Στέφανος Σοφολόγης

Well, what did you expect? We love the stars here! (especially female ones!)

Στις 7 Νοεμβρίου του 2005 επιστήμονες της NASA παρατήρησαν μιά έκρηξη στην επιφάνεια της Σελήνης, στα όρια της Θάλασσας των Όμβρων (Mare Imbrium). Από τα στοιχεία της λάμψης που καταγράφηκε, εκτιμάται ότι ο μετεωρίτης που συγκρούστηκε με τη Σελήνη και προκάλεσε την έκρηξη, είχε διάμετρο περίπου 12 cm και ταχύτητα 27 km/sec. Η έκρηξη απελευθέρωσε ενέργεια ίση με αυτή έκρηξης 70 κιλών τρινιτροτολουόλης (ΤΝΤ) και δημιούργησε ένα νέο κρατήρα πιθανής διαμέτρου 3 m και βάθους 0,4 m. Ο μετεωρίτης προήλθε ίσως από τους Ταυρίδες που πέφτουν και στη Γη από τα τέλη Οκτωβρίου ως τις αρχές Νοεμβρίου. Η παρατηρήσεις τέτοιων πτώσεων στη Σελήνη είναι ελάχιστες κάθε χρόνο - παρότι συμβαίνουν πολύ περισσότερες απ' όσες παρατηρούμε - και γι αυτό η εικόνα της Σελήνης θεωρείται σταθερή και αμετάβλητη στο χρόνο. Ωστόσο, είναι βέβαιο στατιστικά ότι κάθε αρκετές χιλιάδες χρόνια, μια ισχυρή σύγκρουση με μεγαλύτερο σώμα αλλάζει αισθητά το ανάγλυφο του φυσικού μας δορυφόρου. Περισσότερα: http://science.nasa.gov/headlines/y2005/22dec_lunartaurid.htm?list209651

Γιώργο, επίτρεψέ μου να περάσω το ασυνήθιστο συμβάν που μας γνωστοποίησες στις "Ειδήσεις" της κεντρικής σελίδας. Φιλικά, Στέφανος

Φίλε KOTS, δεν ωφελεί να είμαστε βέβαιοι ότι συμβαίνουν τα πράγματα που φοβόμαστε. Για να επιτευχθούν κάποιες τεχνολογίες "τρομακτικής ανάλυσης" πρέπει να συνηγορούν και η νόμοι της φύσης. Αυτοί δεν ξεπερνιούνται με την τεχνολογία απλώς χρησιμοποιούνται από την τεχνολογία. Όσο για κείνους που θέλουν να παρακολουθούν άλλους, το κάνουν πολύ αποτελεσματικότερα με επίγεια μέσα. Φιλικά, Στέφανος

Πέτρο, οι ουράνιες συντεταγμένες (όπως και οι γήινες) δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να εντοπίσει κανείς ένα αντικείμενο (ή ένα τόπο), έτσι, χωρίς κάποιο όργανο. Χρειάζεται πάντα κάποιος μηχανισμός που αφού προρρυθμιστεί θα μπορεί στη συνέχεια να οδηγήσει στον εντοπισμό του επιθυμητού σημείου με τη χρήση των συντεταγμένων του. Στην περίπτωση των τηλεσκοπίων, αυτός ο μηχανισμός ενσωματώνεται στις "ισημερινές" βάσεις (αλλά και σε κάποιες "αλταζιμουθιακές") και είναι είτε μηχανικός είτε ηλεκτρονικός. Στην αστρονομική παρατήρηση τα αντικείμενα εντοπίζονται με τους χάρτες ή με τα συστήματα "go-to". O πρώτος τρόπος είναι πολύ πιο γοητευτικός γιατί περιλαμβάνει περιήγηση στον ουρανό (με αποτέλεσμα να τον ανακαλύπτεις την ομορφιά του, τις "γειτονιές" του) ενώ ο δεύτερος είναι λύση "έτοιμη στο πιάτο" και είναι προτιμότερο να αφήνεται για ειδικές εφαρμογές. Πάντως, με οποιοδήποτε τρόπο, είναι πολύ σπάνιο να χρειαστείς τις συντεταγμένες ενός αντικειμένου. Καλως ήρθες στο φόρουμ, Στέφανος

Φαίνονται σαν αστεράκια που κινούνται ευθύγραμμα με παρόμοιες ταχύτητες μ' αυτές ενός μακρινού αεροπλάνου, ή και μικρότερες. Ξεχωρίζουν από τα αεροπλάνα επειδή δεν αναβοσβήνουν αλλά έχουν σταθερό, λευκό φως. Συχνά είναι αρκετά αμυδροί, μόλις ορατοί με γυμνό μάτι. Επίσης οι τροχιές τους είναι συχνά πολικές, δηλ. κατευθύνονται προς ή απομακρύνονται από το Βορρά. Το πέρασμα ενός δορυφόρου διαρκεί λίγα λεπτά. Μπορεί να συμβεί την ίδια στιγμή να βλέπεις και δύο ή τρεις αν ο ουρανός είναι πολύ σκοτεινός. Για να δεις αρκετούς χρειάζεται σκοτεινός ουρανός (εξοχή) και λίγη υπομονή. Υπάρχουν ήδη αρκετές χιλιάδες τεχνητοί δορυφόροι στον ουρανό. Φιλικά, Στέφανος

Βασίλη, κάτι δεν μου πάει καλά στην ιδέα στήριξης ενός σημείου (κέντρο βάρους). Υποπτεύομαι κάποια ευαισθησία στις ταλαντώσεις τύπου τραμπάλας γύρω από τον κεντρικό άξονα. Αλλά πάλι μπορεί το οδηγητικό να είναι πολύ ελαφρύ και να μην υπάρχει πραγματικό πρόβλημα με τις ροπές. Από αισθητική (ταίριασμα) πάντως σκίζει! Φιλικά, Στέφανος

Εδώ μπορεί όποιος θέλει να εκφράσει τις ευχές του και τις επιθυμίες του για τα Χριστούγεννα και το νέο Έτος! Ανδρέα, ελπίζω η ενότητα αυτή να νομιμοποιηθεί ως έχουσα αστρονομικό περιεχόμενο, αν σκεφτεί κανείς το αστέρι των Χριστουγέννων! Εύχομαι σε όλους χαρούμενες γιορτές, όμορφες στιγμές με αγαπημένα πρόσωπα, υγεία και πρόοδο στο νέο Έτος! Κι ο Άι-Βασίλης να φέρει στον καθένα το τηλεσκόπιο που επιθυμεί! Και φυσικά, Καθαρούς ουρανούς! Στέφανος ______________ -Santa-baby, θα μου φέρεις μια τόση δα Atluxούλα; - -Ένα Nagleraki έστω; - -Καλά, ένα φιλτράκι! - ...Μάλλον δεν ήμουν πολύ καλό παιδί φέτος!

Ά-γειά σου...

Καλως ήρθες Μαρίνα! Η ερώτηση για τον αρχικό εξοπλισμό εκείνου που θέλει να κάνει τα πρώτα του βήματα στην παρατήρηση είναι πολύ συχνή εδώ. Μπορείς να δείς πολλές απαντήσεις που έχουν προηγηθεί. Θα διαπιστώσεις ότι επίμονα αποτρέπουμε τους νεοεισερχόμενους από βιαστικές αγορές τηλεσκοπίου, κυρίως επειδή υπάρχει πολύ μεγάλη ποικιλία τύπων και χρήσεων και είναι αδύνατο να γνωρίζει κάποιος νέος από πριν τι ακριβώς επιθυμεί να κάνει με το τηλεσκόπιο, και κυρίως τι μπορεί να κάνει. Όμως δύο αγορές συστήνονται πάντα γιατί βοηθούν αφάνταστα: - Ένα καλό εισαγωγικό βιβλίο για την αστρονομική παρατήρηση όπως το "NightWatch" του T. Dickinson (κυκλοφορεί στα αγγλικά και ελληνικά και το βρίσκεις εύκολα στα μεγάλα βιβλιοπωλεία όπως Ελευθερουδάκη και Παπασωτηρίου) - Ένα καλό ζευγάρι κιάλια μεγέθυνσης/διαμέτρου 7Χ50 ή 10Χ50, όχι όμως αξίας κάτω από 80-100 ευρώ. Η αγορά είναι γεμάτη με κιάλια χαμηλής ποιότητας και θέλει προσοχή. Αν αποφασίσεις να αγοράσεις ζήτησε πάλι πληροφορίες εδώ. Αν ασχοληθείς με την παρατήρηση σε περιμένει ένα πολύ γοητευτικό χόμπυ με πολλές χαρές και συγκινήσεις! Καλή αρχή, Στέφανος

κ. Μαυρουδή, δεν κρύβω ότι τα ψύχραιμα και φρόνιμα (κατ' εμέ φυσικά) λόγια του κ. Γιάννη Ηλιόπουλου με κάλυψαν σε πολύ μεγάλο βαθμό λίγο πριν μιλήσω. Είμαι σίγουρος ότι, όποιος ήθελε πολύ να μας βάλει σε σκέψεις ως προς τους σκοπούς της σύγχρονης επιστήμης και να μας υποδείξει την κακοβουλία της, θα έβγαζε οπωσδήποτε τα ρούχα της (ακατάλληλης, ανεπαρκέστατης και αποκαρδιωτικής) αρχαιολατρείας - αν και είναι απίθανο να τα φόραγε. Εξάλλου, όπως έχω ξαναγράψει, θα επιθυμούσα πραγματικά να συμμετέχετε με τους αυτονόητους όρους ισότιμης επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης. Το αποφεύγετε για τρίτη φορά, υιοθετόντας τις ίδιες πάλι ακατάλληλες (για οποιονδήποτε) τεχνικές επικοινωνίας, γεγονός που αναγκαστικά υπονοεί έτερα προσωπικά ελατήρια κι όχι τα ομολογούμενα. Γι αυτό κυρίως δεν αρέσει ο λόγος σας, κι όχι επειδή είναι αιρετικός (σχεδόν). Κι ας μην το συνειδητοποιούν όλοι. Κι όταν σας «στριμώχνουν» γι αυτό, γίνεται μεν ο λόγος πιό ανθρώπινος (θλίψη; ) αλλά τότε έχετε ήδη αποφασίσει να φύγετε. Αντί να βγαίνετε περιοδικά από το νέφος του Oort για επεισοδιακές εμφανίσεις, που άλλα λένε για τις προθέσεις σας απ' αυτά που λέτε ο ίδιος, σκεφτείτε μια συμμετοχή διαφορετικού ύφους. Αν όμως αυτό δεν σας ευχαριστεί, θα λυπάμαι να βλέπω κάθε εμφάνισή σας να έχει ατυχή κατάληξη. Παρ΄όλα αυτά θα ελπίζω. Καλές γιορτές, Στέφανος

Γειά σου Νίκο! Τοποθέτησε τον εστιαστή στη θέση που εστιάζουν οι περισσότεροι προσοφθάλμιοι φακοί. Κοίταξε μέσα από το κέντρο του (βάλε στην είσοδό του χαρτονάκι με κεντρική τρύπα ή κουτάκι φίλμ με τρύπα στο κέντρο). Τοποθέτησε το δευτερεύον σε τέτοιο ύψος ώστε να φαίνεται σαν κύκλος ομόκεντρος με το μέσα χείλος του σωλήνα του εστιαστή.) Συνέχισε την ευθυγράμμιση μόνο με τις τρεις περιφεριακές βίδες του δευτερεύοντος και με περιστροφή του δευτερεύοντος αν χρειαστεί (θα χρειαστεί), ώστε να καθρευτίζει ομόκεντρα και συμμετρικά το πρωτεύον. Αρχές ευθυγράμμισης: Ακρίβεια, Συμμετρία, Ακρίβεια. Φιλικά, Στέφανος Σ.Γ. Όλα αυτά με πολύ-πολύ φως για να φαίνονται ξεκάθαρα όλοι οι ομόκεντροι κύκλοι. Αν ο εστιαστής είναι μόνο για 1,25" μπορεί το εσωτερικό του χείλος να κρύβει λίγο την περιφέρεια του δευτερεύοντος. Σ' αυτή την περίπτωση ανέβασε λίγο τον εστιαστή μέχρι να αρχίσει να φαίνεται ολόκληρο το δευτερεύον.

Συμφωνώ γενικά, αλλά δεν είναι πάντα έτσι, και να γιατί: Ο ερευνητής που έχω φτιάξει και το τοποθετήσει στο 10ιντσο dob είναι 10Χ60, με πεδίο 5°. Η βαση της Orion Optics σε συνδιασμό μ' αυτόν τον ερευνητή επιτρέπουν να κάνω άμεση στόχευση ακόμη και με ορθοσκοπικό προσοφθάλμιο 4mm (300X). Αν πχ παρατηρώ το φεγγάρι και θέλω να γυρίσω στον Άρη, δεν χρειάζεται να μειώσω τη μεγέθυνση και μετά να την ξαναυξήσω (=αλλαγές προσοφθαλμίων). Με μία απλή κίνηση αλλάζω στόχο κατευθείαν. Επίσης, πολλοί γαλαξίες και νεφελώματα είναι ορατοί ήδη στον ερευνητή οπότε πάλι σχεδόν με μια κίνηση (και χάρτη όταν χρειάζεται) βρίσκω το στόχο. Επιπλέον, η τοποθέτηση του red-dot Baader SkySurfer III επιτάχυνε ακόμη περισσότερο αυτή τη διαδικασία, αλλά σε καμμια περίπτωση δεν κατάργησε τον διοπτρικό ερευνητή για τα δύσκολα αντικείμενα. Μάλιστα, υπάρχουν αντικείμενα για τα οποία μου χρειάζεται μόνο ο διοπτρικός ερευνητής και άλλα για τα οποία χρησιμοποιώ μόνο τον red-dot. Τώρα που έχω χρησιμοποιήσει και τα δύο συστήματα, θεωρώ ότι το ιδανικό είναι ο συνδιασμός τους πάνω στο τηλεσκόπιο. Σημ. α) Οι ερευνητές τύπου 5Χ24 είναι εκνευριστικοί και άχρηστοι σε σχέση με έναν 9Χ50. Συχνά το "5Χ24" είναι ψέμα και η πραγματικότητα είναι 5Χ10 ή 5Χ12. Αντί για ένα τόσο μικρό ερευνητή είναι πολύ προτιμότεροι και εύχρηστοι οι red-dot. β) Οι καλύτεροι red-dot/red-circle: Baader SkySurfer III/Rigel Quickfinder, Telrad. Φιλικά, Στέφανος

Παιδιά, ψυχραιμία! Αν υπήρχε τεχνολογία που να επιτρέπει λήψεις από δορυφόρους με τέτοια ανάλυση ώστε να φαίνονται ακόμη και τα μάτια των ζώων, θα ήταν επτασφράγιστο μυστικό. Έκτός κι αν υπάρχουν κι άλλα τηλεσκόπια τύπου Hubble, στραμένα όμως προς τη Γη*. Οι εν λόγω λήψεις είναι προφανώς αεροφωτογραφίες τραβηγμένες επιλεκτικά με σκοπό να προκαλούν εντυπωσιασμό και ενθουσιασμό για το προϊόν. Λέει πουθενά το GoogleEarth ότι χρησιμοποιεί αποκλειστικά δορυφορικές φωτογραφίες και όχι αεροφωτογραφίες; Αν έχω δίκιο, τότε είναι επίσης προφανές ότι δεν μπορούν να πετούν αεροπλάνα πάνω από τον καθένα μας για να παρακολουθούν τις κινήσεις μας. Εν τέλει, ακόμη κι αν ήταν εφικτή μια τέτοια τεχνολογία πιστεύω ότι το τεράστιο κόστος και τεχνικές απαιτήσεις για την εφαρμογή της θα την περιόριζαν σε ελάχιστες στρατιωτικές εφαρμογές των υπερδυνάμεων (της γνωστης μίας.) *Το βασικό μου επιχείρημα είναι ότι για τέτοιες αναλύσεις απαιτούνται κάτοπτρα διαστάσεων μερικών μέτρων, γεωστατικές τροχιές ή τουλάχιστον tracking και ακαριαία στόχευση εξωφρενικής ακρίβειας αφού ένας κοντινός (= μη γεωστατικός) δορυφόρος έχει πολύ υψηλή σχετική ταχύτητα με το έδαφος. Θα απαιτούνταν μια εξελιγμένη τεχνoλογία panning (π.χ. με υποβοήθηση "κλειδώματος στόχου" ελεγχόμενη από "φάρους" γύρω από το αντικείμενο). Αλλά για τι panning μπορούμε να μιλάμε όταν έχουμε πολύ υψηλές μεγεθύνσεις και ταχύτητες; Ανάλογα: τι τηλεσκόπιο θα μπορούσε στοχεύσει, να κάνει panning και να διατηρήσει ένα ταχύτατο μετέωρο επάνω σ΄ένα pixel του αισθητήρα για να ακολουθήσει το "κλίκ"; Φιλικά, Στέφανος

Οι ατυχίες του Hayabusa συνεχίζονται. Για να καταφέρει (αν καταφέρει) να επιστρέψει στη Γη, θα χρειαστούν κάποια χρόνια: http://skyandtelescope.com/news/article_1642_1.asp

Γέλασα με την ψυχή μου με τα σχόλια! Δεν θα αποφύγω όμως και μια τεχνική συμβουλή. Επειδή το καθαρό οινόπνευμα του εμπορίου περιέχει 5% νερό, δεν ενδύκνειται για σημεία με εσοχές και χαραμάδες. Σε τέτοιες περιπτώσεις μάλλον είναι καλύτερο ένα καθαρό, αμιγές, πτητικό υγρό όπως η ισοπροπυλική αλκοόλη κλπ. που θα εξατμιστεί ολοκληρωτικά μετά τον καθαρισμό.

Μμμ.. φαίνεται καλή ευκαιρία όμως είμαι σχεδον σίγουρος ότι αυτή η βάση δεν θα ανταποκριθεί καλά στις απαιτήσεις αυτού του οπτικού σωλήνα. Είναι το συνηθισμένο φαινόμενο στα οικονομικά ισημερινά τηλεσκόπια. Σε μεγάλες μεγεθύνσεις ή λίγο αεράκι η εικόνα χορεύει. Κατά τη γνώμη μου θα ευχαρηστηθείς πολύ περισσότερο ένα καλό οικονομικό dobsonian. Οι παρατηρήσεις σου θα είναι περισσότερες και ευκολότερες (και θα μάθεις γρηγορότερα τον ουρανό). Φιλικά, Στέφανος

Είναι ένα γνωστό οπτικό φαινόμενο του ηλιακού φωτός σε συνδιασμό με ιδιαίτερες ατμοσφαιρικές συνθήκες (παγοκρύσταλλοι). Συνήθης ονομασία: sun pillars ή sun columns. http://www.sundog.clara.co.uk/halo/pillar.htm http://www.meteoros.de/arten/ee08e.htm Φιλικά, Στέφανος