Στέφανος Σοφολόγης

Ο μόνος λόγος ύπαρξης των φακών 2 ιντσών είναι για να πετύχουμε μεγαλύτερα οπτικά πεδία στις χαμηλές μεγεθύνσεις όταν έχουμε τηλεσκόπιο με μεγάλη εστιακή απόσταση, π.χ. πάνω από 1200 mm. Οι φακοί 2 ιντσών ούτε τη συνολική φωτεινότητα ενός αντικειμένου αυξάνουν, ούτε την ποιότητα της εικόνας αυξάνουν (ούτε τη μειώνουν). Είναι απλά μια ανάγκη των μεγάλων τηλεσκοπίων που προκύπτει από τη γεωμετρία και τα χαρακτηριστικά της εξερχόμενης δέσμης φωτός.

Πράγματι, είναι σχετικά μικρό αλλά όχι σε σημείο που να προβληματίζει. Υπάρχουν φακοί με eye relief 4mm κι όμως τους χρησιμοποιούμε. O Nagler 16mm έχοντας 10mm e-r γίνεται σχετικά άνετος μόλις το μαλακό λάστιχο διπλωθεί προς τα κάτω. Δεν εξυπηρετεί κάποιον που πρέπει να φοράει τα γυαλιά του στην παρατήρηση (αστιγματισμός) αλλά χωρίς γυαλιά δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Άλλωστε οι οπτικές αρετές του είναι τέτοιες που το e-r δεν απασχολεί.

Πολύ ωραίο ταξίδι το pdf, ευχαριστούμε Παναγιώτη!

Γιάννη, φαντάσου να αρχίσουν να τα απαγγέλουν στο εξάλεπτο της ολικότητας! Δεν θα ήθελα να ήμουν δίπλα! ( )

Αν δει κανείς προσεκτικά το βιντεάκι με τον Νιλ Άρμστρονγκ, θα καγχάσει με τη βλακεία του σχολιαστή που ούτε το χιούμορ αντιλήφθηκε, ούτε το κλείσιμο της ομιλίας, (θα έλεγε κανείς ότι ήταν κουφός!), το οποίο στη συνέχεια παραποίησε τραγικά για να καταλήξει στα δικά του συμπεράσματα (αυτά στα οποία ήθελε να καταλήξει). Αλλά η ευθύνη δεν είναι μόνο του σχολιαστή αλλά καθενός που αναπαράγει την ασυνάρτητη σκέψη και τα καταρρέοντα, παιδαριώδη επιχειρήματα των συνομωσιολόγων, τα οποία είναι φτιαγμένα από ημιμαθείς για αμαθείς. (Όσο για το Ρόζγουελ που αναφέρθηκε, οι ίδιοι οι συντελεστές του αρχικού βίντεο με την ...εγχείρηση του ταλαίπωρου «εξωγήινου», αποκάλυψαν τηλεοπτικά πριν λίγα χρόνια τη φάρσα και εξήγησαν λεπτομερώς τη μέθοδο και τα υλικά που χρησιμοποίησαν για να εγχειρήσουν τον υποτιθέμενο ...Ε.Τ.! Φυσικά, καναλάρχες και εκδότες στεναχωρήθηκαν που έχασαν μιά σημαντική πηγή εσόδων, αλλά όχι για πολύ! Το ψέμα, ψέμα έμεινε και συνεχίζει να πουλάει σε αφελείς και σε όσους έτυχε να μην πάρουν χαμπάρι την αποκάλυψη της φάρσας. Αυτά, έτσι για να μπαίνουν κάποια πράγματα στη θέση τους. Και για να θυμόμαστε που και που τον μπάρμπα-Άλμπερτ και την καυστική του ρήση για τα δύο πράγματα που θεωρούσε άπειρα...)

Πιστεύω κι εγώ ότι θα καταφέρω να είμαι από την Παρασκευή στη συνάντηση. Ανυπομονώ να δώ καλούς φίλους! Από το δελτίο τύπου του Σ.Ε.Α.: Αναχώρηση Κατά την αναχώρηση, ο χώρος διαμονής- κατάκλισης θα πρέπει να παραδοθεί στην κατάσταση που ήταν κατά την προσέλευση. Η τελευταία αναχώρηση θα γίνει την Κυριακή στις 13:00. Για την ασφαλή είσοδο στην Εθνική οδό καλό είναι να ακολουθήσετε τις οδηγίες του χάρτη (Σχ.1).

Όσο κι αν φαίνεται παράξενο, δεν απαιτείται μεγάλη διάμετρος για να δει κανείς λίγο πρασινωπό χρώμα στο Μ42. Αυτό που χρειάζεται είναι μεγάλο exit pupil (κόρη εξόδου) ώστε το αντικείμενο να αποκτήσει μεγάλη επιφανειακή λαμπρότητα. Ως γνωστόν, η επιφανειακή λαμπρότητα εξαρτάται από το exit pupil μόνο κι όχι από τη διάμετρο.Αν κατεβάσει κανείς τη μεγέθυνση αρκετά, ώστε ο λόγος διάμετρος (mm) προς μεγέθυνση (= exit pupil) να ανεβεί σε τιμές κοντά στο 6 ή 7, επιτυγχάνει τη μέγιστη επιφανειακή λαμπρότητα που μπορεί να παραχθεί με ένα τηλεσκόπιο (ή κυάλι). Και επειδή το αντικείμενο είναι αρκετά εκτετεμένο, αν οι συνθήκες είναι καλές (μεγάλη διαύγεια, μικρή φωτορύπανση) τότε είναι πολύ πιθανό να δει το πρασινόγκριζο χρώμα του νεφελώματος.

Τον Nagler 16mm T5 στον συστήνω ανεπιφύλακτα, είναι άριστος. Είναι ο πιό μεγάλος (σε εστιακό μήκος) Nagler που έχει βαρελάκι 1,25" και είναι μικρός σε διαστάσεις. Ο 17mm Nagler θεωρείται επίσης πολύ καλός αλλά είναι αρκετά πιό ογκώδης. Γιά τον 16άρη υπάρχει και μιά δοκιμή εδώ: http://www.astrovox.gr/forum/viewtopic.php?t=7865 Ο Panoptic 19mm είναι ίσως ο καλύτερος Panoptic. Για τους Tele Vue και όχι μόνο μπορείς να δεις εντυπώσεις χρηστών εδώ: http://www.excelsis.com/1.0/section.php?sectionid=22&lastsort=&findtext=&cond=&range=&archive=-1&range=t Στην ίδια ιστοσελίδα υπάρχουν πολυάριθμες κριτικές χρηστών για τα περισσότερα γνωστά τηλεσκόπια και προσοφθάλμιους φακούς. Οι Hyperion δεν ταιριάζουν τόσο καλά με γρήγορα τηλεσκόπια. Οι Vixen LVW είναι εξαιρετικοί στην κατηγορία τιμής τους αλλά είναι και πιό ογκώδεις από άλλους.

Τελικά αθροίζει ή δεν αθροίζει; Πάω στοίχημα ότι κάποιοι νεοεισερχόμενοι έμειναν με την απορία αφού ο Φώτης δεν ολοκλήρωσε το σχόλιό του (γιατί; ) Θα μπορούσαμε να γράψουμε άρθρο ολόκληρο, αλλά είναι πιό σημαντικό να σταθούμε στα κύρια σημεία: Το μάτι δεν αθροίζει φωτόνια για να παράγει φωτεινότερη εικόνα. Βλέπει σε «πραγματικό χρόνο» όπως περίπου μια βιντεοκάμερα που τραβάει ταινία. Δεν συμπεριφέρεται σαν φωτογραφική μηχανή που μπορεί να συλλέγει τα φωτόνια μιας σταθερής εικόνας επί αρκετά δευτερόλεπτα, λεπτά ή ώρες. Η εικόνα που βλέπει συντίθεται σε κλάσματα δευτερολέπτου και «αντικαθίσταται» αμέσως από τη νέα εικόνα χωρίς η νέα εικόνα να αυξάνει σε φωτεινότητα. Αλλιώς όσο περισσότερο θα κοιτάζαμε π.χ. την οθόνη μας τόσο περισσότερο φωτεινή θα γινόταν. Με μια εξαίρεση (κι αυτό νομίζω εννοούσε ο Φώτης): Σε συνθήκες ελάχιστου φωτισμού, όταν τα φωτόνια μόλις που αρκούν για να ερεθίσουν το μάτι (να παράγουν μια αμυδρή εικόνα), το μάτι αθροίζει τα φωτόνια στην περιοχή του κόκκινου για λίγα δευτερόλεπτα. Έτσι όταν κοιτάζουμε ένα πολύ αμυδρό κοκκινωπό αστέρι (με ευθεία όραση, όχι περιφερειακή) μετά από λίγα δευτερόλεπτα το βλέπουμε πιό φωτεινό απ' ότι στην αρχή. Το φαινόμενο όμως σταματά στα λίγα δευτερόλεπτα και η φωτεινότητα παύει να αυξάνεται. Πέρα από αυτή την ειδική και σπάνια περίπτωση, η βασική και αυτονόητη συμπεριφορά του ματιού είναι ότι δεν αθροίζει φωτόνια για παραγωγή πιο φωτεινής εικόνας. Απλά ανανεώνει συνεχώς την εικόνα. Τώρα αν κάποιος θέλει να εισέλθει σε λεπτομέρειες για το πως σχηματίζεται η εικόνα στη διάρκεια του "μεταισθήματος" (~ 1/10 sec, ο ελάχιστος χρόνος που διαρκεί μιά εικόνα στο μάτι σε συνθήκες κανονικού φωτισμού) θα βρεί πολλές πληροφορίες on-line ή σε σχετικά βιβλία.

Αντώνη χαίρομαι αν βοήθησα, αλλά τα νούμερα που έγραψα στις συγκρίσεις ήταν λάθος και τα διόρθωσα. Έκανα την αρχική διαίρεση 8:6 αντί 8:5! Η διαφορά λοιπόν είναι πιό σημαντική απ' ότι δήλωναν τα αρχικά νούμερα. Ο λόγος διαμέτρων 8ιντσου/5ιντσου είναι 1,6 και ο λόγος φωτεινότητας είναι 1,6 στο τετράγωνο δηλ. 2,56 (Αλλάζει και το πείραμα με τις λάμπες, από 100άρα πάμε σε 40άρα ή από 75άρα σε 25άρα - αφού 29άρα δεν υπάρχει.)

To Contrast Booster είναι για απλά διοπτρικά τηλεσκόπια (συχνά οι διαφημίσεις του το αποκρύπτουν) και μειώνει τις εγγενείς χρωματικές εκτροπές αυτών των οργάνων. (Δεν προσφέρει σχεδόν τίποτα σε κατοπτρικά τηλεσκόπια, το έχω και κάθεται στη συλλογή μου). Το Ο-ΙΙΙ (οποιασδήποτε καλής εταιρίας φυσικά, όχι μόνο Baader) είναι πολύ χρήσιμο για νεφελώματα αλλά με μεσαία ή μεγάλα τηλεσκόπια γιατί κόβει πολύ φως. Για μικρά, ένα πιό ευρυζωνικό φίλτρο όπως το UHC/LPR (κακώς η Celestron το ονομάζει UHC) είναι προτιμότερο. Μη βιαστείς καθόλου με τα αξεσουάρ! Άσε πρώτα να γνωρίσεις τις δυνατότητες του τηλεσκοπίου που θα πάρεις και μετά θα αποφασίσεις τι χρειάζεσαι από αξεσουάρ. Αν μπορείς διάθεσε όλο σου τον προϋπολογισμό στο τηλεσκόπιο, δεν θα το μετανιώσεις. Σιγά-σιγά θα αποκτήσεις και τους φακούς/αξεσουάρ που χρειάζεσαι.

Εννοείται ότι είναι απάτη!!! Orion ED 120 ...245 ευρώ!!! Vixen R200-SSDG 200mm ...134 ευρώ και το καλύτερο: Omega De Ville ...322 ευρώ! Πάρτε κόσμε! Δέκα στην τιμή του ενός!

Γενικά όχι, εκτός αν είναι δικές σου φωτογραφίες και γνωρίζεις πολύ καλά πως τις έβγαλες (αλλά τότε γνωρίζεις ήδη καλά και τις δυνατότητες των τηλεσκοπίων.) Μπορεί να δεις θεαματικές φωτογραφίες του Μ51 από ένα τηλ. 80mm και πολύ κακές του ίδιου αντικειμένου από ένα τηλ. 250mm (10"). Ο τρόπος και οι συνθήκες λήψης μπορούν να αλλάξουν εντελώς το αποτέλεσμα.

Αγαπητέ Αντώνη, καλώς ήρθες στο Astrovox. Οι απορίες σου είναι δικαιολογημένες και απασχολούν κάθε νεοεισερχόμενο στην αστρονομική παρατήρηση. Οι φίλοι σου απάντησαν σωστά. Όσον αφορά τα αντικείμενα βαθέως ουρανού, ένα τηλεσκόπιο ποτέ δεν θα δείξει στην οπτική παρατήρηση αυτά που μπορεί να δείξει με τη φωτογραφία δηλ. με τη μακρόχρονη συλλογή φωτονίων (από μερικά δευτερόλεπτα ως λίγες ώρες). Επιπλέον επειδή όπως ήδη ξέρεις η φωτεινότητα είναι ανάλογη της επιφάνειας του φακού/κατόπτρου, ένα 8ιντσο θα δίνει στο μάτι εικόνες 2,56 φορές λαμπρότερες από ένα 5ιντσο. Επειδή τα αντικείμενα που σε ενδιαφέρει κυρίως να παρατηρείς είναι πολύ αμυδρά και πολλές φορές στα όρια της όρασης, το επιπλέον φως είναι ανεκτίμητο. Πόσο μεγάλη είναι η διαφορά; Μπορείς να κάνεις δύο απλά πειράματα για να το κατανοήσεις μόνος σου: α) Σε ένα δωμάτιο που φωτίζεται από μιά λάμπα 100W, άλλαξε τη λάμπα με μία άλλη 40W ίδιου τύπου (100W : 2,56= 39W). Άν φωτίζεται με 75W άλλαξέ τη με 25W (75W : 2,56= 29,3W). Φρόντισε να παρατηρήσεις σκοτεινά σημεία όπως στό βάθος ενός ντουλαπιού ή κάτω από ένα κρεβάτι. Η διαφορά θα είναι πολύ αισθητή και σχεδόν ανάλογη με τη διαφορά 8ιντσου-5ιντσου. β) Διαίρεσε τη διάμετρο των φακών των κιαλιών σου με το 1,6 (=8"/5"). Κάλυψε τους φακούς τους με χαρτονένιες μάσκες στις οποίες έχεις αφήσει κεντρική οπή με διάμετρο ίση με το αποτέλεσμα της διαίρεσης. Σε σκοτεινό ουρανό και περιβάλλον δοκίμασε να παρατηρήσεις κάποιο δύσκολο αντικείμενο του ουρανού με και χωρίς τις μάσκες. Η διαφορά που θα παρατηρήσεις είναι ακριβώς ανάλογη με τη διαφορά 8ιντσου-5ιντσου. Σχεδόν όλοι όσοι επιλέγουν ένα μικρό τηλεσκόπιο μέχρι 6", πολύ γρήγορα αγοράζουν ένα μεγαλύτερο. Ακόμη κι εκείνοι που αγοράζουν ένα 8ιντσο στην αρχή, σκέφτονται συχνά ένα 10ιντσο ή ένα 12ιντσο. Αν ένα 20ιντσο μπορούσε να είναι φθηνό και βολικό σε όγκο/βάρος, όλοι θα είχαμε 20ιντσα. Θέλω να πω ότι επειδή στην αστρονομική (οπτική) παρατήρηση παίζουμε με τα όρια της όρασης, το επιπλέον φως (= η μεγαλύτερη διάμετρος) είναι ανεκτίμητο. Αρκεί να μην κάνουμε το λάθος να αγοράσουμε τηλεσκόπιο που δυσκολευόμαστε να μεταφέρουμε. Μέχρι τις 10" όλα είναι πολύ εύκολα. (Μετά από καιρό θα καταλάβεις ότι ίσως η «σωστή» απορία σ΄αυτή τη φάση θα ήταν "8ιντσο ή 10ιντσο;" - αν βέβαια είσαι σίγουρος ότι θα ασχοληθείς πολύ με την παρατήρηση). Καλή επιλογή!

Ένα ζευγάρι clicklock έχει ενσωματωμένα το binoviewer της Baader που χρησιμοποιώ: http://www.company7.com/baader/options/baaderbinoV.html Λειτουργούν άριστα, έχουν πολύ καλή ποιότητα και εξασφαλίζουν την απόλυτη παραλληλία των προσοφθαλμίων με τον οπτικό άξονα. Σαν ξεχωριστό αξεσουάρ για ένα εστιαστή το συστήνω ανεπιφύλακτα ιδίως αν ο εστιαστής δεν έχει ήδη ένα καλής ποιότητας σφιγκτήρα με μπρούτζινο κολάρο (αν όμως έχει, το clicklock δεν θα προσθέσει και πολλά). Πρέπει πάντως να συνυπολογίσει κανείς το πρόσθετο ύψος του και να είναι σίγουρος ότι ο εστιαστής έχει το περιθώριο που χρειάζεται για να κινηθεί προς τα μέσα (back focus) για να εστιάζει με όλους τους φακούς και αξεσουάρ.

Να και κάποιες φωτό από την εκδήλωση. Στα τηλεσκόπια φαίνονται ο Γιώργος Μπιρσιάνης, ο Αλέξανδρος Γραβάνης, ο Μιχάλης Φαναριώτης κι ο υποφαινόμενος.

Το ροζ;;; Μόνο στον κήπο μου! (σχεδόν) Για τηλεσκόπια ένα είναι το χρώμα, λευκό.

Το 2006 διάλεξα προσεκτικά ένα ζαχαρί χρώμα καλής ποιότητας για να βάψω μιά βάση ερευνητή ώστε να ταιριάζει με το χρώμα του Vixen ED81S. Τον ερευνητή (6Χ30) και τη βάση του δεν τα είχα χρησιμοποιήσει ποτέ, στάλθηκαν από Αγγλία κατά λάθος μαζί με το 10ιντσο το 2001. Η βάση του ερευνητή είχε το παλιό σφυρήλατο πρασινωπό χρώμα της Vixen (θυμηθήτε τις πρώτες super polaris). H βαφή πέτυχε τέλεια και η βάση του ερευνητή έδεσε μια χαρά με τον οπτικό σωλήνα ...για ένα χρόνο. Κατόπιν έγινε 2-3 τόνους πιό σκούρα, χωρίς να εκτεθεί σε πολύ φώς και βέβαια θέλει πάλι βάψιμο. Συμπέρασμα: οι μη εργοστασιακές βαφές είναι λίγο ...ζάρια (εκτός από ζόρια). Σίγουρα δεν μπορούν να έχουν τη σταθερότητα και την αντοχή των εργοστασιακών αν περαστούν με απλό τρόπο. Και μιάς και μιλάμε για αισθητική, τα χειρότερα χρώματα που έχω δει ποτέ είναι το ξεπλυμένο θαλασσί και το ανεκδιήγητο «μπεζ-χρυσαφί» της Skywatcher που ανέφερε κι ο kostakis. Δεν έχω παραξενιές με τα χρώματα, αλλά δεν μπορώ να το εξηγήσω, τα συγκεκριμένα μου είναι πολύ δυσάρεστα. Υποκειμενική η άποψή μου αλλά αυτές οι δύο επιλογές ήταν εντελώς απαράδεκτες! Είμαι σχεδόν σίγουρος ότι κόστισαν σε πωλήσεις στην εταιρία. Ένα ...παστέλ ροζάκι θα ήταν 100 φορές καλύτερο!

Παιδιά είστε πολύ τυχεροί! Και γιατί έχετε πότε-πότε τον καταπληκτικό ουρανό του Σκίνακα και γιατί έχετε το μεράκι που χρειάζεται. Η περιγραφές σας είναι επίσης πολύ ...πορωτικές! Συγχαρητήρια και για τα οριακά επιτεύγματα! Φανταστείτε όταν πριν λίγα χρόνια περιέγραφα σε φίλους ότι με το 10ιντσο στο Μ57 έφτασα εύκολα στο mag 15,3 και στη συνέχεια οριακά αλλά με βεβαιότητα στο 15,7, αντιμετώπισα αρκετό σκεπτικισμό! Δεν έχουν όλοι συνειδητοποιήσει τι σημαίνει υψόμετρο και διαύγεια (έλλειψη υγρασίας) σε συνδιασμό με καλό seeing και χαμηλή φωτορύπανση. Η εμπειρία παρατήρησης σε ιδανικές συνθήκες ισοδυναμεί με αρκετές ίντσες αύξηση στη διάμετρο του τηλεσκοπίου. Εύχομαι να χαίρεστε τέτοιες παρατηρήσεις για πολλά-πολλά χρόνια...

Θα επαναλάβω κι εγώ αυτά που έγραψαν και οι φίλοι πιό πάνω: Πολύ προσοχή στο θέμα του αντεστραμένου ειδώλου του ερευνητή. Αυτός που προτείνεις έχει αντεστραμένο αλλά όχι ανάποδο είδωλο (έχει δηλ. "mirror image") και θα σε βασανίσει κυριολεκτικά με ένα νευτώνειο. Είναι φτιαγμένος για να συνοδεύει διοπτρικά ή καταδιοπτρικά τηλεσκόπια που έχουν επίσης "mirror image". Αν πρέπει οπωσδήποτε να πάρεις ερευνητή με διαγώνιο 90°, πρόσεξε να είναι ορθού ειδώλου (αντεστραμένου ΚΑΙ ανάποδου ταυτόχρονα, δηλ. τελικά ορθού, ή αλλιώς correct image) όπως είναι και το τηλεσκόπιό σου. Επιπλέον, αν πράγματι καταλήξεις σε ερευνητή 90°, είναι πράγματι απαραίτητος και ένας «ευθύς» ερευνητής κόκκινης κουκίδας (ή rigel, telrad κλπ) για την αρχική σκόπευση. Μόνο με τον ερευνητή 90° θα δυσκολεύεσαι πολύ να βρεις το στόχο.

Βαγγέλη, ευχαριστώ και για τις ευχές και για τη διόρθωση. Εκ παραδρομής έγραψα real το σωστό είναι φυσικά root. Θα το διορθώσω και πιο πάνω για να μην μπερδεύει κανέναν.

Άλλη μιά εκδήλωση για το κοινό που μας γέμισε χαρά και ικανοποίηση, καθώς η προσέλευση του κοινού ήταν μεγάλη. Μεγάλο και το ενδιαφέρον και οι απορίες, ιδίως από τους μικρούς μαθητές. Ο καιρός έφτιαξε κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή, αφού μέχρι να αποφασίσουμε να στήσουμε τα τηλεσκόπια φυσούσε πολύ δυνατά και τα σύννεφα έρχονταν και έφευγαν (και ξαναέρχονταν). Στις 21:00 επικράτησε ιδανικός καιρός και όλα πήγαν καλά!

Το πάχος στην περιφέρεια του νέου κατόπτρου είναι 27mm, δηλ. όσο και το παλιό. (Η οπίσθια όψη του είναι εντελώς επίπεδη, ενώ στο παλιό υπήρχε μια πολύ ελαφρή καμπυλότητα, που ανύψωνε την επιφάνεια προς το κέντρο κατά 1-2 χιλιοστά.) Βασίλη, δες τα links που παρέθεσα στο αρχικό post για τους τρόπους μέτρησης των σφαλμάτων στα οπτικά (ή στο μέτωπο κύματος που παράγουν) και τη σημασία τους. Σαν παράδειγμα σκέψου το εξής: Έστω ότι έχουμε μια μεγάλη στρογγυλή πεδιάδα εντελώς επίπεδη εκτός από δυό σημεία όπου υπάρχει ένας μικρός λόφος ύψους 100m και μιά κοιλάδα (χαράδρα) βάθους 100m. Από το υψηλότερο σημείο της πεδιάδας (100m) μέχρι το χαμηλότερο (-100m), η διακύμανση του υψομέτρου είναι 200m. Μπορούμε να πούμε λοιπόν ότι η πεδιάδα είναι επίπεδη εντός ενός εύρους 200m. Το ίδιο μετρά και η τιμή P-V (Peak to Valley) στα κάτοπτρα (λέει π.χ ότι η επιφάνεια του κατόπτρου ακολουθεί τη θεωρητική παραβολική καμπύλη εντός ενός εύρους με μήκος λ/8, από το μέγιστο "peak" στο χαμηκότερο "valley". Τι γίνεται όμως αν είχαμε άλλη μιά τέτοια πεδιάδα γεμάτη με λόφους μέχρι 100m και κοιλάδες μέχρι -100m ; Και οι δύο πεδιάδες είναι επίπεδες εντός ενός εύρους 200m άρα η μέτρηση P-V δεν μας λέει πιά είναι πιό ομαλή, αλλά μόνο τη μέγιστη διακύμανση από την απόλυτη ομαλότητα. Εδώ έρχεται στα οπτικά η μέτρηση σε RMS (root mean square). Μαθηματικά, λαμβάνει υπόψη όλα τα σημεία ενός κατόπτρου, ακόμα και εκείνα που ξεφεύγουν από το θεωρητική επιφάνεια κατά λ/20 ή λ/80 και το αποτέλεσμα εκφράζει τη συνολική ομαλότητα του κατόπτρου. Σε ένα καλοφτιαγμένο κάτοπτρο η τιμή RMS είναι 4 ως 6 φορές (ή και παραπάνω) καλύτερη από την τιμή P-V, υποδεικνύοντας ότι τα σημεία που έχουν τη μέγιστη απόκλιση P-V είναι ελάχιστα και το κάτοπτρο είναι πολύ ομαλότερο στο μεγαλύτερο μέρος της επιφάνειάς του. Η καλύτερη μέτρηση είναι o αριθμός Strehl, που εκφράζει το ποσοστό φωτός που βρίσκεται μέσα στο είδωλο (δίσκο Airy) ενός αστεριού σε σχέση με το ιδανικό για τον τύπο του τηλεσκοπίου. Δείχνει δηλ. αν τα αστρικά είδωλα ενός τηλεσκοπίου είναι τόσο σημειακά όσο προβλέπει η θεωρία για τον τύπο του ή κατά πόσο λόγω ατελειών των οπτικών ένα μέρος του φωτός διαχέεται έξω από το θεωρητικό είδωλο, μειώνοντας το κοντράστ και τη λεπτομέρεια, ιδίως στα πλανητικά είδωλα. Σημ. Στα κάτοπτρα όταν μιλάμε για μετρήσεις πρέπει να ξεχωρίζουμε οπωσδήποτε αν αναφερόμαστε στην οπτική επιφάνεια (surface accuracy) ή στο μέτωπο κύματος (wavefront accuracy). Ένα δεδομένο σφάλμα στην επιφάνεια ενός κατόπτρου παράγει ΔΙΠΛΑΣΙΟ σφάλμα στο μέτωπο κύματος. Άν η επιφάνεια ενός κατόπτρου είναι μεγίστου σφάλματος λ/8, το μέγιστο σφάλμα στο μέτωπο κύματος είναι λ/4 δηλ. διπλάσιο. Το κάτοπτρο τότε θα χαρακτηρίζεται από τη μέτρηση P-V λ/4 wavefront. Οι σοβαροί κατασκευαστές αναφέρουν πάντα που αναφέρονται οι μετρήσεις τους, στην επιφάνεια του κατόπτρου ή στο μέτωπο κύματος. Έχει επικρατήσει να μετράται το μέτωπο κύματος. Έτσι μετρά και η Orion Optics. To κάτοπτρο που μου έστειλε έχει P-V λ/10,3 wavefront accuracy ή αλλιώς P-V λ/20,6 surface accuracy.

Παιδιά, ευχαριστώ για τις ευχές. Για τις απορίες σας, τα κάτοπτρα είναι της σειράς Ultra Grade, τον εστιαστή τον έχω αναβαθμίσει από χρόνια σε έναν πολύ καλό και απλό Crayford της Baader που τελικά δεν αλλάζω με τίποτα και ναι, θα έχω το τηλεσκόπιο στην Αναύρα (ετήσια συνάντηση). Ουσιαστικά εκεί θα το δοκιμάσω προσεκτικά, αφού μέχρι τότε δεν θα το μεταφέρω μαζί μου στο νησί. Γιώργο, πράγματι έπρεπε οι μετρήσεις να γίνονται από όλους τους κατασκευαστές με φως 550nm (πράσινο) όπου άλλωστε το μάτι είναι πιό ευαίσθητο κι όχι στο πιο «ευνοϊκό» (κατά 15%) για καλές μετρήσεις μήκος κύματος των 632nm (πορτοκαλί). Ευτυχώς οι μετρήσεις με τα δύο μήκη κύματος συγκρίνονται εύκολα με μια διαίρεση.