Στέφανος Σοφολόγης

Φίλε Γιώργο, γιά σωλήνα 31,7mm μόνη λύση ο τόρνος. Όμως, ακόμη και μιά ανακρίβεια κατά 0,2 mm στην τοποθέτηση του σταυρονήματος ή/και στο κεντράρισμα της οπής παρατήρησης θα οδηγήσει σε λάθος κατά 2-6mm στη στόχευση της κεντρικής κηλίδας του προτεύοντος κατόπτρου!!! (Μόνο σ' αυτή τη στόχευση χρησιμεύει το σταυρόνημα). Άρα λοιπόν μόνη λύση η εξειδικευμένη, βιομηχανική κατασκευή ενός "sight tube" ή "cheshire eyepiece". Και πάλι θα συστήσω μόνο τις ακριβότερες και ακριβέστερες λύσεις αφού ο σκοπός είναι η ακριβής ευθυγράμμιση. Φυσικά αν κανείς έχει τα εργαλεία και το μεράκι για ακριβείς μετρήσεις και κατασκευές μπορεί να προχωρήσει μόνος του. Φίλε Guardian, γιά την ευθυγράμμιση του δευτερεύοντος κατόπτρου το σταυρόνημα δεν έχει να προσφέρει τίποτα γιατί στο κάτοπτρο αυτό δεν έχουμε μαρκαρισμένο το κέντρο του (και δεν είναι σωστό να το μαρκάρουμε). Ακολουθούμε λοιπόν τη εξής (περιληπτικά) διαδικασία με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια: 1) "Φέρνουμε" το δευτερεύον σε τέτοια θέση ώστε να φαίνεται κυκλικό και ομόκεντρο με το «μέσα» άνοιγμα του σωλήνα εστίασης. Για μεγαλύτερη ακρίβεια, μπορούμε με διαβήτη να φτιάξουμε σε διαφάνεια πολλούς ομόκεντρους κύκλους: ο πιό μεγάλος θα είναι 1,25" ή 2" και σ' αυτόν ακριβώς κόβουμε κυκλικά τη διαφάνεια και την τοποθετούμε στο εσωτερικό άνοιγμα του σωλήνα εστίασης. Στη θέση του προσοφθαλμίου βάζουμε "sight tube" ή - εξίσου καλά - δική μας κατασκευή από κουτί φίλμ με κεντρική τρύπα ακριβείας στο καπάκι (0,5-2mm). Ρυθμίζουμε τις βίδες του δευτερεύοντος αλλά επίσης το περιστρέφουμε ώστε αυτό να φανεί απόλυτα κυκλικό και ομόκεντρο με τον κοντινότερο στην περιφέρειά του κύκλο της διαφάνειας. 2) Με τις τρεις βίδες του δευτερεύοντος ρυθμίζουμε ώστε η ανάκλαση του προτεύοντος κατόπτρου να φανεί απολύτως ομόκεντρη με την περιφέρεια του δευτερεύοντος. Η διαδικασία αυτή δεν είναι απολύτως ξεχωριστή από την πρώτη. Μετά από αυτά είμαστε έτοιμοι για τη ρύθμιση του πρωτεύοντος κατόπτρου κατά τα γνωστά. Το offset, άσχετα αν έχει εφαρμοστεί ή όχι, δεν επηρεάζει την ακρίβεια της ευθυγράμμισης, αλλά μόνο την ομοιογένεια του φωτισμού στα άκρα του οπτικού πεδίου. Offset. Καθώς η κωνική δέσμη φωτός ταξιδεύει από το πρωτεύον προς το δευτερεύον κάτοπτρο, συναντά πρώτα την άκρη του δευτερεύοντος που βρίσκεται βαθύτερα στον οπτικό σωλήνα (και μακρύτερα από τον εστιαστή) και μετά την άλλη άκρη. Στην πρώτη θέση λοιπόν η δέσμη δεν είναι τόσο κλειστή όσο στη δεύτερη. Για να ανακλαστεί λοιπόν ομοιόμορφα και συμμετρικά η δέσμη από το δευτερεύον, πρέπει αυτό να μην είναι στο απόλυτο κέντρο του οπτικού σωλήνα, αλλά λίγο μετακινημένο (offset) προς την αντίθετη πλευρά από τον εστιαστή (1mm-5mm συνήθως, ανάλογα με τη γεωμετρία και τις διαστάσεις του τηλεσκοπίου). Αυτή η "τελοιοποίηση" στην ευθυγράμμιση αφορά κυρίως τα τηλεσκόπια με μικρό εστιακό λόγο (f/4-f/6), και πάλι μόνο τις μικρές μεγεθύνσεις δηλ. τα πολύ μεγάλα οπτικά πεδία. Επαναλαμβάνω ότι παίζει ρόλο μόνο στον ομοιόμορφο φωτισμό στά άκρα του οπτικού πεδίου και όχι στην οξύτητα του ειδώλου. Αυτά αλλά και αρκετές άλλες λεπτομέρειες θα γίνουν καλύτερα κατανοητά, μόνο με ένα καλό εγχειρίδιο ευθυγράμμισης (ή ένα καλό site με σχήματα), όμως η επιτυχής εφαρμογή των παραπάνω οδηγεί στην τέλεια ευθυγράμμιση. Φιλικά, Στέφανος

Εγώ έχω κλείσει κατάλυμα στο χωριό Άγιος Πέτρος από αύριο Παρασκευή. Οι προβλέψεις νεφοκάλυψης για τις νυχτερινές ώρες είναι αμφίρροπες, από το Σάββατο όμως γίνονται πολύ καλύτερες. Θα είμαι λοιπόν στον Πάρνωνα, μάλλον από αύριο (σίγουρα το Σάββατο). Όποιος σκοπεύει επίσης να ταξιδέψει ας δώσει εδώ ένα σήμα να ξέρουμε οτι δεν θα ταξιδέψουμε για ομαδική παρατήρηση άδικα. Φιλικά, Στέφανος

Φίλε stelaras1, το θέμα είναι λίγο διαφορετικό απ' όπως το θέτεις. Δεν υπάρχει κανένας τύπος που να δίνει πόσο κοντά μπορεί να εστιάσει ένα συγκεκριμένο τηλεσκόπιο. Αυτό εξαρτάται αποκλειστικά από το πόσο έξω μπορεί να τραβηχτεί ο σωλήνας του εστιαστή και το πού βρίσκεται το εστιακό επίπεδο του κάθε προσοφθαλμίου. Με άλλα λόγια, το ίδιο τηλεσκόπιο έχει διαφορετικό close-focus με διαφορετικούς εστιαστές. Το close focus ενός συγκεκριμένου τηλεσκοπίου διαπιστώνεται μόνο στην πράξη. Αν χρειάζεσαι να εστιάζεις πολύ κοντά, μπορείς να χρησιμοποιήσεις extension tube/tubes (κοινό αστρονομικό αξεσουάρ) δηλ. προεκτάσεις του σωλήνα εστίασης , ώστε ο προσοφθάλμιος φακός να απομακρυνθεί όσο περισσότερο γίνεται από τον αντικειμενικό φακό (ή το πρωτεύον κάτοπτρο). Με ένα-δύο extension tubes συνολικού μήκους προέκτασης π.χ. 10cm τα περισσότερα τηλεσκόπια εστιάζουν σε απόσταση 10-20m (χονδρικά). Υπάρχει όμως τύπος που δίνει την απόσταση από τον αντικειμενικό φακό/κάτοπτρο όπου θα εστιάσει ένας προσοφθάλμιος (απόσταση εστίασης) σε σχέση με την απόσταση του παρατηρούμενου αντικειμένου από τον αντικειμενικό φακό. Είναι ο μοναδικός τύπος που μπορεί να απαντήσει στα ερωτήματα που θέτεις (θεωρητικά, όχι για συγκεκριμένο τηλεσκόπιο που έχει περιορισμό στην κίνηση του εστιαστή), και αυτόν ακριβώς χρησιμοποιεί η ιστοσελίδα αυτόματου υπολογισμού που προτείνει ο Γιώργος. Επειδή όμως είναι ανώφελο να επιχειρίσω να τον περιγράψω χωρίς τη βοήθεια σχήματος, σε παραπέμπω σε μια ιστοσελίδα όπου περιγράφεται ακριβώς αυτός ο τύπος. Με προσεκτική μελέτη του (απλού) τύπου θα μπορείς αν θέλεις να βρίσκεις και μόνος σου πόσο έξω θα πρέπει να βγεί ο εστιαστής (από τη θέση εστίασης για το άπειρο) ανάλογα με την απόσταση του παρατηρούμενου αντικειμένου: http://www.theimagingsource.com/prod/opt/opticsintro_2.htm Αν δεν βγάλεις άκρη, πρέπει να πάρεις τα πράγματα από την αρχή (με ένα καλό βιβλίο εισαγωγής στην οπτική), γιατί είναι πολύ δύσκολο να παρουσιαστούν/εξηγηθούν αυτά τα θέματα μέσω ενός forum. Για κάθε άλλη απορία εδώ είμαστε... Φιλικά, Στέφανος

Φίλε CarlSagan, απ' όσο είμαι σε θέση να γνωρίζω, σύντομα θα υπάρξει σημαντική ανανέωση στις "Ειδήσεις" του Astrovox. Οι ευκαιρίες για σχετικά ασυνήθιστες παρατηρήσεις ασφαλώς αποτελούν νέα και πιστεύω ό,τι το Astrovox θα τις καλύπτει έγκαιρα. Υπομονή άλλα 7 χρόνια! Η διαβάσεις της Αφροδίτης μπορεί να γίνονται κάθε 1+ αιώνα αλλά γίνονται σε ζευγάρια χωρισμένα κατά 8 χρόνια. Φιλικά, Στέφανος

Φίλε TAKIS, Εύχομαι να βρείς γρήγορα λύση στο πρόβλημα. Πληροφοριακά, το σφάλμα 5°-15° δεν είναι μικρό, είναι τεράστιο. Επίσης, όταν έχεις αρκετό ουρανό από πάνω σου η τεχνολογία GPS δεν επηρεάζεται από τοίχους και ανακλάσεις (τουλάχιστον ποτέ δεν έχει δώσει σφάλματα από ανακλάσεις ένα μικρό e-trex που έχω). Επικοινώνησε και απευθείας με τη Meade για το πρόβλημα. Φιλικά, Στέφανος

Φίλε Raven, προφανώς ήθελες να πείς "τηλεπάθεια" αντί για "ψυχοπάθεια"! (Γι' αυτό γελάει ο Γιώργος!). Λοιπόν, αν αυτά ήταν πραγματικά, η επιστήμη θα τα μελετούσε σταθερά και θα είχε ήδη εκφράσει συγκεκριμένες θεωρίες ερμηνείας, όπως για κάθε άλλο φαινόμενο, όσο «μυστήριο» κι αν είναι. Αυτό δεν έχει όμως συμβεί (για τις πραγματικές επιστήμες και όχι τις ψευδοεπιστήμες) και κανένας «τηλεκινητικός/τηλεπαθητικός» δεν έχει θέσει εαυτόν στην υπηρεσία των επιστημών για πειράματα και μελέτη. Αν κάποιος άλλος γνωρίζει κάτι διαφορετικό (τεκμηριωμένο) ας μας το μεταφέρει. Φιλικά, Στέφανος

Φίλε Peaceful, o εστιαστής crayford 2" της Baader κοστίζει περίπου 200 €. Σε παρόμοια τιμή διατίθεται ένας σχεδόν όμοιος από την Orion Optics και λίγο φθηνότερα ένας από τη William Optics (αλλά στην Αμερική). Για τον Castor o διαχωρισμός είναι πράγματι δυνατός με τηλεσκόπιο 3". Ο Algieba ξεχωρίζει και με κιάλια (αστειεύομαι... διαχωρίζεται πάντως και με το μικρότερο τηλεσκόπιο και μεγέθυνση 60Χ-100Χ). Αν φταίει η ευθυγράμμιση ή το seeing θα το καταλάβεις παρατηρώντας διάφορες νύχτες. Αν δεν διαχωρίζονται ξεκάθαρα καμμία νύχτα τότε η ευθυγράμμιση είναι πολύ κακή. Ακόμα και με μέτριο seeing οι συγκεκριμένοι αστέρες πρέπει να εμφανίζουν ξεχωριστούς δίσκους του Airy με 8" τηλεσκόπιο - παρότι οι δακτύλιοι περίθλασης των αστέρων μπορεί να μπλέκονται καθώς «χορεύουν». Με καλό seeing είναι πολύ εύκολοι στόχοι στις 200Χ. Παρατήρησε μερικές νύχτες και τσέκαρε την ευθυγράμμιση κάθε νύχτα έχοντας στοχεύσει στό ύψος του αστέρα. (Αν το κάτοπτρο είναι πολύ χαλαρά στηριγμένο, μπορεί να χάνει τελείως την ευθυγράμμιση στοχεύοντας από τα χαμηλά στά ψηλά και αντίστροφα.) Φιλικά, Στέφανος

Φίλε ngc4565 μην ανησυχείς! Το είδος των μικρών και χαριτωμένων λαθών δηλώνει μόνο του ό,τι δεν πρόκειται για έλλειψη γλωσικής ικανότητας αλλά ότι η κύρια γλώσσα είναι η Αγγλική. (Ο φίλος Aristarchus επίσης γράφει στην ιστοσελίδα του σε υπέροχα αγγλικά). Μιά παρατήρηση: ο πληθυντικός δηλώνει εξαιρετική ευγένεια (εμένα μου αρέσει) αλλά μπορείς άνετα να τον παραλείπεις στη γραπτή επικοινωνία με τα μέλη του forum. Φιλικά, Στέφανος

Φίλε SATI, τέτοια είναι τα νησιά που βρίσκονται μακριά από πόλεις ή μεγάλα χωριά άλλων νησιών. Η Αλλόνησος γιά παράδειγμα είναι αρκετά «βαθιά» στο χάρτη του Αιγαίου και σχετικά απομονωμένη. Επίσης το βόρειο μέρος της είναι πρακτικά ακατοίκητο (πηγαίνει άσφαλτος δρόμος) και έχει αρκετά υψώματα. Σίγουρα υπάρχουν τέτοια νησιά και στις Κυκλάδες και Δωδεκάνησα. Εκείνο που δεν γνωρίζω είναι πόσο συχνά η θαλάσσια υγρασία επιτρέπει εξαιρετική διαφάνεια. Ίσως το καλοκαίρι καταφέρω να πάω για λίγες μέρες στην Αλλόνησο (υπέροχο νησί έτσι κι αλλιώς) οπότε θα ξέρω περισσότερα και για τη διαφάνεια. Ωστόσο, η εντυπωσιακή έλλειψη φωτορύπανσης στα σχετικά «αραιά» νησιά είναι δεδομένη. Φιλικά, Στέφανος

Φίλε peaceful, καλύτερα να μας αναφέρεις και τι τηλεσκόπιο έχεις. Το πρόβλημα που περιγράφεις είναι πράγματι πολύ κοινό και ενοχλητικό στα schmidt-cassegrain. Επειδή όμως αναφέρεις τις βίδες του εστιαστή, σκέφτομαι ότι μάλλον δεν είναι S-C αλλά νευτώνιο ή διοπτρικό και έχει έναν από τους συνήθεις εστιαστές. Ό,τι τηλεσκόπιο κι άν έχεις, η απόλυτη λύση είναι ένας εστιαστής τύπου crayford, o οποίος, (ας μου επιτρέψει τη διόρθωση ο φίλος Άγγελος), δε χρησιμοποεί καθόλου οδοντωτές ή ελικοειδείς επιφάνειες και αυτό ακριβώς είναι το πλεονέκτημά του. Η κίνηση μεταδίδεται στον κινητό σωλήνα του εστιαστή μέσω της τριβής από τον άξονα που στρέφουμε με το χέρι (ή μοτέρ). Ταυτόχρονα, ο άξονας πιέζει τον σωλήνα του εστιαστή πάνω σε τέσσερις μεταλλικές ροδίτσες ακριβείας (απέναντι από τον άξονα), αποκλείοντας απολύτως οποιαδήποτε κίνηση άλλη από αυτή της εστίασης. Νά ένα σχετικό σχέδιο: http://home.att.net/~dale.keller/atm/cassegrains/sapp/sappfoc2.gif και μια φωτογραφία ενός home-made crayford όπου φαίνεται καθαρά η λογική λειτουργίας: http://home.alltel.net/microsys/crayford2.jpg Πρίν μερικές εβδομάδες αντικατέστησα τον απλό εστιαστή (1.25" τύπου Vixen, λειτουργούσε θαυμάσια) του νευτώνιου τηλεσκοπίου μου με εστιαστή crayford 2" της Baader και η ευαισθησία και ακρίβεια της εστίασης αυξήθηκε πολύ. Φυσικά δεν υπάρχει κανένα απολύτως «παίξιμο», και χωρίς να χρειάζεται σφίξιμο του εστιαστή. Ο ίδιος κυκλοφορεί και από άλλες εταιρίες. Οι τιμές ενός τέτοιου εστιαστή είναι από 150€ περίπου έως ...άστο. Συχνά συνοδεύονται από ηλεκτρικό έλεγχο αλλά αυτός δεν χρειάζεται γιά απλές εφαρμογές. Είναι απαραίτητος μόνο σε κάποια είδη φωτογραφίας και χρήσιμος στις πολύ μεγάλες μεγεθύνσεις (>300) όταν η βάση του τηλεσκοπίου δεν είναι πολύ σταθερή και το άγγιγμα του εστιαστή ταλαντώνει σημαντικά το τηλεσκόπιο. Ένα μειονέκτημα των crayford είναι το περιορισμένο εύρος κίνησης (3-5cm). Αυτό σημαίνει προσεκτική επιλογή της θέσης τοποθέτησης και πιθανώς χρήση extension tube αν πρέπει να καλύπτεται και η φωτογράφιση κύριας εστίας (prime focus). Φιλικά, Στέφανος

Φίλε Ιάκωβε, Το συνηθισμένο υλικό για το σταυρόνημα των ερευνητών είναι χάλκινες ίνες κοινού καλωδίου, σαν αυτές που έχουν τα καλώδια ακουστικών, interconnect στερεοφωνικών κλπ. Γύμνωσε μερικά εκατοστά από διάφορα άχρηστα καλώδια και διάλεξε τις πιό λεπτές. Αν δεν έχεις κάποιο καλώδιο αγόρασε ένα κομμάτι από ένα κατάστημα ηλεκτρονικών υλικών. Ευθυγράμμισε μία ή δύο ίνες σύροντάς τες μεταξύ του νυχιού του αντίχειρα και της «ψύχας» δείκτη και τοποθέτησέ τες στη θέση τψν παλιών. Κόλλησέ τες στις άκρες του field stop με λίγη logo και ο ερευνητής θα γίνει όπως πρίν. Καί φυσικά πάντα βάζε καπάκι στον ερευνητή κατά την παρατήρηση του Ήλιου. Φιλικά, Στέφανος

Σας ευχαριστώ γιά τις απαντήσεις σας! Θα αποπειραθώ να πάω στον Πάρνωνα μόνο με τον καλασικό ερευνητή μιας και μου έδωσε θάρρος ο φίλος ngc4565. (Κι αν δεν μπορώ να στοχεύσω με το τηλεσκόπιο θα παρατηρήσω με τον ερευνητή! ) Ελπίζω ο καιρός να μη σταθεί εμπόδιο... Κατόπιν θα μεταφέρω εδώ και τη δική μου εμπειρία για το θέμα. Φιλικά, Στέφανος

Φίλε ngc4565, όσον αφορά το σκοτεινό ουρανό, βλέποντας και τους χάρτες φωτορύπανσης του Astrovox, η κεντρική/Νότια Πελοπόννησος (Πάρνωνας, Χελμός) η Ήπειρος (Πίνδος) και τα βουνά της Νότιας Κρήτης πρέπει να είναι τα καλύτερα μέρη. Για το seeing δεν έχω κάποιες σίγουρες πληροφορίες, ίσως το Κρυονέρι Κορινθίας. Για deep sky πάντως τα παραπάνω μέρη είναι ιδανικά (όπως και αρκετά νησιά του Αιγαίου). Φιλικά, Στέφανος

Φίλε peaceful, Πραγματικά, οι τρίποδες που προτείνει ο φίλος ngc4565 είναι ιδανικοί αφού είναι εξειδικευμένοι για την παρατήρηση με κιάλια. Όμως μη στεναχωριέσαι αν δεν μπορείς να παραγγείλεις έναν τέτοιο γιατί αυτοί δεν είναι το ίδιο φορητοί και «γρήγοροι» με έναν φωτογραφικό τρίποδα (έχουν αντίβαρα κλπ.). Με τον απλό τρίποδα θα παρατηρείς πολύ πιό συχνά και ακόμα κι όταν δεν έχεις χρόνο θα μπορείς σε ένα λεπτό να έχεις τα κιάλια στημένα στον τρίποδα για μιά ολιγόλεπτη παρατήρηση. Νομίζω πάντως ότι ο κ. Νομικός (Meade - Πειραιάς) έχει πάντα έναν εξειδικευμένο τρίποδα για κιάλια (με αντίβαρα) στην έκθεσή του. Το έξοδο όμως αξίζει πιό βαριά (και ακριβά) κιάλια. Τον τρίποδα που χρησιμοποιώ - Unomat TH 503 - μπορείς να δείς εδώ: http://images.google.com/imgres?imgurl=http://www.fotoinfo.sk/s_stativy/Unomat/TH503.jpg&imgrefurl=http://www.fotoinfo.sk/s_stativy_unomat.htm&h=175&w=99&sz=5&tbnid=vRlzcQSNmRoJ:&tbnh=94&tbnw=53&start=1&prev=/images%3Fq%3DUnomat%2BTH-503%26hl%3Den%26lr%3Dlang_el%26safe%3Doff%26sa%3DN%26as_qdr%3Dall Τον βρήκα σε κατάστημα στη στοά που ενώνει Σταδίου-Σοφοκλέους (80€). Είναι πολύ καλής ποιότητα και ιδανικός για κιάλια, αλλά δεν είναι πολύ ψηλός για όρθια παρατήρηση με απλά κιάλια. Με τα Miyauchi όμως που έχουν προσοφθάλμιους υπό γωνία 45° γίνεται άνετα και η όρθια παρατήρηση. Φιλικά, Στέφανος

Αντώνιε, αξιέπαινος προσπάθεια, καίτοι ανεπιτυχής! Τα ...πνεύματα αρνούνται την εμφάνισή των. Μήπως, πλήν των συμπαθών αστερολόγων χρήζουμε βοηθείας και εκ των κατ΄επιτήδευμα ενδιαμέσων (αρχαϊστί: medium); Θου Κύριε... Φιλίως, Σοφολόγιος

Φίλε peaceful, πολύ καλά χαρακτηριστικά, πιό καλά κι απ' ό,τι χρειάζεται γιά κιάλια μεγέθυνσης 9Χ, 1kg. Είναι σχεδιασμένος περισσότερο για βιντεοκάμερα, βαρύτερη από τα κιάλια σου. Ίσως ένα μοντέλο τρίποδα λίγο ελαφρύτερο (πχ 2.5kg) να είναι πιό φορητό χωρίς κανένα πρόβλημα στη σταθερότητα. Αν όμως θέλεις να παρατηρείς και όρθιος ή σκοπεύεις στο μέλλον να αποκτήσεις και μεγαλύτερα κιάλια τότε είναι καλή επιλογή. Πάντως, πολύ καλό τρίποδα για αυτή τη δουλειά βρίσκεις και με 80-100€. Ότι κι αν επιλέξεις, να έχει οπωσδήποτε μανιβέλα για ακριβή ανύψωση. Ψάξε αρκετά στα μαγαζιά γιατί υπάρχει μεγάλη ποικιλία αλλά σχεδόν ποτέ σε ένα μαγαζί. (Αν μένεις στην Αθήνα, Πανεπιστημίου, Σταδίου, Ακαδημίας και οι γύρω δρόμοι και στοές, συγκεντρώνουν μεγάλη ποικιλία). Φιλικά, Στέφανος

Νίκο, δέξου την πρόταση του Αντώνη, ευκαιρία και για το μωρό να κάνει την πρώτη του παρατήρηση !!! - Να σας ζήσει!... Φιλικά, Στέφανος

Γιώργο, ευχαριστώ, καλή ιδέα, θα τη δοκιμάσω πρώτα εκτός ερευνητή με πορτοκαλί φωσφοριζέ μαρκαδόρο (άραγε να υπάρχει και κόκκινος. Ο ερευνητής του C8 είναι απλός (ανεπίστρωτος) 6Χ30 ή κάτι σαν 9Χ50; Στέφανος

Φίλε peaceful, σχετικές πληροφορίες θα βρείς σε προηγούμενη συζήτηση (δες κυρίως το τρίτο μήνυμα): http://www.astrovox.gr/forum/viewtopic.php?t=577&highlight=miyauchi Το σημαντικότερο κατά την παρατήρηση με κιάλια είναι ο τρίποδας α)να είναι στιβαρός (σχετικά άκαμπτος και χωρίς ταλαντώσεις) και β) να έχει μανιβέλα ανύψωσης - πολύ σημαντικό στην πράξη. Ψάξε αρκετά στα μεγάλα φωτογραφικά καταστήματα για να βρείς τον πιό κατάλληλο. Μην πάρεις ελαφρύ/φθηνό τρίποδα. Η μικρομετρική κεφαλή δεν είναι καθόλου απαραίτητη στη μεγέθυνση 9Χ, αλλά αν τη θέλεις υπάρχουν μοντέλα που πωλούνται ξεχωριστά. Ύψος τρίποδα 1,80μ θα βρείς πολύ δύσκολα και θα είναι βαρύς και ακριβός. Σχεδίασε να παρατηρείς καθιστός, είναι πιό εύκολο, πιό αποτελεσματικό και πρακτικό. Έχε πάντα τη λαβή του τρίποδα προς τον ουρανό όχι προς το σώμα σου. Αυτά από την εμπειρία πολλών χρόνων παρατήρησης με διάφορα κιάλια. Φιλικά, Στέφανος

Γειά σας, έγω ένα ερευνητή (finder) 10X60, με πεδίο 5.0°. Είναι ιδιοκατασκευή και χρησιμοποεί προσοφθάλμιο Plossl 25 mm (multi coated). Πρόσφατα τοποθέτησα και σταυρόνημα από χάλκινες ίνες καλωδίου, σαν αυτό που έχουν οι περισσότεροι ερευνητές. Λόγω της μεγέθυνσής του μπορώ πλέον και «τοποθετώ» τα αντικείμενα κατευθείαν στο πεδίο ενός ορθοσκοπικού 4 mm - 300X. Έχω όμως την απορία αν ένα μη φωτιζόμενο σταυρόνημα φαίνεται κόντρα σε πολύ σκοτεινό ουρανό όπως αυτός του Πάρνωνα. Ο ερευνητής είναι πολύ φωτεινός (exit-pupil 6mm + επιστρώσεις) και θα ήθελα να αποφύγω την αγορά ερευνητή red-dot ή red-circles. Ποιά είναι η εμπειρία σας από την παρατήρηση στον Πάρνωνα; Επαρκεί η μικρή φωτεινότητα του ουρανού για τη χρήση κλασικών ερευνητών; Ευχαριστώ, Στέφανος

Φίλε ngc4565, Γι' αυτό ακριβώς δεν πρόκειται να λέω "βέβαια έχω δει το Encke division". Η παρατήρησή του είναι πολύ φευγαλέα, και το μόνο που με κάνει να πιστεύω ότι το είδα τελικά, είναι ότι τις στιγμές που το seeing «πάγωνε» φαινόταν με δυσκολία πάντα στο ίδιο σημείο και ακριβώς εκεί που έπρεπε. Αλλά μόνο τις ελάχιστες αυτές στιγμές. Το κακό είναι ότι στα επόμενα πολλά χρόνια θα δυσκολεύει συνέχεια η παρατήρηση του Κρόνου αφού η μέγιστη φαινόμενη διάμετρός του και η γωνία θέασης των δακτυλίων θα μικραίνει συνεχώς (μέχρι το 2019, οπότε θα αρχίσει να ξαναμεγαλώνει). Σχετική συζήτηση και εδώ: http://www.astrovox.gr/forum/viewtopic.php?t=767&highlight=%CA%F1%FC%ED%EF%F5+%F7%E1%F1%F4%DF Φιλικά, Στέφανος

Γιώργο γειά σου, ελπίζω ότι μετά την επίσκεψη στον Πάρνωνα θα έχω μιά καλή εικόνα για το αν και σε ποιά deep sky objects βοηθά το δυοφθάλμιο. Προς το παρόν μπορώ να πώ αυτό που διαπίστωσες και εσύ: Στά λαμπρότερα DSO η χρήση του δίνει μια πιό ολοκληρωμένη και θελκτική εικόνα (τα αστρικά σμήνη είναι «θαύμα» με το bino!). Στα αμυδρά όμως, επειδή με το bino κάθε μάτι προσλαμβάνει το μισό φως, φαντάζομαι ότι η παρατήρηση θα είναι προτιμότερη με το ένα μάτι να λαμβάνει όλο το φώς. Θα δούμε... Με την ευκαιρία θέλω να τονίσω κάτι που ίσως δεν τόνισα αρκετά στην παραπάνω δοκιμή: Η ωφέλειες στην παρατήρηση των πλανητών με πολύ μεγάλη μεγέθυνση δεν έρχονται χωρίς άριστο seeing και εμπειρία στην παρατήρησή τους. Όταν αυτά είναι δεδομένα, τότε μετά από λίγα λεπτά μπροστά στους προσοφθάλμιους αρχίζει να συνειδητοποιεί κανείς ότι βλέπει περισσότερες λεπτομέρειες και ευκολότερα. Οι ωφέλειες όμως είναι άμεσα αντιληπτές και θεαματικές στην περίπτωση της Σελήνης. Επίσης, επειδή ένα binoviewer και ο πιθανός διορθωτικός φακός/barlow παρεμβάλλουν πολλά οπτικά στοιχεία και επιφάνειες στο οπτικό μονοπάτι, είμαι βέβαιος ότι μόνο τα καλύτερα δυνατά πρίσματα/φακοί και οι καλύτερες επιστρώσεις μπορούν να διατηρήσουν το απαραίτητο κοντράστ για τους πλανήτες. Ας θυμηθούμε πόσο συχνά οι προσοφθάλμιοι με πολλά οπτικά στοιχεία απορρίπτονται για την απαιτητική παρατήρηση των πλανητών. Γι αυτό δεν τόλμησα την αγορά κάποιας φθηνότερης λύσης και αποφάσισα να αποκτήσω κατευθείαν το δυοφθάλμιο με τις υψηλότερες προδιαγραφές (και τιμή αναπόφευκτα. Ευτυχώς τουλάχιστον που παράγεται στην Ευρώπη!) Συνολικά, το τι προσφέρει ένα δυοφθάλμιο μπορεί να το καταλάβει κανείς και ως εξής: Διαβάζοντας ένα βιβλίο (κατά προτίμηση με εικόνες) ή βλέποντας τηλεόραση ας καλύψει το ένα μάτι γιά 1-2 λεπτά (δέν λέω "κλείσει" γιατί το σφίξιμο του βλέφαρου πάνω στο φακό του ματιού θα δημιουργήσει ένα μικρό προσωρινό αστιγματισμό). Κατόπιν, ανοίγοντας το, θα καταλάβει πόσο πιό αντιληπτή είναι η ίδια λεπτομέρεια που βρίσκεται μπροστά του και πόσο πιό εύκολη/ευχάριστη η παρακολούθησή της. Φιλικά, Στέφανος

Φίλοι ερασιτέχνες, επιτέλους μετά από σειρά εβδομάδων με ανέμους και πολύ κακό seeing, μπόρεσα την Τετάρτη 20/4 να δοκιμάσω το binoviewer της Baader και σε υψηλές μεγεθύνσεις. Για λίγες ώρες (23:00-3:00) το seeing έγινε εξαιρετικό και επικράτησε άπνοια. Στις προηγούμενες μέρες φρόντισα να προμηθευτώ δύο ζευγάρια εξαιρετικών προσοφθαλμίων: τους Genuine Ortho (oρθοσκοπικούς) 6 mm της Baader Planetarium και τους Plossl 8 mm της TeleVue. Το κριτήριο επιλογής ήταν η καταλληλότητα τους για πλανητική παρατήρηση (μόνο τέσσερα οπτικά στοιχεία, πλήρεις επιστρώσεις άριστης ποιότητας, και συνεπώς υψηλό κοντράστ και ανάλυση). Με τους Baader 6 mm η πραγματική μεγέθυνση στο binoviewer είναι τελικά 340Χ και με τους TeleVue 8 mm είναι 245Χ. Οι μεγεθύνσεις αυτές διαφέρουν λίγο από τις θεωρητικές, γιατί η πραγματική μεγέθυνση που προκαλεί το glasspath/coma corrector ποικίλει ελαφρά ανάλογα με τη θέση του εστιακού επιπέδου κάθε προσοφθάλμιου. Η παρατήρηση σε τέτοιες μεγεθύνσεις έδωσε πολύ εντυπωσιακά αποτελέσματα όπως και νωρίτερα σε χαμηλή μεγέθυνση: Σελήνη Ήταν ολοφάνερο ότι αν υπάρχει καλύτερος τρόπος να την παρατηρήσει κανείς, αυτός είναι να βρεθεί σε τροχιά γύρω της! Αν και την παρατηρούσα πάντα με σχολαστική ευθυγράμμιση των κατόπτρων του 10ιντσου και πολύ καλούς προσοφθάλμιους φακούς, ποτέ δεν είχα τέτοια αντίληψη της μικρολεπτομέρειας και του ανάγλυφου όπως στην παρατήρηση με τα δύο μάτια. Για παράδειγμα, με μεγέθυνση 245Χ (Televue 8 mm), στον πυθμένα του κρατήρα Πλάτωνα φαίνονται πλέον όχι μόνο περίπου 10-12 κρατηρίσκοι (βρίσκονται έχοντας λεπτομερή φωτογραφία του στο χέρι) αλλά και οι διαφορές στους τόνους του εδάφους. Οι μικρότεροι απ’αυτούς είναι της τάξης των 1000 m! Με μεγέθυνση 340Χ (Baader 6 mm) οι 3-4 μεγαλύτεροι κρατηρίσκοι ξεχωρίζουν πλέον εύκολα, όχι σαν σημαδάκια αλλά σαν σχηματισμοί με χείλος και εσωτερικό. Λόγω της υψηλής όμως μεγέθυνσης, το κοντράστ μειώνεται κάπως και οι διαφορετικοί τόνοι του εδάφους του Πλάτωνα δεν είναι πλέον το ίδιο ορατοί. Η διαθέσιμη λεπτομέρεια είναι πλέον τόση πολλή και τόσο ευδιάκριτη, ώστε μπορεί να περάσει κανείς ώρες παρατηρώντας μόνο μια μικρή περιοχή του Σεληνιακού δίσκου. Όμως εκείνο που με κράταγε μπροστά στους προσοφθάλμιους ήταν η τρομερή αληθοφάνεια και η αίσθηση της κλίμακας των μεγεθών. Η εικόνα μπορεί να μην είναι αληθινά τρισδιάστατη, όμως η αντίληψη του ύψους των σχηματισμών σε σχέση με το μήκος τους είναι έντονη. Αν επιπλέον γνωρίζει κανείς τις διαστάσεις ενός κρατήρα μπορεί εύκολα να τον συγκρίνει με το μέγεθος μιας πόλης ή πεδιάδας και στη συνέχεια να έχει μόνιμη την αντίληψη των μεγεθών στο τοπίο που παρατηρεί. «Τοπίο» είναι κατάλληλη λέξη για να αποδώσει το αίσθηση των κοντινών επισκέψεων στις περιοχές της Σελήνης, μέσω των δύο προσοφθαλμίων. Ιδίως οι περιοχές με πλάγιο φωτισμό αποκτούν μεγάλο ενδιαφέρον και γοητεία ακόμη και για μάτια συνηθισμένα στο σεληνιακό τοπίο. Όση ώρα παρατηρούσα το φεγγάρι, πέρασαν από μπροστά του οι σιλουέτες πολλών τεχνητών δορυφόρων της Γης, με κατεύθυνση από Νότο προς Βορρά. Αν και το πέρασμα από το μικρό οπτικό πεδίο διαρκούσε κλάσματα του δευτερολέπτου, πρόλαβα να αντιληφθώ διαφορετικά μεγέθη και ταχύτητες δορυφόρων. Εκείνοι που πέρναγαν γρηγορότερα φαίνονταν και μεγαλύτεροι λόγω χαμηλότερης τροχιάς. Σχήματα δεν ήταν δυνατόν να προσδιορίσω σε τόσο μικρό χρόνο αλλά αν ήταν ακίνητοι θα φαίνονταν με σαφήνεια. Κρόνος Με μεγέθυνση 254Χ είδα τον ωραιότερο Κρόνο που έχω δει ποτέ. Πρώτη έκπληξη ήταν η ένταση των αποχρώσεων. Φυσικά δεν έβλεπα τα χρώματα των φωτογραφιών αλλά η διαφορά από την παρατήρηση με ένα μάτι ήταν αισθητή και για πρώτη φορά είχα την ελαφρή εντύπωση ενός ωραίου κίτρινου και μπεζ/χρυσαφί. Στο δίσκο του πλανήτη ξεχώρισαν άλλες δύο ζώνες πλην της ισημερινής, λόγω του αυξημένου κοντράστ, και σε διαφορετικές αποχρώσεις από το δίσκο ή τους δακτυλίους. Κάποιες πολύ σπάνιες στιγμές είχα την αίσθηση ότι και μια ακόμη μπορεί να ξεχώριζε αλλά πολύ αμυδρά και φευγαλέα. Χωρίς το binoviewer οι αποχρώσεις φαίνονται ομογενοποιημένες και ελαφρά «ξεθωριασμένες». Ευκολότερα φάνηκαν και οι διαβαθμίσεις των τόνων στον δακτύλιο B (σκοτεινότεροι τόνοι εσωτερικά, που ξανοίγουν με «σκαλοπάτια» προς τα έξω). Ξεκάθαρα είδα και το Encke minima, την ελαφρά σκοτεινότερη ζώνη στη μέση του εύρους του εξωτερικού δακτυλίου Α. (διαφορετικό από το Encke division). Με μεγέθυνση 340Χ το γενικό κοντράστ και η αίσθηση των χρωμάτων μειώθηκε κάπως, αλλά το χώρισμα Cassini διαγραφόταν καλύτερα έχοντας αισθητό εύρος. Η έκπληξη ήρθε παρατηρώντας σχολαστικά την εξωτερική άκρη του δακτύλιου Α. Επιτέλους μετά από χρόνια προσπαθειών και αβεβαιότητας μπορώ να πω ότι κατάφερα να δω φευγαλέα το χώρισμα Encke! (Encke division). Σε στιγμές εξαιρετικού seeing εμφανιζόταν - μόλις ορατό - πολύ κοντά στην εξωτερική άκρη του δακτυλίου. Η θέα του είναι πάντα φευγαλέα και γίνονται πολλές συζητήσεις για την ορατότητά του ή μη με τηλεσκόπια 8”-10”. Πολύ κατατοπιστικές πληροφορίες για το ζήτημα, εδώ: http://www.cloudynights.com/ubbthreads/showflat.php?Cat=0&Number=64689 http://members.leapmail.net/~ericj/encke.html Το μόνο σημείο στο οποίο το binoviwer δεν προσέφερε κάποια βελτίωση στην παρατήρηση του Κρόνου, είναι η παρατήρηση του σκοτεινού εσωτερικού δακτυλίου C. Αυτός φαίνεται το ίδιο εύκολα (ή δύσκολα) όπως και χωρίς το binoviewer, μάλλον επειδή οι ωφέλειες αντισταθμίζονται από την ελαφρή μείωση της φωτεινότητας της εικόνας. Δίας Οι εντυπώσεις είναι κι εδώ ανάλογα θετικές με του Κρόνου. Στις 245Χ μετά από λίγα λεπτά παρατήρησης ο Δίας άρχιζε να θυμίζει τις ανεπεξέργαστες ως προς τα χρώματα φωτογραφίες που δημοσιεύει η NASA. O Δίας έχει στην πραγματικότητα πολύ πιο απαλούς τόνους από τις συνήθεις ερασιτεχνικές φωτογραφίες με web-camera. Είναι ένα αντικείμενο χαμηλού κοντράστ. Επειδή όμως με το binoviewer είναι εύκολα ορατές πολλές λεπτομέρειες που είναι μόλις ή καθόλου αντιληπτές με το ένα μάτι, (πολυάριθμες ανωμαλίες των δύο κύριων ζωνών, πολλές ανοιχτόχρωμες κηλίδες ιδίως στο Νότιο ημισφαίριο και μια συνολική αίσθηση «σγουρής» λεπτομέρειας), το χαμηλό κοντράστ παίρνει αληθοφάνεια και υπόσταση. Όμως και μια εντελώς καινούργια διάσταση προέκυψε στην παρατήρηση του πλανήτη. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος, ως γνωστόν, αντιλαμβάνεται μεγαλύτερες τις εικόνες όταν βλέπουμε με τα δύο μάτια και ταυτόχρονα αναγνωρίζει ευκολότερα τα σχήματα και τη λεπτομέρεια (σ’ αυτά ακριβώς βασίζεται η χρήση του binoviewer.) Μετά από λίγη ώρα παρατήρησης στις 340Χ συνειδητοποίησα ότι το σκηνικό ήταν αρκετά διαφορετικό από τις «μονόφθαλμες» παρατηρήσεις στις 300Χ και 400Χ. Ήταν σαν να είχα καθήσει «πρώτη θέση» σ’ ένα θέατρο και να παρακολουθούσα με μεγάλη εγγύτητα και άνεση. Ο πλανήτης δεν έδειχνε πιά μακρινός και δύσκολος, αλλά ένα μεγάλο, επιβλητικό σώμα, προσφερόμενο για λεπτομερή παρατήρηση. Το φαινόμενο άλλαξε ριζικά και την παρατήρηση των δορυφόρων του Γαλιλαίου. Κανένας δεν είναι πια μια φωτεινή τελίτσα, αλλά έχουν σαφείς δίσκους με διαφορετικές διαστάσεις, είναι μικρές μπαλίτσες. Νωρίτερα προσπαθούσα να τους ξεχωρίζω με τη λαμπρότητά τους. Τώρα ο Γανυμήδης και η Καλλιστώ ξεχωρίζουν άνετα από τους άλλους δύο και μεταξύ τους, λόγω της διαμέτρου τους. Ένα πέρασμα της Ευρώπης και της σκιάς της μπροστά από τον πλανήτη πριν λίγες μέρες, έγινε με μεγάλη αληθοφάνεια και ομορφιά ιδίως στη φάση της εξόδου από το χείλος του Δία. Διπλοί Αστέρες Αρκεί να πω ότι ο δίσκος του Airy δεν αλλοιώνεται σε τίποτα από την παρεμβολή του binoviewer της Baader. Έτσι, για παράδειγμα ο διπλός «ζ» του Βωώτη που έχει διαχωρισμό 0,9arcsec (0.7arcsec κατά άλλες πηγές) έδειξε ξεκάθαρα δύο δίσκους του Airy σε επαφή μεταξύ τους. Και πάλι η εικόνα ήταν πιο άμεσα αντιληπτή με το binoviewer. Όταν το seeing δεν είναι άριστο, η χρήση του θα βοηθήσει πολύ να αξιοποιηθούν οι λίγες καλές στιγμές αφού η λεπτομέρεια ανάμεσα στους δακτυλίους περίθλασης που «χορεύουν» γίνεται πιο εύκολα και γρήγορα ορατή. Συμπεράσματα Όλα τα παραπάνω «θαυμαστά», πρέπει ασφαλώς να αποδοθούν πρώτα στην ποιότητα του τηλεσκοπίου και ασφαλώς στην ικανότητα του εγκεφάλου να συνδιάζει τις δύο εικόνες με εντυπωσιακά αποτελέσματα. Στη συνέχεια, το ότι ένα όργανο που παρεμβάλλει σημαντική ποσότητα γυαλιού (πρίσματα με πολλές επιφάνειες-πηγές προβλημάτων συνήθως), κατορθώνει να διατηρήσει ακέραια την οπτική ποιότητα του τηλεσκοπίου και μάλιστα σε όλο το οπτικό πεδίο (βελτιώνοντας ταυτόχρονα και την coma), δείχνει ότι έχει κατασκευαστεί με εξαιρετικές προδιαγραφές και προσοχή, και βρίσκεται στην αιχμή της τεχνολογίας. Κατά την άποψή μου, ακριβώς επειδή αποδίδει χωρίς το ελάχιστο ψεγάδι (με αυστηρά κριτήρια), δικαιολογείται η υψηλή τιμή του (σχεδόν 1000 € μόνο το σώμα, χωρίς το glasspath/coma corrector ή προσοφθάλμιους φακούς) και με κάνει να αισθάνομαι ότι καλώς ξόδεψα τέτοιο ποσό. Καιρός τώρα να σταματήσω τα έξοδα και να απολαύσω τις παρατηρήσεις… Φιλικά, Στέφανος