Στέφανος Σοφολόγης

Υπάρχει πάντα η κατηγορία με οθόνες 12" ή 13.3". Κατά τη γνώμη μου οι διαστάσεις ευτές είναι καλός συνδυασμός ευκολίας-μεγέθους. Κάτω από 10" είναι μεν πολύ καλοί για μετακινήσεις, αλλά δεν είναι τόσο εύχρηστοι στο αστρονομικό τραπεζάκι.

Πολύ γλυκούλι, αλλά το μήκος του είναι τόσο μικρό που πιθανόν οποιαδήποτε μικροκίνηση με το χέρι για παρακολούθηση ενός αντικειμένου θα το βγάζει κατ΄ευθείαν εκτός οπτικού πεδίου. Μάλλον κάνει μόνο για μικρές μεγεθύνσεις, μικρότερες κι απ΄ότι υπονοεί η διάμετρός του. Με βάση τις διαστάσεις του, μια μικρή μετακίνηση 3 χιλιοστών στην άκρη του σωλήνα θα προχωρά το πεδίο κατά 1° στον ουρανό, τη στιγμή που η ίδια μετακίνηση σε ένα μεγάλο dobsonian προχωρά το πεδίο μόνο κατά 15' της μοίρας. Η στόχευση με το μικρό dobsonian μάλλον θα είναι δύσκολη υπόθεση.

Αγαπητέ Μουσοκλή, η επιστήμη σήμερα δεν θέτει τόσο υποθετικά και αόριστα ερωτήματα όσο αυτά που διατυπώνεις, ή τουλάχιστον όταν το κάνει, το κάνει με σαφές σκεπτικό και έρεισμα. Σκέψεις όπως "για φανταστείτε εμπρός στην εστία θεάσεως ένα τεράστιο κενό να λειτουργούσε ως κάτοπτρο εκμηδενίζοντας την απόσταση από τον στόχο;" μπορεί να ακούγονται ενδιαφέρουσες, όμως όταν στερούνται φυσικού (=πραγματικού) νοήματος ή θεωρητικού/πειραματικού αιτίου, δεν αποτελούν αντικείμενο αναζήτησης ενός επιστημονικού έργου άλλα μάλλον αντικείμενο φιλοσοφικού ή φανταστικού στοχασμού. Η φιλοσοφία έχει πάντα ισχυρούς δεσμούς με την επιστήμη αλλά δεν την περιορίζει ούτε την καθορίζει. Η επιστήμη είναι το έργο της επίπονης ανεύρεσης του αληθούς (στον επιστητό κόσμο) - όσο κι αν αρεσκόμαστε να λέμε άλλοτε ότι η αλήθεια είναι υποκειμενική. Συνεπώς η Κοσμολογία, η Αστροφυσική και γενικότερα η Φυσική, όταν δεν απαντούν σε ερωτήματα (=δεν διατυπώνουν προτάσεις) είναι επειδή δεν εκτιμούν το αστήρικτο, το αναπόδεικτο, αντίθετα από τη Φιλοσοφία που πιό θαρρετά (=πιό αυθαίρετα) διατυπώνει προτάσεις χωρίς να απαιτεί την απόδειξή τους. Κάτι ακόμα, οι απόψεις των αρχαίων φιλοσόφων έχουν τεράστια ιστορική σημασία για την πρόοδο της ανθρώπινης σκέψης, αλλά ελάχιστη επιστημονική αξία σήμερα για την πρόοδο των φυσικών επιστήμών. Ο δρόμος προς την γνώση, η εξερεύνηση του μικρόκοσμου και του μακρόκοσμου δεν περνά από τα αρχαία κείμενα, αλλά από τη μεθοδική παρατήρηση, το οργανωμένο πείραμα, τη λογική συνοχή και συνέπεια, το μαθηματικό συμπέρασμα.

Δεν ήταν γραφτό για απόψε! Όλα πηγαίναν καλά, επικρατούσε διαύγεια και νηνεμία αλλά μετά από μιάμιση ώρα ξεκίνησε άνεμος που δυνάμωσε πολύ γρήγορα. Μετά από 15 λεπτά δεν ήξερα τι να πρωτομαζέψω το τραπεζάκι με τους χάρτες και τους φακούς ή το τηλεσκόπιο; Όλα κινδύνευαν να γίνουν ένα με το έδαφος. Πρίν φύγω βρήκα ...τυχαία και το κασκόλ μου σε ένα θάμνο! Είχε φύγει από πάνω μου χωρίς να το καταλάβω γιατί φορούσα χοντρό μπουφάν και δύο σκούφους, έναν ...τρομοκρατικό μέχρι το λαιμό κι έναν κανονικό! Για φέτος δε νομίζω ότι θα έχω δεύτερη ευκαιρία για το μαραθώνιο. Ας είναι... Υ.Γ. Ο Pentax XW 10 mm είναι απίστευτος φακός! Εντυπωσιακά κοντά στην τελειότητα. Μέσα απ' αυτόν το Μ42 κυριολεκτικά χάλαγε τη νυχτερινή όραση γεμίζοντας το πεδίο με φωτεινό γκρίζο - ελαφρά πρασινωπό χρώμα, γεμάτο δομή και λεπτομέρειες. Ο Μ82 επίσης εκπληκτικός με πολύ έντονη παρουσία και αρκετές λεπτομέρειες. Άν δεν φύσαγε, δεν ξέρω αν θα έκανα το μαραθώνιο ή θα έμενα να χαζεύω τα πιό όμορφα αντικείμενα... (Τηλεσκόπιο νευτώνειο 10")

Ξεκινάω! Αρκεί να μη φυσάει και να μη συννεφιάσει...

Σωτήρη, ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια, θα απαντήσω αρχίζοντας από την τρίτη παρατήρησή σου. Ακόμη και με κιάλια των 20 ευρώ ή τηλεσκόπιο των 200 ευρώ μπορεί κάποιος να περάσει αμέτρητες ώρες ή νύχτες κάτω από το νυχτερινό ουρανό και να ευχαριστηθεί την παρατήρηση. Η χαρά και η ικανοποίηση που θα λάβει όμως δεν οφείλεται στις ιδιότητες του οπτικού οργάνου αλλά στο εντυπωσιακό και υποβλητικό θέαμα του νυχτερινού ουρανού, στην συγκίνηση της εμπειρίας. Τα οπτικά περνούν σε δεύτερη μοίρα. Τις πιό όμορφες νύχτες κάτω από το νυχτερινό ουρανό τις πέρασα με το πρώτο μου μονόκιαλο (10Χ30) και το πρώτο μου τηλεσκόπιο, ένα μικρό ρώσικο νευτώνειο των ...65mm που το είχα αγοράσει 25.000 δρχ (73 ευρώ) το 1989 και ήμουν πολύ ευχαριστημένος. Επειδή λοιπόν εκείνες ήταν οι πιό συγκινητικές παρατηρήσεις μου, θα έπρεπε να προτείνω σε όλους να αγοράσουν απλώς ένα μικρό τηλεσκόπιο 2,5 ιντσών; Όχι φυσικά. Άλλωστε αν τότε κάποιος μου δώριζε ένα τηλεσκόπιο 8 ιντσών οι πρώτες μου παρατηρήσεις θα ήταν ακόμα πιό έντονες και ανεξίτηλες από τη μνήμη μου. Σχετικά με την πρώτη ερώτηση: Όσο ο αρχάριος παρατηρεί με κιάλια των 20 ευρώ, πολύ δύσκολα μπορεί να φανταστεί ποιά θα ήταν η διαφορά στην παρατήρηση με ένα ακριβό ζευγάρι. Στην πραγματικότητα μπορεί να μην τον απασχολήσει καθόλου το ερώτημα αφού είναι απασχολημένος με κάτι πολύ πιό όμορφο, τον ουρανό που πρωτομαθαίνει και πρωτοθαυμάζει. Μόνο αν κάποιος του δώσει επί τόπου ένα κορυφαίο ζευγάρι κιάλια θα μείνει εμβρόντητος από τη διαφορά και μπορεί να αναρωτηθεί - γιά πρώτη φορά - "μα πώς κοίταζα τόσο καιρό;" Τη διαφορά λοιπόν θα την καταλάβει αμέσως, είναι η ίδια που βλέπει κανείς όταν σε ένα πολύ καλό τηλεσκόπιο χρησιμοποιήσει ένα πλαστικό προσοφθάλμιο των 10 ευρώ και μετά έναν Tele Vue. Για τη δεύτερη ερώτηση: Τα οπτικά προβλήματα δεν παρουσιάζονται μόνο σε μεγάλες μεγεθύνσεις. Σκέψου ότι κοιτάζεις ένα κήπο έξω από το παράθυρό σου (μέσα από το τζάμι) με γυμνό οφθαλμό. Αν το τζάμι είναι λίγο θαμπό και το καθαρίσεις θα καταλάβεις αμέσως τη διαφορά. Αν είναι βράδυ και στο τζάμι υπάρχουν έστω και λίγες ανατανακλάσεις από το φως του δωματίου, θα καταλάβεις αμέσως τη διαφορά μόλις σβήσεις το φως. Αν κοιτάζεις πολύ πλάγια και το «σχεδόν επίπεδο» τζάμι άλλη εικόνα στέλνει στο ένα μάτι και άλλη εικόνα στο άλλο (αναγκάζοντάς σε μα αλληθωρίσεις για να ταυτίσεις τις δύο εικόνες) καταλαβαίνεις αμέσως τη δυσκολία στα μάτια σου. Όλα αυτά με μεγέθυνση 1Χ και μόνο ένα οπτικό στοιχείο ανάμεσα σε σένα και την εξωτερική εικόνα. Το χρωματικό σφάλμα στο οποίο αναφέρεσαι, δεν γίνεται εύκολα αντιληπτό στην παρατήρηση του νυχτερινού ουρανού εκτός κι αν παρατηρούμε τα πολύ λαμπρά σώματα. Υπάρχει όμως και στα μικρά κιάλια και είναι πολύ εύκολα αντιληπτό την ημέρα. Όμως το χρωματικό σφάλμα υπάρχει ακόμα και σε κιάλια μεσαίας κατηγορίας και δεν είναι τόσο σημαντικό όσο η έλλειψη ευθυγράμμισης που υπάρχει σε αρκετά φθηνά κιάλια και είναι πολύ ενοχλητική στην παρατήρηση (κούραση και ένταση στους μύες των ματιών). Κιάλια των 2000 ευρώ δεν θα αγόραζα ούτε εγώ, υπάρχουν πολλές άλλες προτεραιότητες πριν από μιά τέτοια αγορά. Άν όμως έκανα εντατική και σοβαρή παρατήρηση με κάλια θα αγόραζα ένα καλό ζευγάρι. Για την ακρίβεια αυτό το έχω κάνει ήδη, δίνοντας προσοχή στην μεγάλη ευχρηστία και ξεκούραστη παρατήρηση: http://www.astrovox.gr/forum/viewtopic.php?t=577&highlight=miyauchi Η αγορά ενός ακριβού κιαλιού δεν πρόκειται βέβαια να ικανοποιήσει κάποια επιτακτική ανάγκη για έναν μέσο παρατηρητή. Ωστόσο καλό είναι να γνωρίζει κάποιος ότι υπάρχει και αισθητά καλύτερη ποιότητα εικόνας απ΄αυτή που ήδη χαίρεται με τα δικά του κιάλια. Το αν τη χρειάζεται ή όχι είναι καθαρά υποκειμενικό, όπως και το αν κάποιος χρειάζεται ένα αχρωματικό ή ένα αποχρωματικό τηλεσκόπιο.

Γεράσιμε, το απόλυτο κενό υπάρχει. Υπάρχει ανάμεσα στα σωματίδια του "σχεδόν απόλυτου κενού" στό διάστημα, όπου η περιεκτικότητα σε σωματίδια (μόρια αερίων) υπολογίζεται ότι φτάνει σε λιγότερο από ένα μόριο ανά κυβικό μέτρο. Αυτό σημαίνει ότι μιά ακτίνα φωτός (πχ ένα λεπτό lazer) μπορεί να ταξιδέψει πολύ μεγάλες αποστάσεις χωρίς να συναντήσει ούτε ένα σωματίδιο. Και παρατηρούμε ότι τις ταξιδεύει με τη μετρούμενη ταχύτητα c. Επιπλέον, επειδή το θέμα δεν είναι φιλοσοφικό αλλά επιστημονικό, θα έπρεπε πριν διατυπώσεις την αρχική σου πρόταση να σκεφτείς ότι όταν είναι ποσοτικά και ποιοτικά γνωστή (και πειραματικά επιβεβαιωμένη) η επίδραση μιάς παραμέτρου σε ένα μέγεθος, η μεταξύ τους σχέση δεν ανατρέπεται απότομα στις οριακές τιμές, ιδίως όταν η ίδια η σχέση μας προσφέρει λύσεις για τις οριακές τιμές. Εκείνο που περιορίζει την ταχύτητα του φωτός δεν είναι τα απειροελάχιστα σωματίδια που μπορεί να συναντήσει, γιατί η επίδρασή τους έχει πάψει ήδη από μεγαλύτερες πυκνότητες και δεν παίζει πιά κανένα ρόλο. Άλλες είναι οι θεμελιώδεις αιτίες που καθορίζουν την μέγιστη ταχύτητα ως c, και αυτές αναζητούμε. Πάντως δεν είναι η (μηδενική ή μή) πυκνότητα του μέσου διάδοσης. Την ιδέα ότι ένα σώμα θα είχε άπειρη ταχύτητα στο κενό την πρωτοδιατύπωσε ο Αριστοτέλης. Μήπως η διάισθησή σου πηγάζει από τη μελέτη του αρχαίου φιλοσόφου; Δυστυχώς ή ευτυχώς, οι απόψεις των αρχαίων φιλοσόφων δεν μπορούν να επηρεάσουν την επιστημονική αναζήτηση σήμερα. Τουλάχιστον δεν μπορούν εδώ και κάποιους αιώνες από τότε που υιοθετήθηκε οριστικά και ανεπιστρεπτί η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ. Αν κάποιος σήμερα θα αμφισβητούσε σοβαρά την πεπερασμένη τιμή της ταχύτητας του φωτός στο κενό, αυτό θα γινόταν με πολλά χρόνια επιστημονικής δουλειάς, μελέτης και κατανόησης των τρεχόντως παραδεκτών δεδομένων, ακολούθως με τη διατύπωση μιάς νέας θεωρίας σε συνέπεια με τα πειραματικά δεδομένα. Οτιδήποτε λιγότερο είναι αστείο και δεν έχει καμία σχέση ούτε με επιστήμη ούτε έστω με ειλικρινή αναζήτηση. Είναι απλά εγωιστική εκδήλωση προσωπικών πεποιθήσεων που πηγάζουν από αιτίες ξένες προς την επιστήμη και τον τεκμηριωμένο λόγο.

Κάποτε (2004) είχα γράψει: Σκεφτείτε: ένα ζευγάρι κυάλια πρέπει να έχει 2 προσοφθάλμιους φακούς, 2 αντικειμενικούς φακούς, 4 πρίσματα και μια όχι τόσο απλή μεταλλική κατασκευή, για να κρατά τα δύο σκέλη των κυαλιών σε πολύ καλή ευθυγράμμιση, γιατί το απαιτεί η όρασή μας και ο εγκέφαλός μας. Αγοράζονται αυτά με 30 ή 50 €; Ο φθηνότερος ανεκτός προσοφθάλμιος και μόνο έχει 40 ευρώ. Οποιοδήποτε κυάλι κάτω από 70-80 € είναι "bad joke" για αστρονομική χρήση. Η οπτική τους ποιότητα είναι συνήθως χειρότερη και από ένα απλό finder τηλεσκοπίου. Η διαφορά ποιότητας εικόνας ακόμη και ανάμεσα σε ένα ζευγάρι των 100 € και σε ένα των 250 € είναι πολύ μεγάλη. Δεν είναι τυχαίο ότι για να εξαφανίσουν τα διάφορα ενοχλητικά οπτικά και μηχανικά προβλήματα στα απλά κυάλια, οι καλές εταιρίες καταλήγουν να παράγουν μοντέλα 600-1500 €. Κάνετε στον εαυτό σας τη χάρη και διαλέξτε ένα ζευγάρι με την ίδια προσοχή που διαλέγετε ένα τηλεσκόπιο. Τα κυάλια είναι ΔΥΟ τηλεσκόπια που επιπλέον πρέπει να είναι συνδεδεμένα με μεγάλη ακρίβεια μεταξύ τους ώστε ο χρήστης να μην αισθάνεται ότι αληθωρίζει από την κακή ευθυγράμμιση (η οποία προκαλεί και πονοκέφαλο)... ...Γενικά τα κυάλια είναι από τα πιο δύσκολα και απαιτητικά οπτικά όργανα στην κατασκευή τους. Ασφαλώς η λύση δεν είναι να αγοράσουμε το πιό φθηνά που θα βρούμε μπροστά μας, αλλιώς δεν θα καταλάβουμε σε καμία περίπτωση τι προσφέρουν τα κυάλια. Το μόνο που θα άλλαζα σήμερα από τα παραπάνω είναι ...το "υ" στα κυάλια αφού και το "κιάλια" θεωρείται σωστό. Όπως και να το κάνουμε λοιπόν, τα κιάλια είναι δύο πλήρη μικρά τηλεσκόπια με απαιτητική μηχανική σύνδεση και επιπλέον πρίσματα. Οι τιμές από € 200 ευρώ και πάνω δεν είναι υπερβολή, κάπου εκεί ξεκινούν τα κιάλια ως αποδεκτά όργανα για αξιοπρεπή, ξεκούραστη εικόνα, καλή λειτουργία και μακρόχρονη/συχνή χρήση. Σε πιό χαμηλές τιμές δεν μπορούν να συνδιαστούν όλα τα παραπάνω. Ξεκινώντας από φθηνότερες προς ακριβότερες επιλογές θα εξέταζα τα εξής: http://www.e-shop.gr/show_per.phtml?id=PER.562238 http://www.astronomy.gr/main.cfm?module=eshop&action=detail&id=1275 http://www.fotodesmos.gr/nikon-10-x-50-cf-wp-p-1614.html? http://www.eagleoptics.com/binoculars/nikon/nikon-monarch-pc-10x56-atb-binocular http://www.company7.com/fujinon/binocs/1050fmtsx.html Ότι καλύτερο υπάρχει σε σχεδίαση porro-prism, αλλά αρκετά βαρύ. http://www.microglobe.co.uk/catalog/product_info.php?pName=pentax-dcf-ed-10x50-binocular http://www.astronomy.gr/main.cfm?module=eshop&action=detail&id=1080 http://www.optbinoculars.com/product.aspx?pid=66-28-37-11454 Αν ήθελα να διαλέξω ένα ζευγάρι για σοβαρή χρήση άλλα σχετικά οικονομικό θα διάλεγα ανάμεσα στα Vixen Atrek και Nikon Monarch. Για το σχεδόν απόλυτο σε εικόνα αλλά όχι σε εξωφρενική τιμή, τα Fujinon ή τα Pentax ED. Από εκεί και πάνω οι τιμές είναι τέτοιες που το έξοδο θα δικαιολογούνταν μόνο για συνεχή και απαιτητική χρήση. Φυσικά όμως η εικόνα και η χρηστικότητα είναι σε επίπεδα εντελώς άγνωστα για όποιον έχει χρησιμοποιήσει μέχρι τώρα μόνο οικονομικά κιάλια.

Δημήτρη, υπάρχουν υπέροχα οπτικά όργανα σε τιμές 600~2000 ευρώ η εικόνα των οποίων δεν έχει σχέση με τα κιάλια που γνωρίζουμε οι περισσότεροι. Είσαι σίγουρος ότι δεν σε ενδιαφέρει η τιμή;

Γιώργο, θερμά συγχαρητήρια για την επιτυχία σου! Πραγματικά όλοι αισθανόμαστε ότι το άξιζες, ακόμη κι όσοι σε γνωρίζουμε μόνο από τα εύστοχα και νηφάλια post σου στο astrovox! Ωστόσο επίτρεψέ μου να πω δημόσια ότι κάτι πολύ καλό είχα διακρίνει ήδη από εκείνη την πολύ σύντομη συνάντησή μας πρίν 2 χρόνια σε αστροβραδιά της Λάρισας. Είμαι σίγουρος ότι η πορεία σου στο μέλλον θα είναι ανάλογη! Συγχαρητήρια και σ' όλα τα παιδιά που διακρίθηκαν ή προσπάθησαν με σοβαρότητα. Για όσους απογοητεύθηκαν να ξέρουν ότι όλοι ανεξαιρέτως έχουμε μερίδιο στην αποτυχία και την επιτυχία στη ζωή μας. Τη αποτυχία διαδέχεται η επιτυχία, και την απογοήτευση η χαρά. Καλή συνέχεια σε όλους!

Κατά τη γνώμη μου, αν το καταστατικό ίδρυσης του συλλόγου προβλέπει τη διοργάνωση ή υποστήριξη εκδηλώσεων μη αστρονομικού αντικειμένου (στην προκείμενη περίπτωση κοινωνικοπολιτικού χαρακτήρα), τότε καλώς πράττουν ή συμμετέχουν. Είναι σε συμφωνία με τις κοινά αποδεκτές αρχές τους και δεν μας πέφτει λόγος για κριτική. Είναι όμως έτσι; Γιατί ΑΝ δεν είναι, τότε ποιό το σκεπτικό εκείνων που εμπνεύστηκαν να χρησιμοποιήσουν την εταιρία ως όχημα για μιά ανάλογη εκδήλωση με αντικείμενο ευαίσθητο και ξένο προς την αστρονομία. Σ΄αυτή την περίπτωση ο Γιώργος θα έχει δίκιο που έφερε το ζήτημα. Θεωρώ πάντως ότι όσο δεν γνωρίζουμε: α)το καταστατικό της εταιρίας β)τον τρόπο/βαθμό συμμετοχής της στην εκδήλωση οφείλουμε να μην κάνουμε δημόσια κριτική. Αν κάποιος γνωρίζει περισσότερα για τα δύο αυτά θέματα ας μας διαφωτίσει.

Θερμά συγχαρητήρια για τον ωραίο σκοπό και το προσεγμένο ξεκίνημα της ιστοσελίδας! Ευχόμαστε μεγάλες και μικρές νίκες στην εκστρατεία κατά της φωτορύπανσης που θα είναι μακρόχρονη και με ισχυρούς αντιπάλους τα πολύ αργά -εως ανύπαρκτα- αντανακλαστικά της πολιτείας και τα κοντόφθαλμα ιδιωτικά συμφέροντα. Καλή συνέχεια - θα είμαστε σύμμαχοι!

Εγώ απορώ πως θα αντέξω να διαβάζω αυτό το thread 4 μήνες (και κάνα-δυό-τρείς μετά...) Παρηγοριέμαι μόνο ότι έζησα τη ...Μητέρα όλων των εκλείψεων για τους Έλληνες ερασιτέχνες, την ανεπανάληπτη έκλειψη της 29ης Μαρτίου 2006 στο Καστελόριζο! Υ.Γ. Λυπηθείτε εμάς που δεν θα έρθουμε στην Κίνα!

Όταν υπάρχουν τρείς λάμες, (μία ανά 120°) δημιουργούνται 6 ακτίνες (spikes), μία ανά 60°, ίδιας έντασης μεταξύ τους κι όχι 3 μεγάλες και 3 μικρές. Βέβαια είναι αρκετά πιό αμυδρές από τις τέσσερεις που δημιουργεί μιά αράχνη με 4 λάμες γιατί το φώς που περιθλάται συνολικά είναι λιγότερο. Οι 3 λάμες λοιπόν θα δώσουν καλύτερο πλανητικό κοντράστ από 4 λάμες ίδιου πάχους με τις 3.

Οι παπαπάνω απόψεις ατυχώς αγνοούν έναν σημαντικό παράγοντα: από τη στιγμή που το τηλεσκόπιο στραφεί προς τον ουρανό, ο ψυχρός αέρας βυθίζεται έντονα μέσα στο σωλήνα ενώ ο θερμότερος αέρας που παράγει το κάτοπτρο μέχρι να κρυώσει αναδύεται από το σωλήνα. Αυτό συμβαίνει επειδή ο κρύος αέρας έχει μεγαλύτερη πυκνότητα ενώ ο ζεστός μικρότερη. Έτσι κι αλλιώς λοιπόν δημιουργούνται έντονα ρεύματα από την παραπάνω διαδικασία, άσχετα από το υλικό του σωλήνα, τα οποία είναι άμεσα αντιληπτά στην εικόνα και επιπλέον πολύ ευδιάκριστα στο είδωλο ενός αφεστιασμένου αστεριού. Αυτά είναι που χαλάν την εικόνα κι όχι ο αέρας που ψύχεται από τα τοιχώματα τυχόν μή μονωμένου σωλήνα. Είναι ένα κοινό λάθος που διαβάζουμε στο internet. Άλλωστε οι καλύτεροι κατασκευαστές νευτωνείων χρησιμοποιούν λεπτούς μεταλλικούς σωλήνες ή ακόμα καλύτερα καθόλου σωλήνες (truss). Μόνο ένας κατασκευαστής νευτωνείων (Parks) επιμένει να μιλά για τη θερμομόνωση των συνθετικών σωλήνων που χρησιμοποιεί, τη στιγμή που οι περισσότεροι άλλοι κάνουν τα πάντα για την ταχύτερη ψύξη. Σε κλειστούς σωλήνες μπορεί η θερμομόνωση να είχε σαν αποτέλεσμα την πιό ομοιογενή θερμοκρασιακά «ατμόσφαιρα» μέσα τους αλλά σε νευτώνεια η θερμομόνωση δεν προσφέρει τίποτα, αντίθετα θα παρατείνει το χρόνο ψύξης του κατόπτρου. Συνεπώς, οτιδήποτε μπορεί να επιβραδύνει την ψύξη του τηλεσκοπίου είναι ανεπιθύμητο, εκτός αν ωφελεί σημαντικά σε κάτι άλλο (π.χ. ακαμψία κατά τη φωτογράφιση). Η εικόνα ενός νευτωνείου βελτιώνεται όταν το κάτοπτρο πάψει να θερμένει τον αέρα γύρω του και πάψουν συνεπώς τα ανοδικά και καθοδικά ρεύματα. Κι αυτό θέλουμε να συμβεί όσο γρηγορότερα γίνεται. Η αυξημένη διάμετρος σωλήνα σε σχέση με το κάτοπτρο είναι πραγματικά ωφέλιμη γιατί όταν το τηλεσκόπιο δεν κοιτάζει στο ζενίθ αλλά πλάγια, το ρεύμα θερμού αέρος που «γλύφει» το επάνω τοίχωμα του σωλήνα καθώς ρέει προς τα έξω, βγαίνει έτσι όσο γίνεται εκτός οπτικού μονοπατιού. Δραστική λύση για τα προβλήματα θερμικών ρευμάτων μέχρι να ψυχθεί το κάτοπτρο, είναι μιά οπή/παράθυρο αμέσως μπροστά και πάνω από το κάτοπτρο, ώστε ο θερμός αέρας που ανεβαίνει να βγεί αμέσως από το σωλήνα και να μη χρειαστεί να διανύσει όλο το μήκος του. Τα παραπάνω έχουν αναπτυχθεί λεπτομερώς και τεκμηριωμένα σε άρθρα του SKY & TELESCOPE. Σε ένα απ' αυτά (Ιανουάριος 2002, σελίδα 132, με τίτλο "Thermal Management in Newtonian Reflectors") ο Alan Adler παρουσιάζει τη θερμική συμπεριφορά του νευτώνειου τηλεσκοπίου και παραθέτει υπέρυθρες φωτογραφίες που αποκαλύπτουν τα θερμικά ρεύματα και τον τρόπο που κινούνται: http://www.pha.jhu.edu/~atolea/WAS/thermal_management_newtonians.pdf Επιπλέον, σημαντικά στοιχεία μπορεί κανείς να βρει και σε αυτό το πολύ καλό άρθρο του Jeff Beish από την A.L.P.O :http://www.dustymars.net/Tel_Tube.htm

Θοδωρή, καλορίζικα και να τα προσέχεις! Θα ήταν ενδιαφέρον να τα συγκρίνεις με άνεση χρόνου με τα αμέσως φθηνότερα ορθοσκοπικά που μπορεί να αποκτήσει κανείς, τα Baader genuine ortho ή τα Univercity Optics σειρά HD. Στον Πάρνωνα είχα την ευκαιρία να παρατηρήσω γιά λίγο τη Σελήνη (λίγων ημερών) με ένα μεγάλο αποχρωματικό 140mm και τα ορθοσκοπικά της Zeiss. Είχα μαζί μου και έναν Baader 6mm. Εκείνο που θυμάμαι είναι ότι δεν κατάφερα να δω διαφορές στο κοντράστ και τη λεπτομέρεια όσο κι αν προσπάθησα, αλλά ο 6ης Zeiss είχε αισθητά μεγαλύτερο πεδίο. Στά άκρα του πεδίου ο 6ης Baader δεν είχε κανένα χρωματικό σφάλμα, ούτε και ο 6ης Zeiss στο αντίστοιχο κοινό με τον Baader πεδίο. Στο επιπλέον πεδίο του Zeiss υπήρχε κάποιο ελάχιστο χρωματικό σφάλμα πού όμως μπορεί να οφειλόταν στο τηλεσκόπιο. Αν θυμάμαι όμως καλά το διέκρινα και όταν έβαλα το φακό σε κατοπτρικό τηλεσκόπιο (που εξ ορισμού δε γίνεται να παράγει χρωματικό σφάλμα). 'Ετσι κι αλλιώς αναφέρομαι σε χρωματικό σφάλμα πολύ μικρότερο από οποιονδήποτε άλλο προσοφθάλμιο και στα άκρα του πεδίου. Η συνολική αίσθηση ήταν αυτή μιάς οξύτατης και πολύ ευχάριστης εικόνας απαλλαγμένης από οπτικές εκτροπές. Οι φακοί αυτοί είναι φυσικοί συνοδοί ενός ποιοτικού αποχρωματικού τηλεσκοπίου που προορίζεται για πλανητική/σεληνιακή παρατήρηση. Το ίδιο βέβαια (με λίγο μικρότερο πεδίο) και οι υπόλοιποι καλοί ορθοσκοπικοί από Baader, University Optics και Pentax ή οι Plossl της Tele Vue.

Μα αυτό ακριβώς που πρέπει να αποφεύγουμε είναι η θερμική μόνωση του σωλήνα! Πρέπει να έχει τη δυνατότητα να ψύχεται γρήγορα στη θερμοκρασία του περιβάλλοντος, όπως και το κάτοπτρο. «Μικροκλίμα» δημιουργείται όταν υπάρχει μόνωση. Πάντως το αυτοκόλλητο μαύρο βελούδο ή άλλο λεπτό υλικό δεν είναι και καμιά σημαντική μόνωση, οπότε δεν θα επηρεάσει πολύ τη θερμοκρασία εντός του σωλήνα. Με ή χωρίς αυτοκόλλητο ο σωλήνας θα κρυώσει έτσι κι αλλιώς πιό γρήγορα από το κάτοποτρο. Εγώ πάντως θα προτιμούσα μιά πολύ καλή μάτ βαφή από το αυτοκόλλητο. Υπάρχουν βαφές τόσο μάτ που το εσωτερικό του τηλεσκοπίου φαίνεται σαν καπνισμένο. Δεν γυαλίζει καθόλου ακόμα κι όταν κοιτάζεις από το ένα άνοιγμα του σωλήνα προς το άλλο. Ακόμη και στην αφή με τα δάχτυλα αισθάνεσαι πόσο μάτ είναι. Να διευκρινίσουμε ότι οι παραπάνω βελτιώσεις γίνονται αισθητές όταν υπάρχουν κοντά στο τηλεσκόπιο πηγές φωτός (κάποια λάμπα από ένα μπαλκόνι, κάποιος φανοστάτης της ΔΕΗ κλπ.), ή πολύ ισχυρή φωτορύπανση. Σε μέρη χωρίς πλευρικά φώτα κάπου κοντά (ή μακριά από πολύ ισχυρή φωτορύπανση), δεν υπάρχει βελτίωση με την έννοια ότι έτσι κι αλλιώς δεν υπάρχει παρασιτικό φως για να ανακλαστεί από το εσωτερικό του σωλήνα.

Δε νομίζω ότι η μηχανή αυτή μπορεί να συνδεθεί με τηλεσκόπιο. Επειδή ο φακός της δεν αφαιρείται, ο μόνος τρόπος φωτογράφησης θα ήταν με στήριξη πάνω στον προσοφθάλμιο φακό του τηλεσκοπίου (δηλ. για φωτογράφιση "afocal" με τα παραπάνω αξεσουάρ), αλλά το βάρος και ο όγκος της ίσως να μη το επιτρέπουν.

Όχι, η καμπυλότητα της βάσης του είναι φτιαγμένη για 12ιντσο τηλεσκόπιο.

Πολύ ενδιαφέρoν άρθρο εντός του προηγούμενου link: http://www.planetary.org/programs/projects/near_earth_objects/apophis_competition/tunguska.html

Κώστα, τα spikes φαίνονται διπλά επειδή οι λάμες στήριξης δεν είναι ανά δύο παράλληλες όπως θα έπρεπε (θεωρητικά). Δηλ. αυτές που βρίσκονται απέναντι η μία από την άλλη, δεν είναι συνευθειακές αλλά σχηματίζουν μεταξύ τους γωνία διαφορετική από 180°, π.χ. 175°. Για να γίνουν οι λάμες του ενός ζεύγους παράλληλες και συνευθειακές πρέπει να μεταβάλεις κατάλληλα το μήκος τών λαμών του άλλου ζεύγους. Αυτά βέβαια φροντίζοντας να διατηρηθεί η ευθυγράμμιση των κατόπτρων. Ωστόσο, όταν επιτευχθεί η σωστή ευθυγράμμιση και με το σωστό off-set , πιθανόν οι λάμες να μην καταλήγουν παράλληλες. Εν τέλει, αυτό δεν είναι πραγματικό πρόβλημα για την εικόνα, είναι κυρίως αισθητικό. Τα υπόλοιπα, αμυδρότερα spikes οφείλονται στην περίθλαση από τα μικρά clips που συγκρατούν το πρωτεύον κάτοπτρο και προεξέχουν στην περιφέρεια της επιφάνειάς του, καθώς και σε πιθανές μικρές προεξοχές (π.χ. βίδες) που βρίσκονται πάνω στο σώμα που συγκρατεί το δευτερεύον κάτοπτρο.

Με πολύ ευχάριστη στη μνήμη μου τη βραδιά του μαραθωνίου το Μάρτιο του 2007 (http://www.astrovox.gr/forum/viewtopic.php?t=916&postdays=0&postorder=asc&start=75), λέω να το επιχειρίσω πάλι φέτος. Ο μαραθώνιος Messier είναι πολύ ευκολότερος και απλούστερος απ΄ότι υπονοούν τα πολυσέλιδα βιβλία με τις αναλυτικές οδηγίες. Κατά τη γνώμη μου τα σημεία-κλειδία για την επιτυχία του είναι τα εξής: 1. Θέση παρατήρησης με ελεύθερο δυτικό ορίζοντα (για την αρχή της βραδιάς) και ελεύθερο νότιο και ανατολικό ορίζοντα για το τέλος της νύχτας. Αν αυτά δεν μπορούν να συνδυαστούν σε μία θέση παρατήρησης, μπορεί κανείς να μετακινηθεί σε νέα θέση για τους πρωινούς, ανατολικούς και νότιους αστερισμούς. 2. Πολύ μικρή φωτορύπανση στον δυτικό και νοτιοανατολικό ορίζοντα γιατί εκεί θα παρατηρήσουμε τα αντικείμενα πολύ χαμηλά και η φωτορύπανση θα τα κρύψει. 3. Τηλεσκόπιο με υπάκουη, εύχρηστη βάση που δεν παιδεύει τον παρατηρητή και ένας ή δύο καλοί ερευνητές. Ιδανικότερο σχήμα: ένα dobsonian με καλορυθμισμένη βάση σε συνδιασμό με ερευνητή μοναδιαίας μεγέθυνσης (red dot / red circle) αλλά και ερευνητή 8Χ50 ή 9Χ50. Αυτός ο συνδυασμός είναι εξαιρετικά γρήγορος και αποτελεσματικός στην ανεύρεση των αντικειμένων. Οπωσδήποτε κι ένας προσοφθάλμιος φακός μεγαλύτερος από 25mm. 4. Ένας συνοπτικός χάρτης κι ένας αναλυτικότερος για τα δύσκολα αντικείμενα. Με το συνοπτικό χάρτη κι ένα φακό 30-32mm βρίσκονται τα περισσότερα αντικείμενα. 5. Καλή προετοιμασία για το κρύο, την κούραση ή την ...πείνα! Στις προχωρημένες ώρες οποιοδήποτε απ' αυτά μπορεί να αναγκάσει τον παρατηρητή να εγκαταλείψει το μαραθώνιο πριν τερματίσει. Η ιδέα για ένα 2ωρο διάλειμμα για ξεκούραση είναι πολύ καλή. Δεν είναι χάσιμο χρόνου -υπάρχει αρκετός- αντίθετα αυξάνει τις πιθανότητες επιτυχίας του μαραθωνίου. Καλή μας επιτυχία!

Για να μην μπερδέψω κανέναν...

Αγαπητέ Lokman, είσαι σίγουρος ότι κατάλαβες σωστά; Η Orion Optics (Αγγλία) κατασκευάζει πολύ ποιοτικά κάτοπτρα και όχι σε τέτοιες ποσότητες ώστε να εφοδιάζει μιά εταιρία όπως η SkyWatcher που άλλωστε αφού έχει έδρα την Κίνα μπορεί να τα κατασκευάσει με μικρότερο κόστος). Μήπως ή πληροφορία έλεγε "ποιοτικά κάτοπτρα σαν της Orion Optics"; (Η πληροφορία ακούγεται λίγο σαν "H AUDI θα κατασκευάζει μηχανές για τη HYUNDAI") [Το ωραίο avatar που διάλεξες δυστυχώς χρησιμοποιείται ήδη εδώ και πολύ καιρό από τον ενεργό χρήστη alepohori. Μάλλον θα χρειαστεί να το αλλάξεις προς αποφυγή σύγχυσης ή παρεξηγήσεων.)

Είναι μια καλή συμβολική διαμαρτυρία. Ας φροντίσει ο καθένας μας να ελέγξει αν το γνωρίζουν οι τοπικές αρχές (μικροί δήμοι) ώστε να συμετάσχουν έγκαιρα. Θα το προσπαθήσουμε κι εδώ στη Σκιάθο.