξιόπιστη παροχή ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι τη βιοχημεία των σωτήριων φαρμάκων, όλη η τεχνολογία που θεωρούμε δεδομένη προϋποθέτει την κατανόηση του τι είναι ενέργεια, θερμοκρασία και η εντροπία. Ωστόσο, παρά τη σπουδαιότητά της, η θερμοδυναμική είναι η Σταχτοπούτα των επιστημών. Το θέμα εισάγεται συνήθως στο μάθημα της φυσικής στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, με την έννοια της εντροπίας, που έχει ζωτική σημασία για την κατανόηση του σύμπαντος, μόλις που αναφέρεται. Πρωτομελέτησα θερμοδυναμική στο δεύτερο έτος των προπτυχιακών μου σπουδών στη μηχανολογία στο Πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ, όπου μας παρουσιάστηκε ως κάτι σχετικό μόνο με τις μηχανές των αυτοκινήτων, τους ατμοστρόβιλους και τα ψυγεία. Αν όμως μου είχαν πει ότι αποτελεί έναν ενιαίο και πειστικό τρόπο κατανόησης όλων των φυσικών επιστημών, ίσως να είχα δείξει μεγαλύτερη προσοχή. Για τους περισσότερους ενήλικες, η εισαγωγή στο θέμα γίνεται με παρόμοιο τρόπο· ακόμη κι εκείνοι που θεωρούν τον εαυτό τους μορφωμένο αγνοούν σε μεγάλο βαθμό το μεγαλύτερο πνευματικό επίτευγμα της ανθρωπότητας στις φυσικές επιστήμες. Μετράμε θερμίδες, πληρώνουμε λογαριασμούς ενέργειας, ανησυχούμε για τη θερμοκρασία του πλανήτη, χωρίς να κατανοούμε τις αρχές πίσω από αυτές τις επικεφαλίδες. Η θέση της θερμοδυναμικής ως Σταχτοπούτας αντικατοπτρίζεται στον τρόπο με τον οποίο θυμούνται όλοι την επιστημονική αξίωση του Αϊνστάιν. Οι πάντες αναγνωρίζουν τις τεράστιες και επαναστατικές συνεισφορές του, ωστόσο λίγοι συνειδητοποιούν τον βαθμό στον οποίο το έργο του βασιζόταν στη θερμοδυναμική ή ότι είχε θεμελιώδη συνεισφορά στο αντικείμενο αυτό. Στη λεγόμενη «θαυματουργή» χρονιά του, το 1905, δημοσίευσε τέσσερις εργασίες που μεταμόρφωσαν τη φυσική, μεταξύ των οποίων και την εργασία που περιέχει την εξίσωση Ε = mc². Η συγκεκριμένη εργασία του δεν προέκυψε από το πουθενά, καθώς τα προηγούμενα τρία χρόνια ο Αϊνστάιν είχε δημοσιεύσει τρεις εργασίες σχετικές με τη θερμοδυναμική, και οι δύο πρώτες από τις εργασίες της θαυματουργής χρονιάς, η μία για την ατομική δομή της ύλης και εκείνη για την κβαντική φύση του φωτός, αποτελούσαν συνέχεια εκείνων των εργασιών. Η τρίτη εργασία της θαυματουργής χρονιάς, που αφορούσε στη θεωρία της ειδικής σχετικότητας, ακολουθούσε τη προσήλωση της φυσικής που αντλούσε έμπνευση από τη θερμοδυναμική, και η τέταρτη, στην οποία κατέληγε στην εξίσωση Ε = mc², ενοποιούσε τη νευτώνεια έννοια της μάζας με τη θερμοδυναμική έννοια της ενέργειας. Για τη θερμοδυναμική, ο Αϊνστάιν είπε: «Είναι η μόνη φυσική θεωρία με καθολικό περιεχόμενο για την οποία είμαι πεπεισμένος (…) ότι δεν θα ανατραπεί ποτέ». Αλλά το ενδιαφέρον του Αϊνστάιν για τη θερμοδυναμική δεν περιοριζόταν στον ρόλο της στη θεμελιώδη και θεωρητική φυσική. Τον ενδιέφεραν και οι πρακτικές εφαρμογές της. Στα τέλη της δεκαετίας του 1920 εργάστηκε στον σχεδιασμό φθηνότερων και ασφαλέστερων ψυγείων από εκείνα που ήταν διαθέσιμα μέχρι τότε. Αυτό το ελάχιστα γνωστό επεισόδιο δεν ήταν ένα ιδιόρρυθμο πάρεργο, καθώς αφιέρωσε αρκετά χρόνια στον σχεδιασμό του και εξασφάλισε χρηματοδότηση για την εργασία του αυτή από τις τεχνικές εταιρείες AEG και Electrolux. Αυτό που προσέλκυσε το ενδιαφέρον του Αϊνστάιν στον σχεδιασμό των ψυγείων ήταν ότι το 1926 είχε διαβάσει ένα άρθρο σε μια εφημερίδα του Βερολίνου για μια οικογένεια με επτά παιδιά, που όλα της τα μέλη πέθαναν επειδή το ψυγείο τους δεν λειτουργούσε σωστά – είχε διαρροή, και οι αναθυμιάσεις ήταν θανατηφόρες. https://physicsgg.me/2015/05/10/ο-einstein-ως-εφευρέτης-ψυγείων/ Η αντίδραση του Αϊνστάιν ήταν να ξεκινήσει ένα πρόγραμμα για τον σχεδιασμό ασφαλέστερων ψυγείων. Η θερμοδυναμική δεν είναι μόνο σπουδαία επιστήμη. είναι και ένα σπουδαίο ιστορικό αφήγημα. Στις αρχές του 2012, κατά τη διάρκεια της παραγωγής ενός τηλεοπτικού ντοκιμαντέρ, έπεσε στα χέρια μου το ολιγοσέλιδο βιβλίο Réflexions sur la puissance motrice du feu et sur les machines propres à développer cette puissance («Σκέψεις για την κινητήρια δύναμη της φωτιάς και για τις μηχανές που μπορούν να την παράγουν»), που είχε εκδοθεί το 1824 στο Παρίσι από έναν κοινωνικά αποτραβηγμένο νεαρό Γάλλο, τον Σαντί Καρνό. Ο Καρνό πέθανε από χολέρα στα τριάντα έξι του χρόνια, πιστεύοντας ότι το έργο του θα ξεχνιόταν. Ωστόσο, μέσα σε δύο δεκαετίες από τον θάνατό του, θεωρούνταν ήδη θεμελιωτής της επιστήμης της θερμοδυναμικής, και λίγο αργότερα, τον 19ο αιώνα, ο μεγάλος φυσικός λόρδος Κέλβιν είπε για το κείμενο του Καρνό: «Εκείνο το μικρό δοκίμιο ήταν πραγματικά ένα ιστορικής σημασίας δώρο για τις φυσικές επιστήμες». Γοητεύτηκα κι εγώ από το κείμενο. Το έργο του Καρνό δεν έμοιαζε με κανένα άλλο έργο της θεμελιώδους φυσικής, καθώς συνδύαζε τον αλγεβρικό λογισμό και τη διορατική γνώση της φυσικής με τις σκέψεις του Καρνό σχετικά με το τι θα αποτελούσε μια πιο ευτυχισμένη, πιο δίκαιη κοινωνία. Ο Καρνό, που νοιαζόταν βαθιά για την ανθρωπότητα, πίστευε ότι η επιστήμη ήταν το κλειδί για την πρόοδο. Η επιστήμη του Καρνό ήταν επίσης μια απάντηση στις κοσμογονικές κοινωνικές αλλαγές που λάμβαναν χώρα στην Ευρώπη των αρχών του 19ου αιώνα. Υπό αυτή την έννοια, οι σκέψεις του ήταν τόσο προϊόν δύο επαναστάσεων —της Γαλλικής και της Βιομηχανικής— όσο και του λαμπρού μυαλού του. Όταν άρχισα να διαβάζω περισσότερο για τους επιστήμονες που πήραν τη σκυτάλη από αυτόν, συνειδητοποίησα ότι όλη τους η δουλειά επηρεαζόταν από τα γεγονότα στον κόσμο γύρω τους. Η ιστορία της θερμοδυναμικής δεν αφορά μόνο το πώς αποκτούν οι άνθρωποι επιστημονική γνώση, αλλά και το πώς διαμορφώνεται αυτή η γνώση από την κοινωνία, καθώς και το πώς κι εκείνη, με τη σειρά της, διαμορφώνει την κοινωνία. Στο βιβλίο αυτό υποστηρίζω ότι η ιστορία της επιστήμης είναι το είδος της ιστορίας που έχει πραγματικά σημασία. Οι άντρες και οι γυναίκες που αφιέρωσαν τη ζωή τους στη γνώση είναι πιο σημαντικοί από τους στρατηγούς και τους μοναχούς. Στις επόμενες σελίδες, λοιπόν, θα εξετάσουμε τους ήρωες και τις ηρωίδες της επιστήμης και θα πάρουμε το νήμα της προσπάθειάς τους να ανακαλύψουν την αλήθεια για το σύμπαν ως το υπέρτατο δημιουργικό εγχείρημα. Ο Σαντί Καρνό, ο Ουίλιαμ Τόμσον (λόρδος Κέλβιν), ο Τζέιμς Τζουλ, ο Χέρμαν φον Χέλμχολτς, ο Ρούντολφ Κλαούζιους, ο Τζέιμς Κλερκ Μάξγουελ, ο Λούντβιχ Μπόλτζμαν, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν, η Έμμυ Ναίτερ, ο Κλωντ Σάννον, ο Άλαν Τιούρινγκ, ο Γιάκομπ Μπεκενστάιν και ο Στήβεν Χόκινγκ είναι από τους εξυπνότερους ανθρώπους που έζησαν ποτέ. Η αφήγηση της ιστορίας τους είναι ένας τρόπος να κατανοήσουμε και να εκτιμήσουμε όλοι μας ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της ανθρώπινης διανόησης. Ο Λούντβιχ Μπόλτζμαν, ένας από τους ήρωες σε αυτή την αφήγηση, το έθεσε ως εξής: «Πρέπει να είναι υπέροχο να διοικείς εκατομμύρια ανθρώπους σε σπουδαίες εθνικές εκστρατείες, να οδηγείς εκατό χιλιάδες άτομα στη νίκη στο πεδίο της μάχης. Αλλά μου φαίνεται ακόμα σπουδαιότερο να ανακαλύπτεις θεμελιώδεις αλήθειες σε ένα πολύ ταπεινό δωμάτιο με πολύ ταπεινά μέσα – αλήθειες που θα εξακολουθούν να αποτελούν θεμέλια της ανθρώπινης γνώσης όταν η μνήμη αυτών των μαχών θα διατηρείται επιμελώς μόνο στα αρχεία των ιστορικών»» από τον πρόλογο του βιβλίου «ΤΟ ΨΥΓΕΙΟ ΤΟΥ ΑΪΝΣΤΑΪΝ, Το ζεστό, το κρύο και η σημασία τους για το σύμπαν», Πωλ Σεν, Μετάφραση: Παναγιώτης Δρεπανιώτης, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 2025 – Τι σχέση έχει ένας ατμοκινητήρας με τη θεωρία της σχετικότητας; Τι συνδέει τις ιδανικές μηχανές του Σαντί Καρνό, τον Αϊνστάιν, το ψυγείο που αγκομαχάει στην κουζίνα μας και μια πυρακτωμένη ράβδο με το τέλος του κόσμου; Γιατί τίποτα δεν μπορεί να φτάσει σε θερμοκρασία χαμηλότερη από τους -273,15°C; Και τι είναι, τέλος πάντων, η εντροπία και πώς είναι δυνατόν να αυξάνεται δίχως σταματημό; Στο Ψυγείο του Αϊνστάιν ο Πωλ Σεν αφηγείται με ιδιαίτερο κέφι την ιστορία της επιστήμης της θερμότητας, ξεκινώντας από τις πρώτες θεωρίες περί «θερμιδικού ρευστού» και φτάνοντας μέχρι τη θεωρία των κβάντων στον κόσμο ενός επιστημονικού κλάδου του οποίου τη σημασία συχνά λησμονούμε, παρότι τις εφαρμογές του τις συναντάμε παντού γύρω μας. https://cup.gr/book/to-psygeio-toy-ainstain/

Εταιρεία Πυραύλων και Διαστήματος Energia Όλοι οι προβολείς στο διαστημόπλοιο Soyuz MS-28, επειδή πρόκειται να ξεκινήσει μια σημαντική αποστολή! Εντάξει, λοιπόν, στο Μπαϊκονούρ, δεν χρησιμοποιούν στην πραγματικότητα προβολείς για να δοκιμάσουν τα ηλιακά πάνελ, αλλά περίπου εκατό πολύ ισχυρές λάμπες. Και, κατά κανόνα, λειτουργούν για λιγότερο από 10 λεπτά - ακριβώς όσο χρειάζεται για να ελέγξουν πόσο αποτελεσματικά μετατρέπεται η φωτεινή ενέργεια σε ηλεκτρική ενέργεια. Παρ 'όλα αυτά, η "δοκιμαστική έκθεση" των ηλιακών πάνελ είναι ένα σημαντικό βήμα προετοιμασίας. Τα τελευταία χρόνια, ρωσικά επανδρωμένα διαστημόπλοια μεταφέρουν πλήρωμα στον ISS χρησιμοποιώντας εξαιρετικά γρήγορη τεχνολογία (περίπου 3 ώρες). Ακόμα και χωρίς ηλιακή ενέργεια, οι μπαταρίες επαρκούν για αυτό το διάστημα. Αλλά εξακολουθούμε να μιλάμε για το διάστημα. Ενώ το διαστημόπλοιο περιστρέφεται γύρω από τη Γη, εκατοντάδες χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια του πλανήτη, η ασφάλιση σίγουρα είναι χρήσιμη. Εκτόξευση στις 27 Νοεμβρίου! Σύμφωνα με το σχέδιο, το Soyuz MS-28 θα μεταφέρει το πλήρωμα της Αποστολής 74 στον ISS. https://vk.com/rsc_energia?z=video-167742670_456239576%2F478e5c79d18bf96669%2Fpl_wall_-167742670 https://vk.com/rsc_energia?w=wall-167742670_23534 Νέο διαστημικό θρίλερ με εγκλωβισμένους κινέζους αστροναύτες. Παραμένουν στο διαστημικό σταθμό της Κίνας αφού το σκάφος τους χτυπήθηκε από διαστημικά σκουπίδια.Μνήμες από όσα συνέβησαν στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) όπου δύο Αμερικανοί αστροναύτες εγκλωβίστηκαν για πολλούς μήνες εξαιτίας βλάβης στο διαστημόπλοιο τους εξελίσσεται τα τελευταία 24ωρα στο διαστημικό σταθμό της Κίνας αφού μέλη του πληρώματος που θα επέστρεφαν στη Γη παραμένουν εκεί αφού το σκάφος τους έγινε… στόχος διαστημικών σκουπιδιών.Οι ταϊκοναύτες (όπως ονομάζει η Κίνα τους αστροναύτες της) Τσεν Ντονγκ, Τσεν Ζονγκρούι και Γουάνγκ Τζίε θα επέστρεφαν αυτές τις μέρες μετά από παραμονή έξι μηνών στο διαστημικό σταθμό Tiangong που στα κινεζικά σημαίνει ουράνιο παλάτι.Στο σταθμό βρίσκεται ήδη το πλήρωμα που θα αντικαταστήσει τους τρεις ταϊκοναύτες σε μια συνθήκη όμοια με αυτή που υπήρξε στον ISS πριν από ένα χρόνο όταν οι δύο βετεράνοι αστροναύτες της NASA που είχαν πάει εκεί για μια αποστολή μιας εβδομάδας υποχρεώθηκε να παραμείνει για περισσότερους από έξι μήνες μέχρι να βρεθεί τρόπος να επιστρέψουν στη Γη.Η κινεζική υπηρεσία επανδρωμένων αποστολών (CMSA) πραγματοποιεί ελέγχους στο σκάφος που δέχτηκε το χτύπημα κάποιου/ων διαστημικών σκουπιδιών για να διαπιστώσει αν μπορεί να χρησιμοποιηθεί με ασφάλεια από τους ταϊκοναύτες ενώ παράλληλα εξετάζει άλλες λύσεις όπως την οργάνωση μιας αποστολής απεγκλωβισμού τους κάτι που όπως και στην περίπτωση των Αμερικανών αστροναυτών θα χρειαστεί αρκετό χρόνο για να υλοποιηθεί και θα πρέπει να βρεθούν τρόποι ομαλής συνύπαρξης των δύο πληρωμάτων τόσο από θέμα χώρου όσο και προμηθειών.Το περιστατικό αποδεικνύει για μια ακόμη φορά το σοβαρό των εκατοντάδων χιλιάδων διαστημικών σκουπιδιών που κινούνται σε τροχιά γύρω από τη Γη ο πληθυσμός των οποίων αυξάνεται συνεχώς καθώς αυξάνεται η διαστημική δραστηριότητα της ανθρωπότητας. Ειδικοί έχουν προβλέψει ότι αν δεν υπάρξει σύντομα κάποιου είδους λύση σε αυτό το πρόβλημα δεν θα αργήσει η στιγμή που τα διαστημικά σκουπίδια θα έχουν γίνει τόσα πολλά ώστε να δημιουργήσουν ένα αδιαπέραστο φράγμα γύρω από τη Γη εμποδίζοντας κάθε διαστημική δραστηριότητα και εγκλωβίζοντας μας τελικά στον πλανήτη μας. Οι έξι ταϊκοναυτες που βρίσκονται στον κινεζικό διαστημικό σταθμό φωτογραφίζονται καθώς οι τρεις από αυτούς αναμένουν ειδήσεις για το πότε και πώς θα επιστρέψουν στη Γη. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2029762/neo-diastimiko-thriler-me-egklovismenoys-kinezoys-astronaytes/

Ο Ήλιος πεθαίνοντας θα κατασπαράξει τη Γη. Μια νέα μελέτη περιγράφει το τέλος του πλανήτη μας. Με δημοσίευση τους στην επιθεώρηση «Monthly Notices of the Royal Astronomical Society» αστρόνομοι βρετανικών πανεπιστημίων παρουσιάζουν το τι θα συμβεί στον πλανήτη μας όταν ο Ήλιος μπει στη φάση της αυτοκαταστροφής του η οποία θα συμπαρασύρει στην καταστροφή το ηλιακό μας σύστημα όπως τουλάχιστον το γνωρίζουμε σήμερα.Η κρατούσα θεωρία αναφέρει ότι σε περίπου πέντε δισ. έτη ο Ηλιος έχοντας καταναλώσει όλα τα καύσιμα του θα μπει στη διαδικασία της αυτοκαταστροφής του κατά την οποία αρχικά θα διογκωθεί και θα γίνει ένας ερυθρός γίγαντας και στη συνέχεια θα συρρικνωθεί σε ένα λευκό νάνο. Κατά τη διάρκεια της φάσης της διόγκωσης του το μητρικό μας άστρο αναμένεται να καταπιεί κυριολεκτικά τους εσωτερικούς πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος δηλαδή τον Ερμή, την Αφροδίτη και τη Γη αν και υπάρχουν κάποιες μελέτες που δείχνουν ότι μπορεί τελικά ο πλανήτης μας να μην εξαφανιστεί από τον συμπαντικό χάρτη αλλά να καταστραφεί ολοσχερώς, να γίνει κυριολεκτικά… κάρβουνο από την καυτή ανάσα του Ήλιου που θα πέσει πάνω του.Αστρονόμοι του Πανεπιστημίου Warwick και του University College London αναφέρουν ότι το πιθανότερο σενάριο είναι ο Ήλιος όταν διογκωθεί να καταπιεί τη Γη ή αν δεν την καταπιεί να την κάνει κομμάτια.«Η καταστροφή μας πιθανότατα θα προκληθεί από ισχυρά βαρυτικά φαινόμενα γνωστά ως «παλιρροϊκές δυνάμεις. Όπως η Σελήνη ασκεί έλξη στους ωκεανούς της Γης και δημιουργεί τις παλίρροιες έτσι και ο πλανήτης έλκει το άστρο του. Καθώς το άστρο διαστέλλεται αυτή η αλληλεπίδραση γίνεται ισχυρότερη. Οι αλληλεπιδράσεις αυτές επιβραδύνουν την κίνηση του πλανήτη και κάνουν την τροχιά του να συρρικνώνεται με αποτέλεσμα να κινείται σπειροειδώς μέχρι να διαλυθεί ή να πέσει μέσα στο άστρο» λέει Δρ. Έντουαρντ Μπράιαντ, κύριος συγγραφέας της μελέτης. Το μοντέλο Οι ερευνητές μελέτησαν 130 γιγάντιους πλανήτες που περιφέρονται κοντά στα άστρα τους. Διαπίστωσαν ότι τα άστρα που έχουν ήδη διασταλεί και ψυχρανθεί σε ερυθρούς γίγαντες είναι πολύ λιγότερο πιθανό να φιλοξενούν μεγάλους πλανήτες σε κοντινή τροχιά. Περίπου το 90% των άστρων στο Σύμπαν είναι αυτό που οι επιστήμονες αποκαλούν «άστρα κύριας ακολουθίας». Πρόκειται για άστρα που συντήκουν υδρογόνο σε ήλιο στους πυρήνες τους και έχουν μάζα από περίπου το ένα δέκατο έως και 200 φορές τη μάζα του Ήλιου.Τα άστρα της κύριας ακολουθίας ξεκινούν ως νεφελώματα αερίων και σκόνης τα οποία καταρρέουν υπό την επίδραση της βαρύτητας σχηματίζοντας πρωτοαστέρες. Όταν ένα πρωτοάστρο γίνει αρκετά πυκνό η πίεση και η θερμότητα προκαλούν πυρηνική σύντηξη και έτσι γεννιέται ένα άστρο. Τα άστρα συνεχίζουν να καίνε ήλιο μέχρι να εξαντληθεί κάτι που συμβαίνει σε διάστημα 10 έως 20 δισεκατομμυρίων ετών. Στο σημείο αυτό εισέρχονται στη μετα–κύρια ακολουθία και μετατρέπονται σε ερυθρούς νάνους, λευκούς νάνους, ερυθρούς γίγαντες ή ακόμη και εκρήγνυνται σε αστέρες νετρονίων ανάλογα με το μέγεθός τους.Συνολικά, το 0,28% των άστρων που μελετήθηκαν φιλοξενούσε έναν γιγάντιο πλανήτη με τα νεότερα άστρα να έχουν πλανήτες πιο συχνά. Ωστόσο για τα άστρα που είχαν ήδη εξελιχθεί σε ερυθρούς γίγαντες μόνο το 0,11% διέθετε πλανήτες. «Αυτό αποτελεί ισχυρή ένδειξη ότι καθώς τα άστρα εξελίσσονται και απομακρύνονται από την κύρια ακολουθία, μπορούν πολύ γρήγορα να προκαλέσουν στους πλανήτες τους να σπειροειδώς κινηθούν προς αυτά και να καταστραφούν. Περιμέναμε να δούμε αυτό το φαινόμενο, αλλά μας εξέπληξε το πόσο αποτελεσματικά φαίνεται να καταπίνουν οι αστέρες αυτούς τους κοντινούς πλανήτες» λέει ο Δρ. Μπράιαντ. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2030019/o-ilios-pethainontas-tha-katasparaxei-ti-gi/

Το James Webb προσφέρει τον πρώτο 3D ατμοσφαιρικό χάρτη ενός εξωπλανήτη (βίντεο) Το επίτευγμα ανοίγει το δρόμο σε λεπτομερή μελέτη των εξωπλανητών στο Σύμπαν. Επιστημονική ομάδα δημιούργησε με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb έναν τρισδιάστατο χάρτη της ατμόσφαιρας ενός εξωπλανήτη κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά.Η ομάδα χρησιμοποίησε μια τεχνική γνωστή ως χαρτογράφηση έκλειψης και εντόπισε διαφορετικές ζώνες θερμοκρασίας στην ατμόσφαιρα του εξωπλανήτη WASP-18b, ενός αέριου γίγαντα που βρίσκεται περίπου 400 έτη φωτός από τη Γη. Η ίδια διαδικασία θα μπορούσε σύντομα να βοηθήσει τους επιστήμονες να χαρτογραφήσουν μεταβολές θερμοκρασίας και δομές νεφών σε άλλους μακρινούς πλανήτες σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Nature Astronomy».«Η χαρτογράφηση έκλειψης μας επιτρέπει να απεικονίσουμε εξωπλανήτες που δεν μπορούμε να δούμε άμεσα επειδή τα άστρα τους είναι πολύ φωτεινά. Με αυτό το τηλεσκόπιο και αυτή τη νέα τεχνική, μπορούμε να αρχίσουμε να κατανοούμε τους εξωπλανήτες με τον ίδιο τρόπο που μελετάμε τους γειτονικούς πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος» αναφέρει ο Ράιαν Τσάλενερ ερευνητής εξωπλανητών στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ και συν-συγγραφέας της μελέτης. Ο πλανήτης και ο χάρτης Ο WASP-18b έχει περίπου δέκα φορές τη μάζα του Δία, ενώ το «έτος» του, η περίοδος που χρειάζεται για να ολοκληρώσει μια τροχιά γύρω από το άστρο του, διαρκεί μόλις 23 ώρες. Είναι παλιρροϊκά κλειδωμένος πράγμα που σημαίνει ότι η μία πλευρά του βλέπει μόνιμα το άστρο του ενώ η άλλη παραμένει πάντα σκοτεινή.Καθώς ο πλανήτης περνά πίσω από το άστρο του το φως που αντανακλά μειώνεται σταδιακά μέχρι να χαθεί τελείως από τη θέα μας. Η χαρτογράφηση έκλειψης εκμεταλλεύεται αυτή την προοδευτική αλλαγή: μετρώντας πώς αλλάζει το φως που προέρχεται από τον πλανήτη όσο αυτός κρύβεται και επανεμφανίζεται οι επιστήμονες μπορούν να υπολογίσουν τη θερμοκρασία σε διαφορετικές περιοχές και ύψη της ατμόσφαιράς του.«Ψάχνουμε για ανεπαίσθητες μεταβολές σε πολύ μικρά τμήματα του πλανήτη καθώς αυτά εξαφανίζονται και επανέρχονται στο οπτικό μας πεδίο κάτι εξαιρετικά δύσκολο» λέει ο Τσάλενερ.Στη νέα μελέτη η επιστημονική ομάδα εξέλιξε τον δισδιάστατο χάρτη θερμοκρασίας του WASP-18b, δημιουργώντας έναν πιο λεπτομερή, τρισδιάστατο χάρτη χρησιμοποιώντας πολλαπλά μήκη κύματος φωτός. Για παράδειγμα, δεδομένα από μήκη κύματος που απορροφώνται από το νερό αποκάλυψαν τα ανώτερα, υγρά στρώματα της ατμόσφαιρας. Άλλα μήκη κύματος, που το νερό δεν απορροφά, επέτρεψαν στο James Webb να δει πιο βαθιά στρώματα και έτσι οι ερευνητές μπόρεσαν να εξετάσουν διαφορετικά ύψη του πλανήτη.Συνδυάζοντας παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου σε διάφορα μήκη κύματος και δημιούργησαν ένα τρισδιάστατο μοντέλο της ατμόσφαιρας του WASP-18b. Οι ερευνητές βρήκαν ότι η ημέρα πλευρά του πλανήτη έχει δύο ξεχωριστές θερμικές ζώνες: * μια κυκλική «θερμή κηλίδα» στο σημείο που κοιτά απευθείας το άστρο * έναν ψυχρότερο δακτύλιο προς τα όρια της ορατής πλευράς. Αυτό δείχνει ότι οι ανέμοι της ατμόσφαιρας δεν μπορούν να αναδιανείμουν πλήρως τη θερμότητα από το άστρο σε ολόκληρο τον πλανήτη. Επιπλέον, παρατηρήθηκε λιγότερο νερό στην περιοχή της θερμής κηλίδας από ό,τι στον μέσο όρο της ατμόσφαιρας, πιθανώς επειδή οι θερμοκρασίες είναι τόσο υψηλές που διασπούν τα μόρια του νερού.«Πιστεύουμε ότι αυτό δείχνει πως ο πλανήτης είναι τόσο θερμός σε αυτή την περιοχή, που αρχίζει να “σπάει” το νερό. Η θεωρία το είχε προβλέψει, αλλά είναι συναρπαστικό να το βλέπουμε επιβεβαιωμένο από πραγματικές παρατηρήσεις» εξηγεί ο Τσάλενερ. Περαιτέρω μετρήσεις με το James Webb θα μπορούσαν να βελτιώσουν την ανάλυση του χάρτη της ατμόσφαιρας του WASP-18b και να επιτρέψουν στους επιστήμονες να μελετήσουν παρόμοιους αέριους γίγαντες.«Αυτή η νέα τεχνική θα είναι εφαρμόσιμη σε πολλούς ακόμη πλανήτες που μπορούμε να παρατηρήσουμε με το JWST. Μπορούμε πλέον να αρχίσουμε να κατανοούμε τους εξωπλανήτες σε τρεις διαστάσεις, ως πληθυσμό κάτι πραγματικά συναρπαστικό» κατέληξε ο Τσάλενερ. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2029870/to-james-webb-prosferei-ton-proto-3d-atmosfairiko-charti-enos-exoplaniti-vinteo/