Δροσος Γεωργιος

Το 2020 της Mars Rover της NASA παίρνει μια 'Άδεια οδήγησης' Όλοι γνωρίζουμε ότι μια δοκιμασία οδήγησης μπορεί να είναι δύσκολη. Αλλά για τον νέο δρομολογητή της Mars της NASA φαινόταν σαν ένα κομμάτι κέικ. Στραφηκε εμπρός και πίσω, γύρισε και όχι, ικανοποιώντας όλες τις προσδοκίες της ομάδας του στο Εργαστήριο Jet Propulsion της NASA στην Πασαντένα, Καλιφόρνια. Περιττό να πούμε ότι εγκρίθηκε για την οδήγηση μόνο από μόνη της - στην επιφάνεια του Άρη, και αυτό είναι που πρέπει να κοιτάξουμε προς τα εμπρός αυτό το έτος. Ο μηχανικός συστημάτων κινητής τηλεφωνίας του έργου Rich Rieber δήλωσε: «Η Mars 2020 έχει κερδίσει την άδεια οδήγησης». ότι ήταν η πρώτη φορά που δοκιμάστηκαν οι αυτόνομες λειτουργίες ναυτιλίας του rover, καθώς και η ικανότητά του να λειτουργεί με το δικό του βάρος. «Αυτό είναι ένα σημαντικό ορόσημο για το Mars 2020», λέει ο Rieber.Μετά την περίοδο των διακοπών, το rover θα μεταφερθεί στο Cape Canaveral της Φλόριντα, όπου θα προετοιμαστεί προσεκτικά για την εκτόξευσή του στο κόκκινο πλανήτη το καλοκαίρι μέσα στο παράθυρο εκτόξευσης που θα ανοίξει θα είναι ανοιχτό από τις 17 Ιουλίου έως τον Αύγουστο του 2020. Ο αναβάτης αναμένεται να αγγίξει τον κρατήρα του Jezero στις 18 Φεβρουαρίου 2021. Ο Katie Stack Morgan, αναπληρωτής επιστήμονας του προγράμματος Mars 2020, δήλωσε: «Για να εκπληρώσουμε τους φιλόδοξους επιστημονικούς στόχους της αποστολής, "Η αποστολή θα ψάξει για την αρχαία μικροβιακή ζωή στον Άρη, θα μελετήσει τη γεωλογία και το κλίμα της, θα συλλέξει δείγματα και θα προετοιμάσει για μελλοντικές ανθρώπινες αποστολές. Αντίθετα με τους ορίζοντες πριν από αυτήν, ο Άρης 2020 θα είναι μπορεί να πάρει αρκετές αποφάσεις σχετικά με το πού πρέπει να πάει. Οι κάμερες πλοήγησης έχουν ευρύτερο πεδίο ορατότητας, υψηλότερη ανάλυση και το λογισμικό αυτόματης πλοήγησης είναι πιο έξυπνο από ό, τι είχε ποτέ. Διαθέτει επίσης ένα σύνολο αναβαθμισμένων τροχών, καθιστώντας δυνατή την οδήγηση περίπου 200 μέτρων σε μία αρειανή ημέρα. Αυτό είναι πολύ καλό, λαμβάνοντας υπόψη την απόσταση ρεκόρ των 214 μέτρων που θέτει ο αναβάτης Opportunity της NASA. Ο Άρης 2020 βρίσκεται στο ίδιο πρόγραμμα με τις σεληνιακές αποστολές που θα βάλουν τους ανθρώπους στη Σελήνη μέχρι το 2024, καθιστώντας την ανθρώπινη παρουσία εκεί μόνιμη μέχρι το 2028 με την Άρτεμις. Παρόλο που ο ρότορας έχει δοκιμαστεί μόνο στη βαρύτητα της Γης, η ομάδα του αναμένει ότι θα λειτουργήσει στο ίδιο επίπεδο στις συνθήκες του Άρη. Ο υπεύθυνος του έργου Mars 2020, John McNamee, δήλωσε: «Ένας δρομολογητής πρέπει να χαλαρώσει και ο Άρης 2020 το έκανε χθες. Δεν μπορούμε να περιμένουμε να βάλουμε κάτω από τους τροχούς κόκκινο ασβεστόλιθο. https://asgardia.space/en/news/NASAs-2020-Mars-Rover-Gets-a-Driving-License

Ανιχνεύθηκαν οι ισχυρότερες μέχρι σήμερα κοσμικές εκρήξεις. Τον Ιούλιο του 2018 και τον Ιανουάριο του 2919, τα διαστημικά τηλεσκόπια Fermi και Swift της NASA κατέγραψαν τις δύο ισχυρότερες εκλάμψεις ακτίνων γ (Gamma Ray Bursts–GRB) που έχουν παρατηρηθεί μέχρι σήμερα. Οι εκλάμψεις ακτίνων γ συγκαταλέγονται ανάμεσα στα βιαιότερα και πλέον ενεργητικά φαινόμενα που μπορούν να εκδηλωθούν στο Σύμπαν, με εξαίρεση φυσικά την Μεγάλη Έκρηξη. Αυτές οι αδιανόητα βίαιες κοσμικές εκρήξεις ανιχνεύθηκαν για πρώτη φορά τυχαία, προς τα τέλη της δεκαετίας του 1960, από στρατιωτικούς δορυφόρους των ΗΠΑ, σχεδιασμένους να εντοπίζουν παραβιάσεις της συμφωνίας μεταξύ των ΗΠΑ και της ΕΣΣΔ για την μερική απαγόρευση των πυρηνικών δοκιμών. Έκτοτε, οι μυστηριώδεις αυτές εκλάμψεις ανιχνεύθηκαν πολλές φορές, ενώ σύμφωνα με όλες τις προηγούμενες παρατηρήσεις ταξινομούνται σε δύο κατηγορίες: στις GRB μεγάλης διάρκειας (μεγαλύτερης των 2 sec) και στις GRB μικρής διάρκειας (μικρότερης των 2 sec). Απ’ ό,τι φαίνεται, μάλιστα, κάθε GRB εκδηλώνεται σε δύο στάδια: αρχικά απελευθερώνεται μία εκτυφλωτική έκλαμψη ακτίνων γ, δηλαδή ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας με την υψηλότερη ενέργεια, η οποία συνοδεύεται από μία φωτεινή αναλαμπή που, καθώς αργοσβήνει, εκλύει ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία σε όλο το εύρος του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος. Η ενέργεια που εκλύεται στην διάρκεια μιας GRB είναι πραγματικά αδιανόητη, αφού σε ελάχιστα μόνο δευτερόλεπτα απελευθερώνεται περισσότερη ενέργεια απ’ αυτήν που θα απελευθέρωνε ο Ήλιος σε 10 δισ. χρόνια. Εδώ και αρκετά χρόνια, οι αστρονόμοι θεωρούσαν ότι οι GRB μικρής διάρκειας προκαλούνται κατά την σύγκρουση και συγχώνευση δύο αστέρων νετρονίων. Αυτό επιβεβαιώθηκε μόλις το 2017, όταν ανιχνεύθηκαν για πρώτη φορά τα βαρυτικά κύματα και η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που απελευθέρωσε η σύγκρουση δύο τέτοιων αστρικών λειψάνων. Οι κατά πολύ ισχυρότερες GRB μεγάλης διάρκειας, από την άλλη, σχετίζονται με τον εκρηκτικό θάνατο των γιγάντιων άστρων του Σύμπαντος, ο πυρήνας των οποίων καταρρέει σε μια μαύρη τρύπα. Καθώς, δηλαδή μέρος από την ύλη του άστρου συνεχίζει να καταρρέει προς την μαύρη τρύπα που έχει διαμορφωθεί στον πυρήνα του, σχηματίζεται γύρω του ένας περιστρεφόμενος δίσκος υπέρθερμων υλικών. Παράλληλα, όμως, και με τρόπο που δεν είναι ακόμη κατανοητός σε βάθος, ενεργοποιούνται δέσμες καυτού πλάσματος, οι οποίες κινούνται με ταχύτητα που φτάνει ακόμη και το 99,99% της ταχύτητας του φωτός. Καθώς διασχίζουν αστραπιαία τα υλικά του άστρου που συνεχίζουν να καταρρέουν προς την μαύρη τρύπα που έχει σχηματιστεί στο κέντρο του, εκτινάσσονται από τους πόλους του άστρου, μετατρέποντας την ενέργειά τους σε μια εκτυφλωτική έκλαμψη ακτίνων γ. Μία τέτοια GRB παρατηρήθηκε και τον Ιούλιο του 2018 από τα διαστημικά τηλεσκόπια Fermi και Swift, ενώ η επίγεια ανίχνευση φωτονίων από το βίαιο αυτό συμβάν οφείλεται στην συστοιχία τηλεσκοπίων HESS, που είναι εγκατεστημένη στην Ναμίμπια. Αξίζει να σημειώσουμε εδώ ότι το τηλεσκοπικό αυτό σύστημα δεν ανιχνεύει απευθείας τις ακτίνες γ, αλλά την ακτινοβολία Cherenkov, δηλαδή αμυδρές γαλάζιες εκλάμψεις που προκαλούνται στην γήινη ατμόσφαιρα, όταν φωτόνια ιδιαίτερα υψηλής ενέργειας συγκρούονται με τα μόρια του αέρα και παράγουν ζεύγη ηλεκτρονίων-ποζιτρονίων, τα οποία κινούνται με τεράστιες ταχύτητες. Η ανίχνευση της ακτινοβολίας αυτής από το HESS επέτρεψε στους αστρονόμους να προσδιορίσουν την προέλευση της αρχικής έκλαμψης σε έναν γαλαξία περίπου 6 δισ. έτη φωτός μακριά μας, αλλά και να υπολογίσουν την ενέργεια των φωτονίων της. Η επιστημονική ομάδα που ανέλυσε τα δεδομένα του HESS ανακοίνωσε ότι ανίχνευσε φωτόνια ενέργειας ακόμη και 440 GeV, δηλαδή φωτόνια με ενέργεια 130-200 δισ. φορές μεγαλύτερη από την ενέργεια των φωτονίων που αντιστοιχούν στο ορατό φως! Αυτό που είναι ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι ότι το HESS δεν μπόρεσε να παρατηρήσει την έκλαμψη παρά 10 ώρες μετά την εμφάνισή της. Παρόλ’ αυτά ανίχνευε φωτόνια σ’ αυτό το εύρος ενέργειων για 2 επιπλέον ώρες. Με άλλα λόγια, τα φωτόνια που ανίχνευσε το HESS δεν προέρχονταν από την ίδια την έκλαμψη, αλλά από την ασθενέστερη αναλαμπή που την ακολούθησε. Ήταν τα φωτόνια με την υψηλότερη ενέργεια που είχαν ανιχνευθεί μέχρι τότε. Λίγους μήνες αργότερα, τον Ιανουάριο του 2019, τα διαστημικά τηλεσκόπια Swift και Fermi ανίχνευσαν μία άλλη GRB. Αυτή την φορά, ωστόσο, η επίγεια ανίχνευση φωτονίων επιτεύχθηκε από το τηλεσκόπιο MAGIC, που είναι εγκατεστημένο στις Κανάριες Νήσους, η λειτουργία του οποίου βασίζεται κι αυτή στην ανίχνευση της ακτινοβολίας Cherenkov. Η ανάλυση των σχετικών δεδομένων κατέδειξε ότι η έκλαμψη παρατηρήθηκε σε έναν γαλαξία, περίπου 4,5 δισ. έτη φωτός μακριά μας, ενώ αυτή την φορά ανιχνεύθηκαν φωτόνια ακόμη υψηλότερης ενέργειας, της τάξης του 1 TeV, δηλαδή με ενέργεια τουλάχιστον 500 δισ. φορές μεγαλύτερη απ’ αυτήν του ορατού φωτός. Οι δύο επιστημονικές ομάδες δημοσίευσαν τα αποτελέσματα των ερευνών τους στο περιοδικό Nature στις 20 Νοεμβρίου. https://www.eef.edu.gr/el/arthra/anihneythikan-oi-ishyroteres-mehri-simera-kosmikes-ekrikseis/

Αρτεμις Χατζηγεωργίου: Χαράζει το (υπολογιστικό) μέλλον διάγνωσης και θεραπείας. Στην πρόσφατη λίστα του Ιδρύματος Thomson Reuters σχετικά με τους επιστήμονες με τη μεγαλύτερη επιρροή παγκοσμίως περιλαμβάνονται 14 Ελληνες. Και ανάμεσά τους υπάρχει μόνο μία γυναίκα που (σε πείσμα των καιρών) διεξάγει την πρωτοποριακή και πολύτιμη για όλους μας έρευνά της στην Ελλάδα. Είναι η καθηγήτρια Βιοπληροφορικής στο Τμήμα Πληροφορικής με εφαρμογές στη Βιοϊατρική του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και συνεργαζόμενη καθηγήτρια στο Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ κυρία Αρτεμις Χατζηγεωργίου. Μια «καλλιτέχνις των αλγορίθμων», η οποία συμβάλλει στο καλύτερο (υπολογιστικό) μέλλον της πρόβλεψης, της διάγνωσης και της θεραπείας νόσων – και ο χαρακτηρισμός αυτός δεν είναι τυχαίος αφού η κυρία Χατζηγεωργίου έχει καλλιτεχνική φλέβα. Πάντως, η γεννημένη το 1965 δρ Χατζηγεωργίου, δεν είχε ανακαλύψει ούτε την καλλιτεχνική ούτε και την επιστημονική φλέβα της όσο πήγαινε ακόμη σχολείο – συγκεκριμένα στη Γερμανική Σχολή Αθηνών. Οπως αναφέρει στο «Βήμα», «δεν είχα σκεφτεί καν να σπουδάσω Πληροφορική. Η ιδέα μού καλλιεργήθηκε από τον μεγαλύτερο αδελφό μου, ο οποίος με δεδομένο ότι ήμουν πολύ καλή στα μαθηματικά με προέτρεψε να ασχοληθώ με τους υπολογιστές». Ετσι στα 17 έτη της έφυγε για τη Γερμανία για να σπουδάσει Πληροφορική στη Στουτγάρδη. «Ξεκίνησα τις σπουδές, με τράβηξε όμως ο κινηματογράφος και μάλιστα γύρισα ντοκιμαντέρ, κάποια εκ των οποίων προβλήθηκαν στη Γερμανία». Τα καλλιτεχνικά όνειρα τα διέκοψε ο… ρεαλισμός. «Είδα ότι ήταν πολύ δύσκολο να βιοποριστώ από τον κινηματογράφο και επέστρεψα στην Πληροφορική, ειδικά όταν γνώρισα την τεχνητή νοημοσύνη στην πρώτη της άνθηση. Κάμερα δεν ξαναέπιασα στα χέρια μου επί δεκαετίες μέχρι που γεννήθηκε πριν από επτά χρόνια ο γιος μου και θέλησα να απαθανατίζω τις πολύτιμες στιγμές μαζί του». Φάρμακα και micro-RNAs Ενώ σπούδαζε Πληροφορική, πήρε ως μάθημα επιλογής τη Βιολογία «καθώς επιθυμούσα αυτά που θα αναπτύξω να βοηθούν τον άνθρωπο». Τελειώνοντας τις σπουδές της έκανε μια πρώτη απόπειρα να επιστρέψει στην Ελλάδα ιδρύοντας μια εταιρεία Πληροφορικής στις αρχές του 1990, ενώ συνέχισε εξ αποστάσεως το διδακτορικό της στη Γερμανία επάνω στη Μοριακή Βιολογία. Στη συνέχεια επέστρεψε στη Γερμανία όπου και εργάστηκε σε μια start-up Βιοτεχνολογίας στο Βερολίνο. Επόμενος σταθμός της, η άλλη πλευρά του Ατλαντικού. «Βρέθηκα σε ένα από τα καλύτερα πανεπιστήμια, στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια από το 2001 ως το 2007, όπου κατείχα θέση επίκουρης καθηγήτριας στην Ιατρική Σχολή – ήμουν η πρώτη «πληροφορικάριος» της Ιατρικής Σχολής. Στην Πενσιλβάνια εργάστηκα για πρώτη φορά με τα microRNAs στα ανθρώπινα γονίδια – ανέπτυξα αλγορίθμους οι οποίοι εντόπιζαν τους στόχους και τις λειτουργίες αυτών των πολύ μικρών αλλά ζωτικής σημασίας τμημάτων του γενετικού υλικού μας, με αποτέλεσμα να αποτελούν πλέον βασικούς βιοδείκτες για πλήθος νόσων. Δεν είναι τυχαίο ότι αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε κλινικές δοκιμές περί τα 200 διαφορετικά φάρμακα που βασίζονται στα micro-RNAs ενώ γίνονται περί τις 50.000 δημοσιεύσεις ετησίως επάνω στο συγκεκριμένο πεδίο». Μάλιστα από την εποχή στις ΗΠΑ ξεκίνησε μια μεγάλη βάση δεδομένων στην οποία περιλαμβάνονται οι επιστημονικά επιβεβαιωμένοι στόχοι των micro-RNAs καθώς και τα υπολογιστικά εργαλεία εντοπισμού τους, η οποία συνεχίζεται ως σήμερα. Πρόκειται για την πλατφόρμα microrna.gr, η οποία προσφέρει ελεύθερη πρόσβαση σε όλους τους ερευνητές και θεωρείται από τις καλύτερες του είδους της με περισσότερους από 70.000 μοναδικούς χρήστες από όλον τον κόσμο ετησίως. Το 2007 η νοσταλγία της κυρίας Χατζηγεωργίου για την Ελλάδα νίκησε τη ζωή στο εξωτερικό. «Επέστρεψα και παρά τις δυσκολίες βρήκα πίσω στη χώρα μου αυτό που χρειάζεται ένας επιστήμονας περισσότερο από όλα, πολύ καλούς φοιτητές με όρεξη για ομαδική δουλειά». Αρχικώς εργάστηκε ως ερευνήτρια στο Ερευνητικό Κέντρο Βιοϊατρικών Επιστημών «Αλέξανδρος Φλέμινγκ». Το 2012 εξελέγη καθηγήτρια Βιοπληροφορικής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και λίγο αργότερα ξεκίνησε η συνεργασία της με το Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ. «Η έρευνά μας συνεχίζεται επάνω στη σχέση μεταξύ ασθένειας και μη κωδικών γονιδίων καθώς και στη σύνδεση μεταξύ μικροβίων και νόσων». Σε ό,τι αφορά συγκεκριμένα τον καρκίνο, η κυρία Χατζηγεωργίου αναφέρει πως «στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον η θεραπεία, τουλάχιστον κάποιων μορφών του, θα βασίζεται σε έναν συνδυασμό της απεικόνισης και γονιδίων. Η ομάδα μου βοηθά μέσω των αλγορίθμων που αναπτύσσει στο να εντοπίζεται ποιοι πολυμορφισμοί γονιδίων είναι βασικοί για τη νόσο του καθενός ξεχωριστά. Βασικό κομμάτι της ανάπτυξης των αλγορίθμων μας αποτελεί η μηχανική μάθηση, η οποία προσφέρει ανάλυση δισεκατομμυρίων γενωμικών δεδομένων για τον χαρακτηρισμό της λειτουργικότητας γονιδίων. Τα υπολογιστικά εργαλεία μας αποτελούν οδηγό για την έρευνα εκατοντάδων ομάδων παγκοσμίως, οι οποίες εργάζονται επάνω στην κατανόηση και στη θεραπεία νόσων αλλά και βάση για τα διαγνωστικά εργαλεία νέας γενιάς». Με τους προηγμένους αυτούς «συμμάχους» η ομάδα έχει ήδη συμβάλει στην αποκάλυψη των γενετικών μυστικών μορφών καρκίνου όπως των ωοθηκών και του μαστού αλλά και νόσων όπως οι νευροεκφυλιστικές. Τσεκάπ και καρκίνος Η νέα πολύτιμη γνώση θα φθάσει μέχρι τους ασθενείς σύντομα, εκτιμά η καθηγήτρια. «Πιστεύω ότι σε δύο-τρία χρόνια το ετήσιο τσεκάπ μας θα μπορεί να περιλαμβάνει ένα τεστ αίματος που θα δείχνει κωδικά και μη κωδικά γονίδια και θα προβλέπει τον κίνδυνο διαφορετικών νόσων όπως ο καρκίνος πριν από την εκδήλωση συμπτωμάτων. Μια τέτοια εξέταση θα κοστίζει περί τα 400 ευρώ». Αυτό το μέλλον βέβαια διέπεται και από σοβαρά βιοηθικά ζητήματα, και για αυτό «πρέπει να υπάρξει η κατάλληλη νομοθεσία για την προστασία των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων. Επίσης, η βιοηθική της γενετικής πρέπει να διδαχθεί στα σχολεία ώστε τα παιδιά να γίνουν κάποια μέρα ενημερωμένοι ενήλικοι που θα ξέρουν πώς να διαχειριστούν τη γενετική πληροφορία». Κλείνοντας, ρωτήσαμε την κυρία Χατζηγεωργίου αν αισθάνεται περήφανη που, με βάση τη λίστα του Thomson Reuters, ήταν η μοναδική εργαζόμενη στην Ελλάδα γυναίκα επιστήμονας ανάμεσα σε τόσους άνδρες. «Αισθάνομαι λυπημένη. Αυτό μας δείχνει ότι είναι ακόμη πολύ δύσκολο να είσαι γυναίκα επιστήμονας στην Ελλάδα. Θα έπρεπε να υπάρχουν στοχευμένες κρατικές ενέργειες που θα βοηθούσαν πολλές ερευνήτριες στη χώρα μας να βρίσκονται σε αυτή ή σε παρόμοιες λίστες διότι και μπορούν και το αξίζουν…». https://www.tovima.gr/2019/12/19/science/artemis-xatzigeorgiou-xarazei-to-ypologistiko-mellon-diagnosis-kai-therapeias/

Οι εξισώσεις που άλλαξαν τον κόσμο. Τα πιο λαμπρά μυαλά της ανθρωπότητας χρησιμοποίησαν τα μαθηματικά για να θέσουν τις βάσεις της μέτρησης και της κατανόησης του σύμπαντος. Χρόνια τώρα έχει αποδειχθεί ότι ένας απλός τύπος μπορεί να αλλάξει την πορεία της ανθρωπότητας. Παραθέτουμε 10 εξισώσεις που το αποδεικνύουν. 10. Η Θεωρία του Χάους Είναι κλάδος των μαθηματικών που μελετά τα σύνθετα συστήματα, των οποίων η συμπεριφορά είναι εξαιρετικά ευαίσθητη και στην απειροελάχιστη αλλαγή των συνθηκών. Ουσιαστικά, μας δείχνει πόσο οι μικρές αλλαγές μπορούν να οδηγήσουν σε συνέπειες μεγαλύτερης κλίμακας. Η Θεωρία του Χάους εφαρμόζεται παντού, από τη μετεωρολογία και την επιστήμη των υπολογιστών έως τα οικονομικά και τη φιλοσοφία. 9. Η Θεωρία της Πληροφορίας Είναι ένας κλάδος των μαθηματικών που μελετά την κωδικοποίηση της πληροφορίας στο σχήμα της ακολουθίας συμβόλων και της ταχύτητας που αυτή η πληροφορία μπορεί να μεταδοθεί. Εφαρμογές της περιλαμβάνουν τη συμπίεση των δεδομένων και την κωδικοποίηση διαύλου. Η έρευνα σε αυτό το πεδίο είναι θεμελιώδης στην εξέλιξη του Διαδικτύου και της κινητής τηλεφωνίας. 8. Η εξίσωση του Σρέντινγκερ Αυτή η εξίσωση περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο αλλάζει η κβαντική κατάσταση ενός κβαντικού συστήματος με τον χρόνο. Αναπτύχθηκε από τον αυστριακό φυσικό Έρβιν Σρέντινγκερ (1887-1961 ) το 1926 και διαμορφώνει τη συμπεριφορά των ατόμων και των υποατομικών σωματιδίων στην κβαντική μηχανική. Η εξίσωση του Σρέντινγκερ άνοιξε το δρόμο για την πυρηνική ενέργεια, τα μικροτσίπ, τα ηλεκτρονικά μικροσκόπια και την κβαντική υπολογιστική. 7. Λογισμός Ο υπολογισμός είναι ο ορισμός του παραγώγου στον διαφορικό λογισμό, ένας από τους δύο βραχίονες του λογισμού. Το παράγωγο μετρά τον λόγο στον οποίο μία ποσότητα αλλάζει. Εάν περπατήσει δύο χιλιόμετρα την ώρα, τότε αλλάζεις τη θέση σου κατά δύο χιλιόμετρα κάθε ώρα. Ο Νιούτον χρησιμοποίησε τον λογισμό για να αναπτύξει τους νόμους της κίνησης και της βαρύτητας. 6. Λογάριθμοι Οι Λογάριθμοι παρουσιάστηκαν από τον Τζον Νάπιερ στις αρχές του 17ου αιώνα για να απλοποιήσουν τους υπολογισμούς. Απαντούν στο ερώτημα: «Πόσο πρέπει να πολλαπλασιάσουμε τον αριθμό Χ, για να έχουμε τον αριθμό Υ;». Οι λογάριθμοι υιοθετήθηκαν από τους ναυτιλομένους, τους επιστήμονες και τους μηχανικούς. Σήμερα οι υπολογιστές κάνουν τη δουλειά για εμάς. 5. Ο δεύτερος Θερμοδυναμικός Νόμος Ο νόμος αυτός μας δείχνει ότι η θερμότητα δεν μπορεί να περάσει αυθόρμητα από ένα σώμα σ’ ένα άλλο, θερμότερο από το αρχικό. Πρωτοδιατυπώθηκε το 1865 από τον γερμανό φυσικό Ρούντολφ Κλαούζιους (1822 – 1888) και οδήγησε σε τεχνολογίες όπως οι κινητήρες εσωτερικής καύσης, η κρυογενετική και οι γεννήτριες. 4. Οι Εξισώσεις του Μάξγουελ Οι τέσσερις εξισώσεις του σκωτσέζου φυσικού Τζέιμς Μάξγουελ (1831-1879), που περιγράφουν τη δημιουργία και την αλληλεπίδραση των ηλεκτρικών και των μαγνητικών πεδίων. Πρωτοδημοσιεύτηκαν μεταξύ 1861 και 1862 και είναι τόσο θεμελιώδεις για τον ηλεκτρομαγνητισμό, όσο οι νόμοι του Νεύτωνα για την κλασσική μηχανική. 3. Το Πυθαγόρειο Θεώρημα Το αρχαίο θεώρημα, που διατυπώθηκε μεταξύ 570-495 π.Χ, είναι μία από τις θεμελιώδεις αρχές της Ευκλείδειας Γεωμετρίας και η βάση για τον ορισμό της απόστασης μεταξύ δύο σημείων. Το θεώρημα του Πυθαγόρα, που ενδέχεται να πρωτοδιατυπώθηκε από τους Βαβυλωνίους, περιγράφει τη σχέση μεταξύ των πλευρών ενός ορθογώνιου τριγώνου. 2. Η Θεωρία της Σχετικότητας Το διάσημο εγχείρημα του Αλβέρτου Αϊνστάιν (1879-1955) είναι η επικρατούσα θεωρία για τη σχέση του τόπου και του χρόνου. Πρωτοδιατυπώθηκε το 1905 και άλλαξε την πορεία της φυσικής, εμβαθύνοντας τις γνώσεις μας για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του κόσμου. 1. Ο νόμος της Παγκόσμιας Έλξης Ο νόμος του κορυφαίου άγγλου φυσικού Ισαάκ Νεύτωνα (1642-1727) εξηγεί την κίνηση των πλανητών και το πώς η βαρύτητα συμπεριφέρεται, τόσο στη Γη όσο και στο διάστημα. Για πρώτη φορά δημοσιεύτηκε στις 5 Ιουλίου 1687 στο έργο του «Philosophiae Naturalis Principia Mathematica» («Φυσική Φιλοσοφία με Μαθηματικές Αρχές»). Για 200 χρόνια ήταν η εξίσωση αναφοράς, μέχρι να αντικατασταθεί από τη Θεωρία της Σχετικότητας του Αϊνστάιν. Οι εξισώσεις στην σειρα φωτογραφίων! https://www.tanea.gr/2019/12/19/science-technology/oi-eksisoseis-pou-allaksan-ton-kosmo/

Νέο υπερηχητικό αεροπλάνο σε κίνηση, λέει η NASA. Το αεροσκάφος X-59 Quiet SuperSonic της NASA (QueSST), το πρώτο υπερυψωμένο όχημα μεγάλης κλίμακας, έχει εγκριθεί για τελική συναρμολόγηση και ολοκλήρωση συστημάτων μετά την τελευταία αναθεώρηση, γνωστή ως Key Decision Point-D. Θα είναι το πρώτο αεροπλάνο που ταξιδεύει με ταχύτητες που ξεπερνούν την ταχύτητα του ήχου χωρίς τα βροντερά ηχητικά εφέ που συνοδεύουν την υπερηχητική πτήση. Οι υπάλληλοι θα συναντηθούν το 2020 για να εγκρίνουν την πρώτη πτήση του X-59 το 2021 «Έχουμε τα πάντα στη διάθεσή μας για να συνεχίσουμε αυτή την ιστορική ερευνητική αποστολή για το αεροπορικό κοινό του έθνους», λέει ο Bob Pearce, Συνεργαζόμενος Διαχειριστής της Αεροναυτικής της NASA, σύμφωνα με το δελτίο τύπου του πρακτορείου. Το X-59 χτίζεται από τη Lockheed Martin ως μέρος της σύμβασης ύψους 247,5 εκατομμυρίων δολαρίων με τη NASA. Το αεροπλάνο θα πετάξει πάνω σε συγκεκριμένες αμερικανικές πόλεις και θα ληφθούν δεδομένα από αισθητήρες και μετρήσεις δημόσιας αντίληψης. Αυτές οι μετρήσεις θα βοηθήσουν τις ομοσπονδιακές ρυθμιστικές αρχές να θεσπίσουν νέους κανόνες για τα υπερηχητικά ταξίδια. Το αεροπλάνο έχει αιχμηρή μύτη και αιχμηρά φτερά με σκοπό τη μείωση του ηχητικού βραχίονα, τον ήχο των κρουσμάτων κύματος όταν ένα αντικείμενο ταξιδεύει γρηγορότερα από την ταχύτητα του ήχου που είναι παρόμοια με μια έκρηξη, σε ένα απαλό χτύπημα καθώς φτάνει στο έδαφος . Αυτό που η NASA ονομάζει «ηχητικό κτύπημα» δεν πρέπει να είναι πιο έντονο από το χτύπημα μιας πόρτας αυτοκινήτου σε έναν ακροατή στο έδαφος (σε αντίθεση με την «ηχητική έκρηξη», η οποία μπορεί να σπάσει τα παράθυρα και ακόμη και τις δομές). Προς το παρόν, μοιάζει με την τελική συναρμολόγηση και ολοκλήρωση - η οποία περιλαμβάνει ένα cockpit εξοπλισμένο με το σύστημα eXternal Visibility, μια κάμερα προς τα εμπρός και ένα σύστημα απεικόνισης που χρησιμοποιεί το πολύπλοκο λογισμικό και την επαυξημένη πραγματικότητα για να δείξει στους πιλότους τι έχει να κάνει χωρίς ένα παράθυρο - συμβαίνει στα τέλη του 2020. Το X-59 δεν είναι ούτε το πρώτο ούτε το μοναδικό υπερηχητικό αεροπλάνο που υπήρξε. Το Concorde πέταξε μεταξύ 1976 και 2001, αλλά η τροχιά του περιοριζόταν στην πτήση πάνω στον ωκεανό λόγω της υπερηχητικής έκρηξης. Το ρωσικό Tupolev-144 ήταν το μοναδικό άλλο υπερηχητικό αεροπλάνο που υπήρχε, που πετούσε για σχεδόν μια δεκαετία μεταξύ 1968 και 1977. Τώρα, η αμερικανική εκκίνηση Hermeus κατασκευάζει ένα υπερυψωμένο αεροπλάνο που μπορεί να ταξιδέψει τρεις φορές την ταχύτητα του Concorde - με την τεχνολογία που θα επιτρέψει τις πτήσεις από τη Νέα Υόρκη στο Παρίσι σε μόλις 90 λεπτά. Ομοίως, η Boeing έχει επενδύσει σε μια εκκίνηση Aerion Supersonic για να φέρει το δικό της αεροπλάνο στην αγορά. Πολύ πρόσφατα, μια έκθεση της επενδυτικής τράπεζας Morgan Stanley ενέκρινε το απόθεμα Virgin Galactic με το σχολιασμό ότι το σημείο-προς-σημείο αεροπορικό ταξίδι στη Γη σε υπερυψωμένες ταχύτητες είναι μέλλον της εταιρείας. Η καρέκλα της εταιρίας Chamath Palihapitiya δήλωσε στο παρελθόν ότι η εταιρεία μπορεί να ασχοληθεί με υπερηχητικά εμπορικά ταξίδια μόλις 5-10 χρόνια από τώρα.Δεν θα σκεφτόσαστε ποτέ ότι θα μπορούσατε να πάτε στο Χονγκ Κονγκ για το Σαββατοκύριακο ή αν βρίσκεστε στο Σαν Φρανσίσκο , θα μπορούσατε να πάτε στο Λονδίνο για το Σαββατοκύριακο ... Έτσι είναι εντελώς μετασχηματιστικό στον κόσμο του ταξιδιού και του τουρισμού και των μεταφορών », δήλωσε ο Palihapitiya το Νοέμβριο. Και η Ρωσική εταιρία διαστήματος, Roscosmos, έλαβε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για έναν κινητήρα που μπορεί να πετάξει με υπερηχητική ταχύτητα να εκτοξεύουμε πυραύλους στο διάστημα, ένα φιλόδοξο έργο τεχνολογίας εκτόξευσης αέρα που πολλοί έχουν κατανοήσει, αλλά δεν έχουμε ακόμη δει να υλοποιηθεί. https://asgardia.space/en/news/New-Supersonic-Plane-a-Go-Says-NASA

To κινεζικό YuTu 2 έσπασε το ρεκόρ της μακροχρόνιας εργασίας στη Σελήνη. Περισσότερους από 11 μήνες κάνει βόλτες και δουλεύει στη σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού το κινεζικό ρόβερ YuTu 2, σπάζοντας πλέον το ρεκόρ της πιο μακρόχρονης εργασίας στη Σελήνη, το οποίο κατείχε το πρωτοπόρο ρόβερ Lunokhod 1 της Σοβιετικής Ένωσης από το 1971. Το YuTu 2, που αποτελεί μέρος της αποστολής Chang’e 4, έφθασε στις 3 Ιανουαρίου 2019 στη μη ορατή πλευρά του δορυφόρου μας, στον μεγάλο κρατήρα Φον Κάρμαν διαμέτρου 186 χιλιομέτρων, τον οποίο έκτοτε εξερευνά, έχοντας διανύσει 345 μέτρα έως τώρα, σύμφωνα με την Εθνική Διαστημική Υπηρεσία της Κίνας (CNSA). Το σοβιετικό Lunokhod 1 ήταν το πρώτο τηλεκατευθυνόμενο ρομποτικό όχημα που προσεδαφίστηκε σε άλλο ουράνιο σώμα. Έφθασε στη «Θάλασσα των Βροχών» στις 17 Νοεμβρίου 1970 και σταμάτησε την αποστολή του στις 4 Οκτωβρίου 1971. Είχε μεταφερθεί στη Σελήνη από τη σοβιετική διαστημοσυσκευή Luna 17 και καθοδηγείτο από μια πενταμελή ομάδα στο Κέντρο Βαθιού Διαστήματος κοντά στη Μόσχα. Η παραμονή του για σχεδόν 11 μήνες στην επιφάνεια του φεγγαριού, όπου διένυσε περίπου 10,5 χιλιόμετρα και μετέδωσε στη Γη περισσότερες από 20.000 εικόνες, ήταν μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του σοβιετικού διαστημικού προγράμματος. https://www.in.gr/2019/12/19/tech/kineziko-yutu-2-espase-rekor-tis-makroxronia-ergasias-sti-selini/

Ο αστεροειδής δεν ήταν ο μόνος λόγος της εξαφάνισης των δεινοσαύρων. Η πτώση ενός αστεροειδούς ή κομήτη στη Γη θεωρείται ως το βασικό αίτιο που οδήγησε στην εξαφάνιση των περισσότερων δεινοσαύρων και περίπου τα 3/4 των ειδών ζώων και φυτών του πλανήτη μας, πριν από 66 εκατομμύρια χρόνια. Ωστόσο, πιθανότατα να έπαιξαν σημαντικό ρόλο και μεγάλης κλίμακας εκρήξεις ηφαιστείων στην Ινδία: Επιστήμονες εξετάζουν εδώ και πολύ καιρό τη σημασία των εκρήξεων των ηφαιστείων στο Ντεκάν, που άρχισαν πριν την πρόσκρουση του αστεροειδούς και συνεχίστηκαν με διακοπές για περίπου ένα εκατομμύριο χρόνια. Γεωχημική ανάλυση απολιθωμάτων οστρακόδερμων από όλο τον πλανήτη της οποίας ηγήθηκαν ερευνητές του University of Michigan παρέχει νέα στοιχεία σχετικά με την ανταπόκριση του κλίματος και τη μόλυνση του περιβάλλοντος με υδράργυρο κατά τη διάρκεια της ηφαιστειακής δραστηριότητας στο Ντεκάν. Από τα ίδια αυτά δείγματα οι επιστήμονες ανακάλυψαν κάτι που εκλαμβάνεται ως παγκόσμιο ίχνος/ σημάδι απότομης αύξησης της θερμοκρασίας του ωκεανού και αξιοσημείωτα αυξημένων συγκεντρώσεων υδραργύρου. Τα ηφαίστεια είναι η μεγαλύτερη φυσική πηγή υδραργύρου που βγαίνει στην ατμόσφαιρα. Τα διπλά αυτά χημικά ίχνη αρχίζουν από πριν την πτώση του αστεροειδούς και συμπίπτουν με την έναρξη των εκρήξεων των ηφαιστείων του Ντεκάν. Όταν οι επιστήμονες σύγκριναν τα επίπεδα υδραργύρου από τα αρχαία κελύφη με τις συγκεντρώσεις σε σύγχρονα κελύφη που είχαν συλλεγεί από περιοχές μολυσμένες με βιομηχανικό υδράργυρο, διαπίστωσαν πως τα επίπεδα ήταν παρεμφερή. Στοιχεία από τη μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Nature Communications, υποστηρίζουν την ιδέα πως η ηφαιστειακή δραστηριότητα του Ντεκάν είχε κλιματικές και οικολογικές επιπτώσεις που ήταν έντονες, μακροχρόνιες και παγκόσμιας κλίμακας, εκτιμούν οι επιστήμονες. «Για πρώτη φορά μπορούμε να παρέχουμε πληροφορίες για τις κλιματικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις των ηφαιστείων του Ντεκάν αναλύοντας ένα μεμονωμένο υλικό» είπε ο Κάιλ Μέγιερ, lead author της νέας μελέτης. «Ήταν απίστευτα εκπληκτικό να δούμε ότι τα ίδια δείγματα όπου οι θερμοκρασίες της θάλασσας έδειξαν ένα απότομο σημάδι θέρμανσης επεδείκνυαν επίσης τις υψηλότερες συγκεντρώσεις υδραργύρου- και ότι αυτές οι συγκεντρώσεις ήταν παρόμοιας έκτασης με έναν χώρο με σημαντική σύγχρονη μόλυνση βιομηχανικού υδραργύρου». Οι εκρήξεις των ηφαιστείων του Ντεκάν διαμόρφωσαν μεγάλο μέρος της δυτικής Ινδίας και επικεντρώνονταν στην περίοδο της μεγάλης εξαφάνισης ειδών της Κρητιδικής- Παλαιογενούς, πριν από 66 εκατομμύρια χρόνια. https://www.naftemporiki.gr/story/1544105/ereuna-o-asteroeidis-den-itan-o-monos-logos-tis-eksafanisis-ton-deinosauron

Ελληνίδα φοιτήτρια δημιουργεί ένα καινοτόμο project για τον διαβήτη. Για το καινοτόμο project που η ίδια θα υλοποιήσει και εγκρίθηκε από τον Διεθνή Οργανισμό IDF (International Diabetes Federation), ενημέρωσε τον κοσμήτορα της Σχολής Επιστημών Υγείας του ΑΠΘ, καθηγητή Θεόδωρο Ι. Δαρδαβέση, η φοιτήτρια και μέλος της φοιτητικής ομάδας ATP (Aristotle Team of Pharmacy) του Τμήματος Φαρμακευτικής, Αθηνά Τζαμουράνου. Η κ. Τζαμουράνου και ο καθηγητής του Τμήματος Φαρμακευτικής, Ιωάννης Βιζιριαννάκης συναντήθηκαν με τον κοσμήτορα και ενημέρωσαν ότι το project εγκρίθηκε στο Παγκόσμιο Συνέδριο του Οργανισμού IDF (IDF Congress 2019), που πραγματοποιήθηκε 2-6 Δεκεμβρίου 2019, στην πόλη Μπούσαν, στη Νότια Κορέα, ενώ η υλοποίησή του θα ξεκινήσει τον Ιανουάριο του 2020. Πρόκειται για μία πρωτοπόρα δράση που έχει στόχο τη βελτίωση του τρόπου ζωής των ατόμων που ζουν με διαβήτη στην Ελλάδα, μέσω της ανάπτυξης μιας εφαρμογής, η οποία θα βοηθήσει στη διαχείριση της νόσου αλλά και στην εκπαίδευση των ατόμων με διαβήτη και ειδικότερα όσων βρίσκονται σε απομακρυσμένες και δύσβατες περιοχές της χώρας. Σκοπός είναι οι ασθενείς να έχουν τα επιθυμητά επίπεδα γλυκόζης, καθώς ένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει κάποιος που πάσχει από τη νόσο είναι ο έλεγχος του σακχάρου του. Η ανάπτυξη του project θα γίνει με τη στήριξη της Πανηπειρωτικής Ένωσης για το Νεανικό Διαβήτη. Να σημειωθεί ότι μαζί με την κ. Τζαμουράνου συμμετέχουν, με δικά τους project, άλλα 60 άτομα από 50 διαφορετικές χώρες, με κοινό στόχο να βελτιώσουν τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζεται ο διαβήτης, σε κάθε χώρα ξεχωριστά, να γίνει η κατάλληλη ενημέρωση και ευαισθητοποίηση για το συγκεκριμένο θέμα και να δοθεί βοήθεια σε όσους περισσότερους ανθρώπους είναι δυνατό. https://www.naftemporiki.gr/story/1543782/ellinida-foititria-dimiourgei-ena-kainotomo-project-gia-to-diabiti

Πείραμα μικροβαρύτητας : Έλληνες μαθητές έστειλαν ούζο και πετιμέζι στο διάστημα. Μαθητές τριών σχολείων της Ελλάδας είχαν την ευκαιρία να δουν τα πειράματα τους να «πετάνε» στο διάστημα πριν λίγες μέρες, στις 11 Δεκεμβρίου, με τον πύραυλο New Shepard της αμερικανικής αεροδιαστημικής εταιρείας Blue Origin, που ανήκει στον δισεκατομμυριούχο Τζεφ Μπέζος, το «αντίπαλο δέος» του Ίλον Μασκ της Space Χ. Ήταν η έκτη φορά που επαναχρησιμοποιήθηκε ο ίδιος πύραυλος, αριθμός ρεκόρ για την εταιρεία, στο πλαίσιο μιας υποτροχιακής αποστολής που έφθασε σε ύψος περίπου 104 χιλιομέτρων από τη Γη, διασχίζοντας τη «γραμμή Κάρμαν», σε ύψος 100 χλμ., το σύνορο μεταξύ γήινης ατμόσφαιρας και διαστήματος. Η κάψουλα «RSS H.G.Wells» του πυραύλου (και οι δύο επέστρεψαν στο Τέξας μετά το ταξίδι) μετέφερε το πείραμα «Μέτρηση της μάζας σε συνθήκες μικροβαρύτητας» του Ομίλου Διαστημικής S.P.A.C.E. του Ζαννείου Πειραματικού Λυκείου. Μετά από ένα χρόνο σκληρής δουλειάς, πολλές ώρες σχεδιασμού, κατασκευής και δοκιμών, οι μαθητές είχαν την ευκαιρία να δουν το πείραμά τους να εκτοξεύεται στο διάστημα. Το πείραμα προσπαθεί να απαντήσει στο ερώτημα «πώς μπορεί κάποιος να ζυγίσει αντικείμενα, όταν υπάρχουν συνθήκες μικροβαρύτητας;». Προφανώς οι ζυγαριές δεν λειτουργούν και η απάντηση που έδωσαν οι μαθητές για τον υπολογισμό της μάζας, δεν χρησιμοποιεί το βάρος, αλλά την περίοδο ταλάντωσης των αντικειμένων, η οποία είναι ανεξάρτητη από τη βαρύτητα. Για το λόγο αυτό, κατασκεύασαν μια μηχανική διάταξη με ένα ειδικό ελατήριο πολύ μικρής σταθεράς, συνδεδεμένο με μικροεπεξεργαστές και αισθητήρες, αλλά και με τα συστήματα του πυραύλου New Shepard. Έτσι, όταν δόθηκε από τον πύραυλο η ένδειξη κατάστασης μηδενικής βαρύτητας, το ελατήριο απελευθερώθηκε και η περίοδος του καταγράφηκε από ένα λέιζερ χαμηλής ισχύος. Τώρα, οι μαθητές περιμένουν να πάρουν στα χέρια τους τις μετρήσεις για να αναλύσουν τα δεδομένα που έχουν καταγραφεί. Ο υπεύθυνος καθηγητής του ομίλου Δρ. Σωτήρης Τσαντίλας, μαθηματικός – αστροφυσικός, δήλωσε στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων: «Η όλη διαδικασία σχεδιασμού, κατασκευής και ενσωμάτωσης στον πύραυλο χρειάστηκε 11 μήνες για να ολοκληρωθεί. Το πείραμά μας έπρεπε να πληροί τις πιο αυστηρές προδιαγραφές, αφού επρόκειτο για μια κανονική διαστημική αποστολή. Υποβλήθηκε σε πολλές δοκιμές και ελέγχους, παραδώσαμε πολλές αναφορές προόδου, ενώ γίνονταν και δύο έως τρεις τηλεδιασκέψεις το μήνα, προκειμένου να ενημερώνουμε για την κατάστασή του. Η εμπειρία που αποκομίσαμε, ήταν ανεκτίμητη». Όπως ανέφερε ο κ.Τσαντίλας, «η ενασχόληση με τη Διαστημική ανοίγει νέους και πολύ σημαντικούς δρόμους για τους μαθητές μας σε δύο κυρίως επίπεδα: Ως εργαλείο για τη διδασκαλία και την καλύτερη κατανόηση των θετικών μαθημάτων μέσα από διαστημικές εφαρμογές, αλλά και ως επαγγελματικός προσανατολισμός, αφού προσφέρει τεράστιες δυνατότητες σε νέους και αλματωδώς αναπτυσσόμενους τομείς εργασίας. Κοιτάμε πλέον ακόμα πιο ψηλά. Κάτι έχουμε ακούσει για την επόμενη αποστολή της NASA στη Σελήνη…». Ούζο και πετιμέζι στο διάστημα Μαζί με το πείραμα του Ζάννειου «πέταξαν» και πειράματα από άλλα δύο σχολεία, της Αμερικανικής Παροικίας στην Αθήνα (ACS Athens) και το 1ο ΓΕΛ Ρόδου. Ούζο και πετιμέζι έστειλαν στο διάστημα οι μαθητές Λυκείου του American Community Schools of Athens. Το πείραμα «Μελέτη φυσικών ιδιοτήτων με γαλακτώματα σε μηδενική βαρύτητα» της πολυεθνικής διαστημικής ομάδας «spACS» πραγματοποιήθηκε με σκοπό να καταγράψει το πώς επηρεάζει η μικροβαρύτητα την ανάμιξη ούζου και νερού, καθώς και τις φυσαλίδες στην επιφάνεια μικρού δοχείου με πετιμέζι, στέλνοντας για πρώτη φορά τα συγκεκριμένα ελληνικά παραδοσιακά προϊόντα στο διάστημα. Είναι η δεύτερη φορά φέτος που μαθητές του ACS Αthens πραγματοποίησαν διαστημικό πείραμα στον πύραυλο New Shepard, καθώς στις 2 Μαΐου είχαν στείλει στο διάστημα ελληνικό μέλι. Οι μαθητές, οι επιβλέποντες καθηγητές, με επικεφαλής τον Δρα Αντώνιο Καράμπελα και τον Δρα Ιωάννη Κερκινέ, καθώς επίσης οι εξωτερικοί συνεργάτες της ομάδας, παρακολούθησαν την απογείωση, πτήση και προσγείωση του πυραύλου σε πραγματικό χρόνο διαδικτυακά. Αναμένουν πλέον την επιστροφή της πειραματικής διάταξης τους από τις εγκαταστάσεις της Blue Origin στο Τέξας, ώστε να προχωρήσουν σε ανάκτηση και περαιτέρω ανάλυση των πειραματικών δεδομένων τους. Όπως δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ.Καράμπελας, «οι μαθητές της διαστημικής ομάδας spACS πραγματοποίησαν επιστημονική έρευνα στις έννοιες που ήταν σχετικές με το πείραμά τους -γαλακτώματα, επιφανειακή τάση, μικροβαρύτητα- και συνεισέφεραν στην κατασκευή της διάταξης που περιέχει μικρο-υπολογιστή, ηλεκτρονικά εξαρτήματα και πειραματικές συσκευές στο εσωτερικό δοχείου εκτυπωμένου σε εκτυπωτή 3D, επιδεικνύοντας δημιουργική και κριτική σκέψη και εργαζόμενοι σκληρά και συνεργατικά». Ενδεικτικό του βαθμού δυσκολίας του πειράματος είναι ότι η διάταξη έπρεπε να ικανοποιεί πολύ αυστηρά κριτήρια ασφάλειας, λειτουργικότητας, αυτονομίας, μεγέθους (διαστάσεων 10 επί 10 επί 20 εκατοστά), και μάζας (λιγότερο από 500 γραμμάρια), καθώς επίσης να ολοκληρωθεί και να παραδοθεί μέσα σε πολύ περιορισμένο χρονικό διάστημα, εξοικειώνοντας τους μαθητές Λυκείου του spΑCS με τις απαιτήσεις της σύγχρονης αεροδιαστημικής. Οι μαθητές της ομάδας spACS προετοιμάζουν ήδη σχετικά άρθρα προς δημοσίευση σε επιστημονικά περιοδικά σχετικά με τη συμπεριφορά του ούζου και του πετιμεζιού σε συνθήκες μικροβαρύτητας, υπό την επίβλεψη των εκπαιδευτικών τους. https://www.in.gr/2019/12/16/tech/peirama-mikrovarytitas-ellines-mathites-esteilan-ouzo-kai-petimezi-sto-diastima/

Η Ιαπωνία θα κατασκευάσει τον μεγαλύτερο ανιχνευτή νετρονίων στον κόσμο. Η ιαπωνική κυβέρνηση δεν έχει ακόμη κάνει επίσημη ανακοίνωση ότι θα προχωρήσει στην υλοποίηση του ανιχνευτή Hyper-Kamiokande, αλλά πολλοί επιστήμονες δήλωσαν στο «Nature» ότι το ιαπωνικό υπουργικό συμβούλιο ενέκρινε στις 13 Δεκεμβρίου την πρώτη δόση ύψους 3,5 δισεκατομμυρίων γεν (32 εκατ. δολαρίων). Η Ιαπωνία θα κατασκευάσει τον μεγαλύτερο ανιχνευτή νετρονίων στον κόσμο, μετά από σχετική έγκριση του υπουργικού συμβουλίου. Η χρηματοδότηση του φιλόδοξου σχεδίου θα κοστίσει σχεδόν 65 δισεκατομμύρια γεν (περίπου 600 εκατομμύρια δολάρια). Ο ανιχνευτής Hyper-Kamiokande θα δημιουργηθεί μέσα σε ένα γιγάντιο υπόγειο σπήλαιο, που θα ανοιχτεί δίπλα στο ορυχείο Καμιόκα της πόλης Χίντα και θα περιλαμβάνει 260.000 τόνους απολύτως καθαρού νερού, έχοντας πενταπλάσιο όγκο σε σχέση με τον ήδη τεράστιο ανιχνευτή νετρονίων Super-Kamiokande. Οι Ιάπωνες φυσικοί έχουν βάλει τα δυνατά τους να κάνουν πρώτοι στον κόσμο επαναστατικές ανακαλύψεις σε σχέση με τα φευγαλέα νετρινα, τα οποία προέρχονται από διάφορες πηγές, όπως η κοσμική ακτινοβολία, ο Ήλιος, οι εκρήξεις υπερκαινοφανών αστέρων (σούπερ-νόβα) και οι επιταχυντές σωματιδίων. Εκτός από τη «σύλληψη» των ίδιων των νετρονίων, που αποτελούν σωματίδια-φαντάσματα, οι επιστήμονες της Ιαπωνίας φιλοδοξούν να δουν αυθόρμητη διάσπαση των πρωτονίων σε ατομικούς πυρήνες, κάτι που, αν παρατηρηθεί, θα ήταν επαναστατικό, καθώς ποτέ έως τώρα δεν το έχουν δει οι φυσικοί. Ελπίζουν, επίσης, να μελετήσουν τις διαφορές στη συμπεριφορά των νετρίνων και των αντινετρίνων (σωματιδίων αντι-ύλης), μία ασυμμετρία που ίσως βοηθήσει στην κατανόηση του γιατί το σύμπαν περιέχει κυρίως ύλη, αλλά λίγη αντι-ύλη. Η ιαπωνική κυβέρνηση δεν έχει ακόμη κάνει επίσημη ανακοίνωση ότι θα προχωρήσει στην υλοποίηση του ανιχνευτή Hyper-Kamiokande, αλλά πολλοί επιστήμονες δήλωσαν στο «Nature» ότι το ιαπωνικό υπουργικό συμβούλιο ενέκρινε στις 13 Δεκεμβρίου την πρώτη δόση ύψους 3,5 δισεκατομμυρίων γεν (32 εκατ. δολαρίων). Θα πρέπει να ακολουθήσει η έγκριση του προϋπολογισμού του σχεδίου και από το ιαπωνικό Κοινοβούλιο, κάτι που αναμένεται να γίνει τον Ιανουάριο. Η Ιαπωνία θα καλύψει τα τρία τέταρτα (75%) του συνολικού κόστους των 64,9 δισ. γεν, ενώ το υπόλοιπο 25% θα καλυφθεί από τους διεθνείς συνεργάτες του σχεδίου, καθώς αρκετές ακόμη χώρες θα εμπλακούν στον νέο υπερ-ανιχνευτή, αν και η συνεισφορά τής κάθε μίας δεν έχει καθοριστεί μέχρι στιγμής. Ο ανιχνευτής Hyper-Kamiokande θα αποτελείται από μία δεξαμενή νερού με βάθος 75 και πλάτος 68 μέτρα. Ο υπόγειος χώρος που θα φιλοξενηθεί θα δημιουργηθεί με εκρηκτικά, σε απόσταση οκτώ χιλιομέτρων από τις εγκαταστάσεις του ορυχείου Καμιόκα. Η δεξαμενή θα εφοδιαστεί με ευαίσθητους φωτο-ανιχνευτές που θα μπορούν να «πιάσουν» τις αμυδρές λάμψεις που εκπέμπονται, όταν ένα νετρίνο, αφού διαπεράσει τους βράχους, συγκρουστεί με ένα άτομο μέσα στο νερό, με αποτέλεσμα να εκτοξευθεί ένα φορτισμένο σωματίδιο με μεγάλη ταχύτητα. Ο νέος ανιχνευτής, γνωστός και ως Hyper-K, θα είναι το ένα από τα τρία μεγάλα πειράματα επόμενης γενιάς για την ανίχνευση νετρίνων, που θα τεθούν σε λειτουργία μέσα στη δεκαετία του 2020. Τα άλλα δύο είναι το πείραμα DUNE (Deep Underground Neutrino Experiment) που αναμένεται να ξεκινήσει στις ΗΠΑ το 2025 και το JUNO (Jiangmen Underground Neutrino Observatory) που θα αρχίσει στην Κίνα το 2021. https://www.skai.gr/news/technology/i-iaponia-tha-kataskeyasei-ton-megalytero-anixneyti-netronion-ston-kosmo

Ο Γαλαξίας μας φιλοξενεί δύο μαύρες τρύπες. Οι υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες που έρχονται σε ζεύγη είναι συχνές εμφανίσεις στο σύμπαν. Αυτό που οι αστροφυσικοί μόλις ανακάλυψαν - και αυτό που δεν περιμέναμε - είναι ότι η υπερμεγέθη μαύρη τρύπα στο κέντρο του Γαλαξία μπορεί επίσης να έχει σύντροφο. Τα ευρήματα των ερευνητών δημοσιεύονται στον διακομιστή προεκτυπώσεων Arxiv.org Ο Τοξότης A * ή η SgrA *, η μαύρη τρύπα στο κέντρο του Γαλαξία, περιβάλλεται από πυκνά συγκεντρωμένα αστέρια, οι τροχιές των οποίων οι επιστήμονες έχουν μετρήσει για να επιβεβαιώσουν την ύπαρξή τους και να εκτιμήσουν τη μάζα τους. Νέες μετρήσεις από την ομάδα της UCLA αποδεικνύουν ότι μπορεί να υπάρχει μια δεύτερη μαύρη τρύπα κοντά στην Sgr A *. Οι καρδιές του σκότους Γιατί οι περισσότεροι γαλαξίες έχουν αυτή την υπερμεγέθη μαύρη τρύπα στο κέντρο; Αυτή η ερώτηση εδώ και καιρό έχει προκαλέσει σύγχυση στους αστρονόμους. Όταν το σύμπαν ήταν νεαρό - περίπου 100 εκατομμύρια χρόνια περίπου - οι πρώτοι γαλαξίες μόλις σχηματίστηκαν. Αυτοί οι νέοι γαλαξίες ήταν μικρότεροι και τα πρώτα αστέρια που πέθαναν δημιούργησαν μαύρες τρύπες. Επειδή οι γαλαξίες έχουν τάση να συγχωνευθούν, οι μεγαλύτεροι γαλαξίες και οι υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες - με μάζα τουλάχιστον ενός εκατομμυρίου ηλιακών μαζών - είχαν ως αποτέλεσμα. Ο Smadar Naoz, αναπληρωτής καθηγητής Φυσικής και Αστρονομίας στην UCLA και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, έγραψε σε μια συνέντευξη στο The Conversation ότι αν ο Sgr A * έχει σύντροφο, οι δύο είναι κλειδωμένοι σε μια αλληλεπίδραση από τις βαρυτικές τους δυνάμεις. Εξήγησε ότι η βαρυτική έλξη του ζεύγους μαύρης τρύπας επηρεάζει τις τροχιές των άστρων γύρω τους, προκαλώντας τους να αλλάξουν την τροχιά τους αφού περιστρέψουν το δίδυμο. Συγκρίνοντας τις προβλέψεις τους με αυτά που πραγματικά παρατηρούν, οι αστρονόμοι ελπίζουν να προσδιορίσουν εάν το Sgr A * είναι πράγματι ένα ζευγάρι. Η ομάδα χρησιμοποίησε μετρήσεις του SO-2, το οποίο περιστρέφεται γύρω από το Sgr A * κάθε 16 χρόνια, για να αποκλείσει την πιθανή παρουσία μια άλλη υπερμεγέθη μαύρη τρύπα. Ο Ναόζ παρατήρησε ότι εάν υπήρχε ένας τέτοιος σύντροφος, θα επηρέαζε την τροχιά του SO-2. Επομένως, καθώς δεν έχει εντοπιστεί τέτοια αλλαγή στην τροχιά, ο σύντροφος, αν υπάρχει, είναι μικρότερος. Είσαι εκεί, σύντροφος; Τι σημαίνει η παρουσία μιας δεύτερης μαύρης τρύπας; Πιθανότατα, μια σύγκρουση που έλαβε χώρα στο παρελθόν, μεταξύ του Γαλαξία και ενός άλλου, μικρότερου γαλαξία. Εάν υπάρχει, όπως έχει υποδείξει η ομάδα είναι δυνατή, η δεύτερη μαύρη τρύπα θα εκπέμπει επίσης κύματα βαρύτητας, υψηλής ενέργειας θόρυβο που διαταράσσει το διάστημα-time.Gravitational ανίχνευση κύματος ήταν δυνατή από το 2015 με τη χρήση δεδομένων από τους ανιχνευτές LIGO στις ΗΠΑ και Ανιχνευτές Παρθένου στην Ιταλία. Οι ανιχνευτές μετρά την ακτινοβολία βαρυτικού κύματος που αναδύεται από τις συγχωνευμένες μαύρες τρύπες και τα αστέρια νετρονίων. Ο Νάοζ δήλωσε ότι οι ανιχνεύσεις που πραγματοποίησαν αυτά τα παρατηρητήρια είναι «πρωτοποριακές», επιτρέποντας στους επιστήμονες να αποκτούν καλύτερες γνώσεις για το σύμπαν και τη διαμόρφωσή του. Όσο για τα κύματα από τη συνοδεία μαύρη τρύπα στον γαλαξία μας, οι ανιχνευτές LIGO-Virgo είναι απίθανο να πάρουν τα κύματα σε χαμηλές συχνότητες. Αλλά υπάρχει ελπίδα στο μέλλον - ο διαστημικός ανιχνευτής με την καθοδήγηση ESA που ονομάζεται LISA (Laser Interferometer Space Antenna) θα είναι πιθανόν να ανιχνεύσει τη μαύρη τρύπα. Και θα ανακαλύψουμε αν στην περίπτωση του κέντρου του Γαλαξία διαρκεί δύο φορές τα τάνγκο. https://asgardia.space/en/news/Our-Galaxy-is-Host-to-Two-Not-One-Black-Holes

Φθηνή ενέργεια από υδρογόνο χάρη σε νέα μέθοδο διάσπασης του νερού. Ερευνητές του UNSW Sydney (University of New South Wales), του Griffith University και του Swinburne University of Technology ανέπτυξαν έναν ιδιαίτερα φθηνό και βιώσιμο τρόπο παραγωγής υδρογόνου για χρήση ως καύσιμο, ανοίγοντας πιθανώς έναν νέο δρόμο για οχήματα που κινούνται με φθηνή ενέργεια. Σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Nature Communications παρουσιάζεται πώς είνια δυνατή η εξαγωγή υδρογόνου μέσω διάσπασης του νερού χρησιμοποιώντας μέταλλα χαμηλού κόστους, όπως ο σίδηρος και το νικέλιο ως καταλύτες που επιταχύνουν τη διαδικασία, ενώ παράλληλα απαιτείται λιγότερη ενέργεια. Ο σίδηρος και το νικέλιο, που υπάρχουν αφθονία στη Γη, θα μπορούσαν, ως εκ τούτου, να αντικαταστήσουν πολύτιμα μέταλλα όπως το ρουθήνιο, η πλατίνα και το ιρίδιο, που μέχρι τώρα θεωρούνταν ως οι βασικοί καταλύτες στη διαδικασία διάσπασης του νερού. Ο Τσουάν Ζάο, καθηγητής της Σχολής Χημείας του UNSW, αναφέρει πως στη διάσπαση του νερού δύο ηλεκτρόδια διοχετεύουν ηλεκτρισμό στο νερό, κάτι που επιτρέπει τον διαχωρισμό του υδρογόνου από το οξυγόνο και τη χρήση του για σκοπούς ενέργειας σε μια κυψέλη καυσίμου. «Αυτό που κάνουμε είναι να επικαλύπτουμε τα ηλεκτρόδια με τον καταλύτη μας για να μειώνουμε την κατανάλωση ενέργειας» λέει σχετικά. «Σε αυτόν τον καταλύτη υπάρχει ένα μικροσκοπικό interface νανοκλίμακας, όπου ο σίδηρος και το νικέλιο συναντιούνται σε ατομικό επίπεδο- κάτι που εξελίσσεται σε έναν χώρο διάσπασης νερού. Εκεί είναι που το υδρογόνο μπορεί να διαχωριστεί από το οξυγόνο και να εξαχθεί ως καύσιμο, και το οξυγόνο να απελευθερωθεί ως φιλικό προς το περιβάλλον απόβλητο». Το 2015 η ομάδα του καθηγητή Ζάο είχε ανακαλύψει ένα ηλεκτρόδιο νικελίου- σιδήρου για παραγωγή οξυγόνου, με απόδοση-ρεκόρ. Ωστόσο ο καθηγητής Ζάο λέει πως, από μόνα τους, το σίδηρο και το νικέλιο δεν είναι καλοί καταλύτες για παραγωγή υδρογόνου, αλλά όταν ενώνονται σε μικροκλίμακα, «έχουμε μαγεία». Η ανακάλυψη αυτή θα μπορούσε να αλλάξει τα δεδομένα όσον αφορά στην χρήση του υδρογόνου ως καυσίμου, δεδομένων των τιμών των μετάλλων (σίδηρος και νικέλιο έναντι ρουθηνίου, πλατίνας και ιριδίου). «Αυτή τη στιγμή, στην οικονομία ορυκτών καυσίμων μας, έχουμε αυτό το τεράστιο κίνητρο για να πάμε προς την κατεύθυνση μιας οικονομίας υδρογόνου, έτσι ώστε να μπορούμε να χρησιμοποιούμε υδρογόνο ως μια πηγή καθαρής ενέργειας» λέει ο καθηγητής Ζάο. «Μιλάμε για την οικονομία υδρογόνου εδώ και χρόνια, αλλά αυτή τη φορά φάινεται πως έρχεται στα αλήθεια». https://www.naftemporiki.gr/story/1543629/fthini-energeia-apo-udrogono-xari-se-nea-methodo-diaspasis-tou-nerou

«Μίνι» αντιδραστήρες φέρνουν νέα εποχή στην πυρηνική ενέργεια. Μία νέα εποχή στην πυρηνική ενέργεια υπόσχονται να φέρουν «μίνι» αντιδραστήρες που αναπτύσσονται από τη NuScale Power στο Oregon State University. Όπως αναφέρει το Wired, το πρωτότυπο του πυρηνικού αντιδραστήρα της NuScale Power φαίνεται απόλυτα ικανό να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στην πυρηνική ενέργεια, καθώς δεν χρειάζεται μεγάλες εγκαταστάσεις ψύξης (και μεγάλες εγκαταστάσεις γενικότερα). Ο αντιδραστήρας αυτός μπορεί να κατασκευαστεί σε ένα εργοστάσιο και να αποσταλεί στον προορισμό του, ενώ, βάσει προσομοιώσεων, είναι δυνατή η αντιμετώπιση καταστάσεων εκτάκτου ανάγκης χωρίς να σημειωθεί κατάρρευση (meltdown). Ένας λόγος για αυτό είναι πως χρησιμοποιεί πολύ λίγο πυρηνικό καύσιμο (τουλάχιστον σε σχέση με υπάρχοντες αντιδραστήρες) ενώ επίσης είναι πολύ μικρός. Ο συγκεκριμένος αντιδραστήρας έχει αρθρωτό σχεδιασμό, κάτι που επιτρέπει να συνδυάζονται πολλαπλοί αντιδραστήρες σε μια μονάδα- ανάλογα με τις ανάγκες (πχ μια εγκατάσταση ή μια ολόκληρη πόλη). Ακόμη, λόγω του μικρού μεγέθους είναι δυνατή η μαζική παραγωγή και η αποστολή σε τμήματα, ενώ, από άποψης ασφαλείας, είναι διαθέσιμοι διάφοροι μηχανισμοί ασφαλείας και ψύξης που δεν υπάρχουν σε μεγάλους, κανονικούς αντιδραστήρες- διασφαλίζοντας σε μεγάλο βαθμό πως θα αποφευχθούν καταστροφικά πυρηνικά ατυχήματα. Η NuScale χρησιμοποιεί έναν αντιδραστήρα ελαφρού ύδατος, που είναι ο τύπος που βρίσκει κανείς συχνότερα σε πυρηνικές εγκαταστάσεις για πολιτική χρήση, ωστόσο εκεί τελειώνουν οι ομοιότητες. Ο αντιδραστήρας της έχει ύψος λίγο πάνω από 20 μέτρα και διάμετρο περίπου τριών, και η θήκη του είναι ελάχιστα μεγαλύτερη. Παρόλα αυτά, μπορεί να παράξει 60 megawatts ενέργειας, που είναι το 1/10 του μικρότερου αντιδραστήρα που χρησιμοποιείται σήμερα στις ΗΠΑ. Σύμφωνα με τον Χοσέ Ρέγιες, συνιδρυτή και chief technical officer της NuScale, το μικρό μέγεθος έχει μεγάλα πλεονεκτήματα: Για αρχή οι αντιδραστήρες αυτοί είναι ασφαλέστεροι, καθώς είναι αρκετά μικροί για να βρίσκονται σε υπόγειες δεξαμενές νερού. Εάν υπάρξει διαρροή, η θερμότητα εκτονώνεται αργά στο νερό- και αυτό επίσης σημαίνει πως είναι δυνατή η κατασκευή των εγκαταστάσεων πιο κοντά στα μέρη που εξυπηρετούν. Η Nuclear Regulatory Commission εξετάζει το σχέδιο της NuScale από το 2016, και, εάν δώσει την έγκρισή της, η εταιρεία θα αρχίσει να κατασκευάζει τον πρώτο της αντιδραστήρα για εμπορική χρήση. Ωστόσο, η NuScale έχει ήδη λάβει άδεια για να φτιάξει την πρώτη της εγκατάσταση, 12 αντιδραστήρων, στο Idaho National Laboratory. Πέραν των μικρών αυτών αρθρωτών αντιδραστήρων, το υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ ενδιαφέρεται και για μικροαντιδραστήρες που παράγουν κάτω από 50 megawatts ενέργειας- δεν φτάνουν για πόλεις, αλλά μπορούν να εξυπηρετήσουν πχ στρατιωτικές βάσεις ή μικρούς απομακρυσμένους οικισμούς. Σε παρόμοιο πλαίσιο, νωρίτερα μέσα στον μήνα η εταιρεία Oklo παρουσίασε τον μικροαντιδραστήρα Aurora, των 1,5 megawatt, για τον οποίο ανακοίνωσε πως έχει λάβει άδεια κατασκευής στο Idaho National Lab. https://www.naftemporiki.gr/story/1543369/mini-antidrastires-fernoun-nea-epoxi-stin-puriniki-energeia

Iόλαος και Λέρνα τα ονόματα για τον «ελληνικό» εξωπλανήτη και το άστρο του. Ιόλαος και Λέρνα είναι τα ονόματα που επέλεξαν οι Έλληνες δια ψηφοφορίας για τον «ελληνικό» εξωπλανήτη και το άστρο του. ΤΑ επιλεχθέντα ονόματα επικυρώθηκαν επίσημα πλέον από την Διεθνή Αστρονομική Ένωση (IAU), μαζί με τα ονόματα 111 άλλων «ζευγαριών» πλανητών και άστρων, που βαφτίστηκαν από συνολικά 112 χώρες και θα χρησιμοποιούνται πλέον παράλληλα με τα υφιστάμενα επιστημονικά. Η ονοματοδοσία έγινε στο πλαίσιο της διεθνούς καμπάνιας «NameExoWorlds» (Ονομάστε τους Εξω-Κόσμους) της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης, με αφορμή τον εορτασμό των 100 ετών από την ίδρυση της IAU το 1919 (η Ελλάδα ήταν ένα από τα πέντε πρώτα ιδρυτικά μέλη της). Η χώρα μας – όπως και άλλες περίπου 100 χώρες -οργάνωσε μια εθνική ψηφοφορία για το όνομα του εξω-πλανήτη HAT-P-42b και του μητρικού του αστέρα (HAT-P-42), που είχαν ανατεθεί από την IAU στη χώρα μας. Πληροφορίες για τον πλανήτη – «παιδί» της Ελλάδας Το εν λόγω σύστημα βρίσκεται στον αστερισμό της Ύδρας, σε απόσταση 1.458 ετών φωτός από τη Γη (ένα έτος φωτός ισούται με περίπου 10 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα) και είναι ορατό από το ημισφαίριό μας στον αστερισμό της Ύδρας. Ο εξωπλανήτης ΗΑΤ-Ρ-42b ανακαλύφθηκε το 2012 με τη μέθοδο των διαβάσεων από την ερευνήτρια Isabelle Boisse του Πανεπιστημίου του Πόρτο της Πορτογαλίας και άλλους επιστήμονες από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Είναι ένας αέριος γίγαντας με μάζα παρόμοια με αυτή του Δία και περίοδο περιφοράς 4,64 ημερών γύρω από το μητρικό άστρο του, που είναι ένας κιτρινωπός νάνος αστέρας της Κύριας Ακολουθίας (ΚΑ). Σύμφωνα με τον Κανάρη Τσίγκανο, συντονιστή των εκδηλώσεων της εκατονταετηρίδας της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης στην Ελλάδα, το άστρο ΗΑΤ-Ρ-42 έχει την ίδια θερμοκρασία με τον Ήλιο μας και έχει μάζα, ακτίνα και ηλικία λίγο μεγαλύτερες από αυτές του Ήλιου, συγκεκριμένα 1,18 φορές τη μάζα και 1,53 φορές την ακτίνα του Ήλιου αντίστοιχα. Η ηλικία του είναι 5,1 δισεκατομμύρια έτη(έναντι 4,5 δισ. ετών έτη της ηλικίας του Ήλιου). Γύρω από το άστρο ΗΑΤ-Ρ-42, σε απόσταση 0,057 αστρονομικών μονάδων, δηλαδή περίπου 5,2 φορές την ακτίνα του μητρικού άστρου του, περιφέρεται ο εξωπλανήτης ΑΤ-Ρ-42 b, που «ψήνεται» με θερμοκρασίες περίπου 1.000 βαθμών. Ο εξωπλανήτης αυτός έχει μάζα λίγο μικρότερη (0,975) και ακτίνα λίγο μεγαλύτερη (1,277) σε σχέση με αυτές του Δία. Ο αέριος αυτός γίγαντας περιστρέφεται ταχύτατα εντός 4,64 ημερών(τόση είναι η διάρκεια του έτους του) σε μια πλήρη περίπου κυκλική τροχιά γύρω από το μητρικό άστρο του, με ταχύτητα 500.000 χιλιομέτρων την ώρα, δηλαδή περίπου πέντε φορές την ταχύτητα με την οποία η Γη περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο. Πώς καταλήξαμε στο όνομα «Ιόλαος» Μετά από διαδικτυακή ψηφοφορία όπου κατατέθηκαν περισσότερες από 2.200 προτάσεις, μια εθνική επιτροπή -με πρόεδρο τον ομότιμο καθηγητή αστροφυσικής Κανάρη Τσίγκανο του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών- προέκρινε οκτώ από αυτές για την τελική ψηφοφορία, η οποία διήρκεσε μέχρι τις 11 Νοεμβρίου. Το τελικό αποτέλεσμα της, που εστάλη στην IAU ως επίσημη πρόταση της Ελλάδας, κρατήθηκε μυστικό, εωσότου η Διεθνής Αστρονομική Ένωση κάνει την ανακοίνωση, δίνοντας και σχετική συνέντευξη Τύπου στο Παρίσι. Τα οκτώ επικρατέστερα ζευγάρια ονομάτων (το πρώτο για τον πλανήτη και το δεύτερο για το μητρικό αστέρα) που είχαν επιλεγεί από την επιτροπή, ήταν: Ιolaus (Ιόλαος) και Lerna (Λέρνα), Metrodorus (Μητρόδωρος) και Avdira (Άβδηρα), Amphion (Αμφίων) και Aethon (Αίθων), Aeolus (Αίολος) και Aethon (Αίθων), Phanes (Φάνης) και Aeon (Αιών), Pontinos (Ποντίνος) και Amimone (Αμυμώνη), Argo (Αργώ) και Orseis (Ορσηίς), Orthrus (Όρθρος) και Echidna (Έχιδνα). Ποιοι ήταν ο Ιόλαος και η Λέρνα στην αρχαία μυθολογία Όσον αφορά το «ζευγάρι» που τελικά επιλέχθηκε, ο Ιόλαος ήταν ανιψιός, βοηθός και ηνίοχος του Ηρακλή, ο οποίος συνέβαλε στην επιτυχία των άθλων του, ιδιαίτερα της εξόντωσης της Λερναίας Ύδρας, ενός αθάνατου μυθικού όντος με εννέα κεφάλια που ζούσε στη λίμνη Λέρνα. Από τα νερά της Λέρνας σχηματίζονταν κατά την αρχαιότητα πολλά τέλματα, από τα οποία γεννήθηκε ο μύθος της Λερναίας Ύδρας, αλληγορικά ως πρώτη προσπάθεια αποξήρανσης ελών στον ελλαδικό χώρο από τους μυθικούς κατοίκους, προσωποποιούμενους στη μορφή του Ηρακλή. Όταν ο Ηρακλής έκοβε ένα κεφάλι, έβγαιναν δύο και μόνο καίγοντας την πληγή με φωτιά κατάφερε να σταματήσει τον πολλαπλασιασμό. Αυτό το κατάφερε με τη βοήθεια του Ιολάου. Ο Ιόλαος κινείτο γύρω από τη Λέρνα βοηθώντας τον Ηρακλή να εξοντώσει τη Λερναία Ύδρα. Παρόμοια και ο εξωπλανήτης Ιόλαος που ευρίσκεται στον αστερισμό της Ύδρας, κινείται γύρω από το μητρικό άστρο Λέρνα. Η διαδικασία ονοματοδοσίας των εξωπλανητών Οι αστρονόμοι – 25 περίπου χρόνια μετά την ανακάλυψη του πρώτου εξωπλανήτη (για τον οποίο δόθηκε και το φετινό Νόμπελ Φυσικής) – έχουν πλέον ανακαλύψει περίπου 4.000 επιβεβαιωμένους εξωπλανήτες γύρω από κοντινά και πιο μακρινά άστρα. Μερικοί πλανήτες είναι μικροί και βραχώδεις σαν τη Γη, ενώ άλλοι είναι αέριοι γίγαντες σαν το Δία. Οι επιστήμονες εκτιμούν πλέον ότι τα περισσότερα άστρα στο σύμπαν έχουν πλανήτες γύρω τους. Το γεγονός αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ένας τεράστιος αριθμός πλανητών, κάτι που καθιστά πιθανή την ύπαρξη εξωγήινης ζωής. Η Διεθνής Αστρονομική Ένωση είναι ο αρμόδιος διεθνής φορέας για την επίσημη ονοματοδοσία των ουρανίων σωμάτων. Η πρώτη καμπάνια NameExoWorlds, που είχε πραγματοποιηθεί το 2015, είχε «βαφτίσει» 31 εξωπλανήτες σε 19 πλανητικά συστήματα. Τώρα, για δεύτερη φορά, η Ένωση έδωσε σε κάθε ενδιαφερόμενη χώρα την ευκαιρία να ονομάσει το «δικό της» πλανητικό σύστημα, που αποτελείται από ένα άστρο και ένα συνοδό εξωπλανήτη. Η αρμόδια επιτροπή της IAU μοίρασε ένα σύστημα άστρου-εξωπλανήτη σε κάθε ενδιαφερόμενη χώρα, φροντίζοντας το άστρο κάθε χώρας να είναι ορατό από τη συγκεκριμένη χώρα και επαρκώς φωτεινό για να μπορεί να παρατηρηθεί με μικρά τηλεσκόπια. Επιλέχθηκαν για ονοματοδοσία επιβεβαιωμένοι εξωπλανήτες, οι περισσότεροι των οποίων ανακαλύφθηκαν από επίγεια τηλεσκόπια έως το 2012, έτσι ώστε να έχουν μεσολαβήσει αρκετά χρόνια για τη μελέτη τους. Είναι πιθανό ότι πολλά από αυτά τα πλανητικά συστήματα έχουν και άλλους εξωπλανήτες, που θα ανακαλυφθούν στο μέλλον. Στις φωτογραφίες ο Ηρακλής (δεξιά) και ο Ιόλαος (αριστερά). Ψηφιδωτό του 1ου αιώνα μ.Χ. από το Νυμφαίο του Άντζιο στη Ρώμη και ο Ηρακλής και ο Ιόλαος ενάντια στη Λερναία Ύδρα – Από μεσαιωνικό χειρόγραφο. https://www.in.gr/2019/12/17/tech/iolaos-kai-lerna-ta-onomata-gia-ton-elliniko-eksoplaniti-kai-astro-tou/

Ελληνική καινοτομία για θαλάσσια αιολικά. Μια σημαντική διεθνής καινοτομία έχει υλοποιηθεί από ελληνικές εταιρείες και μάλιστα στον δυναμικό χώρο της αιολικής ενέργειας και ειδικά στη θάλασσα, στον τομέα της Γαλάζιας Ενέργειας. Πρόκειται για το Floatmast, έναν υπεράκτιο πλωτό μετεωρολογικό ιστό για μετρήσεις αιολικού δυναμικού στη θάλασσα, που αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία. Η καινοτομία έχει βραβευθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και επιλέχθηκε για χρηματοδότηση ύψους 2 εκατ. ευρώ. Τα τελευταία χρόνια αυξάνεται διεθνώς η τοποθέτηση ανεμογεννητριών μέσα στη θάλασσα, σε υπεράκτιες αιολικές εγκαταστάσεις. Για να επιλεγεί, όμως, η κατάλληλη τοποθεσία αυτής της ακριβής επένδυσης, απαιτούνται αξιόπιστες μετρήσεις του αιολικού πεδίου. Στη θάλασσα, όμως, αυτές οι μετρήσεις δεν είναι εύκολες ούτε πυκνές στον χώρο και στον χρόνο. Δύο ήταν οι βασικές μέθοδοι που χρησιμοποιούνταν. Πρώτον, η τοποθέτηση ιστού μέτρησης πακτωμένου στον βυθό, μια λύση αξιόπιστη μεν αλλά πολύ ακριβή, ειδικά αν μιλάμε για μεγάλα βάθη. Δεύτερον, η χρήση πλωτών σημαδούρων με συσκευές Lidar (με χρήση ακτίνων λέιζερ), η οποία είναι φθηνότερη, αλλά όχι τόσο αξιόπιστη. «Στην περίπτωση χωροθέτησης ενός θαλάσσιου αιολικού πάρκου, η σωστή εκτίμηση του αιολικού πεδίου παίζει πολύ κρίσιμο ρόλο, καθώς πρόκειται για μεγάλη επένδυση. Μια λανθασμένη εκτίμηση κατά 2-3% μπορεί να κοστίσει πολλά εκατομμύρια, άρα επιζητούμε τη μέγιστη ακρίβεια», λέει ο κ. Αντώνης Πέππας, επικεφαλής της εταιρείας ΕΤΜΕ - Πέππας & Συνεργάτες, που μαζί με τη Streamlined Σύμβουλοι Μηχανικοί, προχώρησαν στο έργο. «Το ζητούμενο για εμάς ήταν να βρεθεί μια λύση που θα συνδυάζει την αξιοπιστία του ιστού με το κόστος και τη λογική του πλωτού μέσου. Σε αυτό συνίσταται η καινοτομία αλλά και η πατέντα μας. Το Floatmast είναι ένας πλωτός ιστός μέσα στη θάλασσα, με βάση τα πιο αυστηρά κριτήρια παγκοσμίως για τη μέτρηση του αέρα. Ετσι, πετυχαίνουμε για τους επενδυτές χαμηλότερο κόστος κατά 60-70%, αλλά με την ίδια ποιότητα αποτελεσμάτων», σημειώνει ο κ. Πέππας. Για να επιτευχθεί ο συνδυασμός, αξιοποιήθηκε η τεχνογνωσία που χρησιμοποιείται στις υπεράκτιες πλατφόρμες άντλησης υδρογονανθράκων, με τη μέθοδο ΤLP (Tension Leg Platform). Δηλαδή, τοποθετούνται τέσσερις βάσεις από ειδικό σκυρόδεμα στον βυθό και από εκεί τέσσερις τένοντες συγκρατούν στην επιφάνεια την πλατφόρμα όπου είναι τοποθετημένος ο ιστός. Το Floatmast χρησιμοποιεί για την καταγραφή των αιολικών δεδομένων έναν μετεωρολογικό ιστό 40 μέτρων, όσο και συσκευές lidar, που σαρώνουν σε ύψος 200 μέτρων. Επίσης, ενεργειακώς είναι πλήρως αυτόνομο, καθώς διαθέτει φωτοβολταϊκά κάτοπτρα, τα οποία εξασφαλίζουν την τροφοδοσία όχι μόνο του μετρητή ανέμων, αλλά και πλήθους περιβαλλοντικών και μετεωρολογικών αισθητήρων, που αναδεικνύουν το Floatmast σε έναν πολύπλευρο σταθμό. «Η χρηστική αξία της καινοτομίας μας είναι ότι μετρά με τη μεγαλύτερη δυνατή αξιοπιστία τον άνεμο που πνέει σε μια περιοχή, έτσι ώστε ο επενδυτής να γνωρίζει αν συμφέρει οικονομικά η δημιουργία του πάρκου. Ταυτόχρονα, όμως, η πλωτή αυτή διάταξη αποτελεί ολοκληρωμένο σταθμό περιβαλλοντικής παρακολούθησης στον θαλάσσιο χώρο, καθώς διαθέτει μια πληθώρα αισθητήρων (“μπλε” και “πράσινων”), που στοχεύουν στην περιβαλλοντική παρατήρηση του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Η διάταξη αυτή μπορεί να τοποθετηθεί πριν από την κατασκευή του υπεράκτιου αιολικού πάρκου και να παραμείνει κατά τη διάρκεια κατασκευής του αλλά και λειτουργίας, παρακολουθώντας μονίμως τις περιβαλλοντικές παραμέτρους με ολιστικό τρόπο», σημειώνει ο κ. Πέππας. Μεταξύ των δεδομένων που καταγράφει το Floatmast είναι η ταχύτητα ανέμου (από 20 έως 210 μ. ύψος), η διεύθυνση ανέμου, η θερμοκρασία αέρα, η σχετική υγρασία, η ατμοσφαιρική πίεση, όπως επίσης το ύψος και η περίοδος κύματος, η αλατότητα και η θερμοκρασία του νερού και η χλωροφύλλη της θάλασσας. Συνολικά, η πλατφόρμα καταγράφει 452 διαφορετικές παραμέτρους επί 120 διαφορετικών καναλιών πληροφορίας. Οπως συμπληρώνει ο κ. Πέππας, μπορεί να τοποθετηθεί και ραντάρ πτηνών, καθώς και άλλα ραντάρ παρακολούθησης της θαλάσσιας κίνησης. Το Floatmast έχει τοποθετηθεί και δοκιμάζεται εδώ και περίπου πέντε μήνες στη θαλάσσια περιοχή του Κάβο Ντόρο, μεταξύ Μακρονήσου και Ανδρου, σε μια περιοχή με υψηλό αιολικό πεδίο και κυματισμό και έχει επιδείξει άριστη συμπεριφορά, ακόμα και σε πολύ ισχυρούς ανέμους και σε μεγάλη θαλασσοταραχή. «Ακόμα και με ριπές ανέμου μέχρι 11 μποφόρ, αποδείχθηκε ό,τι πιο σταθερό, αφού η κλίση του ήταν μικρότερη από μία μοίρα», λέει ο κ. Πέππας. Στο σημείο που βρίσκεται σήμερα, θα παραμείνει συνολικά για 12 μήνες, έτσι ώστε να γίνει μια πλήρης καταγραφή των δεδομένων Το Floatmast έχει προξενήσει ήδη το ενδιαφέρον εταιρειών, τόσο από την Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό, λόγω της πρωτοποριακής του προσέγγισης. Η διάταξη μπορεί να τοποθετηθεί πριν από την κατασκευή του υπεράκτιου αιολικού πάρκου και να παραμείνει κατά τη διάρκεια κατασκευής του αλλά και λειτουργίας του, παρακολουθώντας διαρκώς τις περιβαλλοντικές παραμέτρους. Σε κάθε περίπτωση, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να πρωτοπορούν εγχώριες εταιρείες σε τεχνολογίες αιχμής, όπως η «γαλάζια ενέργεια», δηλαδή οι ΑΠΕ στον θαλάσσιο χώρο, σε μια εποχή κατά την οποία το ζήτημα της κλιματικής κρίσης βρίσκεται στο προσκήνιο. https://www.kathimerini.gr/1056561/gallery/epikairothta/ellada/ellhnikh-kainotomia-gia-8alassia-aiolika

Δέκα πρόσωπα που έπαιξαν σημαντικό ρόλο για την επιστήμη το 2019. Δέκα επιστήμονες και άλλες προσωπικότητες που έπαιξαν σημαντικό ρόλο για την επιστήμη το 2019, επέλεξε το κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό "Nature", καθώς πλησιάζει το τέλος της χρονιάς. Ο κατάλογος του ιδιότυπου Top 10 έχει ως εξής: • Ο Βραζιλιάνος φυσικός Ρικάρδο Γκαλβάο που τράβηξε πάνω του την παγκόσμια προσοχή, όταν κατηγόρησε τον πρόεδρο της Βραζιλίας Μπολσονάρο ότι υποβοηθεί την αποψίλωση των δασών του Αμαζονίου, με συνέπεια να χάσει τη θέση του ως επικεφαλής του Εθνικού Ινστιτούτου Διαστημικής Έρευνας της χώρας του. • Η Αργεντινή καθηγήτρια οικολογίας Σάντρα Ντίαζ που προήδρευσε μιας επιτροπής 145 ειδικών και παρήγαγε την πιο έγκυρη μέχρι σήμερα έκθεση αξιολόγησης της βιοποικιλότητας στη Γη, μεταξύ άλλων βρίσκοντας ότι περίπου ένα εκατομμύριο είδη οδεύουν προς εξαφάνιση. • Η Σουηδή έφηβη Γκρέτα Τούνμπεργκ που βοήθησε να στραφεί η προσοχή μικρών και μεγάλων σε όλο τον κόσμο στο πόσο ανεπαρκείς είναι μέχρι στιγμής οι προσπάθειες των κρατών για τη συγκράτηση της ανόδου της θερμοκρασίας και της κλιματικής αλλαγής. • Η Αμερικανο-καναδή αστροφυσικός Βικτόρια Κάσπι που βοήθησε ένα καναδικό τηλεσκόπιο να συλλέξει τα καλύτερα δεδομένα μέχρι σήμερα σχετικά με τις μυστηριώδεις γρήγορες ραδιο-εκρήξεις (FRB) στο σύμπαν. • Ο Αμερικανός καθηγητής νευροεπιστήμης Νέναντ Σέσταν, ο οποίος αμφισβήτησε το καθαρό σύνορο ανάμεσα στη ζωή και στο θάνατο, αναβιώνοντας τους εγκεφάλους χοίρων που είχαν πεθάνει πριν μερικές ώρες. • Ο μικροβιολόγος Ζαν-Ζακ Μουγιέμπε Ταμφούμ του Κογκό, ο οποίος ηγείται των προσπαθειών της χώρας του να καταπολεμήσει τον ιό Έμπολα που έχει σκοτώσει πάνω από 2.200 ανθρώπους. • Ο Κινέζος βιολόγος Χονγκούι Ντενγκ που έγινε ο πρώτος επιστήμονας, ο οποίος δημοσίευσε τα αποτελέσματα μιας κλινικής δοκιμής για τη χρήση της ισχυρής γενετικής τεχνολογίας CRISPR για την τροποποίηση κυττάρων σε ενήλικο άνθρωπο. • Ο Αιθίοπας παλαιοανθρωπολόγος Γιοχάνες Χαϊλέ-Σελασιέ που ταρακούνησε το οικογενειακό δέντρο της ανθρωπότητας με την ανακάλυψη ενός καλοδιατηρημένου κρανίου ηλικίας 3,8 εκατομμυρίων ετών του Αυστραλοπίθηκου anamensis. • Ο Αμερικανός καθηγητής Φυσικής και ερευνητής της Google Τζον Μαρτίνις, ο οποίος ανακοίνωσε τον πρώτο κβαντικό υπολογιστή με υπεροχή στους υπολογισμούς έναντι ακόμη και του ισχυρότερου συμβατικού υπερ-υπολογιστή. • H Αυστραλή καθηγήτρια κλινικής ηθικής Γουέντι Ρότζερς που αποκάλυψε ότι ορισμένες μεταμοσχεύσεις οργάνων στην Κίνα προχώρησαν χωρίς τη συγκατάθεση των δωρητών. https://www.kathimerini.gr/1056619/article/epikairothta/episthmh/deka-proswpa-poy-epai3an-shmantiko-rolo-gia-thn-episthmh-to-2019

40ή επέτειος της πτήσης του Soyuz T Στις 16 Δεκεμβρίου 1979, το όχημα εκτόξευσης Soyuz-U με το διαστημόπλοιο Soyuz T ξεκίνησε από το Cosmodrome Baikonur στο πλαίσιο του προγράμματος για το τελικό στάδιο των δοκιμών σχεδιασμού πτήσης μιας νέας τριπλής τροποποίησης του επανδρωμένου οχήματος μεταφοράς. Το εξειδικευμένο Soyuz T αναπτύχθηκε από την NPO Energia από το 1976 για να παραδώσει τα πληρώματα σε μακροχρόνιους τροχιακούς σταθμούς Salyut χρησιμοποιώντας αναβαθμισμένη προσέγγιση και αγκυροβόλιο ραδιόφωνο, βελτιωμένους υπολογιστές επί του σκάφους, ανακατασκευασμένο εξοπλισμό υποστήριξης ζωής και άλλα συστήματα πλοίων. Στις 19 Δεκεμβρίου, το πλοίο αυτόματη αποβάθρα με τον σταθμό Salyut-6, που ήταν προσωρινά ακατοίκητο εκείνη την εποχή, πραγματοποίησε μια κοινή πτήση ως μέρος του τροχιακού συγκροτήματος, μετά τον διαχωρισμό, επεξεργάστηκε μια σειρά από ελιγμούς επιδόσεων για την έναρξη ελέγχου και επέστρεψε στη Γη στις 26 Μαρτίου 1980. Τα επιτυχημένα αποτελέσματα των αυτόνομων δοκιμών των συστημάτων και του εξοπλισμού Soyuz T επέτρεψαν την οργάνωση της επόμενης αποστολής Soyuz T-2 σε επανδρωμένη έκδοση με τους κοσμοναυτές Yu.V. Malyshev and V.V. Aksenov στο πλοίο. Συνολικά, 14 διαστημοπλοϊκά πλοία Soyuz T ξεκίνησαν στα πλαίσια των προγραμμάτων των σταθμών Salyut-6, Salyut-7 και Mir. Έθεσαν τα θεμέλια για την ανάπτυξη μιας σειράς ολοένα και πιο προηγμένων τροποποιήσεων των τροποποιήσεων Soyuz TM, Soyuz TMA και Soyuz TMA-M, που προορίζονται για πτήσεις προς το τροχιακό συγκρότημα Mir και στη συνέχεια προς τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. https://www.energia.ru/ru/news/news-2019/news_12-16.html Το Orion είναι έτοιμο να υποστει την ακραία θερμική και ψυχρή δοκιμή. Καθώς το έργο Artemis προχωράει, η επόμενη φάση των δοκιμών είναι το διαστημικό σκάφος Orion, το οποίο έχει παραδοθεί στον σταθμό Plum Brook της NASA στο Οχάιο. Δεν ήταν εύκολο να το πάρετε εκεί, δεδομένου του μεγέθους του διαστημικού οχήματος Πρώτον, το Super Guppy - ένα αεροσκάφος της NASA για υπερμεγέθη φορτίο που έχει χώρο φορτίου μήκους 33,8 μέτρων και μέγιστο βάρος απογείωσης 77,000 κιλών - μετέφερε το Orion διαστημόπλοιο στο Οχάιο. Περισσότεροι από 1.500 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν για να παρακολουθήσουν την άφιξη του Guppy στο αεροδρόμιο Mansfield Lahm. Στη συνέχεια, η κάψουλα τέθηκε σε ένα φορτηγό 38 τροχών για να μεταφερθεί από το αεροπλάνο στην πειραματική μονάδα, το μεγαλύτερο φορτίο που οδηγούσε ποτέ από την πολιτεία του Οχάιο. Κατά μήκος της διαδρομής, αυξήθηκαν ή μετακινήθηκαν 700 γραμμές κοινής ωφέλειας για να εξυπηρετήσουν τη μεταφορά. Ένας γιγαντιαίος γερανός έβαλε τότε το Orion 27.000 κιλών και τον έβαλε σε κάθετη θέση, ελιγμώντας το στο σύστημα ροής θερμότητας, όπου θα δοκιμαστει. Για να αποφευχθεί η μόλυνση - τόσο σωματιδιακό (ορατό στο ανθρώπινο μάτι) όσο και μοριακό (αόρατο για το ανθρώπινο μάτι), η εγκατάσταση έπρεπε να κενωθεί, καθώς ακόμη και η παραμικρή σκόνη μπορεί να διαταράξει αισθητήρες στην επιφάνεια του διαστημικού οχήματος ή να επηρεάσει σύστημα πλοήγησης. Όλοι οι εργαζόμενοι κοντά στο διαστημικό σκάφος έπρεπε να φορούν ειδικά εσώρουχα, γάντια, καλύμματα κεφαλής και γενειάδας και καλύμματα παπουτσιών. Το Orion θα δοκιμαστεί στο μεγαλύτερο θάλαμο κενού στον κόσμο, που ονομάζεται Space Power Facility, το οποίο έχει διάμετρο 30,5 μέτρα και ύψος 37 μέτρα και διεγείρει το κενό του χώρου. Το Space Power Facility θα αποδείξει ότι το όχημα μπορεί να αντέξει τις σκληρές πραγματικότητες του space.The Space Power Facility θα είναι η μόνη εγκατάσταση στις ΗΠΑ, αν όχι στον κόσμο, που μπορεί να εκτελέσει πλήρεις περιβαλλοντικές δοκιμές σε ένα πλήρως συναρμολογημένο διαστημόπλοιο », λέει ο Plum Brook Διευθυντής του σταθμού David Stringer νωρίτερα αυτό το έτος. Στον θάλαμο κενού, ο Orion θα υποβληθεί σε υπέρυθρους λαμπτήρες για την προσομοίωση της υπερβολικής θερμότητας και οι τοίχοι θα πλημμυριστούν με υγρό άζωτο για να προσομοιωθεί το ακραίο κρύο. Η δοκιμή θέρμανσης και ψύξης 63 ημερών αρχίζει τώρα και τα θετικά αποτελέσματα θα σημαίνουν ότι είναι έτοιμο να κάνει το ταξίδι στο φεγγάρι και πίσω. Στο μεταξύ, στη μονάδα συναρμολόγησης Michoud στη Νέα Ορλεάνη, η NASA ολοκλήρωσε την πρώτη βασική σκηνή SLS - τι θεωρεί το πρακτορείο ως «Χριστουγεννιάτικο δώρο». Ο πύραυλος θα φτάσει με ταχύτητα τουλάχιστον 39.500 χιλιομέτρων την ώρα, ώστε ο Ωρίωνας να βγει από τη χαμηλή γήινη τροχιά, ώστε να μπορεί να ταξιδέψει στο φεγγάρι. https://asgardia.space/en/news/Orion-Ready-to-Undergo-Extreme-Heat-and-Cold-Testing

Ο μαγνητικός βόρειος πόλος της Γης μετακινείται πια με μεγάλη ταχύτητα. Ο μαγνητικός βόρειος πόλος της Γης, στον οποίο βασίζονται οι πλοηγοί εδώ και αιώνες για τον προσανατολισμό τους και πιο πρόσφατα χρησιμοποιείται από τα αεροπλάνα έως τις εφαρμογές των «έξυπνων» κινητών τηλεφώνων, μετακινείται πλέον με ρυθμό άνευ προηγουμένου στην καταγεγραμμένη ιστορία, σύμφωνα με τους επιστήμονες. Διασχίζει πια την περιοχή της Αρκτικής με ταχύτητα περίπου 50 χιλιομέτρων το χρόνο και δεν δείχνει σημεία επιβράδυνσης στο «βηματισμό» του. «Η κίνηση από τη δεκαετία του 1990 έχει γίνει πια ταχύτερη από κάθε άλλη φορά εδώ και τουλάχιστον τέσσερις αιώνες, χωρίς πραγματικά να ξέρουμε πολλά πράγματα για τις αλλαγές στον πυρήνα της Γης, που προκαλούν αυτή την κίνηση», δήλωσε στους «Financian Times» ο γεωφυσικός και ειδικός στο γεωμαγνητισμό δρ. Σιάραν Μπέγκαν της Βρετανικής Γεωλογικής Υπηρεσίας. Η γρήγορη αυτή κίνηση του μαγνητικού πόλου, ο οποίος διαφέρει από τον αντίστοιχο γεωγραφικό πόλο, αντανακλάται στην αναθεωρημένη έκδοση του Παγκόσμιου Μαγνητικού Μοντέλου που δόθηκε στη δημοσιότητα πριν λίγες ημέρες από τη Βρετανική Γεωλογική Υπηρεσία και τα Εθνικά Κέντρα Περιβαλλοντικής Πληροφόρησης των ΗΠΑ. Σε συνδυασμό με τα δορυφορικά δεδομένα όπως του GPS, το εν λόγω μοντέλο αποτελεί το θεμέλιο της σύγχρονης πλοήγησης, ενώ οι συχνές αναθεωρήσεις του είναι αναγκαίες. Από τον 16ο αιώνα που καταγράφηκαν τα πρώτα μαγνητικά στοιχεία, έως το τέλος της δεκαετίας του 1990, ο μαγνητικός βόρειος πόλος είχε μια σχετικά σταθερή πορεία, καθώς περιπλανιόταν αργά γύρω από την περιοχή του αρκτικού Καναδά. Όμως στη συνέχεια επιτάχυνε την κίνηση του και άρχισε μια νέα πορεία προς το βόρειο γεωγραφικό πόλο. Η ταχύτητα του αυξήθηκε κι άλλο τα τελευταία χρόνια, καθώς κατευθύνεται γρήγορα προς τη Σιβηρία. Το 2019 ο βόρειος μαγνητικός πόλος πέρασε σε απόσταση 390 χιλιομέτρων ή περίπου τριών μοιρών από τον βόρειο γεωγραφικό πόλο και για πρώτη φορά διέσχισε τον μεσημβρινό του Γκρίνουιτς. Το μαγνητικό πεδίο της Γης γεννιέται όπως στην περίπτωση ενός δυναμό, καθώς ο λιωμένος σίδηρος κινείται μέσα στα έγκατα του πλανήτη μας και δημιουργεί ηλεκτρικά ρεύματα. Δεν είναι όμως σαφές στους επιστήμονες για ποιο λόγο τον τελευταίο καιρό το μαγνητικό πεδίο εμφανίζει μεγαλύτερη κινητικότητα και λιγότερη προβλεψιμότητα. Το γεγονός ότι ο λιωμένος σίδηρος βρίσκεται περίπου 3.000 χιλιόμετρα κάτω από την επιφάνεια της Γης, προφανώς δυσκολεύει τη μελέτη του φαινομένου. Το νέο παγκόσμιο Μαγνητικό Μοντέλο επίσης επιβεβαιώνει ότι το γήινο μαγνητικό πεδίο εξασθενεί κατά περίπου 5% κάθε αιώνα. Αν αυτό συνεχιστεί, μπορεί να προκύψει αναστροφή του πεδίου, με το βόρειο μαγνητικό πόλο να έρχεται στη θέση του νότιου και αντίστροφα, κάτι που έχει ξαναγίνει αρκετές φορές στο παρελθόν. Την τελευταία φορά ήταν πριν περίπου 780.000 χρόνια, σύμφωνα με το γεωλογικό «αρχείο» της Γης. Με βάση την εκτίμηση ότι αναστροφές συμβαίνουν κατά μέσο όρο κάθε περίπου 500.000 χρόνια, μια νέα αναστροφή φαίνεται να έχει καθυστερήσει. Κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά ποιες ακριβώς επιπτώσεις θα υπάρξουν στη φάση της αναστροφής. Με δεδομένο πάντως ότι το μαγνητικό πεδίο προστατεύει τη Γη από την ηλιακή και κοσμική ακτινοβολία, είναι πιθανό να υπάρξουν ανησυχητικές επιπτώσεις για τον ανθρώπινο πολιτισμό. Εως ότου κατασταλάξει το μαγνητικό χάος της μεταβατικής φάσης της αναστροφής των πόλων, τα έμβια όντα και διάφορες κρίσιμες τεχνολογικές υποδομές (δορυφόροι, αεροπλάνα, ηλεκτρικά δίκτυα κ.α.) μπορεί να εκτεθούν σε επιβλαβή ακτινοβολία. Πάντως λίγοι γεωφυσικοί θεωρούν πιθανή μια τέτοια αναστροφή μέσα στους επόμενους λίγους αιώνες. Όσον αφορά το πιο άμεσο μέλλον, οι επιστήμονες δεν έχουν ιδέα για πόσο ακόμη ο βόρειος μαγνητικός πόλος θα συνεχίσει την ίδια ή άλλη «τρελή» πορεία του και με ποια ταχύτητα. Περιέργως, στην άλλη πλευρά της Γης, ο νότιος μαγνητικός πόλος έχει παραμείνει σχεδόν σταθερός εδώ και δεκαετίες. https://www.kathimerini.gr/1056344/article/epikairothta/episthmh/o-magnhtikos-voreios-polos-ths-ghs-metakineitai-pia-me-megalh-taxythta

Η ESA θα εκτοξεύσει το 1ο ευρωπαϊκό τηλεσκόπιο για τη μελέτη εξωπλανητών. Ήρθε η ώρα ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) να αποκτήσει το πρώτο του διαστημικό «μάτι», που θα είναι αφιερωμένο αποκλειστικά στη μελέτη των εξωπλανητών γύρω από κοντινά φωτεινά άστρα, τα οποία είναι ήδη γνωστό ότι διαθέτουν πλανητικά συστήματα. Πρόκειται για το δορυφορικό τηλεσκόπιο CHEOPS (Characterising Exoplanet Satellite), που έχει προγραμματιστεί να εκτοξευτεί με έναν ρωσικό πύραυλο «Soyuz-Fregat» την Τρίτη 17 Δεκεμβρίου, από το διαστημοδρόμιο της Ευρώπης στο Κουρού της Γαλλικής Γουιάνας στη Νότια Αμερική. Τα πρώτα επιστημονικά στοιχεία του αναμένονται στην αρχή του 2020.Η αποστολή του Cheops αποτελεί μία συνεργασία της ESA με την Ελβετία και στην άνω των 100 επιστημόνων και μηχανικών ομάδα του συμμετέχουν δέκα ευρωπαϊκά κράτη, με επικεφαλής ερευνητές των πανεπιστημίων της Βέρνης και της Γενεύης (το τελευταίο θα έχει και την ευθύνη λειτουργίας του τηλεσκοπίου από το έδαφος). Η κατασκευή του Cheops, μήκους ενάμισι μέτρου και βάρους 280 κιλών, έγινε στην Ισπανία από κοινοπραξία με επικεφαλής την εταιρεία Airbus Defense and Space. Το Cheops θα βάλει στο στόχαστρο του άστρα που έχουν γύρω τους πλανήτες με μέγεθος από αυτό της Γης μέχρι εκείνο του Ποσειδώνα.Το παρατηρητήριο θα χρησιμοποιήσει τη μέθοδο διαμετακόμισης που χρησιμοποιείται ήδη από το TESS και Kepler της NASA καθώς και από την αποστολή CoRoT της Γαλλίας για να κάνει τις ανακαλύψεις τους καταγράφοντας τις μικρότερες αλλαγές στην ένταση φωτός των αστεριών όταν το φως τους δεν μπορεί να φτάσει απευθείας στο τηλεσκόπιο. Οι κύριοι ερευνητές του CHEOPS Willy Benz από το Ελβετικό Πανεπιστήμιο της Βέρνης εξήγησαν ότι η κύρια διαφορά του παρατηρητηρίου από τους άλλους ομολόγους του είναι ότι είναι μια αποστολή παρακολούθησης και όχι μια ανακάλυψη. «Θα εξετάσουμε ένα σύστημα κάθε φορά και δεν θα προσπαθήσουμε να ανακαλύψουμε χιλιάδες άλλους», δήλωσε ο Benz. Με χιλιάδες εξωπλανήτες που είναι σήμερα γνωστά σε αυτό που οι επιστήμονες ενδιαφέρονται περισσότερο είναι «από τι είναι φτιαγμένες και η θερμοκρασία τους και έτσι και ούτω καθεξής. Η μέθοδος ακτινικής ταχύτητας χρησιμοποιείται για να ανακαλύψει τι είναι η μάζα του εξωπλανήτη. Η μέθοδος βασίζεται στην εξέταση του εύρους μιας ταλάντωσης που παράγει ένα αστέρι λόγω της έλξης βαρύτητας που προέρχεται από τον μικρότερο γείτονά της. Ο Benz εξήγησε ότι ένας συνδυασμός μετρήσεων μεγέθους από τους CHEOPS και μαζικές πληροφορίες από άλλα τηλεσκόπια μπορεί να ζωγραφίσει μια ενδιαφέρουσα και σημαντική εικόνα των εξωπλανητών. https://www.amna.gr/home/article/415922/I-ESA-tha-ektoxeusei-to-1o-europaiko-tileskopio-gia-ti-meleti-exoplaniton https://asgardia.space/en/news/Whats-ESAs-Follow-Up-Exoplanet-Mission-Launching

Η Boeing παίρνει πράσινο φως για την ISS Flight του Starliner Η NASA ολοκλήρωσε μια ανασκόπηση της ετοιμότητας του Boeing's Starliner για το επόμενο βήμα, μια αποστολή στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Το Starliner θα ξεκινήσει πάνω από τον πυραύλο Atlas 5 των Ηνωμένων Εθνών που ξεκίνησε στις 20 Δεκεμβρίου, ύψους 52,4 μέτρων. Ο κεντρικός κινητήρας Atlas 5 και δύο ενισχυτές θα τροφοδοτήσουν τον εκτοξευτή και το ανώτερο στρώμα Centaur θα πάρει το Starliner στο διάστημα, όπου οι δικοί του προωθητές θα τον προωθήσουν σε τροχιά. Εάν η δοκιμή είναι επιτυχημένη, η πτήση του πληρώματος θα πραγματοποιηθεί το 2020. Θα πετάξει τέσσερις αστροναύτες και η πέμπτη έδρα μπορεί να πουληθεί σε διαστημικούς τουρίστες. «Ενώ επίσημα η εξουσιοδότηση για να ξεκινήσει η εκτόξευση, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η εκκίνηση του Starliner είναι μόνο η αρχή ", δήλωσε ο John Mulholland, αντιπρόεδρος και γενικός διευθυντής του εμπορικού πληρώματος του Boeing, στο Spaceflightnow. Το Starliner θα φθάσει στο ISS στις 21 Δεκεμβρίου. Το πλήρωμα ISS θα ανοίξει τις καταπακτές και θα εισέλθει στο διαστημικό σκάφος επιθεωρήσεις και ανάκτηση φορτίου. Στις 28 Δεκεμβρίου, το Starliner θα αποκολληθεί, θα απομακρυνθεί από το ISS και θα πυρπολήσει τους κινητήρες των δομοστοιχείων εξυπηρέτησης, προκειμένου να αποδώσει και να επιστρέψει στην ατμόσφαιρα. Στη συνέχεια, η μονάδα πληρώματος θα επαναπροσανατολιστεί, επανατοποθετώντας την θωράκιση της θερμότητας και θα ανοίξει τα τρία αλεξίπτωτά της ώστε να επιβραδυνθεί για την προσγείωση. Η μονάδα συντήρησης θα καεί στην ατμόσφαιρα. Εν τω μεταξύ, ο άλλος εργολάβος της NASA για το πρόγραμμα εμπορικού πληρώματος, SpaceX, πραγματοποίησε ήδη τη μη επανδρωμένη αποστολή Crew Dragon στο ISS τον Μάρτιο, αλλά το χρονοδιάγραμμα της εταιρείας απορρίφθηκε όταν η ίδια κάψουλα Crew Dragon εξερράγη τον Απρίλιο. Όπως και το Starliner, το πλήρωμα Dragon αναμένεται να ξεκινήσει μια αποστολή με τους αστροναύτες το 2020. https://asgardia.space/en/news/Boeing-Gets-Green-Light-for-Starliners-ISS-Flight Η ESA θα εχει για το Deep Space νέα κεραία. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος επιβεβαίωσε ότι θα κατασκευάσει την τέταρτη κεραία βαθιού χώρου. Η Deep Space Antenna 4 θα κοιτάξει σε βαθιά χώρο από το σταθμό εδάφους New Norcia στην Αυστραλία. Θα λάβει πληροφορίες από βασικές αποστολές του ESA, όπως η Hera, η οποία θα επιχειρήσει την εκτροπή του αστεροειδούς, και το JUICE, το οποίο θα εξερευνήσει τον Δία και τρία από τα φεγγάρια του Το δίκτυο ESTRACK του διαστημικού οργανισμού αποτελείται σήμερα από τρεις κεραίες, καθώς και από μικρότερα πιάτα και επίγειους σταθμούς σε όλο τον κόσμο. Το ESA βασίζεται σε αυτή την τεχνολογία για να επικοινωνεί με τα διαστημόπλοια και τις τρέχουσες αποστολές. Επί του παρόντος, ο σταθμός εδάφους New Norcia φιλοξενεί μια κεραία βαθιάς διαμέτρου 35 μέτρων, η οποία επικοινωνεί με την BepiColombo, την πρώτη αποστολή στον Mercury που ξεκίνησε το 2018. Η νέα κεραία θα διαθέτει μια κρυογονικά δροσισμένη τροφοδοσία κεραίας - διατηρημένη στους 10 βαθμούς Kelvin, ή -263 βαθμούς Κελσίου. Αυτό αναμένεται να αυξήσει την ποσότητα των δεδομένων που συλλέχθηκαν κατά 40%. Παρόμοια τεχνολογία θα χρησιμοποιηθεί στο σταθμό Cebreros που βρίσκεται κοντά στη Μαδρίτη της Ισπανίας και στο σταθμό Malargüe κοντά στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής. Η νέα κεραία θα πρέπει να τεθεί σε λειτουργία έως τα τέλη του 2023, ακριβώς εγκαίρως για την JUICE και την Hera. Προς το παρόν, μπορείτε να μάθετε ποιο διαστημικό σκάφος επικοινωνεί με την οποία κεραία εδάφους εδώ http://estracknow.esa.int/#/2019-11 https://asgardia.space/en/news/ESA-to-Peer-into-Deep-Space-with-New-Antenna

NASA : Καταγράφονται καθημερινά σεισμοί στην επιφάνεια του Άρη. Το ρομποτικό γεωλογικό εργαστήριο InSight της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA), που βρίσκεται στον Άρη για πάνω από ένα χρόνο και διαθέτει τον πρώτο σεισμογράφο σε άλλο πλανήτη, έχει ανιχνεύσει 322 αρειανούς σεισμούς έως τώρα. Είναι οι πρώτοι σεισμοί που έχουν καταγραφεί σε άλλο ουράνιο σώμα πέρα από τη Γη και τη Σελήνη. Το στατικό InSight που έχει προσεδαφιστεί κοντά στον αρειανό ισημερινό, ανιχνεύει πλέον περίπου δύο σεισμούς τη μέρα και ο αριθμός αυτός τείνει να αυξάνεται με το πέρασμα του χρόνου, χωρίς να είναι ακόμη σαφές γιατί αυτό συμβαίνει, όπως ανακοίνωσε ο γεωφυσικός Μπρους Μπάνερντ του Εργαστηρίου Αεριώθησης(JPL)της NASA στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης στο Σαν Φρανσίσκο, σύμφωνα με το «Nature». Οι περισσότεροι αρειανοί σεισμοί είναι πολύ μικροί, ανεπαίσθητοι για τα γήινα δεδομένα, μερικοί όμως φθάνουν σχεδόν τα τέσσερα ρίχτερ. Δύο από τους μεγαλύτερους προήλθαν από μια γεωλογικά ενεργή περιοχή (Cerberus Fossae) που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 1.600 χιλιομέτρων ανατολικά του InSight. Πιθανώς προκλήθηκαν από τη συσσώρευση «στρες» κατά μήκος των ρηγμάτων στον αρειανό φλοιό. Οι αρειανοί σεισμοί είναι δύο ειδών: οι πιο συχνοί είναι σε υψηλές συχνότητες και οι πιο αραιοί σε χαμηλές. Οι πρώτοι πιθανώς αφορούν επιφανειακά ρήγματα, ενώ οι δεύτεροι ταξιδεύουν από μεγαλύτερα βάθη του πλανήτη. Ένα άλλο εύρημα από ένα άλλο όργανο, το μαγνητόμετρο, όπως ανακοινώθηκε, είναι περιοδικοί μυστηριώδεις μαγνητικοί παλμοί που εμφανίζονται γύρω στα μεσάνυχτα κάθε βράδυ γύρω από το InSight. Μια πιθανή εξήγηση είναι ότι προκαλούνται από τα φορτισμένα σωματίδια του ηλιακού «ανέμου» που πέφτουν πάνω στο ρομποτικό εργαστήριο. Από την άλλη, ένας από τους βασικούς στόχους του InSight, να ανοίξει μια τρύπα βάθους έως πέντε μέτρων στο έδαφος του Άρη, έχει «σκοντάψει», καθώς το γερμανικής κατασκευής τρυπάνι του έχει κολλήσει από τον Οκτώβριο, έχοντας βρει σε έδαφος πιο σκληρό του αναμενομένου. https://www.in.gr/2019/12/16/tech/o-seismografos-tou-insight-tis-nasa-exei-anixneysei-322-seismous-ston-ari-eos-tora/

Το διαστημικό σκάφος Juno διαφεύγει από το θάνατο και κάνει μια μοναδική ανακάλυψη. Στις 3 Νοεμβρίου του 2019, το διαστημόπλοιο Juno της NASA παρατήρησε τυχαία έναν ολοκαίνουργιο κυκλώνα στο Νότιο Πόλο του Δία, ενώ διεξήγαγε ένα μοναδικό ελιγμό που έσωσε το διαστημόπλοιο από το θάνατο. Πολλές επιστημονικές ανακαλύψεις συνέβησαν κατά λάθος: η πενικιλίνη, τα μικροκύματα, οι ακτινογραφίες - όλα αυτά τα βασικά ευρήματα ήταν ακούσια. Οι αστρονομικές ανακαλύψεις απαιτούν μερικές φορές και κάποια τύχη: ο William Herschel ανακάλυψε τον Ουρανό, ενώ μελετάει τα φωτεινά αστέρια και τα κοντινά αδύνατα αστέρια. Ομοίως, ο Giuseppe Piazzi βρήκε τον πρώτο αστεροειδή, Ceres, ενώ κατάρτισε έναν κατάλογο με τις θέσεις των αστεριών. Φέτος, η NASA ήταν αρκετά τυχερή, καθώς κατά λάθος είδαν έναν ολοκαίνουριο γιγάντιο κυκλώνα στον Δία. Και υπάρχει μια ιστορία πίσω από αυτές τις εκπληκτικές εικόνες. Το διαστημόπλοιο Juno της NASA πραγματοποίησε τη 22η συγκέντρωση δεδομένων από τον γίγαντα του φυσικού αερίου. Καθώς το διαστημικό σκάφος ανέβηκε 3.500 χιλιόμετρα πάνω από τα υπέροχα σύννεφα, οι ειδικοί της NASA διαπίστωσαν ότι ολόκληρη η αποστολή βρίσκεται σε κίνδυνο. Το ηλιακό διαστημόπλοιο κατευθύνεται προς τη σκιά του Δία. Η έκλειψη θα μπορούσε να είναι θανατηφόρα για τον Juno: το διαστημικό σκάφος πιθανώς θα παγώσει μέχρι θανάτου. «Ενώ η ομάδα προσπαθούσε να καταλάβει πώς να εξοικονομήσει ενέργεια και να κρατήσει τον πυρήνα θερμαινόμενο, οι μηχανικοί ήρθαν με μια εντελώς νέα διέξοδο από το πρόβλημα: Μετακινήστε τη σκιά του Δία. Δεν ήταν τίποτα λιγότερο από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο ιδιοφυΐας ", λέει ο Scott Bolton, κύριος ερευνητής του Juno από το Νοτιοδυτικό Ινστιτούτο Ερευνών στο Σαν Αντόνιο. Η ομάδα υπολόγισε ότι η τροχιά του σκάφους θα χάσει την έκλειψη αν ο Juno προκάλεσε καύση πυραύλων πριν από τις 3 Νοεμβρίου. Ένας τέτοιος ελιγμός θα χρησιμοποιούσε το σύστημα ελέγχου αντίδρασης του σκάφους, το οποίο αρχικά δεν προοριζόταν να χρησιμοποιηθεί για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα. Στις 30 Σεπτεμβρίου, περισσότερο από 4 εβδομάδες πριν από τον εκτιμώμενο χρόνο θανάτου, το σύστημα ελέγχου αντίδρασης καίγεται άρχισε και διήρκεσε περισσότερο από 10 ώρες. Ένας τέτοιος ελιγμός ήταν 5 φορές μεγαλύτερος από οποιαδήποτε προηγούμενη χρήση του συστήματος, αλλά άλλαξε την τροχιακή ταχύτητα του Juno κατά 203 χιλιόμετρα την ώρα, καταναλώνοντας 73 κιλά καυσίμου. 34 ημέρες αργότερα, οι ηλιακοί συστοιχίες του διαστημικού σκάφους συνέχισαν να μετατρέπουν το ηλιακό φως σε ηλεκτρόνια αμείωτα, καθώς ο Juno προετοιμαζόταν να φωνάξει και πάλι πάνω από τα σύννεφα του Δία. «Χάρη στους πλοηγούς και τους μηχανικούς μας, έχουμε ακόμα μια αποστολή» λέει ο Μπόλτον. Το έργο των ναυτικών επιβραβεύθηκε πολύ καιρό με τη νέα, μόνιμη ανακάλυψη του 7ου κυκλώνα που ενώνει το μέρος των τεράστιων καταιγίδων στο Νότιο Πόλο του Δία. Αυτή η σύνθετη εικόνα ορατού φωτός που τραβήχτηκε από τον απεικονιστή JunoCam στο διαστημόπλοιο Juno της NASA στις 3 Νοεμβρίου 2019, δείχνει ένα νέο κυκλώνα στο νότιο πόλο του Δία έχει ενώσει πέντε άλλους κυκλώνες για να δημιουργήσει ένα εξαγωνικό σχήμα γύρω από ένα μεγάλο ενιαίο κυκλώνα. «Αυτοί οι κυκλώνες είναι νέα φαινολογικά φαινόμενα που δεν έχουν δει ή προβλεφθεί πριν», λέει ο Cheng Li, επιστήμονας της Juno από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, στο Μπέρκλεϊ. «Η φύση αποκαλύπτει τη νέα φυσική όσον αφορά τις κινήσεις υγρών και τη λειτουργία των τεράστιων πλανητικών ατμοσφαιρών. Αρχίζουμε να το κατανοούμε μέσω παρατηρήσεων και προσομοιώσεων από υπολογιστή. Οι μελλοντικές Juno flybys θα μας βοηθήσουν να βελτιώσουμε περαιτέρω την κατανόησή μας αποκαλύπτοντας τον τρόπο με τον οποίο εξελίσσονται οι κυκλώνες με την πάροδο του χρόνου ». Ο νότιος πόλος του γίγαντα αερίου χαρακτήρισε 5 μαζικούς κυκλώνες που χορεύουν γύρω από τον έκτο κεντρικό, οι καταιγίδες παρέμειναν στο πενταγωνικό σχήμα και παρατηρήθηκαν από τον Juno από την άφιξή του στον Δία το 2016. 6 κυκλώνες ήταν οι «δροσεροί τύποι του νότιου ημισφαιρίου», που ποτέ δεν κάλεσε άλλους να παίξουν. Τώρα έκαναν μια εξαίρεση για αυτό το μικρό παιδί, το οποίο είναι περίπου το μέγεθος του Τέξας. Τον Νοέμβριο 3 ο Juno συνέλαβε έναν νέο κυκλώνα που ενώνει το ιδιωτικό πάρκο. Τα παλιά μέλη έπρεπε να κινηθούν για να κάνουν χώρο στο πίστα για τον νέο τύπο, από τότε, 7 κυκλώνες στροβιλίζονται σε εξαγωνικό σχήμα. Ένα περίγραμμα των ηπειρωτικών Ηνωμένων Πολιτειών που υπερκαλύπτονται πάνω στον κεντρικό κυκλώνα στην υπέρυθρη εικόνα και ένα περίγραμμα του Τέξας υπερτίθεται πάνω από τον νεότερο κυκλώνα στο νότιο πόλο του Δία δίνει μια αίσθηση της τεράστιας κλίμακας τους. «Ο συνδυασμός της δημιουργικότητας και της αναλυτικής σκέψης απέδωσε για άλλη μια φορά μεγάλο χρόνο στη NASA», καταλήγει ο Bolton. https://asgardia.space/en/news/Juno-Spacecraft-Escapes-Death-And-Makes-a-Unique-Discovery

H ΝΑSA ξαναγράφει την ιστορία των pulsars Ένα βήμα πιο κοντά στην αποκωδικοποίηση των μυστηρίων που καλύπτουν τα pulsars, τα υπέρπυκνα στροβλιλιζόμενα απομεινάρια αστέρων που έχουν εκραγεί, βρίσκονται οι αστροφυσικοί. Χάρη στο νέο τηλεσκόπιο NICER, που σαρώνει τον ουράνιο θόλο στο φάσμα των ακτίνων Χ, οι επιστήμονες έλαβαν τις πρώτες ακριβείς και αξιόπιστες μετρήσεις του μεγέθους και της μάζας ενός pulsar, καθώς και τον πρώτο χάρτη των θερμών σημείων στην επιφάνεια του. Το ΝISER (Neutron star Interior Composition Explorer) είναι ένα τηλεσκόπιο της ΝΑSA και έχει «φορτωθεί» στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό με ένα και μόνο στόχο: να ρίξει φως στα μυστήρια που περιβάλλουν τα pulsars. Όταν ένα τεράστιο αστέρι εξαντλεί τα πυρηνικά του καύσιμα, δηλαδή το ήλιο, καταρρέει κάτω από το βάρος του και εκρήγνυται σαν σουπερνόβα. Αυτοί οι αστρικοί θάνατοι αφήνουν πίσω τους μαύρες τρύπες ή άστρα νετρονίων, ανάλογα με το μέγεθος του αστεριού που εξερράγη. Ένα άστρο νετρονίων έχει μάζα μεγαλύτερη από του Ήλιου μας, συμπυκνωμένη σε μια έκταση περίπου όσο το νησί της Ύδρας. Αν θεωρητικά μπορούσαμε να πάρουμε μια κουταλιά από το «έδαφος» ενός άστρου νετρονίων, θα ζύγιζε περισσότερο από 1 δισεκατομμύριο τόνους, περίπου το βάρος του όρους Έβερεστ. Τα Pulsars, είναι μια κατηγορία αστέρων νετρονίων, στροβιλίζονται γύρω από τον άξονά τους εκατοντάδες φορές κάθε δευτερόλεπτο και εκπέμποντας στο διάστημα κατακλυσμιαίες δέσμες με κάθε περιστροφή. Το τηλεσκόπιο NICER εστίασε στο J0030 + 0451 (J0030 εν συντομία), ένα Pulsar που βρίσκεται σε μια απομονωμένη περιοχή διαστήματος 1.100 έτη φωτός μακριά στον αστερισμό των Ιχθύων και περιστρέφεται 205 φορές ανά δευτερόλεπτο. Κατά τη μέτρηση του J0030 το NICER αποκάλυψε ότι τα σχήματα και οι θέσεις των «θερμών σημείων» στην επιφάνεια του pulsar δεν συνάδουν με τα θεωρητικά μοντέλα που είχαμε αναπτύξει έως τώρα. Και όταν μιλάμε για θερμά σημεία, έχουμε να κάνουμε με περιοχές που έχουν θερμοκρασία εκατομμυρίων βαθμών Κελσίου. Για δεκαετίες, οι επιστήμονες προσπαθούσαν να εξηγήσουν πώς λειτουργούν τα pulsars. To υφιστάμενο θεωρητικό μοντέλο, προβλέπει ότι pulsars διαθέτουν πανίσχυρο ισχυρό μαγνητικό πεδίο με σχήμα παρόμοιο με ενός απλού μαγνήτη. Το πεδίο είναι τόσο ισχυρό που «κόβει» σωματίδια από την επιφάνεια του puslar και τα επιταχύνει σχεδόν στην ταχύτητα του φωτός. Μερικά σωματίδια ακολουθούν το μαγνητικό πεδίο και προσκρούουν την αντίθετη πλευρά, θερμαίνοντας την επιφάνεια και δημιουργώντας θερμά σημεία στους μαγνητικούς πόλους. Ολόκληρο το pulsar λάμπει ελαφρά στο φάσμα των ακτίνων X, αλλά τα θερμά σημεία είναι φωτεινότερα. Καθώς το pulsar περιστρέφεται, αυτές οι κηλίδες σαρώνουν τον ουράνιο θόλο, όπως οι φωτεινές δέσμες ενός φάρου, δημιουργώντας διακυμάνσεις στη φωτεινότητα των ακτίνων Χ του αντικειμένου. Αλλά οι νέες παρατηρήσεις του NICER δείχνουν ότι το θεωρητικό μοντέλο έχει ατέλειες, σύμφωνα με τους ερευνητές της NASA, καθώς τα «θερμά σημεία» εμφανίστηκαν σε περιοχές που δεν θα έπρεπε κανονικά. Πόσο θεμελιώδεις είναι αυτές οι ατέλειες; Αυτό μένει να αποδειχθεί αφού ο όγκος των στοιχείων που συγκεντρώθηκαν από τις παρατηρήσεις του NICER απαιτεί επεξεργασία και προσομοιώσεις ετών, για να καταλήξουμε σε ασφαλή συμπεράσματα. Σε κάθε περίπτωση, η αλήθεια είναι κάπου εκεί έξω. Και μάλλον είναι πιο περίπλοκη απ’ όσο πιστεύαμε. https://physicsgg.me/2019/12/14/h-%ce%bd%ce%b1sa-%ce%be%ce%b1%ce%bd%ce%b1%ce%b3%cf%81%ce%ac%cf%86%ce%b5%ce%b9-%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%bf%cf%81%ce%af%ce%b1-%cf%84%cf%89%ce%bd-pulsars/

Το Hubble παρακολουθεί τον πρώτο διαστρικό κομήτη. Πριν από πάρα πολλά χρόνια, σ’ ένα πλανητικό σύστημα, πολλά έτη φωτός μακριά από την Γη, ένας παγωμένος βράχος μετά από κάποια σύγκρουση ξέφυγε στον μεσοσαστρικό χώρο, για να καταλήξει μετά από περιπλάνηση εκατομμυρίων ετών στο δικό μας πλανητικό σύστημα. Πρόκειται για τον κομήτη 2I/Borisov που ανακαλύφθηκε στις 30 Αυγούστου 2019 από τον ερασιτέχνη αστρονόμο Gennady Borisov. Είναι το δεύτερο διαστρικό αντικείμενο που παρατηρήσαμε να διασχίζει το ηλιακό μας σύστημα. (Ο πρώτος διαστρικός επισκέπτης παρατηρήθηκε το 2017 – το αντικείμενο που ονομάστηκε Οουμουαμούα). Στις 7 Δεκεμβρίου 2019 ο κομήτης Borisov πέρασε από την πλησιέστερη στον ήλιο απόσταση, περίπου δυο φορές την απόσταση Γης – ήλιου (υπενθυμίζεται ότι η μέση απόσταση Γης-Ήλιου είναι 150 εκτομμύρια χιλιόμετρα=1 αστρονομική μονάδα). Η βαρυτική έλξη του Ήλιου δεν θα καταφέρει να «συλλάβει» τον διαστρικό επισκέπτη εξαιτίας της μεγάλης ταχύτητάς του 160.000 χιλιόμετρα ανά ώρα και του σχήματος της τροχιάς του. Από τον Οκτώβριο το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, παρακολουθεί τον κομήτη Borisov. Έτσι, προέκυψαν δυο οι παρακάτω εντυπωσιακές φωτογραφίες: Στην πρώτη φωτογραφία (αριστερά) ο κομήτης εμφανίζεται μπροστά από έναν μακρινό σπειροειδή γαλαξία (τον 2MASX J10500165-0152029). Όταν λήφθηκε η φωτογραφία ο διαστρικός κομήτης απείχε 326 εκατομμύρια χιλιόμετρα από τη Γη. Η δεύτερη φωτογραφία (δεξιά) λήφθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 2019, λίγο μετά την πλησιέστερη διέλευσή του από τον Ήλιο, όταν απείχε 296 εκατομμύρια χιλιόμετρα από τη Γη. Ο κομήτης θα κάνει τη πλησιέστερη προσέγγισή του στη Γη στα τέλη Δεκεμβρίου σε απόσταση 289 εκατομμύρια χιλιόμετρα. Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble μας δίνει το καλύτερο ανώτατο όριο για το μέγεθος του πυρήνα του κομήτη Borisov, που είναι και το σημαντικότερο τμήμα του. Οι φωτογραφίες του Hubble μας δείχνουν ότι ο πυρήνας του είναι 15 φορές μικρότερος από ότι έδειχναν οι προηγούμενες έρευνες – η ακτίνα του είναι μικρότερη από μισό χιλιόμετρο. Οι παρατηρήσεις και άλλων τηλεσκοπίων δείχνουν ότι η χημική σύνθεση του είναι παρόμοια με τους κομήτες του ηλιακού μας συστήματος, κάτι που υποδεικνύει ότι κομήτες σχηματίζονται με παρόμοιο τρόπο και σε άλλα πλανητικά συστήματα. Έως τα μέσα του 2020 ο κομήτης θα έχει αφήσει πίσω του τον πλανήτη Δία και θα συνεχίσει την πορεία προς την παγωμένη άβυσσο του διαστρικου χώρου. https://physicsgg.me/2019/12/15/%cf%84%ce%bf-hubble-%cf%80%ce%b1%cf%81%ce%b1%ce%ba%ce%bf%ce%bb%ce%bf%cf%85%ce%b8%ce%b5%ce%af-%cf%84%ce%bf%ce%bd-%cf%80%cf%81%cf%8e%cf%84%ce%bf-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%83%cf%84%cf%81%ce%b9%ce%ba%cf%8c/

Το SpaceX θα παραδώσει κάνναβη στον ISS Την Τρίτη 10 Δεκεμβρίου, η αμερικανική βιοτεχνολογική εταιρεία Front Range Biosciences ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει να στείλει κάνναβη με το αεροσκάφος SpaceX CRS-20 στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) που έχει προγραμματιστεί για το Μάρτιο του 2020. Είναι περισσότερο από ένα χρόνο από τότε που ο SpaceX CEO Elon Musk καπνίζει μπροστα στην κάμερα. Είναι ένα ακόμη βήμα για τη διάδοση της κάνναβης στους ενθουσιώδες του χώρου; Το SpaceX τώρα παραδίδει φάρμακα στο ISS; Οι αστροναύτες μπορούν τώρα να καπνίζουν ; Θα πετάξει η NASA αστροναύτες; Συγγνώμη για να σας απογοητεύσω, αλλά οι αστροναύτες δεν φτάνουν ψηλά στον Διαστημικό Σταθμό. Ο Μουσκ δεν εισέρχεται στο εμπόριο ναρκωτικών, εξ όσων γνωρίζουμε. Αντ 'αυτού, η βιοτεχνολογική εταιρεία θα στείλει καλλιέργειες φυτών στο διάστημα, προκειμένου να ελέγξει πώς η μικροβαρύτητα επηρεάζει τις μεταβολικές οδούς τους. Για να διεξαγάγει ένα τόσο ενδιαφέρον πείραμα, η εταιρεία συνεργάστηκε με τις εταιρείες SpaceCells USA Inc. και BioServe Space Technologies στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο, Boulder. Το Front Range παρέχει τις καλλιέργειες των φυτών, η SpaceCells παρέχει διαχείριση και χρηματοδότηση για το έργο, ενώ η BioServe παρέχει υλικό με εξειδίκευση στην πτήση για τη στέγαση των φυτών. Η κάνναβη θα παραμείνει στο ISS σε ειδική θερμοκοιτίδα με ελεγχόμενες περιβαλλοντικές συνθήκες για ένα μήνα, ενώ παρακολουθείται απομακρυσμένα από το Πανεπιστήμιο του Κολοράντο. Έτσι δεν υπάρχει κανένας τρόπος που οι αστροναύτες θα μπορούσαν να καπνίσουν τα δείγματα και να μην πιαστούν ακόμα κι αν ήθελαν. Στην πραγματικότητα, ακόμα κι αν θα μπορούσαν, δεν θα αντιμετώπιζαν κανένα από τα ψυχαγωγικά αποτελέσματα: η εταιρεία στέλνει κάνναβη στο διάστημα, τα στελέχη που περιέχουν πολύ χαμηλά επίπεδα ψυχοδραστικών ενώσεων γνωστών ως τετραϋδροκανναβινόλη ή ΤΗC. Μαζί με την κάνναβη, η εταιρία στέλνει σταθμούς καφέ στο σταθμό. Συνολικά, έως και 480 φυτικές κυτταροκαλλιέργειες θα διαμείνουν πάνω στο ISS. Μετά από 30 ημέρες στο διάστημα, τα δείγματα θα μεταφερθούν στη Γη, έτσι ώστε οι ερευνητές στο Front Range να μπορούν να εξετάσουν τα φυτά και να καθορίσουν τον τρόπο με τον οποίο επιδρα η μικροβαρύτητα . Αυτή είναι μια από τις πρώτες στιγμές που κάποιος ερευνά τις επιπτώσεις της μικροβαρύτητας και της διαστημικής πτήσης στις καλλιέργειες κυψελίδων κάνναβης και καφέ », λέει ο κ. Jonathan Vaught, συνιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Front Range Biosciences. «Υπάρχει επιστήμη για να υποστηρίξει τη θεωρία ότι οι φυτικές μεταλλάξεις μεταφέρουν χώρο. Αυτή είναι μια ευκαιρία να δούμε αν αυτές οι μεταλλάξεις παραμένουν ξανά στη γη και αν υπάρχουν νέες εμπορικές εφαρμογές. Με την εκμάθηση του τρόπου με τον οποίο τα φυτά ανταποκρίνονται σε ένα τέτοιο ασυνήθιστο περιβάλλον, η εταιρεία ελπίζει να βρει νέους τρόπους καλλιέργειας φυτών, ώστε να μπορούν να ευδοκιμούν σε τοποθεσίες όπου δεν έχουν ευδοκιμησει επιτυχώς στο παρελθόν. https://asgardia.space/en/news/SpaceX-Will-Deliver-Cannabis-to-ISS