Στέφανος Σοφολόγης

Αυτή η άποψη υιοθετήθηκε τελικά από πολύ λίγους κατασκευαστές μεταξύ των οποίων και η εξαιρετική Parks Optical, η οποία παρουσιάζει τα πλεονεκτήματα των πλαστικών (fiberglass) σωλήνων ως εξής: http://parksoptical.com/tmc.htm Οι περισότεροι κατασκευαστές όμως, καθώς και επανελειμμένα ο σχετικός περιοδικός τύπος, συνιστούν την αποφυγή τέτοιων υλικών, και τη χρήση εκείνων που έχουν πολύ καλή θερμική αγωγιμότητα (δηλ. κακή θερμομόνωση), και μικρή θερμοχωρητικότητα, γιατί η αποκατάσταση θερμικής ισορροπίας με το περιβάλλον είναι πολύ σημαντικός παράγοντας για να παραβλεφθεί χάρην άλλων. Παράδειγμα: http://www.parallaxinstruments.com/tube.htm Οι οπτικοί σωλήνες από ανθρακονήματα (carbon fiber) είναι όντως πολύ ενδιαφέροντες Αντώνη, ιδίως μάλιστα για τη φωτογράφηση. Αναπτύχθηκαν κυρίως για το πολύ χαμηλό βάρος τους (ελαφρύτεροι από τους αλουμινένιους) και τα πολύ καλά μηχανικά τους χαρακτηριστικά, δηλ. μεγάλη ακαμψία (= απουσία ταλαντώσεων και διατήρηση ευθυγράμμισης), μικρό συντελεστή διαστολής (= διατήρηση εστίασης στη φωτογράφηση) και μεγάλη αντοχή. Συνεπώς προσφέρονται για μεγάλες διατστάσεις. Κι αυτοί όμως έχουν μεγαλύτερη θερμοχωρητικότητα από το αλουμίνιο. Μερικά σχόλια γι' αυτούς εδώ: http://www.infinityscopes.com/Uti8Page.htm http://home.att.net/~jak.stargate/wsb/html/view.cgi-html2.html--SiteID-432665.html Γιά όλους τους παραπάνω λόγους, ο καλύτερος οπτικός σωλήνας είναι ...καθόλου σωλήνας, δηλ μηδενικό βάρος, μηδενική θερμοχωρητικότητα, απουσία θερμικών ρευμάτων κατά μήκος του οπτικού άξονα. Αυτό το μοντέλο πλησιάζουν πολύ οι μεταλικοί σκελετοί που, όπως έγραψες Γιώργο, χρησιμοποιούνται στα μεγάλα (και ακριβά) Dobsonians και στα μεγάλα ανακλαστικά τηλεσκόπια των αστεροσκοπείων. Επίσης έχουν αρχίσει πλέον να κατασκευάζονται σκελετοί για Dobs από ανθρακονήματα. Φιλικά, Στέφανος

Φίλε Γιώργο, πραγματικά, δεν υπάρχει ζήτημα άν ο οπτικός σωλήνας θα είναι λίγα εκατοστά μακρύτερος ή κοντότερος, αλλά το μηχάνημα τυλίγματος λαμαρίνας του (πρόθυμου) μηχανουργείου είχε όριο το μήκος 1,00μ και εγώ χρειαζόμουν από 1,08μ εως 1,15μ. Υπήρχε εναλλακτικός τρόπος αλλά δεν θα έδινε την τελειότητα κυκλικής διατομής που έδινε το μηχάνημα. (μιά πλευρά του σωλήνα θα ήταν πεπλατυσμένη από τη μία άκρη μέχρι την άλλη). Ας σημειώσουμε εδώ ότι άν ο σωλήνας πρόκειται να μπεί σε έτοιμα (του εμπορίου) δαχτυλίδια στήριξης ισημερινής βάσης, η διάμετρος του πρέπει να είναι εντός κάποιων ορίων για κάθε μέγεθος τηλεσκοπίου. Το πιό εύκολο θα ήταν να χρησιμοποιήσω οικοδομικό σωλήνα από πεπιεσμένο χαρτί, (τύπου sonotube, όπως πολλά φθηνά αμερικανικά Dobsonian), ή έτοιμο πλαστικό σωλήνα. Ο πρώτος μπορεί να έχει προβλήματα με την υγρασία μακροπρόθεσμα (φουσκώματα, αλλοίωση σχήματος). Και τα δύο όμως υλικά έχουν το χαρακτηριστικό που ανέφερες, πολύ καλές μονωτικές ιδιότητες και επιπλέον μεγάλη θερμοχωρητικότητα (πολύ μεγαλύτερη από τον αλουμινένιο σωλήνα πάχους 1mm). Αυτά όμως τα χαρακτηριστικά είναι ανεπιθύμητα για ένα νευτώνιο σωλήνα για το λόγο ότι καθυστερούν την ψύξη του στη θερμοκρασία περιβάλλοντος και μαζί καθυστερούν και την ψύξη του κατόπτρου. Το αποτέλεσμα θα ήταν αρκετά παρατεταμένη αναμονή για την άριστη εικόνα, λόγω των παρατεταμένων εσωτερικών ρευμάτων. Επιπλέον, το σημαντικά μεγαλύτερο βάρος αυτών των σωληνών τους κάνει ακατάλληλους για μεσαίου κόστους και μεγέθους ισημερινές στηρίξεις (μεγαλύτερα αντίβαρα, μεγαλύτερη καταπόνηση και κυρίως μεγαλύτερη διάρκεια ταλαντώσεων.) Με αυτά τα υλικά ένα 10ιντσο μπορεί εύκολα να φτάσει τα 11-12 κιλά. Βάσεις όπως η EQ5 ή η Grate Polaris έχουν επίσημο όριο τα 7 kg (13-14 kg με τα αντίβαρα), αν και στην πράξη χρησιμοποιούνται και με 10 kg (18-20 kg με τα αντίβαρα) και με θυσίες στον τομέα των ταλαντώσεων και της ευχρηστίας. Γι αυτούς τους λόγους τελικά, στα μεγάλα νευτώνια επιλέγεται για τον οπτικό σωλήνα το αλουμίνο (εκτός από τα πολύ οικονομικά όπου επιλέγεται το sonotube). Οι ακριβής σχεδίαση είναι απαραίτητη για την περίπτωση που σκοπεύει κάποιος να κάνει παρατήρηση και φωτογράφηση prime focus γιατί μια μηχανή SLR εστιάζει πολλά εκατοστά (5-8 cm) πιό μέσα από ένα προσοφθάλμιο με Barlow. To καλύτερο είναι να σχεδιάσει και να τρυπήσει κανείς τον οπτικό σωλήνα αφού παραλάβει τα κάτοπτρα γιατί το εστιακό τους μήκος είναι ονομαστικό και μπορεί να διαφέρει 1-2 cm από το πραγματικό (για παράδειγμα το κάτοπτρο στο δικό μου τηλεσκόπιο έχει εστιακό μήκος 1181mm και όχι 1200mm). Η κατασκευή ενός οπτικού σωλήνα για νευτώνιο είναι πράγματι εύκολη, αφού προνοήσει κανείς για όλα τα βήματα της κατασκευής. Να περνάς καλά κι εσύ, Στέφανος

Δεν γνωρίζω πως θα ευθυγραμμίσεις τα κάτοπτρα στο συγκεκριμένο τηλεσκόπιο, όμως σίγουρα θα υπάρχουν κάποιες βίδες ρύθμισης, έστω εσωτερικά. Προσπάθησε, όλοι οι κύκλοι που παρατηρείς να γίνουν απολύτως ομόκεντροι, όταν κοιτάζεις με το μάτι ακριβώς πάνω στον οπτικό άξονα του τηλεσκοπίου. Όμως για την επίδραση της ευθυγράμμισης έχω να πώ ότι η κακή ευθυγράμμιση όχι απλώς επηρεάζει αρνητικά, αλλά αχρηστεύει ένα τηλεσκόπιο αν είναι έντονη. Απ' αυτά που περιγράφεις φαίνεται ότι το τηλ. απαιτεί ευθυγράμμιση. Αυτή πρέπει να γίνει με απόλυτη ακρίβεια και όχι στο περίπου άν θες το τηλεσκόπιο να αποκτήσει την αληθινή του διακριτική ικανότητα και να παρατηρείς πλανήτες-Σελήνη. Πάντως η ευθυγράμμιση δέν επηρεάζει τη φωτεινότητα γαλαξιών και νεφελωμάτων. Περισσότερο επιδρά στα αστρικά σμήνη γιατί, όπως και η κακή εστίαση, σκορπά το φώς των αστεριών. Φιλικά, Στέφανος

Φίλε Infected Silence, Είναι γνωστό ότι όταν το ανθρώπινο μάτι βρίσκεται στο σκοτάδι και παρατηρεί πολύ αμυδρά αντικείμενα, βλέπει με τα "ραβδία" τα οποία δίνουν άχρωμη εικόνα (ας πούμε «ασπρόμαυρη»). Αντίθετα, σε φωτεινές συνθήκες βλέπει με τα πολύ λιγότερο ευαίσθητα στο φως "κωνία" τα οποία όμως έχουν πλήρη χρωματική ευαισθησία. Το νεφέλωμα Μ42 του Ωρίωνα είναι ένα από τα πιό λαμπρά και πιό μεγάλα του ουρανού. Υπό κάποιες συνθήκες λοιπόν, γίνεται να δούμε μια ελαφρώς αντιληπτή, πρασινωπή απόχρωση στην «ασπρόμαυρη» εικόνα του νεφελώματος. Οι συνθήκες αυτές είναι: πολύ μεγάλη διαφάνεια του ουρανού (υψόμετρο, χαμηλή υγρασία και σκόνη), μεγάλο exit-pupil από τον προσοφθάλμιο φακό), και μεγάλο άνοιγμα τηλεσκοπίου. Μ' αυτές τις συνθήκες πετυχαίνεται η μέγιστη δυνατή επιφανειακή λαμπρότητα του παρατηρούμενου νεφελώματος. Αυξάνονται λοιπόν οι πιθανότητες να διεγερθούν και κάποια κωνία του ματιού ώστε να μας δώσουν και λίγο χρώμα. Επίσης, το ανθρώπινο μάτι έχει πολύ μεγαλύτερη ευαισθησία στο πράσινο χρώμα, συνεπώς μειώνοντας το φωτισμό ενός λευκού αντικειμένου, τελευταίο θα χαθεί το πράσινο. Φυσικά ποτέ δεν θα δούμε τα χρώματα των φωτογραφιών του Μ42 στη οπτική παρατήρηση. Επίσης βοηθά η λεγόμενη "averted vision" δηλ. η τεχνική αύξησης της ορατότητας ενός αντικειμένου με το να μην κοιτάμε κατευθείαν σ' αυτό αλλά λίγο πιό δίπλα. Η προσωπική μου εμπειρία είναι η εξής: έχει τύχει με μικρό τηλεσκόπιο (65mm) και exit-pupil 4mm, να μπορώ να πώ με βεβαιότητα ότι βλέπω μια ελαφρώς πρασινόγκριζη απόχρωση στο Μ42, αλλά βρισκόμουν σε υψόμετρο 1500m και η νύχτα είχε σπάνια διαφάνεια. Έχει συμβεί όμως να παρατηρώ με όργανο 10" και να μην μπορώ να πώ με σιγουριά ότι βλέπω πρασινωπή απόχρωση, γιατί οι συνθήκες δεν ήταν καλές. Αν όμως με ρώταγε κανείς αν παρατηρώ τόνους «θερμότερους» ή «ψυχρότερους» του λευκού, η απάντηση ήταν σίγουρα το δεύτερο. Το φαινόμενο πάντως είναι πιό πολύπλοκο και έχει να κάνει με την ηλικία, με την απόκριση κάθε ματιού, με το πόσο χρόνο βρίσκεται κάποιος στο σκοτάδι, αλλά και τί χρώμα και ένταση είχε το φώς στο οποίο ήταν εκτεθειμένος νωρίτερα. (Το μάτι προσαρμόζεται στις αποχρώσεις του φωτισμού και ρυθμίζει αυτόματα μετά από λίγο την «ισορροπία λευκού» ώστε να βλέπει τα λευκά, λευκά, κι ας φωτίζονται από κοκκινωπό ή πρασινωπό φωτισμό). Για τη συμπεριφορά του ματιού στο σκοτάδι, δες και εδώ: http://www.geocities.com/grphysics/faq/photon.html Φιλικά, Στέφανος

... κι εγώ θα πρότεινα κατευθείαν 8ιντσο άν το μεγαλύτερο μέγεθος δεν είναι πρόβλημα. Αφού θα κάνεις που θα κάνεις τον κόπο, φτιάξε κάτι με μεγάλες δυνατότητες (φωτεινότητα, διακριτική ικανότητα). Η ευκολία (ή δυσκολία) είναι ακριβώς η ίδια. Είχα σχεδιάσει κι εγώ ένα 8ιντσο με κάθε λεπτομέρεια γύρω από ένα οπτικό σετ της Orion Optics αλλά την τελευταία στιγμή ματαίωσα την κατασκευή και την παραγγελία των κατόπτρων για 2 λόγους: α) δεν εύρισκα μηχανουργείο που να μου «τυλίξει» τον οπτικό σωλήνα από φύλλο αλουμινίου ακριβώς στις διαστάσεις που ήθελα, και β) η Orion Optics μου έκανε μια πολύ δελεαστική πρόταση για ένα πλήρως μεταλικό οπτικό σωλήνα 10" με κάτοπτρα ακρίβειας επιφανείας - surface accuracy τουλάχιστον λ/8 (λ/4 wave front accuracy), που ευτυχώς δεν αρνήθηκα. Η τιμή τότε, πριν 4 χρόνια ήταν μόνο £399 αλλά η εταιρία ήταν ακόμη ανερχόμενη ενώ σήμερα δεν προλαβαίνει να στέλνει τηλεσκόπια σ΄όλον τον κόσμο. Αν έχεις κάποια απορία για την κατασκευή σου, εδώ είμαστε... Φιλικά, Στέφανος

Δημήτρη και Αντώνη, οι τελευταίες επισημάνσεις σας είναι όντως ουσιαστικές. Νομίζω ότι είμαι τυχερός και θα μπορέσω όταν χρειαστεί να εφαρμόσω μια απλή λύση: Από τη θέση του τηλεσκοπίου έχω οπτική επαφή με την οθόνη του P/C (στα 7 μέτρα). Μπορώ λοιπόν να στήσω δίπλα στον εστιαστή έναν φωτογραφικό τρίποδα με ένα ζευγάρι μικρά κυάλια (από κυάλια ούκ ολίγα στη συλλογή μου) να κοιτάζουν την οθόνη! Έτσι θα μπορώ να εστιάζω με ακρίβεια και θα αποφύγω το έξοδο του μοτέρ εστίασης. Αστεία μέθοδος αλλά αποτελεσματική. (Η μέθοδος είναι πολύ ακριβής και για την εστίαση βιντεοπροβολέα ή προβολέα slides όταν η απόσταση μέχρι την οθόνη είναι μεγάλη.) Επίσης, αφού θα έχω οπτική επαφή, θα μπορώ να κεντράρω άνετα τον πλανήτη στο CCD της κάμερας με το χειριστήριο της στήριξης στο χέρι. Πιθανόν γι' αυτή τη δουλειά να μη χρειάζονται και τα κυάλια. Αν λοιπόν δεν προκύψει και κάποιος άλλος λόγος, φαίνεται ότι στην περίπτωσή μου είναι εφικτή η φωτογράφηση χωρίς φορητό υπολογιστή, και χωρίς να χρειαστούν επιπλέον εξαρτήματα από τα συνήθη της web-camera. Σας ευχαριστώ, Στέφανος

Κανένα πρόβλημα Αντώνη, ασφαλώς δεν απαιτώ άμεσες απαντήσεις από κανέναν. Εξάλλου δεν βιάζομαι αφού δεν έχω ακόμη web-camera! Ελπίζω να δούμε σύντομα τα αναλήμματα, είναι πάντα ενδιαφέροντα γιατί κρύβουν πολύ κόπο. Από όλα τα παραπάνω συμπεραίνω ό,τι η σύνδεση θα μπορέσει σίγουρα να γίνει από απόσταση και ότι οι χειρισμοί της φωτογράφησης δεν απαιτούν ο υπολογιστής να είναι δίπλα στο τηλεσκόπιο. Έχω και ακόμη μιά απορία (προς το παρόν): για να φωτογραφήσει κανείς πλανήτες με web-camera, χρειάζεται να κάνει πολλαπλές εκθέσεις κάποιων δευτερολέπτων με χειροκίνητη οδήγηση ακριβείας, ή η κάμερα τραβάει βίντεο και μετά κάνουμε stacking με τα frames του βίντεο; Ευχαριστώ, Στέφανος

Φίλε Porfiris, Οι καλύτεροι Barlow της αγοράς (δες και εδώ: http://www.astrovox.gr/forum/viewtopic.php?t=807) σχεδιάζονται και κατασκευάζονται τόσο καλά που δεν προκαλούν κάποια οπτική απώλεια που να ενοχλήσει ακόμη και έναν απαιτητικό παρατηρητή. Το ότι με τον Barlow θα προστεθούν 2 ή 3 οπτικά στοιχεία στο οπτικό μονοπάτι, ίσως να μειώσει πολύ λίγο το κοντράστ της εικόνας σε σχέση με την παρατήρηση χωρίς Barlow. Αν λοιπόν χρησιμοποιηθεί με έναν προσοφθάλμιο Plossl ή ορθοσκοπικό, (οι οποίοι έχουν 4 οπτικά στοιχεία) το σύνολο θα είναι 6-7 οπτικά στοιχεία. Ένας Nagler ή ένας Vixen Lanthanum μικρού εστιακού μήκους έχει ήδη από μόνος του 7-8 οπτικά στοιχεία, διότι περιέχει ενσωματωμένο Barlow. Ο κανόνας για το κοντράστ είναι ο εξής: Θέλουμε τα λιγότερα οπτικά στοιχεία στο οπτικό μονοπάτι και, άν είναι δυνατόν, να είναι όλα πλήρως πολυεπιστρωμένα (fully multi-coated). Μέχρι όμως τα 6-8 στοιχεία είναι απίθανο να υπάρχει οποιδήποτε πρόβλημα άν οι φακοί είναι άριστης ποιότητας. Υπάρχει και ένα άλλο βασικό πλεονέκτημα στη χρήση barlow (εκτός από το σημαντικό που αναφέρει ο φίλος Μανούσος): Διατηρείς το eye-relief (απόσταση ματιού-φακού) ενός μεγαλύτερου προσοφθαλμίου, αντί να χρησιμοποιήσεις έναν μικρότερο μόνο του. (Αυτό μπορεί να είναι σημαντικό για την άνεση της παρατήρησης, αλλά και για να μη θαμπώνει ο φακός τις πολύ κρύες και υγρές νύχτες από την εγγύτητα του ματιού). Επίσης ένας Barlow (2Χ αλλά και 3Χ) χρησιμεύει με διάφορους τρόπους στην αστροφωτογραφία. Όπως και ένα πιθανό μειονέκτημα: Τελικά, επιδιώκοντας κανείς την αμεσότητα και τη ευκολία στη χρήση, τείνει να χρησιμοποιεί σκέτους φακούς μικρού εστιακού μήκους παρά να βάζει-βγάζει έναν Barlow στο σκοτάδι. Συμπέρασμα: α) χρησιμοποιείς άφοβα έναν καλό Barlow σε συνδυασμό με καλούς φακούς 4-5 στοιχείων και αποφεύγεις τη χρήση του με φακούς 7-8 στοιχείων αν η διατήρηση του κοντράστ είναι σημαντική (παρατήρηση πλανητών). β) Αποφασίζεις αν πρτιμάς την ευκολία της χρήσης ενός σκέτου φακού (με μικρό όμως eye-relief αν δεν έχει εσωτερικά ενσωματωμένο Barlow ), ή την ευελιξία και την οικονομία ενός Barlow μαζί με τη σχετική μικρή «φασαρία» (που αποδεικνύεται μόνο στη χρήση). Φιλικά, Στέφανος

Ευχαριστώ πολύ για τις απαντήσεις σας. Απ' ότι φαίνεται, ο λογικός δρόμος είναι μια δοκιμή με καλώδιο 7 μέτρων και αν δεν δουλέψει καλά, αντικατάσταση με ενεργή προέκταση, ή χρήση hub. Βέβαια, δεν ξέρω άν, σε περίπτωση που οι εικόνες έχουν θόρυβο, θα μπορώ να τον αποδόσω καθαρά στην camera και τη λήψη ή στο μεγάλο μήκος καλωδίου. H λύση ενός τραπεζιού με ρόδες είνα καλή, αλλά σημαίνει στήσιμο-ξεστήσιμο του P/C από το γραφείο για κάθε φωτογράφηση. Με το θέμα χειρισμού (η 3η ερώτηση) τί γίνεται; μήπως πρέπει να ο υπολογιστής να είναι δίπλα στο τηλεσκόπιο ώστε π.χ. να διακόψει κανείς τη λήψη αμέσως μόλις σταματίσει τη χειροκίνητη οδήγηση ακριβείας; (αν βέβαι αυτή χρειάζετια στις web-cam). Αν είναι έτσι, η μόνη λύση είναι ο φορητός υπολογιστής. Αν όμως η στιγμή έναρξης και λήξης της λήψης μπορεί να προγραμματιστεί, πιθανόν να μη χρειάζεται η εγγύτητα τηλεσκοπίου - P/C. Μπορεί να με διαφωτίσει κάποιος από τους αστροφωτογράφους μας;

Φιλε astromix, Στις ιστοσελίδες που έδωσε ο nicktremoulis θα βρείς κάτοπτρα της Orion Optics (UK) και της Scopetronix (USA) αντίστοιχα (αυτά είναι και τα μόνα που εισάγονται στη Ελλάδα, απ' όσο ξέρω). Και οι δύο είναι σοβαρές και αξιόπιστες εταιρίες, και διαθέτουν και άλλα κατασκευαστικά κομμάτια (focusers κλπ). Ιδιαίτερα η http://www.orionoptics.co.uk κατασκευάζει και ελέγχει αυστηρά η ίδια τα κάτοπτρα για τα τηλεσκόπιά της και τα διαθέτει είτε ξεχωριστά είτε σαν οπτικά σετ πρωτεύοντος-δευτερεύοντος. Φτιάχνονται με υψηλές προδιαγραφές και μπορείς να επιλέξεις το βαθμό ακρίβειας της ανακλαστικής επιφάνειας (ενοείται ότι η ποιότητα είναι από εξαιρετική και πάνω). Επιπλέον μπορείς να επιλέξεις και το είδος επιστρώσεων των κατόπτρων και, αν θέλεις, με κάποιο κόστος η εταιρία σου παρέχει και ένα πιστοποιητικό με τις ακριβείς μετρήσεις και προδιαγραφές του κατόπτρου σου. Νομίζω πως η aktistar τα διαθέτει σε τιμές Αγγλίας. Αν τελικά φτιάξεις μόνος σου το νευτώνιο που θέλεις, πρέπει να ασχοληθείς πολύ με τη γεωμετρία των οπτικών και του οπτικού σωλήνα ώστε να επιτύχεις πλήρη φωτισμό (κυρίως του κέντρου) του οπτικού πεδίου, και ταυτόχρονα την ελάχιστη δυνατή παρεμβολή του δευτερεύοντος. Πριν αγοράσεις τα κάτοπτρα, πρέπει να έχεις εξασφαλίσει ότι κάποιο μηχανουργείο μπορεί να σου φτιάξει τα μεταλικά μέρη του οπτικού σωλήνα ακριβώς όπως θα τα σχεδιάσεις και όχι στο περίπου (στηρίξεις και ρυθμίσεις κατόπτρων, στεφάνια ακρών του σωλήνα ή και τον ίδιο το σωλήνα). Πιθανότατα βέβαια αυτά τα γνωρίζεις ήδη. Αν διάλεξες τις 4,5" για λόγους κόστους, η διαφορά κόστους από τις 6" δέν είναι μεγάλη. Πιθανόν λοιπόν όλος ο κόπος της κατασκευής να αξίζει να γίνει για μεγαλύτερο τηλεσκόπιο. Η Orion Optics διαφημίζει κάτοπτρα από 6" και πάνω, ενώ η www.scopetronix.com από 4,5" και πάνω. Επίσης δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι το τελικό κόστος της κατασκευής θα είναι μικρότερο από έναν έτοιμο οπτικό σωλήνα. Τα παραπάνω είναι μόνο κάποια πρώτα καίρια σημεία για μια κατασκευή. Όπως είπε και ο nicktremoulis, πρέπει να ξέρεις καλά τι κάνεις για να προχωρήσεις. Αν αυτό είναι έτσι, προχώρα άφοβα, η χαρά της κατασκευής είναι πολύ μεγάλη! Καλή επιτυχία, Στέφανος

Αγαπητοί φίλοι, Μεχρι σήμερα έχω ασχοληθεί με την αστροφοτογραφία χρησιμοποιώντας είτε κλασική μηχανή SLR (με τους φακούς της ή στην κύρια εστία του τηλεσκοπίου) είτε μια μινιατούρα φηφιακή Sony των 2 Mpixel. Δεν έχω χρησιμοποιήσει ακόμη web-camera, γιατί δεν έχω φορητό υπολογιστή και δεν σκοπεύω να αγοράσω σύντομα. Θέλω να μάθω αν γίνεται να χρησιμοποιήσω το P/C μου, απ' τη στιγμή που η θέση του τηλεσκοπίου θα απέχει γύρω στα 7 μέτρα από το P/C (ή 3 μέτρα αλλά με περιορισμένη θέα στην εκλειπτική). Όλα βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο (ρετιρέ) αφού μέχρι τον Ιούνιο που θα παραμείνω στην Αθήνα, έχω την τύχη να μένω σε δώμα ιδανικό για τις ...περίεργες δραστηριότητες ενός ερασιτέχνη αστροπαρατηρητή. -Μπορεί, λοιπόν, το σήμα να μεταφερθεί χωρίς πρόβλημα σε τέτοιες αποστάσεις; -Αν ναί, υπάρχουν τόσο μακριά καλώδια, ή θα χρειαστεί να το κατασκευάσω από άλλο κοντότερο; -Είναι απαραίτητο σε κάποια φάση της φωτογράφησης να χειρίζομαι ταυτόχρονα τηλεσκόπιο και υπολογιστή; Περιμένω τις απαντήσεις σας, Στέφανος

Μια που εγώ μίλησα για τα αντίβαρα, συμπληρώνω τα εξής: Στα προσεγμένα Dobsonian χρησιμοποιούνται πρωτεύοντα κάτοπτρα σημαντικού πάχους (περ. 0,8"-1,25") ώστε να μην υπάρχει πρόβλημα κάμψης του κατόπτρου από το ίδιο του το βάρος. Σ' αυτά λοιπον, το βάρος του κατόπτρου αρκεί για το «ζύγισμα» του οπτικού σωλήνα, και δεν χρησιμοποιείται αντίβαρο. Αν όμως το κάτοπτρο είναι πολύ «οικονομικό» (=λεπτό, περ. 0,5") είναι πιθανό να χρησιμοποιηθεί αντίβαρο στην κατασκευή για να κρατηθεί ο άξονας περιστροφής αρκετά πίσω. Λεπτά κάτοπτρα συναντά κανείς κυρίως σε πολύ φθηνά Dobs. Στα παρακάτω links σχολιάζεται η χρήση αντίβαρου: http://home.interlynx.net/~mullers/equip.htm http://www.teleskop-service.de/gsseiten/testbericht8zdob.htm Πάντως είναι πολύ πιθανό, όπως λέει ο Γιώργος, να είναι λίγες (κακές) εξαιρέσεις αυτά που έχουν (ή είχαν) αντίβαρο, μια που πλέον η αγορά των Dobs είναι τόσο μεγάλη, ώστε η μαζική παραγωγή να έχει λύσει το πρόβλημα κόστους των κατόπτρων με ικανό πάχος. Άλλωστε, το κόστος στα καλά κάτοπτρα αφορά κυρίως τη λείανση και το ακριβές σχήμα και όχι τόσο την ποσότητα του υλικού. Και κάτι ακόμα: το κύριο πρόβλημα για την παρατήρηση των πλανητών με (μεγάλα) Dobs δεν είναι η ανάλυση, αλλά, όπως έγραψε ο φίλος rama, το ότι δεν έχουν οδήγηση. Ενώ λοιπόν ένα καλό 10ιντσο Dob άνετα σηκώνει μεγέθυνση 300Χ (ακόμα και με μεσαίο seeing), η οδήγηση με το χέρι πάνω από 200Χ είναι εξαιρετικά δύσκολη. Στις 300Χ χρειάζεται κεντράρισμα κάθε λίγα δευτερόλεπτα και είναι σχεδόν σίγουρο ότι ο πλανήτης θα χαθεί εκτός πεδίου με μιά «παραπανίσια» κίνηση. Ακόμη και στις 200Χ είναι απαραίτητοι wide-field προσοφθάλμιοι. Αν λοιπόν κάποιος θέλει να κάνει πλανητική παρατήρηση με υψηλή ανάλυση (250Χ-350Χ), η καλύτερη λύση είναι ένα μάλλον ένα ισημερινό νευτώνιο τηλεσκόπιο. Φιλικά, Στέφανος

Περιμένω και 'γω το binoviewer της Baader Planetarium για το 10ιντσο, μέσω της Aktistar αλλά το καθυστέρησε λίγο η Baader, μάλλον λόγω αργιών των εορτών. Δεν πειράζει, έχει και η αναμονή τη νοστιμιά της... Ευτυχώς πάντως που είναι χειμώνας!Στέφανος

Αντώνη και Αντώνη, Με τους Τιτάνες και τις κηλίδες, δεν σας ευχηθήκαμε για τη γιορτή σας χθές. Χρόνια πολλά λοιπόν, και φυσικά ...καθαρούς ουρανούς! Στέφανος Σ.Γ. Αντώνη, η άκαρδη Astro-Physics δεν σκέφτηκε πόσο θά 'θελες χθές εκείνο ...το δωράκι;

Είδα ότι εν τω μεταξύ αναφέρθηκες στα Orion Optics. To τηλεσκόπιό μου είναι ένα Οrion Optics 250mm f/4.8 Είναι ένα εκπληκτικό όργανο με άριστα οπτικά που απέκτησα πριν 4 χρόνια με απ' ευθείας αγορά από την Αγγλία (ναι, το ρισκάρησα να μου σταλεί με courier! Είναι ευτυχές ότι η Aktistar τα εισάγει πλέον στη Ελλάδα). H απόδοσή του στους πλανήτες είναι κάτι το εξαιρετικό. Πρέπει να το δει κανείς για να το πιστέψει. Οι φωτογραφίες της Σελήνης που έχω στείλει στο astrovox πάρθηκαν μ' αυτό αλλά η κλίμακα λήψης τους είναι τέτοια που σε καμία περίπτωση δεν δείχνουν το βαθμό λεπτομέρειας που φαίνεται στην οπτική παρατήρηση. Βέβαια είχα ξεξαθαρίσει στην Αγγλική εταιρία ότι το θέλω και για πλανητική παρατήρηση και επομένως άν είχε το παραμικρό ψεγάδι ...να το περιμένανε πίσω! (Τα κάτοπτρά τους τα φτιάχνουνε και τα ελέγχουνε οι ίδιοι με αυστηρές προδιαγραφές). Θέλω να πω ότι, όταν ένα νευτώνιο είναι καλοκατασκευασμένο και ευθυγραμμισμένο δεν υστερεί σε ανάλυση απέναντι στα καλύτερα διοπτρικά ανάλογου μεγέθους. Σε ένα απλό Dobsonian πάντως, που δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε πολύ μεγάλες μεγεθύνσεις, δεν είναι σίγουρο ότι θα τοποθετηθούν κορυφαία οπτικά. Στέφανος

Αγαπητέ Infected Silence, Ο χειρισμός και η σκόπευση ενός μεγάλου Dobsonian δεν είναι δυσκολότερος από ένα μικρότερο, αρκεί να είναι ζυγισμένο σωστά, και η τριβές των αξόνων να είναι οι σωστές (ούτε μικρότερες ούτε μεγαλύτερες). Πιθανότατα μάλιστα, η παρατήρηση να είναι ευκολότερη, λόγω μεγαλύτερου ύψους της θέσης προσοφθάλμιου και μεγαλύτερης απόστασης του στόμιου από τους άξονες περιστροφής. Το τελευταίο συνεπάγεται θεωρητικά μεγαλύτερη ακρίβεια στόχευσης, αφού κάθε μικρομετακίνηση με το χέρι στο στόμιο αντιστοιχεί σε μικρότερη γωνία περιστροφής, απ' ότι σε μικρότερο Dobsonian. Άλλα είναι τα θέματα που πρέπει να προσέξεις: -Ο οπτικός σωλήνας ενος Dob 12" συνήθως δεν χωρά στο πίσω κάθισμα ή το πορτ-μπαγκάζ ενός αυτοκινήτου για να μεταφερθεί σε σκοτεινό ουρανό, ενώ ένα 10" θα χωρέσει συνήθως στο πίσω κάθισμα. -Όσο μεγαλύτερο το Dob, τόσο μεγαλύτερο το μεταλικό αντίβαρο πίσω από το πρωτεύον κάτοπτρο και συνεπώς ο απαιτούμενος χρόνος για να κρυώσει γίνεται πολύ μεγάλος. Σε κάποια τέστ περιοδικών, ορισμένα μεγάλα Dob (8" και 10") κρύωσαν και έδωσαν άριστη εικόνα μετά από 3-4 ώρες (!) -Λόγω του αντίβαρου, το βάρος είναι αρκετά μεγαλύτερο από ένα νευτώνιο οπτικό σωλήνα φτιαγμένο για ισημερινή στήριξη. Αυτό βέβαια μπορεί να μην είναι πρόβλημα για όλους. Ίσως γι αυτούς τους λόγους να κατέληγες να χρησημοποιείς πολύ αραιότερα ένα 12" από ένα 10". (Το 10" νευτώνιο που χρησιμοποιώ σε ισημερινή στήριξη, συχνά αισθάνομαι ότι είναι η χρυσή τομή μεγέθους-φωτεινότητας). ΠΕΡΙ ΕΠΙΔΡΑΣΗΣ ΤΟΥ SEEING: Οι φίλοι rama και Antony έχουν απόλυτο δίκιο. Σ' ένα μεγάλο τηλεσκόπιο το seeing γίνεται πιό αισθητό, γιατί το τηλ. φτάνει σε μεγαλύτερες μεγεθύνσεις. Στις ίδιες μεγεθύνσεις, σε καμία περίπτωση δεν υπερτερεί το μικρότερο τηλεσκόπιο. Αντίθετα μάλιστα, η μεγαλύτερη φωτεινότητα του μεγάλου τηλεσκοπίου δίνει τελικά καλύτερες εικόνες πλανητών και DSO. Δηλ. ένα μικρό τηλεσκόπιο δεν υποφέρει ιδιαίτερα από το seeing διότι δεν ανεβαίνει σε μεγεθύνσεις που επηρεάζονται απ' αυτό. Βέβαια, αν ένα μεγάλο, ανοιχτό τηλεσκόπιο δεν βρίσκεται σε θερμική ισορροπία με τον αέρα (δεν έχει κρυώσει καλά), το αποτέλεσμα θα είναι σαν να επικρατεί πολύ κακό seeing, λόγω των ρευμάτων αέρα μέσα στον οπτικό σωλήνα. Και μια απόδειξη για τα παραπάνω: Με οσοδήποτε κακό seeing, τοποθετήστε στο τηλεσκόπιό σας μια κυκλική χαρτονένια μάσκα ώστε να μειωθεί το άνοιγμά του σε λιγότερες ίντσες. Σε κάθε περίπτωση η ανάλυση θα χειροτερέψει από ελαφρά έως πολύ. Δοκιμάστε το για τη Σελήνη. Φιλικά, Στέφανος

Η Ηλιακή κηλίδα 720 έφτασε σε μέγεθος τα 113.000 Km το μεσημέρι της 15/1/2005! Δηλ. περίπου 8,9 φορές τη διάμετρο της Γης ή το 1 προς 12,3 της διαμέτρου του Ήλιου! Τα νούμερα προκύπτουν από τις φωτογραφίες που πρόλαβα να βγάλω λίγο πριν χαλάσει ο καιρός. Εχω ήδη «ανεβάσει» στο Astrovox δύο απ' αυτές όπου φαίνεται το μέγεθος της κηλίδας σε σχέση με τον Ήλιο: http://www.astrovox.gr/forum/album_pic.php?pic_id=381 http://www.astrovox.gr/forum/album_pic.php?pic_id=379 Μη χάσετε το εντυπωσιακό close-up του Δημήτρη! http://www.astrovox.gr/forum/album_pic.php?pic_id=380 Κι εδώ ένα βιντεάκι με τη γρήγορη γιγάντωση (σε 3-4 μέρες) της κηλίδας: http://spaceweather.com/images2005/15jan05/720_big.gif. Περιμένετε λίγα δευτερόλεπτα για να φορτώσουν όλα τα καρέ και μετά παίζει μόνο του. (Διόρθωσα το αρχικό link γιατί έπαψε να περιέχει το video). Φιλικά, Στέφανος

...συν ΗΧΟ από την κάθοδο!!! http://www.esa.int/esaCP/SEM85Q71Y3E_index_0.html