Νίκος Κατσαμάκας

Αν όπως λες δεν ξέρεις αρκετά από γενική σχετικότητα, γιατί δεν πιάνεις ένα βιβλίο να διαβάσεις και να μάθεις ("Είχε δίκιο ο Αϊνστάιν;" - πολύ καλό και ξεκάθαρο και χωρίς μαθηματικά) ; Αντίθετα ζητάς εξηγήσεις στις απορίες σου και τις απαντήσεις ενδέχεται κάποιες φορές να μη μπορείς να τις αξιολογήσεις, γιατί δεν ξέρεις, όπως λες, από γενική σχετικότητα. Εννοείται πως όσα είπα αφορούν τη διαστολή ή τη συστολή του σύμπαντος, γιατί η εξίσωση Friedmann με αυτή ασχολείται. Τις εξισώσεις τις ανέφερα γιατί είπες να μιλήσουμε αυστηρά με όρους φυσικής. Το τι θα κάνει ένα σύμπαν ως προς τη διαστολή του θα μας το πει η εξίσωση Friedmann. Αν αφαιρέσουμε με ένα κουμπάκι το σύμπαν... φαντάζομαι εννοείς τη μάζα του όλη και μείνει μόνο ο Ήλιος και η Γη: φυσικά και θα διασταλλεί το σύμπαν, θα έχεις ρίξει την πυκνότητα πολύ πιο κάτω από την κρίσιμη τιμή. Ο χώρος όπου είναι το γαλαξιακό μας σμήνος θα διαστέλλονταν, αλλά τώρα, πρίν πατήσουμε το κουμπάκι, διαστέλλεται με μικρότερο βαθμό απ' ότι αν ήταν κενός, ή δεν διαστέλλεται και καθόλου. Η βαρύτητα αντιστρατεύεται (πάει κόντρα δηλαδή, προσπαθεί να την εμοδίσει) τη διαστολή. Η βαρύτητα αντιστρατεύεται τη διαστολή σε τοπικό επίπεδο και όπου είναι αρκετά πυκνή η ύλη για να το πετύχει. Έτσι, στην επιφάνεια του πλανήτη μας, όπου ζούμε τις καθημερινές ζωές μας, δεν έχουμε διαστολή (θα το καταλαβαίναμε, αλλά δεν είναι της παρούσης να πω τον τρόπο). Στο σύνολο του σύμπαντος όμως, όπως είπαμε, η πυκνότητα είναι μικρότερη της κρίσιμης, που πάει να πει πως δεν υπάρχει αρκετή ύλη ώστε να εμποδιστεί στο σύνολό του σύμπαντος η διαστολή. Τώρα, το γιατί η βαρύτητα αντιστρατεύεται τη διαστολη, ας μην τα πω όλα. Ας αφήσω τίποτα να ανακαλυφθει και για τους φυσικούς του CERN, του Caimbridge, του Princeton...

Αν θυμάμαι καλά ο... "γκουρού του στοιχήματος" λεγόταν Παρασκευάς (σκέτο) και αρθρογραφούσε στο έγκριτο και παγκοσμίου φήμης αστροφυσικό περιοδικό "Φίλαθλος"...

Τι να πω Οδυσσέα; Δε λέω ότι τα ξέρω όλα. Σχετικά με την παρομοίωση με συμβατική έκρηξη, προηγουμένως είχα γράψει:

Μια και μιλάμε αυστηρά με όρους φυσικής: "Αν κάναμε τη βαρύτητα δισεκατομμύρια φορές ισχυρότερη"... Κατ'αρχήν είναι λίγο ανακριβές όπως δηλώνεται, αν και φαντάζομαι εννοείς ότι η βαρυτική δύναμη που ασκούν τα σώματα να είναι πιο ισχυρή. Είτε πρέπει να έχουν δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη μάζα, είτε να είναι η σταθερά της παγκόσμιας έλξης G δισεκατομμύρια φορές ισχυρότερη. Μάλλον αυτό εννοείς. Τότε, τα σώματα, μόλις πατήσουμε το κουμπάκι θα ασκήσουν ξαφνικά δισεκατομμύρια φορές ισχυρότερη βαρυτική έλξη από προηγουμένως. Φυσικά, η G συμμετέχει στην εξίσωση Friedmann, η οποία μας δίνει τη παράμετρο Hubble, ένα άμεσο μέτρο της διαστολής του σύμπαντος. Από την εξίσωση Friedmann μπορεί κατόπιν να υπολογιστεί η κρίσιμη πυκνότητα, η οποία είναι η πυκνότητα που πρέπει να έχει το σύμπαν ώστε να είναι επίπεδο. Αν το σύμπαν στην πραγματικότητα είναι πιο πυκνό από την κρίσιμη πυκνότητα θα πάψει κάποια στιγμή να διαστέλλεται και τελικά θα συσταλλεί. Αν είναι πιο αραιό, θα διαστέλλεται για πάντα. Η κρίσιμη πυκνότητα είναι αντιστρόφως ανάλογη της σταθεράς της παγκόσμιας έλξης G. Αν λοιπόν αυτή ήταν δισεκατομμύρια φορές ισχυρότερη, η κρίσιμη πυκνότητα θα γινόταν δισεκατομμύρια φορές μικρότερη, δηλαδή για να μη συσταλλεί το σύμπαν, θα έπρεπε να είναι ακόμα πιο αραιό από αυτό το ποσό. Αυτή τη στιγμή η κρίσιμη πυκνότητα είναι περίπου 5 άτομα ανά κυβικό μέτρο. Η πραγματική πυκνότητα του σύμπαντος είναι κοντά στην κρίσιμη πυκνότητα, αλλά λίγο λιγότερο, οπότε το σύμπαν θα διαστέλλεται για πάντα. Αν η G αυξηθεί όσο λες (προϋποθέτωντας πως τίποτα άλλο δεν αλλάζει στην εξίσωση Friedmann), εννοείται το σύμπαν θα συσταλλεί (και πολύ γρήγορα μάλιστα). Με λίγα λόγια, αυτό που λες Οδυσσέα, ότι "αν με ένα κουμπάκι κάναμε την βαρύτητα δισεκατομμύρια φορές ισχυρότερη, μπορεί να καταφέρναμε κατάρρευση της κατανομής ύλης, αλλά η διαστολή του χωροχρόνου θα συνεχιζόνταν" είναι λάθος. Η βαρύτητα αντιστρατεύεται τη διαστολή. Οι τύποι της εξίσωσης Friedmann και της κρίσιμης πυκνότητας βρίσκονται εύκολα στο: http://en.wikipedia.org/wiki/Friedmann_equation

Πρώτο, που θα ενδιαφέρει όσους έχουν Canon: Επειδή το χειμώνα δεν αντέχω να τραβάω με το RC-1 ένα - ένα τα μεγάλης διάρκειας frames στη διαμόρφωση bulb της 400d, επειδή το laptop δεν έχει αμέτρητες θύρες USB, και επειδή δεν ήθελα να πάω προς κάποιο long exposure remote controler με serial καλώδιο, μια και ούτε πιάνουν τα χέρια μου ιδιαίτερα, αλλά και δε γουστάρω τις σειριακές θύρες (κατά τη γνώμη μου υπάρχουν δύο ειδών περίεργοι στο μάταιο τούτο κόσμο, αυτοί που τους αρέσουν οι σειριακές θύρες και αυτοί που τους αρέσουν τα Linux - άσχετο), θυμήθηκα πως η Canon κυκλοφορεί ένα πολύ ωραίο remote controler, το TC-80N3. Όμως το άτιμο, πέρα από το ότι είναι πανάκριβο, δεν κάνει για τις "μικρές" DSLR της Canon. Ψάχνοντας όμως βρήκα πως κάτι καλοί Κινέζοι κυκλοφορούν τη δική τους εκδοχή, ονόματι TR-80 C6. Κάποιες αναφορές σε Cloudynights ήταν πολύ ενθαρρυντικές, οπότε, τώρα που βούλιαξε η Λίρα Αγγλίας, το τσίμπησα από ebay με μόνο 37 ευρώ. Παιδιά, θαυματουργό, όχι αστεία. Βάζουμε την Canon στο bulb, προγραμματίζουμε όσες λήψεις θέλουμε (κατά βάση μέχρι 99), με διάρκεια κάθε frame ως και 99 ώρες, 59 λεπτά, 59 δευτερόλεπτα (...) με όσο χρόνο μεσοδιάστημα στις λήψεις θέλουμε, και πάμε μέσα για ζεστούλα...Μάλιστα, μπορούμε να συνδέσουμε την Canon στο laptop και τα frames να αποθηκεύονται κατευθείαν εκεί - το δοκίμασα, δουλεύει. Θα δοκιμάσω μόνο πόσο αντέχει η μπαταρία του στο κρύο, αν και έχω λύση και για αυτό (σομπίτσα). Θα ανέβαζα και μια φωτογραφία του, αλλά δεν έχει νόημα, είναι ολόιδιο με το TC-80N3 της Canon. Τόσο μαϊμού... Δεύτερο: Ψαχνόμουν για καιρό για φακό ή τηλεσκόπιο με εστιακή 400 ως 500 mm. Πειραματίστηκα με ένα καταδιοπτρικό φακό Tamron SP 500mm f/8 που βρήκα στο ebay. Πολύ πρακτικός (ούτε ένα κιλό δε ζυγίζει - θα έκανε το τέλειο οδηγητικό), χωρίς καθόλου χρωματικό σφάλμα (τι να μας πουν και οι τριπλέτες), αλλά ο συγκεκριμένος που αγόρασα ήταν πολυκαιρισμένος και έβγαζε ένα ελάττωμα στα άστρα (κάπου θα τον είχε χτυπήσει ο προηγούμενος ιδιοκτήτης και ήταν miscollimated). Οπότε τον πούλησα ξανά στο ebay (με κέρδος, όχι παίζουμε) και μετά από δύο μηνών σκέψη πήρα αυτό: http://www.teleskop-express.de/shop/product_info.php/info/p1151_ED-70---ED-APO-Refraktor---70mm-Oeffnung-und-420mm-Brennweite.html Που στην πραγματικότητα είναι το STELLARVUE 70ED. Θα έπαιρνα το Zenithstar 70ED, θυμήθηκα όμως πως κάποιος πρόσφατα με χαρακτήρισε "αιρετικό" και αποφάσισα να επιβεβαιώσω το χαρακτηρισμό. Μετά την αγορά, η TS πήγε και κατέβασε την τιμή άλλα 40 ευρώ (εγώ πλήρωσα 330+20 μεταφορικά)... Έχει και τρίτο: Είπα καλός ο τηλεφακός μου, ο Sigma 70-300 mm Apo DG, όμως για εστιακή κοντά στα 200mm δε θα ήταν ωραίος ένας σταθερής εστιακής απόστασης με ένα πολύ ανοιχτό διάφραγμα; Να είναι και φτηνός τι άλλο θέλω; Βρήκα λοιπόν ένα manual focus Nikon 180mm f/2.8 ED για 130 ευρώ (ναι), θα τον φορτώσω στην αγαπημένη μου FM2n, ενώ με έναν αντάπτορα μπαίνει και στην Canon. Όπως καταλαβαίνετε, η φλυαρία οφείλεται στη χαρά μου. Ωραίο πράγμα η κατανάλωση. Αν μου κάνει τη χάρη η Λίρα Αγγλίας, θα τσιμπήσω και μια EOS 50d (τι πράγμα κι αυτό, οι άλλοι καταστρέφονται οικονομικά και εμείς χαιρόμαστε).

Το Next Star είναι πιο φιλικό προς το χρήστη και πιο ελαφρύ. Βέβαια, και η ισημερινή δεν είναι πολύ πιο περίπλοκη, πάντως είναι. Αν δε σε ενδιαφέρει η αστροφωτογραφία, το Next Star είναι άψογο.

Εξαρτάται. Αν είναι ένας τυπικός Type II SN, θα γίνει πολύ αμυδρός για οπτική παρατήρηση σε 2, άντε 3 εβδομάδες από τη μέρα που εξερράγη. Γενικά παίρνει ένα μήνα περίπου να χάσουν 5 τάξεις φαινόμενου μεγέθους. Αν όμως έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε μέταλλα, όπως ο SN1987a, μπορεί και να "αντέξει" 3 μήνες. Λίγο απίθανο, οπότε αν δε μας κάνει τη χάρη ο καιρός, ατυχήσαμε...

Εγώ βρίσκω το θέμα πολύ σοβαρό, οπότε συνεχίζω να σχολιάζω: Όταν χρησιμοποιεί κανείς σπόντες και μάλιστα για απρόκλητη επίθεση, φυσικό είναι να τους απαντούν ευθέως. Βέβαια, κι εγώ μπορώ να πω ότι παρερμηνεύθηκαν οι δηλώσεις μου, ενώ εξάλλου μίλησα γενικά για αντιπροσώπους, δεν ανέφερα κάποιον συγκεκριμένα, οπότε γιατί κάποιοι παρεξηγούνται τόσο εύκολα; Αντί να μας ζητηθεί συγνώμη, μας γίναν και μαθήματα συμπεριφοράς. Κατά τα άλλα, σημειώνουμε με λύπη ότι η συζήτηση έχει αρχίσει να παίρνει άλλη τροπή - γιατί άραγε;

Λοιπόν, αυτό ήταν χοντρό και άδικο. Κατ'αρχήν δεν υπάρχει επιστήμη με όνομα διοπτρία. Ή μήπως η ιδιότητα του εμπορικού αντιπροσώπου αυτομάτως δίνει γνώσεις οπτικής (αυτό είναι το πραγματικό όνομα της επιστήμης που ψάχνουμε...) επιπέδου πανεπιστημίου και τους κάνει τους ίδιους να θεωρούν ότι είναι σχετικοί επειδή εισάγουν κινέζικα διοπτρικά τηλεσκόπια; Δεύτερον, χαρακτηριζόμαστε άσχετοι χωρίς να μας λένε και πού είπαμε κάτι το άσχετο (γιατί δεν είπαμε). Τρίτον, η συμβουλή που προτείνεται είναι η ίδια άσχετη: "πες στη Stellavue να σου λύσουν το πρόβλημα ανάσκελα και αν δεν το κάνουν βγες στα φόρα να πεις ότι η Stellavue είναι απατεώνες και τα προϊόντα τους μούφα". Θα γελάνε όλα τα μέλη όλων των φόρα και τελικά ο FF/FR θα συνεχίσει να μη δίνει άστρα της προκοπής . Κανονικά πρέπει να ζητηθεί μία συγνώμη, αν και έχω μάθει να μην περιμένω πολλά. Υ.Γ.: Και δε διαβάσαμε απλά 5-10 αθράκια. Είχαμε ολόκληρο ξεχωριστό μάθημα στο πανεπιστήμιο.

Προς Αγιόκαμπο, αν αποφύγεις κάποια λάμπα στο άμεσο οπτικό σου πεδίο, είναι πολύ καλά. Για star trails όμως πρέπει να προσέξεις λίγο ακόμα και μακρινούς θόλους φωτορύπανσης. Σίγουρα η Θεσσαλονίκη μπορεί να επηρεάσει για παράδειγμα, αν σκοπεύσεις την κάμερα προς τα εκεί. Το καλοκαίρι, από Σκήτι, ο Βόλος (ναι) μου χάλασε μια πανοραμική του Γαλαξία. Μια εβδομάδα αναθεμάτιζα "την Αυστρία μου μέσα" από τα νεύρα. Από Άνω Σωτηρίτσα ο κίνδυνος είναι να καταγράψεις τη φωτορύπανση της Μελιβοίας, καθώς είναι κοντά. Βέβαια χωριό είναι, οπότε ο κίνδυνος είναι μικρός. Μια "καυτή" πληροφορία: τον τελευταίο καιρό κάνουν οικονομία στο ρεύμα (έγινε πανάκριβο, τι θείο δώρο) και τις καθημερινές σβήνουν όλους τους τεράστιους προβολείς κατά μήκος ολόκληρης της παραλίας Αγιοκάμπου - Σωτηρίτσας - Βελίκας. 10 ολοσκότεινα χιλιόμετρα. Μόνο την καινούρια γέφυρα φωτίζουν. Εκείνα τα βράδυα ο Αγιόκαμπος επιστρέφει στη δεκαετία του '80. Τέλεια...

Στο Cloudynights βρήκα αυτό (προτείνοντα κάποιες ιδέες σχετικά με την απόσταση του FR από το τσιπ, αλλά και κάποια links σχετικά, αν και ο τύπος κατ' αρχήν έχει πρόβλημα field rotation και δε φταίει ο FR III 0.8 ) : http://www.cloudynights.com/ubbthreads/showflat.php/Cat/0/Number/2753475/page/10/view/collapsed/sb/5/o/all/fpart/1 Μακάρι να φταίει αυτό, γιατί με λίγο (...) κόπο διορθώνεται. Τώρα, γενικότερα, η καμπυλότητα του πεδίου διαφέρει από τηλεσκόπιο σε τηλεσκόπιο (κυρίως στα διοπτρικά), οπότε τέλεια διόρθωση μπορεί να κάνει για συγκεκριμένο ΟΤΑ μόνο συγκεκριμένος field flattener. Η WO λέει πως ο FR III 0.8 ταιριάζει καλύτερα στα Megrez 80, 90, 110. Μήπως να φταίει ότι αυτά τα τηλεσκόπια είναι πιο γρήγορα από το SV102; Δεν ξέρω. Μια ερώτηση στη Stellavue για το ποιός είναι ο καταλληλότερος FR/FF, ποιον προτείνουν αυτοί, ίσως βοηθήσει.

Για star trails λίγο δύσκολο να βρεις σχετικά κοντά στην πόλη. Ψηλά στον Κίσσαβο προς Σπηλιά μεριά (έχει χιόνια, το ξέρω...). Στο Μαυροβούνι, αν μπορέσεις να βρεις κάποια θέση λίγο νότια από το Σκήτι (αν θες να φωτογραφίσεις το Βόρειο Πόλο, λίγο βόρεια) αλλά μην υποτιμάς τη φωτορύπανση της Αγιάς. Γενικά στον Κίσσαβο, αν πας σε υψόμετρο πάνω από 1000 μέτρα είσαι εντάξει, εκτός κι αν έχεις σε άμεση θέα τη Λάρισα. Οι νότιες πλαγιές του Ολύμπου (Καρυά, Καλλιπεύκη) είναι πολύ καλές, αλλά κατά κανόνα απέχουν πάνω από μία ώρα. Προς Βερδικούσα μεριά δεν έχω πάει, πρέπει όμως να είναι καλά. Παρεπιπτόντως, έχει χιονίσει μέχρι χαμηλά και δε νομίζω να ανοίξει και ο ουρανός.

Προσπαθείστε ρε παιδιά να είστε πιο σαφείς στις αναφορές σας. Δε βγαίνει άκρη έτσι. Ο Ωρίωνας δεν είναι καλό σημείο αναφοράς γιατί είναι μεγάλος. Και 25 μοίρες ανατολικά ή δυτικά; Γιατί, αν είναι δυτικά, τότε αποκλείεται να είναι κοντά στο Μ67. Πάντως, αν όντως ήταν κοντά, λίγο βόρεια του Μ67, τότε ήταν το ανοιχτό σμήνος Μ44.

Οι συντελεστές που έχει δώσει ο Αγιομαμίτης έχουν αλλάξει λίγο. Αν το συνολικό ποσό της αγοράς από ΗΠΑ ξεπερνά τα 200 ευρώ, συνυπολογίζοντας και τα μεταφορικά, θα φορολογηθεί στο τελωνείο. Το ότι τα μεταφορικά αναφέρονται ξεχωριστά δεν παίζει ρόλο. Συμπεριλαμβάνονται και αυτά. Παράξενο βρίσκω να μην έβαλαν τα μεταφορικά. Αν πάντως όντως τα παράβλεψαν, είναι θετική εξέλιξη. Με τη δεδομένη ισοτιμία ευρώ - δολαρίου δε συμφέρουν οι αγορές από ΗΠΑ.

Έχω το C10NGT σε στήριξη CG5, που είναι στην ίδια κατηγορία με την HEQ5. Ο συνδυασμός είναι καλός για οπτική παρατήρηση, αλλά ανεπαρκής για αστροφωτογραφία. Το C10 ζυγίζει 14 κιλά, που είναι το όριο των δύο βάσεων. Αν θες το C10, η καλύτερη λύση είναι νομίζω η νέα στήριξη της Celestron, που το σηκώνει άνετα. Η ίδια στήριξη είναι η άψογη λύση και για το C9.25. Αν σώνει και καλά θες την HEQ5, τότε ο Efstathios μίλησε σωστά: σου ταιριάζει 8ιντσο τηλεσκόπιο. Τώρα, μια μικρή σύγκριση, αν και τα δύο τηλεσκόπια δεν είναι άμεσα συγκρίσιμα. Το C10 μαζεύει περισσότερο φως από το C9.25. Επίσης, είναι σαφώς πιο "γρήγορο". Βρίσκω την οπτική παρατήρηση μέσα από το C10 συγκλονιστική εμπειρία. Αν σε ενδιαφέρει να έχεις μεγάλο πεδίο, το C10 υπερέχει, ενώ με το C9.25 θα χρειαστείς focal reducer. Καθώς όμως το C10 είναι "γρήγορο" νευτώνειο, έχει φαινόμενο κόμης. Είναι και αρκετά απαιτητικό στην ευθυγράμμιση των οπτικών (θέλει κάθε φορά που στήνεις). Για τον ίδιο λόγο, το μικρό εστιακό λόγο, έχει μικρότερο sweet spot (το κεντρικό τμήμα του ειδώλου που είναι χωρίς παραμορφώσεις). Το C9.25 είναι διάσημο για τις επιδόσεις του στην αστροφωτογραφία. Πολύ σημαντικό είναι πως το C9.25 είναι σαφώς ελαφρύτερο. Το C10 είναι ένα βαρύ ογκώδες κτήνος. Μαζί με τη CG5 ζυγίζει 43 ολόκληρα κιλά. Αυτός είναι ένας σημανικός λόγος υπέρ του C9.25. Αλλά η πιο σημαντική διαφορά είναι πως το C10 (μόνο ο σωλήνας) κοστίζει 548 ευρώ (στη Γερμανία) όταν το C9.25 κάνει 1800.

Στα αγγλικά τα συνθετικά super- και hyper- είναι διαφορετικά. Η γλώσσες από τις οποίες προέρχονται δεν παίζουν ρόλο. Για τον Άγγλο το hyper- είναι μεγαλύτερου βαθμού από το super-. Επιπλέον, το λατινικό super- είναι η λατινική εκφορά του ινδοευροπαϊκού θέματος που στα ελληνικά είναι το υπερ-. Η ίδια λέξη. Οι Άγγλοι όμως έχουν ενσωματώσει και τα δύο θέματα στη γλώσσα τους, οπότε, αφού αυτοί έφτιαξαν τη λέξη hypergiant δε γίνεται να κάνουν λάθος. Και οι hypergiants δεν είναι το ίδιο πράγμα με τους supergiants, οπότε δεν τους "έκατσε" έτσι απλά.

Ρε παιδιά αστειευόμαστε; Είναι ευρέως γνωστό ότι η Μεγάλη Έκρηξη λέγεται έτσι, επειδή δεν υπάρχει καλύτερος όρος για να την περιγράψουμε. Δεν είναι στ'αλήθεια έκρηξη. Θα ήταν, αν μία αεροπορική βόμβα δημιουργούσε τη στιγμή που έσκαγε το τζαμί στο οποίο έπεσε...

koyοte θα το πω ξερά. Μην πας να τα μπαλώσεις πιανόμενος από μια λέξη μου, η απάντησή σου ήταν λάθος. Δεν έχεις καταλάβει επαρκώς το ζήτημα, τελεία και παύλα και μετά πες όσα θες.

Δείτε και αυτό: http://www.newscientist.com/article/mg19726381.600

Συγνώμη παιδιά, αλλά αν ήμουν καθηγητής και σας βαθμολογούσα θα ήμουν αναγκασμένος να σας αφήσω μετεξεταστέους... Η σωστή και πάνω απ' όλα σαφής απάντηση είναι η εξής: Η δύναμη που ανθίσταται στη φυσίκή τάση του χωρόχρονου να διασταλεί, είναι η βαρύτητα. Εκεί όπου υπάρχει αρκετή μάζα ώστε να εμποδιστεί η διαστολή, ο χώρος δε διαστέλλεται. Έτσι, στα γαλαξιακά σμήνη υπερισχύουν οι βαρυτικές έλξεις και παρατηρούνται συγκρούσεις γαλαξιών και συγχωνεύσεις (τα αγγλικά μου μέσα, έτοιμος ήμουν να γράψω mergers). Στο χώρο ομως που βρίσκεται ανάμεσα στα γαλαξιακά σμήνη, εκεί το κενό είναι σχεδόν απόλυτο, οπότε η βαρύτητα δε μπορεί να περιορίσει τη διαστολή. Εκεί διαστέλλεται ο χώρος. Κανένα παράδοξο λοιπόν. Τα λέει όλα αυτά πολύ ωραία στο τρίτο κεφάλαιο από το "Χρονικό του Χρόνου".

koyote όσα είπα δεν ενισχύουν τη δική σου άποψη, αλλά του Οδυσσέα. Δεν παρακολούθησα ολόκληρη τη συζήτηση, αλλά για αυτό που σχολίασα, ο Οδυσσέας είχε δίκιο. Ένα επιπλέον σχόλιο είναι για αυτό που λες "σχήμα" του σύμπαντος. Είναι αδόκιμος όρος. Λες πως: Το σωστό, όπως το προβλέπει η εξίσωση Friedmann, είναι: η Θεωρία της Σχετικότητας προβλέπει ότι το Σύμπαν είναι δυνατό να έχει μόνο τρεις γεωμετρίες: είτε παραβολική, είτε υπερβολική, είτε, ευκλείδια. Τα βιβλία κατόπιν προχωρούν στο να παρασχέσουν ένα σχήμα που να εκπροσωπεί κάθε γεωμετρία από τις τρείς, ώστε να καταλαβαίνει ο αναγνώστης. Με κανένα τρόπο δεν υπονοείται πως το σύμπαν έχει σχήμα.

Κι όμως ο Οδυσσέας δεν κάνει λάθος. Η νευτώνεια θεωρία είναι θεωρία φυσικής, η ευκλείδια είναι θεωρία γεωμετρίας. Καμία σχέση το ένα με το άλλο. Η ανωμαλία στην τροχιά του Ερμή είχε να κάνει με τις προβλέψεις που έκανε η νευτώνεια θεωρία και δεν ήταν πρόβλημα γεωμετρίας. Η γενική θεωρία της σχετικότητας δίνει απάντηση για αυτές τις ανωμαλίες, αλλά μπορεί κάλλιστα η γεωμετρία του χωρόχρονου να είναι επίπεδη, γιατί αυτό το θέμα εξαρτάται από την τιμή που έχει ο παράγοντας k στην εξίσωση Friedmann( http://en.wikipedia.org/wiki/Friedman_equation ). Αν το k (curvature - στα ελληνικά, παράγοντας καμπυλότητας) είναι ίσο με μηδέν, η γεωμετρία του σύμπαντος είναι επίπεδη, αλλά και πάλι η γενική σχετικότητα ισχύει. Πραγματικά είναι άσχετα ζητήματα: η εξίσωση Friedmann μπορεί να προκύψει και από τις εξισώσεις της νευτώνειας μηχανικής. Τώρα, πρόσφατα ευρήματα του WMAP (Wilkinson Microwave Anisotropy Probe) έδειξαν πως η καμυλότητα του σύμπαντος είναι πάρα πολύ κοντά στο μηδέν. Δηλαδή, ο Οδυσσέας έχει δίκιο όταν λέει πως μόνο τοπικά ο χωρόχρονος καμπυλώνεται σημαντικά, ενώ γενικά η ευκλείδια γεωμετρία ισχύει.

Δεν πάνε με την ίδια, εξαρτάται από την απόστασή τους από τον πυρήνα, αλλά στους σπειοειδείς όλα κινούνται με την ίδια φορά. Αν δηλαδή από την αριστερή έρχονται, από τη δεξιά απομακύνονται. Και με τα επαγγελματικά όργανα είναι μετρήσιμες οι ταχύτητες δηλαδή είναι δυνατό να εντοπιστούν οι αποκλίσεις σε ερυθρό και μπλέ, ακόμα κι αν υπερισχύει η ερυθρά απόκλιση. Έτσι, μπορούμε να κατασκευάσουμε γραφική παράσταση της ταχύτητας των άστρων σε σχέση με την απόστασή τους από το κέντρο του γαλαξία. Βλέπε και http://en.wikipedia.org/wiki/Galaxy_rotation_curve Τώρα, για το πιο γρήγορο άστρο του Γαλαξία, το Sky & Telescope ανέφερε πρόσφατα πως βρέθηκε ένα άστρο, το οποίο επειδή έχει περάσει κοντά από τη μαύρη τρύπα στο κέντρο του Γαλαξία, έχει δεχθεί τέτοια βαρυτική ώθηση ώστε απόκτησε επαρκή ταχύτητα για να ξεφύγει από τη βαρυτική έλξη ολόκληρου του Γαλαξία. Γενικά τώρα, για τα υπόλοιπα άστρα, που πειθήνια περιφέρονται γύρω από το κέντρο του Γαλαξία, υπακούν στους νόμους της βαυτικής έλξης, οπότε τα άστρα που είναι πιο κοντά στο Γαλαξία κινούνται πιο γρήγορα.